موضوع برنامه: بررسی نامه حضرت امام حسن عسکری علیه السلام به شیعیان
حجت الاسلام میرهاشم حسینی: خدایا به مقربین درگاهت فرج امام زمان برسان. توفیق یاری حضرتش به ما و خانواده مان، رفقا، مربیان، متربیان، معلمان، اساتید، مسئولین، به همه ی ما توفیق یاری حضرتش اعطا بگردان. این بلاها، این بیماری ها، این گرفتاری های آخر الزمان، به نفس امام زمان بلکه به ظهور و فرج امام زمان همه را مرتفع بگردان. الهی آمین.
شریعتی: حال شما چطور است؟
حجت الاسلام میرهاشم حسینی: الحمدلله.
شریعتی: خوشحالیم خدمت شما هستیم، همین طور خدمت عزیزان و دوستانمان. بهترین ها را مثل همیشه برای شما از خداوند متعال مسالت می کنم. هفته قبل ما یک نامه ای را از امام عسکری علیه السلام خطاب به پدر گرامی شیخ صدوق شنیدیم. نامه ای که وصیت و سفارش حضرت به ما بود، به تک تک ما، به شیعیان. ان شاءالله امروز ادامه فرمایشات حاج آقای میرهاشم را که از جلسه قبل مانده بود را با دل و جان خواهیم شنید.
حجت الاسلام میرهاشم حسینی: نکته ای که عرض شد این بود که در داخل این نامه سه نکته ی اصلی می توان اشاره کرد، و اصلی ترین هم آن نکته ی سوم بود که وصیت امام عسکری است. واقعاً گاهی اوقات یک موقع آقا نجم الدین بزرگوار، بعضی اوقات با رفقا که صحبت می کنیم چقدر زشت است من ادعای شیعه بودن می کنم ولی 5 دقیقه درباره ی امام خودم نمی توانم صحبت کنم. یا گاهی اوقات ادعای این که «سِلمٌ لِمَن سالَمَکُم» می کنم، ادعا می کنم که حرف امامم را می خواهم گوش کنم، امام زمانم تشریف بیاورد هر چه بگوید حرفش را اطاعت می کنم، ولی وصیت ائمه خودمان را گاهی اوقات اصلاً نشنیدیم چه برسد به این که عمل کنیم. گاهی اوقات می شود شخص می آید می گوید چه وردی و چه ذکری بگوییم. بعد من یک موقع تعجب می کنم که همه ی ما در مکتب اهل بیت هستیم. معلوم است در مکتب اهل بیت آدم گم نمی شود، گیج نمی شود، معلوم است باید چه کار کند. آیت الله حق شناس تهرانی را خدا رحمت کند. ایشان می فرمود داداش جان اهل بیت به ما یاد دادند یکی در ذکر ذکر عملی، همین که دقت کنی حق الناس و حق الله را رعایت کنی. بعد هم می گفتیم حاج آقا، بهترین ذکر زبانی چیست. فرمود مثلاً سوره یاسین بخوانید، قرآن بخوانید. یک موقع طرف دنبال یک چیزهای عجیب و غریب می گردد که نه خدا فرموده است و نه اهل بیت فرموده اند. می گویند آن ذکر یواشکی را بگو. حاج آقا حق شناس می گفت داداش جان، هر جا که لازم است خدا و اهل بیت برای ما و در اختیار ما گذاشتند. واقعاً هم آدم نگاه می کند بحث های بسیار زیبایی که در مدیریت زندگی، مدیریت فکر، مهارت های زندگی، این آگاهی هایی که به ما دادند خیلی اثربخش است.
شریعتی: یک دستور العمل ساده که خیلی جدی نمی گیریم.
حجت الاسلام میرهاشم حسینی: همین طور است. از جمله این سفارش آقا امام حسن عسکری است که در این دوره شکل گرفته است. یعنی دوره ای که باید شیعیان آخرین نکات گفته شود، آخرین عصر غیبت، عصر وجود مبارک امام زمان این ها باید در سبک زندگی شان یک دقت هایی را داشته باشند. لذا وصیت، احادیث و سفارش های امام عسکری بسیار بسیار مهم است. ما هفته ی پیش عرض کردیم در این نامه که نامه ی آقا امام عسکری به پدر شیخ صدوق است. در آن جا سه نکته وجود دارد. نکته ی اول که اشاره کردیم، بحث توحید و حمد خدا و «عاقبة لِلمُتَقین» است که در این آیه اشاره شده است، بحث غایت انسان، نهایت انسان، بحث قیامت و معاد. نکته ی دوم یک ملاطفتی که نسبت به خود پدر شیخ صدوق حضرت داشته که برایشان دعا کردند که خدا توفیق به تو بدهد، رسیدن به جایی که رضای خدا را داشته باشیم خدا به تو عطا کند و یکی هم اولاد صالح که خدا هم به ایشان عطا کرد. نکته ی سومی که این جلسه می خواهیم خدمت شما بگوییم وصیت حضرت است. حضرت تاکید می فرمایند، به پدر شیخ صدوق می فرمایند که شما این را «فَاعمَل بِوَصیَتی» وصیت من را عمل کن، «وَ امُر جَمیعَ شیعَتی» به تمام شیعیان من هم امر کن، به آن ها هم بگو که به این وصیت عمل کنند. سعادت دنیا و آخرت و خوشبختی در همین است. بعد در وصیت شان پنج محور وجود دارد. پس سه نکته شد، نکته ی سوم وصیت حضرت بود، در وصیت حضرت پنج محور است. ما در این وقت محدود توفیق داشته باشیم بیان کنیم. اولین وصیت وصیتی است که می توانیم اسمش را وصیت عبادی بگذاریم. در وصیت عبادی «بتقوی اللَّهِ» را فرموده اند، بعد «وَ إِقامِ الصَّلاةِ» اقامه صلاة را فرمودند، بعد «وَ إِیتاءِ الزَّکاةِ» را فرمودند، و چهارمی بحث نماز شب است. یعنی وجود مبارک امام عسکری هم برای ظرفیت های پایین حضرت مطلب در نظر گرفتند و هم ظرفیت های بالا. بحث اقامه صلاه و ایتاه زکات را بیان فرمودندن چنان که در آیات ما هم حدود 27 بار این دو با هم آمده است. یعنی اقامه صلاه و ایتاه زکات که امام عسکری هم دارند روی این تاکید می کنند، آخرین امام ظاهر هستند باید نکات ناب را اشاره کنند. بعد از او امام، امام غایب می شود. این جا باید نکات ناب را بیان بفرمایند. لذا دوباره آن تاکید قرآن و اهل بیت را می گویند. حتی یک جا حضرت رضا آن جا دارد خدا چند چیز را کنار چند چیز قرار داد که اگر او نباشد این اولی گویا نیست. فرمود در کنار صلاه، زکات را قرار داد که اگر کسی اهل زکات نباشد نمازش مورد قبول نیست. بعد این جا ببینید امام عسکری هم همان توجه را دارد. یا حضرت فرمود که اگر اهل تشکر از خدا هستی، تشکر خدا را کنار تشکر پدر و مادر قرار داد که اگر اهل تشکر پدر و مادر نباشی تشکر خدا فایده ندارد. خیلی روایت قشنگی است.
