حجت الاسلام رفیعی: سلام علیکم عرض سلام و ارادت دارم خدمت همه بینندگان عزیز وهمه کسانی که استماع می کنند و گوش می دهند برنامه را وتشکر از این فرصتی که در اختیار قرار گرفت از شهر قم درکنار حریمه اهلبیت این توفیق است که این برنامه یکشنبه ها ارائه می شود انشاء الله که مشمول شفاعت و عنایت حضرت معصومه سلام الله علیها و آباء محترمشان باشیم
ملایی: الهی آمین خیلی متشکرم حاج آقا از این که دوباره فرصت دادید به برنامه خودتان ما کیف می کنیم با شما هستیم لذت می بریم و الان هم در خدمت تان هستیم.
حجت الاسلام رفیعی: بله ما بحث مان در دعای مکارم الاخلاق بود هفته گذشته به اقتضای شهادت شهید بزرگوار فاضل مجاهد سید حسن نصر الله بحث را به اون سمت بردیم مجدد ضمن گرامیداشت یاد ایشان و همه شهدای راه فضیلت و راه دفاع بر می گردیم باز به اون بحث دعای مکارم الاخلاق مان در فرازی از این دعا امام سه تا حاجت را از خدا مطرح کردند البته عزیزان می دانند این دعا غالبا اینطور است سه تا پنج تا با هم حضرت یک بسته ای را مطرح می کند که به هم مربوط است خیلی این سه تا مهم است چون مسائل اجتماعی است و مربوط به احوزه اخلاق اجتماعی است در جامعه و بخشی اش هم اخلاق فردی من اول دعا را می خوانم و بعد توضیح میدهم اولین دعایشان این است که به خدا عرض می کنم که : اَللّهُمَّ لا تَدَعْ خَصْلَةً تُعابُ منّى اِلاّ اَصْلَحْتَها خدایا عیبی رادرمن باقی نگذار مگرا ینکه این عیب را رفعش کنیم اصلاح بشود و از بین برود پس اولین در خواست امام سجاد از خدا عیب زدایی است که همه مون هم یک عیوبی بالاخره داریم من بر می گردم توضیح می دهم.
2- و لا عائبة اؤنب بها الا حسنتها و خدایا عیبی را در من نگذار که موجب سرزنش مردم است یعنی مردم به خاطر اون عیب به من سرزنش می کنند الا اینکه اون را از بین ببری و تبدیلش کنی به خلق نیکو
سوم وَ لاَ أُکرُومَةً فِی نَاقِصَةً إِلاَّ أَتْمَمْتَهَا این جنبه سومی اش جنبه اثباتی است خدایا صفات اخلاقی که در من هست و خوب است اینها دیگر بد نیست ولی کاملش کن مثلا اگر خوش اخلاق هستم خوش اخلاق تر شوم و اگر راستگو هستم راستگوتر شوم واگر اجازه بفرمایید ما این سه تا را با هم دیگر بحث می کنیم جناب آقای ملایی در حوزه عیب و عیوب من چهار تا نکته را می خواهم عرض کنم نکته اول این است که انسان مومن و انسان آزاده و هر انسانی که دنبال زندگی سالم است نکته اول این است که عیب شناسی کنیم ما که نمی توانیم بگوییم عیب نداریم محال است چنین چیزی الان یک ماشینی هم که در خیابان ریب می زند یا خوب راه نمی رود و یا سرعتش یک عیبی دارد این عیب شناسی خودش خیلی مهم است عیب شناسی هر کسی از خودش من سه چهار تا حدیث می خوانم ببینید یک فرمود خدا کسی را خیلی دوست داشته باشد سه تا توفیق بهش می دهد اذا اراد الله بعبدٍ خیرا خدا اگر به کسی بخواهد خلاصه رو کند بفهمد که خدا باهاش رفیق است بداند که سه تا چیز دارد فقه فی الدین دین شناسی احکامش را بلد باشد.
2- زهده فی الدنیا وارستگی یعنی به دنیا وابسته نباشد و صرحوا عیوبه عیب هایش را هم بهش نشان بدهد من در بخش دوم راه عیب شناسی را می گویم فعلا اهمیتش را می گویم روایاتی داریم زیاد هم هست بعضی هاش را می خوانم طوبی لمن شغله عیبیه ان عیوبٍ الناس خوش به حال اونهاییکه عیب خودشان مانع می شود که به عیوب دیگران بپردازند یعنی اینقدر گرفتار است مثل کسی که در بیمارستان بستری است حالا خودش مشکلات دارد دیگر کار به تخت بغلی اش ندارد که اون چش است و اون را برای چی آوردند این فعلا دنبال معالجه خودش است و نکته دیگر این که فرمود اکبر العیب بزرگترین عیب می دانید چی است؟ انت عیب ما فیک مثله شما در مردم یک عیبی را پیدا کنید مثلا بگویند فلانی می بینید خیلی پشت سر مردم حرف می زند در صورتی که خودم پشت سر مردم حرف می زنم اون هم دارد ولی من هم همین الان دارم پشت سر یکی حرف می زنم عیبی را درمردم برجسته کنم که خودم عین اون عیب رامبتلا هستم این نکته اول بود عزیزان بیننده بزرگترین جهل و نادانی همه جهل ها بد است من خدا را نشناسم و کشورم و وظیفه ام را نشناسم بد است می دانید بزرگترین جهل است كَفى بِالمَرءِ جَهلاً أن يَجهَلَ نَفسَهُ (نهج البلاغه، خطبه 103) بزرگترین و یکی از سخت ترین جهالت ها این است که آدم یک عمری زندگی کند عیب خودش را نشناسد فکر کند هیچ عیبی ندارد و راحت با این عیب زندگی کند در مردم دیگران را آزار بدهد و فکر کند سالم است شما ماشینت خراب باشد ندانی خانه ات خراب باشد ندانی خوب این نکته اول چی شد؟ عیب شناسی یک هنر است هر کسی باید بنشیند عیوب خودش را بشناسد این نکته اول است.
