ان شاءالله خداوند به همه ی مریض ها شفای عاجل عنایت بفرماید. شر این ویروس را از سر همه ی ممالک کوتاه کند. ان شاءالله زندگی پس از کرونا را با عافیت و سلامت و آرامش بگذرانیم. واقعاً از صمیم دل تسلیت عرض می کنیم به عزیزانی که عزیزی از دست دادند و واقعاً همدرد آن ها هستیم و واقعاً ان شاءالله بقای عمر بازماندگان باشد و آن ها هم با اهل بیت محشور شوند. خیلی ها آرزو داشتند اربعین به کربلا مشرف شوند. متاسفانه موانعی ایجاد شده است و نشده است. ما همه دلمان می خواهد، آرزویمان همین است. ان شاءالله در ثوابشان شریک هستیم. مسئولین عراقی هم هر چقدر بتوانند با زوار همراهی کننند بسیار کار پسندیده و به جایی است. با افتخار و با احترام همراه شما هستیم و مثل دوشنبه ها در محضر صحیفه سجادیه. امروز دعای 30 صحیفه سجادیه را با هم مرور می کنیم. کسانی که دین دارند، قرض دارند، حتماً با ما همراه باشند. امام سجاد نحوه درخواست از خدای متعال برای دِین را به ما خواهند آموخت، با شرح حاج آقای فرحزاد عزیز. حجت الاسلام فرحزاد: «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ / الحَمدُللهِ رَبِّ العالَمین» «اللهُمَّ صَلَّ عَلَی مُحَمَّد وَ آلِ مُحَمَّد وَ عَجِّل فَرَجَهُم» «السَّلامُ عَلَیکَ یااباعَبدِالله السَّلامُ عَلَیکَ وَ رَحمَةُ اللهِ وَ بَرَکاتُه». دعای 30 صحیفه سجادیه در مورد کمک خواستن از خدا برای ادای دیون است. «اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ». که واقعاً سیره امام سجاد را که ما همه ی زندگی مان به خصوص شروع کارهایمان، که شروع کارها با سلام و صلوات بر محمد و آل محمد باشد. شریعتی: «اللهُمَّ صَلَّ عَلَی مُحَمَّد وَ آلِ مُحَمَّد وَ عَجِّل فَرَجَهُم». حجت الاسلام فرحزاد: «وَ هَبْ لِيَ الْعَافِيَةَ مِنْ دَيْنٍ تُخْلِقُ بِهِ وَجْهِي» خدایا کمکم کن، سلامت و عافیت بده، از قرض و دین و وامی که آبروی من را در خطر بیندازد. خیلی ها هستند به خاطر دین گوشه زندان می افتند، آبرویشان می رود، به زندان می افتند. خدایا من را کمک کن از این خطرها رد شوم. خدایا کمکم کن از قرضی که «وَ يَحَارُ فِيهِ ذِهْنِي» آن هایی که قسط دارند معمولاً ذهنشن درگیر است. چشم روی هم می گذارند سرماه می شود باید قسط بدهند، اجازه بدهند. واقعاً من خواهش می کنم سنت خوبی است در ماه ذی القعده هر سال حاج آقای حسینی و دیگران عزیزان سفارش مستاجرها را می کردند. و ایام شهریور هم معمولاً مصادف با جابجایی ها است. هر چقدر به آن ها رحم کنند خدا به آن ها رحم می کند. واقعاً اجاره ها سر به فلک می کشد و واقعاً بعضی ها مستاصل هستند. ما رحم کنیم، خدا هم به ما رحم می کند. هر چقدر که توانمان است، هر چقدر که می توانیم. شریعتی: «إرحَم، تُرحَم». حجت الاسلام فرحزاد: احسنت. این جمله باید تابلو شود. خدایا عافیت به من بده از دینی که ذهنم را درگیر می کند، «وَ يَتَشَعَّبُ لَهُ فِكْرِي» فکرم من را به آن دین مشغول می کند. «وَ يَطُولُ بِمُمَارَسَتِهِ شُغْلِي» گاهی بعضی ها هستند از اول زندگی شان تا آخر همواره زیر دین زندگی می کنند. حضرت از خدا کمک می خواهد که خدایا این اشتغال من در طول زمان به دِین را از من بردار که من راحت زندگی کنم. «وَ أَعُوذُ بِكَ ، يَا رَبِّ مِنْ هَمِّ الدَّيْنِ وَ فِكْرِهِ وَ شُغْلِ الدَّيْنِ وَ سَهَرِهِ» خدایا به تو پناه می بریم از غم و غصه ی دِن و قرضی که گردن ما است و فکری که ما را به دِین مشغول می کند. از اشتغال به دِین و بیداری که بعضی ها به خاطر دِین دارند، ممکن است چک برگشت بخورد، ندارند ادا کنند، همواره به خدا پناه می برد که خدایا تو در این کار دست بگذار و ما را از این دیون رها کن. شریعتی: «اللهُمَّ أَقضِ الدِّینَ». حجت الاسلام فرحزاد: خیلی جالب است، این دعایی که ما در ماه رمضان هم می خوانیم که به بنده خدا توفیق داده است هر روز می خوانم. چون دعایش خیلی فراگیر است. ما دعای این گونه فراگیر کم داریم. «اللّهُمَّ أَدخِل عَلی اَهلِ القُبُورِ السُّرُورَ».