حجت الاسلام پناهیان: سلام علیکم خدمت بینندگان خوب سلام عرض می کنم انشاالله که خداوند متعال این ایام را ایام نصرت مومنین و آنچنان که وعده فرمودند قرار بدهد و کسانی که علیه جامعه مومنان در هر کجای جهان علیه انسان ها، انسان های شریف و مستقل و آزاده مکری دارند و دشمنی دارند دشمنی شان را به خودشان برگردد و انشاء الله دوران تسلط صهیونیست ها و استکبار جهانی بر حیات بشر به سر بیاید.
ملایی: الهی آمین حال شریف خوب است؟ خیلی خوشحالیم در خدمت تان هستیم حاج آقای پناهیان بحث مدیریت ذهن را خدمت تان هستیم تا پی بگیرید شاید بینندگان عزیز خاطرتان باشد که بحث مدیریت ذهن رسید به سوء ظن ها و حسن ظن هایی که ما داریم تعریفش و مرزهایشان با همدیگر و بعد در ابعاد فردی و اجتماعی تاثیراتی که در زندگی ما دارند که البته حاج آقا یک کم بُعد اجتماعی کمتر گفته شد در خدمت هستیم.
حجت الاسلام پناهیان: بسم الله الرحمن الرحیم
شما با دعای ماه رجب شروع کردید دعاهایی که در این ماه هست می خواهم یادآوری کنم بحثی که قبلا اشاره کردیم یکی از راههای افزایش حسن ظن به خداوند متعال همین ادعیه است دعا جنبه تلقینی دارد وقتی شما این دعا را با صدای بلند بعد از نماز ظهر قرائت می کنید و اگر کسی خصوصا همراه با این دعا متاثر بشود این در روح انسان اثر بسیار بالایی خواهد داشت حتی سلول های بدن انسان هماهنگ می شوند و تاثیر می پذیرند الان دیگر بعضی ها از یک طُرقی ثابت کردند حرف های خوب از نظر فیزیکی روی سلول ها و مهمتر از اون یعنی حتی کمتر از مولکول ها اثر می گذارد ببینید ما وقتی که در همین دعای ماه رجب می گوییم یا من ارجوه لکل خیر این علامت حسن ظن ماست و آمنوا سخطه من کل شر یا من از همه ی شرور به او پناه می برم و در امان قرار می گیرم از غضب او در امان قرار می گیرم یا مَنْ یُعْطِی الْکَثیرَ بِالْقَلیلِ یعنی اینها اعتقادات ماست در واقع حسن ظن ماست دعا محل افزایش حسن ظن به خداست بدترین سوء ظن سوء ظن به خداست بهترین حسن ظن حسن ظن به خداست البته کسی که این چنین با خدا خوش دل باشد و ارتباطش با خدا خوب باشد با دیگران هم خوش دلی می کند اگر کسی دید زیاد به این و اون داره بیخود سوء ظن به کار می بندد و سوء ظن پیدا می کند یک مقدار دعا و عباداتش را بیشتر کند یک بار یک مقدار قرآن بخواند اعتقادش را به قدرت خدا به مهربانی خدا افزایش بدهد درسته؟ تا این بتواند حسن ظن داشته باشد با مردم آرامتر صحبت بکند آرامتر باشد روحش منفی نبافد و به جنگ و جدال نپردازد و در واقع اصلش هم خدا از انسان باید دفاع کند و منافع انسان را تأمین کند یک سوالی از جلسات قبل شده بود من این سوال را با یک روایت جواب بدهم که ما همینطور به هر کسی حسن ظن داشته باشیم آدم با سوء ظن بهتر مراقب خودش هست پاسخ این سوال چی است؟ که بعضی ها می پرسند ما با حسن ظن ضربه خوردیم یا با حسن ظن زیادی آدم تو این جامعه نمی تواند زندگی کند این یک سوال است و بعد سوء ظن هایی که پیش می آید و آدم ضربه می خورد این روایت امام هادی علیه السلام که در ایام شهادتشان هم هستیم در روزهای قبل به این روایت خیلی دقت کنیم می فرماید اذا کان الزمانٌ العدل فیه اغلب من الجور وقتی زمانه، زمانه ای باشد که عدالت بیشتر از جور و ستم است فحرامٌ ان تظن باحدٍ سوءا حرام است به کسی سوء ظن داشته باشید به زمانه نگاه کن حالا این زمانه می تواند درباره حکمرانی باشد و این زمانه می تواند درباره فرهنگ مردم باشد فرهنگ محل، فرهنگ فامیل، چی توی این فامیل توی این خانواده غلبه دارد اقتضا را باید ببینیم حرامٌ ان تظن باحدٍ سوءا حتی تعلم ذلک منکم تو نباید سوء ظن داشته باشی مگر زمانی که دیگه دلائل قطعی دیدی برای اینکه نه این آدم بدی است و قصد بدی نسبت به تو دارد اونجا دیگه خوب و اذا کان الزمانٌ الجور فیه اغلب من العدل اگر دیدید در زمانه ای هستی که جور و ستم و ستم کاری بیشتر است از عدالت فلیس لاحدٍ ان یظن باحدٍ خیرا نباید به کسی حسن