1403-03-06-حجت الاسلام صفائی بوشهری - ویژگی‌های اهل ایمان در نگاه قرآن و اهل‌ بیت علیهم‌السلام ( انواع ذکر )

حجت الاسلام صفایی: خواهش می‌کنم. بسم الله الرحمن الرحیم. بنده هم محضر مبارک حضرت‌عالی، مردم عزیز، گرانقدر و بزرگوار سلام عرض می‌کنم، عرض ادب و دعا خیر دارم و شهادت حضرت آیت الله رئیسی و همراهانشان حضرت آیت الله آل هاشم، جناب آقای امیرعبداللهیان، آقای رحمتی استاندار آذربایجان شرقی، کادر پرواز و آقای موسوی فرمانده یگان حفاظت، تسلیت عرض می‌کنم و امیدوارم همه‌ی این خوبان خدا محشور باشند با اولیاء گرام و اهل بیت عصمت و طهارت و به خانواده‌های شریفشان صبر و اجر انشاالله عنایت کند.
ملایی: الهی آمین.
حجت الاسلام صفایی: و یک تشکر ویژه از مردم ایران دارم که واقعاً نشان دادند هم با بصیرت و هوشمند و هم وفادار به آرمان‌ها و ارزش‌های انقلاب هستند و هم قدردان خدمت گذار خودشان هستند، به این چنین بدرقه می‌کنند و خودشان در کنار این عزیزان قرار می‌دهند. و با صمیم جان قدردانی می‌کنند از خدمتگذار خودشان و بزرگان انقلاب.
ملایی: خیلی ممنونم، ما هم متقابلا تسلیت عرض می‌کنیم حضور حضرت‌عالی و آرزوی سلامتی برای همه‌ی خدمتگذاران و نظام جمهوری اسلام. حاج آقا صفایی می‌فرمودید برایمان که بعضی‌ها محبوب خدا می‌شوند، عواملی دارد، از عوامل محبوبیت نزد خدا ذکر و بعد حالا ذکر ویژگی‌هایی دارد، ذکر خواصی دارد، ذکر آثاری دارد، اگر درست یادم مانده باشد هفت یا هشت ده مورد بود که رسیدیم به آنجایی که به «رَبِّ ٱشرَح لِي صَدرِي وَيَسِّرْ لِي أَمْرِي» در خدمتیم.
حجت الاسلام صفایی: خواهش می‌کنم، قبل از اینکه وارد بشویم به این آثار، شایان ذکر هست که ذکر، ما فکر می‌کنیم فقط ذکر زبانی هست، ذکر بر سه قسم است: ذکر قلبی، زبانی و رفتاری. هرکدام از این‌ها دارای آثار و برکات خاصی هستند. اما ذکر زبانی ذکری است که نشئت از ذکر قلبی بگیرد، آن ذکر ذکر زبانی ارزشمند هست و الا اگر ذکر زبانی باشد ولی از قلب تراوش نکند این نفاق فی ما بین زبان و قلب است. رفتار هم همین طور، اگر رفتار انسان رفتار مناسبی باشد ولی خلاف میلش باشد یعنی قلبش یک چیز دیگر می‌گوید، این رفتارش ریاکارانه می‌شود. لذا گفتند ریشه‌ی اصلی ذکر، ذکر قلبی است. ذکر قلبی ‌هم یعنی خود بنده‌ی خدا دانستن، خود در محضر خدا دانستن، التزام به دین خدا خود قرار دادن، و با تمام وجود خدا را پرستیدن، مخلص بودن و زندگی خود را بر اساس دین و خدا مهندسی و معماری و مدیریت کردند، آن وقت این زبان که ذکر می‌گوید، ریشه‌دار ذکر می‌گوید. رفتار وقتی عمل انجام می‌شود ریشه‌دار این عمل انجام می‌شود، ریشه در ایمان قلبی دارد، ریشه در شخصیت انسان دارد، به همین خاطر در یک بحثی در حوزه‌ی عرفان مطرح هست که ذکر باید دارای یک منظومه‌ی توحیدی باشد یعنی زبان، رفتار، قلب یگانه باشند. همه چیز آن‌ها هم برای خدا، آن وقت این انسان دارای یک شخصیت بسیار ارزشمند و دارای یک شخصیت یگانه می‌شود. دیگر در درونش چند پاره نیست که بخشی دنیا، بخشی آخرت، بخشی خدا، بخشی غیر خدا، نه، دارای یک شخصیت کاملا توحیدی و در یک ساختار کاملا متصل به ذات اقدس، بدون ‌اینکه این ساختار شخصیتی دارای انتظار باشد. به همین جهت هست که ذکر قلبی، ریشه‌ی ذکر زبانی و ذکر رفتاری است، مایه‌ی آن است، اساس آن و ریشه‌ی آن هست. آن‌ها حکم شاخ و برگ‌های این ریشه‌ی درخت تنومند ذکر را دارند. از آن طرف بیان کردیم که وقتی انسان عمل صالحی را انجام می‌دهد، عمل خوبی را انجام می‌دهد برای خدا بدون ریا، آن هم ذکر است، به همین جهت از شما خدمتی که همسر در منزل می‌کند این را برای خدا انجام داده است، پدر زحمتی که می‌کشد، درآمدی کسب می‌کند، برای خدا انجام می‌دهد برای خدمت به خانواده‌اش، این‌ها همه ذکر است. آن پرستاری که در بیمارستان هست، برای خدا با این نگاه به بیماران رسیدگی می‌کند، آن پزشک، آن کارگر، آن کارمند برای خدا خدمت بکنند، این‌ها همه ذکر هست. نکته‌ی دیگری که قبل از ورود به بحث عرض بکنم این هست که گاهی سؤال می‌شود که ما گاهی در طول روز فراموش می‌کنیم خدا را، به خاطر اشتغالاتی که داریم کارهایی که انجام می‌دهیم آن چه حکمی پیدا می‌کند؟ امیر مومنان امام علی بن ابیطالب علیه السلام می‌فرمایند که یکی از سخت‌ترین کارها «ذکر اللَّه علی کل حال» هست خیلی کار سختی است، خیلی کار سنگینی است. اما یک راهکار دارد، راهکار آن این هست که گاهی مثل نماز خواندن، آدم نماز که می‌خواند از همان ذکر خدا است، ولی گاهی مشغول کار اداری هست، خانم تو منزل دارد کار می‌کند، خب این ادغام ذکر فکری خدا با آن عمل شاید سخت باشد، فرمودند که نیاز نیست به این کار که شما هر کاری که می‌کنید بگویید من برای خدا انجام بدهم، نه اصلاً مبنای زندگی شما این بشود که من هر کار خوب انجام می‌دهم، هر کار خیر انجام می‌دهم، این برای خدا و به خاطر خدا است و در خدمت آن گروهی که انجامش می‌دهم. گاهی این نیت کلان می‌کند، گاهی هم روز که بلند می‌شود، می‌گوید: هر کاری امروز انجام می‌دهم کار خیری برای خدا است.
ملایی: یعنی روزانه تجدید می‌کند این نیت را؟
حجت الاسلام صفایی: بله، تجدید می‌کند. لذا آن هم ذکر خدا است و نوشته می‌شود، ثبت می‌شود، برای این شخصی که، این می‌شود «ذکر اللَّه علی کل حال». ذکر خدا خودش را کیهان نشان می‌دهد با آثار و برکاتش، وقتی کار خیری پیش می‌آید، کار واجب تکلیفی پیش می‌آید، آن یاد خدا ما را وادار می‌کند که آن کار را انجام بدهیم. می‌گوید این امر خدا است باید انجامش بدهم و از آن طرف می‌گوید: خدا دوست دارد تکلیف، کار واجب، کار خیلی سریع انجام بدهم. «فَاسْتَبِقُوا الْخَيْراتِ وسارعوا إلى مغفرة من ربكم» شتاب می‌کند، لذا این شتابش هم ثواب دارد، برای خدا است دیگر. گاهی گناه پیش می‌آید، گناه گاهی ریشه در درون انسان دارد، میل به گناه است و گاهی هم از بیرون هجمه به سمت انسان می‌کند، این ذکر خدا می‌آید، می‌گوید این کار منهی الهی است، نهی الهی دارد. این ذکر وادار می‌کند انسان را که مرتکب نشود. لذا، ذکر خدا هم عامل انجام تکلیف است و هم،
ملایی: مانع،
حجت الاسلام صفایی: مانع ارتکاب حرام و انجام واجبات، هم ترک حرام. این ذکر انسان را به اوج تقوا می‌رساند، وقتی که انسان تقوا داشت می‌شود محبوب خدا، «إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُتَّقِينَ» خب، در رابطه با آثار ذکر شمردیم یکی محبوبیت الهی است، دیگری رشد عقلانیت و نورانیت باطنی است، دیگری آرامش قلبی است، چهارم آن خوش نامی آسمانی است که احادیث را خواندیم، پنجم شرح صدر هست که آخرین موردی بود که در برنامه‌ی قبل روی آن بحث کردیم. شرح صدر یعنی انسان دارای یک ظرفیت فوق العاده باشد،
ملایی: بله،
حجت الاسلام صفایی: گاهی انسان مشکلاتی به سمتش می‌آید، اگر شرح صدر نداشته باشد و ظرفیت نداشته باشد زمین می‌خورد، طاقت نداشته باشد زمین می‌خورد. این مصیبت، این مشکل مثل یک کوه سر او خراب می‌شود و این تحمل ندارد لذا، این فرد خودش دچار بحران می‌شود. اما کسی که شرح صدر دارد مشکلات را بررسی می‌کند، ملاحظه می‌کند، در درون خودش نمی‌ریزد، بیرون نگه می‌دارد و با مدیریت آن را حل می‌کند؛ مثل ‌اینکه شما یک ورقه امتحانی سوال مشکل طرح‌ شده، دادند به یک دانش‌آموز، نگاهش که می‌کند خیلی می‌بیند سخت است، ولی شروع می‌کند به فکر کردن، اندیشیدن، مطالب را به یادآوردن و مشکل را بیرون حل می‌کند، این سوالات و مشکل را در خودش نمی‌ریزد. مثلا یک بیمار می‌آید خدمت یک پزشک، پزشک ملاحظه می‌کند، بیماری آمده است، برای آن حسب دانش و تجربه‌اش نسخه می‌پیچد، نه اینکه مشکلات او را در درون خودش می‌ریزد. مصائب مشکلات هم این چنین هستند. انسان بزرگ که شرح صدر را دارد، طاقت دارد، قدرت استقامت دارد، آن مشکل را حل می‌کند، نه مشکل در خودش، چه کار می‌کند؟ وارد می‌کند در خودش تا مشکل حل می‌شود. این خیلی مهم است. انسان‌های بزرگ مشکل را حل می‌کنند، نه اینکه خودشان در مشکل حل می‌شوند، تحلیل بروند خودشان. گاهی هم این اموری که برای انسان حاصل می‌شود از جنس مصیبت و مشکل نیست، از جنس مثبت و آسایش است. یک درآمدی برای انسان حاصل می‌شود، یک پستی به انسان داده می‌شود. اگر شرح صدر نداشته باشد عوضی که او، آن پست و آن ثروت را مدیریت کند، پست و ثروت او را مدیریت می‌کند. ثروت می‌شود یک مرکبی، یک اسب چموشی که آن را برمی‌دارد و می‌برد آنجا که خاطرخواه او است. یا پست، یک پستی به او داده‌ شده است یا منصبی، پست او را چه کار می‌کند؟ در درون خودش حل می‌کند، اسب چموش آن را برمی‌دارد
ملایی: به طغیان می‌کشاند.
