حجت الاسلام حسینی قمی: سلام علیکم و رحمۀ الله. عرض سلام و ارادت خالصانه دارم خدمت همه بینندگان عزیز در خدمت شما هستیم.
شریعتی: ما این هفته داریم راجع به خانواده صحبت می کنیم نکته های خوبی را الحمدلله شنیدیم و پیام های خوبی را هم الحمدلله دریافت کردیم و ان شاءالله ادامه فرمایشات حاج آقای حسینی.
حجت الاسلام حسینی قمی: بسم الله الرحمن الرحیم. ما جلسه گذشته بیشتر پیام-های خانم ها را داشتیم و خواندیم. به نظر من آقایان دیدند دارند از قافله جا می مانند این هفته نمی دانم چه شد پیام های آقایان ...
شریعتی: پویش پیام های آقایان بوده است.
حجت الاسلام حسینی قمی: باور بفرمایید پیام آقایان خیلی زیاد بود. من از یک جهت هم خوشحال شدم ما تصور می کردیم چون ساعت برنامه ساعتی هست که خانم ها بیشتر در منزل هستند بیشتر مخاطبین ما خانم ها هستند ولی پیدا هست که الحمدلله آقایان هم فراوان برنامه را می بینند. پیام خیلی داده بودند. برای این که ما ظلمی نکرده باشیم چند تا پیام از آقایان می خوانیم. پیام اول البته نمی دانم این تعریف هست یا چیز دیگر هست، من می-خوانم قضاوت با جنابعالی. نوشتند مردی چهل ساله هستم پسری یازده ساله دارم، دوازده سال هست تمام کارهای خانه را خودم انجام می دهم، از غذا درست کردن تا نظافت خانه، تا شستن ظروف، همسر من نهایتاً یک وعده غذا درست می کند. نوشته است همسر من شاغل هست. با این که من خود کاسب هستم و تا دیروقت در مغازه هستم ولی زندگی را طوری تنظیم کردم که حتی ظهر منزل ناهار درست می کنم. نوشته است خانم من شاغل هست با این که حقوق بگیر هست ولی به آن خدایی که شما قبول دارید نمی-دانم چه قدر حقوق می گیرد. خیلی جالب هست که اصلاً کاری به حقوق همسر خود ندارد. خانم من به گفته خود غذا پختن و کارهای خانه را فراموش کرده است. حالا این تعریف هست؟ به نظر من تعریف هست.
شریعتی: بله ایشان داشته است از خود تعریف می کرده است.
حجت الاسلام حسینی قمی: بله از خود تعریف می کرده است. اگر آقایان باز هم این جوری هستند ...
شریعتی: الان یک طیف دیگر از آقایان پیام می دهند که آقا خواندن این پیام ها بدآموزی دارد.
حجت الاسلام حسینی قمی: یک پیام دیگری از آقایان هست نوشته است آقای حسینی این طرفداری های ناعادلانه شما از زن ها موجب اختلاف بین خانواده ها و مجازات شما در روز قیامت می شود. مردان مظلوم هم خدایی دارند. ما می خوانیم که عزیزان بدانند مخصوصاً ما پیام های انتقادی را بیشتر می خوانیم. باز یک پیام از آقایان هست نوشته است که مهمان برنامه چه دل او خواست یک طرفه بر علیه مردها گفت. من او را نمی بخشم، خدا از او نگذرد. ولی خدایی ما این کار را نکردیم. یعنی بینی و بین الله ما تمام مباحث سعی کردیم که رعایت ... به هر حال یک خانواده ایده آل این هست که با همه هماهنگ باشد.
شریعتی: حالا به نظر من چند تا جلسه موضوع خانواده را با هم ببینند. یعنی اگر به نظر من با هم ببینند دیگر این تلقی و برداشت را نخواهند داشت.
حجت الاسلام حسینی قمی: یعنی گاهی به هر حال یک بحثی هست که بیشتر مخاطب آن خانم ها هستند، بیشتر مخاطب آن آقایان هستند ولی به فرمایش جنابعالی مجموعه را ببینند.
شریعتی: مثل آن موقعی که راجع به پدر و مادرها و بچه ها صحبت می کردید یک جلسه بچه ها ناراحت شده بودند.
حجت الاسلام حسینی قمی: ما چند جلسه انتظارات پدر و مادرها را گفتیم چند جلسه انتظارات فرزندان. یک پیام هم فکر می کنم یک مادرشوهری هست نوشته است که حاج آقا شما نگران خانم ها نباشید آن چنان بلند هستند کاری کنند که آقایان را برده خویش می کنند. پسر من 4 سال است که قید من که مادر او هستم را زده است و رفته است. احوال مادر خود را هم نمی پرسد، پدر او هم که همسر من باشد فوت شده است. به هر حال می خواستیم بگوییم که ما همه پیام ها را می بینیم و بینی و بین الله قصد ما جانبداری نیست. یک پیام دیگر هست که به آن بیشتر می پردازند نوشته مردی که کاسب هست، نوشته است من کاسب هستم هر طرف نگاه من می افتد بدحجاب که هیچ، بی حجاب هست با هزار رنگ و لعاب و عطر و ادکلن، چه کار کنم؟ چون در بحث ما بود که گفتیم باید مواظب چشم خود باشیم نوشته است من چه کار کنم با این شرایطی که امروز جامعه ما دارد؟ خب ببینید جناب آقای شریعتی من از همین پیام شروع کنم ببینید حالا انسان متوجه می شود جلسات قبل هم گفتیم چرا اسلام این قدر سفارش کرده است که روابط زن ها و مردها روابط در چارچوب یک قانونی باشد؟ چرا این قدر اسلام سفارش به حجاب و پوشش کرده است؟ این آزادی که در غرب بوده است و امروز می خواهند به ما هم بدهند و بخشی از آن را دادند چرا اسلام مخالف این هست؟ باز هم تکرار می کنم جناب آقای شریعتی با همه ارادتی که به بینندگان عزیز دارم ببینید ما حرف دین را داریم می زنیم و مطمئن هستیم حرف دین حرف درستی هست، حالا هر کس هر چه می-خواهد بگوید. آن جلسه هم گفتم بگویند آقا شما عقب مانده هستید، بگویند شما امل هستید، بگویند شما مرتجح هستید. بسم الله بیایید من این پیام ها را در اختیار شما می گذارم آن وقت معلوم می شود ما عقب افتاده هستیم، عقب مانده هستیم، امل هستیم، مرتجح هستیم یا نه؟ واقعاً هم دل آدم می سوزد. واقعاً خیلی وقت برای پیام ها می گذارم الان اگر بخواهم بگویم اولین پیام، بیشترین پیام، بالاترین درصد پیام ها و نگرانی ها از چیست از همین بحث روابط خارج از چارچوبی هست که در خانه ها پیش آمده است. خب چرا اینها پیش می آید؟ آن جلسه عرض کردم یک بخشی از آن به عهده همین فضاهای مجازی هست، همین ماهواره ها هست، یک بخشی از آن به عهده همین بدحجابی ها و بی-حجابی هایی هست که در جامعه هست. ببینید بروید آمار طلاق ها را ببینید. من مکرر رفتم، دادگاه های خانواده می روم، پرونده-ها را نگاه می کنم، از وکلا سؤال می کنم، از قضات سؤال می کنم بیشتر طلاق ها بیشتر دعواها، سر همین مسائل روابط نامشروع و اینهایی هست که در خانواده ها پیش می آید و من به آقایان عرض می کنم، به خانم ها هم عرض می کنم ببینید وقتی این فضایی که امروز ما داریم متأسفانه مخصوصاً در این یک سال اخیر به دنبال آن شهرهای ما می بینید خب بعضی از شهرها دیگر اصلاً حجاب و ... تقریباً دیگر آن را جمع کردند. خیلی آزاد. ولی به خانواده ها عرض می کنم، از سر دلسوزی عرض می کنم، هر چه این روابط آزادتر باشد، یعنی مدل ما مدل غربی شود یقین داشته باشید، نگفتیم مردان، یک دسته خودشان خود به خود هرزه هستند، ولو خانم هر کاری هم بکند می گوید آقا من بهترین خانه را درست کردم ولی یک عده به تعبیر رسول خدا حدیث آن را خواندیم لعن رسول الله (ص) الذَّوَّاق‏. ذواق را ما ترجمه روان و آسان گفتیم یعنی هرزه. چرا مرد هرزه می شود؟ خانم محترم، خانواده هایی که نگران هستید این همه پیام می-دهید چرا یک مردی ... به خاطر همین فضای باز هست.
شریعتی: حاج آقا این فضای باز مجوز مردان ما که این طور باشند؟
حجت الاسلام حسینی قمی: قطعاً نمی دهد ولی زمینه گناه را زیاد می کند. عرض کردم بیشترین پیام ها برای همین هست. من بدون تعارف عرض می-کنم. هر کس هر چه می خواهد بگوید. ما از این نگران نیستیم که بگویند آقا شما بیایید ببینید دنیا چه کرده است؟ دنیا چه کرده است؟ بیایید بخوانید، یک هفته بیایید پیام ها را بخوانید. این همه خانواده ها به هم بخورد. آن جلسه خواندم یک دختر خانمی می گوید من دو ماه از زندگی من گذشته است متوجه شدم که شوهر من یک روابط نامشروع دارد.     
شریعتی: یعنی اگر از این طرف شل بگیریم از این طرف نباید توقع استحکام خانواده را داشته باشیم.
حجت الاسلام حسینی قمی: احسنت، اگر راضی هستید به این شرایط و بدتر از این، یعنی شما ببینید در غرب اصلاً چیزی ... من بارها عرض کردم ما غرب را یک سویه نگاه نمی کنیم، امتیازاتی دارند، نقاط منفی هم دارند ولی در بحث خانواده خود اعتراف کردند شکست خوردند. اگر آن مدل زندگی را می پسندید که چیزی به نام خانواده نباشد بسم الله این آزادی ها هم که در جامعه غربی هست امروز دارند به ما می دهند اینها را هم ما بیاوریم و آن جلسه هم عرض کردم هم ماهواره ها تأثیر دارند، هم فضای مجازی اثر دارد هر چه شبکه های ماهواره ای بیشتر شد، هر چه فضای مجازی گسترده تر شد، آن هم با این اوضاع، نتیجه آن مساوی با هرزگی مردها هست. بالاخره آدم خوب سالم سالم هم گرفتار می-شود.
شریعتی: و سردی خانواده ها.
حجت الاسلام حسینی قمی: تعارف ندارد. یک شخصیتی مثل مقدس اردبیلی (ره)، محقق اردبیلی از بس مقام قدسی او بالا هست به او مقدس اردبیلی می گویند. حدود 500 سال پیش زندگی می کرده است. در حالات او هست که توفیق تشرف محضر امام زمان (اروحنا لفداه) را داشته است. وقتی از ایشان سؤال می کنند پیرمرد 80 ساله مقدس اردبیلی با این مقامات اگر زمینه گناهی برای شما پیش بیاید خلوت با نامحرم مطمئن هستید، به قول امروز ی گارانتی می دهید که گرفتار گناه نشوید؟ یک جمله مرحوم صاحب جواهر در این کتاب جواهر الکلام در بحث عدالت از ایشان نقل کرده است لم یجترء ان یزکی النفسه، گفت جرأت نمی کنم بگویم گرفتار نمی شوم. استعاذ بالله، گفت به خدا پناه می برم. عزیز من مقدس اردبیلی باشد، من واقعاً نمی دانم مقدس را باید چه جوری توضیح بدهم شخصیت او را، گاهی گفتند در زمان ما آیت الله بهجت را اسم ببرید تقریباً همه می شناسند شما 50 تا آیت الله بهجت روی هم بریزید یک مقدس اردبیلی بشود، ولی به این شخصیت می-گویند که اگر زمینه گناه برای شما پیش آمد، در یک خلوتی با یک نامحرمی قرار گرفتید آیا مطمئن هستید که دیگر گرفتار نمی شوید؟ آقایی که امام زمان را زیارت کردید، آقایی که 80 سال صدها شاگرد داشتید، مطمئن هستید؟ لم یجترء جرأت نکرد گفت به خدا پناه می برم.
