اپلیکیشن شبکه سه
دریافت نسخه اندروید

1404-05-25-حجت الاسلام حسینی قمی - سیری در نهج البلاغه امیرالمؤمنین علیه‌السلام ( خطبه ۱۷۶ - زبان )

بسم الله الرحمن الرحیم مجری: السلام علیک یا اباعبدالله سلام عرض می کنم محضر شما بینندگان جان خانم و آقایان شنوندگان محترم شمایی که الان برنامه را از شبکه سه سیما می بینید. شمایی که از طریق شبکه محترم افق یا شبکه ولایت رادیو معارف گوش می‌ کنید. ایام اربعین شهادت اباعبدالله الحسین علیه السلام را خدمتتان تسلیت و تهنیت عرض می‌ کنم. خیلی ها از سفر زیارت اربعین برگشته‌ اید. این روزها مشرف بودید قبول باشد. و خیلی خوش آمدید به این شنبه و حضور حاج آقای حسینی قمی عزیز که می دانم همتون علاقمند به دیدن و شنیدن مباحث مثل من هستید بفرمایید لطفاً سلام علیکم و رحمة الله

معرفی برنامه

حجت الاسلام حسینی قمی:سلام علیکم و رحمة الله عرض سلام و ارادت خالصانه دارم. عرض تسلیت خدمت جنابعالی و همه مخاطبین عزیز اگر اجازه بفرمایید؛ ما ششمین جلسه خطبه ۱۷۶ نهج البلاغه امیرمؤمنان سلام الله علیه را ادامه بدهیم

ملایی: در خدمتیم.

حسینی قمی: رسیدیم به این فراز که حضرت راجع به فضایل اخلاقی و مسئله زبان وجعل اللسان واحددا ولی یختزن الرجل لسانه انسان باید زبانشو حفظ کند. فان هذا اللسان جمعوه به صاحبه زبان صاحبش را مثل اسب سرکش زمین می زند. اگر مراقبت نکند بعد از حضرت می‌ فرماید که در ادامه همین بیان می ‌فرماید بدانید که گناه سه دسته است. ظلم گناه سه دسته است. یک عده گناهانی هست که بین ما و خدای خودمان هست خب اینها را به هر حال دست خداست، دیگه خدا ارحم الراحمین هست. ما باید استغفار کنیم توبه کنیم. خدا هم ارحم الراحمین هست. یک نسل گناهانم هست که نه خدا نمی‌ آمرزد. شرک به خدا کسی با شرک از دنیا برود. نمی آمرزد ولی یه گناهی است که خدا رها نمی کند، چون حق الناس هست. گناهان زبان یه مشکلش همین هست که شما توبه هم بکنید. اگر غیبت کسی را کردین به کسی تهمت زدید آبروی کسی را بردید این چون حق الناس هست. او باید راضی باشد. البته من همینجا بلافاصله یادآوری کنم خواهش می کنم مواظب باشند تو غیبت پشت سر کسی بدگویی کردیم. دیگه عیبی داشته ما پشت سرش گفتیم. الان متاسفانه من زیاد دیدم طرف می خواهد برود حج عمره به زودی ان شالله سفر حاجیان ما در حج عمره شروع می ‌شود. می‌ خواهد برود. حج هم می گوید زنگ بزنم که غیبت شان را کردم از آنها حلالیت بطلبم. مشهور فقها نظرشان که نه آقا در غیبت حلالیت طلبیدن از او لازم نیست. مخصوصاً اگر شری به پا بشود. این که اصلاً جایز نیست. شما الان زنگ بزنید به آن آقا بگویی آقا من حلال بکن آن هم دیدید بعضی ها، اصرار می‌ کنند چی گفتی! تا بگویید چی گفتم شر به پا می ‌شود. این را خواهش می‌ کنم این نکته را عنایت داشته باشند. الان فتوای مشهور فقها این است که در پس چیکار بکنیم؟ الان می روی حج عمره زیارت می‌ خوانی، نماز می‌ خوانی، تو خانه ات دعا تو تمام این ثواب‌ ها آن کسانی که غیبت شان را کردیم، شریک بکن. تهمت زدیم بله اگر تهمت نسبت ناروایی دادیم باید برویم در اون جمعی که تهمت زدیم به آنها بگوییم آقا

ملایی: این که ما گفتیم دروغ بود.

حجت الاسلام حسینی قمی:این که ما گفتیم دروغ بود. تهمت دروغ هست. دیگه دروغی را پشت سر کسی بگویی باید به آنها بگویی آقا من دروغ گفتم. آبروی از دست رفته را یه جوری بتوانیم برگردانی ولی به خودش لازم نیست بروی بگوی به خودش بگوید باز دوباره شرم به پا می ‌شود اگر شر هم به پا نشود. مشهور فقها می گویند لازم نیست شر به پا بشود. جایز نیست بگوییم اما یک سلسله حق الناس هایی هست که؛ نه ما باید مثلاً مال مردم بپردازیم. اعم الظلم الذی لایدرک و فاظلم العباده بعضهم بعضا، حق الناس هست. اجازه بدهید باز من یک عبارت دیگری از امیر مومنان راجع به مسئله زبان ما در روایاتمون صدها حدیث داریم. بدون مبالغه عرض می ‌کنم. ولی چون ما سر سفره امیر مومنان سلام الله علیه هستیم می ‌خواهیم بیشتر از حضرت بخوانیم. این خطبه ۱۹۳ خطبه متقین حضرت ۱۱۰ تا ویژگی برای انسان‌ های متقین بیان فرمود مخاطبین عزیز باور بفرمایید اولین ویژگی چیست. والمتقون هم اهل الفضائل خب اهل فضائل هستند کدام فضیلت؟ شروع کن یا امیرالمومنین ۱۱۰ تا فضیلت می ‌خواهید برای ما اولی چیست؟ منطقهم الصواب سخنش را سخن شان سخن صوابه سخنشون حرف درستیه در بهترین ویژگی اولین ویژگی در ادامه شروع هم مامونه مردم از شرشان در امان در امان هستند. باز در ادامه امیر مومنان می ‌فرماید بعیداً فحشُ و اهل حرف بد نیستند. این داستان را بد نیست اشاره کنم در کافی مرحوم کلینی است. امام صادق علیه السلام داشتند با یک آقایی راه می رفتند. این یک خادمی داشت خادم عقب می ‌ماند جا می ماند. صداش زد اومد دفعه دوم صداش آمد دفعه سوم یک حرف خیلی زشتی گفت، نسبت خیلی ناروایی به مادرش تا این جمله را گفت امام صادق علیه السلام ایستادن، محکم با ناراحتی زدن به پیشانی چی گفتی تو؟ گفت آقا برویم این مسلمون نیست که این فلان دین باشد هر دینی برای خودش هر دینی

ملایی: چرا به او فحش دادی؟

حجت الاسلام حسینی قمی:هر دینی و آیینی تو آیین خودشان نکاح دارند. ازدواج در روایت هست دیگه این شخص با امام صادق کسی ندید.