نکته دوم این است که مردم در حوزه عیب سه دسته هستند دسته اول کسانی که عیب خودشان را نمی شناسند و خودشان را سالم می دانند آقا ایشان آدم عصبانی است آدم بد گمانی است و آدم وسواسی است و آدم حریصی است و آدم بد دهانی است اما می گوید نه من هیچ عیبی ندارد من نیستم این یک.
حجت الاسلام رفیعی: یا نمی شناسد یا انکار می کند این یک دسته اگر بخواهیم بیمار را مثال بزنیم یک بیماری بد است که عیب خودش را نداند می گویند آقا تو هی داری لاغر می شوی و ضعیف می شوی می گوید نه من هیچیم نیست برای چی من رو دارید مریض می کنید
2- عیب خودش را می شناسد اما اصلاح نمی خواهد بکند می گوید بله آقا من آدم بد دهانی هستم دوست هم دارم باز هم می گویم به کسی هم ربطی ندارد همینی که هست به خانومش می گوید من همینم من فحاش هستم و من بد دهان و بد قلق و بد اخلاقم می خواهی بمان می خواهی خوش آمدی این هم خیلی پرو است دسته دوم دسته سوم ما کار داریم کسانی که عیب را می شناسند و به دنبال اصلاحش هستند می گوید بله من می دانم دیروز یک آقایی اومد پیش من جوان هم بود خیلی ناراحت بود گفتم چی است گفت من عصبانی هستم تو خانه تلوزیون یک برنامه ای را پخش می کرد طولانی هم بود مثلا شاید ظاهرا همین برنامه نماز جمعه بود ایشان دوست داشته روز جمعه دنبال کند و کلش را ببینند من هم خانواده و بچه ام دوست داشتند فیلمی و شبکه دیگری ببینند می گفتند بگذار یک کمی ما اون را ببینیم عصبانی شدم و ناسزا گفتم می گفت من می دانم تقصیر از من است حاج آقا چه کنم این اشکالش چی است؟ عیب را می شناسد و می خواهد اصلاح کند و راهکار بلد نیست این دو تا بحث من هی تکرار می کنم عیب شناسی یک هنر است پذیرش عیب یک هنر است.
نکته سوم: ممکن است کسی بگوید ما از کجا عیب هایمان را بشناسیم خدا رحمت کند مرحوم آقای فلسفی در همین شرح دعای مکارم الاخلاق چهار راه را اونجا ارائه می کند برای شناخت عیب راه اول، خود آدم است من حاسب نفسه وقف علی عیوبه هر که نفس خودش را محاسبه کند به عیوب خودش پی می برد جالب است قرآن این راه را در این آیه بیان کرده بل الانسان علی نفسه بصیره ببینید یک وقتی شما ماشین تان عیبی دارد مثلا پوسیدگی دارد یا فرض کنید مصرف بنزینش زیاد است می فهمی خودت مکانیک نمی خواهد روشن است دیگر این باید ده تا بسوزاند 15 تا می سوزاند می بیند اینجاش خورده و می دانم لامپش خراب است پس خود آدم می تواند با عیوب اخلاقی عیوب اخلاقی اینطور است و عیوب اعتقادی اینطور است یک وقتی خود آدم در بخش چهارم در بحث راهکارها خواهم گفت یک راه عیب شناسی این است که انسان خودش عیب های خودش را تشخیص بدهد و بررسی کند محاسبه کند و بررسی کند این البته خیلی ها هستند می گوید من قبول دارم بد اخلاق هستم و سوء ظن دارم این یک.
دسته دوم، دوست آقای ملایی با من رفیق و صمیمی است یک گوشه ای نه جلوی مردم و جلوی این همه فیلم بردار و عوامل و اینها آقای رفیعی این حرف هایی که زدی خوب نبود یک کاغذی برای من یادداشت می کنی چون شما می توانی پی ببری احب اخوانی من اهدی الیَّ عیوبی این هم یک راهکار است دیگر راهکار خوبی هم هست بالاخره انسان از این راهکار پی ببرد یک داستان بگویم مال اولی خواستم جای دیگر بگویم اینجا عرض می کنم.