شریعتی: همه برگفته از تعالیم و آیات قرآن کریم است.
حجت الاسلام میرهاشم حسینی: یا آن جا دارد که صله رحم را کنار تقوا قرار دارد که اگر هوای خویشان را نداشته باشید، هوای آشنایان را نداشته باشید، هوای مومنین را نداشته باشید، گویا اصلاً تقوای الهی را پیشه نکرده اید. این نگاه ها خیلی قشنگ است. در این جا هم می فرماید اقامه صلاه با زکات با هم آمده است. عرض کردم در 27 جای قرآن این ها با هم است. اصلاً در قرآن آن دینی که قیم است و قوام دارد و صراط مستقیم است و درست است را با همین « إِقامِ الصَّلاةِ وَ إِیتاءِ الزَّکاةِ » است. این ها با هم هستند، از هم جدا نمی شوند. در این وصایای عبادی حضرت این جا چهار چیز را، آن تقوا را که جلسه پیش یک اشاره ای کردیم. تقوا به معنی پرهیزکاری و ترس نباشد. باید معنای دقیق تری بگوییم. حفظ از آفات، سپر در مقابل آسیب ها، این معنای کامل تقوا می شود.
شریعتی: خویشتن داری، کف نفس.
حجت الاسلام میرهاشم حسینی: به یک معنایی حفظ همه چیز؛ جسم است، روان است، معنویت است، شور است.
شریعتی: و مراقب باشی.
حجت الاسلام میرهاشم حسینی: حضرت این بحث نماز و زکات را هم برای عموم اشاره کردند که در این زکات هم باید دقت کنیم. هم بحث تزکیه مال است، یعنی از طریق درست به دست بیاورید و درست مصرف کنید و حق فقرا را هم کنار بگذارید. یعنی این سرمایه ی فقرا است. شما ندهید هم در دنیا و هم در آخرت گرفتار هستید. یک عزیزی هم سوال کرده بود که گفتند شما قرار شد یک اشاره ای هم بکنید راهکاری که این نماز صبح ما درست شود که من هفته ی پیش یکی را اشاره کردم سوال کرده بودند که شما گفتید چند راهکار است. عیبی ندارد که در این اقامه صلاه هم اشاره کنیم. برای آن بحث نماز صبح اول وقت آدم توفیقش را پیدا کند یکی این است که نماز ظهر و عصر و مغرب و عشاء را سر وقت بخواند. این خیلی مهم است. این دغدغه ای که به ذهن آدم می آید آرام آرام روی نماز صبح آدم هم اثر می گذارد. یکی دیگر این که این جا سفارش نماز شب شده است. کسی که معمولاً دغدغه نماز شب پیدا می کند. اتفاقاً خود آقا امام عسکری می فرماید که اگر کسی بخواهد اهل سفر الی الله بشود، در سمت خدا بخواهد بیاید، فرمود که این درک نمی شود جز به این که اهل سحر و نماز شب باشد. خود آقا امام عسکری باز هم این را تاکید کردند. این هم برای کسانی که ظرفیت خوبی دارند و می خواهند بیایند.
شریعتی: یعنی اگر دغدغه ات نماز شب شد دیگر نماز صبح می خوانی.
حجت الاسلام میرهاشم حسینی: بعد شخص یک موقع نماز شب را هم نرسد برای نماز صبح بلند می شود. این خیلی اثر دارد. یکی سر شب یک مقدار زودتر خوابیدن است، این خودش یک توفیقی می خواهد. استاد بزرگوار ما می فرمود که داداش قبل ساعت 12 خوابش به اندازه چندین ساعت خواب 12 به بعد ارزش دارد. یک موقع هایی است که شخص بعد از 12 شب خوابش گرفته است. این برایش کسلی می آورد. و یکی هم آثار خوب نماز و این که نسبت به نمازش سست باشد چه بلاهایی می آید. سید بن طاووس در بلا، فکر می کنم همان شروعش، یک روایتی از حضرت زهرا سلام الله علیها آن جا می آورد که از وجود مبارک پیامبر گرامی 15 گرفتاری برای کسی که نسبت به نمازش سستی بکند، جدی نگیرد، بی دلیل بخواهد نمازش را به تاخیر بیندازد.
