سلام به سامرای غریب و مظلوم، سلام به امام هادی و سلام به شما که عزادار این امام جوان ما هستید.
به سمت خدای امروز خیلی خوش آمدید.
حاج آقای بهشتی سلام علیکم و رحمة الله شما هم خیلی خیلی خوش آمدید خوشحال هستیم خدمت شما هستیم.
حجت الاسلام بهشتی: سلام علیکم و رحمة الله خدمت حضرت عالی و همه ی بینندگان عزیز این برنامه شهادت مظلومانه امام هادی علیه السلام را که در شرایط خفقان خاصی زندگی می کردند به همه ی علاقه مندان و اهل بیت تسلیت عرض می کنم. از خداوند زیارت آن امام همام را تمنا می کنم. ماه شریف رجب از راه رسیده است، ماه های بندگی، سفره های رنگین پروردگار که بهترین سخن در این روزها و شب ها درباره ی بندگی خداست تبریک می گویم و همچنین دهه ی مبارکه ی فجر را.
ان شاءالله جهان برسد به دست صاحب اصلی اش و ما از منتظران قدوم امام مهدی علیه السلام باشیم.
آقای شریعتی: ان شاءالله، حالتون چطور هست؟
حجت الاسلام بهشتی: الهی شکر
آقای شریعتی: الحمدلله خوشحال هستیم خدمت شما هستیم و خدمت عزیزانمون، عزاداری هاتون قبول باشد ان شاءالله و امیدوارم ما را هم دعا بکنید. همه ی آن هایی که التماس دعای ویژه گفتند و ان شاءالله زیارت حضرت هادی نصیبمان بشود.
چی برای ما به ارمغان آوردید و قرار است چه نکاتی را بشنویم؟
حجت الاسلام بهشتی: ما در سال های قبل شاید بیش از یک سال درباره ی عبادت و نماز صحبت کردیم. از وضو گرفتیم تا سلام نماز پله پله تا خدا.
خود من یک وقتی به حاج آقای قرائتی عرض کردم که 10 سال است از آن وقت 10 سال بود، از حرکت ستاد اقامه ی نماز گذشته است و حدود 300 کتاب به بازار آمده است از ناشران مختلف، فیلم، سرود، شعر ولی جای یک کتاب خالی است. ایشان پرسیدند چه کتابی؟ گفتم شیوه های دعوت به نماز.
آقای شریعتی: که دغدغه ی خیلی از مخاطبان ما هم هست.
حجت الاسلام بهشتی: بله یعنی نمازی که ما اینقدر درباره ی آن شنیدیم و گفتیم در این روزگار با چه شیوه ای مردم را، بچه ها را، جوانان را دعوت کنیم که اثر بگذارد؟ ایشان هم گفتند من رفتم سراغ ستاد زکات این کار را در انجام بده. من هم آن کار را مقدماتی آن تقریباً 100 ساعت طول کشید، در مجموع فکر می کنم بیش از 500 ساعت رفتم سراغ اینکه این شیوه ها را از کجا پیدا بکنم.
آقای شریعتی: ماشاءالله.
حجت الاسلام بهشتی: یک بار قرآن را نگاه کردم، احادیث را نگاه کردم، کتاب های حضرت امام را نگاه کردم تا به یک فرازی رسیدم که ان شاءالله اگر عمری باشد هفته ی آینده عرض خواهم کرد. شیوه های دعوت به نماز، بندگی، عبادت، پرستش.
آقای شریعتی: حاج آقا خودش هم خیلی مسئله ی مهمی است.
حجت الاسلام بهشتی: خیلی مهم است یعنی نه فقط در علوم انسانی حتی در کشاورزی. شما حساب کنید در همین رودباری که نزدیک مناطق شما هست یک زمین است، یک آب است، یک کشاورز مثلاً در یک هکتار با یک روشی کار می کند 7 تن برداشت می کند کشاورز دیگر با آب کمتر، با زمین کمتر دو برابر که برمی گردد به شیوه ی آن کار، شیوه ی آبیاری آن چگونه باشد، کاشت و داشت و برداشت آن چگونه باشد. یا مثلاً در ذوب فلزات می شنویم از مهندسان که با این روش اگر ذوب کنید یا آلیاژها را با این روش چه پیامدهایی، روش ها در دنیای امروز فوق العاده مهم هستند. خدا رحمت کند شهید مطهری را در کتاب یادداشت هایشان که 11 جلد آبی رنگ هست جلد دوم کلمه ی تبلیغ آنجا ایشان می فرماید مسیحی ها در بحث شیوه ها خیلی از مسلمانان جلوتر هستند. آن ها ده ها سال برای مخاطبان خاص، در این سنین چه کار بکنیم؟ با جنسیت ها چیکار بکنیم؟
در این شرایط چیکار بکنیم؟ خیلی آن ها از ما مجهزتر هستند.
آقای شریعتی: یک کتابی هم حاج آقای محدثی دارند خدا حفظشان کند شیوه ها و روش ها خیلی کتاب خوبی است.
حجت الاسلام بهشتی: در این زمینه کتاب ما کم داریم متاسفانه راجع به نماز هم دو سه تا کتاب هست یکی را خود حاج آقای قرائتی نوشتند در همین سال های اخیر، شیوه های دعوت به نماز. دیگران هم نوشتند ولی همچنان ما محتاج هستیم.
آقای شریعتی: دست مان خالی است.
حجت الاسلام بهشتی: بله، و کسانی هم که شیوه ها را تجربه کردند کمتر در اختیار دیگران قرار می دهند یعنی این تبادل باید صورت بگیرد، گردآوری باید انجام بشود. با چه شیوه ای در این روزگار ما بندگان خدا را به خدا متصل کنیم؟
آقای شریعتی: یک وقتی آقای رکنی هم خدا حفظشان کند ان شاءالله، با حاج آقای قرائتی گفتند این سال ها که اجلاس سراسری نماز برگزار شد شما یک فراخوانی بدهید که معلمانی که تجربه های موفقی داشتند این ها را برای شما بفرستند این ها را جمع آوری بکنید در مدارس هم اینکار محقق بشود.
حجت الاسلام بهشتی: من خودم در این دورانی که مسئولیت داشتم سه سال متوالی این کار را کردم.
آقای شریعتی: چه کار خوبی.