حجت الاسلام صفایی: بله، و هم اسب چموشی می‌کند و هم صاحبش چموش می‌شود. انسان‌هایی با ظرفیت برایشان وظیفه مهم است. می‌گویند که این وظیفه‌ی من هست، من این را انجام بدهم به نحو احسن. ثروتی آمد، می‌گوید من آن را به شکل صحیح خرج می‌کنم بدون اسراف و تبذیر خدمت به دیگران می‌کند، استفاده‌ی صحیح از ثروت من می‌کند و می‌داند این نبود آینده هم نخواهد بود، دل نمی‌بندد، استفاده صحیح کند برای آخرتش، پست هم همین طور. پست‌ها و منصب‌ها این طوری هستند که دیگران قبلا این پست را داشتند، نتوانستند با خودشان ببرند، این را ول کردند این جا، حالا یک آقایی آمده است، این پست را گرفته است، می‌داند بعد از مدتی هم از او
ملایی: می‌گیرند.
حجت الاسلام صفایی: خواهند گرفت، یا به مرگ گرفته می‌شود یا عزل و نصب، لذا نمی‌بندد. کسی که شرح صدر دارد، می‌گوید: من از این موقعیت باید به بهترین نحو ممکن ادای وظیفه و تکلیف انجام می‌دهم و نگاهش به آخرت است. ذکر مایه‌ی همچین شرح صدر، همچین طاقتی می‌شود و انسانی که ذاکر هست خود را در محضر خدا می‌داند، ولی این امور ارزشی جز در راه خدا از آن امور استفاده کردند
ملایی: قائل نیست.
حجت الاسلام صفایی: قائل نیست و اگر مشکلاتی هم آمد، فشارهایی آمد، مصداقی آمد، طاقت دارد، استقامت دارد، صبوری می‌کند. شما ببینید انقلاب ما چقدر مصائب سختی را تجربه کرده است، اما امام راحل عظیم الشأن، مقام معظم رهبری با شرح صدر،
ملایی: همین اخیر،
حجت الاسلام صفایی: بله، با شرح صدر این مسائل را مدیریت کرده است، یعنی انقلاب رو به جلو می‌رود، لذا یکی از ویژگی‌های رهبریت شرح صدر است. حضرت موسی هم که به او گفتند: « اذهب إلى فرعون إنه طغى» تا این را خداوند گفت، گفتند: «رَبِّ اشْرَحْ لِي صَدْرِي» گفت خدایا اینجا را آباد کن، خدایا طاقت بده که مصائب زیادی در پیش خواهیم داشت. به همین خاطر انقلاب رو به جلو می‌رود در صدر اسلام حمزه سیدالشهدا شهید شد. چقدر سحابی شهید شدن در کنار امیرالمومنین، مالک اشتر‌ها شهید شدند. در کربلا این چنین بود اما اسلام حرکت کرد رو به جلو و امام با شرح صدر این حرکت را مدیریت کرد. یکی دیگر از آثار ذکر دور کردن شیطان است. انسانی که ذکر می‌گوید یعنی ذکر قلبی، ذکر زبان و ذکر رفتاری؛ این ذکر «مَطرَدَةُ بالشيطانِ» این شیطان را دور می‌کند،
ملایی: مَطرَدَةُ از طرد.
