برنامه سمت خدا
-حجت الاسلام والمسلمين دکتر رفيعي
-فضايل اميرالمومنين
92-03-04
زخمي ام التيام مي خواهم التيام از امام مي خواهم، السلام عليک يا ساقي من عليک السلام مي خواهم، مستي ام را بيا و چندان کن جام مي پشت جام مي خواهم، گاهگاهي کمي جنون دارم من جنوني مدام مي خواهم، تا بگردم کمي به دور سرت طوف بيت الله الحرام مي خواهم، لحظه ي مرگ چشم در راهم از تو حسن ختام مي خواهم، در نجف سينه بي قرار از عشق گفت: لايمکن الفرار از عشق.
سوال – در مورد فضايل اميرالمومنين توضيحاتي بفرماييد.
پاسخ - ولادت حضرت اميرالمومنين و روز پدر را تبريک مي گوييم. براي بيان کردن فضايل اميرالمومنين بايد از قرآن و روايات گفت. امام علي (ع) يک شخصيت استثنايي است، جامع الاضداد است يعني صفاتي در آن حضرت ديده مي شود که در ظاهر با هم جور در نمي آيند. معمولا افرادي که خيلي سياسي و حکومتي هستند کمتر احساسي هستند. امام علي(ع) همان طور که حکومت مي کرد و در ميدان جنگ با شمشير مي جنگيد، اشک يتيم او را به درد مي آورد و بخاطر خوف خدا اشک مي ريخت. در طول تاريخ دوستان حضرت از روي ترس و دشمنانش از روي غرض، فضائل او را پوشاندند.
در طول تاريخ سعي کردند حضرت را از تاريخ حذف کنند با سب کردن حضرت، جعل حديث و. .. ولي با اين وجود مسلمان ها و غيرمسلمان ها از فضيلت حضرت تعريف کرده اند.
در زيارت غدير، بخشي عمده اي از فضائل حضرت از زبان حضرت هادي (ع) آورده شده است. اما هادي(ع) در مضامين بلند اين زيارت مي فرمايد: اي علي، تو کسي هستي که خدا فضيلت هاي تو را گفته است. شبي که جاي پيامبر خوابيدي آيه نازل شد: و من الناس من يشري نفسه وابتغاء مرضات الله، آن روزي که در نماز انگشتر دادي آيه نازل شد: الذين يوتون الزکات و هم راکعون، آنروزي که بعنوان ولي خدا در کنار پيامبر قرار گرفتي آيه نازل شد: اليوم اکملت دينکم. يا علي، تو مصداق نبأ عظيم و آيه اِن الله اشتري هستي. اين زيارت در مفاتيح نوشته شده است.
روايات بي شماري از رسول خدا در مورد حضرت علي(ع) رسيده است. در حاليکه پيامبر فرمود: من تمام صفات تو را نمي گويم زيرا مي ترسم که افرادي از امت تو را خدا بدانند.
يکي از علماي اهل سنت (قرن 4) کتابي بنام فضائل علي بن ابيطالب دارد که ترجمه شده است. يکي از علماي دمشق کتابي بنام تاريخ دمشق دارد که سه جلد کتاب در مورد مناقب علي بن ابيطاب است. چند نفر از بزرگان اهل سنت بر نهج البلاغه شرح نوشته اند.
در تاريخ بعضي ها طاقت عدل حضرت را نداشتند و به معاويه مي پيوستند ولي در دربار معاويه از علي تعريف مي کردند. نجاشي در ماه رمضان به منزل يکي از دوستانش دعوت شد که در آنجا سفره ي شراب پهن بود. او وسوسه شد و شراب خورد. او را نزد اميرالمومنين آوردند و حضرت براي او صد ضربه شلاق نوشت.( هشتاد ضربه بخاطر خوردن شراب و بيست ضربه بخاطر ماه رمضان) بعد از شلاق خوردن آبروي او رفت و در شام به معاويه پيوست و به معاويه گفت: ازعدل علي به ظلم تو پناه آورده ام.
معاويه قاتل حجر بن عدي است. و فردي رياست طلب بود و براي بدست آوردن دنيا هر کاري مي کرد. و راحت آدم مي کشت.ولي با اين وجود گاهي فضائل حضرت علي(ع) را مي گفت. فردي پيش معاويه آمد. معاويه پرسيد که از کجا مي آيي؟ او گفت: از نزد بخيل ترين انسانها علي بن ابيطالب. معاويه گفت: ساکت باشد، اتاق کاه با اتاق طلا براي علي فرقي نمي کند. حضرت علي(ع) مي فرمايد: طلا، نقره و خاک براي من يکي است.