شریعتی: آن گونه که حضرت یوسف (ع)
حجت الاسلام حسینی قمی: بله این داستان، این آیه قرآن را همه بلد هستیم، «وَ ما أُبَرِّئُ نَفْسي‏ إِنَّ النَّفْسَ لَأَمَّارَةٌ بِالسُّوءِ إِلاَّ ما رَحِمَ رَبِّي‏» (یوسف/53) اینها را ما بازتر کردیم. هر چه بدحجابی در جامعه،     الان به قول این مخاطب عزیز نوشته است بدحجابی نیست، بی حجابی هست. حالا جالب است یک قسمت هم آخر پیام خود نوشته است من نخواندم، نوشته است شما بفرمایید من چشم خود را ببندم آقا ببندم این همه بوی عطر و ادکلن و اینها مگر می شود آدم چشم خود را ببندد. ما هر چه اینها را می گوییم، می گوییم آقا بحث حجاب، بحث سیاسی نیست، یک بحث خانواده هست، آقای محترم اگر راضی هستید به این پیام ها، به این به هم خوردن زندگی ها، به این سردی روابط، به این آلودگی ها، رضایت دارید بسم الله. نگویید آقا هر بدحجابی ... ما نمی گوییم هر بدحجابی آلوده هست معاذ الله. ما نمی گوییم هر بی حجابی آلوده هست، معاذ الله. ولی وقتی جامعه به این سمت رفت، به این سبک اداره شد، خب قهراً همین هست. یعنی یک آقا همه زمینه ها برای او فراهم شود. یک خانم زمینه جلوه گری همه جا برای او فراهم باشد.
شریعتی: حاج آقا وسط این اخبار تلخی که همه ما داریم می-شنویم داریم با این اخبار زندگی می کنیم و وسط این گرانی ها، مشکلات، بیکاری، همه سختی ها، خانه باید محل آرامش باشد و نیست.
حجت الاسلام حسینی قمی: و من همین جا اشاره کنم ببینید خواهش می کنم عزیزان نکته را عنایت کنند ما دوست از دشمن تشخیص بدهیم. واقعاً غربی ها دوست ما نیستند. این مسلم هست. این ماهواره ها دوست ما نیستند. من نمی خواهم بحث سیاسی ... نه این که بحث سیاسی بلد نیستم، حالا داریم بحث خانوادگی، بحث سیاسی آن را هم بلد هستیم. شما الان ببینید همین شبکه های ماهواره ای که زشت ترین جلوه های رذایل اخلاقی را نشان می دهند در همین داستان صهیونیست ها از چه کسانی جابنداری کردند. آدم واقعاً غصه می خورد. اینها دلسوز ما هستند. اینها دلسوز مردم ما هستند. شبکه های فارسی زبان بعضی از آنها را دیدید. من دیدم آدم واقعاً شرم می کند. اینها شرم نمی کنند. در این اوج کشتار صهیونیست ها می رود با خلبان اسرائیلی مصاحبه می کند. آنها را تشویق می کند اصلاً این شبکه سخنگوی صهیونیست ها شده است. این دلسوز ما هست؟ دل این برای ما می سوزد؟ آن بعد سیاسی آن هست، این هم بعد خانوادگی آن هست، که من همین امروز داشتم در راه می آدم واقعاً آدم نمی داند چه بگوید. آمار دادند که از همین الان 2700 نفر در غزه زیر آوار هستند از این 2700 نفر 1500 تا کودک هستند. آن وقت در این اوضاع همین شبکه های ماهواره ای فارسی زبان که سال گذشته آن جور روی آتش حوادث ایران دمیدند الان دارند از صهیونیست ها حمایت می کنند. بروید ببینید شبکه های آنها را ملاحظه کنید. آن وقت همین ها در مباحث اخلاقی ترویج می کنند می گویند آقا بگذارید آزاد، آزاد شویم به کجا برسیم؟ آنها به کجا رسیدند؟ ما بارها گفتیم غربی ها امتیازاتی دارند، نقاط ضعف فراوان هم دارند. در اخلاق واقعاً بردند، در اخلاق واقعاً از بین رفتند. در خانواده از بین رفتند، چیزی به اسم خانواده وجود ندارد. می خواهند ما را به آن طرف سوق بدهند. به هر حال این آقا که نوشته است من کاسب چه کنم، خب راست می گوید. باید ما جامعه را درست کنیم. و نکته دیگر که اضافه کنم این هم همه اش هم بر نمی گردد که همه جامعه اصلاح شود، ما حالا قبلاً هم عرض کردیم ما یک جوان، یک جوان مسلمان، حالا مجرد یا متأهل فرقی نمی-کند، چرا باید یک شغلی داشته باشد؟ چرا؟ گاهی این را از یک نفر آدم می شنود. آقا اصلاً شما چه دارید می گویید، چه قرنی دارید فکر می کنید؟ نه حرف درستی هست. چرا باید یک شغلی داشته باشد که در روز با ده ها نفر خانمی که امروز به قول خود او نه بدحجاب، که بی حجاب، چرا یک چنین شغلی را انتخاب کند. درست است باید جامعه اصلاح شود ولی بعضی از مشاغل هم خود جوان ها باید رعایت کنند. خود پدر و مادرها باید رعایت کنند. زمینه گناه را برای خود ایجاد نکنند. جامعه باید اصلاح شود جای خود، اما از این طرف این انتخاب مشاغل هم به نظر من خیلی مهم هست. بنا به عجله باز یک پیام، خیلی پیام آمده بود راجع به بحثی که ما اشاره کردیم راجع به نفقه و هزینه زندگی خانم ها. بگذارید من مسئله را یک بار و برای همیشه کامل توضیح بدهم. خواهش می کنم بحث را عنایت کنید، آن جلسه هم عرض کردیم هم نفقه پدر و مادر و اولاد بر عهده ما هست، هم نفقه همسر. یعنی الان جنابعالی، بنده، همه عزیزان، هزینه چه کسانی بر عهده ما هست؟ همسر خود، و پدر و مادر خود و اولاد خود. ولی یک تفاوتی دارد. چهار تا فرق را من می-خواهم توضیح بدهم که این بحث برای همیشه روشن شود دیگر تکرار نکنیم. چهار تا فرق اساسی هست بین واجب النفقه بودن همسر و والدین، پدر و مادر یا اولاد. فرق اول آن این هست این خیلی مهم هست. آن جلسه هم عرض کردیم نفقه همسر مقدم هست بر نفقه والدین. برید ببینید. تعجب می کنم باز در پیام-ها خیلی ها به عنوان انکار که آقا مگر امکان دارد، بروید سؤال کنید. مثال بزنم. فرض کنید بنده یک قرص نان دارم این یک قرص نان را یا باید به خانم خود بدهم یا به پدر و مادر خود؟ خانم مقدم هست. آقا حرمت والدین جای خود، ما مفصل راجع به حقوق والدین صحبت کردیم «وَ بِالْوالِدَيْنِ إِحْساناً» چند جلسه صحبت کردیم ده ها حدیث داریم، آیه داریم ولی در بحث نفقه آقای محترم شما وقتی پذیرفتید یک زندگی را یعنی پذیرفتید زندگی این خانم به عهده شما باشد و این مقدم بر پدر و مادر شما هست. نه به این معنا، خواهش می کنم عنایت بفرمایید نه به این معنا که شما بگویید ما هیچ وقت اضافه نمی آوریم که بخواهیم به پدر و مادر بدهیم. نه. شما دیگر اجازه ندارید اگر می بینید پدر و مادر شما گرفتاری دارند سراغ تجملات دیگر نمی خواهد بروید. حالا می خواهید مبلمان خود را عوض کنید، می خواهید ماشین خود را مدل آن را بالاتر کنید، می خواهید پرده خانه را عوض کنید، این را اجازه ندارید وقتی می بینید والدین شما نیازمند هستند. نفقه واجب همسر که در فقه هم گفتند و همه هم بلد هستند، خوراک او، پوشاک او، مسکن او، اینها بر عهده شما هست این مقدم بر والدین هست. نه به این معنا که من باز تأکید می کنم ما بگوییم آقا هیچ وقت ما اضافه نمی آوریم. تا زندگی خود و خانواده خود را بخواهیم تأمین کنیم هیچ وقت ... نه سراغ تجملات رفت، پس بنابراین اولاً همسر مقدم هست، مسلم هست. مثالی که من زدم فرض کنید بنده یا فقط و فقط توانایی مالی من کم هست یا همسر خود را تأمین کنم یا پدر و مادر خود را؟ دین می گوید همسر. چون شما تعهد دادید باید همسر. فرق دوم که خیلی مهم هست این هست که نفقه پدر و مادر را اگر ما ندادیم آقا یک کسی می گوید بابا ول کنید این حرف ها چیست، گور پدر والدین، اسلام گفته است من نمی خواهم بدهم. 5 سال، 10 سال والدین خود نیازمند بودند این هم می توانست تأمین کند تأمین نکرد. اگر تأمین نکرد بعداً دیگر مدیون پدر و مادر نیست، گناه کرده است ولی دیگر دینی به گردن او نیست، ولی فرق دوم این خیلی مهم هست، اما همسر چه؟ اگر هزینه همسر را شما ندادید، نفقه او را ندادید به او بدهکار هستید. یعنی چه طور شما به بقال سر محل، سوپر سر محل بدهکار هستید، حالا به خانم خود به هر دلیل اوقات تلخی کردید هیچ خرجی او را ندادید این هم مجبور شده است از یک جای دیگر تأمین کند. از پول خود یا پدری، برادری به او کمک کرده است. این دین هست. یعنی هر روز که آشتی کردید یاد شما باشد که این دین را باید بپردازید. پس این فرق دوم که خیلی مهم هست. نفقه والدین یا اولاد اگر ما ندادیم تکلیف ما بود اگر ندادیم گناه کردیم ولی دین گردن ما نیست ولی مال همسر دین هست.
شریعتی: این که خیلی فرق مهمی هست.
حجت الاسلام حسینی قمی: خیلی فرق مهمی هست. این یک دینی هست، حق الناسی هست، اگر در زمان حیات خود دو ماه، سه ماه، یک ماه، شش سال، ندادید مدیون هستید، این جا ندهید فردای قیامت از شما می گیرند. قبلاً مثال زدیم جنازه روی زمین هست اول باید بدهی-های میت را بدهند. بدهی ها چیست؟ یکی نفقه هایی که نداده هست.
فرق سومی که این هم عرض کنم خیلی مهم هست من خواهش می کنم عزیزان عنایت کنند این هست که حتی اگر همسر شما ثروتمند باشد باز نفقه او به عهده شما هست. یک خانمی حقوق بگیر هست، درآمد دارد، یا ارثی به او رسیده هست از پدر یا مادر خود وضع مالی او خیلی بهتر از شوهر خود هست باز شما مسئول هستید. البته اشتباه نشود مسائل اخلاق جای خود، حتماً ما سفارش کردیم، الان هم اشاره می کنم اصلاً نباید من و تو در زندگی باشد. اینها حرف ها یعنی چه. خانم هر چه دارد در طبق اخلاص بگذارد، آقا هر چه دارد در طبق اخلاص بگذارد. ولی اگر بخواهیم از نظر شرعی بدانیم ولو خانم من فرض کنید شاغل هست، درآمدی دارد، باز نفقه او به عهده ما هست در حالی که در والدین این جور نیست. در والدین و اولاد این جور نیست. والدین ما اگر خود آنها داشته باشند که دیگر به عهده من نیست. فرق چهارمی که هست در پدر و مادر حتی اگر پدر و مادر به شما ظلم کرده باشد و ان ضرباک، و ان ظلماک، ولو کانا کافرین، پدر و مادر من را اذیت کردند، به من ظلم کردند، کافر هستند، مخالف هستند، هر چه هستند باز هزینه زندگی آنها به عهده من هست. این خیلی مهم هست. آقایان و خانم ها دقت کنند قانون الهی را داریم می گوییم. نگویید این طرفداری هست، بحث طرفداری نیست. پدر و مادر من حتی اگر به من بدی کردند اگر نیازمند هستند هزینه زندگی آنها به عهده من هست. اگر گرفتاری مالی دارند هزینه زندگی آنها اگر در توان من هست به عهده من هست ولو به من ظلم کرده باشند، ولو به من اذیت کرده باشند، ولو در کودکی به من توجه نکرده باشند، فرقی نمی کند. ولی راجع به همسر این طور نیست. راجع به همسر می دانید از نظر فقهی به شرط این که اینها در زندگی خود هماهنگ باشند به اصطلاح قرآن نشوز، ناشزه نباشد. البته قرآن تعبیر نشوز را هم راجع به مردها گفته است و هم راجع به زن-ها. این هم قابل توجه ان شاءالله آیه آن را می خوانیم. ما الان تا صحبت می کنیم می گویند زن ناشزه، قرآن می گوید مرد ناشزه. مرد ناشزه هم داریم سوره مبارکه نساء راجع به مردها هست که اگر شما ترسیدید که مرد شما نشوز کند فرقی نمی کند. این هماهنگ هست. منتها این هماهنگی در چه هست؟ وقتی نفقه خانم به عهده شوهر هست که البته این دیگر معلوم هست و نیازی هم نیست که ما توضیح بدهیم، در مسائل زناشویی با هم هماهنگ باشند نه مسائل کار خانه. باز من تأکید می کنم خواهش می کنم عزیزان عنایت کنند دست از پیامک فرستادن یک لحظه بردارید. تأکید اسلام بر مسائل اخلاقی هست نه قانونی. اسلام می گوید کانون خانواده را به این مسائل قانونی خشک آلوده نکنید. و بحمدلله در جامعه ما هم این جوری هست.
