1401-11-19حجت الاسلام نظافت نکاتی از زندگی امام خمینی (رحمه الله علیه)

حجت الاسلام نظافت: سلام بر شما و همه‌ي بينندگان عزیز این ایام را تبریک عرض می‌کنم به ویژه به  اهالی نیروی هوایی و گرامی می‌داریم یاد و خاطره‌ی حضرت امام (رحمه الله علیه) و اين روز که همافرها و خلبانان رفتند محضر امام بیعت کردند با امام.
شریعتی: و آن عکس تاریخی که ماندگار شد.
حجت الاسلام نظافت: آن عکس تاریخی که ماندگار شد، بله بله. خب در خدمتتان هستیم.
شریعتی: حالتان چطور است؟ سلامت باشید، انشاالله که خوب هستید وسلامت.
حجت الاسلام نظافت: خدا نگهدارتان باشد.
شریعتی: بزرگوارید. ما خیلی خوشحال هستیم و خیلی دلگرم به اینکه حاج آقای نظافت، مشهد یاد می‌کنند ما را و همه‌ی مخاطبین عزیز را و به این دعای خیرشان همه‌ی ‌ما دل خوش هستیم انشالله که خداوند مؤیدتان بدارد. همه‌ی ما زیر سایه‌ی حضرت رضا (علیه السلام) سعادتمند و عاقبت به خیر باشیم انشاالله. ببینیم امروز برای ما چه چیزی به ارمغان آورده‌اید بنا است چه نکاتی را بشنویم.
حجت الاسلام نظافت: بله بِسمِ اللهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیم وَ بِه نَسْتَعِین، جلسه‌ی گذشته بحث ناتمام ماند حیف است که ادامه ندهیم.
شریعتی: سیره امام جواد (علیه السلام) را.
حجت الاسلام نظافت: سیره امام جواد را عرض کردیم، سیره مرحوم امام (رحمه الله علیه) را که ایام دهه فجر هم هست.
شریعتی: که شخصیت ایشان را بازخوانی کنیم.
حجت الاسلام نظافت: بله، که در جهات مختلف الگو هستند و به هر حال نسل جدید باید بشناسند امام را در حد آن عکسی که اول کتاب دیده‌اند و یک چیزهایی که همین‌طوری در ذهن است و پراکنده است باید دقیقا شخصیت امام شناخته شود و بسیار سازنده برای طلاب، برای دانشجویان، برای هر کسی که می‌خواهد الگو داشته باشد. امام پیر است اما دلش جوان بوده ‌است امام.
شریعتی: و هر کسی که می‌خواهد انقلاب را بشناسد.
حجت الاسلام نظافت: هر کسی که می‌خواهد درست بشناسد باید امام را نگاه کند. خیلی‌ها دنبال امام بودند، عاشق امام بودند، آرام آرام روش‌شان عوض شد رویشان هم نمی‌شود که بگویند نظر ما عوض شده‌است، دنیاگرایی بر بعضی‌ها غلبه کرد و عکس امام را زدند بالای سرشان ولی عکس امام عمل کردند و این چقدر بد است، اگر آن عکس نبود باز هم دل آدم خوش بود. دقت می‌کنید؟ چرا می‌گویم چقدر بد است؟ برای اینکه ضربه می‌زند به شخصیت امام و ضربه زدن به شخصیت امام، ضربه زدن به اسلام است چون امام محو در اسلام بود، ذوب در اسلام شده بود واقعا. آیت الله العظمی اراکی، شیخ الفقهاء و المجتهدین، خیلی ایشان عظمت داشت. ایشان می‌آیند به دیدن امام، امام به استقبال آقای اراکی می‌روند و لباس کامل که نشان از تعظیم و تکریم ایشان است، با اینکه ایشان خب داخل خانه‌ی امام بوده است. آقای اراکی امام را می‌بینند سه بار می‌گویند اَلسَّلامُ عَلَیکَ یَابنَ رَسُولِ الله اَلسَّلامُ عَلَیکَ یَابنَ رَسُولِ الله اَلسَّلامُ عَلَیکَ یَابنَ رَسُولِ الله، امام زیر بغل آیت الله اراکی را می‌گیرند و کنار خودشان می‌نشانند.
شریعتی: سید بوده است امام دیگر، روی این حساب.
حجت الاسلام نظافت: بله سید است ولی همه‌ی سیدها را که نمی‌گویند اینطوری قطعا جهت آیت الله اراکی منظورشان این بوده است که شما مجدد دین هستی که در ادامه دارد، آیت الله اراکی فرمود: أنا عبدٌ من عبیدک، من بنده‌ای از بندگان تو هستم و فرمود شما مجدد مذهب هستید. اینکه می‌گوید اَلسَّلامُ عَلَیکَ یَابنَ رَسُولِ الله، از این جهت که زنده کرد. یک اربعین مدیون کار امام است، اینکه در تمام دنیا اسلام رو به پیشرفت است مدیون کار امام است، اینکه قرآن را  آتش می‌زنند چون قرآن رو به پیشرفت است چون رو به پیشرفت است، این‌ها به خاطر امام است. اصلا معنویت در دنیا گرایش فوق العاده‌ای پیدا کرده است.
شریعتی: این دم مسیحایی امام بوده است که زنده کرد.
حجت الاسلام نظافت: یعنی ما باید حق را ادا کنیم و باید بگوییم والا مبتلای به کفران نعمت می‌شویم. خب عرض کردیم شخصیت امام همه جانبه بود یکی از آن‌ها این بود روابط داخل منزل امام خب الگوی خوبی است. امام به همسرشان احترام می‌گذاشتند. یک نامه‌ای الان من همراهم نیست آن نامه، که امام یک وقت رفته بودند به سفر.
شریعتی: نامه‌ی عاشقانه‌ای به همسرشان نوشتند. بله خیلی لطیف است.
حجت الاسلام نظافت:خیلی جالب است. معمولا علماء ادبیات‌شان اینطوری نیست. تصدقت بروم، دلم تنگ شده است و قربانت بروم.
شریعتی: جات اینجا خالی هست و بله خیلی نامه‌ی خوبی است چون به نظرم لبنان بود شاید.
حجت الاسلام نظافت: عبد بود، عبد یکی از ویژگی‌هایش این است که متواضع است. یک عکسی هست امام دارند چایی می‌ریزند، دیده‌اید شما؟
شریعتی: بله زیاد دیدیم.
