بسم الله الرّحمن الرّحیم حجت الاسلام لقمانی: عید شما هم مبارک عرض سلام دارم خدمت شما و همه بینندگان عزیز صمیمانه صمیمانه صمیمانه خوشحال هستم و دعاگویتان بودیم هم شما و هم بینندگان عزیز سمت خدایی در نجف اشرف هر روز نماز و زیارت و دعا و دعا و دعا. شریعتی: الحمدلله انشاالله رزقتان مستدام باشد خوش روزی هستید الحمدلله، چهطور است احوالتان؟ حجت الاسلام لقمانی: الحمدالله خدا را شکر. شریعتی: خوشحالیم در خدمتتان هستیم در این فرصت محدود که همین قدر هم مغتنم است حاج آقا لقمانی میخواهند از انسان در قرآن برای ما بگویند که به نظرم بحث مهمی هم هست انشاالله در این دقایق با ما همراه باشید و از محضر پر فیضشان بهرهمند شویم. حجت الاسلام لقمانی: بسم الله الرّحمن الرّحیم یکی از ویژگیهایی که امسال و توفیقاتی که همهی ما داریم ما هم سال سبز داریم هم سال سفید. سال سبز سال طبیعت است رویش، سالی که طبیعت لباس عوض میکند سال دوم سال سفید است ماه مبارک رمضان، بسیاری از بزرگان ما بودند اول سالشان نوروزشان شب قدر بوده است روز بعد از بیست و سوم ماه مبارک رمضان... شریعتی: از اینجا سالشان شروع میشده است. حجت الاسلام لقمانی: از اینجا سالشان شروع میشود. این سال، سال فطرت است فِطْرَتَ اللَّهِ الَّتِي فَطَرَ النَّاسَ عَلَيْهَا لَا تَبْدِيلَ لِخَلْقِ اللَّهِ در طبیعت سال نو میشود چه زمانی تحویل سال میشود؟ وقتی که زمین در سال قبل از نقطهای حرکتش را دور خورشید شروع میکند سال تحویل میشود امسال به آن نقطه که رسید دو مرتبه سال جدید شروع میشود سنها زیاد میشود عمر، این برای زمین است برای زمینیان از جمله انسان این سن ملاک نیست پس چه چیزی ملاک است؟ بزرگ شدن. شریعتی: مسنتر میشویم یا بزرگتر؟ حجت الاسلام لقمانی: بزرگتر، چهقدر این داستان کوتاه زیباست وقتی که از عباس عموی پیامبر پرسید شما بزرگترید یا پسر برادرتان محمّد؟ یک جملهی خیلی زیبایی بیان کرد: هو اکبر منّي و أنا أسن منک، او بزرگتر است و من مسنتر، نشان میدهد دنیا پر از کودکان کهنسال است گاهی اسباب بازیمان عوض میشود آن وقت ماشین کوچک حالا ماشین بزرگ. بزرگ شدن خیلی فرق میکند بزرگ شدن به چیست؟ حرکت و استمرار از فرش تا عرش از زمین تا آسمان عمودی نه افقی، ما نیامدهایم عمر کنیم عمر کردن را حیوانات هم بلد هستند. ما آمدهایم رشد کنیم رشید شویم فهیم شویم. وقتی به این مرحله رسیدیم میبینیم باید نگاهمان را عوض کنیم یک جملهی خیلی زیباییست آغاز سخن مخصوصاً برای عزیزان جوان عرض کنم در این دو سال جدید به اصطلاح دو فطرت یادداشت کنند هر روز ببینیم همه با هم، دو روز در زندگی انسان است که بهترین روز است یک: روزی که به دنیا میآییم. شریعتی: روز تولدمان. حجت الاسلام لقمانی: روز تولدمان و جشن تولد میگیریم ده سال، پانزده سال، انشاالله تا صد و بیست سال، بیا شمعها را فوت کن تا صد سال زنده باشی. دوم روزی که میفهمیم چرا به دنیا آمدیم روز تحول، روز تفکر، خدا نکند انسان در مرحلهی اول بماند فقط جشن تولد بگیرد گاهی هشتاد ساله میشود نمیداند چرا به دنیا آمده است ولی گاهی دیدید و دیدیم نوجوانان دختر و پسر گاهی در فامیل ما هم هستند سیزده سال چهارده سالش است به قدری میفهمد به قدری درک دارد پی اچ دی هم ندارد عمامه هم ندارد ولی درک دارد مدرک ندارد وقتی حضرت آقا خطبهی عقد یک دختر بیست و سه چهار ساله را میخواندند عروس خانم به من وکالت میدهید شما را به عقد دائمی آقا داماد در بیاورم نگاه را ببینید یک شرط، چه شرطی؟ روز قیامت شفاعت من را بکنید نگاه، نگاه! وقتی انسان این نگاه را پیدا کند فرقی بین دنیا و آخرت نیست از یک سالن در میآید وارد تالار میشود ابدیت، باوری ابدیت اندیشی این نوع نگاه است. شریعتی: آن ضرب در فکرهای ما میشود و ذهنمان و خودمان را چهقدر بزرگتر میکند. حجت الاسلام لقمانی: روح را که باید آرایش کنید تا کنار جسم آرامش کنیم مهربانی تا به ما تعلیم شد بوسه بر لبهای ما تقسیم شد با تنآرایی تننمایی تنتراشی گاهی با اشیا و اشخاص یک مدتی انسان سر خوش است ولی با خودیابی خودکاوی علیکم انفسکم، بر شما باد خود شما، جای شما، جان شماست این خیلی مهم است اگر ما بخواهیم بهاری بهاری شویم باید در این مورد فکر کنید یک نفر آمد خدمت حضرت آیت الله اراکی خیلی شیرین است، گفت حضرت آیت الله چرا ما بهاری نمیشویم؟ چرا مرتب لباس ظاهریمان را عوض میکنیم ولی لباس روح همان است؟ تغییری، تحولی، تکاملی؟ ایشان یک جمله فرمودند: روغن چراغ کم است. گفت آقا مشکل دو تا شد، این را حالا از کجا بفهمیم؟ فرمودند معرفت، معرفت، گر معرفت دهندت بفروش کیمیا*** را گر کیمیا دهندت بی معرفت گدایی. گاهی جناب آقای شریعتی بینندگان عزیز یک لحظه یک ثانیه کسی که وارد مسجد شود صف راست صف اول جماعت قسمت راست به تکبیرة الاحرام امام جماعت برسد فاصلهای که امام جماعت الله اکبر میگوید یک جملهای امام جماعتهای حرفهای أعوذ بالله من الشّیطان الرّجیم میگویند. چرا؟ مردم به بسم الله برسند. به بسم الله جماعت برسند چهقدر ثواب داشته باشد خوب است؟ گاهی گفته شده شصت هزار حج عمره. چه عظمتی! گاهی گفته شده بهتر است از دنیا و آخرت! گاهی گفته شده چند هزار برابر دنیا و آخرت! این لحظهها این میلیمترها، برای چیست؟ خودیابی، خودکاوی. زندگی زیباست چشمی باز کن*** گردشی در کوچه باغ راز کن*** هر که عشقش در تماشایش نشست*** عینک بدبینی خود را شکست. امیرمومنان حضرت علی(ع) عبارتی دارند زیبا، مخصوص امیر است کلام امام، امام کلامهاست، میفرمایند: دَوَاؤُکَ فِیکَ وَ مَا تَشْعُرُ*** وَ دَاؤُکَ مِنْکَ وَ مَا تَنْظُرُ درد تو در تو است درمان تو هم در تو است. خودت باید خودت را پیدا کنی. أتزعم انک جرم صغیر*** و فیک انطوی العالم الاکبرآیا گمان میکنی همین قد و قیافه و قامت و شکل هستی؟ یک عالم بزرگی در تو هست. وَ اَنْتَ الْکِتَابُ الْمُبِینُ الَّذِی بِاَحْرُفِهِ یَظْهَرُ الْمُضْمَر باید تو را ورق زد کلمه به کلمه، حرف به حرف، انسان. شریعتی: گفت: مرا به هیچ کتابی دگر حواله مکن، که من حقیقت خویش را کتاب میبینم. حجت الاسلام لقمانی: بزرگ است انسان. معنی انسان نگنجد از بزرگی در دهان سادهلوح آن کسی که گوید هست انسان زیر پوست. این بزرگی. برویم سراغ آیات قرآن ببینیم جمع بین این دو سال سبز و سفید، طبیعت و فطرت یک آیهای در طلیعهی صحبت، چهقدر این آیه کاربردی است همین الان همه حفظ شویم قَدْ أَفْلَحَ مَنْ زَكَّاهَا وَقَدْ خَابَ مَنْ دَسَّاهَا خوشبخت شد کسی که خود را ساخت بدبخت شد کسی که خود را باخت ساختن به چیست و باختن به چیست؟ گوهر معرفت آموز که با خود ببری*** که نصاب زر و سیم است نصیب دگران. این است آیهی قرآن. شریعتی: چیزی که سرمایهی توست. حجت الاسلام لقمانی: لقَد کرّمنا بني آدم وای چه آیهای! ما کرامت بخشیدیم به انسان، کرامت چیست؟ عظمت، شرافت، عزت، مخصوص انسان است فضّلناهم علی العالمین تمام هستی فضیلت دادیم برتری دادیم انسان را بر تمام هستی، وقتی که یافت خودش را، به کجا میرسد؟ همسان خدا، نفخت من روحی از جان خودم در تو دمیدم وَ اصْطَنَعْتُکَ لِنَفْسي تو را برای خودم آفریدم مال من هستی جای دیگر نرو. ببین چه عزتی انسان پیدا میکند چه شرافتی پیدا میکند افتخار میکند به انسان بودن، مراقبت میکند از وجود خودش، خدا رحمت کند شهید عزیز صیاد شیرازی از جبهه آمدند خدمت حضرت امام، حضرت امام گفتند آقای صیاد از جبهه چه خبر؟ گفتند من داشتم میآمدم آقای اقارب پرست سردار متعهد ارتشی ایشان هم به شهادت رسیدند، یک افتخاری یک پیروزی در جبهه ایجاد شد. به قدری ایشان گریه کردند گریه، اشک، اشک، آقا این مال چیست؟ امام رو کردند به آقای صیاد گفتند: به فطرت نزدیک شده است به خویشتن خویش نزدیک شده است قدر و قیمت خودش را یافته است یعنی در تحول نفخت من روحی از جان خودم در تو دمیدم تو مال من هستی. شریعتی: و این است که انسان را تعریف میکند و آن وقت هم آدم متفاوت میشود. حجت الاسلام لقمانی: اگر انسان به اینجا رسید کلام امیرمومنان علی(ع) چهقدر برای او قابل فهم است الا انّ ثَمَنٌ عبدانکم الجَنَّةُ فَلا تَبيعُوها إلاّبِها اگاه باشید بهای بدنهای شما بهشت است. شریعتی: نه روحتان، نه جانتان. إِنَّ اللَّهَ اشْتَرَى مِنَ الْمُؤْمِنِينَ أَنْفُسَهُمْ. حجت الاسلام لقمانی: روح که وَ أُزْلِفَتِ الْجَنَّةُ بهشت به استقبال شما میآید. مگر پیامبر نفرمودند که بهشت مشتاق چند نفر است. شریعتی: یکی از آنها سلمان است. حجت الاسلام لقمانی: سلمان است ابوذر، امیرمومنان، نگاه به انسان خدا نکند انسان با چراغ خاموش شصت سال، هفتاد سال زندگی کند بدون اینکه قدر و قیمت خود را بداند. یک روز به روشنبینی زندگی کردن بهتر از صد سال عمر در تاریکی است. گر تو آدم زاده هستی علّم الاسماء چه شد، شعر از حضرت امام است یک مرجع تقلید در سن هشتاد و خردهای این شعر را گفتهاند. ببینید آیات قرآن را ببینید چهقدر زیبا امام در شعر جا دادند. گر تو آدم زاده هستی علّم الاسماء چه شد*** قابَ قَوْسَینت کُجا رفته است «أَوْ أَدْنیٰ» چه شد بر فراز دار فریاد انا الحق میزنی مدعی حق طلب انّيت و انّا چه شد*** این عبادتها که ما کردیم خوبش کاسبی است دعوی اخلاص با این بت پرستیها چه شد. انسان، انسان، ارزش انسان، کسی که انسان باشد به تمام معنا شب ندارد شب مردان خدا روز جهان افروز است. یک قسمت کوچک بگویم یک تنوعی شود. عزیزان آرامگاه عبدالعظیم دعوت