ملایی: آها اجازه نفرمودند! همراه شود.

حجت الاسلام حسینی قمی:یعنی امام دیگه اجازه نمی ‌دادند با امام بیاید. بعیداً فحش انصمته، خطبه ۱۹۳ متقین اینجوری اند. ان صمتَ سکوت کند. لم یقومه صمته سکوتش آزارش نمی دهد. براش غم نیست چون می‌ دانید که یکی از مشکلات ما این است. که ما نمی ‌توانیم سکوت بکنیم.

ملایی: عقده می ‌کنیم اگر صحبت نکنیم.

حجت الاسلام حسینی قمی:بسم الله آقا امتحان کنید بنده روی سیاهی که اینجا نشستم مخاطبین عزیزی که از بهترین مومنین و شیعیان امیرالمومنین سلام الله بسم الله امتحان کنیم بگویم آقا یک روزی می خواهیم حرف نزنیم. توی جلسه می رویم نذر بکنیم یه ساعت واقعاً سخته خیلی سخته،

ملایی: غصه مان می گیرد.

حجت الاسلام حسینی قمی:خیلی مشکل هست. خدا رحمت کند مرحوم آیت الله احمدی میانجی رضوان الله علیه می فرمودند یک کسی غیبت می کرد ما بهش گفتیم آقا بالاخره غیبت نکن، گفت حاج آقا از شما توقع نداشتم گفتم چرا گفت مگر شما نمی گویید حفظ جان واجب هست. گفتم چرا گفت من غیبت نکنم می ‌میرم. حفظ جان واجبه آیت الله احمدی شما از شما توقع نداشتم شما علما مگه نمی گویید آدم واجب جان اش را حفظ بکند. من غیبت نکنم می میرم، غیبت کسی نکنم می میرم حفظ جان دارم می کنم. این انسان کارش به جایی برسد در اثر آلودگی بگوید آقا این حفظ جان من است. من یادمه یه سفری در حج خیلی کم هست، ولی می ‌خواهم بگویم شما بفرمایید یک در میلیون، یک زائری داشتیم ولی خوب، می دانید وقتی انسان مُحرم می شود؛ یک سلسله محرمات می گویند آقا اینها حرام است. همیشه حرام هست، ولی تو احرام تأکید می کنند حتماً مواظب باشد. درسته در این آیه را همه بلد هستند. آیه ۱۹۷ سوره بقره: «فَلَا رَفَثَ وَلَا فُسُوقَ وَلَا جِدَالَ فِي الْحَجِّ» قسم خوردن همیشه بدهد، ولی تو حج می گویند آقا قسم بخوری کفاره دارد. فحش بدی همیشه بده، تو حج می گوید کفاره دارد. ما احکام و گفته بودیم که آقا در احرام باید مواظبت کنیم یک حاجی داشتیم یک چند ساعتی از احرامش گذشت باور کن آقای ملایی آمد و گفت حاج آقا این فحش کفاره اش چقدر بود چند تا شتره کفاره فحش گفتم چیکار داری گفت من دارم دق می‌ کنم. من چند ساعته فحش ندادم هرچی کفاره اش هست بدهم خلاص شم. یعنی انسان کارش به جایی می ‌رود امیرمؤمنان متقین است. انصمته از سکوتش ناراحت نیست. آن وقت ما پناه بر خدا انسان کارش به جایی برسد. از اینکه دشنام نمی دهد ناراحت هست. باز امیر مومنان سلام الله علیه این در نامه ۵۳ نامه به مالک اشتر خیلی تعبیر عجیبیه حضرت می ‌فرماید: «املک این چهار چیز را مالکش باش». امیر مومنان به مالک اشتر استاندار خودشان مالک این چند تا چیز باشد. همیته نفسک، صورت حدک، صدوت یدک، غرب لسانک مالک این چهار تا چیز باش. ۱. تکبر: بُعد غرورت مواظب باش. قیافه نگیر برای مردم، به مالک مخصوصا کسانی که پستی دارند مقامی دارند. ۲. صورت حدک: خشمت نگذار جوشش پیدا کند. ۳. صدوت یدک: حواست به دستت باشد. با دستت به کسی ظلم نکنی. تجاوز نکنی. بعضی ها دستشون آزاده می زند.

ملایی: دست شلاقه اصلاً.

حجت الاسلام حسینی قمی:و مورد ۴. که شاهد من هست و غرب لسانک: غرب تیزی، تیزی زبان خودتان می‌ خوانیم غرب لسانک.

ملایی: غرب با غ هست؟

حجت الاسلام حسینی قمی:غرب با غ بله، یک تعبیر دیگری هم دارد حالا ان شالله تو بخش حکمت ها می خوانیم. امیر مومنان سلام الله علیه می فرماید لا تجعلنه ضرب لسانک علی من انتقک. دال، ذال یعنی تیزی

ملایی: چی گفتی حاج آقا.

حجت الاسلام حسینی قمی:زبان تو علیه کسی که حرف زدن یادت داده

ملایی: باریکلا.

حجت الاسلام حسینی قمی:بابا، جوان عزیز، من بارها عرض کردم ما مخلص همه جوان ها آقا هر روز می رود. بدنسازی خیلی خوب هر ورزشی برن ما مخلص جووناییم بروند ورزش سالم باشند. تن سالم عقل سالم در بدن برن بدنسازی البته همیشه هم خواهش کردیم که مواظب باشین همان که درست نمی‌ دانم از این چیزهای خودمان را تقویت بکنیم.

ملایی: مسیر ورزشی طی کنیم.

حجت الاسلام حسینی قمی:بله،

ملایی: خود اهل فن حتما متوجه می شوند.