حجت الاسلام نظافت: یک عکس هم هست که دارند سینی چایی را می‌آورند. ببینید امام کار می‌کرد در خانه. دارد که یک وقت مهمان آمده بود در خانه امام، می‌گوید دیدم وقتی که ظرف‌ها را جمع کردند آوردند در آشپزخانه، دیدم امام آمدند گفتم شما چه چیزی می‌خواهید اینجا؟ فرمودند: آمده‌ام کمک‌تان. تو را به خدا بگذارید ما خودمان می‌شوریم گفتند نه من باید کمک‌تان کنم. بنده‌ی خدا در خانه کار می‌کرد، کمک می‌کرد، نه همیشه ولی وقتی که فرصت دارد و وقت آن است ننگش نمی‌کند. قطعا خانم امام فداکاری می‌کرده است و کارهای خانه را انجام می‌داده است. خانم‌ها انجام می‌دهند و این کارهای خانه را جهاد می‌دانند اما اینکه مرد بیکار باشد و کمک نکند، این خوب نیست. این کمک کردن خوب است. خودم را هم موعظه می‌کنم. این روش ائمه اطهار است. دارد که یک کسی در حمام به امام رضا (علیه السلام) گفت: دَلِّکنی، آقا با افتخار شروع کردند به تمیز کردن، نمی‌شناخت امام را. این تواضع است. دارد که حضرت عیسی (عَلی نَبیِّنا و آلِهِ وَ عَلَیهِ السَّلام) یک وقت به شاگردانشان گفتند که من یک تقاضا دارم. گفتند: قضیت حاجتک. با افتخار حاجت شما را ما برآورده می‌کنیم. فرمود: اجازه بدهید پاهایتان را بشورم. گفتند: یا روح الله ما باید این کار را بکنیم. فرمود: «إِنَّ العالِمُ أَحَقُّ بِخِدمة» قابل توجه کسانی که نیرو زیر دست دارند فرماندهان ارتش، سپاه، معلم‌ها، کسی که شاگرد دارد، کارخانه دارد. تواضع «مَن تَواضَعَ رَفَعَهُ الله» هر کسی نیرو در اختیارش است این روش را یاد بگیرد. تواضع، تواضع. امام متواضع بود. امام کار خودش را تا جایی که می‌توانست به  کسی محول نمی‌کرد. تشنه می‌شد، پیرمرد بود نمی‌گفت آب بدهید. نمی‌خواهم بگویم الان ما نگوییم آب بدهیم به همدیگر ولی اگر طرف دیر کرد دعوا نکنیم. ولی امام این قدر دقیق بود، حتی گاهی اگر تشنه می‌شدند می‌گفتند: آب پیدا نمی‌شود؟ نمی‌گفتند: آب بدهید. حیا می‌کرد از اینکه به انسانی دستور بدهد. اشکال ندارد «بَینَ الأحبَاب تَسقُطُ الآدابِ» به همدیگر فرمان دهید ولی سر این فرمان یک مقدار تأخیر شد اجرایش، دعوا راه نیندازید، توقع نداشته باشیم. در روایت داریم که مؤمن اینگونه است: «ضَنِینٌ بِخََلَّتِهِ» یعنی بخل دارد که حاجتش
را به دیگران بگوید.

شریعتی: یعنی تا جایی که می‌تواند، نمی‌گوید خودش انجام می‌دهد.
حجت الاسلام نظافت: با اینکه اصحاب پیامبر هم اینطوری بودند. اگر صحابه پیامبر این چنین تربیت شده بودند، یک کسی بالای اسب بود چوب دستی‌اش می‌افتاد به رفیقش نمی‌گفت چوب دستی را بده، می‌آمد پایین، چوب دستی را برمی‌داشت، سوار می‌شد.
شریعتی: نمی‌خواهند بار روی دوش کسی باشند.
حجت الاسلام نظافت: پیاده شدن و سوار شدن از اسب چقدر زحمت دارد. دارد که در خطبه متقین «نَفسُهُ مِنهُ فِي عَنَاءٍ» متقین خودشان را به رنج می‌اندازند، «و النَّاسُ مِنهُ فِی رَاحَهٍ» ولی مردم از وجود آن‌ها در راحت‌ هستند. «أَتعَبَ نَفسَهُ لِآخِرَهِ» خودش را زحمت می‌اندازد برای آخرت. «وَ أَرَاحَ النَّاسَ مِن نَفسِهِ» دیگران را از خودش راحت می‌کند به هر حال این سیره‌ی امام بود شصت سال زندگی و عدم تقاضای یک لیوان آب خیلی عجیب است یعنی می‌گویند یک بار هم نشده است که امام این را بگویند اگر هم خیلی دیگر مجبور می‌شدند با کنایه می‌گفتند. امام مستضعف دوست و مستضعف نواز بود طرفدار فقرا بود، طرفدار محرومان بود حالا چه از طریق امکاناتی که در اختیارشان بود و چه امکانات شخصی‌شان. آن زمینی که ارث پدری امام بود شهر خمین که بزرگ شد، افتاد داخل شهر امام به امام جمعه خمین دستور داد که زمین را قطعه قطعه کنید بدهید به فقرای خمین. شنیدم حاج احمد آقا زنگ زده بود به امام جمعه‌ی خمین گفته بود منم زمین ندارم منم فراموش نکن، شاید شوخی بوده است هرچیزی که بوده است ولی خیلی عجیب بود، یعنی امام فرزندان خودش را ترجیح نداد.
شریعتی: فقرا را ترجیح داد.
حجت الاسلام نظافت: این‌ها در یک اوج هستند ما ممکنه عین این‌ها نتوانیم عمل کنیم ولی فاصله‌مان را کم کنیم. ممکنه واقعا همه از نظر ایمانی این ظرفیت را نداشته باشند ولی هم بشناسیم هم دوست داشته باشیم که آنگونه باشیم.
شریعتی: یک افقی باشد که به آن سمت حرکت بکند.
حجت الاسلام نظافت: بله. چقدر خوب است که روی قبر ما بنویسند این قبر کسی است که دوست داشت چنین باشد حداقل اینطوری باشیم دوست داشته باشیم. بعد در روایت داریم که اگر کسی دوست داشته باشد، بالأخره خدا این فضیلت‌ها را روزی او می‌کند، همه چیز از میل درونی شروع می‌شود همه  چیز از یک تصمیم شروع می‌شود، بخواهیم خدا روزی‌مان خواهد کرد. آن وقت در دعایی که از امام زمان هست در مورد شیعیان که برای علماء برای اقشار گوناگون دعا می‌کنند با عبارت «اللّهُمَ ارزُقنا تُوفیقَ الطّاعَه...» شروع می‌شود نوبت مسئولین که می‌شود امام زمان برای مسئولین اینطوری دعا می‌کنند «وَ عَلَی الاُمَراءِ بِالعَدلِ وَ الشَفَقَه» خدایا تفضل کن امیران جامعه‌ی اسلامی عادل و دلسوز باشند. این دلسوزی خیلی مهم است، اگر مسئولین دلسوز باشند و از ته دل مردم را دوست داشته باشند، از هر جایی هست راه پیدا می‌کنند و اعتبار پیدا می‌کنند و پول جور می‌کنند و راه پیدا می‌کنند و گره را باز می‌کنند. عمده این حالت درونی است اگر هم نتوانند خدا به همان دل آن‌ها ثواب خواهد داد «وَ عَلَی الاُمَراءِ بِالعَدلِ وَ الشَفَقَه»
شریعتی: هر دو هم باید با هم باشد.