ملایی: برای محاسبه و واکاوی نفس؟
حجت الاسلام رفیعی: بله ملا خلیل قزوینی آمد کاشان با مرحوم ملا محسن فیض کاشانی وارد بحث شد ملا محسن فیض کاشانی را محکوم کرد و برنده شد و از نظر علمی ملا محسن در شاگردانش برای خودش کسی بود بالاخره اگر کسی شهر طرف برود و طرف را محکوم کند یک خورده به هر حال از نظر شخصیتی لطمه می خورد طرف ولی خوب بحث علمی بود و برگشت قزوین و واکاوی کرد دید اشتباه کرده حق با ملا محسن بوده و او هیچی نگفته احترام کرده از قزوین راه افتاد آمد کاشان رفت در خیلی راه بوده راه ماشین رو ماشین که نبوده آمد در خانه ملا محسن فیض کاشانی گفت یا محسن قد اتاک المسیء گفت بفرمایید تو گفت نه جلوی همه شاگردانت می خواهم بگویم حق با ایشان بود این آدمی است که خودش واکاوی کرده و عیب را پیدا کرده داستان دوم شخصی آمد خدمت وجود مقدس اباعبدالله الحسین علیه السلام معروف است من یک تیکه اش را می گویم گفت یابن رسول الله أنا رجُلٌ عاصٍ و لا أصبِرُ عَنِ المَعصِيَةِ ، من یک آدمی هستم گنهکار راحت هم به گناه آلوده می شوم صبر بر ترک معصیت ندارم این ازکجا به این نتیجه رسیده؟ خودش به امام حسین عرض کردم راهکار بهم بدهید آقا راهکار بهش داد اینها کسانی هستند که خودشان به این نتیجه رسیده اند و این را پیدا کردند این مال واکاوی نفس است بخش اول است یک وقتی رسول گرامی اسلام در اون آخرین سخنرانی که آمده بودند مسجد را می خواستند وداع کنند رو کردند به مردم فرمودند من دیگر نمی توانم بین شما باشم اگر کسی سوالی و مطلبی دارد بفرماید فقام رجلٌ یک کسی بلند شد گفت آقا حالا که اجازه فرمودید البته طولانی است من یک تیکه اش را می گویم انا رجل منافق من خودم خودم را می شناسم من خودم منافق هستم یک راهی به من نشان بدهید که این نفاق از من دور بشود این کسی است که از راه چی رسیده به این راه از راه واکاوی تعبیر قشنگی داشتید شما واکاوی نفس این یک راه، راه دوم شناخت عیوب گفتیم دوست صمیمی مادرت است جوان می شناستت آقای عزیز همسرت است باهات زندگی می کند ودوستت دارد فورا جبهه نگیر خودت صد تا عیب داری بله من صد تا عیب دارم ولی تو هم این عیب را داری پسرت است و بابات و دوستت و رفیق ات است این هم خیلی مهم است سماعه ازا صحاب و دوستان امام صادق علیه السلام بود با یک کسی دعوا کرد به اون شخص ناسزا گفت وقتی آمد خدمت امام صادق آقا فرمودند سماعه کار خوبی نکردی لیس هذا من فعالی ما اهل بیت اینطور نیستیم این می شود عهدا الیَِّ عیوبی دارد عیب و اشکالش را خیلی شفاف و خوب به ایشان می گوید من خودم حالا ممکن است انسان ناراحت هم بشود من خودم حالا رسمی اعلام می کنم گاهی عزیزانی البته بعضی ها دنبال عیب زدن هستند اون نه دنبال در واقع عیب تراشی هستند اون نه ولی واقعا بعضی اوقات نگاه می کنم بعضی ها که بعد از منبر یک تذکر قشنگی را می دهند واقعا استفاده می کنیم روز شاید هم بگویم این خاطره را اگر اشکالی ندارد در کرونا رهبر عظیم الشأن انقلاب سخنرانی عمومی نداشتند دیگر یادتان است ما می رفتیم در حسینیه و تنها برای ایشان صحبت می کردیم و پخش می شد روز اربعینی بود آقا در حسینیه تنها نشسته بودند منتهی ابتکاری به خرج دادند فرمودند سخنرانی در دانشگاه تهران باشد و من هم مجازی شرکت می کنم خیلی جلسه جالبی بود البته با اون رعایت اون دستورالعمل های بهداشتی با فاصله نشسته بودند همه با ماسک و آقا هم تصویرشان در کنار ما بود و طبیعتا با من ارتباط مستقیم نداشتند نکته ای بفرمایند بنده از منبر که اومدم پایین دیدم یک کاغذ کوچکی را یک کسی دوید داد به من فرمودند حضرت آقا این را مرقوم کنیم به شما بدهیم یعنی یک تذکری راجع به یک نکته ای در منبر خوب اون نکته ای که ایشان فرمودند الان جایش نیست اینجا عرض کنم ولی بود درست بود یعنی بنده یک روایتی را معنایی کرده بودم که اون معنا معنای صحیح ترش را آقا فرموده بودند اگریک وقتی فرصت شود من عرض می کنم اصلا باید خاطراتم را درا ین زمینه منتشر کنم
ملایی: خوب این کار را بکنید حتما
حجت الاسلام رفیعی: باز یک وقت دیگر محضر ایشان من یادم است منبر بودیم اون موقع کرونا نبود و بعد از منبر هم شام می رفتیم محضر ایشان ایشان فرمودند آیه ای که خواندید یک کلمه دیگری هم دارند خوب ایشان به قران خیلی مسلط است یک منه و فیهی یادم نیست گفتم من تو ذهنم نیست ایشان با اینکه مطمئن بود مطمئن بود به آقایی که اونجا نشسته بود فرمودند قرآن را باز کن آیه فلان را بیاور خود آقا قرآن را گرفتند نگاه کردند و گفتند این یک کلمه که گفتند هست این آدم کیف می کند و لذت می برد با احترام یک نوشته و تذکری تازه چیزی را که اطمینان دارد می گوید قرآن را بیاورید من ببینم پس دوست می تواند به انسان عیوبش را بگوید آقا شما اگر این مطلب را مراعات کنید باعث رشد و ترقی آدم است و پیشرفت آدم است این نکته دوم.