حجت الاسلام صفایی: بله، طرد می‌کند، شیطان را طرد می‌کند، نمی‌گذارد شیطان در جغرافیای زندگی‌اش‌ جولان بدهد، میدان پیدا بکند. اما همین که ذکر را ترک کرد، قلبش ذاکر خدا نبود، زبانش و رفتارش نبود، شیطان می‌آید فعالیت می‌کند «فَأَنْسَاهُمْ ان ذِكْرَ اللَّهِ» این می‌آید ذکر خدا را فراموش کرد، شیطان ورود پیدا می‌کند «اسْتَحْوَذَ عَلَيْهِمُ الشَّيْطَانُ فَأَنسَاهُمْ ذِكْرَ اللَّهِ »ذکر خدا را فراموش نکنید. به صحنه ورود پیدا می‌کند و آن مشکلات را تولید کند. به همین خاطر کسانی که نمی‌خواهند این عقلانیت دارند که شیطان در جغرافیای زیستی‌شان، جغرافیای زندگی‌شان حضور پیدا کند با آن مشکلات وحشتناک برایشان ایجاد کند، آتش به جان خود به زندگی‌اش‌ بیاندازد اهل ذکر هستند. این باعث می‌شود که شیطان دور بشود به همین خاطر گفتند که مرتب ذکر خدا را بگویید، قلباً و زباناً و رفتاراً. یکی دیگر از آثار ذکر خدا این هست که انسان اگر ذکر خدا گفت خدا هم ذکر او می‌گوید. « فاذْكُرُونِي أَذْكُرْكُمْ» به به، چقدر، ما یک موجودی هستیم که در عرصه‌ی مباحث فلسفی می‌گویند: از ممنکاتیم. یعنی قبلا نبودیم، الآن هم به یمن خدا هستیم و خواهیم بود. بعد قدرت وجودیمان چقدر است. درجا فرمودند: یکی از حضرات می‌گفتند که با یک پشه ما دچار شکست می‌شویم، می‌آید عذاب می‌دهد. نمی‌دانیم چیکار بکنیم با یک ویروس می‌آید به چه به روز انسانی می‌آورد. خب اگر انسان این چنینی ذکر خدا بگوید، اثرش این هست خدا با آن عظمت ذکرش می‌دهد. انسان ذکر خدا را انسانی می‌گوید، ‌انسانی به این معنا که عرض شود، ذکر انسان توسط خدا با جلال و جبروتش است، چقدر ارزش دارد.
ملایی: چون ذکر متناسب با ذات حضرت حق است دیگر، حالا باید فکر کنید ببینید آن ذکر چه ماهیتی خواهد داشت.
حجت الاسلام صفایی: شما ببینید کسانی که ذکر می‌گویند، اصلاً افتخارش این هست که من همنشین فلانی‌ هستم. با فلانی نشست و برخاست دارم. کسی که ذکر می‌گوید همنشین خدا است. « أنا جَلِيسُ مَن ذَكَرَني» ببینید، چقدر ارزش دارد،
ملایی: لذا، برخی‎ها خوشحال هستند و می‌گویند: ما همنشین، مصاحب، همراه فلان شخصیت هستیم، فلان کس هستیم. خب آن کس مخلوق خدا است، کسی که ذکر می‌گوید همنشین ...
حجت الاسلام صفایی: خالق خدا است، چقدر ارزش دارد. بعد از یک مدت که انسان احساس می‌کند احساس می‌کند که خدا با او است، رشد کرد در عرصه. لذا کسانی که ذکر می‌گویند خیلی خوشحال هستند. چرا؟ چون همنشین خدا هستند. خدا با آن‌ها مصاحبه، این‌ها یک ذکر می‌گویند خدا هم ذکر به آن‌ها ذکر می‌گوید، دو سویه هست. آن‌ها یک تمجید الهی می‌کنند، خدا هم تمجید به آن‌ها می‌کند. لذا در حدیث است. شما سوره‌ی حمد که می‌خوانید، هر آیه‌ای یک جواب الهی دارد. خدا پاسخ می‌دهد، خدا نکته‌ای بیان می‌کند در رابطه با این کلامی که از طریق سوره‌ی حمد این شخص ذاکر بیان کرد. کسی که در دنیا هم، همنشین خدا است، مذکور الهی است. خدا در قیامت رهایش که نمی‌کند، قیامت آیینه‌ی تمام‌نمای دنیای ماست. هرچه بکاریم همان بدروید، هرچه بگوییم همان بشوییم، گندم از گندم بروید، جو از مکافات عمل غافل نشو.
هشتمین اثر پربرکت ذکر، رشد ایمانی است. همیشه ما می‌خواهیم ایمانمان کامل بشود، ایمانمان ترقی کند، کوه به حرکت دربیاید توسط یک زلزله، ایمان ما توسط اموری منکسر نشود، شکسته نشود. یکی از عواملی که موجب می‌شود انسان رشد ایمانی پیدا بکند ذکر است. «إنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ الَّذينَ إِذا ذُكِرَ اللهُ وَجِلَتْ قُلُوبُهُمْ» وقتی ذکر خدا نزدشان می‌شود، قلبشان هم مشتاق می‌شود و هم خائف می‌شود، «وَجِلَتْ» یعنی خوف مشتاقانه. «وَ إِذا تُلِيَتْ عَلَيْهِمْ آياتُهُ زادَتْهُمْ إيماناً» قرآن که می‌خوانند، قرآنی که براییشان خوانده می‌شود ایمانشان می‌رود بالاتر.
ملایی: ایمانشان قوی‌تر می‌شود.