حجت الاسلام حسینی قمی:بله، آقا هر روز می رود، میاد این بازوها رو نگاه می کند باشد ماشالله، ماشالله ولی جوان عزیز این بازو برای چی می‌ خواهی جلو پدرت داد می زنی

ملایی: سر مادرت داد می زنی.

حجت الاسلام حسینی قمی:سر مادرت داد می زنی لا تجلن امین لا تجل الذرب، تیزی زبانت الان من انتقک یعنی وقتی اینو گفتم تو برنامه، گفتم تو همه خونه ها موبایل هست دیگه مادرا این بچه‌ هایی که الان شیریه بچه دو ماهشه، سه ماهشه، شش ماهشه یک وقت شیرش دیر شود. پوشک شو دیر عوض کنی ضجه می زند. گریه می کند. فیلم اش را بگیر.

ملایی: بعدا؟

حجت الاسلام حسینی قمی:این آقازاده که بزرگ شد رفت بدنسازی و نگاه کرد به بازوان تش به سر تو داد می زند اون کلیپ را نشان اش بدهد.

ملایی: این تو بودی.

حجت الاسلام حسینی قمی:بگو این تو بودی، ده دقیقه پوشک تو دیر عوض می کردند. ضجه می زدی، حالا از تیزی زبان تو این مادرت خرج می‌ کنی! به مادر کسی داد می زنه! به پدر داد می زنه! به خواهر و برادر کوچکتر داد می زنی؟ لا تجعلن ضرب لسانک تیزی زبانت و علیه اینها استفاده نکن. اینهم یه تعبیر.

تعبیر حکمت اگر نظر مخاطبین عزیز باشه آن جلسه رسیدیم به ۲۸۰، یا ۲۸۰ نرسیدیم بخوانیم. قبل از اینکه وارد این بشوم یک جمله دیگه اشاره کنم ببینید عرض کردم؛ این کار واقعاً کار سختیه و آن جلسه هم عرض کردیم، علمای علم اخلاق مرحوم عراقی دیگران قریب هفتاد، هشتاد تا گناه فقط برای زبان نام می‌ برند. باور بفرمایید چون محورمان نهج البلاغه‌ ست نمی‌ خواهیم خیلی فاصله بگیریم و الا اگر ما ۷۰ جلسه صحبت می‌ کردیم راجع به این ۷۰ تا گناه باز کم بود. وقت کم می‌ آوردیم. یکی که مثلاً مبتلاء به همه ما هست. غیبت است. یکی آن غیبته من بگویم به گمانم آقای همین یه روایت به گمان من اگر همین یه دونه روایت ما باور بکنیم، کافیه برای اینکه از این گناه فاصله بگیریم. رسول خدا تو جامع الاخبار از منابع دست اول ماست. یعطی به عهدا ما یوم القیامه، خواهش می‌ کنم مخاطب عزیز یه دو دقیقه بیشتر یعطی به احدن یوم القیامه فردای قیامت یه انسانی مسلمانی رو میارن و یتفع الیه کتابُ، نامه عملش می دهند دستش، فلا یرا حسناتهی، می بیند حسنات ننوشتند. فیقول الهی لیسه هذا کتابی این نامه عمل من نیست. انی لا ارافیها طاعتی. من تازه از اربعین آمدم. من امام رضا رفتم من نماز اول وقت خواندم. من زیارت رفتم من خیرات داشتم من دستگیری من شب قدر داشتم محرم داشتم موکب این همه لا ارا،

ملایی: کو؟

حجت الاسلام حسینی قمی:کجاست؟ خدای ما فکر نمی ‌کردیم تو بایگانی خداوند هم پرونده ها جابجا شده.

ملایی: این نامه من نیست.

حجت الاسلام حسینی قمی:یقال ان ربک الله یذل ولا ینس خدای تو نه اشتباه می‌ کند نه فراموش می کند. یادت هست فلان روز غیبت فلانی کردی؟ ۷۰ سال حسنات دادیم به آن آقا، سوال الان حتما سوال مخاطبین ظلم نیست خدایا تو که ظالم نیستی. ان الله لیس بظلام للعبید این ظلم نیست؟ برای یه غیبت تو تمام حسنات ما را منتقل کردی! خدایا جواب میدن جوابش خیلی روشنه اون آقا ۷۰ سال آبرو جمع کرد آقای ملایی من خواهش می‌ کنم خدا می‌ دونه انقدر مقسوم به جوونای عزیز می گویم تو رو خدا مواظب باشید یه کلیپی دستتون پخش نکنید تو مسائل فردی، شخصی، ولو کسی دستبرد به بیت المال زده اون باید آبروشو برد. اما یک کسی یه خطایی کرده.

ملایی: تو خونوادش یک اتفاقی افتاده

حجت الاسلام حسینی قمی:تو خانوادش یک اتفاقی افتاده گاهی کار به جایی می رسد. طرف خودکشی می کند.

ملایی: بله وقتی آبروی طرف میاد وسط.

حجت الاسلام حسینی قمی:یک کلیپی از طرف پخش می کند. ثم یعطی به آخر. یه نفر دیگری می آورند. و یرو فیه تعاطه کثیر، می گوید به به به آقا حج نوشته، توی نامه ما، ما که اصلا حج نرفتیم. وضع مالی نداشتیم. مکه نرفتیم. زیارت نرفتیم. فیقول الهی می گوید خدایا نامه ما هم اشتباه شد. خطاب می شود ان فلان اقطاب فلانی غیبت کرد این یه روایت یه داستانی هم بگویم این هم واقعاً تکان دهنده است خدا رحمت کنه مرحوم بنیانگذار حوزه علمیه حائری رحمت الله علیه می دانید ایشان نجف درس می ‌خواندن استادشان آیت فشارکی بوده هشت سال، بروید شرح حال مرحوم حائری ببینید بنیانگذار حوزه علمیه قم. هشت سال حوزه نجف و ترک می‌ کند. ایشان می رود کربلا، کربلا می ‌دانید حوزه علمیه ‌اش مثل نجف رونق نداشت.

ملایی: آن رونق را نداشت.