شریعتی: یک خط کشی وسط بگذاریم بگوییم من این را را انجام می دهم، من آن کار را انجام می دهم، بعد آن وقت دیگر نمی شود زندگی کرد.
حجت الاسلام حسینی قمی: اصلاً نمی شود. ببینید الحمدلله خدا را شکر بحمدالله ما تا حالا ندیدیم یک خانمی در جامعه دینی ما بگوید من تا پول نگیرم غذا نمی پزم. من تا پول نگیرم خانه داری نمی کنم. من تا پول نگیرم اصلاً بچه شما را نگهداری نمی کنم. بچه شما را شیر نمی دهم. در حالی که شرعی هست. ولی اصلاً اسلام سفارش به این قوانین خشک نمی کند. می تواند بگوید من بچه را شیر نمی دهم آقا هزینه شیر دادن بچه را بدهید. هزینه نگهداری بچه را بدهید. هزینه کار خانه را بدهید. خدا را شکر الحمدلله الحمدلله، صد هزار مرتبه شکر این حرف های در خانواده های ما نیست. پس ما اینها را نداریم. اینها حل شده است. در پیام ها هم زیاد بود، اگر در مسائل زناشویی هماهنگی باشد این نفقه واجب هست. ولی راجع به پدر و مادر چه گفتیم؟ پدر و مادر نه. و ان ضرباک، و ان ظلماک، ولو ظلم کرده باشند. یک سؤالی مهم باز زیاد دیدم نوشته بودند چند نفر نوشته بودند، نوشته بودند پس چرا در قانون، چون ببینید راجع به اولاد فرقی نمی-کند، آقا اگر در توان من هست، می توانم هم زندگی خود، هم همسر خود، هم بچه های خود را، بچه های من هم واجب النفقه من هستند. آقا پسر من ازدواج کرده است، دختر من ازدواج کرده است، نوه دارم باشد. اگر پسر و دختر من نیازمند هستند باز هم نفقه آنها به عهده من هست. آن وقت نوشته بودند اگر این جوری هست پس چرا در قانون پسر وقتی به سن 18 سالگی می رسد از بیمه پدر محروم می شود یا از حق اولاد در قوانین محروم می-شود؟ من نمی دانم آنها چه حسابی کردند ما داریم قانون اسلام را می گوییم. شک نداشته باشید پدرها، مادرها، پدربزرگ ها، مادربزرگ ها، مادربزرگ اگر شما نوه دارید، دختر شما، پسر شما، نوه های شما، نیازمند هستند و گرفتاری مالی دارند و در توان شما هست اینها واجب النفقه شما هستند. شک نداشته باشید. حالا قانون چرا پسر را به سن هجده سالگی ... این جوری هست، دیدید که پسر به 18 سالگی می رسد دیگر تحت بیمه پدر نیست. تحت قوانین حالا قانون چه هست نمی دانم حالا باید ببینیم چرا قانون این جوری هست، ولی از نظر شرعی شک نداشته باشید. مطمئن باشید واجب النفقه هست
شریعتی: یعنی یک پسر 60 سالش هم شده باشد گرفتاری مالی داشته باشد واجب النفقه پدر و مادر و پدربزرگ و مادربزرگ هست.