حجت الاسلام بهشتی: یعنی یک سال یک فراخوان دادم چون احساس کردم معلم های ما از آن سال آرام آرام دارند بازنشست می شوند معلمانی که از اول انقلاب بودند و تجربه کردند یک سال یک فراخوانی دادیم برای معلمان ابتدایی که شما در دعوت بچه ها به نماز از چه روش هایی استفاده کردید؟
آقای شریعتی: یا موفق بوده یا نبوده است.
حجت الاسلام بهشتی: 8 هزار جواب آمد و داوران نشستند و 140 موردش را به عنوان بهترین ها چاپ کردند و ما به تعداد کتابخانه های مدارس ابتدایی تکثیر کردیم و ارسال کردیم. سال بعد راهنمایی آن موقع که الان می شود متوسطه اول یک چنین کاری و سال سوم برای متوسطه ی دوم. حالا من به اندازه ی حالا توان خودم یعنی این اندوخته ها وجود دارد یک کسانی باید بیایند گردآوری بکنند، تنقیه بکنند. امروز می خواهیم بگوییم خیلی مهم است این موضوع. قرآن یک آیه ای دارد که از در وارد خانه بشوید، خب اینکه بدیهی است هر کسی می داند از در باید وارد بشود، معنی آن چیست؟ امام صادق علیه السلام فرمود معنای آن این است که هر کاری را با شیوه ی خودش انجام بدهند.
آقای شریعتی: از راه خودش وارد بشویم.
حجت الاسلام بهشتی: از راه خودش، حاج آقای قرائتی هم در شیوه ها هم در شیوه ی تبلیغ هم در شیعه ی نماز، هم در امر به معروف و نهی از منکر در شیوه ها خیلی بحث کردند. یک مثالی که می زنند این مثال است که گاهی وقت ها مثلاً لباس ما گچی می شود، گرد و خاکی می شود با دست تکان می دهیم و پاک می کنیم حالا این اگر دودی شد چی؟ اگر با دست بزنید هم دست سیاه می شود هم این سیاهی به عمق آن، ببینید این شیوه هست گاهی اوقات ما از یک شیوه ای استفاده می کنیم جواب عکس می گیریم. بعد هم می آید سؤال می کند حاج آقا من بچم را هر کاری کردم این نماز نمی خواند. ما باید مجهز بشویم به شیوه ها و بسنده نکنیم، اکتفا نکنیم به یک، دو، سه، چهار، پنج، اینقدر مجهز بشویم به شیوه های متنوع چرا؟ خیلی ها می پرسند این تنوع این شیوه ها برای چی ضرورت دارد؟ چون آدم ها متنوع هستند، فرهنگ ها متفاوت است.
آقای شریعتی: روحیات فرق می کند.
حجت الاسلام بهشتی: روحیات فرق می کند، وضعیت ها، یک کسی در بیمارستان یک کسی در ترمینال هست، یکی ترافیک گیر کرده است، یکی در زندان است یک حرف را می خواهیم بزنیم.
آقای شریعتی: ولی شیوه ها متفاوت است.
حجت الاسلام بهشتی: بله. یکی عصبانی است، یکی در عروسی است. از نظر سن یک حرفی را می خواهیم بزنیم به یک بچه ای که زیر 10 سال هست همان حرف را می خواهیم بزنیم به یک بچه ی 15، 16 ساله یا 25، 26 ساله یا 37 ساله، یا 48 ساله، یا 59 ساله، یا 70 ساله به ظاهر یک حرف است ولی نگاه می کنیم مخاطب چون فرق کرده است شیوه ی ما باید تغییر بکند. سن، جنس یک حرف را می خواهیم بزنیم به دختران یک جور باید بدهیم، به پسرها یک جور، به خانم ها به آقایان.
آقای شریعتی: به جوان ها به پیرمردها.
حجت الاسلام بهشتی: این است که مسیحی ها در این زمینه خیلی کار کردند یعنی کارگاه هایی تشکیل دادند برای مخاطب خاص.
آقای شریعتی: از تمام ابزارها هم استفاده می کنند.
حجت الاسلام بهشتی: بله، حالا در شیوه ها ما خواهیم گفت برسیم به استفاده از هنر و قصه و شعر و فیلم، مستقیم، غیر مستقیم یعنی بینندگان هم خودشان هم متوجه می شوند چقدر میدان دارد این بحث، بحث شیوه ها و چقدر افراد باید بنشینند با هم هم فکری بکنند، ما کارگاه باید تشکیل بدهیم.
حالا من خودم به اندازه ی خودم خیلی کوچیک هستم.
آقای شریعتی: اختیار دارید نفرمایید.
حجت الاسلام بهشتی: مثلاً آن شیوه هایی را که پیشنهاد دادم خودم رفتم در مدارس اجرا کردم بعد معایب آن را، نقص های آن را، کجاها جواب نمی دهد پیدا کردم دوباره رفع و رجوع کردم مجدداً رفتم اجرا کردم.
آقای شریعتی: خدا خیرتان بدهد خیلی کار بزرگی است.
حجت الاسلام بهشتی: خواهش می کنم یعنی در موضوع شیوه ها مطهری خدا رحمت کند می گوید ما بیشتر در پیام رسانی به محتوا دقت کردیم و وقت گذاشتیم، راجع به ابزار و راجع به شیوه ها خیلی کم کردیم این سخن شهيد مطهری است که خطاب آن هم به حوزه های علمیه هست. که ما در رساندن یک پیام، مطهری می گوید که مردم دنیا پیام هایی را استقبال می کنند که یک عقلانی باشد، دو عاطفی باشد، سه مورد نیاز باشد. خب پيام های دینی همه ی این ها را دارد، محتواهایی که در دین هست هم عقلانی است، هم عاطفی است، هم مورد نیاز بشر است پس ما از نظر محتوا خیلی مشکل نداریم. گام دوم کسی که می خواهد آن پیام را برساند او خودش اولاً باید پیام را شناخته باشد فکر می کنم ما 50 جلسه در سمت خدا راجع به محتوای نماز حرف زدیم کسی که می خواهد نماز را باید این آثار نماز را، اسرار نماز را، احکام نماز را باید بداند.
آقای شریعتی: چرا وضو می گیرد.
