حجت الاسلام شریفیان: علیکم السّلام و رحمة الله من هم خدمت شما آقای شریعتی برادر عزیز خودم و همهی مخاطبین خوب برنامهی سمت خدا عرض سلام دارم انشاالله که خداوند متعال به احسن وجه در اعمال و طاعاتشان انشاالله قبول کرده باشد و انشاالله ما جزء کسانی باشیم که در این ماه مبارک رمضان تا الان خدا از ما راضی شده باشد. شریعتی: انشاالله، انشاالله، چهطور است احوالتان؟ حجت الاسلام شریفیان: الحمدالله. شریعتی: انشاالله که خوب باشید سلامت باشید خوشحالیم که زیارتتان میکنیم و اینجا خدمتتان هستیم «اللهم لا تجعله آخر العهد من صيامنا إياه، فإن جعلتَه فاجعلني مرحومًا ولا تجعلني محرومًا» انشاالله جزء مرحومین باشیم و در این فرصت باقیماندهی ماه مبارک رمضان نکتههای ناب حاج آقای شریفیان انشاالله امروز با هم خواهیم شنید. حجت الاسلام شریفیان: أعوذ بالله من الشّیطان الرّجیم بسم الله الرّحمن الرّحیم و الحمدلله ربّ العالمین و الصّلاة و السّلام علی سیّدنا محمّد و آله الطّاهرین و لعن الداء علی اعدائهم اجمعین. اَللهمَّ کُن لولیَّک الحُجةِ بنِ الحَسَنِ صَلَواتُکَ عَلَیهِ وَ عَلی ابائهِ فی هذهِ السّاعةِ، وَ فی کُلّ ساعَة وَلیّا وَ حافظاً وقائِداً وَ ناصِراً وَ دَلیلاً وَ عَیناً حَتّی تُسکِنَهُ اَرضَکَ طَوعاً وَ تُمَتّعَهُ فیها طَویلاً همان طور که شما فرمودید یک مقدار این جلسه چون در حد یک جلسه هم بحث بگویم خدمت عزیزان چند نکتهای را در باب پایان ماه مبارک رمضان انشاالله خدمت عزیزان عرض میکنم نکتهی اول این است که ما گفتیم پایان ماه رمضان که میشود بعد از شبهای قدر دیگر تصورمان است که وقت اضافه است. شریعتی: دیگر جدی نمیگیریم. حجت الاسلام شریفیان: دیگر جدی نمیگیریم گاهی اوقات حتی ته حالت انسان این است که دیگر حالا روزشماری میکند آدم که دیگر تمام شود این تصویر دقیقاً عکس آن چیزی است که دستگاه هدایت و حضرات معصومین برای ما طراحی کردند اصلاً دههی آخر ماه مبارک رمضان در روایات ما وقت ویژهی اعتکاف است در سوره مبارکهی بقره قرآن بعد از این که « كُتِبَ عَلَيكُمُ الصِّيامُ كَما كُتِبَ عَلَى الَّذينَ مِن قَبلِكُم» میآید میگوید «أیّامً معدودات شَهْرُ رَمَضَانَ الَّذِي أُنزِلَ فِيهِ الْقُرْآنُ» در این آیات میگوید که ماه مبارک رمضان است مسئلهی اعتکاف مطرح است اصلاً آیات اعتکاف در قرآن اصلش اینجاست وسط آیات ماه مبارک رمضان، این سیرهی مسلم نبی اکرم بود که ده روز آخر ماه رمضان حضرت معتکف میشدند سال دوم که جنگ بدر بود ماه مبارک رمضان نمیتوانستند حضرت چون درگیر کار جنگ بودند حضرت نتوانستند معتکف شوند سال سوم قضا کردند یعنی بیست روز را معتکف شدند. شریعتی: و این یعنی اهمیت این ایام. حجت الاسلام شریفیان: خیلی اهمیت نشان میدهد اصلاً در روایت ما داریم که رسول الله دههی آخر وقتی معتکف هم میشدند بستر نداشتند نه که نمیخوابیدند اصلاً ولی این که حالا... شریعتی: یک خواب راحتی مثلاً حضرت داشته باشند. حجت الاسلام شریفیان: اینکه بستری بیندازند و بگیرند بخوابند اینطور نبوده است این نشان میدهد که اصل ماه مبارک رمضان دههی آخر است اتفاقی که دارد میافتد شما مرحوم محدث را ببینید در مفاتیح وقتی میرسد به شبهای قدر دیگر از آنجا وارد اعمال دههی آخر ماه مبارک رمضان میشود دعاها حتی برای هر شب دعا دارد ایشان ببینید این نشان میدهد که دههی آخر ماه رمضان خیلی مهم است این فرصتی است که اگر ما تصویرمان را نسبت به آن عوض نکنیم از دستمان میرود این جای نگرانی دارد من گاهی اوقات میبینم که گاهی ته حالت خود انسان یک حالتی اینطوری میآید یک علتی دارد البته، علتش شب قدر است چون ماه قلب ماه مبارک رمضان را وقتی شب قدر میدانیم میگوییم که خب دیگر شب قدر بار را بستیم و... شریعتی: تمام شد. حجت الاسلام شریفیان: اینطوری تصور میکنیم در صورتی که اینطوری نیست یک روایاتی ما داریم که خداوند متعال هر شب در ماه مبارک رمضان عدهای را از جهنم آزاد میکند لیالی قدر به تعداد همهی آن چیزی که در طول شبهای دیگر، شب عید نکته، شب عید به اندازهی همهی آن چیزی که ماه آزاد کرده است فقط شب عید آزاد میکند این نشان میدهد که انگار هر چه به جلو میرود کار دارد حساستر میشود اینکه... شریعتی: درهای رحمت بازتر و گشودهتر میشود. حجت الاسلام شریفیان: اینکه قدیمیها اهل سلوک و نجوا و قرب و انس شبانه، اینها در ماه مبارک رمضان بودند دههی آخر برنامهشان مضاعف میشد برنامهشان را مضاعف میکردند عرض کنم که با دانه به دانهی دعا خواندن وداع میکردند الان وقتی شما دعای افتتاح میخوانید این شبها این آخرین دعای افتتاحی است که ما در ماه مبارک رمضان داریم میخوانیم. «اللَّهُمَّ إِنَّا نَرْغَبُ إِلَیْکَ فِی دَوْلَهٍ کَرِیمَهٍ تُعِزُّ بِهَا الْإِسْلامَ وَ أَهْلَهُ» عرض کنم که توجه حساس میکند انسان را. شریعتی: در این سحرهایی که ما خدمت دوستان هستیم از طریق برنامهی ماه من که به همهی مخاطبان آن برنامه هم سلام میکنم هر وقت دعای افتتاح، ابوحمزه، یک آنهایی در دل سحر هست احساس میکنم شاید این آخرین آن زندگی من باشد و نفس کشیدنم در ماه مبارک. حجت الاسلام شریفیان: بله اصلاً در ادبیات دینی به ما گفتند « صَلِّ صَلاةَ مُوَدِّعٍ» نماز میخوانید یک طوری نماز بخوانید که این آخرین نمازم است ماه مبارک به سمت آخرش که میرود همینطوری است باید اینطوری با آن وداع کنیم باید با ابوحمزه با دانه به دانهی عباراتش وداع کنید «مَنْ لي وَ مَنْ يرْحَمُني اِنْ لَمْ تَرْحَمْني» خدایا چه کسی غیر از تو میتواند به من رحم کند؟ من کسی غیر از تو هم دارم؟ این تعابیر واقعاً فصلش ماه مبارک رمضان است نه اینکه در ایام دیگر نباید بهره ببرد، ولی واقعاً این شکل از تعابیر و انس اصلاً مال ماه مبارک رمضان است «خلّصنا من النّار یا ربِّ» من گاهی از اوقات عرض کنم که شبهای آخر لیالی قدر که میشود شب بیست و سوم نوعاً وقتی دعای جوشن میخوانم میگویم معلوم نیست دیگر ما توفیق جوشن خواندن پیدا کنیم هزار اسم از اسماء الهی را صدا بزنیم بعد از خدا بخواهیم که گردن ما را خلاص کند ما را از دم و دستگاه شیطان دربیاورد. عرضم این است این فرصت خیلی فرصت غنیمتی است برای ما و اگر مترصد این نباشیم رزقمان کم میشود و انشاالله که همهی عزیزان و بزرگواران و بینندگان خوب برنامهی سمت خدا نسبت به این روزهای پایانی یک اهتمام ویژهای داشته باشند باز میگویم هر چه این دعاها در ذهنش رفت و آمد میکند «کثیراً یقول يَا مُلَيِّنَ الْحَدِيدِ لِدَاوُد» حضرت فرمودند دههی آخر زیاد این را بگو ای خدایی که آهن را به دست داوود نرم کردی حضرت میخواهند بگویند که خدایا یک دستی به این قلب ما بکش، ما دلمان از آهن سختتر نیست ما دورتر نشدیم، يَا مُلَيِّنَ الْحَدِيدِ لِدَاوُد، این یک نکته، نکتهی دومی که خدمت عزیزان دارم عرض میکنم مسئلهی وداع است مسئلهی وداع با ماه مبارک رمضان از آن چیزهایی است که در ادبیات دینی و روایات ما خیلی پر رنگ است مثل همین دعای صحیفهی سجادیه دعای وداع و ادعیهی دیگری که ما در مفاتیح هم داریم حالا اینها دعای مفصل است دعاهای دیگری هم داریم این شکل از وداع در حالت انسان از جدا شدن از ماه رمضان و شوق نسبت به برگشت او تا سال دیگر و یک نکتهی دیگر عرض میکنم و آن را بعد توضیح میدهم و حفظ داراییهای ماه مبارک رمضان که یک عزیزی آمده یک سفرهای برای من پهن کرد و دست من را هم پر کرد حالا این موجود میخواهد رخت بر ببندد و برود من یکطوری میخواهم با آن خداحافظی کنم که با دانه به دانهی رزقهایی که به من داده است تا سال دیگر زندگی کنم نمیدانم دیدید گاهی اوقات مثلاً همسران شهدا نوعشان تا جایی که من دیدم اینطوری هستند آن روزهای آخر خصوصاً خداحافظی آخر هیچ وقت یادشان نمیرود. شریعتی: با ثانیه ثانیهی آن زندگی میکنند. حجت الاسلام شریفیان: با ثانیه ثانیهاش زندگی میکنند احسنت، وداع این است وداع این نیست که ماه رمضان خداحافظ شما این نیست اصلاً آدم احساس میکند که من دیده بودم گاهی از این عزیزانی که وزارت خارجه کار میکردند گاهی اوقات اینها خداحافظی میکردند میرفتند سه سال دیگر میآمدند من دیده بودم اینها چگونه با عزیزانشان وداع میکنند چند بار همدیگر را بغل میکنند باز انگار دلشان سیر نمیشود. شریعتی: و به تمام جزئیاتش هم توجه میکنند. حجت الاسلام شریفیان: احسنت، یک چیزی هدیه بگذارم یادگاری یک چیزی بدهم حرفهای آخری که میزنند... وجود مقدس امام سجاد(ع) و حضرات معصومین در ادعیه وداع دارند این کار را با ما میکنند خودشان واقعاً با ماه خداحافظی میکردند و ما را هم میخواهند در این ماه بالغ کنند امام سجاد میخواهد این کار را با شما بکند برای همین عرض میکنم که بعضی از بزرگان تذکر میدهند که خوب است آدم دعای وداع با ماه مبارک رمضان را از اوایل ماه بخواند بداند این موجود و عزیزی که آمده میرود بعد اینطوری باید با آن خداحافظی کنیم اینقدر این عزیز است، اینقدر این دوست داشتنی است. عنایت دارید، حالا نکتهای که میخواستم بگویم این است مسئلهی وداع را عزیزان با پوست و گوشتشان برای خودشان عرض کنم که رزق خودشان قرار بدهند تعابیری که وجود مقدس امام سجاد در دعای وداع ماه رمضان گذاشته است... شریعتی: یه نظرم دعای 45 صحیفهی سجادیه است. حجت الاسلام شریفیان: من شمارهاش را نمیدانم یک نکتهای که دارد این است که دعا را که میخوانی گاهی اوقات دعا طولانی است ارتباط برقرار نمیکنیم، نکنیم این کار را دلمان گاهی با یک عبارت دعا گره میخورد بایستیم آنجا... شریعتی: همان یک فراز همان یک جمله... حجت الاسلام شریفیان: وداع را درست میکند بله احسنت، آن فراز وداع شما را درست میکند بلکه اگر در آن رزق اگر درست از دعای امام سجاد بهرهمند شدید در تعبیرهای دیگر که در ادامهی دعا هست میبینید حال مضاعفی خدا به شما میدهد وقتی آن چیزی که دلت یک جا گره خورد متعلق شدی به آن فضا آنجا