راه های تشخیص عیب را داریم می گوییم:
- واکاوی نفس خودمان
- دوست صمیمی
- دشمن آقا دشمن مرض دارد ولی وقتی می گوید کشور ایران از این جهت آسیب پذیر است پس دارد عیب های ما را می گوید و دارد می گوید فلان جا فلان شخصیت فلان حرف را زد به نفع ما بود پس دارد عیب ما را می گوید این خیلی مهم است یک وقت هایی حضرت یحیی بن زکریا می دانید ایشان فامیل حضرت عیسی است و در واقع در زمان حضرت عیسی علیه السلام بوده و خیلی هم متدین و مومن و اهل گریه و جزو گریه کننده معروف است یاد معاد و خدا در قرآن ازش نام برده می فرماید ایشان این اسمش قبل از اون سابقه نداشته یعنی اسمش اسم بی نظیری است نام یحیی در قرآن شیطان ایشان را دید گفت می گذاری یک نصیحت ات بکنم گفت تو گفت بله به دلم افتاده نصیحتی بکنم دشمن هم گاهی می گوید حضرت فرمودند بگو گفت انک رجلٌ اکونی خیلی پر غذایی و چون پر غذا هستی مانع عبادت می شود و مانع در دل شب بلند بشوی دستت بلند شود شیطان گفت نباید می گفت به من از دستم در رفت چون دنبال عیب زدایی نیستم متعهد می شوم دیگر عیب کسی را بهش نگویم ولی به تو گفتم می گویند حضرت یحیی آورد پایین غذا را اینقدر کم کرد ببین پس این دشمن در اینجا عیب را بیان کرده راه چهارم که باز در منابع اشاره شده و این هم نکته مهمی است راه چهارم سنجش است این چه فرقی می کند با اون سه تا واکاوی نفس مخصوصا با اولی شما می نشینید فکر می کنید و می سنجید می گویید بد اخلاقی عیب بدی است خیلی پر حرف هستم و خیلی فلان هستم خودت پی می بری یک وقت نه بنده به شما عرض می کنم یک وقت کسی با آقای ملایی بد است و می خواهد اجرا حذفش می کند و ایشان می خواند و می فهمد دشمن بوده ولی اون عیب را چیکار می کند؟ رفع می کند پس سه تا راه است راه چهارم شما الان ماشینی که عیب دارد الان می برند من اسم هایش را بلد نیستم در این کنترل های ویژه و دستگاه هایی که می گذارند می گویند این ماشین مثلا فلان عیب برقی را دارد و دیاگ می زنند می گویند فلان عیب را دارد باید شمعش عوض شود و فلان وسیله اش باید عوض شود آیا به تعبیر شما ما یک دیاگی داریم و فلان وسیله را داریم؟ بله ما یک وسیله سنجشی داریم به نام قرآن می توانیم سوره حجرات را باز کنیم ببینیم لا يَسْخَرْ قَوْمٌ مِنْ قَوْمٍ (حجرات، 11) من که مسخره می کنم می فهمم تمسخر یعنی صفات زشتی که در قرآن ذکر شده برای آدم های بد و صفات مثبتی که ذکر شده برای آدم های خوب من با عرضه کردن به قرآن و روایات به اون صفات پی می برم همان که ادب از که آموختی از بی ادبان و عکسش هم هست اتفاقا آقای ملایی این حدیث دارد جابر آمد خدمت امام صادق علیه السلام آقا فرمودند خودت را بر کتاب خدا عرضه کن یعنی شما بسم الله الرحمن الرحیم مثلا آیه 177 بقره یک نمونه می گویم خدا حفظ کند آیت الله العظمی سبحانی البته آیت الله جوادی هم خدا حفظ کند همه مراجع را خدا حفظ کند آیت الله العظمی جوادی هم تفسیر موضوعی قران دارند و بحث های خوبی دارند و آیت الله سبحانی هم دارند و آیت الله مکارم هم دارند خدا هر سه شان را حفظ کند سایر مراجع و رهبر عظیم الشأن انقلاب که به هر حال خداوند انشاالله طول عمر با برکت به همه شون بدهد آیت الله سبحانی یک تفسیری دارد به نام منشور جاوید قران چرا این اسم را رویش گذاشته؟ می فرماید ما در قرآن نمی گویند منشور سازمان ملل یک منشوری داریم که با این منشورها می توانیم سنجه و سنجش داشته باشیم اون وقت ایشان مثال می زند مثلا می گوید در سوره فرقان آخرهایش خدا دوازده تا ویژگی برای عباد الرحمن گفته و عباد الرحمن آدم بگذارد جلویش اینها را دارد یا ندارد این می شود همان راه شناخت عیب عباد الرحمن کی هستند؟ الَّذِینَ یَمْشُونَ عَلَی الْأَرْضِ هَوْناً (فرقان، 63) تکبر ندارند عباد الرحمن کی هستند کسانی که تواضع دارند عباد الرحمن کسانی که سوره مومنون قد افلح المومنون الذین یا سوره مبارکه اسراء اونجا خیلی موارد هست یکی اش همین سوره بقره آیه 177 است و لکن البر من آمن بالله خوب پس چهار راه عیب شناسی را هم مطرح شد خودمان و دوستمان و دشمن مان. یک وسیله ای که ما خودمان را با اون می سنجیم و سبک سنگین می کنیم، ...