حجت الاسلام حسینی قمی: همین جور هست و چه قدر این قوانین زیبا هست. آقای شریعتی من بارها عرض کردم اگر جامعه دینی ما فقط به همین مسئله توجه می کرد این همه ما گرفتاری نداشتیم. حالا خدا می داند این روزها چه قدر پیام می دهند از گرفتاری ها و مشکلات خود، می گویند آقا شما که تریبون دارید بالاخره بگویید. بازنشسته ها چه قدر پیام می دهند. آدم واقعاً غصه می-خورد. من در این بحث خانواده چه جوری یک مرتبه برگردم آن مشکلات را ... حالا ان شاءالله مسئولین درصدد هستند، واقعاً خیلی پیام می دهند. چه قدر پیام می دهند که ما فرهنگی هستیم، کارمند هستیم، معوقات ما را، اضافه کاری های ما را، مال دو سال پیش، مال سه سال پیش، گیرم که امروز هم بدهند، پولی که امروز بدهند طلب دو سال پیش، سه سال پیش چه فایده ای دارد؟ ولی به هر حال اگر جامعه به همین توجه می کرد این پدربزرگ-ها، مادربزرگ ها، پدرها، مادرها حواس آنها بود که اگر در توان آنها هست اولاد آنها، نوه آنها واجب النفقه هست. یک نکته دیگر هم اضافه کنم جالب هست. ببینید عرض کردم ما دنبال قوانین نیستیم. بحث های خشک قانونی و اخلاق مهم هست، دین مهم هست. الان خواهش می کنم خانم ها پیام ندهند که خدا خیرت بدهد ما تا حالا چه قدر کار کردیم، خوب شد شما گفتید، بچه شیر دادیم، غذا پختیم، یک حدیث خیلی لطیف دیدم این را بگویم که دیگر هیچ خانمی پیام ندهد، آقایان هم از ما ناراحت نشوند کسی نگوید ما تا حالا این همه کار در خانه کردیم مزد آن را نگرفتیم. در مناقب ابن شهر آشوب هست وقتی صدیقه طاهره (س) خانه پدر آمدند تقاضایی کردند یک خانمی به عنوان خدمتکار رسول خدا برای ایشان قرار بدهند. این قصه معروف هست، فاطمه زهرا (س) 4 تا اولاد داشتند. امیرالمؤمنین هم دنبال جنگ و جهاد. شوخی نیست، 9 سال در خانه امیرالمؤمنان (س) بودند 4 تا بچه قد و نیم قد، در نه سال 4 تا بچه بلکه 5 تا حضرت محسن (س) که به شهادت رسیدند، کجا شما پیدا می کنید یک خانمی 9 سال از ازدواج او گذشته باشد 5 تا بچه های ... البته آن بار پیام داشتیم، حالا این را می-خواهم بگویم کار سختی بود، آمد از پدر تقاضای کمک خدمتکار و کمک کار کرد. خیلی حدیث لطیف هست، رسول خدا به فاطمه زهرا فرمود فاطمه جان نه خدمتکار نمی خواهد. همان تسبیحات حضرت زهرا را یاد ایشان دادند که معروف هست. فرمودند يَا فَاطِمَةُ إِنِّي لَا أُرِيدُ أَنْ يَنْفَكَّ عَنْكِ أَجْرُكِ إِلَى الْجَارِيَةِ فاطمه جان نمی-خواهم پاداش خود را از دست بدهی. یک خانمی بیاید کمک شما کند در کار خانه آن وقت آن پاداش کار خانه را شما از دست بدهید. یعنی رسول خدا از سر دلسوزی برای این که دختر ایشان فاطمه زهرا (س) پاداش کار در خانه را از دست ندهد برای ایشان خادمه تعیین نکرد. یعنی پیامبر خدا دل او برای دختر خود می سوزد. إِنِّي لَا أُرِيدُ أَنْ يَنْفَكَّ عَنْكِ أَجْرُكِ إِلَى الْجَارِيَةِ این پاداش را از دست بدهی، خادمه داشته باشید.
شریعتی: یک وقت هم راجع به امام یک نکته ای شما گفتید.
حجت الاسلام حسینی قمی: احسنت. حالا شما فرمودید خوب هست این را هم بگویم. این هم واقعاً تأثیرگذار هست. به نظر من بعضی از این داستان ها خدا می داند روی اعتقاد می گویم به اندازه یک کتاب روحیه یک نفر را تغییر می دهد. اثر می گذارد. در حالات امام هست امام یک وقتی دختر خانم ها، عروس خانم ها منزل امام می-آمدند بچه ها را نمی آوردند، نوه های امام را نمی آوردند امام هم خیلی به این بچه ها علاقه داشتند عکس بعضی ها را در اتاق خود می گذاشتند. حتی یک وقت در خاطرات امام گفتیم یک کسی می-آمد می گفت، مثلاً یکی از دخترها می آمد می گفت این عکس را به من بدهید کار دارم، می گفت زود بیاورید یک وقت نبرید. این قدر بچه ها را دوست داشتند. امام به دخترها و عروس خانم ها می گفتند چرا بچه ها را نمی آورید؟ نوه های من را نمی آورید؟ به امام می گفتند اینها خیلی زندگی شما را به هم می ریزند. شما اذیت می شوید ما ملاحظه حال شما را می کنیم شما اذیت نشوید. تو را خدا دختر خانم هایی که تازه ازدواج کردید، خانم هایی که مدت ها هست ازدواج کردید دو تا بچه دارید، چهار تا بچه دارید، کار خانه دارید، خسته می شوید، این را بشنوید خستگی شما برطرف می شود. امام (ره) یک حکیم هست، یک فقیه هست، یک مفسر هست، یک دین شناس هست، به دختر خانم ها به عروس خانم ها می فرمود شما حاضر هستید با من معامله کنید؟ تمام پاداشی که خدا برای من قرار داده است ثواب تمام دوران زندگی من برای شما، 80 سال زندگی من برای شما ثواب آن پاداشی که خدا به شما می دهد به خاطر نگهداری این بچه ها، تحمل اذیت بچه ها، سختی تربیت بچه ها، این شوخی هست، عرض کنم امام یک فقیه هست یک آدم معمولی نبود. یک حکیم، یک مفسر می گوید حاضر هستم تمام ثواب های عمر خود را به شما بدهم آن ثوابی که خدا به شما می دهد به خاطر تحمل اذیت بچه ها، تربیت بچه ها، نگهداری بچه ها. شوخی ندارد. پیامبر خدا به فرزند خود می فرمایند که نمی خواهم اجر کار خانه از دست شما برود. بنابراین بحث هایی که یک دفعه خدایی نکرده این حرف ها حالا تا حالا ندیدیم. تا حالا نشنیدیم یک کسی بگوید من مزد کار خانه خود را می خواهم. پس بنابراین در بحث مزد در کارهای خانه که اینها جزء بحث-های اخلاقی هست، نه حقوقی. اما در بحث های دیگر عرض کردم مسائل زناشویی اگر هماهنگ باشند این نفقه لازم هست. یک حدیث دیگر هم دیدم این هم خیلی جالب هست. خیلی جالب هست. از امام صادق (ع) از رسول خدا در کافی مرحوم کلینی، ندیده بودم امروز نگاه می کردم یادداشت کردم، فرمود خیر نسائکم، این را هم آقایان بشنوند که پیام خوب به ما بدهند، راضی باشند، نگویند شما یک طرفه، خدا می داند تعبیر آن مخاطب را نگفتم خیلی جمله تندی به ما گفته بود. این را بگویم که دیگر کسی از ما ناراحت نباشد، ببینید امام صادق (ع) از رسول خدا نقل می کنند حدیث در کافی شریفه هست، خَيْرَ نِسَائِكُم‏، خانم خوب کیست، خانم نمونه کیست؟ نه این که وظیفه هست، حالا گفتیم وظیفه قانونی نیست. ولی خانم خوب کیست؟ بحث های اخلاقی هست. خَيْرُ نِسَائِكُمُ الطَّيِّبَةُ الطَّعَامِ الطَّيِّبَةُ الرِّيحِ الَّتِي إِنْ أَنْفَقَتْ أَنْفَقَتْ بِمَعْرُوفٍ وَ إِنْ أَمْسَكَتْ أَمْسَكَتْ بِمَعْرُوفٍ 3 تا ویژگی. خانم خوب کیست؟ خانم نمونه کیست؟ 4 تا ویژگی. 1 ـ الطَّيِّبَةُ الطَّعَامِ، یک تعبیر دیگر دارد الطَّيِّبَةُ الطَّبِيخ‏، یعنی خوش پخت باشد، خوش پخت و پز باشد. آشپز خوبی باشد. دست پخت او خوب باشد. من خواهش می کنم مادرها هنوز که دخترها را به خانه بخت نفرستادید شما مادرها کدبانو هستید پخت و پز را یاد این دخترها بدهید. الان عروس خانم ها خانه شوهر می آیند تا مدت ها پخت و پز بلد نیستند. این را از مادر یاد بگیرید. فرمود خانم خوب، خانم نمونه، دست پخت او خوب هست. الطَّيِّبَةُ الرِّيحِ، خوشبو باشد. بارها عرض کردیم، البته برای همسر خود، برای داخل خانه، نه بیرون خانه که متأسفانه الان بعکس شده است. سوم أَنْفَقَتْ أَنْفَقَتْ اگر خرج می کند حساب شده خرج کند. إِنْ أَمْسَكَتْ أَمْسَكَتْ اگر هم خرج نمی کند مصلحت نمی داند حساب شده هم خرج نکند. فَتِلْكَ عَامِلٌ مِنْ عُمَّالِ اللَّه‏، این یکی از کارگزاران خدا در روی زمین هست. خانم از این پاداش دیگر بالاتر داریم. خیلی مهم هست. عَامِلٌ مِنْ عُمَّالِ اللَّه‏، آدرس را می گویم رسول خدا فرمود حدیث هم در کافی شریف هست. این خانم عاملٌ یک کارگزاری از کارگزاران خدا در روی زمین هست. من به یک پیام دیگر هم برسم. این هم واقع برای من خواندن آن سخت هست. باور کنید این چند هفته خیلی پیام داشتیم، بحث بد دهان بودن، بد زبان بودن، بد اخلاق بودن، دشنام دادن یا اصلاً زدن. اصلاً من تعجب می کنم واقعاً امروز هم ما این چیزها را در جامعه داریم.
شریعتی: مگر هنوز هم کسی، کسی را در خانه می زند؟
حجت الاسلام حسینی قمی: رسول خدا فرمود إِنِّي أَتَعَجَّبُ، تعجب می کنم کسی شریک زندگی خود را بزند وَ هُوَ بِالضَّرْبِ أَوْلَى‏، اولی هست که خود او را بزنند. خود را باید تنبیه کنند. ولی پیام خیلی زیاد هست. حالا ما صادقانه می گوییم نمی خواهیم چیزی را مخفی کنیم. به هر حال از همه جا پیام می آید. من واقعاً تعجب می کنم و ناراحت هم شدم اجازه بدهید من فقط یک ـ دو تا داستان بگویم در این بخش ببینیم به کجا می رسیم. جناب آقای شریعتی ببینید چه آقا، چه خانم فرقی ندارد. چه پدر، چه مادر فرقی ندارد. چه برادر و خواهر فرقی ندارد. یاد ما باشد بعضی از گناهان ما بارها عرض کردیم آثار آن در دنیا گریبان گیر ما می شود. به قیامت نمی افتد. یکی ظلم هست الظُّلْمَ عِنْدَ اللَّهِ هُوَ الظُّلُمَاتُ. ظلم تاریکی هست. اصلاً ظلم و ظلمات از یک ریشه هست. ظلم همین جا بر می گردد. این داستان را عرض کنم آقا امام صادق فرزندی به نام اسماعیل دارند. فرزند امام صادق هست. این فرقه اسماعیلیه می گویند این امام هست با این که خود ادعایی نداشت قبل از امام صادق هم از دنیا رفت. آمدند به امام صادق (ع) گفتند آقا اسماعیل تب شدیدی کرده است. حضرت فرمود بروید از او بپرسید که امروز چه گناهی مرتکب شدید که تب کردید؟ همین جا من بلافاصله توضیح بدهم اشتباه نشود هر کس گرفتار یک بیماری شد نگویید این چوب خدا هست، ما نمی توانیم بگوییم. راجع به خود می توانیم زندگی خود را بررسی کنیم، امام ولی خدا می تواند راجع به ما سخنی بگوید ولی ما راجع به دیگران حق نداریم. حالا هر کسی بیمار هست نگویید چه گناهی کرده است. ولی امام می داند. فرمود بروید از اسماعیل بپرسید چه کرده است؟ رفتند آمدند گفتند آقا خود او اعتراف کرد می گوید می دانم چه غلطی کردم، به حضرت فرمودند چه غلطی کرده است؟ گفت با خانم خود دعوایم شده است به صورت خانم خود زدم صورت خانم من با دیواره چارچوب در برخورد کرده است و شکافته شده است. تب شدید، امام فرمود این تب شدید به خاطر این ظلمی هست که به همسر خود کردی. حالا چه باید کرد؟ امام صادق (ع) عروس خانم خود را همسر اسماعیل، اسم او بن زلفا هست حضرت عروس خانم را خواستند فرمودند اجْعَلِي إِسْمَاعِيلَ فِي حِل‏، اسماعیل را حلال کن. گفت آقا چشم. شما می گویید حلال کردم. یک هدیه هم آقا به او دادند. این هدیه چه قدر هست ننوشتند، شاید دیه ای بوده است که اسماعیل باید می پرداخته است، یا شاید هم بیشتر دادند. دیه دارد، احکام آن را همه بلد هستید. فرمودند حالا بروید ببینید اسماعیل چه طور هست؟ اسماعیلی که داشت در تب می سوخت اما وقتی از خانم خود بن زلفا یعنی عروس خود، همسر اسماعیل حلالیت طلبید، رفتند آمدند گفتند آقا آب روی آتش، تمام شد. آقا من باز تأکید می-کنم نمی خواهم بگویم هر کس گرفتاری داشت اما احتمال بدهیم برخی از گرفتاری های ما به خاطر همین ظلم ها هست. ولی دیر یا زود گریبان ما را خواهد گرفت. بله واقعاً گریبانگیر می شود. من خواهش می کنم عزیزان عنایت داشته باشند اصلاً من تعجب می-کنم یک پیامی عزیزان برای این که بدانند ما می خوانیم، نوشته است شوهر من کارهای خوبی انجام می دهد. برنامه شما را هم فوق العاده دوست دارد ولی حرف هایی می زند که من اصلاً رویم نشد این جا بنویسم نوشته است در خانه بد دهان شده است. یک داستانی باز بگویم و محضر قرآن شرفیاب شویم. در کافی مرحوم کلینی هست. امام صادق (ع) عزیزان عنایت کنید آدرس را مخصوصاً می گویم. کافی مرحوم کلینی از امام صادق (ع) نقل می-کنند. حضرت یک رفیقی داشتند لا یکاد یفاد. دائماً با امام صادق هر کجا می رفتند دنبال آقا می آمد. به امام علاقه داشت. دنبال آقا می آمد. یک روز در یک بازار کفش فروش ها داشتند می-رفتند این کسی که همراه امام بود یک خادمی داشت. خادم عقب ماند. صدای او زد بیا. آمد. دوباره عقب ماند، بار دوم صدا زد کجا هستی بیا. بار سوم یک دشنامی به او داد نه از این دشنام هایی که من این جا نوشتم و خجالت می کشم بخوانم، خدا می داند خیلی از این پایین تر. تا این جمله را گفت امام (ع) عین عبارت است من از رو می خوانم. فَرَفَعَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع يَدَهُ فَصَكَّ بِهَا جَبْهَة امام با دست به پیشانی خود زدند. گفتند سبحان الله. معاذ الله. به مادر او داری دشنام می دهی؟ چون به او گفت حرام زاده. حضرت با ناراحتی در پیشانی زدند. فرمودند من فکر کردم تو آدم مؤمنی هستی، متدینی هستی. گفت آقا مادر این کافره هست. فرمود باشد. هر قومی در بین خود نکاحی دارند. ازدواج دارند. مسیحی ها ازدواج دارند، یهودی ها ازدواج دارند. آن وقت راوی می گوید فَمَا رَأَيْتُه‏ دیگر ندیدم امام اجازه بدهند این آدم با امام صادق راه برود. یعنی یک بار جلوی امام یک دشنام، یک فحش، یک ناسزا گفت از چشم امام افتاد به کسی که تازه فکر می کند چون مادر او مسلمان نیست، امام به این شدت ناراحتی و عکس العمل نشان دادند در پیشانی خود زدند، فرمودند من تعجب می کنم، فکر کردم شما آدم حسابی هستید، می گوید دیگر ما ندیدیم امام اجازه بدهد این با خود ... و جمله آخری که عرض می کنم عزیزان بدانند این بحث ها حالا شاید بعضی ها بگویند شریک زندگی من با این اصلاح نمی شود. دائم لعنت می فرستیم. باشد. باز حدیث در کافی هست از امام صادق فرمود اول ما می گوییم هیچ به هیچ کس لعنت نفرستد، دعا کنیم، ائمه همیشه دعا می کردند. ولی خیلی هم غصه ... اگر قابل اصلاح نیست، فرمود إِنَّ اللَّعْنَةَ إِذَا خَرَجَتْ مِنْ فِي صَاحِبِهَا، از دهان کسی اگر لعنت بیرون آمد تَرَدَّدَت‏، این لعنت می گردد می-بیند کجا برود. اگر واقعاً آن طرف شایسته لعنت هست خب هیچی ً وَ إِلَّا رَجَعَتْ عَلَى صَاحِبِهَا، بر می گردد به همان کسی که گفته است. من به یک کسی می گویم خدا لعنتت کند، لعنت به خود من بر می-گردد. اصلاً ما گفتیم نباید بحث لعن باشد ولی این هم یاد ما باشد و در روایات فرمودند أَ لَا أُخْبِرُكُمْ بِشِرَارِ رِجَالِكُم‏ خیلی عجیب هست. رسول الله وقتی می خواهند بدترین را معرفی کنند الْفَحَّاش‏ آن کسی که بد زبان هست، آن کسی که جری هست، یعنی کارهای زشت را انجام می دهد.
شریعتی: خیلی از شما ممنون و متشکر هستم. قرار بگذاریم که با رعایت کردن این نکته ها واقعاً زندگی ما گرم شود، گفتم وسط این دنیای عجیب و غریب یک خانه می ماند که محل آرامش باشد و ان شاءالله که زندگی های شما سرشار از آرامش باشد.
حجت الاسلام حسینی قمی: ما خواهش می کنیم پیام خوب هم به ما بدهند. باور کنید یکی از بینندگان نوشته بود آقا بحث را عوض کنید دوباره گرفتار افسردگی می شویم. ولی حالا بحث را عوض نکردیم. پیام خوب بدهید که آقا در اثر آیات و روایات ان شاءالله خانه ها بهتر شود. البته پیام خوب هم خیلی داشتیم. خیلی داشتیم بیشتر بدهند.
شریعتی: غالباً این جوری هستیم گلایه ها بیشتر به چشم می آید و بازتاب و انعکاس بیشتری دارد. آقا ممنون و متشکر هستم از شما. صفحه 485 را امروز با هم تلاوت می کنیم آیات 16 تا 22 سوره مبارکه شوری بعد از تلاوت آیات بر می گردیم در دقایق پایانی همراه شما و در کنار شما.
صفحه485 قرآن کریم
شریعتی: اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم. پیرو توصیه هفته قبل حاج آقا جاودان که خدمت شما من عرض کردم چه قدر خوب هست این قربانی ها را به نیت سلامتی مردم غزه ان-شاءالله انجام بدهیم و امیدوار هستم که به زودی خبر فتح و ظفر و پیروزی آنها به ما برسد. حاج آقای حسینی دعا کنید و خداحافظی.