حجت الاسلام نظافت: عدالت و دلسوزی، چون اگر دلسوزی تنها باشد گاهی ممکن است به خاطر دلسوزی بعد افراط کند و به یک نفر زیاد بدهد، به یک نفر کم بدهد. امیر المؤمنین بچه‌های برادرش که آن‌ها از سوء تغذیه صورتشان سیاه شده بود به شهادت خود امیرالمؤمنین، موهایشان ژولیده بود بس که فقیر بودند، امیرالمؤمنین به آن‌ها امکان اضافه‌ای نداد. از کوپن‌شان بیشتر نداد. برادرش عقیل نابینا بود، نداد. دلسوز بود ولی عادل هم بود. این تذکری که شما دادید خیلی خوب بود. دو تایی‌اش با هم. گاهی دلسوزی افراطی سر از ظلم درمی‌آورد. هم عدالت هم دلسوزی. ویژگی دیگر امام این بود که شجاع بود بچه‌هایمان را شجاع تربیت کنیم. ما نداریم در مجتهدین، همه‌ی مجتهدین ضمنا محترم هستند، همه‌ی علماء محترم هستند ولی همانطور که انبیاء در یک رتبه نیستند علماء هم در یک رتبه نیستند. «تِلکَ رُسُل فَضَّلنا بَعضَهُم عَلَی بَعض» امام تنها عالمی که بنده دیدم شاید دیگران هم بودند که فرمود: والله تا به حال نترسیدم.
شریعتی: چقدر عظمت می‌خواهد، چقدر باید روحت بزرگ باشد که هرگز نترسی.
حجت الاسلام نظافت: والله، قسم جلاله خورده. آن شبی که امام را از قم تبعید کردند، در راه می‌آوردند امام را دستگیر کردند و ریختند در خانه‌ی امام. خود امام می‌گویند در جاده‌ی تهران-قم ماشین از جاده خارج شد، به ذهنم خطور کرد می‌خواهند من را ببرند در دریاچه‌ی نمک سر به نیست کنند مثل خیلی از مبارزها. چون این حالت به من دست داد، این خطور ایجاد شد، دلم را کنترل کردم ببینم چه حالی دارم. دیدم نه الحمدلله دلم محکم است و ترسی ندارم. نگاه کردم دیدم آن کسی که من را دستگیر کرده بود دارد می‌لرزد، او نگران است به او امام دلداری می‌دهند. عظمت داشت امام. به همین دلیل فرمود: آمریکا هیچ غلطی نمی‌تواند بکند. یک وقت من می‌گویم خب من در جایگاه تصمیم گیری نیستم حرف من کسی اعتنا نمی‌کند ولی امام در یک جایگاهی بود که همه‌ی دنیا به حرفش توجه می‌کردند و امام واقعا ترسی نداشت. این به خاطر ایمان قوی بود، مؤمن اینطور است. ایمان قوی ثمرش این است.
شریعتی: از او کوه می‌سازد.
حجت الاسلام نظافت: مستضعفان را مظلومان را دوست داشت بعضی‌ها ظلم شده است به آن‌ها فلذا طرفدار فلسطینی‌ها بود و در اوج گرفتاری ما امام حاضر نشد به نه غرب باج بدهد نه به شرق. یعنی اگر ما کافی بود یک گوشه چشمی به رئیس وقت اتحاد جماهیر شوروی نشان می‌دادیم ولی امام از مردم افغانستان حمایت کرد، از مردم فلسطین حمایت کرد، کوتاه نیامد در حمایت از مظلوم. سفارش امیرالمؤمنین را عمل کرد: «کونا لِظّالِمِ خَصماً وَ لِمَظلُومِ عَوناً» ویژگی انقلاب اسلامی همین است امام عاقل هم بود، نمی‌گفت حرف مرد یکی است. تا جایی که جا داشت استقامت کرد آنجایی که دید خدا می‌گوید کوتاه بیا کوتاه آمد. کجا؟ در پذیرش قطعنامه امام کسی بود که بارها می‌گفت وقتی مردم می‌گفتند جنگ جنگ تا پیروزی، امام می‌فرمود: قرآن بالاترش را گفته است. فرموده است: «قاتلوهم حتی تکون فتنه» بعد که دیدند مصلحت ایجاب می‌کند که کوتاه بیایند، فرمود: من قطعنامه را پذیرفتم و این جام زهر را سر کشیدم و آبرویم را با خدا معامله کردم. چقدر درس بزرگی است، یعنی امام فلذا در تشییع جنازه امام جمعیت کم نشد استقبال باشکوه مثل عرض شود 12 بهمن و بدرقه‌ی باشکوه. عزت دست خداست شیطون نتوانست روی امام اثر بگذارد که اگر بگویید مثلا کوتاه بیای کوچک می‌شوی. نه عزت دست خداست، فرمود: آبرویم را با خدا معامله کردم. من فکر می‌کنم امام آخرین بت را شکست و آن بت شخصیت است یعنی عذرخواهی یعنی کوتاه آمدن یعنی انعطاف. ببینید این چقدر برای جوانان ما درس است برای خانم‌ها برای آقایان. گاهی در زندگی اختلاف می‌شود.
شریعتی: حتی برای مسئولین.
حجت الاسلام نظافت: مسئولین الان بله بله. آقا مسئولین اگر یک جایی اشتباه کردند، صادقانه بگویند اشتباه کردیم، مردم می‌پذیرند. ولی متأسفانه این روحیه را نداریم. عرض کردم عکس امام روی دست‌مان است.
شریعتی: عکسش را  می‌بینیم و عکسش عمل می‌کنیم.
حجت الاسلام نظافت: مکرر دیدم افرادی که خودشان را حزب اللهی می‌دانند چه بسا هم لباس بنده هستند ولی عذرخواهی نمی‌کنند و آن بیانی که در نهج البلاغه است امیرالمؤمنین فرمود: مواظب باشید کفار در عمل به قرآن از شما پیشی نگیرند، خب گرفتند در بعضی از زمینه‌ها. مکرر دیدم از بعضی از کشورها مسئولش به خاطر یک اشتباه جزئی استعفا می‌دهد.