وَ أَنْزَلْنا مَعَهُمُ الْكِتابَ وَ الْمِيزانَ (حدید، 25) انبیا را فرستادیم به قسط و با اونها کتاب فرستادیم و چی؟ میزان، میزان یعنی چی؟ خیلی مهم است کتاب یعنی قرآن به امیر المومنین علیه السلام عرض می کنیم السلام علیک یا میزان الاعمال امیر المومنین میزان است یعنی ما نمازمان را با نماز حضرت علی بسنجیم باید برویم می فهمیم که نمازمان چی است ما انفاق مان را باا نفاق علی بسنجیم می فهمیم چی است حالا خدا رحمت کند باز مرحوم آقای فلسفی یک وقتی یادم است ایشان می فرمود برترین اعمال بعد از رسول خدا از امیر المومنین است لذا یک مثال بزنم یک مثال ما مدرسه که می رفتیم آقای ملایی دبیرستان خود من جزو دانش آموزان بودم گاهی معلم تصحیح می کرد می شد بیست، بیست را می گذاشتیم وسط به دانش آموز دیگر می گفت برگه های دیگر را با این بسنج هر چی عین این است نمره بده اون بیست می شد اون تستی اگر باشد من بیست تا را صحیح زدم بقیه را با این بسنجید امیر المومنین اون میزان و نمره بیست است که وقتی نماز ایشان و انفاق ایشان و روزه ایشان من گاهی روایت را می گویم خدایا با فضلت به ما عمل کن اگر قرار شود با برگه امیر المومنین برگه های ما را بسنجی همه تجدید هستیم از دم انفاق من را با انفاق امیر المومنین کسی که گرسنه می خوابد نان به یتیم و اسیر می دهد جهاد مجاهدان ما را با امیر المومنین کسی که در بدر و احد و خندق اصلا لا یغاث باامیر المومنین احد من نمی خواهم مقایسه کنم گفتم سنجش میزان الاعمال السلام علیک یا میزان الاعمال این چهار تا راه برای تشخیص عیوب است البته در اون بخش چهارم الزاما لازم نیست جنبه های منفی باشد نه یک وقت مثلا فرض می کنیم که توی خانواده ای یک آقایی یک باجناق خوبی دارد و برادر خوبی دارد و پدر مهربانی دارد و همسرش می گوید من هیچی به شما نمی گویم فقط بابات را نگاه کن شما حضرت امام را زندگی اش را همسرش نگاه کن مقید بود با خانمش غذا بخورد و با احترام اون را صدا بزند و کلمات عاشقانه به کار ببرد شما می گویی امام خمینی را خیلی دوست دارم خود مقام معظم رهبری اخیرا در گزارش ها دیدم ایشان بدون اطلاع قبلی رفتم بیمارستان عیادت همسرشان ببینید چقدر قبل ببینید نسبت به همسرشان و خانواده شون اهمیت می دهند شما که آقا را دوستداری خوب ببینید ایشان با خانواده اش مهربان است سنجش قرار بده این چهار تا برای پیدا کردن راه عیب ما یک بار دیگر مرور کنیم.
- عیب شناسی مهم است
- مردم سه دسته هستند عیب را نمی شناسد و عیب را می شناسد و می گوید نمی خواهم رفع کنم به کسی مربوط نیست جد اندر جدم بد اخلاق بوده من هم می خواهم بد اخلاق باشم ببخشیدها کار به شما نداریم سوم عیب را می شناسد و می خواهد رفعش کند این دو تا نکته، نکته سوم چهار راه عیب شناسی را گفتیم و نکته پنجم زدودن عیوب حالا برای زدودن عیوب من هفت تامیم نوشته ام حرف میم فهرست وار می گویم اینها بشود راهکارهای من بخوانم ببینید غیر از میم نباشد شما حساب کنید محاسبه، مراقبه مشارطه و معاتبه و مداومت و موعظه و مراجعه همه اش میم شد برای اینکه ما این عیب را رفع کنیم اول مراقبه آقا انسان یک مراقبه ای به خودش بکند یک بررسی بکند یک شبانه روزش را یک اقایی می گفت حاج آقا شما یک دوربین در خانه ما بگذار یک خانمی من هم سعی می کنم یک جوری باشدم دیده نشوم فقط ببینید مرد در این خانه می آید چی می کنه یک بیست و چهار ساعت ببینید این آدم چقدر تند و تلخ است گاهی اینطور است یک وقتی آدم از این ضبط های کوچک بگذارد یک بیست و چهار ساعت حرف های خودش را ضبط کند آدم خودش خجالت می کشد امیر المومنین به یک کسی که خیلی حرف می زد گفت آقا این املا را خدا می خواهد بخواند حواست جمع باشد چی می نویس و چی می گویی یک مراقبه گاهی مراقبه کنیم خودمان را هیچ عیبی ندارد این یک، دوم بعد از مراقبه محاسبه انشاالله تمرین می کنیم خوش اخلاق شویم کم کم معابته گاهی به خودمان تشر بزنیم نفس لوامه ما چرا این حرف را زدیم و عتاب کنیم مداومه مداومه هم مهم است دوام داشته باشدو استمرار داشته باشد فرمود افضل العمل ادومه انسان پشت کار را ول نکند بعد عرض کردم مشارطه گاهی انسان با خودش شرط هم بکند من ترتیب اینها را رعایت نکردم به نفسش بگوید اگر مثلا فلان کار را کردی من هم فلان کار را برایت انجام می دهم نذر کند مرحوم آیت الله بروجردی نذر کرده بود عصبانی بشود روزه بگیرد اگر کسی با خودش شرط کرد اگر من از این به بعد بددهانی کردم صد هزار تومن صدقه می دهم نمی شود دیگر دوبار پلیس شما را جریمه کرددرست می روی جریمه.