شریعتی: یک بخشی هم برمی گردد به بی معرفتی ما متاسفانه و جدی نگرفتن. کم پیش می آید از پروازهای اول صبح جا بمانیم. ولی از نماز صبح... .
حجت الاسلام میرهاشم حسینی: حالا یک کسی نزد شیخ بهایی ظاهراً رفته بود و گفته بود که آقا من هر کاری می کنم خانمم نماز نمی خواند. بعد شیخ فرموده بود که از آثار نماز بگو، گفت برایش گفتم. گفت از برکات نماز بگو، گفت برایش گفتم. گفت از این که کسی نسبت به نمازش سستی کند گرفتار می شود، آن کسی که نماز بخواند یا نخواند یک گرفتاری هایی وجود دارد ولی آن کسی که نماز نخواند گرفتاری هایش خیلی خیلی بیشتر می شود. گفت آقا این ها را هم گفتم. هر چه گفت، گفت گفتم. گفت از او بپرس که چرا نماز نمی خوانی، گفت آقا پرسیدم. گفت چه گفت؟ گفت هیچی، به من می گوید تو خودت نماز بخوان تا من هم نماز بخوانم. حالا من یک کسی ناراحت شده بودم می گفت همسرم مثلاً نماز شب بلند می شود، گفتم شما مگر خودت بلند می شوی؟ گفت نه. گفتم یعنی چه. و در تربیت هم این خیلی مهم است که مثلاً شخص می گوید این بچه هایمان را چگونه تربیت کنیم. خدا مدد کند اول خود ما تربیت شویم. خیلی اثر دارد. خود آدم تربیت شود، اهل دقت در نماز بشود، این اثر دارد.
شریعتی: فضای خانه فضای نماز باشد بالاخره خود به خود خیلی از مشکلات حل می ش.د.
حجت الاسلام میرهاشم حسینی: جلوی خیلی از ناهنجاری ها گرفته می شود. نمی گوییم همه ی گرفتاری ها می رود. نه، اصلاً اقتضای دنیا این است که یک سری گرفتاری ها و بلاها هست. ولی خیلی از این ها درست می شود. خیلی از این ها جلویش گرفته می شود. حضرت در این جا بحث نماز، بحث نماز شب، که الان فرصت نیست. مفصل حضرت بیان می فرماید که آقا رسول اکرم به مولا امیرالمومنین «عَلَیکَ بِصَلاةِ اللَیل» سه مرتبه فرمودند. خیلی این فضای نماز شب اگر کسی توفیق پیدا کند، از خدا آدم بخواهد که به او عطا شود، خیلی منشا برکات می شود. البته آن نماز شب خوانی که با محبت است. این را هم بگوییم. و الا یک موقع شخص تیپ پرخاشگر خشن است، این نماز را هم بخواند از بقیه زدگی دیده می شود. آن کسی که در مکتب اهل بیت است، این نماز شبیه که در مکتب اهل بیت با یک صفایی، با یک مهربانی، نسبت به بقیه همراه است. این جا هم داریم، اقامه صلاه و ایتا زکات. یعنی آدمی که خدمت می کند و اهل نماز شب است.
شریعتی: و خود محور نیست.
حجت الاسلام میرهاشم حسینی: احسنت. یک موقع در یک جایی یک منطقه ای در شمال، سنم خیلی کم بود. دو تا پیرمرد بزرگوار بودند، این ها خیلی صفای عجیبی داشتند، خیلی معنویت عجیبی داشتند. این ها هر جا هم می رفتند وجودشان وجود بابرکتی بود. من یک موقع خیلی در ذهنم بود که چگونه می شود این ها این قدر با وفا و با محبت و این قدر منشا اثر هستند و واقعاً هم یک موقع آدم این ها را می دید کیف می کرد نماز بخواند. بعدها فهمیدم که این دو بزرگوار کسانی هستند که از 8 سالگی یا از سنین کم نماز شب شان ترک نشده است. این نعمتی است که اگر خدا به کسی عطا کند خیلی منشا برکت می شود. این وصایای عبادی بود. وصیت دیگری حضرت دارند که شاید به تعبیری بتوان گفت «وصیت های اجتماعی» است. در آن وصیت حضرت همین ایتا زکات را هم می شود به نوعی وصیت اجتماعی در نظر گرفت ولی نکات خیلی زیبای دیگری را حضرت دارند بیان می کنند. مثلاً گاهی اوقات آدم سوال می کند آقا یک جایی طرف یک خطای بزرگی کرد، ما در مواجهه با او چه کار کنیم. بعضی موقع ها هر کسی قیل و قال عجیبی بیان می فرمایند. حضرت می فرمایند که اهل مغفرت ظن باش. اهل این باش که اگر از کسی خطا یا گناهی دیدی تو او را ببخشی. ما خیلی موقع ها در این جذب حداکثری که مشکل پیدا می کنیم به خاطر این که خطاهای دیگران را نمی خواهیم چشم پوشی کنیم. در مجلسی، هیئتی، محفلی، خیلی موقع ها می شود خدایی نکرده بین مومنین یک نزاعی درمی گیرد به خاطر این که اهل مغفرت و چشم پوشی نیستند. چقدر این نکته، نکته ی مهم و درستی است اگر دقت شود. من یک موقع می بینم در بعضی از دولت ها و مسئولین آدم نگاه می کند در طول این سال ها چقدر خوب است که هر مجموعه ای، هر دولتی، هر شورایی، هر کسی که می آید، بقیه نگاه نکنند که ببینند این چه زمانی زمین می خورد. این نگاه، نگاه مومنانه نیست. نگاه مومنانه این است که ولو این از گروه من، حزب من است، به او یک مددی برسانیم. چه کاری از دست ما برمی آید که بتوانیم یک کمکی بکنیم.
شریعتی: اگر سوال دارد به او بگوییم، اگر کمک می خواهد کمک کنیم.