ظن داشته باشی حتی یبدوا ذلک منه مگر اینکه خیری ازش ببینی خوب حالا ما چه قضاوتی داریم درباره زمانۀ خودمان این خیلی مهم است دیگه این حسن ظن و سوء ظن را من می خواهم به دو بخش بکنم این مصادیق زمان را یکی درباره مسئولین کشور و یکی درباره عموم مردم اون مردم بستگی دارد واقعا در چه محیطی گیر کرده باشیم و در چه محیطی حضور داشته باشیم بستگی به اون برداشتی که ما از محیط داریم و واقعیتی که در اون محیط هست دارد که ما حسن ظن مان را به افراد افزایش بدهیم یا کاهش بدهیم ولی در سوء ظن به هر حال درباره مردم در یک جامعه دینی که ما هستیم نباید افراط کرد مگر اینکه آدم در محل واقعا بدی قرار گرفته باشد ما مردمان واقعا کلاه برداری مواجه شده باشیم این یک موضوع است که در جامعه ما امروز باید علی القاعده ما غلبه را به حسن ظن بدهیم اگر غلبه را به سوء ظن بدهیم دچار مشکل می شویم و اصلا جامعه مون روز به روز بدتر می شود ولی مثال کوچکتر کنم در خانواده باید غلبه بر حسن ظن باشد مگر اینکه دلائلی واقعا داشته باشد که ما برویم به سمت سوء ظن زن و شوهر باید با همدیگر با حسن ظن برخورد کنند حتی فرزندان با پدر و مادر و پدر و مادر با فرزندان و الا دچار مشکلات عدیده ای خواهند شد و اقداماتی باید انجام داد برای افزایش این حسن ظن، مثلا توی خانواده هدیه دادن موجب افزایش حسن ظن می شود و موجب افزایش محبت می شود توی یک آپارتمان مثلا یک جمعی هستند خوب گاهی خیرات بدهند به همدیگر و گاهی نذرواتی داشته باشند به همسایه اطعام کردن این خیلی ثواب دارد حسن ظن را افزایش می دهد همین کارهای دینی و آئینی که ما داریم در مناسبت ها این جور کارها حسن ظن را افزایش می دهد و ما نیاز داریم به حسن ظن حسن ظن خودش اصلاح کننده آدم هاست حسن ظن خودش اصلاح کننده رفتارهاست و اخلاق را بهتر می کند ما با خود مقوله حسن ظن و سوء ظن نباید بی رحمانه و حقوقی صرفا برخورد کنیم با حسن ظن برخورد می کنیم تا طرف خوب بشود و تا طرف بهتر بشود تغافل می کنیم از بدی هایش این سیره رسول خدا بود مثلا کسی می آمد به دروغ حتی می گفت نه من این کار را نکردم آقا می فرمود من قبول کردم در حالی که آقا می دانست این داره چی می گوید ولی بزرگوارانه برخورد می کردند چون دوست داشتند فضای جامعه فضای حسن ظن باشد حتی صریحا می فرمودند از یاران من به من بد نگویید و ذهن من را درباره اونها خراب نکنید و سخن چینی و نمامی را قبول نمی کردند حالا از خانه و همسایه برویم در مدرسه، چقدر مدرسه خوبی است مدرسه ای که مدیران و ناظم و مسئولین و حالا معلم ها با حسن ظن برخورد کنند مثلا می گوید من دیروز نتوانستم میگه من قبول دارم نتونسته همه بچه ها می فهمند که این دانش اموز داره خالی بندی می کند تا یک حدی بپذیریم بگذارید در مورد ما بگویند آدم ساده ای است می شود گولش زد و تا یک حدی مثلاً نمی خواهم بگویم صد درصد ولی محیط باید محیط حسن ظن باشد بله ما در این روایات خواندیم اگر محیط ستم درش غلبه داشت اونجا ما باید سوء ظن داشته باشیم نباید حسن ظن داشته باشیم اگر یک محیطی عدل انصاف و اخلاق غلبه داشت اونجا دیگر حرام است سوء ظن خوب ما باید جامعه مون را به این سمت سوق بدهیم به سمت عدل و مهربانی سوق بدهیم هی نباید به رخ خودمان بیاوریم رسول خدا با منافقین مدینه چگونه برخورد کردند کسی می گفت پشیمانم نوعاً غالباً برخوردشان فوق العاده عالی بود حتی با منافق افشا شده مدینه عبدالله بن عبیر که سوره منافقین درباره او نازل شده شیعه و سنی همه قبول دارند سوء منافقین درباره اوست پسر عبدالله بن عبیر اومد گفت که یا رسول الله این پدرم مریض شده می توانید شما بیایید به عیادت؟ برای او هم رسول خدا رفتند عیادت پسرش گفت که می شود برای او استغفار کنید؟ چون بعدش معلوم بود که منافق افشا شده مدینه است حضرت برایش استغفار کردند یکی از اهالی مدینه اومد با پیامبر با تندی برخورد کرد که مگر خدا به شما نگفته که پیامبر اگر استغفار هم بکنی من نمی پذیرم رسول خدا چه جوابی دادند حتی توهین هم کرد این فرد به پیامبر که من نمی خواهم اسمشان را ببرم پیامبر اکرم فرمودند باشه فرمود اگر استغفار کنی من نمی پذیرم نگفتند استغفار نکن من استغفار می کنم خدا نپذیرد ببینید فضا را چطوری مثبت می کنند خیلی مهم است مدرسه های ما محل جاری شدن حسن ظن باشد خانواده های محل جاری شدن حسن ظن باشد بگذاریم بچه های ما گاهی هم اگر می خواستند ما را فریب بدهند یا دروغ بگویند فرصت داشته باشند این دیگه صریحش است البته اگر با حسن ظن برخورد کنیم بچه ها کم کم دیگه دروغ هم نمی گویند این هم خودش یک جور متنبه شدن است بگذاریم این انگیزه درونی موجب شود دروغ نگوید نه کتک کاری ها و تشدید مجازات های بیرونی پس ما محیط مان خیلی مهم است که محیط حسن ظن باشد در میان مردم، حالا از این برویم بالاتر توی محیط اداره در برخورد با مردم اولاً کارمندان و مدیران در برخورد و مواجه با مردم باید با حسن ظن برخورد کنند بله بعضی ها می روند در ادارات دنبال یک نقشه ای هستند کلاه برداری کنند از یک فرصتی ولی نه مدیران برخوردشان باید پیامبر گونه باشد این برخوردهای با حسن ظن پیامبر که حتی به او اذن گفتند که داستان اذن را مومنین همه می دانند و خداوند متعال فرمودند این چنین گوش می دهد پیغمبر حرف های شما را می پذیرد دلیل بر ساده لوحی اش نیست این کار خوبی می کند این یک روش انتخاب شده است کسی می آید وام بگیرد و کسی می آید نه شما مثلا چیکار می خواهید بکنید اینقدر سخت گیری ها در ادارات شدید می شود گاهی از اوقات مثلا غلبه سوء ظن را در جامعه موجب می شود و این بد است برای جامعه بسیاری از قوانین و مقررات ناشی از همین سوء ظن هاست اصلا کنترل شده برای اینکه دزدی نشود پس شما فرض کردید همه دزد هستند
ملایی: ما بنا را بر نگاه منفی گذاشتیم که آقا هر کی می آید اینجا احتمالا دروغ می گوید به غیر اینکه خلافش را ثابت کند
حجت الاسلام پناهیان: قوانینی را وضع می کنیم که مچش را بگیریم این باید درست شود ما باید یک کاری بکنیم صریحا عرض بکنم حکمرانی اسلامی بیشتر از اینکه با قانون به شیوه بروکراسی مارکس وبری بعضی از قوانین هستند قوانین بسیار انسانی هستند اونها را کاری ندارم نمی خواهم مطلق زیر آب قانون را بزنم دوباره برای ما حرف در نیاورند ولی تعرف الاشیاء بأضدادها آدم می خواهد یک چیزی را بشناسد باید بداند ضدش چی است ضد زندگی با حسن ظن و مهربانی بسیاری از اوقات قانون و مقررات است بدانیم این را باید محیط را ما چیکار کنیم؟ محیطی بکنیم سرشار از مهربانی و اعتماد اوائل انقلاب زیاد این ساختارهای قانونی مرتب نشده بود بعد کسی می خواست یک مشکلی را حل کند می رفت از مسجد محل نامه می آورد امام جماعت محل خیلی ها را می شناخت خیلی ها هم نمی شناخت با حسن ظن برخورد می کردند من پدرم امام جماعت بود می دیدم گاهی می پرسیدم می گفتم خوب شما به ایشان اعتماد دارید؟ می گفت من وقتی بهش می گویم باشه من به تو اعتماد کردم این با ما رفیق می شود ما که نمی دانیم چه خبر است پشت پرده اش ولی یک رو دربایستی با امام جماعت محل پیدا می کند مسجد محل این باب رابطه اش باز می شود و خیلی ها اینطوری برای یک کاغذ گرفتن از امام جماعت جذب شدند بعضی ها هم خوب ممکن است سوء استفاده کرده باشند من نمونه ای در ذهن خودم ندارم ولی عیبی ندارد به خاطر یک بی نماز در مسجد را نمی بندند به خاطر یک آدم بد در حسن ظن را نمی بندند ما باید برویم به سمت اینکه به جای قانون ارتباطات انسانی کار بکنیم می شود برگردیم به اون زمانی که با نامه امام جماعت محل خیلی از این مدارک و اسناد را نخواهند بانک وام بدهد بگوید من می شناسم ایشان کارخانه دار خوبی است بهش وام بدهید بگویند همان حرف مثلا معتمدین محلی برای ما ضمانت است و اعتبار است می شود ما به این زمان برگردیم؟
ملایی: قطعا می شود