حجت الاسلام بهشتی: بله چرا وضو می گیرد، چرا به سمت قبله می ایستد، چرا یک لباس خاصی باید داشته باشیم، چرا در این وقت، چرا به عربی؟ پس آن کسی که می خواهد این پیام را برساند هنوز به شیوه نرسیدیم ها، باید مجهز باشد به این دانش.
علاوه بر این باید باور داشته باشد یک کسی دانش را دارد می گوید من قبول ندارم. باور باید داشته باشد که نسخه ی شفابخش بشر این هاست اگر باور نداشته باشد بعدها گرفتار می شود. سوم محیط را بشناسد الان در کجا هست می خواهد به قول حاج آقای قرائتی ما دیگه همیشه باید حرف آقای قرائتی را بزنیم.
آقای شریعتی: خدا ان شاءالله حفظشان کند برای همه ی ما.
حجت الاسلام بهشتی: می فرمایند که برای لب افطار یک دعایی هست برای سحر یک دعای دیگر، چرا؟ چون آنجا گرسنه هست.
آقای شریعتی: این کوتاه است و آن بلند است.
حجت الاسلام بهشتی: بعد دعای ابوحمزه برای لب افطار حالا اگر ما جابه جا بکنیم مردم چی می گویند؟ با اینکه مضامین خیلی فوق العاده است ولی دین انسان شناس است، محیط را بشناسیم، زمان را بشناسیم، در چه زمانی این گرسنه است، سیر است، در چه شرایطی است مسافر است، دلهره دارد، الان مثلاً فرض کنید دو ساعت دیگر می خواهد برود امتحان کنکور بدهد مثلاً حالا ما می خواهیم به او بگوییم نماز بخوان.
آقای شریعتی: چطوری باید بگوییم.
حجت الاسلام بهشتی: آره، اصلاً اینجا بگوییم، نگوییم. 17 ویژگی شهید مطهری برای حامل پیام یعنی کسی که می خواهد یک پیامی را به یک کسی دیگر برساند او باید داشته باشد تا تاثیر بکند که ما از این ها می گذریم. تا می رسد به ابزار الان مرسوم است ما برای رساندن یک پیام از ابزار استفاده می کنیم مثلاً تخته یا پاورپوینت مثلاً یک تخته ای هست من می خواهم مطلب خوبی را با خط بدی می نویسم مثلاً ما در آموزش و پرورش گاهی می شد که مثلاً این دانش آموز می گفت که این امام جماعت ما یا معلم ما این مطلب را نوشته است من رفتم به مامانم نشان دادم مطلب که خیلی قشنگ است اما خط بد است. مامانش هم ابروهایش را در هم کشیده کی هست این امام جماعت شما این معلم شما، این ابزار هست. ممکن است یک کسی بگوید که چه فرقی می کند خط خوب، نه خط اثر دارد قطعا اثر دارد، چرا اینقدر حدیث داریم برای خط خوش؟ پیامبر به نوه هایش سفارش می کرد خط خوب داشته باشید، به بچه ها سفارش می کرد. تا می رسیم به شیوه ها. مطهری می گوید که وقتی پیامبر مبلغ اعزام می کرد این دستور را می داد از شیوه های آسان استفاده بکنید، از شیوه های فطری استفاده کنید. می فرمود یَسروا آسان بگیرید، ولا تعسروا پس این یک اصل است هر شیوه ای را خواستیم در شیوه ها باید آسان گیری را رعایت بکنیم. وبشروا ولا تنفروا چون ما هم بشارت داریم هم هشدار داریم بیشتر صدقه صدقه ی بشارتی، نوید دادن، خوشحال کردن تا اینکه یا فرمودند به جابر بن عبدالله انصاری إِنَّ هَذَا اَلدِّينَ مَتِينٌ، این دین استوار است، محکم است. فَأَوْغِلُوا فِيهِ بِرِفْقٍ میخواهی ورود پیدا بکنی در دین با نرمی، با مدارا. وَ لاَ تُبَغِض الی نفسکَ عِبَادَةَ اَللَّهِ حتی برای شخص خودت.
یک جوری نکن ناخوشایند باشد عبادت خدا، ما در احادیث داریم که فرائض داریم، نوافل، فرائض یعنی واجبات نوافل یعنی مستحبات. فرائض را خب خدا واجب کرده است، می دانسته برای سعادت ما لازم است در این وقت این کار را انجام بدهید، یک منطقی دارد اما نوافل مستحبات این را فرمود هر وقت حال دارید زده نشوی. ان للقلوب اقبالا و ادبارا گاهی دل روی می آورد و گاهی پشت می کند، وقتی را آورد مستحبات را انجام بده یعنی در روش ها باید این نکته ها را رعایت بکنیم. در حدیث دیگری شبیه همین حدیث فرمود «وَ لاَ تُكَرِّهُوا عِبَادَةَ اَللَّهِ إِلَى عِبَادِ اللَّهِ» تحمیل نکنید عبادت خدا را، نماز تحمیلی همه می دانند فایده ندارد. «فَتَكُونُوا كَالرَّاكِبِ اَلْمُنْبَتِّ اَلَّذِي لاَ سَفَراً قَطَعَ وَ لاَ ظَهْراً أَبْقَى» اگر بخواهید تحمیل بکنید مثل یک سواره ای هستی که نه به مقصد می رسی نه یک مرکب راهواری به جا می ماند همینطور تلاش می کنی به نتیجه نمی رسی. پس یک پیام را وقتی ما می خواهیم برسانیم، محتوا را دقت می کنیم، خودمان که می خواهیم پیام را برسانیم یک کسی ممکن است پیامرسان یک کارخانه ای است که خودش را مسئول کارخانه قبول ندارد. فرض کنید مواد غذایی تهیه می کنند از او می پرسیم خود شما از این سوسیس یا از این کالباس می گوید من اصلاً وصیت کردم به نسل های بعد که!
بعد هم توی روابط عمومی همان کارخانه دارد کار می کند، اگر کسی می خواهد بگوید خودش باید باور داشته باشد.
آقای شریعتی: اعتقاد داشته باشد، ایمان داشته باشد.
حجت الاسلام بهشتی: بله و باید مهارت انتقال را باید داشته باشد، اساتیدی هستند هم در دانشگاه هم در حوزه ما هم تجربه کردیم. از نظر دانش فوق العاده هستند اما مهارت انتقال را ندارند، شیوه ی آموزش را، شیوه ی درس دادن را نمی داند خلوت است. از طرفی اساتیدی هستند از نظر علم و دانش شاید نصف آن استاد قبلی سواد داشته باشند.