نکته بعدی هم موعظه، امیر المومنین در نامه سی و یک نهج البلاغه یک موعظه ای را نوشته اند به امام حسن خیلی جالب است بیش از صد تا نصیحت است اونجا می فرماید پسرم احی قلبک بالموعظه قلبت را با موعظه زنده نگه دارد المَواعِظُ صَقالُ النُّفوسِ ، آقایانی که پای منبر و سخنرانی می رویم موعظه غیر از تعلیم است تعلیم خوب است که تکرار نداشته باشد ما این درس را دیروز گفتیم دوباره امروز هم بگوییم دیروز فرمودید اما در موعظه تکرار اشکالی ندارد کما اینکه قرآن هم مکرر تکرار دارد اینی که مثلا خطیب دارد راجع احترام به والدین صحبت می کند شما اینها را می دانی ولی تکرارش نهج البلاغه و احادیث هم نگاه کنید همینطور است یکی هم مراجعه به استاد اخلاق آخری اش این بودمراقبه و محاسبه و مشراطه و مداومه وموعظه و مراجعه به استاد اخلاق، مراجعه به استاد اخلاق البته امروز یک خورده استاد اخلاق پیدا کردن سخت شده مخصوصا انسان با یکی حتی با فامیل و بستگانشان چقدر خوب است در فامیل ماهی یک بار بزرگتری جوان ها جمع کند دور هم و سوالاتشان را جواب بدهد چقدر موثر است و روضه ها و جلسات خانگی و دعای توسل های خانگی مخصوصا در هر فامیلی جوان های زیادی هستند دارای شبهه آدم هایی هستند قدرت پاسخگویی اما ارتباط بین اینها نیست ماهی یک بار جمعه شب ها یک جا بنشینند و پرسش و پاسخ با هم صحبت کنند اینها هم خودش انسان را اصلاح می کند ما از این سه بخش یک بخشش را گفتیم دو تای دیگرش ماند از سه دعای امام سجاد
اللَّهُمَّ لَا تَدَعْ خَصْلَةً تُعَابُ خدایا عیبی را در من مگذار الا اینکه اون را اصلاح کنی الان دو تای دیگرش مانده
ملایی: دوستان اشاره میکنند فعلا که زمان داریم یک شش هفت دقیقه ای فرصت داریم دومی را می توانید بگویید
حجت الاسلام رفیعی: و لا عائبتٍ اعنب بها الا احسنتها ببینید اونب خش اول مطلق عیوب بود ممکن است عیب خانوادگی باشد و ممکن است عیب اجتماعی باشد و ممکن است عیب سیاسی باشد هر عیبی باشد بخش دوم ببینید یک سلسله اموری است در جامعه که موجب می شود ما خودمان برای خودمان سرزنش را بخریم خودمان باعث سرزنش دیگران بشویم اولا من به بینندگان عزیز عرض کنم شماتت وسرزنش در اسلام ممنوع است روایت هم داریم مَن أنَّبَ مُؤمِنا أنَّبَهُ اللّه ُ فِي الدّنيا و الآخِرَةِ (حج، 11) کسی مومنی را سرزنش کند خدا او را سرزنش می کند دردنیا و آخرت الان بحث من این نیست نمی خواهم بگویم شماتت نکن و سرزنش نکن بله این کار زشتی است بحث من این است آقای زید آقای ملایی یک ویژگی ای دارد خودش می داند که این ویژگی موجب سرزنش مردم می شود این ویژگی را بگذارد کنار ویژگی هایی که به دنبالش سرزنش مردم را دارد مثلاً یک آقایی یک بی دعوت همیشه این ور و اون ور می رود کارت بهش ندادند در این عروسی دعوت ندارد به قول آقایی می گفت یا من حضوره دائم این همه جا هست یکی آمده بود میهمانی گفتند کی شما را دعوت کرده شما نه طایفه عروس هستید نه داماد گفت این غذاها من را می شناسند من با اینها آشنا هستم!!
اگر یک کسی حدیث هم داریم روایت در خصال صدوق است که چند گروه اگر سرزنش شدند خودشان را ملامت کنند.