اهل قبور می گوید، نمی گوید مومن، مسلمان. شریعتی: کسانی که اسیر خاک هستند. حجت الاسلام فرحزاد: پیغمبر ما قبر یک کافر یا غیر مسلمانی را دیدند معذب است. فرمودند یک چوب تر بیاورید، دفن کنید. «یَدفَنُ مُومِنَ وَ الکافِر». رحمانیت خدا عام است، یعنی به همه. این دعا رحمانیت خدا است. اللّهُمَّ أَدخِل عَلی اَهلِ القُبُورِ السُّرُورَ، اللَّهُمَّ أَغنِ کُلَّ فَقِیرٍ اللَّهُمَّ أَشبِع کُلَّ جَائِعٍ». این نکته را من توجه نداشتم. خدا علامه حکیمی را رحمت کند. آن نامه ای که نوشته بود و ما هم آوردیم یک روزی مطرح کردیم، در آن نامه می گوید انبیا و اسلام آمدند نه مومنین و مسلمانان را از قرض و برهنگی و مشکلات نجات دهند، نه. دعا می گوید که «اللَّهُمَّ أَغنِ کُلَّ فَقِیرٍ» یعنی پیغمبر و اسلام آمده تمام فقرای عالم را نجات دهد. کاری به مسلمان بودن ندارد. یعنی در آفریقا هم اگر یک عده گرفتار داریم این وظیفه اسلام است، وظیفه انبیا است. «اللَّهُمَّ أَغنِ کُلَّ فَقِیرٍ اللَّهُمَّ أَشبِع کُلَّ جَائِعٍ» هر گرسنه ای را سیر کن، هر برهنه ای را بپوشان. نمی گوید مومن، نمی گوید هموطن من، هم زبان من، هم نژاد من. شریعتی: اوج این شکوفایی در عصر ظهور اتفاق خواهد افتاد. حجت الاسلام فرحزاد: احسنت. و انبیا شرح صدرشان برای همه عالم بوده است. و جالب این است که من اشاره کردم برای همه چیزها یک بار آمده است، مثلاً «اللهُمَّ اَشفِ کُلَّ مَریض»، «أَصلِح کُلّ فاسِدٍ». اما دین 2-3 بار در این دعا آمده است. «اللهُمَّ أَقضِ عَنّا الدِّینَ وَ أَغنِنَا مِنَ الفَقرِ». 2-3 بار راجع به دین و فقر دعا کرده است. خیلی مهم است. یعنی معلوم می شود دین یک چیز سنگینی است. حالا من مسائل دین و قرض دادن و قرض گرفتن را فشرده می گویم. چون بخواهیم مفصل صحبت کنیم باید جلسات مفصل داشته باشیم. اشاره می کنیم. یکی از سنت هایی که واقعاً در اسلام خیلی زیبا و عالی و گره گشا است که ما از آن غافل هستیم، سنت قرض الحسنه است. معمولاً هم در آیه و روایات قرض حسنه گفته می شود، معلوم می شد قرض غیر حسنه زیاد داریم. غیر حسنه همان ربا است، نزول است، منت گذاشتن طرف است، اذیت کردن است، وام می دهد پدرش را درمی آورد، آبرویش را می برد. قرض حسنه، قرض نیکو، قرضی که همواره در آن حسن و نیکو باشد، در گرفتن و در دادن، به اندازه گرفتن و به اندازه دادن. خود این تکرار شده است. در مقابل ربا و نزول که جنگ با خداست و گناه نابخشودنی است سنت قرض الحسنه را خدای متعال خیلی سفارش کرده است. هم آیات متعدد داریم و هم روایات فراوان داریم و هم سیره همه ی انبیا و اولیای خدا بوده است. حالا من مستوره ها و نمونه هایش را عرض می کنم. در سوره مبارکه مائده، آیه 12، خدای متعال می فرماید: «وَ أَقرَضتُمُ اللهَ قَرضًا حَسَنًا لَأَکَفِّرَنَّ عَنکُم سَیِّئاتِکُم وَ لَأُدخِلَنَّکُم جَنَّاتٍ تَجرِي مِن تَحتِهَا الأَنهَارُ». اولاً عنایت می فرمایید در آیات متعدد خدا می فرماید چه کسی است که به من قرض بدهد، این جا هم می گوید «وَ أَقرَضتُمُ اللهَ» یعنی به شخص نگاه نکنید. شما به یک مومن و یک انسان قرض می دهید طرف معامله شما خداست. همان جمله ای که امیرالمومنین در نهج البلاغه فرمودند مسکین و نیازمند که می آید این رسول خداست، فرستاده خداست، خدا را ببین. اگر به او می دهید در واقع به دست خدا می دهید، و اگر رد می کنید در واقع خدا را رد کرده اید. یعنی طرف شما خداست. در قرض خدا را ببینید، در گره گشایی هم خدا را ببینید. شخص را نبینید. لذا همواره می گوید به خدا قرض می دهید در صورتی که خدا خودش مالک است، همه چیز ما، نفس ما، مال ما، جان ما، نوامیس ما، همه برای خداست. ولی منت سر ما می گذارد و خدای غنی مطلق می گوید به من قرض بده. می گوید اگر به خدا قرض حسنه بدهید با شما چند کار می کنم. تاکید فراوان، لام تاکید، نون تاکید ثقیله. حتماً گناهانتان را پاک می کنم. ما فکر می کنیم پاک کردن گناه فقط این است که شب احیا قرآن بر سر بگذاریم 10 مرتبه بگوییم «اللهی العَفوِ». آن هم هست، توبه، استغفار. ولی ما ده ها وسیله پاک کننده گناهان داریم که این هم خودش یک بحث جالبی است. مثلاً گره گشایی از کار بندگان خدا بسیار در آمرزش گناهان تاثیر دارد. یکی از آن ها قرض الحسنه است. من فکر می کردم اگر این روایاتی که من می دیدم اگر خانواده و نزدیکان با من دعوا نمی کردند خانه ام را بفروشم بروم یک جایی را رهن کنم که به مردم قرض الحسنه به مردم بدهم. می دانم قیامت میلیارد میلیارد برای من فایده دارد. شریعتی: این اصل سرمایه گذاری است. حجت الاسلام فرحزاد: این واقعاً فوق العاده است. می گوید اگر قرض دادید من حتماً البته مسلم گناهانتان را پاک می کنم. یعنی یک وسیله مکفر و پاک کننده گناهان است. و باز با تاکید می گوید: «وَ لَأُدخِلَنَّکُم جَنَّاتٍ تَجرِي مِن تَحتِهَا الأَنهَارُ». ای کسانی که دلتان نمی آید صدقه دهید، بلاعوض دهید. بعضی ها دلشان نمی آید. در راه خدا بدهیم و دیگر نگاه نکنیم. قرض بدهیم. صندوق ها معتمد هست، افراد معتمد هست، قرض الحسنه های معتمد هست. ما یک استادی داشتیم، خدا ان شاءالله شفایش دهد مریض است، قبل از انقلاب در رفقا و فامیل یک صندوق قرض