آقای شریعتی: یعنی کلاس آن ها شلوغ است.
حجت الاسلام بهشتی: بله کلاسشان، دسته بندی با روش هایی که روانشناسانه است.
آقای شریعتی: بیان خوب، خط خوب، رفتار خوب.
حجت الاسلام بهشتی: که از کجا شروع بکند، حاج آقای قرائتی می فرمودند از مرحوم آقای فلسفی که گوینده وقتی 5 دقیقه صحبت می کند باید نگاه بکند مستمعین آمادگی دارند؟ اگر لازم است اینجا بخنداند آن ها را، آقای قرائتی این مهارت را دارد.
آقای شریعتی: بله خدا ان شاءالله حفظشان کند.
حجت الاسلام بهشتی: که مثلاً چند دقیقه که از سخنش گذشت می رود سراغ روحیه ی مستمع، مخاطب. یک مطلب دیگری که همین جا باید بگوییم،
آقای شریعتی: ما هنوز به شیوه ها نرسیدیم، امروز داریم راجع به اهمیت روش های تبلیغ صحبت می کنیم.
حجت الاسلام بهشتی: بله، که این نماز را برای این بچه، برای این جوان، برای این خانم، برای این آقا، پیر، فرقی نمی کند، با چه شیوه ای موضوع را در میان بگذاریم؟ امروز می خواهیم بگوییم این مهم است خیلی مهم است به دلیل اینکه آدم ها متنوع هستند وضعیت ها هم متنوع است، فرهنگ ها متفاوت است.
آقای شریعتی: و انسان موجود پیچیده ای است.
حجت الاسلام بهشتی: خیلی پیچیده است.
آقای شریعتی: بله راه هم پیچیده خواهد بود طبیعتاً.
حجت الاسلام بهشتی: بله، خدا رحمت کند آیت الله مصباح را یک مقاله ای دارند در سایت ایشان هم هست اصول و مبانی تعلیم و تربیت در اسلام، می فرماید هر مکتبی اصولی را که انتخاب می کند و مبانی که انتخاب می کند براساس مبانی خودش است. اسلام بعد ایشان 12 تا اصل می آورد که مخاطب ما که ما می خواهیم او را تربیت کنیم یا تبلیغ کنیم این ویژگی ها را دارد. اصول ما باید از این مبانی سرچشمه بگیرد، مثلاً یکی از آن ها این است مخاطب ما انسان است، انسان کیست؟ یک موجود آزاد یعنی نمی توانیم تحمیل بکنیم، نمی توانیم به زور داد بکشیم سر او، یک آمپول درست کنیم تزریق بکنیم در نماز بخوان.
مخاطب ما آزاد است پس تکلیف ما چی می شود؟ ما می توانیم از راه دانش یا از راه بینش، میل او را جهت دهی بکنیم. این دفعه خود او هست تصمیم می گیرد چیکار بکند. اگر این را ما بدانیم در روش های ما تأثير می گذارد. مخاطب ما انسانی است که می تواند تا بی نهایت به سمت کمال یا بی نهایت به سمت پستی این را خودش انتخاب می کند. من چیکاره هستم؟ مربی، معلم، مبلغ، پدر، مادر این ها می توانند اطلاعاتی را در اختيار او قرار بدهند. یا یک تفکری را به او بیاموزند، یا یک میلی را در او ایجاد بکنند این ها کار معلم، مبلغ است پس من نمی توانم مجبور بکنم بچه را به نماز، به حجاب فرقی نمی کند به هر مسئله ی دینی، انسان شناسی، مخاطب شناسی، یا اصلاً بچه های ما مثلاً تا 10 سالگی، تا 3 سالگی یک روحیاتی دارند، تا 7 سالگی یک روحیاتی دارند، تا سیزده یک فصل جدید، از 13 تا 18 یک فصل دیگر، از 18 تا 25، از 25 تا 35، از 35 تا 50، اصلاً به صورت مجزا مقاله نوشتند برای این ها یک انسان است ولی در این سن یک ویژگی های خاصی پیدا می کند.
آقای شریعتی: و چقدر ما پدر و مادرها باید خودمان را به روز نگه داریم.
حجت الاسلام بهشتی: چقدر کار ما سخت است.
آقای شریعتی: و متناسب با آن نیازها خودمان هم باید،
حجت الاسلام بهشتی: البته مبارک هم هست روز قیامت مسندهایی را قرار می دهند کسانی که نمازخوان هستند می آیند از خدا در پیشگاه خدا از کسی که آن ها را نمازخوان کرده است تشکر می کنند. در نتیجه ما این را باید به خودمان بگوییم درست است کار سختی است ولی خیلی مبارک است و ضمناً یک نکته ی دیگر برای اميد کسانی که می خواهند در این حوزه ورود پیدا بکنند، از امام باقر علیه السلام حدیث به ما رسیده است که روز قیامت یک کسی، یک خانمی، یک آقایی پرونده ی اعمال خودش را دارد می خواند به یک صفحه ای می رسد بلند بلند شادمانی می کند، یک فرشته ای می آید به او می گوید چه خبر است همه گریه می کنند شما داری خوشحالی می کنی می گوید یک چیزی اینجا نوشته است که من انجام ندادم آن فرشته می گوید ببینم می گوید نوشته در به یک میلیون نفر قرآن یاد دادی، نه بخدا من به 10 نفر قرآن یاد دادم 5 تا 0 اضافه گذاشته است. او فرشته می گوید صفرهای اضافه را من گذاشتم حالا به قول من می گوید ببوسم دستت را، برای چی؟ می گوید در به 10 نفر، آنجا در حدیث راجع به قرآن است، در به 10 نفر قرآن یاد دادی یکی از آن 10 نفر به 100 نفر آن 100 تا را هم به حساب در گذاشتیم این برکت کار تعلیم و تربیت است. یکی از آن 100 نفر به 800 نفر یکی از آن 800 نفر به 8 هزار نفر، یکی از آن 8 هزار نفر به 80 هزار نفر بعد هم یکی از میان آن ها آمد در تلویزیون یا رادیو یا روزنامه و رسانه و فضای مجازی ده ها هزار نفر را با خدا آشتی داد.