- کسی که بی دعوت جایی برود آقا به شما گفته بود آقا و خانم برای چی دومادت را با خودت بردی برای چی برادرت را بردی اگر سرزنش ات کردند بدان مقصر خودتی پس عیوبی من یک بار دیگر این را باز کنم ما یک عیوبی داریم خودمان در جامعه که موجب سرزنش مردم می شود امام می گوید خدایا یک کاری کن من این عیب ها را انجام ندهم مثلاً ببخشید شفاف می گویم یک آدمی در فامیل فضول است همه اش می خواهد سر از کار مردم در بیاورد از کجا آوردی خریدی با کی بودی دیشب کی خونتون بود این همه می گویند آقا تور رو خدا دور و بر این نروی بهش می گویند تو چرا اینقدر فضولی و دخالت می کنی چرا از پنجره به زندگی مردم وارد می شوی آقای عزیزی چیزی که دارند براش تو را سرزنش می کنند معلوم نیست چیز خوبی نیست فضولی را بگذار کنار آدم رازداری نیست هنوز حرف را بهش نزدند خواجه حافظ فقط اون هم شیراز است و الا خبر داشت به همه جا فوراً پیامک می کند و اطلاع می دهد این آدم موجب سرزنش است می گویند به این حرف نزنید ببینید چند تا مثال شفاف دادم ا صلا دم دستی است روشن است فلانی نخود تو دهنش خیس نمی خورد اگر یک کسی در واقع ببیند دائم دارد سرزنش می شود چرا این حرف را زدی چرا فلان میهمانی را اومدی چرا فلان راز را لو دادی ببیند چرا به من اشکال می گیرید گفت که یک راننده ای تو جاده بر عکس می آمد همه از اون طرف می آمدند اعلام کردند که خانم ها و آقایان راننده ای دارد خلاف جهت آزاد راه می آید این را قبول نمی کرد می گفت آقا یکی نیست خیلی است همه دارند خلاف می آیند همه وقتی برای تو بوق می زنند من برام اتفاق افتاده مثلا تهران گاهی یا جایی بلد نبودم تابلو یک طرفه را ندیدم وارد شدم دیدم چرا همه دارند چراغ می زنند یک چیزی هست شما دیدید ماشین تان وقتی درش باز است برایتان بوق می زنند ببنند یا چادر ماشینت بیرون قرار گرفته هی موتور اومده هشدار می دهند جایی که همه هشدار میدهند بزن بغل ببین مشکل این ماشین چی است درش باز است و چادر بیرون است یک اشکالی در کار است یا بنزین از زیرش می رود وقتی یک کسی را همه دارند سرزنش می کنند نگوید همه ماشین ها دارند یک طرفه می آیند تو داری یک طرفه می روی وایسا ماشین را برش گردان و فضولی به زندگی مردم نکن و سرک در زندگی نکش جایی که دعوت نداری نرو و و خیلی از امور من خیلی شفاف گفتم که و لا عائبت خدایا یک سری عیب هایی در من است توفیق بده که این عیب ها عیب هایی است که اعنب بها مردم به خاطر اون سرزنش می کنند من همیشه دوبله پارک می کنم مثال می زنم یک آقایی همیشه دوبله پارک می کند اصلا ماشینش را می شناسد می گویند نگاه کن ماشین فلانی است خوب یک آقایی می گفت چرا این پلیس ها الان که دیگر دوربین شده من نمی دانم چه خصومت و پدرکشتگی با من دارند هر چی برگ جریمه است می گذارند پشت برف پاک کن من پلیس با تو خصومت ندارد چون هر چی جرم است تو مرتکب می شوی یکی گفته بود که هرچی گم می شود در این محله می آیند در خانه ما برعکس در خانه ما هم پیدا می شود برعکس تو خونه ما هم پیدا می شود اگر هر دزدی توی این محله می شود در خانه شما را هم می زنند مال دزدی هم در خونه شما می بینند به خدا تو مقصری این هم نکته مهم دیگری که هست یکی دیگرش هم ماند انشاالله بعدا عرض می کنم
ملایی: انشاالله خیلی کاربردی است مباحث حضرتعالی و دعای مکارم الاخلاق شیرین و جذاب است و مفید یک دو سه نکته را مرور کنیم حاج آقای رفیعی و بعد ببینیم چقدر زمان می ماند عرض کنم خدمت شما عزیزان دلم که خوب ماه ربیع الثانی آغاز شده طبق معمول برنامه خودتان قربانی ماه را دارد زیر نویس می شود برایتان در طول برنامه و می توانید به کانال های برنامه هم مراجعه بفرمایید برای اینکه در قربانی برنامه مشارکت داشته باشید نیتهایمان رفع گرفتاری ها و حاجت ها باشد و دفع بلا از امت اسلام و جامعه اسلامی به ویژه کشور عزیزمان و پیروزی مجاهدان در راه خدا نکته دوم قسمت انتهایی را متصل کنم به شما در لبنان مردم شریف لبنان محتاج به کمک های معنوی و دعای ما و البته کمک های مادی ما هستند راه های مختلفی هم هست برنامه سمت خدا دارد پیشنهاد میدهد مراجعه به پایگاه اطلاع رسانی رهبر معظم انقلاب دوستان می توانند مراجعه کنند
حجت الاسلام رفیعی: سهم امام بعضی ها نصف و بعضی ها کامل می توانند از این مسیر این کار را انجام بدهیم و دست یاری دراز کردند به سوی ما انشاالله از این مسیر کمکشان کنیم قرآن کریم راتلاوت خواهیم کرد و ثوابش را هم چون طلیعه برنامه حاج آقای رفیعی نام شهید سید حسن نصر الله را بردند ثوابش را تقدیم کنیم از همین جا به امام حسن علیه السلام به همه شهدای گرانقدر به ویژه شهدای جبهه مقاومت صفحه 213 آیات 34 تا 42 سوره مبارکه یونس اللهم صل علی محمد و آل محمدو عجل فرجهم.