حجت الاسلام میرهاشم حسینی: احسنت. قطعاً هم خطا دارند. شما در یک مجموعه ی سازمانی، کانون فرهنگی، هیئتی، جلسه ای، شورای روستایی، شورای شهری، در مسئولین مملکتی، دولتی، وزارت خانه ای، هر جایی که شما فرض بفرمایید قطعاً اشکالاتی وجود دارد.
شریعتی: مگر در خانه خودمان نیست.
حجت الاسلام میرهاشم حسینی: خدا حفظتان کند. خیلی نگاه زیبایی اهل بیت می دهند که شما مومنین با همدیگر نگاه کنید. دشمن این کار را می کند، دشمن با هم جذب حداکثری دارند. بعضی موقع ها مومنین ماشاءالله در دفع حداکثری خیلی خوب هستند. این خیلی بد است. وصیت اهل بیت این جوری نیست. وصیت اهل بیت این است که از خطاها بگذرید که جامعه دینی تان زیباتر بشود، حتی خوشبختی دنیایتان بیشتر می شود.
شریعتی: دست هم را بگیریم، مچ هم را نگیریم.
حجت الاسلام میرهاشم حسینی: خیلی قشنگ فرمودید. بعد حضرت سفارش به کنترل خشم می کنند که یک بخشی از حوادث تلخ اجتماعی را شما ملاحظه بفرمایید ناشی از این است که شخص کنترل خشم ندارد. بالاخره برای هر کسی پیش می آید که عصبناک می شود، خشمگین می شود. مدیریت این را به عهده گرفتن، تمرین نسبت به این داشتن، خود این احادیث کنترل خشم شنیدن این احادیث اثر دارد. ما گاهی اوقات این احادیث را کمتر گفته می شود و بیان می شود. خود این در ضمیر ناخودآگاه هم اثر دارد. به آن شخص می گفت هر موقع عصبانی شدی در هر حالتی هستی حالتت را عوض کن. یک کسی حرف قشنگی می زد. می گفت هر موقع که شما خشمگین شدید همان لحظه صلوات بفرستید.
شریعتی: «اللهُمَّ صَلَّ عَلَی مُحَمَّد وَ آلِ مُحَمَّد وَ عَجِّل فَرَجَهُم».
حجت الاسلام میرهاشم حسینی: حرکتی می خواهی انجام دهی یک لحظه تاخیر بینداز. در وصیت دیگر بحث مواسات را حضرت بیان می فرماید. ما در آیات و روایات مان یک بحث انفاق داریم، یک بحث مواسات داریم، یک بحث ایثار داریم. این سه با هم تفاوت دارد. ایثار چون زور همه نمی رسد ایثار کنند، ایثار به یک حدی می رسد که مداح آن خدا می شود برای حضرت زهرا قدیسه عالم و مولا امیرالمومنین سوره دهر یا فرمودند اسم دیگر انسان است. اصلاً اوج انسانیت را بخواهید در آن جا است. هم در منابع شیعیان عزیز و هم اهل سنت در آن جا اشاره شده است در آن سوره برای وجود مبارک حضرت زهرا و حضرت امیر و آن ایثار بزرگی که انجام دادند. «وَ یُطعِمُونَ الطَّعامَ عَلَی حُبِّهِ مِسکِینًا وَ یَتِیمًا وَ أَسِیرًا». یا وجود مبارک حضرت خدیجه سلام الله علیها، ترجیح رسول اکرم، ترجیح دیگران نسبت به خودش، مال و اموالش را به آن ها عطا کرد. فرق بین ایثار و مواسات و انفاق را خیلی سریع عرض کنم. چون ایثار را هر کسی توفیق ندارد لذا انفاق را خیلی ها می توانند انجام دهند. مواسات را امام عسکری یک کلمه می آورد و آن را ارتقا می دهد. ایثار را در فراز بعدی و جاهای مختلف به آن اشاره شده است. منتها آن دیگر سوره خاص می خواهد. در انفاق آدم زیادی مال را می دهد. این اضافه است پس می دهم برود، این انفاق می شود. خیلی کار بزرگی است، خیلی هم برکات دارد. مواسات این است که همین مالی که داریم شریک قرار می دهم. بر اثر زیادی مال نیست، اصلاً مالم را دارم شریک قرار می دهم بین خود و دیگری.
شریعتی: یک پله بالاتر.
حجت الاسلام میرهاشم حسینی: ایثار این است که همین مقداری که دارم دیگران را بر خودم ترجیح می دهم. در این جا حضرت دارد یک پله بالا می آورد، بحث انفاق را داریم، بحث ایتا زکات را داریم، بحث مال را در خمس و زکات و انفاق داریم. یک پله بالاتر آدم بیاید. مواسات داشته باشد، غم خوار باشد، دیگران را شریک قرار دهد. حالا این مواسات هم باید دقت کنیم با مساوات اشتباه نشود. چون یک معنایی هم در این مواسات داریم که باز هم به یک معنایی دیگر مرتبه مواسات خیلی بالاتر می رود؛ بحث غم خوار شدن تمام عیار. الان باز هم نمی خواهم به آن بحث ورود پیدا کنم.