ایستادی لذتش را بردی شهدش را چشیدی اگر اینطور شدی میبینی انگار دعا هموارتر میشود این را بزرگان تذکر میدهند که نجویده قورت ندهید نجویده قورت ندهید این سبب میشود که رزق بعد هم درست درک نکنید. شریعتی: مرحوم صفایی هم در عبارات دعای ابوحمزه ایشان همین نکته را داشتند که همه را هم نخواستید یک فرازش را بخواهید با همان حرکت کنید. حجت الاسلام شریفیان: حالا من میخواستم این را بگویم گاهی اوقات نفس یک بازیهایی در میآورد انسان اگر از این تعابیر خوب استفاده کند نفس تسویل میشود طوع میشود رام میشود این هم نکتهی دوم که به عزیزان و بزرگواران توصیه میکنیم به خودمان هم و همهی عزیزان که مسئلهی وداع با ماه رمضان را حتی روی آن فکر کنند تأمل کنند در خلوت خودشان دم افطار، این آخرین ربناهایی است که داریم میشنویم وداع، این هم نکتهی دوم. نکتهی سوم که خدمت عزیزان دارم عرض میکنم یک آیاتی است در سورهی مبارکهی بقره که آیات، آیات حج است در آن آیات خداوند متعال، من یک موقعی به یک تناسبی اشارهای به آیات حج کردم الان یک نکتهی دیگری از آیات حج میخواهم خدمت عزیزان تقدیم کنم در آیهی 197 سورهی بقره «الْحَجُّ أَشْهُرٌ مَعْلُومَاتٌ» شروع میکند بحث حج، حج یک سیر معنوی است که انسانی که ذیل نبی اکرم قرار میگیرد با حضرت باید طی کند مراحلی هم دارد بعد از اینکه میرسد مراحل طی میشود عرفات، مشعر، روز عید میرسد به آیهی 200 «فَإِذَا قَضَيْتُمْ مَنَاسِكَكُمْ» یعنی دیگر مناسک تمام شد اصل حج تمام است «فَاذْكُرُوا اللَّهَ كَذِكْرِكُمْ»ایام التشدید هنوز مانده است ولی معلوم است به اینجا که رسیدید مناسک تمام است «فَاذْكُرُوا اللَّهَ كَذِكْرِكُمْ آبَاءَكُمْ أَوْ أَشَدَّ ذِكْرًا» اینها در یوم التشریق در منا جمع میشدند... شریعتی: اگر روزه نبودید و ماه رمضان نبود حتماً اینجا آب بود. حجت الاسلام شریفیان: این هم نشان دهندهی این است که این پخش کاملاً زنده است. شریعتی: انشاالله خدا به شما سلامت و عافیت بدهد. حجت الاسلام شریفیان: بزرگوارید. عرض میکنم که در این آیات میگوید بعد از اینکه مناسک تمام شد ذکر الهی را فراموش نکنید مثل آن ذکری که پدرانتان را ذکر میکردید در عصر جاهلی، اینها حج داشتند دیگر قبل از اسلام حج داشتند منتها حجشان منحرف بود دستگاه شرک بود که نسک حضرت ابراهیم و اسماعیل را به یک نحوی داشتند اینها ایام حج میرفتند... شریعتی: چگونه یاد میکردند آباءشان را؟ حجت الاسلام شریفیان: در منا شروع میکردن مفاخره کردن بابای من که بوده چه کار کرده است این کلیددار کعبه بوده است آن ساقی نمیدانم چه بوده است در جنگها نمیدانم... شریعتی: الهکم التّکاثر. حجت الاسلام شریفیان: الهکم التّکاثر، قرآن میگوید که اعمال تمام، ماه رمضانی به آن نگاه کنید اعمال تمام، ولی فاذکرالله، شبیه این در سوره مبارکهی جمعه هم هست وقتی که میگوید که «إِذَا نُودِيَ لِلصَّلَاةِ مِنْ يَوْمِ الْجُمُعَةِ فَاسْعَوْا إِلَى ذِكْرِ اللَّهِ وَذَرُوا الْبَيْعَ» بعد که تمام میشود نما«فَإِذَا قُضِيَتِ الصَّلَاةُ فَانْتَشِرُوا فِي الْأَرْضِ وَابْتَغُوا مِنْ فَضْلِ اللَّهِ وَاذْكُرُوا اللَّهَ كَثِيرًا» شما نماز را اینجا تعبیر کردید نماز را به ذکر، بعد که نماز تمام میشود میگوید: وَاذْكُرُوا اللَّهَ كَثِيرًا، مثل آن ذکری که در نماز از نبی اکرم گرفتید از دستگاه ولایت گرفتید این باید بیاید در زندگیتان ضرب شود، وَاذْكُرُوا اللَّهَ كَثِيرًا، خیال نکنید حالا من نماز جمعه رفتم و یک ذکری گفتم تمام، ماه مبارک رمضان یک فرصتی است خدا یک چیزی به ما میدهد این نیست که ماه تمام شد پرونده را میبندیم میرویم این نیست وَاذْكُرُوا اللَّهَ كَثِيرًا، اینجا فرموده است که « فَاذْكُرُوا اللَّهَ كَذِكْرِكُمْ آبَاءَكُمْ أَوْ أَشَدَّ ذِكْرًا» همانطور که در منا مینشستید از باباهای خودتان میگفتید شبیه همان را باید برای خدا داشته باشید «أَوْ أَشَدَّ ذِكْرًا» حالا علامه اینجا فرمودند نه اکثر ذکر، اشدُّ ذکراً، یعنی این ذکر نافذتر است به قلب. شریعتی: عمیقتر است. حجت الاسلام شریفیان: عمیقتر است، این است اشدُّ الذکر شدیدتر است ممکن است گاهی کثرت کمک کند به شدت ولی تعبیر قرآن این است. شریعتی: عیار این ذکر بالاست. حجت الاسلام شریفیان: کأنّ خداوند متعال میخواهد بعد از حج شما را در وادی ذکر تثبیت کند بلکه بروید به جلوتر حج تمرین سیر با نبی اکرم برای بلوغ بوده است حالا این توضیح میخواهد دیگر اعمال حج چه کاری با آدم میکند و اینها بعد که به این نقطه رسیدی خیال نکن مناسکت تمام شد تمام، این ذکر را باید ببری و ادامه دهی تا اینجا را دیدید ذکر، مناسک تمام ولی ذکر داشته باشید دوباره در آیات دیگر که 203 ایام منا است یوم التشریق به آن میگویند، و اذکروالله، اصلاً رمز ذکر است. شریعتی: انگار ثمرهی این مناسک باید ذکر باشد. حجت الاسلام شریفیان: باید با این ذکر زندگی کنی دیگر، ببینید ماه