( قرآن کریم صفحه 213 آیات 34 تا 42 سوره مبارکه یونس)
ملایی: اللهم صل علی محمد و آل محمد
حجت الاسلام رفیعی: دو بخش را عرض کردیم یکی اش این بود خدایا اگر عیبی در من هست اصلاح شود و دوم اینکه اگر نقطه ضعفی در من هست که موجب در واقع سرزنش مردم هست اون هم انشاء الله حذف شود و بگذارند کنار بخش سومش جنبه اثباتی است امام به خدا عرض می کنند ول ا اکرومت از همان کرامت می آید یعنی مکارم اخلاق فی ناقصت فی ناقصه خدایا یک صفت مثبتی می تواند در من باشد اما ناقص باشد الا اتمتها به من توفیق بده که این را کامل کنی برای من این کامل باشد من توضیحی عرض کنم انسان در هر مرحله ای که قرار دارد می تواند رشد و ترقی کند و تعالی پیدا کند مثلا یک کسی ممکن است فرض می کنیم که اهل انفاق باشد ولی بتواند بیشتر از این انفاق کند اهل نماز باشد بیشتر از این نماز بخواند و اهل مثلا خوش خلق است بتواند خوش خلق تر از این باشد به عبارت دیگر این دعای سوم امام می خواهد به خدا اینطور عرض کند که خدایا خوبی هاییکه من دارم متوقف در یک سطحی نشود هی بیاید بالاتر و رشد کند چطور عمر ما بالا می رود چطور سن ما بالا می رود خوبی های ما هم چی بشود بالاتر برود من فرض می کنیم سال گذشته شاید روزی 50 آیه می خواندم ولی امسال هفتاد آیه میخوانم حضور قلب هم در نماز ده درصد بود امسال خدایا بشود بیست درصد پس صفت های مثبت ما قوی تر بشود بیشتر بشود مثل اینکه فرض می کنیم یک کسی اگر یک ماشین مدل پایینی دارد ماشین است این ور و اون ور هم باهاش می رود یک ماشین مثلا 1390 دارد بگوییم که انشاالله خدا بهت توفیق بدهد این ماشین را ببری مدل بالاتر و قوی تر لذا اینجا می گوییم خدایا اگر ما یک مدل پایینی از اخلاق خوب داریم اخلاق ها این هم خوب است اما به ما توفیق بده این را ببریم در یک رده بالاتری و در یک رتبه بالاتری به عبارت دیگر اون رشد و ترقی و اون تعالی و اون توقف نکردن چطور الان بچه ها توی مدرسه مثلا هر سال می روند بالاتر رشد می کنند پایه به پایه و دانشگاه واحد به واحد می رود بالا در حوزه اخلاق هم این باشد این سه بخشی که من عرض کردم و باز هم تاکیدم روی همین نکته است که بینندگان عزیز ببینید شما رو به خدا خودم هم عرض می کنم عیب هایمان را توجیه نکنیم و عیب هایمان را نپوشانیم و عیب هایمان را بپذیریم و در صدد اصلاحش بر بیاییم من یک آقایی را دیدم بیست سال بود ندیده بودم باور کنید دوست مثلا دوران شاید قدیم ما بود شاید بیش از بیست سال اون موقع یک عیبی داشت ایشان بعد بیست سال همدیگر را در آغوش گرفتیم و احوالپرسی دیدم همان عیب را دارد بعد بیست سال تکان نخورده گفتم آقا تو هنوز هم همانطور تو صحبت کردن رعایت نداشت زبانش حالا شما که نمی شناسید که گفتم تو همان الفاظ بیست سال پیش را هنوز هم به کار می بری؟ گفت برو دعا کن که مدرن ترش نکردم و فحش هایم را بالاتر نبردم به روز رسانی نکردم فحش هایم را این خیلی مهم است
ملایی: خیلی ممنونم حاج آقای رفیعی یک چند لحظه ای صدای من از حالت خوب خارج شد چیز خاصی از دست ندادیم یک صلواتی فرستاده بودم اللهم صل علی محمد و عجل فرجهم رفتیم خدمت حاج آقای رفیعی حاج آقا یک دعا بفرمایید زمان نداریم ولی نمی خوهیم بی بهره ازدعای شما و آمین مردم باشیم
حجت الاسلام رفیعی: هم خودمان و جامعه مون همه نیاز داریم به یک تغییر و اصلاح من هم دعا می کنم · اَللّهُمَّ اَصْلِحْ کُلَّ فاسِدٍ مِنْ اُمُورِالْمُسْلِمینَ خدایا همه فسادهایی که هست فساد اخلاقی و اقتصادی و فساد سیاسی و فسادهای در حوزه اجتماعی همه را مرتفع بفرما.
ملایی: الهی آمین از شما هم ممنونم دوستان خوبم و بیننده ها و شنونده های عزیز از صبر و حوصله تون عمری باشد از استودیو برنامه به شما سلام خواهیم کرد روزتان به خیر در پناه حضرت معصومه علیها السلام باشید و باشید خدا نگهدار.