شریعتی: و این چه اعتمادی را جذب می‌کند. جلب می‌کند.
حجت الاسلام نظافت: چقدر خوب، در بسیاری از زمینه‌ها آن‌ها اینطوری بودند. این هم یک نکته انعطاف به جا این نشان عقلانیت است، لجبازی نکرد امام. حالا در خانه یک اختلاف پیش می‌آید یک خانمی می‌گوید من اشتباه کردم آقا‌ بگوید من اشتباه کردم. من گاهی یک وقت طلبه‌های مدرسه‌مان را جمع کردم گفتم بچه‌ها حرف مرد دوتا است. میخواستم یک چیزی بگویم که قبلا پافشاری می‌کردم میخواستم بگویم نظرم عوض شده است.
شریعتی: یعنی کوتاه آمده بودید از آن حرفتان.
بله من کوتاه آمدم گفتم آقا حرف مرد دوتا است بچه‌ها. دیگر حالا هر موقع بگوییم حرف مرد دوتا است می‌دانند که ما می‌خواهیم یک روشی را عوض کنیم اشکال ندارد.
شریعتی: بله چه اشکالی دارد؟
حجت الاسلام نظافت: مطابق با شرایط وقتی آدم می‌فهمد روش دیگری باید اعمال کند، باید آن کار را بکند. ویژگی دیگر امام نشاط، شادابی و سرزندگی بود. شاداب بود، سرزنده بود. غصه‌های فراوانی روی دل امام بود چه از داخل چه از خارج از کشور چه از جنگ ولی معنویت امام را نگه داشت.
شریعتی: یعنی امام بعد از تحمل آن شرایط وقتی انقلاب به پیروزی رسید بلافاصله درگیر یک جنگ عظیم نامتوازن شد.
حجت الاسلام نظافت: نه فقط جنگ تمام دور تا دور ایران اغتشاش و شورش بود
شریعتی: و حالا اختلاف سلیقه‌های داخلی و مدیریتی و...
حجت الاسلام نظافت: فتنه بنی صدر و مجاهدین و... خیلی عجیب بود. بعد این شادابی اینکه امام پیر بود ولی افسرده نبود. نگاه کنید در سن امام باید یک کسی بیاید طرف را باد بزند. امام در این سن مسئولیت یک کشور طوفان زده را بر عهده گرفته است. معنویت خیلی کمک می‌کند و اشک‌های شبانه. نماز شب‌های امام خیلی عجیب بوده است حضرت آقا گفتند که حاج احمد آقا، خدا رحمت کند ایشان را، گفته بود پدرم که نماز شب می‌خوانند، دستمال عادی برای خشک کردن اشک چشم کفایت نمی‌کند حوله کنار دست امام است. نماز شب خواندن‌ ایشان هم خیلی با دقت و با توجه بوده است. اولا یک طوری بلند می‌شدند که بقیه بیدار نشوند بعد دارد که ابر می‌گذاشتند در آن روشویی که آب صدا ندهد، مزاحمت برای دیگران نباشد.
شریعتی: و آن نماز ایشان در آستانه رحلت‌شان در بیمارستان که من هر وقت آن نماز را می‌بینم خودم خیلی خجالت می‌کشم از خودم. که با چه حالی امام ایستاده است.
حجت الاسلام نظافت: تا آخرین نفس امام نه تلاوت قرآن و نه ذکر و نه نماز را بله و عجیب است هم نماز و هم توسل به اهل بیت (علیهم السلام). هر شب بروند حرم حضرت امیرالمؤمنین علی (علیه السلام) و زیارت جامعه کبیره. خدا رحمت کند آقا مصطفی را. آقا مصطفی می‌گوید: یک شب نجف رفت طوفانی بود هوا خیلی سرد بود و پدر آماده شدند که بروند حرم، گفتم امام حالا استدلال علمی که دور و نزدیک ندارد که، خب زیارت از راه دور هم که داریم از همین جا بخوانیم. امام قبول نکردند رفتند.
شریعتی: و خاطرم هست شاید آن جا امام خیلی برای خود من جالب بود گفتند این روحیه‌ی عوامی را از ما نگیرید.
حجت الاسلام نظافت: بله میخواستم بگویم گفتم شاید سوء تفاهم درست کند. یعنی امام آن نگاه فیلسوفانه و عالمانه را دخالت نمی‌داد.
شریعتی: یعنی اینجا من مثل بقیه من می‌آیم زائر می‌شوم همراه می‌شوم.
حجت الاسلام نظافت: عوام فکر می‌کنند هر چه به ضریح نزدیکتر می‌شوند به امام نزدیکتر می‌شوند در حالی که در معنای دقیق علمی و عرفانی آن، آن قرب، قرب روحی است ولی بالاخره این وسیله‌ای است. یعنی عوام به این ضریح توجه می‌کنند.
شریعتی: اصلا آدم خودش آرام‌تر می‌شود دیگر.
حجت الاسلام نظافت: بله خیلی عجیب بود. آن وقت در خطبه متقین داریم «یَبیتُ حَذِراً وَ یُصبِحُ فَرِحاً» متقین شب‌ها با نگرانی سپری می‌کنند صبح که می‌شود شاد هستند. ببینید مؤمن با کافر یک مشترکاتی دارد در لذت‌های مادی مشترکات دارد بلکه مؤمنین لذت‌های مادی‌شان هم بهتر است چون آرامش دارند، چون استرس ندارند چون پر توقع نیستند. در لذت‌های مادی هم وضع مؤمنین بهتر است که حالا بقیه ممکن است که متوجه نشوند اما در نهج البلاغه داریم «أَصَابُوا لَذَهَ زُهدِ اَلدُّنیَا فِی دُنیَاهُم» مؤمنین یک لذت ویژه‌ای دارند، و آن لذت زهد. امام زاهد بود دلبسته‌ی دنیا نبود لذت اشک داشت لذت نماز شب داشت خدا انشاالله روزی ما کند تا مردیم.
شریعتی: و آن حلاوت را به ما بچشاند.
حجت الاسلام نظافت: بله بخواهیم أذقنی دعایش هم این است، حلاوت فرمودین دعایش هم این است «أذقنی حلاوت ذکرک» خدایا شیرینی یاد خودت را به من بچشان. شب اول ماه رجب دعا این بود: خدایا حظ ما را از این ماه گرسنگی و تشنگی قرار نده. یعنی روزه‌مان روزه‌ی واقعی باشد و حظ ما از نماز فقط این خم و راست شدن نباشد  بلکه بچشیم. دین داری عارفانه و عاشقانه چیز دیگری است، انشاالله خدا روزی ما هم بگرداند.