آقای شریعتی: و این نهال پر ثمر را بذرش را تو کاشتی.
حجت الاسلام بهشتی: بله، این برکت این کار است قرآن می فرماید «وَمَنْ أَحْسَنُ قَوْلًا مِمَّنْ دَعَا إِلَى اللَّهِ» چه سخنی خوش تر از دعوت به خدا؟ آدم بتواند این انسان را، این جوان را، این دختر را، این پسر را، این کاسب را، این دانشجو را اهل نماز کند. بعدها خودش، خانواده اش، بچه های او، نسل های بعد، می گویند خدا پدرش را بیامرزد آنی که جد ما را با نماز آشتی داد یعنی یک کار فوق العاده آسمانی البته زحمت دار. مطالعه لازم دارد، تجربه لازم دارد، ببینید من گاهی این را می گویم حاصلخیز ترین زمین های گیلان و مازندران را مثلاً یک قطعه بدهند به من بگویند حاج آقای بهشتی سه سال این زمین در اختیار شما، منی که دانش این کار را ندارم، تجربه ی این کار را ندارم چیکار می توانم بکنم؟ غیر از این است که خراب کنم؟ ما باید باور کنیم دانش تربیت را باید پیدا کنیم یا مثلاً فرض کنید یک شمش طلا بدهند به من بگویند یک سال در اختيار شما ببینیم چه می کنید من زرگری نمی دانم، دانش زرگر
آقای شریعتی: یا شاید هم ابزار آن را ندارم.
حجت الاسلام بهشتی: ابزار آن را ندارم، بعد چی می شود بعد از یک سال؟ خراب تر میشود. ما باید باور کنیم که باید بیاموزیم احتیاج داریم به تعلیم، خود ما یعنی پدر، من مادر، معلم، مربی، واعظ، باید برویم این شیوه ها را بیاموزیم از دیگرانی که تجربه کردند کسب کنیم این دفعه بیایم تکرار بکنیم همان را.
آقای شریعتی: حالا اگر شد در این جلساتی که ما ان شاءالله خدمت شما هستیم چند تا کتاب هم بیاورید معرفی کنیم به دوستان از همان کتاب هایی که اول جلسه راجع به آن صحبت کردید.
حجت الاسلام بهشتی: بله من سعی می کنم برای هر جلسه یک کتاب،
آقای شریعتی: بله این ها چون نیاز به مهارت دارد و مهارت هم نیاز به مطالعه دارد.
حجت الاسلام بهشتی: مطالعه بعد همفکری با هم دیگر، هم فکری بکنیم بعد برویم اجرا بکنیم ممکن است فرض کنید یک طبیبی، یک راهی را برای سلامت پیشنهاد می کند و ما هم می رویم اجرا می کنیم باز به نتیجه نمی رسیم. زنگ میزنیم آقای دکتر جواب نداد او به ما می گوید که از راه دوم، از راه سوم، شیوه ی چهارم، شما کجا زندگی می کنید؟ من مثلاً در رفسنجان هستم آهان شما منطقه تون کویری است این برای مناطق سردسیر مثلاً ممکن است. چون بخش هایی هست که، امروز از شهید مطهری زیاد می گوییم رحمت خدا بر او باد یک سخن دیگر از شهید مطهری، شهید مطهری در همین بحث شیوه ها می فرماید مثل جنگ نظامی ما یک جنگ اعتقادی داریم چطور در جنگ نظامی می رویم دنبال ابزار جدید؟ الان از شمشیر استفاده نمی کنیم، امروز نگاه می کنیم هواپیما، کشتی، لیزر، شیمیایی و چی و چی دشمن از چی استفاده می کند؟
آقای شریعتی: سلاح های نو.
حجت الاسلام بهشتی: بله، مطهری می فرماید در جنگ اعتقادی هم ما باید مجهز باشیم به شیوه های جدید. من یادم هست این خاطره را بگویم برای شما، شهید مطهری سالی چند بار تشریف می آوردند کاشان منبر یک دهه تشریف آورده بودند امروز عصر بود که امشب شب اول منبر ایشان بود، جوان های کاشان هم رفتند به استقبال ایشان، صاحب خانه گفت میزبان گفت ایشان خیلی خسته هستند از مشهد تشریف آوردند و خسته هستند بروید یک بار دیگر بیایید. گفتیم ما چند دقیقه یک سلام می خواهیم بکنیم و برویم. خوش آمد به ایشان گفتیم و بعد از ایشان خواستیم یک نکته ای را بفرمایید ما برویم، ایشان این نکته را فرمودند من الان از مشهد دارم می آیم، در منزل آیت الله العظمی میلانی بحث سر این بود که فیلم محمد رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم مصطفی عقاد می خواست بسازد هنوز بحث آن بود، حوزه های شیعی چه موضعی نشان بدهند؟ با اینکه فیلم بناست بر مبنای تاریخ های اهل سنت ساخته بشود. شهید مطهری در آنجا من خودم شنیدم از ایشان می فرمودند شاید من دو ساعت آنجا دفاع کردم از ساخت این فیلم و گفتم اگر این فیلم ساخته بشود تا صد سال بیننده دارد. ببینید این شیوه است، یک شیوه این است که ما برویم بالا منبر سخنرانی کنیم، یک شیوه این است که به صورت مکتوب کتاب بنویسیم، یک شیوه این است که همان محتوا را به شعر تبدیل کنیم یا به صورت قصه یا به صورت تئاتر، یا به صورت فیلم، یک حرف است ولی اگر ما درباره ی شیوه های آن فکر بکنیم یک کسانی چه بسا این را بشنوند بروند سرمایه گذاری بکنند که عجب، چرا ما این مضامین را در فیلم ها به کار نمی بریم، در قصه ها به کار نمی بریم؟ یک جنگ اعتقادی وجود دارد، دشمنی وجود دارد کی گفته دشمن هست؟ قرآن، «وَدَ الذین کفروا لا تکفرون» این توهم نیست خود خدا فرموده است کافران می خواهند شما هم کافر بشوید. یا «وَدَ کثیرٌ من أهل الکتاب لَو یَرُدونَکم من بعد ایمانکم کفاراً» یکی دو سه تا هم نیست جمع زیادی در کمین شما هستند که می خواهند شما از ایمان هایتان دست بکشید، از نمازتون، از حجابتون، از روزه تان، از اعتقادات تان، از امام حسین، از قرآن تان، دست بردارید وجود دارد چنین چیزی.