حجت الاسلام پناهیان: مسجد باید عوض شود مسجد باید فقط نماز خانه نباشد محل ارتباط و زندگی باشد محل چایی خوردن باشد الان دیدید اطراف حرم امام رضا علیه السلام چایی خانه هایی قرار دادند خود مردم هزینه می کنند می گوید من اینجا می خواهم صلواتی چایی بدهم موکب چایی دادن این باید در مسجد راه بیفتد یک نفر می گفت خدا رحمت کند بابات را هر موقع می رفتیم مسجد چایی اش به راه بود دقت فرمودید یک چایی است دیگر هزینه زیادی ندارد ولی باعث تألیف قلوب می شود اینها زندگی قدیمی ها نیست اینها زندگی درست است بسیار پیشرفته است هنوز عقل بشر به اینجا نرسیده که به جای قانون تا اونجایی که می شود روابط انسانی بگذارید اختلاف بین افراد خانواده پیش می آید یک نفر از این خانواده و یک نفر از اون خانواده بیایند با هم گفتگو کنند بلکه به یک جایی برسد در قوه قضائیه یک روشی هست روش فوق العاده عالی هست شورای حل اختلاف این حل اختلاف های محلی تا جایی که می شود قوه قضائیه کار را که شروع کرده اخیرا هم تقویت شده خدا خیرشان بدهد تا جایی که می شود پرونده به سمت قانون می رود همانجا در همان کانون محبت آمیز حل بشود بله ببینید اینها سبک زندگی است و حرف های جدی است ریشه فساد را آدم بخواهد بکند با روابط انسانی می تواند ریشه فساد را بکند نه با قوه قضائیه قوه قضائیه مسکن برای جامعه، ممکن است یک زخمی را هم جراحی بکند ولی چطور ما در جراحی ها می گوییم خیلی از این جراحی ها خوب نیست و درست نیست و مثلا یا مراقبت بکنیم جراحی های نابجا پیش نیاید من خودم یکی دوبار جراحی نابجا کردم فهمیدم که کاش نمی کردم با خودت آقای دکتر نه اینکه اعتماد کردیم معلوم شد که زود اعتماد کردیم این وضعیت برای خیلی ها پیش می آید در ارتباط با جامعه هم همینطور است قانون این جور مسائل قضائی و اینها باید آخرین مسئله باشد خوب این روابط انسانی را ما کجا پیدا کنیم؟ مسجد، مسجد واقعا برای اینکه امام جماعت شغل بسیار وقت گیری است حتی الان دیگه به خاطر این که کثرت نفوذ و همسایه های مسجد من بعید می دانم یک امام جماعت برای یک مسجد کفایت کند الان جالب است امام جماعت های ما می روند کارهای دیگر هم می کنند دقت فرمودید؟ من نمی دانم حالا برنامه ریزی فرهنگی در این چهل ساله و این دولت و اون دولت بحثش نیست ما بیاییم شغل برای این امام جماعت نه فقط امام جماعت چند نفر از معتمدین محل معلم وبازنشسته است شما دفتر این امام جماعت را اداره کن خودت ماشاء الله یک آدم فرهنگی و فرهیخته هستی این هم حقوقت کلی کارها را تو پیش ببر حقوق ها و زندگی اینها را تامین کنند اینها می روند جاهای دیگر چه فعالیت هایی انجام می دهند که درآمدی داشته باشند برای زندگی شان خیلی از امام جماعت ها از امام جماعت بودن که درآمدی ندارند که باید بروند در طول روز فعالیت بکنند در طول روز این فعالیت ها را بیاورند توی مسجد مشاوره بدهند و حل اختلاف ها و کار آفرینی ها و ارتباط دادن بین آدم ها و جلسه گذاشتن برای جوان ها و الی آخر این کلی کار است دیگر یک درصد بسیاری از بودجه هایی که ما صرف می کنیم برای بیماری ها و برای قوه قضائیه و برای خیلی از مشکلاتی که تو جامعه هست اگر مسجد را تقویت کنیم می توانیم چیکار کنیم؟ اینها را پیشگیری کنیم مسئله وارد این قصه نمی خواهیم بشویم ولی سیاست گذاری فرهنگی در این حوزه شاید خطا و انحرافی داشته
ملایی: مسئله حسن ظن درسته مسئله ابتدائا فردی ممکن است تلقی شود مدیریت ذهن
ملایی: ولی واقعش این است که این مفهوم را شما ببرید در مدیریت جامعه شیوه مدیریت تغییر خواهد کرد مدیریت جامعه را ما باید از اساس ما بنشینیم فلسفه اش را بازنگری کنیم فلسفه قانون گذاری من نمی دانم چه تعداد از نمایندگان مجلس محترم در همه ادوار در مورد فلسفه حقوق و فلسفه قانونگذاری و انواع دیدگاه هایی که در این زمینه وجود دارد اطلاعات کافی دارند حالا شاید باید شورای نگهبان این بخش را انجام بدهد ولی واقعش این است که پر قانون بودن یک محیط یک جامعه علامت نقص است و دلیل بسیاری از نواقص است باید جایش روابط انسانی گذاشت.