شریعتی: انشاالله
حجت الاسلام نظافت: مظهر «رُحَمَاءُ بَینَهُم وَ أَشِدَّاءُ عَلَی الکُفَّارِ» بود. نه شرقی، نه غربی تا آخرین لحظه پای این حرف ایستاد ولی نسبت به محرومان مهربان بود. اهل دعوت به حق بود. گورباچف را دعوت کرد به فکر نجات گمراهان بود. خیلی عجیب بود. امام نامه نوشتند به آیت الله جوادی آملی و آقای دکتر لاریجانی و خانم دباغ خدا ایشان را رحمت کند، این‌ها را فرستادند و رفتند و پیام امام را رساندند و به گورباچف گفتند که پیش بینی کردند که کمونیست  را دیگر باید در موزه‌های سیاسی پیدایش کرد و به او گفتند که در دامن غرب نیفت. دعوت کردند که اسلام را مطالعه کند. خیلی عجیب بود امام، این کار را کرد یعنی از این هم غافل نشد. جمله‌ی امام در پیام به گورباچف این است: برای همه روشن است که از این پس کمونیست را باید در موزه‌های تاریخ سیاسی جهان جستجو کرد، چرا که مارکسیسم جوابگوی هیچ نیازی از نیازهای واقعی انسان نیست. ابهت داشت امام، مظهر جلال خدا. جلسه گذشته هم عرض کردم هم جذبه داشت هم ابهت داشت. این ابهت امام را اگر می‌خواهیم ببینیم چند جا خودش را نشان می‌دهد: اول در همان عکس‌ها و وجنات امام خودش را نشان می‌دهد این ابهت را ولی در آن دیداری که شواردنادزه وزیر کارکشته‌ی خارجه اتحاد جماهیر شوروی آمده بود ایران از کاخ کرملین حالا آمده است جماران یک اتاق کوچک، امام پیر شدند خیلی نحیف هستند بعد عبا و امامه هم نگذاشتند یک عرق‌چینی روی سر گذاشتند و همین‌طور عادی نشستند. من همان موقع گفتم چرا پایشان می‌لرزد؟ بعد آقای ولایتی مصاحبه کردند گفتند صدایش هم ارتعاش داشت، از چه چیزی می‌ترسد؟ شما بمب اتم دارید شما ابرقدرت شرق هستید. ابهت امام خیلی عجیب بود. جذبه هم امام داشت، جذبه‌اش این بود که شما اشاره کردید هفته‌ی قبل این همه جوان خودشان را فدایی امام کردند با اشاره امام. زنان مصر یوسف را که دیدند دستان‌شان را بریدند محو جمالش شدند. مرد الهی اینگونه است هم جذبه دارد هم ابهت دارد. می‌گویند پیامبر اکرم اگر لبخند نمی‌زد، کسی جرئت نمی‌کرد نزدیک‌شان شود. خدا ابهت می‌دهد، عظمت می‌دهد. این را هم باید از خدا خواست، یعنی هم محبوبیت را از خدا بخواهیم هم عظمت را. در دعای عرفه است «فِی أَعیُنِ النَّاسِ فَعَظِّمنی وَ فِی نَفسی  فَذَلِّلنی» خدایا در چشم‌های مردم من را با عظمت کن اما خودم در پیشگاه تو خودم را ذلیل بدانم، یادم نرود، خودم را گم نکنم. مردم مرا هر چه عظیم‌تر می‌دانند، من متواضع‌تر باشم. امام ابهت داشت نمونه‌اش هم همین. نکته‌ی دیگر که خیلی جالب است نگاه انسانی امام یعنی این رأفت امام فقط برای مردم خودش و برای مسلمانان و برای بچه‌ها و خانواده‌ی خودش نبود، بلکه داستانهایی که امام در فرانسه و نوفل‌لوشاتو ساکن بودند خیلی عجیب است. آخر در نامه‌ی امیرالمؤمنین به مالک اشتر هست «وَ أَشعِر قَلبَکَ الرَّحمَةَ لِلرَّعِیَّة» فرمود: مردم را از ته دل دوست داشته باش، به این‌ها لطف کن، مبادا درنده خو باشی نسبت به این‌ها.قابل توجه مسئولین باید مراقب باشند. کسی پستی گیر می‌آورد، مراعات حال زیردستان را کند. بعد آنجا امیرالمؤمنین می‌گویند: «فَإِنَّهُم صِنفَانِ إِمَّا أَخٌ لَکَ فِی الدِّینِ وَ إِمَّا لَکَ فِی الخَلقِ» مردم را دوست داشته باشید یا برادر دینی‌ات هستند یا اگر برادر دینی نیستند انسان هستند. انسان دوست داشتنی است ولو مسیحی، یهودی ولو هم کیش ما نباشد. این نگاه بین ما غریب است، نگاه انسانی.
شریعتی: یعنی هم کیش و آیین تو نیستند هم‌نوع تو که هستند.
حجت الاسلام نظافت: آفرین هم‌نوع دوست داشتنی است، یعنی استعداد لقاءُالله را دارد، استعداد بهشتی شدن را دارد، استعداد متدین شدن به دین حق را دارد، اگر دارد دوست داشتنی است. مگر اینکه دیگر لجبازی کند.
شریعتی: بله اینکه دیگر روشن است.
حجت الاسلام نظافت: ‌بیفتد در دنده عداوت با اسلام و مسلمین و ارزش‌ها و خدا، آنجا می‌گوییم برائت. و گرنه تا کسی عدو خدا نشده است ولو هم کیش ما نباشد دوست داشتنی است.
شریعتی: و ما در مقابل آن مسئول هستیم.
حجت الاسلام نظافت: مسئول هستیم که پیام را به او برسانیم. هم چنان که امام احساس مسئولیت کرد
و گورباچف را دعوت کرد. آن وقت دارد که امام برای مسیحی‌ها هدیه فرستادند. یکی از همراهان امام می‌گوید از ایران گز و آجیل و اینطور چیزها آورده بودند، امام دستور داد این‌ها را تقسیم کنید بدهید به همسایه‌ها. چون مسیحی‌ها گل هم دوست دارند گفتند گل بخرید رویش بگذارید. می‌گوید اصلا در می‌زدیم تعجب می‌کردند. اصلا آنجا این خبرها نیست، هر کس سرش در زندگی خودش است، به پدر خودش طرف اعتنایی نمی‌کند. بعد می‌گوید دیدم یک خانمی تا این صحنه را دید اشکش جاری شد و این رویه امیرالمؤمنین و ائمه اطهار بوده است. اسلام با اخلاق رفت جلو یا با استدلال؟ با اخلاق. اول با اخلاق جذب می‌کند بعد طرف می‌آید.
شریعتی: با استدلال پیش ببر.