شریعتی:
چو عضوی به درد آورد روزگار
دگر عضوها را نماند قرار
حجت الاسلام میرهاشم حسینی: شاید آقایانی که اهل پژوهش هستند پژوهش کنند مواسات به این معنا که خیلی بالاتر است از یک جهت به معنایی از ایثار هم بالاتر بشود که حالا نمی خواهیم خیلی ورود پیدا کنیم. بعد از این بالاتر حضرت می فرماید که باید تلاش کند حاجات دیگران را برآورده کند؛ حاجات مادی، معنوی. نیازی دارند، گرفتاری دارند، آن ها را به داد برسد، هم در جایی که سختی وجود دارد و هم در موقع آسانی به داد دیگران برسد. حضرت همواره دارند پله ها را بالا می برند، کلاس را بالاتر می برند. بعد فرمود که شخص روی حلم کار کند. این حلم فرقش با کظم غیظ چیست؟ در حلم معمولاً در مواجهه با یک جهالتی می گویند بردباری داشته باش. طرف اصلاً نمی داند که خیلی سخت است. می گفتند که یک عالمی را یا یک کسی را می خواستند در زندان شکنجه بدهند، هر کاری کردند این مقاومت کرد. بعد یک کسی گفت این دانشمند است من می دانم چه کارش کنم. به یک روز نرسید آمد بیرون گفت من خیلی شکنجه شدم. گفتند چه کار کردی؟ گفت یک هم اتاقی نادان برایش بردم. بعد می گفت قیافه تو را می بینم یاد فلان حیوان می افتم. این حلم خیلی مهم است. یکی از بزرگواران علما در یک جایی سخنرانی می کردند یک کسی همه را تند تند می نوشت. مثلاً 10 شب این بزرگوار در مورد بداع صبحت کردند. بعد یکی بود این 10 شب همه را می نوشت. شب آخر این عالم او را صدا کرد گفت مثل این که شما از همه بیشتر گوش می دادی و تقریرات را هم می نوشتی. به او فرمودند که ما حالا 10 شب در مورد بداء صحبت کردیم پیشنهاد شما در مورد شب های دیگر چیست. این هم که نوشته بود بعد می گفت حاج آقا 10 شب در مورد بدا صحبت کردی، 10 شب درباره ی خوب ها صحبت کن. معلوم می شود از شب اول اصلاً بحث بداء را نفهمیده است. این بحث حلم، بحث حسن خلق در وصیت حضرت، بحث امر به معروف و نهی از منکر که متاسفانه گاهی اوقات اشتباه برداشت می شود. این امر به معروف، امر به خوبی هاست، امر به زیبایی هاست، امر به چیزی است که دشمن می خواهد این را تغییر دهد، تغییر ارزش ها. ان شاءالله بشود در بحث ولادت آقا رسول اکرم توفیق شود و نوکری کنیم و متن بگوییم. در آن جا یک اشاره ای می کنیم که اصلاً جاهلیت این است که مفاهیم ارزشی همه را مفهومش را عوض می کند. در جامعه اگر امر به خوبی ها، امر به معروف و نهی از زشتی ها رواج پیدا نکند یک چیز عجیب و غریبی در جامعه اتفاق می افتد. در روایت داریم که اگر چنین اتفاقی بیفتد بدترین آدم ها بر شما مسلط می شوند. یعنی شما علی الظاهر می گویید این جا چرا امر به معروف و نهی از منکر شد ولی دقت ندارید که امر به معروف و نهی از منکر اگر جلویش گرفته شود و در جامعه ای ضعیف شود اشرار مسلط می شوند. در روایتی دارد که کسی که اهل امر به معروف و نهی از منکر شود این خلیفة الله است. خیلی روایت قشنگی است. فرمود اگر در جامعه ای امر به خوبی ها و نهی از زشتی ها رواج پیدا کند مومنان واقعی قوی می شوند. مومن یعنی مکان امن و آسایش. با کسی که ایمان دارد و مکان امن و آسایش است، بهترین انسان است که روی زمین می شود فرض کرد. این انسانی که مکان امن است، ایمان دارد، به داد همه می رسد، یک همچین کسی به برکت امر به خوبی ها این قوت و قدرت پیدا می کند که بیشتر بتواند خدمت رسانی کند.
شریعتی: و در نهایت در جامعه مردم احساس امنیت می کنند.
حجت الاسلام میرهاشم حسینی: همین طور است. حالا در حیطه های مختلف است. این امر به معروف و نهی از منکر گاهی اوقات یک ظلمی شده است، عدالتی دقت نشده است، گاهی اوقات در حیا است، در عفاف است. در چیزهای مختلف ممکن است این امر به خوبی ها و نهی از زشتی ها باشد. یک فرهنگ زشتی رواج پیدا کرده است، یک برخورد اجتماعی نامناسب شکل گرفته است، در یک صنفی خطایی رواج گرفته باشد. این در همه جا می تواند رواج پیدا کرده باشد. این هم وصایای اجتماعی که حدود 7 یا 8 نکته را من در این قسمت اشاره کردم. این محور دوم بود. محور سومی که حضرت بیان کردند به یک نوعی اساس سبک زندگی شیعه و ریشه او را قرار می دهد. حضرت می فرماید وصیتی که من می کنم و به شیعیان بگویید به آن عمل کنند که خوشبختی دنیا و آخرت در آن است، این که درست دین شان را بشناسند چون وقتی درست دین را نشناختید شخص خیلی راحت لغزش پیدا می کند، زمین می خورد، خدایی نکرده نسبت به دینش سست می شود. لذا حضرت فرمود: «و التّفقّه فی الدّین» فهم عمیق نسبت به دین داشتن، یک مجموعه ای از هستی شناسی است. اگر بخواهیم خلاصه دین را تعریف کنیم خلاصه ای از هستی شناسی، راه شناسی، راهنما شناسی، مبدا شناسی، معاد شناسی، منتها شناسی. مجموعه ای از این ایده نسبت به جهان و مجموعه ای از ایدئولوژی و