مطهری می گوید ما پس در نقطه ی مقابل این آیه را مطهری استفاده می کند «وَأَعِدّوا لَهُم مَا استَطَعتُم» این فقط در جنگ نظامی نیست.
آقای شریعتی: در جنگ نرم هم هست، اعتقادی.
حجت الاسلام بهشتی: در جنگ نرم، فرهنگی، اعتقادی. امروز دشمن مثلاً مسخره می کند نماز را، مسخره می کند حجاب را، در مقابل مسخره ما چگونه به نیروهای خودمان روحیه بدهیم؟ شهید مطهری می گوید چطور در جنگ نظامی ما تربیت نیروی انسانی لازم داریم؟ افسر لازم داریم، تاکتیک بداند، تکنیک بداند، از نظر بدنی ورزیدگی داشته باشد، از این شیوه استفاده بکند، دشمن این سلاح را به کار می برد، برای خنثی کردن این سلاح ما باید الان یکی از افتخارات ارتش ما، سپاه پاسداران، نیروهای نظامی و انتظامی ما این است که مجهز هستند به سلاح های جدید. می گویند ما حرف داریم در دنیا، در جنگ نرم هم همینطور است دشمن از چه شیوه ای استفاده می کند؟ یک آقای دکتری است از دوستان حاج آقای قرائتی دکتر چشم پزشک هست، رفته بود کانادا فکر میکنم یک دوره ای ببیند و برگردد وقتی برگشت با یک کیف سامسونت آمد پیش حاج آقای قرائتی گفت حاج آقا من برای شما سوغاتی آوردم کیف را باز کردند آن وقت ها نوار کاست بود نوار صوتی کاست مثلاً 30 تا یا کمتر بیشتر نوار بود ایشان گفت نوار عبدالباسط هست؟ گفت نه این نوار انجیل است برای نوجوان فارسی زبان که در بیمارستان های کانادا مریض می شود حالا معلوم هم نیست چند تا همچین نشسته مسیحیت، انجیل را به صورت قصه درآورده است به زبان فارسی که اگر این بچه خوابش نمی برد در بیمارستان بنشیند قصه گوش کند این ها به ما هشدار می دهد، ما در مورد شیوه ها کم کار کردیم، کم فکر کردیم. موضوع، خیلی موضوع مهمی است ما این جلسه فقط می خواهم بگوییم مهم است.
آقای شریعتی: و خیلی هم مهم است.
حجت الاسلام بهشتی: کسانی که تجربه دارند در اختيار دیگران قرار بدهند، این تجربه ها سرمایه هایی است که فعلاً پنهان است.
آقای شریعتی: حالا همین جا من از مخاطبان عزیزمان هم خواهش میکنم آن هايی که تجربه ی موفقی دارند و کار کردند حتماً نکاتشان را و تجربیات خودشان را به 20000303 برای ما پیامک بکنند یا ایمیل بکنند به سایت ما و ما آنجا می بینیم یا به فضای مجازی ما مراجعه بکنند از تجربیاتشان برای ما بگویند که به نظرم خیلی مؤثر است بقیه هم بتوانند استفاده بکنند و این هم ماندگار خواهد شد.
حجت الاسلام بهشتی: خیلی عالی است. یک علمی است همه مردم شنیدند که طلبه ها می خوانند علم صرف، شاید هم از روز اول آن استاد آن درس این توضیح را بدهد صرف یعنی چی؟ صرف یعنی گرداندن. در ادبیات می آیند با سه تا حرف اینقدر ور می روند که این را به معانی مختلفی تبدیل می کنند مثلاً ک ت ب کَتَبَ، کَتَبا، کَتَبوا، کَتَبَت، ببین همون سه تا حرف هست ها یا حرکت های آن را تغییر می دهند یَکتُبُ، یَکتُبان، یَکتُبونَ، کاتِب، مَکتوب، کُتاب، به آن می گویند علم صرف یعنی علمی است که مصالح آن کم است سه تا حرف هست با آن سه تا حرف شاید در 100 تا 200 تا کلمه و واژه. و قرآن این را می گوید «وَلَقَدْ صَرَّفْنَا فِي هَذَا الْقُرْآنِ» ما در این قرآن یک مفهوم را گرداندیم گاهی به صورت قصه در آوردیم، گاهی با استدلال مطرح کردیم، گاهی با موعظه، گاهی با نصیحت، «صَرَّفْنَا فِي هَذَا الْقُرْآنِ» امیرالمؤمنین علیه السلام فرمود خداوند آیات کتابش را به هفت شکل نازل فرموده است این مال تنوع شیوه ها هست. خداوند آیات کتابش را به هفت شکل نازل فرموده است امرها، نهی ها، تشویق ها، هشدارها، قصه ها، مَثَل ها، جَدَل ها. حالا امروزی ها می گویند مثلاً تبلیغ یا رساندن پیام یا مسقیم است یا غیر مستقیم است چهار تا از این هفت تا مستقیم است سه تا غیر مستقیم است. امر و نهی و تشویق و توبیخ مستقیم هستند، اما قصه با من حرف نمی زند من دارم یک قصه مال جوانی را که هزار سال پیش بوده می خوانم ولی وسط های قصه می بینم شباهت هایی بین زندگی من و یوسف هست.
شباهت هایی بین زندگی من و ابراهیم هست، شباهت هایی بین زندگی من و ایوب هست. خودم نتيجه گیری می کنم در ذهنم ضمناً می گویم دستت درد نکنه ای قصه نویس در چه کردی با من. بدون اینکه مستقیم به من نهیب بزنی حرف خودت را در دل این قصه خب این شیوه است یا مَثَل، مَثل یک گذاره ای است کوتاه، شیرین، قابل انتقال، جای تفکر. در اینترنت یک تحقیقی شده است روحانیونی که در تلویزیون صحبت می کنند فکر می کنم 40 نفر هستند این ها کدامشان بیشتر مشتری دارند؟ هست الان در اينترنت هم شما بزنید چیز مخفی نیست. من نگاه کردم دیدم همچنان حاج آقای قرائتی در صدر است و پرسیدن از مشتری ها که چرا؟ علتش چیست؟ بیشترین جوابی که دادند گفتند آقای قرائتی از مَثَل استفاده می کنند.