کتاب فروغ ولايت آيت الله سبحاني يک دوره تاريخ زندگاني حضرت امير را به رشته ي تحرير کشيده است. کتاب علي از گهواره تا گور مرحوم آيت الله قزويني (که از علماي بزرگ قم است)هم درمورد فضايل علي است. در مجموعه هزار و يک فضيلت هم بخشي از فضائل حضرت آورده شده است.
حضرت به يکي از استاندارهايش نوشت: من از شما توقع ندارم که مثل من لباس بپوشيد و مثل من غذا بخوريد ولي من را با تقوا، تلاش، محکم بودن و عفت تان ياري کنيد.
رسول خدا فرمود: هر کس مي خواهد عزم نوح، علم آدم، حلم ابراهيم و زهد عيسي را ببيند، به علي نگاه کند. حضرت، امير نيکي هاست. ائمه مي گفتند که علي از ما افضل است. حضرت شخصيتي است که پيامبر در مورد او روايات زيادي گفته است.
پيامبر با حضرت علي(ع) صحبت هاي زيادي داشته است. شيخ صدوق گفتگوهاي حضرت علي (ع)با پيامبر را جمع آوري کرده است. پيامبر به اميرالمومنين فرمود که تو هفت ويژگي داري: ايمان تو از همه بالاتر است(حضرت علي(ع) فرمود که اگر همه ي پرده هاي کنار برود در ايمان من تغييري ايجاد نمي شود. پس ما هم ايمان مان را قوي کنيم با خواندن قرآن، دعا، مطالعه وعبادت)، تو وفادارترين مردم هستي به عهد خدا (عهد خدا با ما اين است که شيطان را عبادت نکنيم، بنده ي خدا باشيم. ما هم بايد با عهدمان به خدا وفا کنيم)، در هر کاري امر خدا را پياده مي کني( درجنگ جمل، حضرت محمد حنفيه را به جلو فرستاد تا آرايش جنگي دشمن را بهم بزند. او به جلو رفت ولي موفق نشد. حضرت شمشير را گرفت و خودش به قلب دشمن زد و فقط صداي الله اکبر شنيده مي شد. فردي گفت که بالاخره آرايش نظامي لشکر بهم ريخت. وقتي حضرت برگشت ما دور حضرت حلقه زديم و امام فرمود: به خدا قسم، فقط براي خدا به قلب دشمن زدم.
بعد از کشتن خليفه ي سوم،حضرت علي(ع) به خلافت رسيد البته خلافت با امامت فرق مي کند. ابن عباس مي گويد که من در مکه بودم وقتي از مکه به مدينه آمدم به من گفتند که خليفه ي سوم کشته شده و مردم اميرالمومنين را به خلافت رساندند. وقتي به خانه ي حضرت رسيدم مغيره را ديدم که از خانه حضرت بيرون مي آمد. او مخالف اهل بيت بود. خدمت آقا رفتم و آقا فرمود که او به من گفت که به حکومت شام و معاويه کاري نداشته باش ولي من قبول نکردم. ابن عباس گفت: اين فکر بدي نيست ولي حضرت کسي نبود که بخاطر اينکه حکومت خودش محکم بشود حکومت ظالمي را بپذيرد.
در حنگ جمل فردي به امام گفت که توحيد يعني چه ؟ ابن عباس گفت که الان جاي اين سوال نيست. امام فرمود: سوالي که اين فرد مي کند همان چيزي است که ما داريم براي آن مي جنگيم (تا آنها موحد بشوند.) پس بايد جواب سوال او را بدهيم. امام حتي در جنگ هم نگاهش به آسمان بود تا نماز اول وقت را از دست ندهد. ما هم بايد کارها را بخاطر خدا انجام بدهيم. خدا سبقت الله است و ماندني است.)، در تقسيم اهل عدالت هستي.( حضرت داشت بيت المال را تقسيم مي کرد که خواهرش آمد. حضرت مبلغ سي درهم به او داد. همان موقع خانم ديگري آمد و حضرت سي درهم به آن خانم فارس داد. خواهر امام اعتراض کرد و گفت که من هم خواهر خليفه و هم عرب هستم. حضرت فرمود: اين دو ويژگي که مي گويي در قرآن نوشته نشده است، ان اکرمک عندالله اتقيکم.