حجت الاسلام پناهیان:من می خواستم یک سوال بپرسم ولی رفتیم تا یک جایی سر اولین دور برگردان برگردیم ولی سوال ذهنم را درگیر کرد و شاید مخاطب عزیزی هم پایه های این روابط انسانی دوستانه و اجتماعی پایه های اخلاقی برای حسن ظن در اجتماع را چه چیزهایی می دانید شما مثال مدارا مثلا چی؟
حجت الاسلام پناهیان: اولین که فرمودند اولین است حیاست انسان ها چشم به چشم شوند کلا حیا افزایش پیدا می کند حیا در کدام جامعه کاهش پیدا می کند؟ همدیگر را نشناسند اون هم در محیط معنوی به نام مسجد من می توانم قسم بخورم به لفظ جلاله و بگویم مسجد بیشتر از اینکه محل نماز خواندن باشد محل ارتباط بین مومن است منتهی خدا خواست پا در میانی کند بفرماید که دور من جمع شوید کنار همدیگر فرق است بین مردمی که در اتوبوس و مترو جمع می شوند با مردمی که در مسجد دور هم جمع می شوند امام حسن مجتبی فرمود یکی از فواید مسجد رفیق پیدا کردن است فرق است بین مردمی که در پارک دور هم جمع می شوند با مردمی که در مسجد جمع می شوند خدا ببخشید من اینطوری می گویم بگذارید اینطوری بگویم ایراد نگیرید ذکر خدا ابزار خوبی است برای روابط انسانی ما و انسان بودن ما ما وقتی روابط انسانی نداشته باشیم خودمان از انسانیت خارج می شویم درس اخلاق دیگر اثر ندارد پس این حسن ظن که یکی از پایه های همان اخلاق است اخلاق در روایات ما وقتی ازش استفاده می شود معنایش حسن رفتار در روابط اجتماعی است وقتی در روایت می فرمایند حسن خلق از ما می خواهند یعنی حسن رفتار با دیگران می خواهند لبخند زدن و سلام دادن یکی اش و همه آدابی که مطرح می شود غالباً اخلاق معنایش این است نه داشتن ملکات اون اخلاق افلاطونی و قدیم یونان است و اخلاق و فضائلی که اونطوری برخورد می کند یا اخلاق غربی ها که باز هم اون هم یک معنای دیگری دارد در روایات ما وقتی که از اخلاق صحبت می شود یا به پیامبر اکرم خداوند متعال می فرماید انک لعلی خلقٍ عظیم یعنی تو در رفتارت با دیگران فوق العاده ای و این فوق العاده بودن را العلماء ورثت الانبیا امام جماعت های محترم باید به مردم نشان بدهند نمایش بدهند چرا هر کاری کردند در این کشور زمان طاغوت چقدر فعالیت کردند بعد از زمان طاغوت مردم هم دچار مشکل هستند دیگه بالاخره حکومت را هم یک جورایی مرتبط با عالم دینی و اینها می دانند چرا نتوانستند نفرتی در مردم ایجاد کنند فراگیر نسبت به عالمان دینی نجات پیدا کنند در هر مسجدی عالم دینی هست چطوری با این آقا دشمنی کنند توی هر فامیلی یک عالم دینی هست چطوری آخه باهاش دشمنی کنند از رفتارش و سلوکش بیشتر از کتاب این رفتار و سلوک است که مردم را راهنمایی کرده به اینکه این آقا خلقش خوب است و شما می توانید باهاش درد و دل کنید و می توانید در پناه او قرار بگیرید ولی باید این را حداکثری کنید چرا ما خیلی از مساجد را و خیلی از نقش های مساجد را حذف کردیم و به قوانین و ادارات و قوه قضائیه سپردیم این اشتباهی بود که ما در جمهوری اسلامی ایران انجام دادیم فکر کردیم خیلی شیک و مدرن می شویم و فکر کردیم چاره ای نداریم جز اینکه برویم سراغ بروکراسی مارسک وبری و دیگر از شدت قانون گذاری و کثرت قوانین خودمان را خفه داریم می کنیم توی یک خانه چطوری روابط باید گرم و صمیمی باشد توی جامعه هم همینطور باید باشد این چیزی است که خدا از ما می خواهد اینقدر رسول خدا نسبت به همسایه ها سفارش کرد مردم گفتند که همسایه ها حالا چقدر از هم ارث می برند گفتند اینها خانواده هتسند شما اینطوری سفارش می کنید فرمود حالا ارث نمی برند دقت فرمودید البته ما اوج این حرفها را بعد از ظهور انشاء الله خواهیم گفت و در آستانه ظهور اون روابط انسانی نمونه اش را بخواهیم مثال بزنیم اربعین اون زیارت بیست میلیونی و مواکب روابط اونجا چطوری است در اون جاده نور روابط چطوری است؟ خیلی بد است مساجد ما مثل مواکب ما نباشند درسته؟ چرا اونجا پلیس نمی آید نظم ایجاد کند چرا اونجا قانون و مقررات نیست نیازی نیست برای چی شما قانون و مقررات می گذارید مردم به دلیل دیگری اینجا با هم با محبت برخورد می کنند
ملایی: اونجا یک جلوه رقیقی از رفتار عصر ظهوری است