حجت الاسلام صفایی: لذا ذکر اثرش این هست، هم خوف الهی تولید می‌کند و هم رشد ایمانی، به همین خاطر گفتند: وقتی می‌شنوید هم، این شنیدن ذکر خدا است. شما وقتی که یک آیه‌ی شریف انسان می‌شنود، حدیث می‌شنود، یک ذکر اهل بیت علیهم السلام می‌شنویم، این هم ذکر است چون این رفتار، ذکر رفتاری دارد، رفتار از خودش نشان می‌دهد. و باعث رشد می‌شود، رشد ایمانی می‌شود. نهمین اثر ذکر، دوری از نفاق است. انسان در زندگی مواجه می‌شود با دوگانگی شخصیتی. انسان‌های منافق انسان‌هایی هستند که خودشان یک‌جوری هستند باطنشان و ظاهرشان یک جور دیگر است.
ظاهرت، چون گور کافر پر حلل                باطنت قهر خدا عزوجل
ظاهرشان خیلی خوب ولی باطنشان خراب است. این دوگانگی شخصیتی موجب یک بحران شخصیتی برای انسان هست، ولی بیش از همه خودش ناراحت است، چون نمی‌تواند تطابق بدهد رفتارهای ظاهریش با ویژگی‌های با آفرینش؛ لذا، دو پاره می‌شود شخص. خیلی‌ها می‌آیند اظهار ناراحتی می‌کنند، می‌گویند ما رفتارهای بیرونی‌مان مطابق با شخصیت باطنی‌مان نیست، خودمان هم ناراحت هستیم. چه کار کنیم؟ ساحت مقدس رسول خدا می‌گوید: ذکر خدا بگویید، دارای یک شخصیت واحد و ممتاز می‌شوید، دیگر این بحران دوگانگی شخصیت ندارید و این مشکلی که به خاطر این دوگانگی شخصیت ایجاد می‌شود برای شما وجود نخواهد داشت. مثلا نمونه‌اش عرض می‌کنم، گاهی مواقع هست انسان یک فروشنده است، وقتی می‌خواهد یک جنسی را بفروشد، تعریف از آن جنس می‌کند که خودش باور ندارد.
ملایی: و در آن جنس قطعاً نیست.
حجت الاسلام صفایی: وقتی این را می‌فروشد، دچار یک عذاب وجدان می‌شود. می‌گوید اگر خودم می‌خواستم بخرم، کسی همچین کاری با من می‌کرد، من ناراحت می‌شدم، پس چرا من این کار را کردم؟ چرا من باطنم با ظاهرم متفاوت هست؟ انسان‌هایی که اهل ذکر هستند این کار را نمی‌کنند، بلکه در معرض دید مشتری می‌گذارند، خودش بررسی بکند یا اینکه اگر مشکلی دارد مناسبی نیست بیان می‌کند، بیان می‌کند که مثلا، این جنس این ایراد دارد، آن جنس هم آن ایراد را دارد. شاید بهتر از این باشد. این را کاملا مشخص می‌کند. به همین خاطر هست انسان‌هایی که ذاکر الهی هستند تجلی رفتاری، اثر رفتاری دارد این ذکر خدا و دارای یک روحیه و رویه‌ی واحد است. این طور نیستند که فراز و نشیب داشته باشد، پستی بلندی داشته باشد شخصیتشان، نه یک شخصیت قوام یافته‌ای هستند به همین خاطر هر کاری که می‌کنند چون بر اساس یک شخصیت الهی است، هیچ وقت ناراحت نمی‌شوند. چون کار بدی نمی‌کنند، لذا همیشه آرامش دارند. بعد به خاطر این کار خیرشان در رابطه با کسب و کار عرض می‌کنم به خاطر آن صفای باطن، آن شخصیت واحدی که دارند و با صداقت رفتار می‌کنند، مردم هم آن ها را احترام می‌کنند، هم خرید از آن‌ها بیشتر می‌کنند، خدا به کارشان برکت می‌دهد. نمونه‌های زیادی هم دیده ‌شده است در این کار‌ها،
ملایی: در کاسب‌ها، در مغازه‌دارها، در بازاری‌ها،
حجت الاسلام صفایی: پس بنابراین یکی دیگر از آثار و برکات ذکر، دوری از نفاق و دوگانگی شخصیتی است. آخرین اثر پر خیر ذکر، سعادت و رستگاری و روح و ریحان و تنعم اخروی و حیات جاودانه‌ی انسان استو لذا فرمودند: «وَاذكُرُوا اللَّهَ كَثيرًا لَعَلَّكُم تُفلِحونَ» ذکر خدا زیاد بگویید، سعادتمند بشوید. ذکر خدا زیاد بگویید آخرت به فلاح و رستگاری خواهد رسید. در آیه‌ی دیگر خداوند می‌فرماید: «وَالذَّاكِرِينَ اللَّهَ كَثِيرًا وَالذَّاكِرَاتِ أَعَدَّ اللَّهُ لَهُمْ مَغْفِرَةً وَأَجْرًا عَظِيمًا» می‌گوید چه زن چه مرد فرق نمی‌کند، اهل ذکر کسی را باشید «أَعَدَّ اللَّهُ لَهُمْ» یعنی الان ما برای شما، خداوند می‌گوید الان برای شما ما آنجا، مغفرت، اجر آماده کردیم این طور نیست که معطل بشوید بروید آخر. از الان همه چه فراهم کردیم برای شما.