الحسنه تاسیس کرد. شاید هزارها نفر از این قرض الحسنه استفاده کردند خانه دار شدند، ماشین دار شدند، جهاز خریدند، دختر شوهر دادند، پسر زن دادند. قرض الحسنه خیلی می تواند گره گشایی کند مخصوصاً کسانی که نیاز دارند، یا برای کسب و کار سرمایه شود. شریعتی: یکی از بهترین سنت های حسنه همین قرض الحسنه است. حجت الاسلام فرحزاد: واقعاً همین طور است. خیلی در قرآن به این اشاره شده است. این «وَ لَأُدخِلَنَّکُم جَنَّاتٍ تَجرِي مِن تَحتِهَا الأَنهَارُ» را خدا می گوید. یعنی حتماً با قرض الحسنه من خدا شما را وارد بهشتی می کنم که جنات است. شریعتی: نکته اش شاید همان ادخال سرور است، خوشحالی، گره گشایی. حجت الاسلام فرحزاد: با این قرض الحسنه آدم بیکار شغل دار می شود، آدم بی زن زن دار می شود، آدمی ک بچه ندارد بچه دار می شود. شریعتی: آن کسی که ذهنش پریشان است آرامش می گیرد. حجت الاسلام فرحزاد: احسنت. الان شما ببینید همین قرض الحسنه ای که برای فرزندان غدیر خیلی ها کمک کردند میلیونی کمک کردند. یک خانواده ای که 10 سال، 20 سال، در انتظار بچه است و هیچ تمکن مالی ندارد. حالا بلاعوض نمی توانیم بدهید، پولمان در بانک خوابیده است. خیلی ها اصلاً سپرده هم ندارند، همین طوری حساب هایشان در بانک است. بیاییم بخشی از این را موقت مسدود کنیم، به حساب فرزندان غدیر بدهیم. و در ایران ما هم خیلی مبتلا است. شریعتی: این جا بگویم، شما فقط بنا است امتیازش را منتقل کنید. امتیازش را به طرح فرزندان غدیر منتقل می کنید و این بچه هایی که به دنیا می آیند چقدر دلخوشی و دلگرمی خانواده هاست. حجت الاسلام فرحزاد: صدقه یک حالتی دارد که طرف احساس کوچکی می کند، احساس منت پذیری می کند که به من کمک کرده است. ولی قرض الحسنه این گونه نیست. پیغمبر، امامان، قرض می گرفتند، قرض می دادند. یعنی احساس ذلت و کوچکی ندارد. می گوید برمی گردانم. این است که بیشتر سفارش شده است این است که عزت طرف هم محفوظ است. «وَ لَأُدخِلَنَّکُم جَنَّاتٍ تَجرِي مِن تَحتِهَا الأَنهَارُ». باز آیه دیگر که خیلی هم شاید این آیه را حفظ باشند. سوره مبارکه بقره، آیه 245، می فرماید: «مَن ذَا الَّذِي یُقرِضُ اللهَ قَرضَا حَسَنًا فَیُضَاعِفَهُ أَضعَافًا کَثِیرَةً وَ اللهُ یَقبِضُ وَ یَبسُطُ وَ إِلَیهِ تُرجَعُونَ». خدا ندا می دهد ایها الناس، کسانی که با قرآن سروکار دارید. ما همواره قرآن ختم می کنیم. کاش یک آیه، همین آیه قرض را عمل می کردیم. مردم ایران، کسانی که وضع مالی شان خوب است، به فامیل و بستگان می گفتند ما قرض می دهیم. این صندوق های قرض الحسنه خانوادگی است، هر کسی یک میلیون دو میلیون می گذارد به نوبت قرض می دهند. چقدر کار خوبی است. خدا می گوید چه کسی است که به من قرض الحسنه بدهد من چندین برابر مضاعف می کنیم. خدا این را می فرماید. یک وقتی من می گویم دو برابر می کنم، خدا می گوید من چند صد برابر می کنم. خدای بزرگ عطایش هم خیلی بزرگ است. «فَیُضَاعِفَهُ أَضعَافًا کَثِیرَةً». من از آیات فراوان دو آیه را انتخاب کردم. حالا روایت می گویم. پیغمبر عظیم الشان (ص) فرمودند: «مَن إِحتاجَ إِلَیهِ اَخُوهُ المُسلِم» اگر برادر مسلمانی آمد رو زد، گفت به من قرضی بده، «وَ هُوَ یَقدِرُ عَلَیِهِ» شما هم توان قرض دادن دارید، مطمئن هم هستید که برمی گرداند، نه این که می خورد و بالا می کشد. اگر کسی که یک انسان آبرومندی می آید رو می زند که به من قرض بده و تو هم توان قرض دادن را داری و مشکلی هم نداری، اگر «فَلَم یَفعَل» قرض ندادی، «حَرَّمَ اللهُ عَلَیهِ ریحَ الجَنَّةِ» خدا نه تو را بهشت نمی برد، بوی بهشت را هم حرام می کند. آن جا می فرماید قرض دادی «وَ لَأُدخِلَنَّکُم جَنَّاتٍ تَجرِي مِن تَحتِهَا الأَنهَارُ». بینندگان عزیز خوب عنایت کنند. فامیلی، دوستی، رفیقی، شب تا صبح بیدار بوده که من بگویم یا نگویم. حالا به شما رو زده که وضع مالی تان خوب است. پول انبار کردید، سکه انبار کردید. می گوید 5 میلیون بده من مریض دارم، گرفتارم، مشکل دارم. اگر می توانی بدهی، می توانی ضمانت هم بگیری و همه ی کارهایش را ردیف کنی. اگر به او ندهی نه تنها بهشت نمی روی، امام صادق فرمود بوی بهشت از مسافت 500 سال اطراف بهشت منتشر است. یعنی از میلیون ها فرسخ نمی گذارند بوی بهشت به مشامت بخورد. خیلی تهدید تندی است. شریعتی: بتوانی یک کاری کنی ولی نکنی. حجت الاسلام فرحزاد: بتوانی قرض دهی ولی ندهی. یک حدیث دیگر بگویم. تک تک این ها واقعاً تکان دهنده است. پیغمبر خدا فرمود: «مَن أَقرَضَ مُؤمِناً قَرضاً یَنتَظرُ بِهِ مَیسُورَهُ، کانَ مالُه فِي زَکاة، وَ کانَ هُوَ فِي صَلاةٍ مِنَ المَلائِکَةِ حَتّی یُؤَدِّیهِ» اگر کسی قرض دهد، می گویند خدایا من به این بنده قرض می دهم منتظرم هر وقت داشت بدهد. بعضی ها هستند به قول ما خیلی لوتی وار هستند. وقت معین نمی کند، می گوید برو به امان خدا هر وقت داشتی بده. حتی طولانی هم شده است می گوید عیب ندارد. می داند که طرف ندارد. میسور یعنی وقتی که طرف توانایی راحت برای پرداختش داشته باشد. می فرماید اگر کسی این گونه صدقه دهد مثل این است که اموالش را به صدقه و زکات داده است، ثواب زکات می دهند. «وَ کانَ هُوَ فِي صَلاةٍ مِنَ المَلائِکَةِ حَتّی یُؤَدِّیهِ» ملائکه بر او درود و صلوات می فرستند تا وقتی که برگردد. ملائکه برای او دعا می کنند، ثواب زکات هم به او می دهند. این هم روایت جالبی است. معمولاً یک حسنه «مَن جَاءَ بِالَحَسَنِة فَلَهُ عَشرُ اَمثالَها» ده برابر است. شما صدقه می دهید، کار خیر می کنید، انفاق می کنید، ده برابر است. ولی «القَرضُ بِثَمانِیَةَ عَشرٍ وَ الصَّدَقَةٌ بِعَشرَةٍ» قرض الحسنه حتی از صدقه دادن هم ثوابش بیشتر است. 18 حسنه دارد. خیلی است. در صورتی که مال تو برمی گردد. صدقه بدهی می رود، قرض الحسنه برمی گردد. من خواهش دارم عزیزانی که دلشان نمی آید دل بکنند، یا می گویند بعداً احتیاج پیدا می کنیم. شریعتی: قرض بدهند. حجت الاسلام فرحزاد: بهانه گیری نکنند که من یک مورد دادم ولی طرف نداده است. بروید جایی که مطمئن هستید، یا طرف اگر ندارد او را ببخشید. شریعتی: این هایی هم که قرض می گیرند خوش حساب باشند که این سنت همین طوری استمرار داشته باشد. حجت الاسلام فرحزاد: این ها را ان شاءالله هفته آینده می گوییم. قرض الحسنه 18 برابر است، اگر فامیل و رحم باشد 24 برابر است. یعنی بهترین قرض الحسنه آن هایی هستند که فامیل هستند. این را هم عرض کنم که افرادی که زمان طولانی با هم دوست می شوند آن ها هم فامیل هستند. یعنی من و شما فامیل هستیم. 11 سال است سمت خدا می آیم با هم رفیق شده ایم. می خواهم عرض کنم رفقای صمیمی را هم جزو فامیل حساب کنید. شریعتی: آن ها هم حق دارند. حجت الاسلام فرحزاد: بله. اگر قرض خواستیم به ما بدهید. شریعتی: بیرون ز تو نیست هر چه در عالم هست. هفته ها است داریم راجع به معرفت نفس صحبت می کنیم. خوش به حال کسانی که اهل خلوت هستند و اهل تدبر و تامل و تفکر هستند و یک نگاهی به خودشان می اندازند. حجت الاسلام فرحزاد: معرفت نفس خیلی بحث شیرینی است، همواره هم می گوییم. امیرالمومنین فرمود: «التُوحیدُ حَیاتُ النَفس» یعنی نفس ما با چه چیزی زنده است. بدن ما با اکسیژن زنده است. آن روح ما و جان ما و حقیقت ما با «لا الهَ الَّا اللهَ» زنده است، با ارتباط با خدا زنده است. یعنی اگر شما موحد شدید، خدا شناس شدید، خودت را شناختی و خدا را شناختی، حیات طیبه پیدا می کنی. کلیدواژه ای داریدا که همه ی مشکلات را حل کند، همه ی ناهمواری ها را هموار کند، همه چاله ها را پر کند. شریعتی: شاه کلید می شود. حجت الاسلام فرحزاد: آن شاه کلیدی که می تواند حلال مشکلات باشد چیست؟ «لا الهَ الَّا اللهَ». حلال همه ی مشکلات «لا الهَ الَّا اللهَ» است. یک بحثی را می خواهم اشاره کنم شیرین است. تمام انبیا یک حرف دارند، تمام مادرها یک حرف دارند، تمام مردم یک حرف دارند، خود خدا هم یک حرف بیشتر ندارد. و آن حرف همین کلمة التوحید است. خدای متعال می فرماید: «قُل هُوَ اللهُ اَحَد» یعنی اول صفتی که برای خودش می آورد. چون سوره قل هو الله ثلث قرآن است، خیلی هم در روایات سفارش شده است. سعدبن معاض 80 هزار فرشته در تشییع جنازه اش شرکت کردند چون سوره توحید را زیاد می خوانده است. جبرئیل و میکائیل شرکت کردند. «قُل هُوَ اللهُ اَحَد» یعنی فقط او، فقط خدا. پشت بعضی از ماشین ها نوشته فقط خدا. یعنی بقیه اش خبری نیست. با خدا همه چیزیم، بی خدا هیچیم. کلام مرحوم آقای قاضی است. «قُل هُوَ اللهُ اَحَد» فقط اوست، همه کاره اوست، سر و کارمان ما همواره با اوست، اول ما، انتهای ما. اگر یک کسی بپرسد برنامه شما اسمش چیست؟ سمت خدا. دیگر برند شده است. اگر در قرآن بهترین آیه را بخواهیم برای برنامه سمت خدا پیدا کنیم چه آیه ای به ذهن ما می رسد؟ شریعتی: «فَأَینَما تُوَلُّوا فَثَمَّ وَجهُ اللهِ». حجت الاسلام فرحزاد: احسنت. من هم همین را می خواستم عرض کنم. با هم تبانی نکرده بودیم. «فَأَینَما تُوَلُّوا فَثَمَّ وَجهُ اللهِ». یعنی هر کجا رو بگردانی، بالا، پایین، چپ، راست، مشرق، مغرب. شریعتی: همه جا سمت خداست. حجت الاسلام فرحزاد: همه جا سمت خداست. وجه الله است، سمت خداست. کسی می تواند از سمت خدا فرارکند؟ نه، نمی تواند. قرآن می گوید نمی تواند. شما اگر یک راه حلی می توانید پیدا کنید که نعوذ بالله از دست خدا فرار کنیم، اصلاً جان ندهیم، پیر نشویم، مریض نشویم. بگوییم ما نمی خواهیم، می خواهیم بی خدا زندگی کنیم. شریعتی: یک جایی زندگی کنیم که او نباشد. نیست. حجت الاسلام فرحزاد: ما به شما جایزه می دهیم. می گویند مرحوم سید احمد کربلایی، استاد سید قاضی بوده است. مردم خیلی بزرگی بوده است. آن قدر به ایشان برای مرجعیت اصرار کردند، گفته است ابدا، من اصلاً دنبال ریاست نیستم. ایشان می گویند دعای کمیل که می خواندند به این جمله که می رسیدند دیگر نمی توانستند ادامه دهند، «وَ لا یُمکِنُ الفِرار مِن حُکومَتِ». کجا بروم. پس این خدایی که ما را محاصره کرده و خیر ما را هم می خواهد و از پدر و مادر و همسر مهربان تر است، آخر هم باید به او جان دهیم، به او تسلیم شویم، در چاله قبر او همراه ما است. ما الان در این چند روزه چند نفر از فامیل و رفقایمان را دفن کردیم. چه کسی می تواند همراه این میت برود غیر از خدا؟! ما می توانیم چه کار کنیم؟ ما می توانیم بالای قبرش گریه کنیم. یک دعای تلقین بخوانیم و دنبال کار و زندگی مان برویم. با این خدا باید رفیق شویم. او همه جا همراهمان است. خدا ملاعبدالله جهرمی را رحمت کند. خیلی کلام خوبی دارد. می گوید وقتی که لذت انس با خدا را من چشیدم، آن قدر به آرامش و خوشی رسیدم اگر در سوراخ سوزنی رفتم به اندازه عالم وجود لذت داشت. بعد به این دعای پیغمبر خدا استشهاد می کند. «اَعُوذُ بِنُورِ وَجهِک اَلَّذي اَشرَقَت لِهُ الظُلُمات وَ صَلُح َعَلیهِ اَمرُ الدُنیا وَ الآخِرَةِ» یعنی اگر به آن سمت خدای واقعی و به آن نور وجه الهی برسی تمام ظلمت ها، تمام تنگی ها گشایش پیدا می کند، تمام ظلمت ها روشن می شود. اصلاً کسی از فشار قبر نمی ترسد. خدا با تون است، امام حسین با تو است. اصلاً معنا ندارد. برای خودمان باید دعا کنیم. بعضی ها هستند برای مرده هایشان گریه می کنند، برای کسانی که دوست خدا هستند و به ملاقات چهارده معصوم رفتند. ما باید برای خودمان گریه کنیم که از آن ها دور نشده باشیم. و چیزی تنگ تر، ظلمانی تر، موحوش تر، از دل جاهلان و آن هایی که خدا را قبول نکردند نیست که جهنم از خبث دل جاهلان خلق شده است. یعنی جایی وحشتناک تر از جهنم سراغ داری؟ می گوید بله. آن دل جاهلان است که از خدا روی گرداندند. می گوید از خبث دل جاهلان خدا جهنم را خلق کرده است. و از نورانیت دل زیباها خدا بهشت را خلق کرده است. «اَعُوذُ بِنُورِ وَجهِک اَلَّذي اَشرَقَت لِهُ الظُلُمات وَ صَلُح َعَلیهِ اَمرُ الدُنیا وَ الآخِرَةِ» خدایا من به نور وجه تو پناه می برم که تمام ظلمات عالم روشن می شود و تمام امر اولین و آخرین اصلاح می شود. شریعتی: چون از او گشتی همه چیز از تو گشت. حجت الاسلام فرحزاد: روح شاعری که این را گفته است شاد که خیلی زیبا گفته است. خدا احد است. احد یعنی این که در احاطه هستی او دیگر هیچ کس راه ندارد، باید با او راه بیایی، باید با او بسازی، تسلیم رضای او شوی. این هم چیزی است که شما حفظی من هم حفظم. بس که از هر طرف راهی به تو بسیار است به تو برگرد راهرویی برگردد یعنی پشت به خدا کنید باز رو به خدا است. حافظ یک جور دیگر می گوید. حافظ می گوید: ز چشمت جان نشاید برد کز هر سو که می بینم کمین از گوشه ای کرده ست و تیرانداز کمان دارد آقای دولابی می فرمودند خدا تیر دارد، تور دارد، تار دارد. فراری ها را با تیر می گیرد، آن هایی که خیلی شلوغ کار نیستند دام می انداز، آن هایی که اهل محبت هستند با یک تاری، با یک ندایی، اصلاً با اقبال فراوان طرف خدا می روند. این است که امیرالمومنین می فرماید: «مَا رَأَیتُ شَیئاً إلَّا رَأیتُ الله قَبلَهُ وَ بَعدَهُ وَ مَعَهُ». هر چیزی را دیدم قبلش، بعدش خدا بوده است. نمی توانی از او جدا شوی و فرار کنی. شریعتی: تمام این حرف ها و تمام این نکته ها یعنی این که ما در همه حال خدا را همراه خودمان ببینیم. حجت الاسلام فرحزاد: آقای باطنی خدا رحمتشان کند. همیشه می فرمودند کسی یک مقدار با دستگاه خدا آشنا شود و لمس کند. و همه ی بینندگان عزیز در زندگی شان این را لمس کردند. یک جایی به بن بست خوردند، همه طردشان کردند، با خدا که رفتند دیدند عجب آرامشی رسیدند. خدا حجت بالغه دارد. حجت بالغه این است که باید خودش را نشان دهد. «سَنُوریهِم آیاتِنا». اگر خدا نشان ندهد که فردای قیامت نمی گوید چرا من را نشناختی. یعنی توحید را در فطرت همه ثبت کرده است. ما منکر واقعی نداریم. همان که لاف می زند می گوید من قبولش ندارم. یعنی هست که من قبول ندارم. قبول نداری پیر نشو، جان نده. اصلاً به قول آقای دولابی می گفتند تو می گویی خدا نیست. من با تو کار دارم، تو که هستی؟ من می گویم خدا هست. من با تو کار دارم. تو خودت اقرار داری که هستی. پس اگر هستی پس باید یکی تو را درست کرده باشد. منکر واقعی نداریم فقط عناد و لجاجت است. باز آیاتی که می گوید او یکی است: «هُوَ الأَوَّلُ وَ الآخِرُ وَ الظَّاهِرُ وَ البَاطِنُ وَ هُوَ بِکُلِّ شَيءٍ عَلِیمٌ». روایت داریم اگر افراد دوراندیش و عمیق نبودند خدا این آیه اول سوره حدید را نمی فرستاد. برای آن هایی است که توحیدا ناب را درک می کنند. «هُوَ الأَوَّلُ وَ الآخِرُ وَ الظَّاهِرُ وَ البَاطِنُ وَ هُوَ بِکُلِّ شَيءٍ عَلِیمٌ» اول هر چیز، آخر هر چیز، ظاهر هر چیز، باطن هر چیز، همه هستی را پر کرده است. تو چطور می توانی از او روی بگردانی؟! «هُوَ الأَوَّلُ وَ الآخِرُ وَ الظَّاهِرُ وَ البَاطِنُ وَ هُوَ بِکُلِّ شَيءٍ عَلِیمٌ». سمت خدا می خواهی بروی؟ «وَجَّهتُ وَجهي لِلَّذي فَطَرَ السَماوات وَ الأرضِ حَنیفاً مُسلِماً و مَا أَنا مِن المُشرِکینَ». پس انبیا همه می گفتند: «لا الهَ الَّا اللهَ» جز او کسی نیست. «أن اِعبُدُ الله» تسلیم او شویم. این حرف انبیا است. فرمایش حضرت زینب هم خیلی زیبا است. وقتی که خردسال بودند آقا امیرالمومنین حضرت را در آغوش گرفتند فرمودند فرزندم بگو واحد. حضرت زینب عرض کردند: «واحِد». فرمود بگو اثنان. باز حضرت عرض کردند: «واحِد». هر چه به ایشان می گفتند بگو دو، سه، می گفتند واحد. فقط یک. بعد حضرت فرمودند که دخترم چرا نمی گویی. عرض کردند من با زبانی که واحد گفتم کنار واحد چیزی را قرار نمی دهم. شیر حضرت زهرا را خورده است. این نگاه است که تمام مصائب را زیبا می بیند. شما وقتی از دید خدایی ببینید فرمود برای برادرانم خدا اسارت نوشته است، برای ما هم اسارتی که دین خدا را تکمیل کنیم. ما خوش هستیم، قلبمان با خدا خوش است. شریعتی: گفتید من اگر با خدا باشم از آن سوراخ سوزن هم من کهکشان را می بینم. حجت الاسلام فرحزاد: بله. گفت لذت انس با خدا را که چشیدم اگر در یک سوراخ سوزنی رفتم به فراگیری و گشادگی و بزرگی عالم دیدم. ولی اگر بی خدا بودم، در باغ و بوستانی رفتم، از ننگی و کوچکی داشتم خفه می شدم. خیلی عجیب است. این معجزه الهی است. پس انبیا همین را می گویند، خدا همین را می گوید. «لا الهُ الَّا الله» می گویند، واحد، احد، فقط اوست، فقط با او سروکار داریم. مردم عادی هم همین را می گویند. الان فرض کنید یک خانم یا آقا تصمیم می گیرد مسافرت برود. یک خانه می خرد، یک کسی خواستگاری یک دختری می آید. صد نفر می آیند نظر می دهند. عمو باید قبول کند، برادر و خواهر قبول کنند، عمه و خاله قبول کند. چه خبر است؟! یک چیزی می خواهید بخرید همه می آیند صاحب نظر می شوند. برای مریض الان صد نفر نظر می دهند. این وقتی که بیچاره می شود می گوید کاش سر و کار من با یکی بود. از قضا سر و کار من با یکی بیشتر نیست. یعنی باید خداسالاری در زندگی ما حاکم باشد نه فرد و افراد. نظر و مشورت را می گیریم ولی در اول و آخر و وسط بگوییم خدا چه می گوید. یعنی حرف اول و آخر را خدا می زند. شریعتی: و چقدر هم این چند صدایی پریشان می کند. حجت الاسلام فرحزاد: واقعاً بیچاره می کند. «یا دَلیلَ المُتَحَیِّرین» یعنی وقتی که تحیر تو زیاد شد کسی که می تواند تحیر تو را نابود کند خدا است. از قدیم عوام که به مشکلات می خوردند هر کسی یک جوری می گوید. می گوید کاش سروکارم با یکی بود. از قضا سروکار شما هم با یکی بیشتر نیست. بعضی از مقدسات بلا نسبت وحشت نکنند راجع به «هو» که احتمال اسم اعظم بودنش خیلی زیاد است. چون تمام اسم های خدا اشاره به یک نوعی دارد. مثلاً خود الله به معنی عبود است، کسی که همه سرگشته اش هستند. یا مثلاً احد اشاره به یگانگی خداست. ولی هو اشاره مستقیم به ذات خدا است. هم در قرآن است: «اللهُ لا الهَ الَّا هُو». از «هُو» وحشت نکنید. یک درویشی می گوید من هو می کشم یا هو می گویم. شریعتی: بستگی دارد با چه نگاهی به این نگاه کنیم. حجت الاسلام فرحزاد: از مهم ترین اسماء الله الهی است، ذات الهی است، بدون حاشیه و بدون اشاره به هیچ حاشیه ای. او؛ شما از «او» چه می فهمید؟ شریعتی: همه چیز در او است. حجت الاسلام فرحزاد: همه چیز در اوست بدون این که اشاره به یک صفت خاصی، اشاره به یک گوشه ای داشته باشد. حالا روایتش را فرصت شود می خوانم. حضرت امیر یک دعایی داشتند که «لا الهَ الَّا هُوَ». پیغمبر خدا فرمودند این دعای خضر است و «عُلِّمتَ الاِسمَ العَظَم» اسم اعظم با به شما القا کرده است و حضرت خضر به شما یاد داده است. در دعای جوشن کبیر: «یا هُوَ، یا مَن لا یَعلَمُ مَا هُو، وَ لا کَیفَ هُوَ، وَ لا أینَ هُوَ، وَ لا حَیثُ الَّا هُو». «لا الهَ الَّا هُو» در قرآن مکرر آمده است. یعنی دوای درمان همه ی دردها توحید است. یعنی امام حسین روز عاشورا این همه مصائب ندید چون می دید از طرف خداست. از بالا تنظیم شده است. این شهادت تنظیم شده است، صلح است، مصلحت است، رشد است، کمال است، برای همه عالم خیر و برکت دارد. چون از بالا تنظیم شده است راضی به رضای خداست، وظیفه اش را آن گونه که خدا می گوید انجام می دهد، نگرانی درونی اصلاً ندارد. چون با توحید زندگی کرده است. شریعتی: در شرح حال مرحوم سیدعلی قاضی نوشته بودند ایشان می خواستند تفسیر بنویسند، در همین کهکشان نیستی که شرح حالش را شما هم یک وقت هایی گفتید، به این آیه رسید: «قُلِ اللهُ ثُمَ زَرهُم» بگو خدا، بقیه را رها کن. تفسیرش را هم رها کرده بود. این قدر که آدم محو می شود. حجت الاسلام فرحزاد: حاج میرزاعلی آقای شیرازی، خدا رحمتشان کند، سفارش می کردند برای آن هایی که کتاب می نویسند. این جمله خوبی است. می فرمودند آدم خوب است کتاب که می خواهد بنویسد بگذارد پخته شود. چون الان یک فردی 20سالگی، 30 سالگی، کتاب می نویسد. بعد از ده سال می بیند که اشتباه دارد، فکرش عوض شده است، کامل تر می شود. بگذارد آخر سر در 60-70 سالگی کتاب بنویسد. و یک بزرگی باز حاشیه داشته که آخرش هم که اگر خوب کامل شد می فهمد که نباید بنویسد. در هر موضوعی به اندازه کافی نوشتند. حالا خاطره یادم می آید. آقای بهاءالدینی فرمودند که یک موقع به ذهن ما رسید که روایات شفاعت خیلی مهم است و امیدمان به شفاعت است. این ها را جمع کنیم. جمع کردم. می گفت چقدر برایشان نوشتم و سخت بود. می گفت وقتی که جمع کردم و می خواستم چاپ کنم دیدم که فیض کاشانی یک کتاب نوشته است خیلی قشنگ تر از من است. کتاب را کنار گذاشتم. پس خدا می گوید همان، مردم می گویند همان. مادرها چه می گویند؟ مادرها هم می گوید لا لا لا لا. یعنی «لا الهَ الَّا اللهَ». فکر غیر خدایی را از سرت بیرون کن. مادرها همیشه قصه می گفتند، الان هم می گویند، شروع قصه چه می گفتند؟ یکی بود یکی نبود. یکی بود، ولی یکی نبود. این که تناقض است. شما می گویید یکی بود یکی نبود. یکی بود ولی او یکی نبود. همه بود. غیر از خدا هیچ کس نبود. پس «لا الهَ الَّا اللهَ» می شود. یعنی چقدر فطرت مادرها. خدا روح آن کسی که این جمله را درست کرد شاد کند. یکی بود، یکی نبود، غیر از خدا هیچ کس نبود. این دقیقاً کلام نورانی امام است که: «کانَ الله وَ لَم یَکُن مَعَهُ شِیئُاٌ». بعد فرمود الان هم همین طور است. پس این همه می بینیم الان هم جز خدا کسی نیست. علم خداست، قدرت خداست، آیات خداست. الان هم همان است. شریعتی: چشم باید باشد که ببیند. حجت الاسلام فرحزاد: پرده کنار برود. شریعتی: خیلی از شما ممنون و متشکرم. حالا که صحبت از کتاب شد می خواهیم یک کتاب خدمت عزیزانمان معرفی کنیم. یک کتابی را حاج آقای عابدینی فکر می کنم آماده ی عرضه به بازار نشر شد، «قدم عاشقی» است. حرکت کاروانی اربعین، امتداد عاشورا تا عصر ظهور. یک نگاه بسیار جذاب و توام با معرفت به قصه اربعین دارد. حتی قصه جاماندگان که امسال کم هم نیستند و ان شاءالله این راه به زودی باز شود، با یک نگاه نویی به این قصه پرداختند. من توصیه می کنم عزیزانی که دوست دارند راجع به اربعین مطالعه کنند و معرفتشان نسبت به این اتفاق بی نظیر و در آستانه ی عصر ظهور و در ایام اربعین، این کتاب را مطالعه کنند. دوستانی که می خواهند این کتاب را تهیه کنند هم به بخش فروش کتاب ما در سایت ما، و هم به کانال ما در سروش و ایتا، و اگر هم به هر دلیلی موفق نشدید 20000303 شماره پیامک ما است. «قدم عاشقی» که از همین جا هم به حاج آقای عابدینی عزیزمان سلام می کنیم و ان شاءالله به زودی شاهد حضور گرمشان در برنامه سمت خدا باشیم. به ساحت نورانی قرآن کریم مشرف شویم. حاج آقا خیلی از شما ممنون و متشکرم. نکته های خوبی را شنیدیم. ان شاءالله همه مان اهل توحید شویم. حجت الاسلام فرحزاد: اهل توحید شویم درمان همه مشکلات است، هزاران کرونا را درهم می کوبد. شریعتی: بله. اصلاً نگاه به دنیا و تمام چیزهایی که اطراف است عوض می شود. ان شاءالله خداوند خودش هم مدد کند. آیات نورانی سوره مبارکه کهف را به اتفاق خواهیم شنید. آیات 46 با 53 صفحه 299 قرآن کریم قرار امروز اهالی سمت خدا است. بازمی گردیم با احترام همراه شما هستیم و در کنار شما. شریعتی: «اللهُمَّ صَلَّ عَلَی مُحَمَّد