حجت الاسلام پناهیان: دقیقا همینطور است می خواهد به ما بچشاند این از امدادهای خداست که ما منتظرتر و مشتاق تر برای ظهور بشویم و آشنا شویم الان ما می توانیم برای جوان ها بگوییم ببین این اربعین در این راه برو حرکت کن خوب ما دنبال یک همچین جامعه ای هستیم غالب غلبه دارد حسن ظن و اصلا اونجا جای سوء ظن نیست دقت فرمودید افراد با همدیگر چگونه برخورد می کنند حسن ظن پس ناشی از مدیریت ذهن است در یک فرد و مدیریت صحیح جامعه در یک جامعه این یک بخشی از ماجراست، یک بخش دیگری از ماجرا ما نسبت به مسئولین مان باید حسن ظن داشته باشیم یا نه جامعه درست جامعه ای است که نسبت به مسئولینش باید حسن ظن وجود داشته باشد ما الان تو جامعه خودمان وظیفه مون است من فکر می کنم با حسن ظن با مسئولین برخورد کنیم این رفتاری بوده که امام و رهبری داشتند و به ما این را آموزش دادند غلبه دادن سوء ظن به نفع مملکت نیست نه اینکه چون مملکت ما اسلامی است در هر مملکتی اینطور است نا آرامی پدید می آورد و خیلی آثار بد دیگری دارد که الان نمی خواهم بهش صریحا بپردازم برای اینکه این حسن ظن به مسئولین را افزایش بدهیم اول چیکار می کنیم؟ خود مسئولین باید رفتارشان خوب باشد خودشان مراقب باشند یک وزارت خانه به شدت تو بدنه مدیر کل ها نظارت هایشان را تشدید کنند امام زمان ارواحناه له الفداء به دو گروه خیلی سخت گیر است یکی دشمنان بشریت در جنگ ها و یکی مسئولینی که قرار بوده در حکومت اسلامی نسبت به اونها خیلی سخت گیر است مردم در رفاه باشند اما کسی از مسئولین در دوران ظهور در دوران حکومت امام زمان ارواحناه له الفداء لباس خوب بپوشد و غذای خوب بخورد امام صادق علیه السلام می فرماید و الا فالنار یعنی دوزخ مبتلا خواهد شد و امام زمان ارواحناه له الفداء سختگیر هستند و البته مسئولین هم نیاز به نظارت ندارند اونها عاشقانه این سخت گیری را می پذیرند و تاسی می کنند به امامشان عاشقانه مثلا شما نیاز هست به سردار سلیمانی بگویید که شما لازم است زهدتان را بیشتر کنید لازم نبود کسی به ایشان این حرف را بزند دقت فرمودید؟ لازم است شما مثلا مهربان باشید خدا شاهده برخی از این فرماندهان و مسئولین را آدم می بیند استاد تمام هستند برای اخلاق و عرفان عرفان عملی و اخلاق به معنایی که ما دنبالش هستیم اولین جا که حسن ظن به مسئولین باید افزایش پیدا کند رفتار خود مسئولین است بعدش هم رسانه ها، رسانه ها تا یک گزکی از مسئولین دیدند باید او را با مغز بکوبند زمین؟ جامعه چی می شود؟ اینها نکاتی است که ما باید نگاه کنیم سوء ظن را افزایش ندهیم شما دو سه تا مسئول ممکن است رانت خواری انجام داده باشند اختلاس و یا تخلفی اینها لاجرم لو هم می رود ولی می شود یک جوری به این اخبار پرداخت که دیگر هیچ اعتمادی در مملکت صورت نگیرد از این گناه بالاتر وجود دارد که اصلا موجب بد اخلاقی همه می شود الناس بأمراهم اشبه منهم بآبائهم مردم به مسئولان زمان خودشان شبیه تر هستند تا به پدران و مادران خودشان خیلی مهم است ولی دشمن هم از اون طرف تا دلت بخواهد سوء ظن اصلا اخبار دشمنان را باز کند کسی اگر اعصاب داشته باشد یا وقت اضافی نعوذ بالله داشته باشد یا ولنگاری آدم داشته باشد در شنیدن اخبار دائما می خواهند مردم را دچار سوء ظن بکنند نسبت به مسئولین من خودم شخصا آدمی نیستم که زیاد اهل حسن ظن به مسئولین باشم نه اینکه سوء ظن داشته باشم زیاد کشته مرده حسن ظن داشتن به مسئولین نیستم ولی وقتی که در رسانه ها می بینم دشمنان ما خیلی اصرار دارند ما سوء ظن داشته باشیم اتفاقا من انگیزه پیدا می کنم حسن ظنم را افزایش بدهم از لج اونها چون می دانم اونها دنبال چی هستند دقت فرمودید
ملایی: اگر چیزی هم هست اینجاست