مبارک رمضان خداوند متعال شما را وارد یک وادی کرده است شما آمدید یک جایی برای همین هم احساس میکنید که یک تغییراتی کردم چون وارد یک فضایی شدی. شریعتی: چون میفهمی یک خبرهایی هست. حجت الاسلام شریفیان: یک خبرهایی است میگوید یک فردی آمد جلوی امام باقر نشست گفت آقا من یکطوری دست و پاهایم میلرزد تا حالا جلوی هیچ کسی اینطوری دست و پاهایم نلرزیده حضرت فرمودند معلوم است اینجا وادی ذکر است آمدی نشستی جلوی «فِي بُيُوتٍ أَذِنَ اللَّهُ أَنْ تُرْفَعَ وَيُذْكَرَ فِيهَا اسْمُهُ» آمدی اینجا بیت الذکر است آمدی وقت شلنگ و تخته انداختن نیست چون آمده بود مناظره کند با حضرت مچ حضرت را بخواباند و اینها حضرت میگوید بلند شو برو اینجا از این خبرها نیست اینجا دستگاه ذکر است دستگاه رفعت است. این را تا به اینجا دیدید در ادامه آیه میگوید بعد از این که دستور به ذکر میدهد میگوید «فمن النّاس» دو دسته آدم ذکر میکند اینها چه کسانی هستند کسانی که در امت رسول اکرم حج رفتند دو دسته را ذکر میکند « فَمِنَ النَّاسِ مَنْ يَقُولُ رَبَّنَا آتِنَا فِي الدُّنْيَا وَمَا لَهُ فِي الْآخِرَةِ مِنْ خَلَاقٍ» حج میآید به بلوغی میرسد که باید دعا کند در ایام التشریق و اینها وقت دعا است این ذکر الهی بستر دعای تو باید بشود کانّ حج انسان را بالغ در یک دعا میکند خدا میگوید... شریعتی: و این دعا نشان میدهد اندازهات چهقدر است. حجت الاسلام شریفیان: آیه فرموده است که یک عدهای حج میروند حالا من اضافه میکنم ماه مبارک رمضان هم روزهشان را میگیرند ولی دعایشان ببینید چیست: رَبَّنَا آتِنَا فِي الدُّنْيَا، خدایا دنیا به ما بده. فی الدنیا چه چیزی بدهد نگفته است مرحوم علامه اینجا میگویند حذف مطلق نشان میدهد برایش مهم نیست فقط دنیا، رَبَّنَا آتِنَا فِي الدُّنْيَا، چه؟ شئون الدنیا این را میخواهد « وَمَا لَهُ فِي الْآخِرَةِ مِنْ خَلَاقٍ» این بهرهای از زندگی دیگری ندارد. شریعتی: خودش را در همین جا خلاصه کرده است. حجت الاسلام شریفیان: حج انسان ببینید خلاصه شده است در چه؟ در دنیا، ماه مبارک رمضان قرار است ما را بالغ در دعا کند ما همهی این دعاها و مناجاتها ما را به یک بلوغ دعا برساند پناه بر خدا که انسان یک شب قدری یک ماه رمضان برود وقت بگذارد قرآن سر بگیرد دعایش این باشد: رَبَّنَا آتِنَا فِي الدُّنْيَا وَمَا لَهُ فِي الْآخِرَةِ مِنْ خَلَاقٍ، هیچ نصیبی هم در قیامت ندارد اما دستهی دوم « مَنْ يَقُولُ رَبَّنَا آتِنَا فِي الدُّنْيَا حَسَنَةً وَفِي الْآخِرَةِ حَسَنَةً» نه دنیا محل بحث است نه آخرت حسنه محل بحث است اینها با حسنهی دنیا حرکت میکند برای رسیدن به حسنهی آخرت، دو تا دعا خدا نقل میکند حج را رفتی خدا میگوید ذکر، ذکر، معلوم است این ذکرها را نداشته باشی دعایت میریزد به هم، نمیتواند درست دعا ی از خدا میخواهی چه میخواهی؟ دنیا. شریعتی: ولی اگر در وادی ذکر حرکت کردی دعایت هم رنگ و بوی خودش را میدهد. حجت الاسلام شریفیان: رَبَّنَا آتِنَا فِي الدُّنْيَا، این خیلی این آیهی 201 را حتماً مکرر خواندند در قرآن «رَبَّنَا آتِنَا فِي الدُّنْيَا حَسَنَةً وَفِي الْآخِرَةِ حَسَنَةً» ولی ندیدیم کجاست این در تقابل با یک دعای دیگری گفته شده است ویک سیری هم کردند یعنی تو حج رفتی یعنی تو یک سلوکی با نبی اکرم کردی این چه دعایی است؟ این چهطور دعا کردن است؟ شریعتی: و رشد و بلوغت در این دعا تجلی پیدا میکند. حجت الاسلام شریفیان: یعنی تو کل افق که در رسول الله دیدی دنیا بود؟ رسول الله آمده تو را بالغ در دنیا کند که تو دعا کنی دنیا به من بده خدا؟ بعد هم اگر نداد درگیر میشویم با خدا و رسول در آیات بعد همین را میگوید یک عده با خدا درگیر میشوند برای اینکه خداوند متعال نمیگذارد شما در دستگاه توحید اینطوری زندگی کنی که یک شرایطی فراهم میکند آرام آرام میبینی نه مثل اینکه این آقا رسول الله مثل اینکه با دعای ما همراه نیست باید یک کار دیگر کند امروز جنگ است فردا هم فلان است بدر است احد است احزاب است سقیفه است عاشورا است ما چه میخواهیم بکنیم، افق انسان وقتی رَبَّنَا آتِنَا فِي الدُّنْيَا، شد قطعاً جدا میشوی از رسول الله چون حضرت کارش این نیست. چهقدر این تعبیر مهم است. «وَ قنا عَذابَ النّار» یک نگرانی اینها دارند دو حسنه میخواهند در دنیا و آخرت ولی نگرانی دارند نگرانی این است که یک وادی ناری هست این آقا آمده است تا ما را از این وادی نجات دهد «خَلِّصنا مِنَ النّار» که ما مکرر در ماه مبارک رمضان داریم میگوییم همین است «وَ قنا عَذابَ النّار» خدایا ما را خلاص کن از دستگاه شیطان، در روایت گفته شده است نار محیط ولایت اعداء است محیط ولایت دشمنان رسول الله و امیرمومنان است محیط ولایت آنها است صَدعٌ فی النّار، قعر جهنم است فلق است حالا اینها تعابیری است که در آیات و روایات آمده است بعد فرموده است: «أُولئِكَ لَهُمْ نَصِيبٌ مِمَّا كَسَبُوا» اینهایی که دعایشان دعا است به درد بخور است اینها از کسبی که میکنند کارهایی که دارند انجام میدهند به ذهنت کدام کارها را دارد میگوید؟ حج، میگوید اینها یک کارهایی کردند اینها یک بهرهای از کارهایشان میبرند «أُولئِكَ لَهُمْ نَصِيبٌ مِمَّا كَسَبُوا» اینها هستند که از آن کسبهایشان یک بهرهای میبرند. شریعتی: و حالا اضافه کنیم از شبهای قدرشان از سحرهای ماه رمضان. حجت الاسلام شریفیان: این یک تذکر خیلی جدی است پناه باید انسان به خدا ببرد که من یک ماه رمضان بیایم قرآن سر بگیرم و «خَلِّصنا مِنَ النّار» بگویم ولی عمق وجود من دعای من «رَبَّنَا آتِنَا فِي الدُّنْيَا» باشد خیلی خطرناک است. شریعتی: من رشد نکردم. حجت الاسلام شریفیان: اصلاً نفهمیدم رسول الله ماه مبارک را برای چه گذاشته است، این همه میگوید «خَلِّصنا مِنَ النّار» این دعا، دعای فرعی نیست اصل دعا همین بوده است. شریعتی: ماه رمضان فقط گرسنگی و تشنگیاش نصیبمان شده است. حجت الاسلام شریفیان: پناه میبریم به خدا، این خیلی مهم است که انسان ته وجودش قرآنی که سر میگیرد ماه مبارک رمضان که سلوک میکند خودش بفهمد که من از این چه میخواهم، من چه میخواهم؟ شریعتی: و بعد من چهقدر بزرگتر شدم؟ چون شب قدر اول سال آدمها است... حجت الاسلام شریفیان: بله، اگر من احساس کردم سرم را بالا آوردم من آدم دنیا نیستم. شریعتی: نگاهم فرق کرده متفاوت شده است. حجت الاسلام شریفیان: فرق کرده است معلوم است که اینجا قرآن دارد میگوید یک عده دنیا است یک عده دنیا و آخرت، باید از وسط دنیا هم عبور میکنی و به آخرت میرسی «ربّنا آتِنا في الآخِرَة حَسَنَة» فقط نیست شما باید حسنهی دنیا را بردارید ولی معلوم است این حسنهی دنیا شکلش و تناسباتش یکطوری است که با حسنهی آخرت تنظیم است. یک طوری از دنیا برمیدارم که من را نبندد این نکته است. این هم تا به اینجا حالا این آیات ادامه دارد یک بحث خیلی مفصلی در این آیات هست بعد میرسد به دو آدم دو دعا را گفت در آیات بعد میرسد به دو آدم یک عدهای هستند که «يُعْجِبُكَ قَوْلُهُ فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَيُشْهِدُ اللَّهَ عَلَىٰ مَا فِي قَلْبِهِ وَهُوَ أَلَدُّ الْخِصَامِ» حرف دین خوب میزند ولی ته وجودش دشمن رسول الله است چرا؟ چون دعای این آدم یک چیز دیگری بوده است اما نفر بعدی که معرفی میکند «وَمِنَ النَّاسِ مَنْ يَشْرِي نَفْسَهُ ابْتِغَاءَ مَرْضَاتِ اللَّهِ ۗ وَاللَّهُ رَءُوفٌ بِالْعِبَادِ» این هم آدم دوم است این آدم دوم کیست؟ این را که میدانید آیات لیلة المبیت است این آیات مسلم شیعه و سنی است که مربوط به وجود مقدس امیرمومنین است این معلوم است آن کسی که آن دعای «رَبَّنَا آتِنَا فِي الدُّنْيَا حَسَنَةً وَفِي الْآخِرَةِ حَسَنَةً» کرده است میتوان بیاید « مَنْ يَشْرِي نَفْسَهُ ابْتِغَاءَ مَرْضَاتِ اللَّهِ» همه وجودش را خرج رسول الله کند رسول الله فرمودند یا علی امشب میخواهند من را بکشند حضرت فرمودند: چه کاری کنم؟ حضرت فرمودند امشب جای من میخوابی من میروم شما حفظ میشوید؟ حضرت فرمودند: بله. امیرالمومنین فرمودند جانم فدای شما، در روایت هست جناب جبرئیل و میکائیل در عرش الهی بودند خداوند متعال آخا بَینَهما عقد اخوت بین جبرئیل و میکائیل برگزار کرد به آنها فرمود: کدام یکی حاضرید برای آن یکی فدا شوید؟ من عقد اخوت بین شما خواندم کدامتان حاضرید فدای آن یکی شوید؟ میگوید ته دلشان یک کراهتی آمد که من فدای آن یکی شوم، هم جناب جبرئیل هم جناب میکائیل، خداوند متعال فرمود: شبیه ولی من علی بن ابی طالب نشدید؟ بروید پایین ببینید چه کاری میکند. لیلة المبیت آمدند بالا سر امیرالمومنین نشستند جناب جبرئیل بالای سر جناب میکائیل پایین پا، شروع کردند « بخ بخ لك يا بن ابى طالب من مثلك يباهى الله بك ملائكة سبع سماوات» در عرش در مقابل ملائک به تو مباهات کرد کسی که خودش آقای عالم بود ولی در مقابل نبی اکرم برای خودش هیچ چیزی قائل نبود گفت من وصله زنندهی کفش شما هستم. شریعتی: أنا عبدٌ من عَبید محمّد. حجت الاسلام شریفیان: سورهی حجرات وجود مقدس امیرالمومنین از آن تعابیر مسلمی است که در باب امیرالمومنین تطبیق شده و تأویل هم شده است که « إِنَّ الَّذِينَ يَغُضُّونَ أَصْوَاتَهُمْ عِنْدَ رَسُولِ اللَّهِ» کسانی که صدا در مقابل رسول الله ندارند اینها همهی وجودشان خضوع است حتی آهنگ صدایش خضوع است « إِنَّ الَّذِينَ يَغُضُّونَ أَصْوَاتَهُمْ عِنْدَ رَسُولِ اللَّهِ أُولَٰئِكَ الَّذِينَ امْتَحَنَ اللَّهُ قُلُوبَهُمْ لِلتَّقْوَىٰ» اینها قلبشان امتحان تقوی را پس داده است در روایات است رسول خدا فرمود بروید ببینید چه کسی دارد کفش من را پینه میزند وصله میزند، آمدند دیدند در خیمه امیرالمومنین نعلین رسول الله را گرفته است و این نکته دارد این نشان میدهد نگفت آن خیبر شکن، نگفت آن پهلوان فلان، آن کسی که خضوع میکند ببین کفش من را دست گرفته افتخار میکند ما گاهی اوقات یک ذره که خدا به ما عنایتی میکند... شریعتی: فکر میکنیم خبری است. حجت الاسلام شریفیان: آقا دیگر کفش را بده یکی دیگر بزند آن مأموریتهای اصلی را بده به او، این حالت در انسان اوج بگیرد خطرناک هم هست این هم یک نکته. فرصت داریم با برویم قرآن؟ شریعتی: بله وقت داریم. حجت الاسلام شریفیان: نکتهی بعدی که میخواهم خدمت بزرگواران عرض کنم آیاتی از سورهی مبارکهی توبه است در این سوره یک تعبیری دارد من این تعبیر را من یادم نمیآید بعید میدانم در برنامهی سمت خدا تا حالا گفته باشم خداوند متعال در سورهی مبارکهی توبه چند دسته را معرفی میکند میگوید اینها امتی هستند که ذیل رسول الله دستهبندیهایی هست از آیات 100 ببینید دستهی اول خدا میگوید « وَالسَّابِقُونَ الْأَوَّلُونَ مِنَ الْمُهَاجِرِينَ وَالْأَنْصَارِ» اینهایی که دستهی اولند « السَّابِقُونَ السَّابِقُونَ، أُولئِک الْمُقَرَّبُونَ.» اینها که ویژههای رسول الله هستند نه لزوماً معصومند نه؛ لزوماً حضرات معصومین نیست. قلهاش امیرالمومنین و حضراتند، یک کسانی ذیل حضرات معصومین مقام سبقت دارند که خدا وعده میدهد « رَضِیَ اللَّهُ عَنْهُمْ وَ رَضُوا عَنْهُ» فوقالعاده است دیگر رضا و رضوان، هم اینها از خدا راضی هستند هم رضوان الی شامل حال اینهاست خدا از اینها راضی است که این یک چیز بزرگتری است. شریعتی: ارْجِعِي إِلى رَبِّكِ راضِيَةً مَرْضِيَّةً. حجت الاسلام شریفیان: احسنت آن هم یک تعبیر است، سه چهار جا در قرآن این تعبیر « رَضِیَ اللَّهُ عَنْهُمْ وَ رَضُوا عَنْهُ» آمده است شبیه به همین است آن راضِيَةً مَرْضِيَّةً، هم همین است که در همین آیات سورهی مبارکهی توبه هفتاد و هفتاد و دو اینها باید باشد قرآن فرموده است «رِضْوانٌ مِنَ اللَّهِ أَكْبَرُ» اینها به این میرسند. این دستهی اول انشاالله که همهی مخاطبین عزیز جزء دستهی اولند، اهل سبقت و سرعت و پیشگام نبی اکرم هستند دستهی دوم فرموده است: « وَمِمَّنْ حَوْلَكُمْ مِنَ الْأَعْرَابِ مُنَافِقُونَ وَمِنْ أَهْلِ الْمَدِينَةِ» دستهی دوم منافقون هستند هم در شهر مدینه بودند هم بیرون بودند اینطوری نبود که فکر کنید فقط بادیه نشینها منافق بودند خیر یک عدهای اتفاقاً مدنی بودند کنار رسول الله بودند منافق هم بودند این هم دستهی دوم خدا فرموده است که « سَنُعَذِّبُهُمْ مَرَّتَيْنِ» دو بار خدا اینها را عذاب خواهد کرد حالا این دو بار چه هست و اینها... این هم دستهی دوم. دستهی سوم، ببینید دستهی سوم چه کسانی هستند، « وَآخَرُونَ اعْتَرَفُوا بِذُنُوبِهِمْ» اینها مثل سابقین نیستند یک جاهایی اشتباهاتی کردند. شریعتی: ولی معترفند به اشتباهشان. حجت الاسلام شریفیان: ولی «اعْتَرَفُوا بِذُنُوبِهِمْ» اینها شاخ و شانه نمیکشند من حالا گاهی تعبیر میکنم از عمق وجود گناه نمیکنند آدم که از عمق وجود گناه کند یعنی حق دارم این کار را بکنم. شریعتی: سرش را هم بالا میگیرد. حجت الاسلام شریفیان: سرش را هم بالا میگیرد مگر راجع به هر چیزی خدا و رسول باید حرف بزنند، خدا میگوید اینها دستهی سوم هستند «وَآخَرُونَ اعْتَرَفُوا بِذُنُوبِهِمْ خَلَطُوا عَمَلًا صَالِحًا وَآخَرَ سَيِّئًا» قر و قاطی شده است عملشان، یک چیز نیکویی دارند عملاً صالحاً، یک عمل نیکویی دارند یک عمل ویژه است «وَآخَرَ سَيِّئًا» و یک چیز بدی هم دارند این چیز بد چیست؟ گاهی اوقات بعضی اینطور معنا کردند آیه را، یعنی چهار کار خوب دارد چهار کار بد، اینطوری معنا میکنند در صورتی که این نیست روایات ما یک نوع دیگر توضیح میدهد میگوید: مُذنِبوا شیعَتِنا، کسی که قلبش در گرو خدا و رسول است ولی دامنش آلوده شده است. «عَمَلًا صَالِحًا» میگوید ایمان، «وَآخَرَ سَيِّئًا» میگوید ذنوباتی از دستگاه شیطان آمده است. مُذنِبوا شیعَتِنا، یعنی شیعه است متعلق به ما است ولی خطاهایی کرده است اینها هستند که « اعْتَرَفُوا بِذُنُوبِهِمْ» اینها معترفند. شریعتی: سر به زیرند. حجت الاسلام شریفیان: سر به زیرند به تعبیر آقایمان امام سجاد(س) «اِلهي لَمْ أعْصِكَ حينَ عَصَيتُكَ وَاَ نَا بِرُبوُبِيتِكَ جاحِدٌ» خدایا من خطا کردم ولی نه اینطوری که بخواهم بگویم تو ربّ من نیستی صاحب و مالک من نیستی صاحب فرمان نسبت به من نیستی من اینطوری گناه نکردم خدا، «وَلا بِاَمْرِكَ مُسْتَخِفٌّ» من گناه کردم خدا من نمیخواستم فرمانت را حقیر بشمارم بگویم دستور دادی که دادی، من اینطوری نبودم. شریعتی: حواسم به تو بود ولی اشتباه کردم. حجت الاسلام شریفیان: « نَفْسي وَغَلَبَني هَواي وَاَعانَني عَلَيها شِقْوَتي» هوای نفس من را پیچ و خم داد اشتباه کردم. این تعبیر را ببینید اینجا خدا در مورد اینها، آنها را فرمود «رَضیَ الله سَنُعَذِّبُهُمْ مَرَّتَيْنِ» اینها را فرموده است «عَسَى اللَّهُ أَنْ یتُوبَ عَلَیهِمْ» باشد که خدا به اینها برگردد قطعی نیست عسَی، یعنی یک امیدی هست میرود که برسد به بخشش خدا. شریعتی: همهی پلهای پشت سر خودش را خراب نکرده است. حجت الاسلام شریفیان: ولی عَسَی است باید یک دقتهایی بکند این دقت را میخواهم توضیح دهم، «عَسَى اللَّهُ أَنْ يَتُوبَ عَلَيْهِمْ ۚ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ» اینجا خدا وعدهی غفران و رحمت داده است از اسم غفور و رحیم خودش بحث کرده است معلوم است اینها در یک موطنی هستند که قرب دستگیری خدا هستند ولی باید یک کاری کنند. شریعتی: نکتهاش چیست؟ حجت الاسلام شریفیان: آیهی بعد، «خُذْ مِنْ أَمْوَالِهِمْ صَدَقَةً» این آیه چیست؟ برای ذکات است تشریح ذکات در شریعت نبی اکرم با این آیه بود ذکات اموال نه ذکات فطره، میدانید دیگر ما دو ذکات داریم ذکات فطره از ابتدای دعوت حضرت سالهای ابتدایی بوده حالا یا از اول مدینه بوده یا از مکه هم بوده است حالا این یک بحثی است ولی ذکات اموال مسلم است که آخر عمر نبی اکرم ذکات اموال اصلاً تشریح شد چند سال آخر بود که ذکات اموال آمد اینجا ببینید کسانی که خطاهای کردند معترف هم هستند خدا یک وعدهی غفران و رحمت هم به آنها میدهد میگوید: «خُذْ مِنْ أَمْوَالِهِمْ صَدَقَةً» از اموالشان یک صدقاتی بگیر «تُطَهِّرُهُمْ» تطهیرشان کن نه اموالشان تطهیر بشود خودشان باید تطهیر بشوند این همان ذنوبی است که آمده است با چه؟ با صدقه، ببینید صدقه چه کار دارد میکند. ما گاهی میگوییم صدقه ثواب دارد و بهشت به ما میدهند درست بود، بود نبود، نبود دیگر، این ببینید این آیه چه میگوید: «خُذْ مِنْ أَمْوَالِهِمْ صَدَقَةً تُطَهِّرُهُمْ وَتُزَكِّيهِمْ» هم تطهیر هم تزکیه، تطهیر یعنی آلودگیها را شستن تزکیه یعنی غل و زنجیر را از دست و پایشان باز کن رشد کنند زکات اصلاً هرس کردن و گرفتن این گیاهان هرزی که میپیچد به دست و پای گیاه خفهاش میکند شما باید این را از آن بگیری یک جاهایی حتی باید یک شاخههایی را بچینی نه اینکه میخواهی آسیب بزنی ما دنبال آسیب زدن به درخت نیستیم برای چه این کار را میکنیم برای چه هرس میکنیم؟ شریعتی: این پیچک گناه را باز کنیم. حجت الاسلام شریفیان: باز کنیم که رویش کند این دارد خفه میشود تزکیه یعنی پیرایشی که ایجاد رشد کند ما هرس که میکنیم درخت را حتی شاخهی درخت را که میبریم برای این است که رویش کند نمیخواهیم آسیب به آن بزنیم ما گاهی تصویرمان از صدقهای که رسول الله میخواهد از ما بگیرد این است که چهقدر فشار میآوری چرا اینقدر سخت میگیری؟ آیه میگوید یک عدهای هستند مشکل دارند با صدقه باید مشکلت را حل کنی، ما گناه را این هم از آن تصویرهای مهم است ما گناه را توبه که میکنیم میگوییم خب دیگر شب قدر رفتیم توبه کردیم خدا هم تواب است دیگر توبهی ما را قبول میکند ببخشید آثار معنوی که در قلب شما افتاده بوده گناه، خدشهای که به قوای معنوی شما انداخته است این حل شد؟ تمام شد؟ ما اگر یک جا خطا کنیم گناه هم درجات دارد صغیره دارد کبیره دارد همین رفتم استغفر الله ربِی و أتوب الیه، خالصانه، ما اشتباه گرفتیم تواب بودن خدا را، خدا دست ما را میگیرد که درستمان کند چگونه؟ «خُذْ مِنْ أَمْوَالِهِمْ صَدَقَةً» خدا میگوید میخواهی درستت کنم قبول داری إعترَفوا، خودت که معترفی دیگر قبول داری که مشکل داری دستت را به من بده من مشکلت را حل کنم، عَسُی الله، دستت را بدهی با من بیایی من مشکلت را حل میکنم چگونه؟ «خُذْ مِنْ أَمْوَالِهِمْ صَدَقَةً تُطَهِّرُهُمْ وَتُزَكِّيهِمْ بِهَا وَصَلِّ عَلَيْهِمْ» اینجا رسول الله توجه ویژه میکند به شما، «إِنَّ صَلَاتَكَ سَكَنٌ لَهُمْ» تسکین پیدا میکند قلبتان، آیهی بعد را ببینید آیهی 104 «أَلَمْ يَعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ هُوَ يَقْبَلُ التَّوْبَةَ عَنْ عِبَادِهِ وَيَأْخُذُ الصَّدَقَاتِ» نمیدانید خدا چگونه دارد توبه را قبول میکند صدقاتتان را میگیرد نشان میدهد قبولی توبه با چه گره خورده است اینجا؟ شریعتی: با صدقه. حجت الاسلام شریفیان: با صدقه، از مهمترین، خیلی اوقات این سوال را زیاد از ما میکنند حاج آقا حالمان خوب نیست... شریعتی: صدقه بده. حجت الاسلام شریفیان: صدقه بده، صدقهی قابل توجه هم بده کار کن برای رسول الله وقت بگذار عمر بگذار آبرو بگذار اموال بگذار، کار چند نفر را راه بینداز برو دنبال مشکل یک نفر، ببین حالت خوب میشود یا نه، چهقدر ما داستان در مورد این داشته باشیم در حرم امام رضا دید قبضه رفت بیرون دید فوران کرده است چه شده است؟ «خُذْ مِنْ أَمْوَالِهِمْ صَدَقَةً» تو رشتهی رحمت را وصل کن «إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَةٌ فَأَصْلِحُوا بَيْنَ أَخَوَيْكُمْ وَاتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ» میخواهید خداوند به شما نظر رحمت کند رشتههای رحمت را وسیع کنید. شریعتی: پیوندهایتان را محکمتر کنید. حجت الاسلام شریفیان: از یک کسی دلخور هستی، کینه یا قهری، فلان، پدر، مادر، برادر، خواهر، بستری اگر وجود دارد میشود اغماض کرد چرا اغماض نکنی؟ بسیار در احوالات معنوی انسان من این را به طور جد توصیه میکنم به همه بینندگان عزیزمان که این مسئله را جزء ارکان سلوک خودشان بگذارند من حتی خودم گاهی اوقات یک ذره حالم گرفته میشود تلفن را برمیدارم به چند نفر زنگ میزنم احوالشان را میپرسم. شریعتی: تأثیر دارد. حجت الاسلام شریفیان: بسیار تأثیر دارد. شریعتی: بله همهی ما تجربه کردیم. حجت الاسلام شریفیان: این را در دستگاه الهی فهم کنیم اینکه حالم گرفته است قبض قلب به خاطر اینکه آلودگیهایی است یک چیزی در من آمده است خدا میگوید من راه برایت گذاشتم این را من عرض میکنم که تطهیر قلب را تو را به خدا با یک استغفار زبانی تمام نکنید خدا یک دستگاه بزرگ برای تطهیر ما گذاشته است کَفّارةً لِذُنوبِنا، که نسبت به ولایت امیرالمومنین گفته شده در زیارت جامعه برای چیست؟ یعنی خداوند متعال برای تطهیر شما یک دستگاه خیلی بزرگ قرار داده است صدقه میخواهد، دقت میخواهد، مراقبت میخواهد، محافظت میخواهد، تطهیر گاهی اوقات خداوند متعال میگوید در روایت ما هست مکرر هم داریم اگر با اعمال نیک«إنّ الحَسنات یُذهِبنَ السَّیّئات» این توبه است انسانی که توبه میکند خدا میگوید باید آثارش را درست کنی دیگر، چه میخواهد؟ حسنات، حسنه میخواهد در بعضی از روایات است کسی اگر اینطوری تطهیر نکند ساحت قلبی خود را خدا با بلا تطهیرش میکند میگوید ما به تو گفتیم صدقه بده ندادی حالا با بلا یک چیزی بدهم حال دلت خوب شود مثل اینکه از ما دور شدی هست در روایات ما. این مضمون مفصل است در سورهی مبارکهی شوری اگر اشتباه نکنم آیات به نظرم 51،52 اینها باید باشد که قرآن فرموده است که: «وَ ما أَصابَكُمْ مِنْ مُصِيبَةٍ فَبِما كَسَبَتْ أَيْدِيكُمْ وَ يَعْفُوا عَنْ كَثِيرٍ» این ابتلاعات میدایند خیلی اوقات بلاهایی که به ما میرسد از این جنس است خطایی کردی اگر با صدقه جلو میرفتی جمع میشد با حسنات جلو میرفتی جمع میشد در بعضی از آیات قرآن «أَقِمِ الصَّلَاةَ لِدُلُوكِ الشَّمْسِ» میگوید نماز اول وقت، نماز اول وقت بعضی از گناهان را پاک میکند تمیز میکند یک کدورتی در قلب آمده است نماز اول وقت، نماز اول وقت همهی معاصی را پر میکند؟ نه، بستگی به گناه دارد این از بحثهای جدی معارفی ما است که هر گناهی متناسب با خودش کفاره دارد. یکی از مهمترین و ارکان کفارات خطاهای ما «خُذْ مِنْ أَمْوَالِهِمْ صَدَقَةً» است. شریعتی: بسیار خوب، خیلی خوب است انشاالله اهل صدقه بشویم اهل خیرات شویم اهل اخوت و برادری و دستگیری بشویم اهل مواسات شویم. خیلی از شما ممنون و متشکرم حاج آقای شریفیان، نکتههای خیلی خوبی را شنیدیم ممنون و سپاسگزارم از همراهی و حسن توجهتان، امروز صفحهی 277 قرآن کریم آیات نورانی سورهی مبارکهی نحل را دوستان تلاوت خواهند کرد آیات 88 تا 93 سورهی مبارکهی نحل، به اتفاق بشنویم در دقایق و لحظات پایانی انشاالله باز خواهیم گشت و همراه شما و در کنار شما، بفرمایید خواهش میکنم. اللّهم صلی علی محمّد و آله محمّد صفحهی 277 قرآن کریم شریعتی: اللّهم صل علی محمّدٍ و آل محمّد و عجّل فرجهم خیلی ممنون و متشکرم از لطف و مرحمت شما از همهی دوستان پخش هم که میزبان ما بودند صمیمانه سپاسگزارم و همینطور از جناب حاج آقای شریفیان عزیز، به صورت مخصوص و ویژه دعا کنید خیلی التماس دعا گفتند حاج آقا هم انشاالله دعا میکنند و انشاالله دوستان و عزیزانمان آمین خواهند گفت. حجت الاسلام شریفیان: بسم الله الرّحمن الرّحیم اللّهم صل علی محمّد و آل محمد و عجّل فرجهم اولاً فقط یک نکته بگویم آن هم این است که ما حقیقتاً به دعای عزیزان نیازمندیم واقعاً این را میگویم من مشهد مشرف بودم همهی عوامل و دست اندرکاران برنامهی سمت خدا و مخاطبین به طور ویژه زیارت کردم. شریعتی: خدا انشاالله حفظتان کند انشاالله مکرر قسمتتان شود. حجت الاسلام شریفیان: انشاالله عزیزان و بزرگواران ما را از دعای خیرتان فراموش نکنند. خدایا به آبروی محمد و آل محمد و آبروی امیرالمومنین همهی ما را اهل توبه، اعتراف و رسیدن به صدقات ویژه برای تطهیر خطاها برسان(الهی آمین) به آبروی محمد و آل محمد رزق ما را در ماه مبارک رمضان و در این شبهایی که باقی مانده است پر و وافر بگردان(الهی آمین) «إِنْ کُنْتَ رَضِیتَ عَنِّی فِی هَذَا الشَّهْرِ فَازْدَدْ عَنِّی رِضًا» خدایا اگر از ما راضی شدی تا الان رضایتت را افزایش بده(الهی آمین) «وَ إِنْ لَمْ تَکُنْ رَضِیتَ عَنِّی فَمِنَ الْآنَ فَارْضَ عَنِّی» اگر هم تا الان راضی نشدی همین الان از ما راضی شو(الهی آمین). شریعتی: چه دعای خوبی، خیلی از شما ممنونم انشاالله باز هم به زودی شما را زیارت کنیم و از محضر پر فیضتان بهرهمند شویم. خیلی خوب، در بین روزه و عطش و اشک و شور و شین** یک ذکر مستجاب بگویم فقط حسین. السّلام علیک یا ابا عبد الله.ممنون ومتشکرم از شما سپاسگزارم بزرگوارید.