حجت الاسلام حسینی قمی:درسته چرا حوزه نجف را رها کردید؟ می گوید آقا مدت ‌ها بود تو حوزه تو نجف، هر خانه ‌ای می ‌رفتم هر جلسه ‌ای که می‌ رفتم. یا طرفداران مشروطه بودند. غیبت مخالفین می ‌کردند. یا مخالفین مشروطه بودند. غیبت طرفداران، دیدم شهری که همش شده غیبت به درد زندگی نمی‌ خورد. یعنی یک شخصیتی مثل همین دعوایی که الان هست، این جناح آن جناح اینها غیبت آن و می کنند. اینها غیبت اون و می کنند. ما حاضریم یک شهر و رها کنیم. خدا رحمت گلپایگانی می فرمود تو یک جلسه اگر نشستی دیدید دارن به گناه کشیده می شوند نبض جلسه را شما دست بگیرید. ننشین تو جلسه آقا پاشو برو نمی‌ تونی نبض جلسه را بگیری. بلند شوید بروید، در احوالات عبدالله ابن مسکان از اصحاب امام صادق سلام الله علیه وقتی تو جلسه می‌ نشست اگر به گناه کشید بار اول تذکر می‌ داد، به گناه کشیده می شد. بار اول، بار دوم، بار سوم، جلسه رها می‌ کرد. حق نداریم بنشینیم تو آن جلسه باز من یاد کنم خدا رحمت کند مرحوم آیت الله عظمی اراکی رحمت الله علیه، ایشان قم نماز جمعه می‌ خواندن تا اوایل انقلاب هم می ‌خواندن تو خطبه های شان این پیرمرد قریب هشتاد، نود سال می ‌فرمود اگر شما پیدا کردید با چه حرص و جوش اگر شما پیدا کردید. ۴ تا مسلمان دو ساعت دور هم جمع بشوند، غیبت نکنند. من این ریش ام را می‌ کنم. گفت اگر پیدا کردید چهار تا مسلمون دو ساعت دور هم جمع بشوند، شیخ محمد علی غیبت نکنند. می گوید آقا غیبت نکنم چه بگویم خوب! آیت الله احمدی گفته بود حفظ جان واجب است. من باید غیبت بکنم جان ام را حفظ کنم. چیزی که من خیلی غصه می خورم، آقای مولایی شهید ثانی رضوان الله علیه یک کتابی نوشته تو احکام غیبت، کشف فی احکام غیبه به ایشان گفتن آقا غیبت که آخه کتاب نمی خواهد چند تا آیه داره؟ چند تا حدیث داره؟ یک کتاب نوشتی تو مقدمه کتاب نوشته آخر من نگاه کردم، عین عبارتشو من یادداشت کردم. حالا عبارت طولانی هست نمی‌ خواهم همه عبارت و بخوانم می ‌فرماید لما رایتو اکثر اهل هذا العصر تازه این مال ۵۰۰ سال پیش، می گوید دیدم بیشتر مردم زمان ما، همین هست. همین هایی که اهل عبادت هستند. یا حافظون علی اعدا صلوات نمازشان مراقب هستند. روزه شان را مراقب هستند. یجتنبون جمله من المحرمات جمله ‌ای از گناهان را انجام نمی دهند. شراب نمی ‌خورند دنبال فحشا نیستند، اما همین ها یتفکحون تفکح یعنی چی یعنی تلزز، به غیبت یعنی کیف بکنند از غیبت کردن، همینی که گناهان دیگر انجام نمی دهند.

ملایی: بله خیلی هم مراقب هستند.

حجت الاسلام حسینی قمی:بعضی از گناهان عصمت داریم اصلاً به ذهن ما خطور نمی کند. بعضی از گناهان را انجام می دهیم. همین ها ولی آبرو می برند. آن وقت می فرماید اینها نمی دانند عبارت شهید ثانی لو وسوسه علیهم الشیطان، اگر شیطان وسوسه شان بکند. که شراب الخمر شراب بخورید. فحشا مرتکب بشوید. اصلا به ذهنشون خطور نمی کند. حاضر نیستند لوسوسه علیهم الشیطان ما عطاءُ ولی همین را نمی ‌دانند لو راجعو بعقلهم اگر رجوع کنند به عقلشون، نمی دانند که بین آن گناه و این گناه خیلی فاصله است. شرب خمر خیلی بد هست. شراب خواری خیلی بد هست. خدای نکرده گناه شراب خواری را نمی ‌خواهیم.  

ملایی: تخفیف بدهیم کوچک بشماریم.

حجت الاسلام حسینی قمی:فحشا خیلی بد هست. نمی خواهیم گناه اش را کوچک جلوه بدهیم. ولی شهید ثانی می گوید شراب خواری حق الله یک روزی این آقا توبه کرد ان شالله همه موفق به توبه باشند.

ملایی: اما این حق الناس هست.

حجت الاسلام حسینی قمی:ولی وقتی شما غیبت می‌ کنی هم حق هم حق الله است. یعنی حق الناس هست. یعنی حق مردم را از بین بردی. من نگرانی ام بیشتر از این هست عرض کردم. خدا رحمت کند باز این قصه را بگویم مرحوم امام رضوان الله علیه خواهش می کنم عزیزان بیشتر عنایت کنند. مرحوم امام دو سه نفر بودند با هم می‌ رفتن مثلاً آخر هفته باغی می ‌رفتن تعطیلاتی می ‌رفتند. دور هم جمع می‌ شدند. این سه نفر خیلی با هم مأنوس بودند. یکی امام رحمت الله علیه یکی مرحوم آیت الله حاج آقا مرتضی حائری که فرزند بنیانگذار حوزه علمیه قم، یکی هم مرحوم آیت الله احمد شبیری زنجانی پدر آیت الله شبیری زنجانی که از مراج اینها سه تا با هم همیشه جلسات شان با هم هست. امام آیت الله حائری آیت آن وقت من شنیدم اینها وقتی دور هم جمع می ‌شدند باقی می‌ رفتند. آخر هفته می ‌رفتند، مهمونی سه تا شرط داشت این جلساتش، شرط اول: نمازشان و اول وقت بخوانند، اینها خیلی مقید بودند. ولی باز شرط می‌ کردند. شرط دوم: غیبت کسی را نکن مگه امام اهل غیبت بود! این کتاب و خاطرات امام ببینید شش جلد هست. من تقریباً هم اش و خواندم یک بخشش امام و خانواده خاطرات خانواده نوشتن امام وقتی می دیدند دختر خانوماشون عروس ها دختر مهمانی بودن تعریف بکنند از مهمانی دختر خانم های امام مهمانی بودن دیشب چه خبر بود. امام فرمود که حرف خودتان را بزنید. گفتن آقا ما که آخر غیبتی نکردیم، نه نه به غیبت کشیده می شود. همین حرف خودتان حرف دیشب و چیکار دارید می زنید این اصلا جلوگیری می‌ کرد. نرسیم به آنجا مرحوم آیت الله حق شناس رحمت الله من در حالات ایشان می ‌دیدم یک کسی رفت با ایشان رفته بود. با یه کارگری می‌ خواهد کتاب داشتن ببرن مثلاً یه جای تحویل بدهند. این کارگر هست خیلی بد زبان بوده، مدام به آقا چیزی می گفته، این رفیق آقا که آقا همراه آقا بوده یاد این کارگر می گوید: آقا این کارگر می گوید حرف اش را نزن. می گوید آقا مگه من چی گفتم نه نه به غیبت کشیده می شود. یعنی جلوی آنها می گرفتند. امام شرط می کرد جلسات ۱ نماز اول وقت. ۲ غیبت. آخه امام و اهل غیبت، آیت الله مظاهری شنیدم فرمودند یک کسی جلوی امام غیبت یکی از مراجع کرد کسی جلوی امام غیبت یکی از مرا امام تب کرد مریض شد تب کرد حالا می خندند یک عده، حاج آقا یه چیزی بگویید نخندن مردم پای برنامه رسانه ملی، نشستن خنده‌ دار می گوی  جوک می گویید مگر می شود آدم غیبت،