بایدها و نبایدها و مناسک متناسب با آن که در معمول ادیان است. یعنی کسی هر دینی را قبول کند یک بایدها و نبایدهایی در آن دین وجود دارد. حضرت می فرماید در زندگی تان که من می گویم این مسیر شیعه اگر بخواند درست عمل کند و در کانال و مسیر درست خودش قرار بگیرد فهم عمیق و دقیق نسبت به دینش باید داشته باشد. دوم حضرت می فرماید که: «التّثبُّت فِی الاَمر». این «التّثبُّت فِی الاَمر» در واقع می خواهیم بگوییم با تأنی کارهایت را انجام بده. یک بخشی از مشکلاتی که گاهی اوقات نوجوان و جوان ما دچارش می شود این است که خیلی عجله دارد. حضرت می فرماید که «التّثبُّت فِی الاَمر» یک بررسی بکن، یک تأنی بکن، یک مشورت بکن. یک موقع می گوییم یک بیماری سندروم نتیجه گیری فوری. می خواهیم سریع به نتیجه برسیم. لذا گفتمانی که در آیات و روایات ما دارد خیلی دعوت به این صبر است. که حالا جلوتر یک اشاره ای هم به این می کنیم. حضرت می فرماید که در زندگی ات می خواهی کاری انجام دهی یک تأنی داشته باش، یک بررسی بکن، با اهلش مشورت داشته باش بعد حرکت کن. چقدر مهم است و این در زندگی اثر دارد. من یک بزرگواری است که همین دیروز با این بزرگوار حرم حضرت معصومه سلام الله علیها بودیم. نایب الزیاره و دعاگوی همه عزیزان هم بودیم. این بزرگوار یک موقع چند سال پیش یک مشورتی در مورد کار گرفته بود، من همین را به او گفتم. گفتم یک تانی بکن، آدم های موفق و جوانمرد در صنف خودت را پیدا کن. هم جوانمرد و هم موفق باشند که آن فوت کوزه گری را به تو یاد بدهند. بعد همان چند سال پیش رفته بود در صنف خودش یک آدم بزرگ موفق و یک آدم خوبی را پیدا کرده بود. گفتم از او مشورت بگیر چگونه شروع کنی، چگونه ادامه دهی. الان چندین سال گذشته است ایشان سر این ما را خیلی دعا می کند. گفتم این را اهل بیت به ما یاد دادند. در هر کاری یک تفقد، تانی، مشورت داشته باش. یکی هم «التَّعاهُد لِلقُرآن» حضرت می فرماید در زندگی خودت نسبت به قرآن تجدید به عهد و بیعت نسبت به قرآن و انس نسبت به او داشته باش که خیلی باعث موفقیت در زندگی می شود. این سه مورد بود. چهارم «اِجتِنابِ الفَواحِش» هر آن چه که زشت است در شریعت، زشت است در عرف، این را فحشا می دانند، جزو زشتی ها می دانند. از این ها پرهیز کنید. این هم محورم سومی بود که حضرت اشاره کردند. چون بحث را می خواهیم این جلسه جمع کنیم این محور چهارم... . محور پنجم دعایی است که حضرت می کنند، توضیح لازم ندارد. این محور چهارم را یک اشاره ای عرض کنم. محور چهارمی که حضرت به آن دارند اشاره می کنند این اوج محور حیات شیعه است. ما چهار دوره برای ائمه ظاهر ما بود، یک دوره هم دوره ی امام غایب ما است. آن چهار دوره، دوره امام حاضر ما بود که آخرین دوره اش مربوط به امام عسکری است. امام عسکری باید شیعه را حفظ کند، شبکه را تقویت کند، این چیزهای که از گذشته باقی مانده است احیاناً این را یک جایی نفوذ یا انحرافی است این ها را حل کند، پالایش کند، بعد حضرت شیعه را تقویت کند و حفظ کند.
شریعتی: که ماموریت عظیمی و تاریخی است.
حجت الاسلام میرهاشم حسینی: وجود با برکت ایشان انجام داد. در مدت زمان کوتاه این توانایی را حضرت داشتند و انجام دادند. در این وصیت نامه اش هم حضرت دو نکته ی ناب دارد درباره ی حیات شیعه، یکی «عَلَیکَ بِالصَّبر و اِنتِظارِ الفَرَج» است. آن «عَلَیکَ بِالصَّبر» که عرض کردم همان است که یک موقع است که انسان ها که حرف اهل بیت را گوش ندادند دچار سندروم و یک بیماری نتیجه فوری می شوند. در هر چیزی می خواهند سریع به آن برسند. در اقتصاد است، در سیاست است، در فرهنگ است، در هر چیزی می خواهد ورود پیدا کند می گوید من همه چیز را می خواهم همین الان هم می خواهم.
شریعتی: همیشه عجله داریم.
حجت الاسلام میرهاشم حسینی: این ناامیدی می آورد، خدایی نکرده بی دینی می آورد، یاس می آورد، اصلاً زندگی آدم را به هم می ریزد این کسی که این جوری نگاه می کند.
شریعتی: یکی از دوستان ما که از دانشمندان سلول های بنیادی بود ایشان می گفت که من به یک نتیجه ای رسیدم بر اثر این سال ها مطالعاتم که رشد همیشه تدریجی است، دفعتاً اتفاق نمی افتد. بعد شواهدی را از همین پژوهش علمی آورده بود.
حجت الاسلام میرهاشم حسینی: این به نظرم خیلی درس بزرگی است. ما در آیات قرآن کردیم گفتمان داریم. یک گفتمان، گفتمان باطل است، بعد چهار تا «تَواصَوا» داریم، یعنی به همدیگر سفارش کنیم. چهار سفارش خوب داریم، یک سفارش بد است. ولی چهار تا باید بین خوب ها و مومن ها باید سفارش کنیم که وجود داشته باشد باعث موفقیت می شود. یکی «تَواصَوا بِالحَقّ» است، یکی «تَواصَوا بِالمَرحَمه» است به همدیگر رحم کنید، مرحمت برسانید. دو تای دیگر «تَواصَوا بِالصَبر» است.