کردند ما را برای سخنرانی قبل از سخنرانی و بعد از زیارت قبوری که بود معرفی کردم رفتیم سر یک قبری که آشنا بود گفت حاج آقا ایشان خانوادهشان وقتی میفهمیدند به خواب عمیق رفتند که در خواب قرآن میخواندند عجیب! یعنی لحظات خواب عین بیداری آیت الله نجفی مرعشی اولیاء الهی را ببینید ایشان درسشان در نجف تمام شد خانواده گفتند بیایید که موقع ازدواجتان است تهران، رفتند یک دختر خانمی را دیدید و پسندیدند پدر دختر خانم گفتند که حالا ایام عید هم هست و شادی و این داستان مخصوص عروسی هم هست این خیلی میچسبد گفتند ما پسندیدیم. پدر عروس خانم گفتند که به همین صورت که نمیشود لااقل یک جفت گوشواره، دو جفت النگو، دو جفت کفش، یک دست لباس، نداشت ایشان بدهد با اینکه عادی هم بود در آن وقت فشار سنگینی نبود ولی نداشت به خانواده گفت من بروم قم حالا تا ببینیم چه میشود؟ در برگشت رفتند زیارت حضرت عبدالعظیم(ع)، عبا را روی سر کشیدند همهی ما داشتیم این دوره را، فشار مشکلات و نداری و اینها، شروع کردن گریه کردن، یک آقایی آمد دست زد آقا سید آقا طلبه این این بسته مال شماست کسی نبرد، همینطور که در حال خودشان بودند گفتند آقا بگذار من به کار خودم برسم گفتند این بسته مال شماست. آوردند زیر عبا و دو مرتبه شروع کردند به گفت و گو با حضرت عبدالعظیم و گریه و و قتی که تمام شد بسته را باز کردند دیدند یک جفت گوشواره در آن است. شریعتی: الله اکبر! حجت الاسلام لقمانی: دو جفت النگو، کفش، پیراهن، چادر، ببینید مرده و زنده ندارند اولیاء خدا، چرا به این مقام میرسند قیمتی زندگی کردند نه به هر قیمتی، قیمتی زندگی کردند. یکی انسان کرّمنا، اگر میخواهیم انسان باشیم کریمانه زندگی کنیم نه سفیهانه، نه بخیلانه، دوم الرّحمن خلق الانسان، انسان نماد وجودی خداوند رحمان است اگر میخواهد به تمام معنا انسان باشد باید مهربان باشد مهربانی، ما گاهی برای خودمان فرزندانمان مغزی پر از دانش میجوییم فرمول، در حالی که باید دلی لبریز از محبت بخواهیم. شاید باورمان نشود بیش از هفتاد هشتاد درصد فرزندان پدران و مادرانی که در خانهی سالمندان هستند تحصیلات عالیه دارند. گاهی مسئول این خانهی سالمندان زنگ میزند پدر و مادرت خیلی منتظرت هستند مرتب میآیند سراغ میگیرند ما میگوییم پسرت زنگ زده دخترت زنگ زده است گوشی را بدهید ناراحت میشود من مشغول یک قرارداد تجاری بودم چرا مزاحم من میشوی؟ ببینید! شریعتی: به کجا سقوط میکنیم. حجت الاسلام لقمانی: چون یاد گرفته پول، پول، پول. حالا که پدر و مادر پولآور نیستند برایش تمام ثروتشان را هم برداشته است. ما مغزی پر از دانش، نه دلی لبریز از محبت وقتی خداوندی که رحمن و رحیم است انسان را به عنوان جلوهی رحمانیت آفریده است پیامبر او به عنوان انسان کامل و کاملترین انسان حالا، وَ ما أَرْسَلْناكَ إِلَّا رَحْمَةً لِلْعالَمِينَ اوج رحمت سرشار از رحمت در زمانی که در جاهلیت صدر اسلام زنان منشأ شرم و عیب و عار و ننگ بودند پیامبر چه برخوردی نسبت به زنان و کودکان داشت؟ دو چیز نشان دهندهی یک مکتب و آیین است یکی برخورد آن مکتب با زنان، یکی با کودکان، پیامبر یک جملهای فرمودند غوغا! حبّب الیّ محبوب است نزد من، من دوست دارم بسیار زیاد الصّلاة النّسا و الطّیب. شریعتی: بوی خوش. حجت الاسلام لقمانی: نماز، زنان و بوی خوش، در سخن دیگری فرمودند: قرّة عیني النّساء عظمت را ببینید نور چشم من زنان هستند. بیشترین شوخی را پیامبر با زنان اهل خانه و با کودکان داشتند زندگی شاد و روان باشد. شریعتی: در زمانه و در عصری که زن تحقیر میشد دختر زنده به گور میشد. حجت الاسلام لقمانی: اصلاً انسان نمیدانستند زن را، آن وقت کار به کجا میرسد؟ یک سوره نازل میشود به نام نساء، زنان، یک سوره به نام مریم، بانوی پاک و پرهیزکار، یک سوره به نام کوثر، خیر کثیر، یک زن بزرگ جمله مردان زمین است*** دنیا تماشا کن مقام زن همین است*** زن را چنین چشم و چراغ خانه گفتند*** در شأن او المرأة و ریحانه گفتند*** زن نیست آنکه فطرتش تاراج رفته*** زن چیست مرد از دامنش معراج رفته. و این شعر، زن را فراتر هم ز مردان میشناسند*** عیسی بن مریم را به مادر میشناسند. نگاه، نگاه، وقتی که این نگاه اصلاح شد همه چیز رحمانی میشود همه چیز ربوبی میشود همه به هم محبت دارند. عشق باشد همه خویشیم*** خدا مرحم هر دل ریشیم، خدا میداند کار به جایی میرسد که یکی از همسران پیامبر نقل میکند یک روز همهی همسران پیامبر در خانه بودیم فاطمه وارد شد یک دختر، پیامبر قام لها نه قام علیها، به سوی فاطمه دویدند یک دختر، قبّلة یدها نه یدیها، دو دست فاطمه را بوسیدند سینه و پیشانی فاطمه را بوسید، رحب بها خوشامد گفتند آفرین گفتند، چه کردند بعد؟ پیامبر فاطمه را جای خودشان روی پوستی که مینشستند نشاندند منتها با یک تفاوت، این همسر پیامبر بیان میکند وقتی پیامبر وارد منزل فاطمه میشدند فاطمه زهرا میآمدند پیامبر را کنار خودشان مینشاندند ولی وقتی فاطمه وارد منزل پیامبر میشدند پیامبر خودشان کامل روی خاک مینشستند جایشان پوست را به دخترشان میدادند. این چه نگاهی است؟ شریعتی: فداها ابوها. حجت الاسلام لقمانی: فداها ابوها، خیر کثیر، المرأة ریحانة گل خوشبوست. وقتی گل خوشبو بود جایش در گلستان است ارزشمند زندگی میکند قیمتی عالی زندگی میکند، خدایی ناکرده شعار او برهنگی نیست. بغل مفت نیست سقوط نمیکند أُم مادر میشود منشی یکی از شرکتهای غربی نامه مینویسد برای مدیر عامل شرکت اینها فطری است ویژگی که یک انسان دارد شاید متدین نباشد ولی فطری است اینها یا بنی آدم کرّمنا، ببینید بنی آدم، یک نامه مینویسد منشی به رئیس شرکت جناب مدیر من دختری هستم بیست و چهار ساله تحصیلاتم اینطور، از نظر قیافه اینطور، دوست دارم با کسی مثل شما ازدواج کنم به نظر شما چه باید بکنم؟ غیر رسمی خواستگاری، مدیر عامل شرکت جواب میدهد خانم فلان ازدواج من به عنوان یک بیزینسمن یک تاجر با شما خسارت محض است چون من هر روز ثروتم در حال افزایش است ارزش افزوده، ولی شما هر روز عَین عینک، سمع سمعک، هر چه از عمرتان سپری میشود شکسته میشوید و شکستهتر، من سرمایهام رو به افزایش شما سرمایهات رو به کاهش. شریعتی: عجب نگاه عجیب و غریبی! حجت الاسلام لقمانی: خیلی زیباست! لذا ازدواج من با شما به هیچ وجه به سود من نیست مگر ویژگیهایی داشته باشید که جبران آن کاهش را بکند پاکدامنی، وفای به عهد، مادر نمونه بودن برای فرزندان، گرم کردن کانون خانواده، ارزش انسان. شریعتی: قیمتت به خودت باشد نه به چشم و ابرویت. حجت الاسلام لقمانی: قیمة کل امرء ما یحسنه، قیمت هر کسی به مقدار چیزهایی که با آنها کسب شخصیت میکند گاهی با سحر خیزی، گاهی با وضوی دائم، گاهی با دعای ابوحمزه، با خدا خدا گفتن، با ذکر، گاهی با اموری که چشم به هم بزنی تمام میشود، نمیتواند جبران کند کاستیهای انسان را، چشم باز میکند انسان تمام شده است عمر. ارزش انسان نگنجد از بزرگی در دهان*** سادهلوح آن کسی که گوید انسان زیر پوست. خدا رحمت کند مرحوم شهریار را. پیرم و گاهی دلم یاد جوانی میکند*** بلبل شوقم هوای نغمه خوانی میکند*** طفل بودم دزدکی پیر و علیلم ساخت*** آنچه میکند با ما دوران نهانی میکند. و جملهی پایانی، ظاهراً وقت تمام است. عربی بدوی آمد وارد مسجد رسول خدا شد این تکه برای ماه مبارک رمضان است. برای جدیت در دعا و استغفار فوق العاده است. یا رسول الله، بلند بدوی کم فرهنگ، روز قیامت حساب و کتاب ما با کیست؟ پیامبر فرمودند برادر عرب با خدا. خود خدا؟ پیامبر فرمودند: بله. خندید و خوشحال رفت. پیامبر فرمودند صدایش بزنید، چرا خندیدی؟ چرا خوشحال رفتی؟ یک جمله گفت: شب قدر یاد این مطلب باشید، یا رسول الله خوشحال شدم چون الکریم إذا قدر عفوا. انسان کریم و بزرگوار کرّمنا، انسان کریم و بزرگوار وقتی قدرت پیدا میکند میبخشد. من خوشحال شدم که سر و کارم با خداوند است پس باید خودم هم کریمانه زندگی کنم تا مشمول عفو الهی باشم. خدا انشاالله این ویژگیهای والا را لحظه به لحظه در وجود ما بیشتر و بیشتر کند انشاالله. شریعتی: انشاالله، آقا خیلی ممنون و متشکرم از شما و خیلی ممنونم از لطف و عنایت و محبت و مرحمت همیشگیتان باید خداحافظی کنیم و آیات نورانی قرآن کریم را بشنویم. عزیزانم امروز صفحهی 260 را تلاوت خواهند کرد. حاج آقای لقمانی دعا کنند و انشالله آمین بگوییم. حجت الاسلام لقمانی: اللّهم صلّ علی محمّدٍ و آل محمّد خدایا به محمّد و آل محمّد به حق بهترین سحر خیزان و دعاگویان و اشک ریزان درگاهت تمام گناهان ما را ببخش و بیامرز(الهی آمین) آنچه اعمال ریایی داشتهایم با اخلاص از ما بپذیر(الهی آمین) آرامش، شادی به تمام خانوادههای ما برگردان(الهی آمین) مشکلات همه را بر طرف بگردان(الهی آمین) دختران و پسران ما را سپید بخت بگردان(الهی آمین) اموات، شهدا، پدران، مادران، غریق رحمت بفرما(الهی آمین) به برکت صلوات بر محمّد و آل محمّد. شریعتی: اللّهم صلّ علی محمّدٍ و آل محمّدٍ و عجّل فرجهم خیلی ممنون و متشکرم از لطف و عنایتتان. در پناه خداوند بزرگ و مهربان باشید. یار بی پرده از در و دیوار در تجلیست یا اولی الابصار، لذت تماشای بهار را از دست ندهید بهاری باشید تا سلامی دوباره. خیلی از شما ممنون و متشکرم. اللّهم صلّي علی محمّدٍ و آله محمّد أعوذ بالله من الشّیطان الرّجیم بسم الله الرّحمن الرّحیم صفحه260قرآن کریم اللّهم صلّي علی محمّدٍ و آله محمّد