ملایی: صداگذاری هم می کنید. یک چیزی هم اضافه می کنند.

حجت الاسلام حسینی قمی:بله من مثال بزنم کسی خنده اش نگیرد. ببینید تو غذای جسم بله اگر ما مواظب باشیم غذا آلوده وارد معده ما نشود. غذا آلوده بیاد چی می شود عکس العمل نشان می ‌دهد.

ملایی: طبیعتاً یک علائمی نشان می دهد.

حجت الاسلام حسینی قمی:من الان دیدم کسانی هستند خیلی به قول امروزی ها پاستوریزه است. غذای شان خیلی مواظب بود غذای خانه می ‌خورند نمی ‌دانم چقدر یک دفعه یک غذا از بیرون بهشان بدی بخورند بلافاصله معده عکس العمل چرا؟

ملایی: ناسازگاری پیدا می کند.

حجت الاسلام حسینی قمی:چرا؟ چون همیشه مواظب بودن آلوده مصرف نکردن روحم همین هست جسمم همینطور روح هم همینطور امامی که به عمرش غیبت نکرده به عمرش غیبت نشنیده یک نفر بیاد غیبت مرجع تقلید آقا روح واکنش نشان می دهد. تب می کند نخندیم باور بکنیم. چطور بدن معده ما مثال زدم معده واکنش نشان می دهد. غذای آلوده جسم غذای آلوده تحویل بگیرد. واکنش نشان هست روح هم آلوده تحویل بگیرد. واکنش نشون می دهد، آیت الله مزاری می ‌فرماید کسی غیبت یک مراجع را در حضور امام کرد امام تب کرد ناراحت شد. مریض شد شرط اول نماز اول وقت دو غیبت نکنید یه شرط سوم هم گذاشتن البته آن به درد ما نمی خورد. ما باید عکس اش را شرط بکنیم، یک باغی که می ‌رفتن آخر هفته نه اینکه تمام هفته درس و بحث و کتاب و مباحثه و شاگرد دیگه مغز خسته می ‌شد می‌ گفتن آقا این دو ساعتی که دور هم بحث علمی دیگه نکنیم. بذارید ذهنمون آزاد بشود. ماها باید به عکس شرط بکنیم آقا بحث علمی بکنیم. حتما بحث را هم که،

ملایی: آنها آن زمان را برای این بوده که دوباره بتوانند خدمت بهتری علم بکنند.