رهرو آن نیست که گهی تند و گهی آهسته رود رهرو آن است که آهسته و پیوسته روداین خیلی مهم است که آهسته و پیوسته حرکت کنیم. خیلی رمز مهمی است؛ مقاومت. مقاومت شما را بدترین لشکریان دشمن را هم داشته باشید زمین گیر نمی کند. اتفاقاً این جا حضرت می فرماید. می فرماید شیعه ها حواسشان جمع باشد. همین که شیعه قدرتمند می شود حمله شروع می شود. شما در ورزش هم باشید دشمن به شما حمله می کند. چون مومن هستید، چون شیعه هستیدِ، چون در مکتب اهل بیت هستید، خبیث ترین آدم ها و مستکبرین شروع به حمله کردن می کنند. هر جا اقتدار این مکتب اهل بیت که مکتب مستضعفین است شروع می شود منافقی ها، نفوذی ها، در همه ی رده ها این ها شروع به نفوذ کردن می کنند بلکه بتوانند ریشه را بخشکانند. حضرت در این جا هم دارند اشاره می فرمایند. چه دیروز چه امروز چه فردا این راه است. بعد حضرت می فرماید دو محور را خیلی دقت بفرمایید: یکی «عَلَیکَ بِالصَّبر» است. اهل مقاوت بودن، اهل تانی بودن، این که تدریجی به مطلب رسیدن. اتفاقاً آن هایی که خیلی زود بلند پروازی می کنند خیلی زود هم با مغز زمین می خورند. یعنی آن عقبه ی زیر ساخت هایش را درست نکرده است، وقتی بالا می آید زمین می خورد. و یکی هم بحث انتظار فرج است. در انتظار فرج که در همین روایت هم اشاره می فرماید آقا رسول اکرم فرمود انتظار فرج «اَفضَلُ الاَعمال» است. باید دقت کنیم انتظار فرج عمل است، نه یک گوشه بیکار نشستن. این «اَفضَلُ الاَعمال» یعنی با فضیلت ترین کاری که نسبت به فرج وجود دارد. ان شاءالله یک موقع فرصت شود. بعدها باید یک بحثی را مطرح کرد که حقیقت انتظار را مفصل به این بپردازیم. سه نکته: حقیقیت انتظار، آثار انتظار فرج و وظیفه در این ایام انتظار و منتظرین واقعی چیست. این سه باید مفصل پرداخته بشود که حالا من اجمالاً یک اشاره ای عرض کنم. حقیقت انتظار، انتظار نیست. این نیست که بگوییم طرف منتظر است یعنی مثلاً چند لحظه ایستاده یک معجزه ای رخ بدهد؛ نه. فرمود آن کسی که منتظر مصلح و منجی است خودش صالح زندگی می کند و خودش برای اصلاح قدمی برمی دارد که آنگاه بستری آماده شود.
آئینه شو جمال پری طلعتان طلب
جاروب زن به خانه و پس میهمان طلب
که هر کسی هم به هر میزانی قدم بردارد بعدها حضرت که تشریف بیاورند آن 313 نفر هر کاری که انجام دهند موفقیت آن ها موفقیت اوست.
شریعتی: او هم سهم دارد.
حجت الاسلام میرهاشم حسینی: همه ی آن ها برای این شخص هم نوشته می شود. حالا چه زنده بماند، چه زنده نماند. در روایت هم دارد که همین الان در خیمه امام زمان است و دارد مدد می رساند. حقیقت انتظار نشستن نیست. گفت به انتظار بنشینیم؟ گفت نه به انتظار بایستیم. حقیقت انتظار این است که شخص بتواند خودش خدا توفیقش دهد حرکت کند، خودش آدم درستی باشد، سعی هم بکند که دیگران را درست کند. آثار انتظار چیست؟ اصلاً در دین و آیین و فرقه و مکتبی که انتظار فرج وجود دارد برایش بن بست معنا ندارد. یاس هم برایش معنا ندارد. من یک موقع به رفقا عرض می کنم. آدم وقتی برای فرج امام زمان دعا می کند، «اللَّهُمَّ کُن لِوَلیَّکَ الحُجَّةِ بنِ الحَسَن» همین حالا آقا کمکش می کند، همین الان فرج می رساند. چون فرق است بین فرج و ظهور. ظهور حضرت را نمی شود تعیین کرد، وقت نباید تعیین کنیم. شاید این جمعه بیاید، شاید. یعنی شایسته است ولی نباید وقت تعیین کرد. «کَذِبَ الوَقاتّون». ما نمی دانیم آقا چه زمانی تشریف می آورد، آن دیگر خدا می داند. ای ظهور است، اما فرج نه. فرمود زیاد دعا کنید برای فرج امام زمان زیرا همین الان فرج و گشایش می رسد. یک موقع فرض کنیم هزارتا بلا و گرفتاری وجود دارد، شخص برای فرج امام زمان دعا می کند یک بخشی از این ها به برکت امام از بین می رود و گشایش ایجاد می شود. پس آثار انتظار که افضل اعمال امت انتظار فرج است خصوصاً فرج آقا امام زمان است، این که یاس برطرف می شود، حرکت ایجاد می شود. من یک موقعی سوره مبارکه والعصر را هم نگاه می کردم در روایتی تطبیق داده شد با زمان غیبت امام زمان که در آن جا باز هم «تَواصَوا بِالحَق» یعنی توجه به امام و حق مداری و «تَواصَوا بِالصَبر» هم باز هم بحث انتظار را در آن جا می فرماید که اصلاً شخصی که می خواهد خسران نبیند و گرفتار نباشد و در این دنیا یک موقع بحران یا بلایی پیدا شد با مدیریت درست از این بحران عبور کند بحث فرج امام زمان، دعای برای او و انتظار نسبت به او اثر دارد. وظیفه منتظران را هم که ان شاءالله بعدها یک مقدار مفصل تر عرض کنیم که بین صحبت ها یک اشاره ای شد. انسان سعی کند خودش صالح بشود و بتواند قدم بردارد در این که دیگران را هم به صلاح و درستی دعوت کند.