آقای شریعتی: یعنی ذهن را نزدیک می کند.
حجت الاسلام بهشتی: یک گزاره ی کوتاه شیرین حالا به جای اینکه یک پاسخ فلسفی سخت که آن طرف بیچاره می شود با یک مَثَل.
آقای شریعتی: مرحوم آیت الله حائری شیرازی هم خیلی تبحر داشتند، در آثارشان هست.
حجت الاسلام بهشتی: جناب آقای رنجبر هم از شاگردان ایشان هستند. خب اگر ما در این شیوه، مثلاً همین شیوه را بدهیم به انیمیشن ساز مثلاً فرض کنید مَثَل «مَثَلُ الَّذِينَ يُنْفِقُونَ أَمْوَالَهُمْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ كَمَثَلِ حَبَّةٍ أَنْبَتَتْ سَبْعَ سَنَابِلَ» حکایت کسی که در راه خدا پولی خرج می کند حکایت کشاورزی است که یک دانه می کارد، حالا حساب کنید همین را یک انیمیشن ساز بیاید هفت خوشه می روید از هر خوشه 100 دانه. بعد هم می فرمایند حتی خداوند واسع علیم است یعنی از این هم بیشتر. مَثَل یا جَدَل الان در تلويزيون برای اینکه مشتری را بیشتر جذب بکنند کارشناس و مجری گاهی اوقات دوتا مجری یک کارشناس بیچاره می کنند او را.
آقای شریعتی: که به چالش بکشند
حجت الاسلام بهشتی: خوشمزه صحبت بکنند. این ها همین شیوه ها هست.
با چه شیوه ای ما بندگان خدا را با خدا آشتی بدهیم.
آقای شریعتی: بسیار خب، خیلی از شما ممنون و متشکرم حالا ان شاءالله شیوه ها را هفته ی دیگر وارد می شویم و نکته های حاج آقای بهشتی را هم خواهیم شنید. باز هم می گویم از تجربیات خودتان برای ما بفرستید 20000303 که شماره پیامک ما هست و برای همه ی دوستان ما آشنا هست.
خیلی خوب به همه ی عزیزانمون که تکرار برنامه را از شبکه ی افق می بینند، همه ی شنوندگان خوب رادیو معارف هم سلام ویژه و مخصوص می کنم.
برای قربانی ماه رجب هم همچنان فرصت هست عزیزانمان می توانند مشارکت بکنند، هم به سایت ما، هم به کانال ما در سروش و ایتا و هم با شماره گیری *780*3131# یک کد دستوری است کافی هست شماره گیری بکنید و ان شاءالله هدایا و نذورات خودتان را ان شاءالله پرداخت بکنید.
صفحه ی 437 را باهم تلاوت می کنیم آیات نورانی سوره ی مبارکه ی فاطر.
یک حسن ختام دیدنی هم امروز خواهیم داشت در پایان برنامه ی امروز که همچنان با ما همراه باشید و حسن ختام برنامه ی امروز ما را هم با دل و جان ببینید ان شاءالله.
آیات نوزدهم تا سی ام سوره ی مبارکه ی فاطر را بشنویم باز می گردیم با احترام همراه شما و در کنار شما.
«وَمَا يَسْتَوِي الْأَعْمَى وَالْبَصِيرُ ﴿۱۹﴾
وَلَا الظُّلُمَاتُ وَلَا النُّورُ ﴿۲۰﴾
وَلَا الظِّلُّ وَلَا الْحَرُورُ ﴿۲۱﴾
وَمَا يَسْتَوِي الْأَحْيَاءُ وَلَا الْأَمْوَاتُ إِنَّ اللَّهَ يُسْمِعُ مَنْ يَشَاءُ وَمَا أَنْتَ بِمُسْمِعٍ مَنْ فِي الْقُبُورِ ﴿۲۲﴾
إِنْ أَنْتَ إِلَّا نَذِيرٌ ﴿۲۳﴾
إِنَّا أَرْسَلْنَاكَ بِالْحَقِّ بَشِيرًا وَنَذِيرًا وَإِنْ مِنْ أُمَّةٍ إِلَّا خَلَا فِيهَا نَذِيرٌ ﴿۲۴﴾
وَإِنْ يُكَذِّبُوكَ فَقَدْ كَذَّبَ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ جَاءَتْهُمْ رُسُلُهُمْ بِالْبَيِّنَاتِ وَبِالزُّبُرِ وَبِالْكِتَابِ الْمُنِيرِ ﴿۲۵﴾
ثُمَّ أَخَذْتُ الَّذِينَ كَفَرُوا فَكَيْفَ كَانَ نَكِيرِ ﴿۲۶﴾
أَلَمْ تَرَ أَنَّ اللَّهَ أَنْزَلَ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَأَخْرَجْنَا بِهِ ثَمَرَاتٍ مُخْتَلِفًا أَلْوَانُهَا وَمِنَ الْجِبَالِ جُدَدٌ بِيضٌ وَحُمْرٌ مُخْتَلِفٌ أَلْوَانُهَا وَغَرَابِيبُ سُودٌ ﴿۲۷﴾
وَمِنَ النَّاسِ وَالدَّوَابِّ وَالْأَنْعَامِ مُخْتَلِفٌ أَلْوَانُهُ كَذَلِكَ إِنَّمَا يَخْشَى اللَّهَ مِنْ عِبَادِهِ الْعُلَمَاءُ إِنَّ اللَّهَ عَزِيزٌ غَفُورٌ ﴿۲۸﴾
إِنَّ الَّذِينَ يَتْلُونَ كِتَابَ اللَّهِ وَأَقَامُوا الصَّلَاةَ وَأَنْفَقُوا مِمَّا رَزَقْنَاهُمْ سِرًّا وَعَلَانِيَةً يَرْجُونَ تِجَارَةً لَنْ تَبُورَ ﴿۲۹﴾
لِيُوَفِّيَهُمْ أُجُورَهُمْ وَيَزِيدَهُمْ مِنْ فَضْلِهِ إِنَّهُ غَفُورٌ شَكُورٌ ﴿۳۰﴾»
و نابينا و بينا يكسان نيستند (۱۹)
و نه تيرگيها و روشنايى (۲۰)
و نه سايه و گرماى آفتاب (۲۱)
و زندگان و مردگان يكسان نيستند خداست كه هر كه را بخواهد شنوا مى گرداند و در كسانى را كه در گورهايند نمى توانى شنوا سازى (۲۲)
تو جز هشداردهنده اى [بيش] نيستى (٢٣)
ما در را بحق [به سم ت] بشارتگر و هشداردهنده گسيل داشتيم و
هيچ امتى نبوده مگر اينكه در آن هشداردهنده اى گذشته است (۲۴)