حجت الاسلام حسینی قمی:بله فکرشان آزاد شود. بهرحال این بزرگان ما خیلی مقید بودن حالا من این کلام شهید ثانی رضوان الله علیه واقعا آدم به تنش واقعا لرزه به تنش می افتد. من این روایت هم بخوانم باز در من لایحضر شیخ صدوق آقای ملایی خدا شاهده اینهایی که من می خوانم برای خودم می خوانم. یعنی یک وقت مخاطبین فکر نکنند من دارم می گویم خودم را تزکیه می کنم. خدا شاهده خودم بیشتر از همه ولی به گمانم همین روایت کافیه، که ما را بترساند بلرزاند این هشدار امیر مومنان در ما اثر کند. در من لا ینظر شیخ صدوق رضوان الله علیه، از امیر مومنان سلام الله فرمود اگر نشستی غیبت کسی کردن من تتول من اخیه منت بگذار به برادر ایمانی وقتی می خواهد غیبت غیبتش کردند. رد دهم غیبت شنیدید دفاع کن ازش می دانی ما در فقه دو عنوان داریم خواهش می کنم مخاطب این مسئله گفته می شود. در بحث غیبت اینکه ما نگذاریم طرف غیبت بکند تو هم همین که امام حرف خودتان را بزنید حرف نزنید به غیبت کشیده می شود در حالات مرحوم آیت الله عظمی حاج آقا حسین قمی رضوان الله علیه می‌ دیدم اصحاب شاگرد کسی حرف بزنند حرف کسی را نزنید شاگردان می گفتند آقا اصلا شما گذاشتی ما چه می خواهیم بگویم حرف بزنیم ما چه می ‌خواستیم بگوییم، نمی گذاری ما اصلا حرف بزنیم ما چه می خواستیم بگوییم. راجع به آن آقا ایشان گفت می ‌ترسم به غیبت کشیده بشود. یک وظیفه داریم که اصلا جلوش غیبت حالا گفت آقا ما نمی دانستیم یک کلمه گفت شنیدیم امیر مومنان فرمود شیخ صدوق رضوان الله علیه مال بیش از هزار سال پیش وردها، اگر شما دفاع کردید فقط اگه شما دفاع کردی ما وظیفه دوم دفاع کنیم دفاع را هم توضیح دادم فقهای ما مثلا می آید می گوید آقا فلان عیب در عیب جسمی دارد دستش اینجوری هست چشمش اینجوری هست. نمی دانم پاش اینجوری هست، شما دفاع کن. عیب های ظاهری که عیب نیست عیب معنوی نداشته باشد. عیب اخلاقی نداشته باشد. حالا پاش شکسته این چیزی نیست اگر عیب اخلاقی ش گفت چطوری دفاع بکنیم بگو آقا بدتر از آن تو خودت گرفتاری، که داری غیبت می ‌کنی که بدترین گناه هست چرا ما وظیفه دفاع داریم، تا می شود دفاع بکنیم درست اگر دفاع کردی. رد الله الف باب من الشر فی الدنیا والاخرة. خدا هزار شر را در دنیا و آخرت از خودت دور می کند. آقای محترم حاج خانم نشستی تو جلسه غیبت کرد اول نگذار گفت تو دفاع کن. هزار بلا را خدا ازت دور می ‌کند. اما فان لم یردهم، اگر می‌ توانست دفاع کنه و نکرد. کان علیه کوزرن من الختابه یک بار دیگه برای سومین بار آدرس می گویم که مخاطبین فکر نکنم من دارم اشتباه می ‌خوانم حدیث من لا یحضر شیخ صدوق از منابع دست اول ما کتب اربعه ما فرمود اگر دفاع نکردی کان علیه ثبعین هفتاد تا گناه برای تو می‌ نویسم شما غیبت کردی من شنیدم شما یک گناه من چند تا من ۷۰ چرا؟ شیخ انصاری رضوان الله علیه این حدیث را مطرح کردند تو کتابشان دلیل اش را آوردند. فرمودن به خاطر اینکه وقتی تو دفاع نکردی جلوی آن را نگرفتی این جرأت پیدا می کند اصرار می کند بر این گناه صد جا دیگه می رود، تعریف تو اگر جلوش ایستاده بودی! تمام می ‌شد تو سکوت کردی یا بهش خندیدی تشویقش کردی به شوخی این و گفتم حالا جدی نگیرند. الان توی جلسه ما نشستیم جناب اقای ملایی ما بشنویم چند برابر!؟ هفتاد، ۷۰ من پیشنهادم این هست؛ اگر کسی قرار هست غیبت بکند، تو چرا غیبت بکنی من بشنوم من غیبت می‌ کنم من غیبت می کنم تو بشنو، این جای ورز کمتری دارد. ورز کمتره تو کیف اش را می ‌بری چون گفتیم غیبت تلزز لذت ببرد. به اینکه آبروی دیگران کیف می ‌کند. تو که حیف ببری من ۷۰ برابر تو گناه برام نوشته بشود حدیث امیرمومنان گفت صبر کن آقا چرا تو غیب کنی، من غیبت می کنم شما گوش کن. اگر به گمان من همین یه روایت باشد واقعا برای اینکه انسان حالا بخوانم بقیه کلمات حکمت ۲۸۰ کان لی فی ما اخاذ گفتم من یک برادری داشتم این برادر چند تا ویژگی داشت حالا این برادر چی بوده شارع نهج البلاغه نگفتند. فرمودند شاید مثلا عمار یاسر شاید ابوذر غفاری شاید منظور پیامبره شایدم نه یک برادر مثالی، شخص خاصی با این اوصاف می‌ تواند برادر امیرالمؤمنین تلقی بشود. چند تا ویژگی داشته یکی آن کان اکثر دهره صامتا بیشتر تو سکوت بود. فان قال اگه حرف می زد بذل قائلین بر همه سبقت می گرفت. و نقع قلیل فی السائلین تشنگی همه را برطرف می‌ کرد.

ملایی: انقدر خوب حرف می زند.

حجت الاسلام حسینی قمی:آن جلسه نگفتیم؟ گفتیم امام سجاد علیه السلام چه فرمود؟ فرمود اگر کلام سخن گفتن و سکوت سوال حرف بزنیم یک سکوت

ملایی: فضیلت باز با کلام.

حجت الاسلام حسینی قمی:فرمود اگر آفت نداشته باشد کلام افضله لعن الله ما بععث الانبیا به خداوند متعال پیامبران را به سکوت مبعوث نکرد.

ملایی: به کلام مبعوث کرد.

حجت الاسلام حسینی قمی:پیامبران به کلام مبعوث شدند وقتی حرف می زد نه تشنگی همه را برطرف می کرد و کان الله اکبر علی ما یسمعو احرس منه علی انیتکلم برای سکوت حرصش بیشتر بود. تا برای حرف زدن خیلی سخته انسان حریص باشد برای سکوت نه برای ما غالباً الان حرص می ‌زنیم برای حرف زدن یک جایی که هستیم.

ملایی: حاج آقا یک نفر که ساکته تو جمع‌ ها شاید حتی مورد استحضاح قرار می گیرد. این همش تو خودشه بابا،

حجت الاسلام حسینی قمی:یک خاطره ای باز از امام رضوان الله علیه بگویم واقعا عجیبه عرض کردم ما خیلی فاصله داریم که از شاگردان امام رحمت الله علیه می گفتند امام توی جلسه بودن یک بحث علمی مطرح شد این بحث علمی همه اظهار نظر کرد امام هیچی نگفت از جلسه آمدیم بیرون از امام سؤال کردم آقا شما این بلد نبودی چیزی راجع به این امام امام اتفاقا من تازگی این مسئله را مراجعه کرده بودم، تازگی یاد گرفتم گفت کسی از من چیزی نپرسید. نگید آقا بحث علمی آدم باید بگوید این بحث علمیه خیلیش هم برای نشان دادن قدرت علمی خدا نمی دانم یه امام دور از این حرفا بود. اگر ما بودیم چی بودیم اگه من روی سیاه بودم. باور کنید بحث علمی من تازه آقا کسی حرف نزنه کسی حرف نزند. حق سخن مال من هست من نگاه کردم و امیرالمؤمنین فرمود این برادر من کان علی یسمع برای شنیدن حرصش بیشتر بود بد نیست یه داستانی بگویم چون این ایام دهه آخر ماه صفر بله زیاد عزیزان اسم جناب سهل ساعدی رو می شنوند دیگه روضه ‌ی صحنه سازی خدمت امام سجاد علیه السلام رسید گفت من از اصحاب پیامبر بودم من چه خدمتی می‌ تونم انجام بدم این داستانو زیاد می‌شنوم این صحنه ساعدی یه داستانی نقل می‌کنه ذیل این آیه سوره مبارکه احزاب آیه ۷۰ می گوید من سال‌ها تو صحابی پیامبر بوده بله بله سال‌ها تو مدینه پای منبر رسول خدا نشسته بودم. ما رسول الله من با اینکه روایت رو قبلاً دیده بودم مجدداً مراجعه کردم سهل ساعدی صحابه پیامبر می گوید ما جلسه رسول الله علی هذا المنبر منبر پیامبر را نشان می‌ داد گفت منبرو می بینید نشد پیامبر از این سه پله منبر بالا برن و این آیه را نخوانند یعنی یک آیه موعظه همیشگی پیامبر یعنی رسول خدا اگر ۱۰ سال مدینه بودند. روزی سه تا منبر می‌ رفتن بعد هر نمازی مثلاً تو ۱۰ ساله ۳ هزار تا منبر پیامبر رفتن تو تمام تمام این ۳۰۰۰ تا این آیه را می شود یه منبر تکراری باشد. ۳۰۰۰ بار آیه ۷۰ سوره احزاب یا ایها الذین آمنو مومنین تقوا داشته باشید. نشانه تقوای تان چیست؟ و قولو قولا صدیدا حرفتون حرف حق باشد. مواظب گفتارتان ۳۰۰۰ منبره حالا نمی ‌دانم چند تا پیامبر منبر رفتند. توهر منبری سهل ساعدی می گوید نشد پیامبر جلسه بنشینند این آیه را نخوانند. بعد ادامه آیه جالبه قول قولا صدیدا مواظب کلامتان باشید یصلح لکم اعمالکم، خدای متعال کارهای شما را اصلاح می ‌کند. یغفر لکم ذنوبکم گناهان تان می ‌آمرزد. چرا؟ به خاطر اینکه همان نکته ‌ای که عرض کردم گناه زبان چند تاست، ۷۰، ۸۰ تا ۹۰ تا ۱۰۰ تا گناه اگه ما از گناه زبان نجات پیدا کنیم خدا بقیه را می آمرزد. یصلح لکم اعمالکم.