حجت الاسلام نظافت: پیش می‌برد، عمق پیدا می‌کند ادامه پیدا می‌کند، استمرار پیدا می‌کند. آن وقت این هم آیه داریم برایش در قرآن که در سوره ممتحنه داریم، خدای متعال فرمود: خدا نهی نمی‌کند شما را از اینکه نیکی کنید به مشرکین. به شرطی که آن‌ها با شما سر جنگ ندارند آن‌هایی که نمی‌جنگند، آن‌هایی که شما را از شهرتان بیرون نکردند. نیکی کنید عادلانه با آن‌ها رفتار کنید. بنابراین این هم یک درس است، نگاه انسانی داشتن که شب تولد عیسی مسیح هم این کار تکرار شده است و بسیار جالب بوده است. نکته دیگر پرکاری امام است، خیلی امام روی وقت حساس بودند. متأسفانه این رسانه‌ها و فضای مجازی و این‌ها سبز شده است، خیلی وقت هدر می‌دهیم. در نهج البلاغه داریم امیرالمؤمنین فرمود: دنیا آزمایش خانه‌ای است که اگر کسی ثانیه‌ای را هدر دهد، غصه‌ی آن ثانیه را خواهد خورد. «وإعلَم أَنَّ اَلدُّنیَا دَارُ بَلِیَّهٍ لَم یَفرُغ صَاحِبُهَا فِیهَا قَطُّ سَاعَهً إِلاَّ کَانَت فَرغَتُهُ عَلَیهِ حَسرَهً» فراغت موجب حسرت است. و امام هم منظم بود به ساعتشان شک می‌کردند به نظم امام شک نمی‌کردند. همه چیز به موقع انجام می‌شد به همین دلیل به همه‌ی کارها می‌رسید و هم پرکار بود. مطالعه، عبادت، رسیدگی. می‌گوید وارد اتاق امام شدم و دیدم امام به پشت خوابیده‌اند، تلویزیون روشن است صدایش بسته است با چشم‌شان دارند کنترل می‌کنند، رادیو هم روشن است دارند نرمش هم می‌کنند دکتر بهشون گفته بود نرمش کن، تسبیح هم دست‌شان است و دارند ذکر هم می‌گویند، هوای نوه‌یشان هم دارند.
شریعتی: چندتا کار با هم.
حجت الاسلام نظافت: بله یک وقت دختر امام می‌گوید رفتم، گفتند بچه‌ات کجاست؟ گفتم شما را اذیت می‌کند نیاوردم. فرمودند: خودت هم دیگر نیا. پیرمرد با حوصله که اینقدر دغدغه دارد.
شریعتی: وسرزنده.
حجت الاسلام نظافت: بله و خودم را هم موعظه می‌کنم. بله سخته واقعا. یعنی آدم گاهی واقعا دلش صدتا کار دارد می‌خواهد بخوابد باید به موقع بلند شود
شریعتی: حاج آقا یکی از موفقیت‌هایشان تربیت شاگردهای متعدد است در مشهدالرضا و الحمدلله از چهره‌های موفق در تربیت طلبه‌ها و برایتان همین جا آرزوی موفقیت می‌کنم.
حجت الاسلام نظافت: خواهش می‌کنم.
شریعتی: خدا انشاالله به شما توان بدهد و به وقتتان برکت بدهد
حجت الاسلام نظافت: انشاالله. ورزش را امام فراموش نمی‌کرد، پیاده‌روی ایشان ترک نمی‌شد. روزنامه را می‌خواندند. نکته‌ی دیگر امام خیلی الهی بودند، خیلی تکیه گاهشان خدا بود به شدت متشرع بودند، به مستحبات هم توجه می‌کردند اما در عین حال امام به مردم بها می‌داد، به رأی مردم بها می‌داد.فرمود: جمهوری اسلامی نه یک کلمه کم نه یک کلمه زیاد. با اینکه امام می‌گفت مشروعیت حکومت از خداست اما می‌گفت باید مردم مشارکت کنند. خب این‌ها ریشه در تعالیم قرآن دارد، ریشه در تعالیم اهل البیت دارد و مردم را امام به مردم اعتقاد داشت. خدا رحمت کند شهید مطهری را. رفته بودند فرانسه دیدن امام وقتی برگشتند گفتند که از امام اینطوری تعریف کرد فرمود: در امام چندتا (أَمَنَ) دیدم یکی از آن‌ها ایمان به خدا و یکی از آنها ایمان به مردم. مردم را قبول داشت، اعتماد داشت و مردم هم حسابی سنگ تمام گذاشتند. پیش بینی امام، شناخت امام از مردم، شناخت درستی بود و اینکه به رأی بها می‌دهیم. این همان جمله‌ی امیرالمؤمنین است. فرمود: « لَولا حُضُورُ الحاضِرِ، و قِيامُ الحُجَّةِ بِوُجودِ الناصِرِ، و ما أخَذَ اللّهُ عَلَى العُلَماءِ أن لا يُقارُّوا على كِظَّةِ ظالِمٍ، و لا سَغَبِ مَظلومٍ ، لأَلقَيتُ حَبلَها على غاربِهِا» امیرالمؤمنین می‌گوید: چون حالا طرفدار دارم، نیرو دارم، اگر نبود این جمعیت طرفدار و خدا حجت را بر من تمام کرده است و خدا از علماء پیمان گرفته است در برابر سیری شکم ظالم و گرسنگی مظلوم بی‌تفاوت نباشند؛ من ریسمان شتر خلافت را می‌انداختم روی کوهانش و رها می‌کردم. یعنی امیرالمؤمنین می‌گوید: دلیل پذیرش خلافت این است.
شریعتی: شما استقبال کردید مردم
حجت الاسلام نظافت: ما اگر می‌گوییم جمهوری اسلامی و انتخابات، پس باید هوای مردم را داشته باشیم. نمی‌شود فقط موقع انتخابات هوای مردم را داشت. نبض افکار عمومی باید دست ما باشد باید بر افکار حکومت کنیم و بر دل‌ها. اسلحه برای متخلفین است اسلحه برای دفاع در برابر دشمنان است. نظام ولایت فقیه است یعنی رابطه عاطفی با مردم. یعنی مردم محرم همه چیز باشند جز اسراری که اگر پخش شود خود مردم ضرر می‌کنند. لذا در نهج البلاغه داریم امیرالمؤمنین می‌فرماید: هیچ چیز را از شما پنهان نمی‌کنم. توضیح بدهید مگر اینکه بخواهد دشمن سوء استفاده کند، داستانش متفاوت است. نکته دیگراین است که  امام ریاست طلب نبود و خودش را نمی‌گرفت و متکبر نبود و می‌فرمود: اگر به من خدمتگزار بگویید بهتر از این است که رهبر بگویید. الحمدلله حضرت آقا هم الان اینگونه هستند، بقیه‌ی مسئولین هم همین‌طوری. ریاست نوکری است، آش دهن سوزی نیست.