ملایی: به اصطلاح «یعدُ» نیست،
حجت الاسلام صفایی: بله، بله؛ تحقیق، بدون هیچ تردیدی تصویب ‌شده است، همه چیز آماده، یعنی این طور هست که آنجا برای کسانی که اهل ذکر به معنای دقیق کلمه، الان آن جا آماده هست. منتظر است که این قانون یا این آقا مشرف بشوند آنجا. بعد آثار و برکاتش متنعم بشوند. خب این همه آثار و برکات دارد، ذکر؛ اما آن ذکری که الهی است، قلبی است، زبانی است، رفتاری است، برای خدا است و این برکات. اما یک نکته‌ای است اگر ما اهل ذکر نباشیم چه پیامدی ایجاد خواهد کرد؟ خیلی عجیب، خیلی تکان‌دهنده است. خداوند در قرآن می‌فرماید: اولین پیامد و این آثار شوم عدم ذکر زندگی سخت در دنیا و عذاب در آخرت است.
ملایی: و مَنْ أَعْرَضَ عَنْ ذِکْري،
حجت الاسلام صفایی: و مَنْ أَعْرَضَ عَنْ ذِکْري فَإِنَّ لَهُ مَعيشَةً ضَنْکاً وَ نَحْشُرُهُ يَوْمَ الْقِيامَةِ أَعْمي (سوره طه،124) می‌گوید: کسی از ذکر من اعراض کند یعنی اهل ذکر نباشد، بی‌تردید « فَإِنَّ لَهُ» انَّ در ادبیات عرب یعنی تردید نکن، برای او یک زندگی معیشتی است زنگانی، فوق العاده سخت در تنگنا قرار گرفتن، ما بر این قرار می‌دهیم و روز قیامت کور او را محشور می‌کند. خب این شخص چون در دنیا بینا بوده است، می‌داند در آخرت همانند دنیا، انسان مشهور می‌شود. «قَالَ رَبِّ لِمَ حَشَرْتَنِي أَعْمَى وَقَدْ كُنْتُ بَصِيرًا» (سوره طه، 125) خدایا چرا مرا کور محشور کردی؟
ملایی: من چشم داشتم،
حجت الاسلام صفایی: در دنیا چشم داشتم. جواب داد: « كَذَلِكَ أَتَتْكَ آيَاتُنَا فَنَسِيتَهَا  وَكَذَلِكَ الْيَوْمَ تُنْسَى» تو آنجا ذکر فراموش کردی، ندیدی اینجا هم ما مطابق دنیا که ندیدی، چشم نداشتی ببینی. ذکر خدا را اینجا هم،
ملایی: ما تو را ندید می‌گیریم،
حجت الاسلام صفایی: ندید می‌گیریم و چشم به تو نمی‌دهیم. این قدر سخت. این همه ذکر آثار و برکات و انسان توجه نکند ذکر قلبی در اعمال یاد خدا نباشد. زبانش گویا نباشد، رفتارش تجلی ذکر خدا نباشد، این همه پیامد سخت در دنیا و عذاب در آخرت است. یکی دیگر از پیامدهای سخت عدم ذکر خدا این هست که انسان وقتی که روی برگرداند از ذکر خدا، فورا شیطان جایگزینش می‌شود، «و مَنْ يَعْشُ عَنْ ذِكْرِ الرَّحْمنِ نُقَيِّضْ لَهُ شَيْطاناً فَهُوَ لَهُ قَرينٌ» می‌گوید: تا انسان از ذکر خدا چشم پوشید و رو را برگرداند یک شیطان، شیطان یعنی یک آتش بیار معرکه، که از جنود ابلیس است، برای او قرار می‌دهیم، زندگی او، نظام وجود او به آتش می‌کشد، اما آتشی نیست از جنس این آتشی که ما را می‌سوزاند و با آب خاموش می‌شود، نه، این آتش می‌زند به نظام شخصیتی او، به نظام فکری، نظام رفتاری، یک فضایی درست می‌کند که این شخص اگر واقع خودش را ببیند می‌بیند یک سوخته‌ای است که هیمه شده است و از بین رفته است و شیطان آمده است این چنین آن را دچار بحران زندگی کرده است. یکی دیگر از آثار عدم ذکر، ورشکستگی است. ما فکر می‌کنیم ورشکستگی، یعنی مثلا کسی مقدار درآمدش مطابق با، خدمتتان که عرض کنم آن نیازهایش نباشد یا نتواند آن قرض‌هاش را پرداخت کند، می‌گویند شخص ورشکست شده است. حساب کتاب، دخل و خرجش مثلا،
ملایی: به هم ریخته است،
حجت الاسلام صفایی: بله، خب این یک نوع هست. اما این ورشکستگی مالی و دنیایی است. اما یک ورشکستگی بزرگ این هست که انسان اهل ذکر نباشد. خداوند می‌فرماید: «مَنْ يَفْعَلْ ذلِكَ فَأُولئِكَ هُمُ الْخاسِرُونَ» کسی که این چنین باشد که زندگی او، دارد آیه‌ی «يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا لا تُلْهِكُمْ أَمْوالُكُمْ وَ لا أَوْلادُكُمْ عَنْ ذِكْرِ اللهِ وَ مَنْ يَفْعَلْ ذلِكَ» کسی این کار کرد، اولاد و اموال را ترجیح داد از ذکر خدا، این ورشکسته است. «أُولئِكَ هُمُ الْخاسِرُونَ» ورشکسته واقعی این هست. چرا؟ چون ورشکستگی مادی قابل ترمیم هست، دنیای است؛ اما این ورشکستگی هم دنیایی هم اخروی است. این‌ها ورشکسته هستند، این‌ها زیانکار هستند. یکی دیگر از پیامدهای سخت عدم ذکر، چیرگی شیطان بر انسان هست. گاهی انسان پا روی نظام تهاجمی شیطان می‌گذارد و بر آن مسلط است. گاهی او بر انسان مسلط است.