وَ آلِ مُحَمَّد وَ عَجِّل فَرَجَهُم». نوجوان های عزیز، کنکوری ها که الحمدلله با موفقیت کنکورشان را پشت سر گذاشتند همچنان دست یاری به سمت شان دراز می کنیم. به شکرانه موفقیت شان ان شاءالله کتاب های کنکورشان را به عزیزانی که شاید بضاعت خرید کتاب های کنکور را ندارند بدهند. تهران_صندوق پستی 395_1881، شماره صندوق پستی ما است. ان شاءالله ارسال کنید که ما هم به دستان آن عزیزان خواهیم رساند. وقت در اختیار شماست حاج آقای فرحزاد. نکته های پایانی را بشنویم. حجت الاسلام فرحزاد: یکی از چیزهایی که میزان حسنات را خیلی سنگین می کند، مداوت بر ذکر شریف صلوات است. یک روایت جالبی داریم که پیغمبر عظیم الشان فرمود: «أَنَا عِندَ المیزانِ». چه پیغمبر رحمتی است که جای جای برزخ و قیامت سراغ ما می آید و ما را کمک می کند. یکی از سخت ترین موقف ها، موقف میزان است. یعنی ارزیابی و سنجش می شود که به درد بهشت می خورد یا به درد جهنم می خورد. قرآن می گوید اگر میزان حسنات سنگین بود «راضیه»، اگر میزان ثواب سبک و گناه سنگین بود به اجراییات جهنم می رود. پیغمبر سر آن گلوگاه و بزنگاه می آید ومی گوید من آن جا می ایستم. عزیزان خوب عنایت کنند. می گوید اگر از امت من میزان حسناتش سبک و میزان گناهش سنگین باشد و خوف جهنم رفتن داشته باشد، من پیغمبر ثواب صلوات هایی که بر من فرستاده بر میزان حسنات او می نهم، «المیزان» با این صلوات ها میزان حسناتش را سنگین می کنم تا اهل بهشت شود. اگر می خواهید اهل بهشت شوید زیاد صلوات بر محمد و آل محمد بفرستید. شریعتی: «اللهُمَّ صَلَّ عَلَی مُحَمَّد وَ آلِ مُحَمَّد وَ عَجِّل فَرَجَهُم». حجت الاسلام فرحزاد: این صفحه 299، سوره مبارکه کهف، آیه اولش. خدا متعال می فرماید: «الْمَالُ وَالْبَنُونَ زِينَةُ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا» یک چیزهایی فقط برای این 50-70 سال دنیا به درد می خورد. مال داری، اولاد داری، فامیل داری، این ها همه تا قبل از بیرون آمدن روح مال شماست، فرزند شماست، فامیل شماست. اما برای ابدیت مان چه چیزی به درد می خورد؟ «وَالْبَاقِيَاتُ الصَّالِحَاتُ» یک چیزهایی است که ما خرج می کنیم موقت است، یک چیزی را برای ابدیت خرج می کنیم، مثل همین قرض الحسنه، مثل صدقه. کتاب های کنکوری که خاک می خورد، بعداً از بین می رود. می دهیم، روغن ریخته شده را نذر امامزاده می کنیم. یا برای زوجین نابارور کمک می کنیم، بلاعوض می دهیم. ما واقعاً مسر هستیم، نه از روی شوخی و ظاهر. ما واقعاً نمی خواهیم سمت خدا، موسسه حضرت خدیجه، زحمت زیاد روی دوشش بیاید. عزیزانی که در فامیل و آشنایانشان نیازمند است. شریعتی: اولویت با آن هاست. حجت الاسلام فرحزاد: صد درصد. همیشه گفتیم. خودتان انجام دهید، خودتان زوار بفرستید. شریعتی: خودتان قربانی کنید. حجت الاسلام فرحزاد: اگر مورد نداشتید. این است که «وَالْبَاقِيَاتُ الصَّالِحَاتُ». آن گوسفندی که قربانی کردند، یک دستش را در خانه گذاشتند و بقیه را به فقرا دادند. همسر پیغمبر گفت یا رسول الله همه ی این گوشت ها که رفت، همین یکی ماند. فرمودند آن ها مانده، یکی می رود. آن که برای خودت مصرف می کنی از بین رفته است. «مَا عِندَکُم یَنفَد وَ مَا عِندَ اللهِ بَاقٍ». «وَالْبَاقِيَاتُ الصَّالِحَاتُ خَيْرٌ عِنْدَ رَبِّكَ ثَوَابًا وَخَيْرٌ أَمَلًا». اگر فرصت هست باز هم ادامه بدهیم. بگذارید 2-3 تا شعر زیبایی که در رابطه با همین بحث توحیدی که داشتیم بخوانم. میرزا حبیب خراسانی یکی از شعرای برجسته بوده و شاعر بوده عالم هم بوده است. می گوید: بنده را پادشاهی نیاید از عدم کبریایی نیاید بندگی را خدایی نیاید از گدا جز گدایی نیاید در واقع ترجمه این آیه است: «یا اَیُّهَا النَّاس اَنتُمُ الفُقَراءَ إلَی الله و اللهُ هُوَ الغَني الحَمیدُ». امام راحل هم یک شعر زیبایی در همین زمینه دارند. می گوید: نیستم نیست که هستی همه در نیستی است هیچم و هیچ که در هیچ نظر فرمایی ان شاءالله این حقیقت خودمان را که منهای خدا هیچ هستیم و با خدا همه چیز هستیم را درک کنیم. خدایا تو را قسم می دهیم به حق محمد و آل محمد، همه ی مریض های روحی و جسمی شفا عنایت بفرما. توحید ناب، معرفت کامل به ما عنایت بفرما. لحظه و آنی ما را به خودمان وامگذار. رفع هم و غم و پریشانی از همه ی گرفتارها بفرما. زیارت عتبات، مدینه، مشاهد با معرفت نصیب مان بگردان. همه ی درگذشتگان، حق داران، اموات عزیزانی که اخیراً از دنیا رفتند غریق رحمت بگردان به برکت صلوات بر محمد و آل محمد و سلام به امام حسین و امام حسن. شریعتی: خیلی از شما ممنون و متشکرم.