ملایی: اصلاح می کند.

حجت الاسلام حسینی قمی:و یغفر لکم ذنوبکم، اینم یک کلام حکمت ۳۳۹ امیر مومنان سلام نهج البلاغه الله اکبر فرمود من کسر کلامه آدمای پر حرف معلومه پرگو خطایش زیاد هست.

ملایی: اشتباهش زیاد می شود.

حجت الاسلام حسینی قمی:خطا زیاد باشد. خوب آقا خطا زیاد باشد. چه اشکال دارد؟ من کسر خطا من قل حیاء آدم یه دفعه اشتباه می ‌کنه عذرخواهی می‌ کند اما آدمی که هر روز اشتباه می کند.

ملایی: عادتش شد پرو می شود.

حسبنی: ما گفتیم که گفتیم حیاش کمه، خوب آقا حیا کم می شود چه اشکال داره. من قل حیا من قل وراءُ، ورش کم می شود. حالا ورئمان کم می شود خوب کم بشود چی می‌ شه؟ من قله وراء ما تقلبه، خوب ورئش کم بشود. قلبه دلش می میرد. دخله فی النار کسی قلبش بمیره جاش توی آتش، که اون جلسه هم عرض کردم خیلی نکته مهمیه ان کلام الحکما بله اذا کان ثواب من مخصوصا خواهش می کنم ببینید یک وقت یه آدمی حالا یه جایی یه حرفی می زنه دو نفر دارن می‌شنوند این خانم خانه داره حرفی زده حالا خطا بگه یه نفر اشتباه انداختی اما اینها که سخنشون شنیده می شود. توییتشون دیده می شود کلامشان دیده می شود رسانه در اختیارشان تو را خدا مواظب کلامتان آن جلسه عرض کردم، حکمت ۲۵۶ ان کلام الحکما اذا کان ثابا کان دعوا حکیم اگر حرفش درست باشد. حرفش دواست درمان هست. آرامش جامعه است درمان جامعه است بله اما اگر خطا باشد حرفش درد جامعه است.

ملایی: برای جامعه درد ایجاد می کند.

حجت الاسلام حسینی قمی:این هم یک جمله ۳۷۱ عرض کردم فراوانه نمی ‌رسیم امیر مومنان فرمود الکلام فی وثاقک مالم تتکلم تا حرف نزنی کلام در اختیار توست.

ملایی: وقتی گفتی!

حجت الاسلام حسینی قمی:تو باید دنبالش بدوی تعبیر این شبیه این جمله هست که سر رو که اسیرک، اسیر توست. وقتی تو افشا کردی تو اسیر اونی پیش آمده پیش شما آقا نروی به کسی دوباره صبح از خواب آقا تاکید می کنم پس برای چی گفتی؟ در اختیار تو بود و حکمت بعدی ۳۷۲ اینم غوغاست لاتقل مالا تعلم اونی که نمی‌ دانی نگو بالاتر نگفته تقل کل ما تعلم، هر آنچه که می‌ دانی هم نگو می دانم خبر دارم، بله.

ملایی: قرار نیست بگوییم.

حسینیی: ان الله سبحان قد فرض امیر مومنان به این آیه استناد می فرمایند این سوره مبارکه اسرا آیه ۳۶ این آیه را همه بلدیم ان السمع و البصر والفؤاد کل اولئک کان عنکم مسئولا، ان الله سبحان قد فرض علی جواره که کل ها فرائض خدا بر هر عضو واجبی قرار دادی که فردای قیامت با این واژه‌ها برای تو استشهاد می کند. احتجاج می كند. و جمله آخری که من بخوانم این حکمت ۳۰۰

ملایی: می خواهید نگرش داریم اشکال خیلی متشکرم خیلی هم ممنون از شماها به خاطر همراهی تان تا این لحظه با فرمایشات امیرالمومنین علی علیه السلام در بیان حاج آقای حسینی قمی ثواب صفحه از قرآن کریم تلاوت بکنیم را تقدیم وجود نازنین امیرالمومنین سلام الله علیه کنیم. صفحه 527 قرآن کریم آیات سوره مبارکه نجم آیات ۲۷ تا ۴۴ یک صلوات بفرستیم همه نثار وجود گرامی امیرالمومنین بشه محضر قرآن مشرف بشویم برگردیم به حاج آقای حسینی قمی باشیم اللهم صل علی محمد و آل محمد.

( قرآن کریم ۵۲۷  صفحه قرآن کریم آیات سوره مبارکه نجم آیات ۲۷ تا ۴۴)

ملایی: هم ثوابش باشد برای حاج آقای حسینی قمی و همه کارشناسایی که کلی بهمون مطلب خوب یاد می دهند، ان شالله عاقبت مان بخیر باشد. بفرمایید برای ادامه برنامه. حاج آقا در خدمتیم.