ملایی: وای از آن گاه.
حجت الاسلام صفایی: به تعبیری گاهی این طور هست که او غالب بر شیطان است، گاهی انسان مغلوب است. انسان اگر ذکر نگوید مغلوب شیطان می‌شود. اگر یاد خدا نباشد در قلب، خود را در محضر خدا نبیند، رفتارهاش الهی نباشد، این مطمئن باشد مرکب شیطان شده است، مغلوب شیطان شده است. اما اگر کسی ذکر گفت، ذکر الهی گفت، این ذکر الهی به آن یک قدرتی می‌دهد که سلطه‌ به شیطان پیدا می‌کند، غلبه بر شیطان پیدا می‌کند. «ٱستَحوَذَ عَلَيهِمُ ٱلشَّيطَنُ» (سوره مجادله، 19) شیطان چیره شد، «فَأَنسَیهُم ذِكرَ ٱللَّهِ أُوْلَـئِكَ حِزبُ ٱلشَّيطَنِ» (سوره مجادله، 19)
ملایی: دیگراصلا می‌شوند یار شیطان.
حجت الاسلام صفایی: وقتی انسان ذکر نگوید، سلطه شیطان پیدا کرد، خب شیطان این‌ها را مدیریت می‌کند و آن‌ها را در یک مسیری قرار می‌دهد، سوار بر قطارش می‌کند و خودش هم شیطان جلو می‌افتد و می‌برد آنجا که خاطرخواه حزب الشیطان است، حزب الشیطان می‌شود. به همین خاطر این ذکر خدا انسان را غالب می‌کند بر شیطان و اعراض از ذکر، انسان را مغلوب شیطان می‌کند. «أُوْلَـئِكَ حِزبُ ٱلشَّيطَنِ» خیلی عجیب و غریب است. به انسانی که حزب الشیطان شد در دنیا حزب الشیطان است و در آخرت هم مشهور به شیطان است. جای حزب الشیطان بهشت نیست. قطعاً جهنم است و آن عذاب جاودانه، خدا انشاالله به حق حضرت زهرا به همه‌ی ما، این توفیقات ذکر خدا عنایت کند انشاالله،
ملایی: الهی آمین، خیلی ممنونم، گفتند که دعا کنید که یک لحظه هم اگر شده است ز روی لطف نگاهی به ما کند زهرا، شما کلامتان را به نام حضرت مادر سلام الله علیها در این مقطع ختم شد و امروز هم یکشنبه بود، برنامه‌ی ما هم به نام این دو بزرگوار شروع شد. شاید این‌ها چیدمانی است برای اینکه بیشتر روزی‌مان باشد. خیلی ممنونم، حاج آقا هستیم با شما، زمان داریم.
حجت الاسلام صفایی: در خدمت شما هستم.
ملایی: خیلی متشکرم. ممنون و سپاسگزارم. امروز هفدهم ماه ذی القعده است. عرض می‌کنم حضورتان که هجدهم هرماه قمری، آغاز چند روزه‌ی طرح فرزندان غدیر برنامه‌ی خودتان سمت خدا است و از حالا می‌توانید به کانال‌های برنامه در پیام رسان‌های ایرانی مراجعه بفرمایید. این طرح را یک بازخوانی بکنید اگر در موردش هیچ اطلاعاتی نداشتید از امروز عضو کانال‌ها که بشوید، برای عضویت در کانال هم عدد پنج را به 20000303 بفرستتید. خب و این طرح فرزندان غدیر را دنبال بکنید. طرح فرزندان غدیر هم انشاالله حمایت می‌کند از زوج‌هایی که مشکل ناباروری دارند و از آن‌ها حمایت می‌کند، شما هم می‌توانید از تسهیلاتی که برای حمایت از زوج‌های نابارور در نظر گرفته شده است از طریق برنامه سمت خدا بهره‌مند بشوید و البته اگر مشتاق به کمک هم باشید و مشارکت در این امر خیر باز از طریق کانال‌های برنامه می‌توانید اقدام بفرمایید و اما آیات نورانی صفحه‌ی هشتاد قرآن کریم، آیات سوره‌ی مبارکه نساء، آیات پانزدهم تا نوزدهم. تلاوت بشود، بشنویم و کیف کنیم و اگر می‌شود همراهی هم بفرمایید.صفحه‌ی هشتاد قرآن کریم
الهی به زودی زود زیارت‌ خانه‌ی خدا، زیارت بقیع، زیارت رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم،  نصیب شما عزیزان بیننده و شنونده باشد، حاج آقای حجت الاسلام صفایی بوشهری باصفا، این جا هستند یک کمی زمان در اختیارمان است و باز دوباره در محضر حاج آقا باشیم. بفرمایید.