شریعتی: ان شاءالله. ان شاءالله روزگار آمدن حضرت باشیم و ان شاءالله درک کنیم آن روزهای رویایی را که همه در انتظار آمدنش هستیم. خیلی از شما ممنون و متشکرم حاج آقای میرهاشم، خدا ان شاءالله حفظتان کند. امروز سالروز پیوند آسمانی نبی مکرم اسلام (ص) و حضرت خدیجه کبری ام المومنین سلام الله علیها است. می خواهم یک کتاب خدمتتان معرفی کنم. دوستانی که اهل مطالعه هستند ان شاءالله این کتاب را تهیه کنند. این کتاب نوشته سرکار خانم فاطمه سادات درچه ای است با مقدمه ی استاد فرحزاد عزیزمان، با عنوان «ملیکه حجاز». جلد کتاب و تصویرش را دارید می بینید. ملیکه حجاز، پیوند آسمانی بانو خدیجه و پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم. دوستانی که می خواهند این کتاب را تهیه کنند با روایات نابش، با تاریخ زندگی پیامبر در آن مقطع ازدواجشان با خدیجه کبری و خدمات حضرت خدیجه آشنا شوند توصیه می کنم که این کتاب را تهیه کنند. هم می توانند به سایت ما بخش فروش اینترنتی کتاب مراجعه کنند، هم به کانال های ما در سروش و ایتا و هم اگر موفق نشدید می توانید به ما پیامک ارسال کنید. خیلی ممنون و متشکرم. می خواهیم مشرف شویم به ساحت نورانی قرآن کریم. تا یادمان هم نرفته است خیلی از جانبازهای عزیزمان که حق بزرگی به گردن ما دارند مخاطب برنامه سمت خدا هستند. جانبازهای اعصاب و روان که مکرر برای ما پیام می فرستند، جانبازهای شیمیایی، جانبازهایی که متاسفانه قطع عضو شدند، جانبازهایی که قطع نخاع هستند و با سختی روزگار می گذرانند. ما خوشحال می شویم هر از گاهی پیام های پر مهرشان به ما می رسد. همین اخیراً یکی از همین جانبازهای عزیزمان التماس دعای ویژه گفته بودند که شاید هم الان مخاطب برنامه ی ما هستند. ان شاءالله که خداوند متعال به ایشان سلامتی و عافیت عنایت کند. حاج آقای میرهاشم امروز صفحه ی 326 را با هم تلاوت می کنیم. آیات را عزیزانمان خواهند شنید و ان شاءالله برمی گردیم با احترام همراه شما هستیم و در کنار شما و ان شاءالله حسن ختام فرمایشات حاج آقای میرهاشم را خواهیم شنید. «اللهُمَّ صَلَّ عَلَی مُحَمَّد وَ آلِ مُحَمَّد وَ عَجِّل فَرَجَهُم». صفحه326 قرآن کریم
شریعتی: «اللهُمَّ صَلَّ عَلَی مُحَمَّد وَ آلِ مُحَمَّد وَ عَجِّل فَرَجَهُم». امروز و این ایام بر همه مبارک باشد ان شاءالله. بیاییم یک قراری بگذاریم میلاد پیامبر در 17 ربیع و هفته وحدت ان شاءالله متفاوت تر باشد، جنس شادی هایمان و نحوه شادکردن دیگران فرق کند، یک تغییری در زندگی مان، سبک زندگی مان، مخصوصاً بچه های عزیز و نازنینمان ان شاءالله کام شان با پیامبر عظیم الشان مان شیرین شود. حاج آقای میرهاشم وقت در اختیار شماست. نکته ی پایانی را بشنویم و دعا کنید و خداحافظی کنیم.
حجت الاسلام میرهاشم حسینی: این سوره مبارکه زیبای انبیا. ما در قرآن نام 25 پیغمبر آمده است، 16 موردش در همین سوره انبیا است. بعد حدود 20 آیه اول مخالفت مشرکین است، بعد حدود 20 آیه بعدی درباره ی انحراف مشرکین از خط تولید است، بعد از حدود آیه 48 و این آیاتی که خوانده شد بحث سر این است که این ها خط توحید واقعی که خط عدالت بود، خط خط محوری بود، خط دیانت بود، این ها انحراف ایجاد کردند. از این جا به بعد می فرماید هر کسی در خط توحید، خط دیانت واقعی، خط حق محوری، قدم بردارد «آتَینا، آتَینا، آتَینا» خدا این ها را یاری می کند، نصرت می کند، مدد می رساند. این «آتَینا»هایی که شروع می شود در واقع شروع این است که هر کسی در این مسیر توحید قدم بردارند خدا عنایت می کند، مدد می کند و کمک می کند.
شریعتی: خدا ان شاءالله خیرتان دهد. دعا کنید و ان شاءالله آمین بگوییم.
حجت الاسلام میرهاشم حسینی: دعا می کنیم به برکت آمین شما و بینندگان عزیز ان شاءالله به اجابت برسد. خدایا به مقربین درگاهت آن چه خیر دنیا و آخرت است نصیب همه ی رفقا، خانواده، نسل، جوانان، نوجوانان، مربیان، متربیان، به همه و همه اعطا بگردان. فرج امام زمان برسان.
شریعتی: الهی آمین. خیلی از شما ممنون و متشکرم.
دور شدم از این و آن با خودم آشنا شدم
آینه در حجاز بود عاشق مصطفی شدم
می خواهیم به مادرمان حضرت خدیجه سلام کنیم و صلوات بفرستیم. تا فردا و تا سلامی دوباره.