شریعتی: تمام مسئولیت تکلیف است.
حجت الاسلام نظافت: تمام آن  تکلیف است و اگر بهتر از فردی پیدا شد اگر آن پست را به او پیشنهاد  ندهد و به دیگران نگوید ایشان را بگذارید، خیانت کرده است. اگر به من پستی پیشنهاد بشود و من بدانم بهتر از من کسی هست بپذیرم من خیانت کرده‌ام. یا خودم را کاندیدا کنم. این‌ها مسئولیت دارد نباید به پست‌ها نگاه پر از درآمد داشت «إِنَّ عَمَلَکَ لَیسَ لَکَ بِطُعمَهٍ» وسیله‌ی نان و آب نیست، این امانت الهی است امانت هم قرآن فرموده است: «إِنَّ اللهَ یَأمُرُکُم أَن تؤَدُّوا الأَمَانَاتِ إِلَی أَهلِهَا» اهل کیست؟ باسواد، متخصص، کاردان، کاربلد، تعهد تنها کفایت نمی کند اصلا این تعهد نیست کسی که تخصص ندارد و می پذیرد این تعهد خیالی است نه تعهدش به درد می‌خورد نه نمازش به درد می‌خورد نظام کارآمدی می‌خواهد بعد از چهل سال ما نمی‌توانیم بگوییم ما نیرو نداریم، اگر نداریم پس در تربیت کوتاهی کردیم باید متعهد و متخصص با هم باشند. ببینید اگر یک خلبان اگر بلد نباشد سقوط ایجاد می‌شود، اگر خوابش ببرد بازم سقوط ایجاد می‌شود فرقی نمیکند دوتای آن لازم است هم تخصص هم تعهد. فلذا در روایت داریم فرقی نمیکند کار را به مضیع بسپاریم یا به خائن؛ نتیجه‌ی آن یکی است یکی عمدا خیانت می‌کند، یکی چون بلد نیست کار را خراب می‌کند.
شریعتی: هر دو کار را خراب می‌کنند.
حجت الاسلام نظافت: خوب نیست به همین راحتی مسئولیت می‌پذیریم و لذا رقابت می‌کنیم و امام اینگونه نبود امام از مرجعیت فرار می‌کرد امام از ریاست فرار می‌کرد البته خدا او را بزرگ کرد خدا او را عزیز کرد. بنابراین این هم یک درس است از زندگی حضرت امام. زهد یعنی همین زهد واقعی یعنی همین.
شریعتی: عدم دلبستگی.
حجت الاسلام نظافت: بله عدم دلبستگی. فرصت داریم؟
شریعتی: نکته‌ای باقی مانده است؟
حجت الاسلام نظافت: بله
شریعتی: میتوانیم برگردیم بعد از تلاوت قرآن اگر موافق باشید. خیلی ازتون ممنون و متشکرم یک صلواتی هم هدیه کنیم به روح بلند امام راحل که امروز از ایشان شنیدیم و انشالله مهمان سفره‌ی امیرالمؤمنین هستند و آنجا انشاالله برای ماهم دعا کنند خیلی ممنون از حاج آقای نظافت عزیز که بازخوانی کرد این شخصیت بزرگ و عظیم حضرت امام خمینی رحمة الله علیه را. عزیزانم امروز صفحه ۲۰۹ رو باهم تلاوت می کنیم به این روزهای ماه که می رسیم، ماه قمری؛ باید من یادآوری کنم یک قراری را که با همدلی تا اینجا پشت سر گذاشتیم و طی کردیم و اگر شما نبودید اگر همت و عزم و همراهی شما نبود بعید میدونم که ما به اینجا می‌رسیدیم. طرح بزرگ فرزندان غدیر که خیلی از زوج‌های جوان نابارور چشم به راه کمک ما و شما هستند میتونیم همراه بشویم با آن‌ها که طعم شیرین پدری و مادری رو بچشند که بچه هایشان را با دل و جان در آغوش بگیرند و مسیر زندگیشون رو ادامه بدهند. هم می‌توانید برای اطلاع از جزئیات این طرح به کانال ما مراجعه کنید در سروش و ایتا، هم به سایت ما و هم زوج هایی که می خواهند ثبت نام کنند عدد ۵ را میتوانند به ۲۰۳۰۳ ارسال کنند و عزیزانی که میخوان مشارکت کنند و همراه شوند در این طرح که هزینه‌های مالی فراوانی را هم تحمیل می‌کند به ما و حتماً به مخاطبان عزیزمان که می‌خواهند در این طرح همراه شوند و ثبت نام کنند برای مساعدت‌تان میتوانید عدد ۱۸ را به ۲۰۳۰۳ پیامک کنید راه‌های مشارکت و نحوه‌ی مشارکت را عزیزان برایتان ارسال خواهند کرد انشاالله همه‌ی شما مأجور باشید و امیدوارم دعای خیر این زوج های جوان که به زودی به پدر و مادری نائل می‌شوند، بدرقه‌ی راه و زندگیتان باشد انشاالله. صفحه ۲۰۹ را با هم تلاوت می کنیم آیه‌های نورانی سوره مبارکه یونس. آیات 7 تا 14 این سوره مبارکه در سمت خدای امروز تلاوت خواهد شد. حضرت زندگی همه‌ی ما منور به نور قرآن باشد و مزین به نور اهل بیت، خاصه حضرت رضا (صلوات الله و سلامه علیه) بازمی‌گردیم. با احترام همراه شما هستیم و در کنار شما هستیم. صفحه209قرآن کریم
انشالله حال دلتان خوب باشد به حق حضرت رضا که چهارشنبه‌های ما منور و مزین است به نور ایشان. کربلا عمری است که با تربتش دارالشفاست                                                                 مشهد اما نسخه‌اش با آب سقاخانه است
عزیزانی که آنجا هستند حتما برای ما دعا کنید ما هم دعا میکنیم انشاالله دست پر برگردید خدمت حاج آقای نظافت عزیز هستیم و ادامه فرمایشات ایشان.