و اگر در را تكذيب كنند قطعا كسانى كه پيش از آنها بودند [نيز] به تكذيب پرداختند پيامبرانشان دلايل آشكار و نوشته ها و كتاب روشن براى آنان آوردند (۲۵)
آنگاه كسانى را كه كافر شده بودند فرو گرفتم پس چگونه بود كيفر من (۲۶)
آیا نديده اى كه خدا از آسمان آبى فرود آورد و به [وسيله] آن ميوه هايى كه رنگهاى آنها گوناگون است بيرون آورديم و از برخى كوهها راهها [و رگه ها]ى سپيد و گلگون به رنگهاى مختلف و سياه پر رنگ [آفريديم] (۲۷)
و از مردمان و جانوران و دامها كه رنگهايشان همان گونه مختلف است [پديد آورديم] از بندگان خدا تنها دانايانند كه از او مى ترسند آرى خدا ارجمند آمرزنده است (۲۸)
در حقيقت كسانى كه كتاب خدا را مى خوانند و نماز برپا مى دارند و از آنچه بديشان روزى داده ايم نهان و آشكارا انفاق مى كنند اميد به تجارتى بسته اند كه هرگز زوال نمى پذيرد (۲۹)
تا پاداششان را تمام بديشان عطا كند و از فزونبخشى خود در حق آنان بيفزايد كه او آمرزنده حق شناس است (۳۰)
آقای شریعتی: چقدر خوب است ثواب تلاوت این آیات را در سالروز شهادت امام هادی علیه السلام تقدیم کنیم به روح بلند حضرت و ان شاءالله از ثواب و برکات آن تک تک ما بهره مند بشویم.
به حاج آقا مهدی فروغی هم من تبریک می گویم از ترتیل کامل قرآن کریم ایشان رونمایی شده است و ان شاءالله به زودی منتشر خواهد شد. آرزو می کنم که همیشه مهدی جان فروغی بدرخشد و همه ی ما از نوای گرم و لحن حزینش بهره مند بشویم و ان شاءالله زندگی همه ی ما با صدای ایشان و زیر سایه ی قرآن کریم منور به نور قرآن باشد ان شاءالله.
اشاره ی قرآنی را حاج آقای بهشتی بفرمایند تا ان شاءالله حسن ختام فرمایشات ایشان را بشنویم.
حجت الاسلام بهشتی: آیه ی 29 این صفحه یک نکته ی بسیار مهمی در آن هست که در آینده هم شاید ما بگوییم، و آن همسایه های نماز است. من نگاه کردم در قرآن خداوند کنار نماز 50 موضوع مطرح کرده است یعنی ما زندگی می کنیم فقط نماز نیست اینجا سه موضوع کنار هم هستند «إِنَّ الَّذِينَ يَتْلُونَ كِتَابَ اللَّهِ» تلاوت قرآن، «وَأَقَامُوا الصَّلَاةَ» اقامه ی نماز، «وَأَنْفَقُوا مِمَّا رَزَقْنَاهُمْ» انفاق کردن، خرج کردن، نمازگزار وقتی بخشنده هست به طور طبیعی نماز او هم انتشار پیدا می کند. نماز تنها نماز و اخلاق، نماز و مشورت، 50 موضوع. یکی از شیوه های طرح نماز این است که ما دقت کنیم در قرآن کریم شاید نباشد نماز تنها، نماز کنار بقیه ی مسائل زندگی.
آقای شریعتی: ان شاءالله خیلی خوب یک اتفاق خوب دارد می افتد حاج آقای بهشتی مدت ها است که این طرح قربانی اول ماه الحمدلله یک فرهنگ شده است در بین مخاطبان ما. اتفاقات خیلی خوبی هم افتاده است،
حجت الاسلام بهشتی: نماز قربانی هم داریم در قرآن ها در کنار هم.
آقای شریعتی: بله این هم نکته ی ظریفی بود.
ما آمدیم یک کاری کردیم برای توانمند سازی خانواده های محروم یک بخشی را الان عزیزان ما خواهند دید از رودبار جنوب کرمان. ما گفتیم برای توانمند سازی خانواده های محروم بیایم یک بخشی از قربانی ها را و کمک های نقدی مردم عزیز و نازنین مان که هر ماهه دارد اتفاق می افتد را اختصاص بدهیم به یک کار مهم و آن هم این توانمند سازی است.
گروه های جهادی می آیند بین خانواده های محروم بره و بزغاله توزیع می کنند آن ها با بضاعتی که دارند آن را پربار می کنند و ما این یکی از حلقه های مفقود این کار بزرگ این بوده است که کسی نبوده این گوسفندان را از این ها بخرد. برنامه ی سمت خدا آمده است به صورت هدفمند این کار را دارد انجام می دهد، این گوسفندان و بزها را از آن ها می خرد که خیلی کمک بزرگی است برای این عزیزان و یک گزارشی هم هست که ان شاءالله الان به اتفاق خواهیم دید.
بسیار خب دعا کنید و خداحافظی کنیم.
حجت الاسلام بهشتی: به امام هادی علیه السلام پروردگارا در همه ی انتخاب ها درست ترین انتخاب را به ما راهنمایی بفرما.
آقای شریعتی: الهی آمین.
حجت الاسلام بهشتی: زیارت امام هادی علیه السلام و امام عسگری علیه السلام را قسمت و روزی ما بفرما.
آقای شریعتی: الهی آمین.
حجت الاسلام بهشتی: شفاعت پیامبر و اهل بیت و توفیق عبادت و بندگی در ماه رجب و شعبان و رمضان را به همه ی ما مرحمت بفرما.
آقای شریعتی: الهی آمین.
حجت الاسلام بهشتی: ان شاءالله.
آقای شریعتی: در خلق تمام این زیبایی ها در این حرکت بسیار زیبا و قشنگ تک تک مخاطبان جان ما سهیم و شریک هستند.
ببینید تا فردا و سلامی دوباره.