حجت الاسلام صفایی: خواهش می‌کنم. دو تا نکته عرض می‌کنم، یک نکته اینکه، ساحت مقدس رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم فرمودند که، هیچ عملی محبوب نزد خدا و هیچ عملی نجات بخش‌تر از ذکر خدا نیست. به همین خاطر انسانی که ذکر می‌گوید کاری را انجام بدهد که هم محبوب‌ترین است و هم نجات بخش‌ترین هست. بنابراین این ذکر خدا دارای هم نجات آفرینی است و هم کمال آفرینی است، این یک نکته بود. خیلی‌ها سؤال می‌کنند که ذکر زبانی را چه طور انجام بدهیم؟ که یک بحث مفصلی است، انشاالله آینده. ذکر بر دو قسم است: یکی ذکر عمومی، یکی ذکر اختصاصی است. حالا اختصاصی، اقسامی دارد، اما آن ذکر عمومی، گفتند بهترین ذکر چه چیزی هست؟ گفتند: کلمة لا اله الا الله، یعنی ذکر لا اله الا الله. وقتی انسان لا اله الا الله می‌گوید یعنی توحید، یعنی خداشناسی، یعنی خداباوری، یعنی نفی تمامی معبود‌ها به اثبات خدا و تنها خداپرستی است. این وقتی انسان با معرفت این‌ها بیان می‌کند، یک حال نشاط و شادابی به انسان دست می‌دهد.
ملایی: لا اله الا الله،
حجت الاسلام صفایی: و انسان قبلش فکر کند این چه چیزی است، مایه‌های معرفتی دارد، وقتی می‌گوید چون آنجا هم خدا می‌گوید. خدا هم ذکر این می‌کند دیگر. این می‌گوید لا اله الا الله، خدا می‎گوید: این بنده هم خوب می‌فهمد، خوب ذکر می‌گوید، پس من هم ذکر بگویم، این نشاط ایجاد می‌کند. نکته دیگر در این ذکرهای عمومی صلوات بر محمد و آل محمد، که این سرود کلان عالم خلقت است، هم خدا می‌گوید، فرشتگان می‌گویند،
ملایی: إِنَّ اللَّهَ وَ مَلائِكَتَهُ يُصَلُّونَ ....
حجت الاسلام صفایی: بله، اگر گوش شنوا باشد آدم بشوند تمام عالم وجود می‌گویند، اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم. خدا می‌گوید، فرشتگان می‌گویند، مومنین هم می‌گویند دیگر. تمام عالم و وجود پر از صلوات بر محمد و آل محمد است.
ملایی: این آیه را پس یک بار کاملش را عرض کنیم، حالا خدا نورانی کند این لحظه‌هایمان را، «إِنَّ اللَّهَ وَ مَلائِكَتَهُ يُصَلُّونَ عَلَى النَّبِيِّ» آن ها دارند سلام می‌فرستند و صلواتی، «يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَيْهِ وَ سَلِّمُوا تَسْلِيماً»
اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم.
حاج آقای حجت الاسلام صفایی بسیار ممنونیم، آرزوی ما سلامتی حضرتعالی هست. یک بار هم یک تسلیت ویژه در جایگاه امامت جمعه، شهادت آیت الله آل هاشم و آرزوی سلامتی برای همه ائمه‌ی جامعه کشورمان. خیلی ممنون و متشکرم.
حجت الاسلام صفایی: برای همه‌ی این شهدا ما صلوات می‌فرستیم. از مردم عزیز تقاضا دارم به نیت همه این عزیزان صلواتی بر محمد و آل محمد بفرستند. که بسیار انسان‌های بزرگی بودند چون با برخی از این عزیزان از نزدیک آشنا بودم. اللهم صل علی محمد و آل محمد. خدایا ظهور آقا امام زمان تعجیل بفرما. دعا خیرش نصیب ما بگردان. چشم ما را به جمال مبارکش روشن و منور بفرمایید. شهدا امام شهدا رفتگان ما به ویژه والدین شهدای حادثه اخیر با شهدای صدر اسلام و اهل بیت عصمت و طهارت محشور بفرما. طول عمر با عزت حضرت مهدی سرافرازی روزافزون نصیب مقام معظم رهبری بفرما. جمیع مرزهای اسلام، عزیزانی که مریض هستند در هر جایی که هستند در هر حالی هستند، در هر گونه کسالتی که دارند شفای عاجل عطا بفرما. حاجت حاجتمندان به ویژه عزیزان ما حاجت روا بگردان. مکر جهان استکبار امریکا و رژیم صهیونیستی این شرورهای عالم خلقت به اشد خودشان برگردان. مردم عزیز فلسطین نجات عاجل عنایت بفرما. خدایا حسن عاقبت شاعت اهل بیت در قیامت و خدایا توفیق بندگی تئاتر بعد معصیت عنایت بفرما.
اَلسَّلامُ عَلَیکمْ وَ رَحْمَةُ اللَّه وَ بَرَکاتُهُ.