حجت الاسلام نظافت: یکی دیگر از ویژگی‌های حضرت امام این بود که نسبت به بیت المال حساس بودند و  با اسراف به شدت مقابله می‌کردند، حتی اگر لیوان آب اضافی می‌آمد این را دور نمی‌ریختند؛ این را می‌گذاشتند یک کنار و رویش یک کاغذ می‌گذاشتند که بعداً استفاده کنند. اگر 80 ملیون ایرانی این روش را پیاده کنند دنیای‌مان  آباد می‌شود و چقدر ما نیاز داریم فرهنگ سازی شود. آن وقت حالا آن‌هایی که پول بیت المال در اختیارشان است بیشتر باید رعایت کنند. امام ساده زیست بود. ساده زیستی برای همه خوب است، برای مسئولان بهتر است. ساده زیستی دنیای ما را آباد می‌کند. صرفه‌جویی اصلا موجب رشد اقتصادی می شود. اسراف یک ملت را فقیر میکند. ساده زیستی برای همه خوب است. اصلا مایه‌ی آرامش است، تجمل پرستی و امکانات بالا آسایش را به هم میزند چون هرچه گرانتر است، نگرانی‌ها بیشتر است دیگر. بعد باید یک بچه را دائماً بگوییم ساکت باش بنشین جست و خیز نداشته باش که نکند این امکانات آن‌هایی که زندگی تجملاتی دارند.
شریعتی: خشی روی آن بیفتد.
حجت الاسلام نظافت: آفرین بنابراین حالا اگر یک کسی مسئول است ساده زیستی برایش مهمتر است  چرا؟ برای اینکه الگو است دیگر. مسئول باید مایه‌ی آرامش مردم باشد.
شریعتی: و آن نکته‌ای که حضرت اشاره می‌کنند: فقر فقرا به آن‌ها فشار نیاورد.
حجت الاسلام نظافت: یعنی از نظر روانی فقر به آن‌ها فشار نیاورد. مردم وقتی می‌بینند مسئولین وضع‌شان خوب است. ما نمی‌توانیم به پولدارها بگوییم آقا ساده زیست باشید ولی در حکومت اسلامی، جمهوری اسلامی مسئولین ساده زیست باشند دل مردم آرام می‌شود. تحمل‌شان بیشتر می‌شود دلگرم‌تر می‌شوند و لزومی ندارد حالا من فکر نمی‌کنم که صندلی‌های خیلی گرانتر سبب شود کارآمدی مدیران ما بیشتر شود. قفسه‌ها را بگذارند و در آن هم کتاب بچینند که نمی‌رسند این کتاب‌ها را بخوانند، این‌ها چیست آخر. چرا خرج می‌کنید برای این چیزها؟ بترسید من مسئولین عزیز را موعظه می‌کنم واقعا. دلم میسوزد چون این‌ها آدم‌های خوبی هستند بالاخره متدین هستند یا در هر درجه‌ای که هستند ائمه را دوست دارند کشورشان را دوست دارند. دلیلی ندارد این همه تزئینات و تشریفات در اتاق‌هایی که عمدتاً نیستند شما که دائماً این طرف و آن طرف هستید؛ بهترین صندلی باید برای کارمند عادی باشد که یکسره نشسته است، شما که دائماً از این طرف به آن طرف هستید دیگر. بنابراین ساده زیستی الگوی امام بود و امام به شدت مقابله می کرد حتی امام دیدند بدون خبر دارند جماران را گشت می کنند برخورد کردند. خیلی امام دقت می‌کردندبرای ساده زیستی. ساده زیستی موجب استقلال اقتصادی است. امیرالمؤمنین فرمودند: من ضمانت می کنم کسی که میانه روی می‌کند، فقیر نشود. بنابراین ساده زیستی خوب است برای مسئولین واجب است، واجب تر است واقعا.
شریعتی: وشاید همین مراقبت‌های امام و مجموعه ویژگی های امام که هفته قبل از شما شنیدیم و امروز؛ باعث شد که امام اینگونه بگویند که با دلی آرام و قلبی مطمئن و ضمیری امیدوار به فضل و کرم خدا، از خدمت خواهران و برادران عزیز مرخص و به سوی جایگاه ابدی سفر می‌کنم.
حجت الاسلام نظافت: خیلی عالی. یعنی امام هم ترسی نداشت هم مطمئن بود که وظیفه‌اش را درست انجام داده است. بله گفتم حاج احمد آقا را هم بعد از فوت امام. حاج احمد آقا امام را خواب دیده بودند به  امام گفته بودند: چه خبر؟ فرمودند: ما که رد شدیم ولی همین‌ قدر بدان دستی که تکان می‌دهی ثبت است.
شریعتی: که باید برایش جواب بدهی. رحمت و رضوان خدا به روح بلند امام راحل ما وقت‌مان کم است می‌شود ساعت‌ها.
حجت الاسلام نظافت: یک نکته‌ی پایانی لطف می‌کنند پیام‌های فراوانی می‌دهند در برنامه جای طرح همه‌ی آن‌ها نیست ما حالا با دوست‌هایمان تصمیم گرفتیم این سوالات و پیام ها و اشکالات و ابهامات را در کانال خودمان در ایتا جواب بدهیم.
شریعتی: چقدر خوب خیلی خوب جواب بدین بسیار عالی به کانال حاج آقای نظافت دوستان می‌توانند مراجعه کنند و پاسخ سوالات‌شان را آنجا دریافت کنند اتفاق مبارکی است دست شما و همه دوستان درد نکند. بزرگوارید آقا خیلی خوش گذشت در خدمت شما ممنونم متشکرم دعا کنید و انشاالله خداحافظی.
 حجت الاسلام نظافت: خدایا به حق محمد و آل محمد این انقلاب را به انقلاب جهانی امام زمان متصل بفرما. نفوذی‌ها و خائنان را رسوا بگردان. به مردم ما خیر و برکت بیشتری کرامت بفرما. حوائج التماس دعا گویان که مشکلات مادی دارند مشکلات معنوی دارند برآورده بفرما. شر توطئه‌های دشمنان به خودشان برگردان.
شریعتی: الهی آمین خیلی ممنون متشکرم بسیار خب و خداحافظی کنیم تا فردا که انشالله به شما سلام خواهیم کرد باز هم من تاکید می کنم عزیزانی که می‌خواهند در طرح فرزندان غدیر با ما همراه شوند، زوج‌هایی که می‌خواهند ثبت نام کنند عدد ۵ به ۲۰۳۰۳ پیامک کنند و عزیزانی که میخوان مشارکت کنند و مساعدت کنند عدد ۱۸ را به 20303 پیامک کنید این قراره ۱۸ مهرماه اگر یادتان باشد می‌دانید چه کاری باید کنید، نحوه مشارکت رو برایتان پیامک خواهند کرد. بهترین ها نصیبتان باشد. باید خداحافظی کنیم و سلام محضر حضرت رضا و من بگویم:
دعایم کن همیشه در پناه این حرم باشم
که عمری غیر از اینجا هر کجا رفتم پشیمانم
تاسلامی دوباره. خیلی ممنون ومتشکرم از شما.