حجت الاسلام پناهیان: من از نزدیک با مسئولین خیلی اخلاقم بد است شاید هیچ رفیقی نداشته باشم در بین مسئولین و خیلی تلخ برخورد می کنم تلخ نه به معنای اخلاقی کلمه بی رو در بایستی می گویم چرا این کار را کردی ولی زیاد سعی می کنم در محیط عمومی انتقاد نکنم چرا؟ مردم بی اعتماد می شوند چون انتقاد کردن راحت است ولی تعریف کردن از مسئولین که سخت است من آیا می توانم به همان تعدادی که انتقاد دارم تعریف هایم هم بگویم؟ تعریف هم مردم نمی پذیرند می گویند چیه رفتی چاپلوس شدی برای مسئولین چی گیرت اومده صریحاً می گویند تا می گویی بیایید یک کمی با حسن ظن برخورد کنیم چی بهت دادند پس ما که نمی توانیم خوبی مسئولین را بگوییم پس در گفتن بدی هایشان هم مبالغه نکنیم به گونه ای که اعتماد عمومی به هم بریزد خواهش می کنم به سیره امام و رهبری نگاه کنیم امامی که از اول به بنی صدر راضی نبود چه تعریف های هوشمندانه ای از بنی صدر می کرد ضمن اینکه بنی صدر را واقعا تایید نکرده بود اما حسن ظن را واقعا در جامعه افزایش می داد مثلا می فرمود بنی صدر یک کسی است که پدر محترمشان این چنین بودند خوب این در فضای افکار عمومی بنی صدر را معتبر و محترم می کرد چون جامعه این را لازم دارد هوشمندانه وقتی نگاه می کردی تعریفی هم نکرده بود آقا از بنی صدر از پدرش تعریف کرده بود یا حسنی که توش دیده بود گفته بود اصلا یک حُسنی داشت رهبری هم این کار را می کنند معمولا از حسن مسئولین حرف می زنند ولی در مجموع حسن ظن در جامعه مورد نیاز است دشمن سوء ظن را افزایش می دهد و رسانه های ما یک وقت از سر عِرق انقلابی گری حتی از سر عِرق عدالت خواهی حتی که خیلی لازم است اصلا این انتقادهایی از مسئولین علامت نفس کشیدن جامعه است این را من بد نمی دانم ولی یک جوری نباید باشد که ما امروز بحث مان درباره حسن ظن و سوء ظن است سوء ظن را نباید غالب کنیم همه دزد هستند و آقا غالباً دزد هستند این واقعا وجود ندارد من حتی در زمان دولت هایی بوده که خود اون جهت گیری دولت یا رئیس دولت را قبول نداشتم در بعضی از سخنرانی ها رسما از بعضی از وزرا تعریف می کردم از من تعجب می کردند عه تو که آقا بالاخره سیاه مطلق که نیست لااقل بگو خاکستری یک روشنایی هایی هم دارد ببینید در عین حال باز تکرار می کنم حسن ظن اولین مسئولش خود مسئولین هستند که چقدر صادقانه چقدر تلاش داشته باشند مردم زمان شهید رئیسی اعلی الله مقامه الشریف در این نظر سنجی ها اطمینان داشتند به خود آقای رئیسی حتی گرانی شده بود انتقاد داشتند اعتراض داشتند ولی خود آقای رئیسی را بهش اعتماد داشتند واقعا با رفتار و تلاش خودش حسن ظن مردم را ایجاد کرد و جلب کردند این اولاً وظیفه خود مسئولین است و ثانیا رسانه و ثالثا دشمن را ببینید چی از ما می خواهد این در باب حسن ظن ابعاد اجتماعی اش است
ملایی: ببینید کی چی می خواهد الان چند چند هستیم و کجاییم و طرف مان کی است و شرایط چطوری است زمانه باید مدنظر باشد ما وقتی می بینیم در جهان جور غلبه دارد یا عدل؟ جور در این رسانه های دشمن جور غلبه دارد یا عدل؟ پس به اونها نباید اطمینان کنیم باید به اونها با سوء ظن نگاه کنیم در هر مقامی باید بدانیم چیکار کنیم؟
حجت الاسلام پناهیان: ما با رسانه های دشمن باید با سوء ظن برخورد کنیم هر موقعی هم یک خوبی می خواهد بگوید اگر دقت کنید آخرش رو خراب می کند میگه خود صهیونیست ها گفتند من امروز می خواستم در مورد آیات قرآن و نقش یهود در صدر اسلام صحبت بکنم که وقت فکر کنم نشد که ببینیم اونها چیکار می کنند اونها دائما مسئول دو به هم زنی هستند و ایجاد سوء ظن حالا اگر رسیدیم بعد از تلاوت قرآن و ادامه می دهیم و اگر نه هفته بعد عمری باشد بنشینم پیش شما متشکرم از شما عزیزان که بحث را همراهی می کنید خدا بیامرزد و و رحمت کند کسانی که مساجد را نگه می داشتند به عنوان پایگاه کانون برای جمع شدن ما و حل کردن مشکلاتمان خدا کمک کند به اونهایی که الان اینطوری هستند شمایی که چراغ مسجدتان را روشن می کنید با پنج نفر و ده نفر و نمی گذارید این فضا از دست برود ثواب تلاوت آیات قرآن کریم را امروز تقدیم شما و عزیزان خواهیم کرد قربانی ماه برنامه سمت خدا را عنایت بهش دارید دمتان گرم خدا انشاالله خدا بهتون بدهد که انشاالله دست دهنده همیشه داشته باشید عدد 14 را به 2000303 پیامک دهید و در قربانی مشارکت داشته باشید سوره مبارکه مریم علیها السلام صفحه 305 آیات اول تا 11 این سوره مبارکه اعوذ بالله من الشیطان الرجیم بسم الله الرحمن الرحیم کاف هاء یاء عین صاد.