حجت الاسلام حسینی قمی:حکمت ۳۸۳ امیر مؤمنان سلام الله علیه انفذ من صول بساط نشین این حمله امیر مومنان وقتی حمله می کرد اسدالله رب قولا گاهی حرف اثرش از حمله بالاتره شبیه این تعبیر باز از امیر مومنان است ضرب اللسان اشد من ضربه سنان ضربه زبان از ضربه سنان نیزه بدتره، شعر رو خوندیم جراحات و سنان له التیام زخم نیزه التیام پیدا می شود. و بدترین زخم به مرور خوب می ‌شود. ولا یطام ماجرا حل لسانو زخم زبان التیام پیدا نمی ‌کند تو رو خدا مواظب باشیم گاهی با یک حرف جگر می ‌سوزانیم دل آتیش می زنیم. طرفم ناهی حرفی نمی زند، اشکش جاری می شود. جلو شما تظاهر نمی کند یه مظلومه این شعر صاحب تبریزی را ما زیاد خواندیم مقام معظم رهبری به شعرا به مداح ها سفارش می ‌کردند. که از صاحب خیلی استفاده کنیم. یک بیتش واقعا به اندازه یک ساعت سخنرانی هست، می گوید شکست شیشه دل را مگو صدایی نیست که این صدا به قیامت بلند خواهد شد. تابلو کنیم بزنیم مواظب باشیم حکمت ۳۸۳ انفض من صول اگر حمله بهش می‌کردی تیکه تیکه می کردی. کمتر دردش می‌آمد از اینکه یه نیش بهش زدی یه زخم زبان بهش زدی، اینم یکی یه دو سه تا روایت در کافی مرحوم کلینی بخونم خیلی هشدار دهنده است. حدیث اول در امالی هم در کافی هم در امالی شیخ صدوق این هشدار واقعا امام صادق علیه السلام فرمود لا تقطرو به کسرت صلاة اینکه خیلی نماز می‌ خواند فریب نخورید ولا با صیامهم به روزه اشم، ان الرجل ما له بحجت الصلاة والسلام عادت کرده در بعضی از روایات داریم، که این یک ولع داره دیگه حالا انس گرفته الان می شود به اینهایی که اللان ها دیگه ک اینهایی که مانوس با نماز نخوان حتی لو ترکهو استحشه نماز نخون وحشت پس به چی امتحانش کنیم به این امتحان نکن مسلمونی به چی امتحان کن؟ لاکن اختبروهم عند صدق الحدیث

ملایی: راستگویی.

حجت الاسلام حسینی قمی:ببین راستگو هست یا نه؟ و ادا الامانه یه تعبیری مرحوم علامه مجلسی رضوان الله علیه فرمود ادرک ادرکن سلف از بزرگان نقل می کند می گوید ما بزرگانی را درک کردیم. لا یرون العبادت به کثرت صلات به صلاة والصیام عبادت به نماز روزه نمی‌ دیدند. آقا عابده به نماز روزه نشانه نبود نشانه چی بود؟ یرون العبادة بالکف اعراض الناس ببین زبانش موقع غیبت آبروی مردم مراقبه یا نه! خیلی تکان‌ دهنده است ادرک سلف علامه مجلسی بزرگانی را ما درک کردیم، لایرون عباده عبادت به نماز روزه نمی‌ دیدن با الکف اعراض، این حدیث هم باز از امیرالمومنین از امام صادق امیرالمومنین این هم مواظب باشیم. امام صادق به یکی از اصحاب شان به نام عبدالله ابن ابی عفو پیام دادن فرمودند چون کسی آمد گفت آقا عبدالله به شما سلام رسانده فرمود علیک و علیه السلام جواب سلام واجبه علیکم اذا وقتی رفتی پیش این صحابی من اقره السلام از من بهش لرسان ولی بهش بگو ان جعفر بن محمد یقول امام صادق داره بهت می گوید انظر ما بلغ به علی عند رسول چی شد امیر مومنان چنین مقامی را در پیش پیامبر پیدا کرد. انّ علی انما بلغ ما بلغ چی شد امیر مومنان به این جایگاه رسید؟ به صدق الحدیث و ادا الامان و جمله حدیث آخری که بخوانم این هم خیلی زیباست. و مواظب باشیم واقعاً هشدار دهنده است از رسول خداست فرمود کسی از شر صلواة کسی از شر این سه تا در امان باشد از تمام شرها در امان هست.

ملایی: چی هستند آن شر ها؟

حجت الاسلام حسینی قمی:لق لقهی، قبقبهی، ضبطبه نداشته همین زبان، زبان شکم دامن، واقعا ما اگر از این سه تا گناه زبان، گناه شکم، گناه دامن، لق لقی زبان، قبقبهی شکم، ضبضبهی دامن، شبیه این هم از امام صادق علیه السلام هست پناه بر خدا فرمود عذاب قبر سه تا دلیل داره چرا ما گرفتار عذاب قبر می شویم. عمده دلیل عذاب قبر دیدید بعضیا می گویند آقا دروغه این آخوندا دروغ می گویند مار، عقربه نیست، راست می گوینو ما دروغ می گیم شیخ بهایی فرموده راست می گوید قبر ما را عقرب ندارد. ما رقم ما می‌ بریم با خودمان می‌ فرماید چرا می گویند ۹۹ تا ما را عقرب تو قبر به تعداد رسائل اخلاقی.

ملایی: تعداد گناهایی که ماه ها می ‌کنیم.

حجت الاسلام حسینی قمی:فرمود عذاب القبر من النمیمه والقیبه والکذب دروغ.

ملایی: دروغ سخن چینی و غیبت.

حجت الاسلام حسینی قمی:سخن چینی، و غیبت.

ملایی: الله اکبر آقا خیلی متشکرم خیلی ممنون از شما برقرار باشید، پایدار و خیلی متشکر از شما عزیزان مخاطب برنامه خودتان را تا این لحظه فعال همراهی کردید تا سلامی دوباره ان شالله اگه عمری باشد. و سعادت با حاج آقای رفیعی عزیز خدمت شما برسیم فردا شما را به خداوند متعال می ‌سپارم اتفاق همه همکارانم التماس دعا داریم و خدا نگهدار.

 السلام علیک یا اباعبداله.

ارسال دیدگاه


ارسال

جهت مشاهده دیدگاه های کاربران کلیک نمایید

دیدگاه ها