(قران کریم سوره مبارکه مریم علیها السلام صفحه 305 آیات 1 تا 11)
ملایی: اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم خوش آمدید به بخش پایانی برنامه و حاج آقای پناهیان حاج آقا دو سه دقیقه زمان داریم.
حجت الاسلام پناهیان: بله یک کمی در مورد نقش یهود در تاریخ اسلام باید صحبت کنیم که اینها تا وقتی که بین مسلمان ها بودند انگار ماموریت داشتند سوء ظن به خدا و سوء ظن به رسول خدا ایجاد کنند و اونوقتی که در واقع با مشرکان پیمان بستند که علیه رسول خدا اقدام بکنند تبلیغات می کردند و اونها را تشویق می کردند و می گفتند شما موفق هستید و نقش جواسیس را گاهی بازی می کردند یک داستانش را عرض کنم که در همین فرصت بعد از جنگ احد عمار یاسر همراه با یکی از دوستانشان داشتند می رفتند مواجه شدند با این یهودی ها خوب اینها طبق معمول عملیات روانی که دارند گفتند که خوب رسول خدا به شما چه وعده هایی داد؟ چی شد شکست خوردید؟ همین الان شما رسانه های صهیونیستی را ببینید دقیقا همین کار را می کنند چی شد اون وعده های الهی؟ عمار یاسر اون رفیق عمار یاسر گفت که من با شما بحث نمی کنم شما ایمان آدم را خراب می کنید عمار یاسر گفت نه من بحث می کنم رسول خدا به ما وعده داده بود ما جهان را مثلاً آباد کنیم و آزاد کنیم و قدرت پیدا بکنیم به شرطی که ما هم دین خدا را یاری کنیم ما در اُحد اشتباه کردیم دستور رسول خدا را اجرا نکردیم اینطوری شد تقصیر ماست تقصیر دین نیست شرایطی را که ما خودمان رقم زدیم بعد اونها دوباره تمسخر کردند ببینید مرحله اول یهودی های مدینه شبهه افکندند و سوء ظن ایجاد کردند و موفق نشدند تمسخر کردند عمار یاسر اومد خدمت رسول خدا گفت یا رسول الله من این اتفاق برایم افتاد تو راه فرمود اون رفیق تو آدم خوبی بود که فرار کرد و نایستاد باهاشون بحث بکند اما تو که ایستادی بحث کردی باهاشون تو جهادگری و جهاد کردی کلمه جهاد تبیین در سخنرانی رسول خدا تصریح شده بعد فرمودند که تو با اونها خوب کاری کردی که ایستادی بحث کردی یهودی ها هم از اون طرف رسیدند خوب هنوز در اون فضایی نبود که نبردی صورت بگیرد گفتند یا رسول الله این عمار یاسر حالا حرف هایی زدند و داستانی دارد من نمی خواهم اون داستان را با جزئیات بگویم که مثلا خیلی ایشان حرف شما را خیلی گوش کرده شخصاً حالا جامعه مومنین گوش نکردند و لطمه خوردند ولی خود ایشان که پای کار شما بوده چه قدرتی پیدا کرده ایشان به کجا رسید می خواستند فرد را نمونه جامعه مثال بزنند حضرت رسول و عمار فرمودند مثلا سنگ را که حالا قدرت خاصی می خواست بردارد و چه کند تا در همه اونها موفق شد و یهودی ها باز هم البته ایمان نیاوردند خیلی خوب است آدم تاریخ را ببیند این دشمنانی که سر راه حضرت رسول قرار گرفتند این ها داستان هایشان مال همه زمان هاست لااقل در هر زمانی با یکی از این داستان ها ما بیشتر مواجه هستیم ببینیم که چقدر دشمنان ما دوست دارند سوء ظن در جامعه ما ایجاد بکنند بَلْ ظَنَنْتُمْ أَنْ لَنْ يَنْقَلِبَ الرَّسُولُ وَالْمُؤْمِنُونَ إِلَىٰ أَهْلِيهِمْ أَبَدًا آیه قرآن می فرماید شما گفتید که حتی این سوء ظن را ایجاد کردید که اصلا رسول خدا و یارانش به سوی خانواده شون بر نمی گردند از این جنگ دیگر برنمی گردند و شکست می خورند وَزُيِّنَ ذَٰلِكَ فِي قُلُوبِكُمْ این چقدر هم زیبا شد در دلتان و پایش ایستادید و یقین کردید به نوعی وَظَنَنْتُمْ ظَنَّ السَّوْءِ ظن سوء پیدا کردید و شما قوم بدبختی هستید اینطوری سوء ظن پیدا کردید تاریخ اسلام قصه هایی دارد
ملایی: متشکرم حاج آقای پناهیان عزیز و از شما بینندگان گرانقدر و شنوندگان خدا نگهدار.