الان از سراسر دنيا براي يادگيري مسائل ديني به ايران مي آيند. بخشي از آنها به دانشگاه ها مثل دانشگاه بين المللي امام خميني مي آيند و درس مي خوانند. بخشي از آنها در حوزه ي علميه قم تحصيل مي کنند و بخشي از آنها هم بصورت کوتاه مدت مي آيند. يعني گروهي بزرگي براي مدت يک ماه به قم مي آيند تا با حضرت علي(ع) و معارف آشنا بشوند و برگردند. بعضي مواقع تعامل مردم با آنها خوب نيست. مثلا طرف چهره اش سياه يا سرخ است. اگر فرزند شما فرزند آنها را در مدرسه اذيت کنند آنها هيچ وقت يادشان نمي رود و هميشه از شيعه خوش شان نمي آيد. بعضي از اين افراد وقتي به کشورهايشان بر مي گردند در دانشگاه تدريس مي کنند يا مراکز تحقيقي مي زنند. و اهل بيت را براي مردم تعريف مي کنند. اين کار مهمي است. مردم بايد آنها را بيشتر تحويل بگيرند زيرا آنها ميهمان هستند. مخصوصا کساني که ازنظر چهره با ما تفاوت دارند. اميرالمومنين دنباله رو پيامبر بود. پيامبر در فتح مکه به بلال گفت که اذان بگو و عده اي اعتراض کردند و آيه نازل شد که همانا بهترين شما نزد خدا باتقواترين شماست.
سوال – صفحه 338 قرآن کريم را توضيح بفرماييد.
پاسخ – در اين صفحه داريم: اي کساني که ايمان آورده ايد و عمل صالح انجام مي دهيد( ايمان و عمل صالح باهم هستند )خدا شما را مي آمرزد و به شما روزي پر ارزش مي دهد.
سوال – در مورد ويژگي حضرت علي(ع) از زبان پيامبر توضيحاتي بفرماييد.
پاسخ – پيامبر به حضرت علي(ع) فرمود که هفت ويژگي در تو وجود دارد: اولين کسي هستي که ايمان آورده اي، وفادارترين مردم به عهد خدا هستي، استوارترين به امر خدا و با عدالت ترين مردم هستي.
در ادامه پيامبر مي فرمايد: بصيرترين مردم در قضاوت هستي. در قديم قضاوت کردن خيلي سخت تر از الان بود. مثلا فردي يک فرزند شش ماهه بدنيا آورده بود و طرف مي گفت که اين فرزند من نيست. حضرت با استناد به دو آيه ي قرآن( که مي فرمايد: دوره ي حمل و شيردادن سي ماه است و بچه ها را تا دو سال شير بدهيد، فاصله ي بين سي و بيست و چهارماه مي شود شش ماه. پس از نظر قرآن اقل حمل شش ماه است.) او را راضي کرد. A بسياري از خلفاء در مورد قضاوت ها به حضرت مراجعه مي کردند. و حضرت را ملاک قرار مي دادند. حضرت احاطه ي زيادي بر روي قضاوت ها داشتند.
حضرت در ادامه مي فرمايد: عادل ترين مردم نسبت به مردم هستي. عدالت حضرت به اين صورت بود که مي فرمود: فرزندم با بقيه ي مردم براي من فرقي نمي کند. روزي يکي از فرزندان حضرت از بيت المال ( با اجازه )مقداري عسل گرفته بود. حضرت ناراحت شد و گفت که اگر اين کار با اذن نبود، تو را مجازات مي کردم. حضرت بلافاصله پول دادند و عسل را ازبيت المال خريدند.A وقتي عقيل برادر حضرت در مضيقه ي مالي بود و از بيت المال درخواست پول بيشتري داشت حضرت در مقابل او ايستاد. حضرت حتي در مقابل دشمن هم عدالت داشت.
درجنگ صفين، وقتي به ميدان جنگ رسيدند سپاه معاويه آب را بسته بودند. حضرت خطبه اي خواند و گفت که بايد آب را آزاد کنيد، با شمشيرها خون راه بيندازيد و با سپاه بجنگيد. بالاخره آب را محاصره کردند. يکي از افراد سپاه گفت که ما هم مقابله به مثل کنيم و آب را بر آنها ببنديم ولي حضرت قبول نکردند و به سپاه معاويه پيغام دادند که اگر آب مي خواهيد برداريد و نترسيد.
کانديداهاي رياست جمهوري بايد عدالت را با عمل در جامعه پياده کنند و وعده هايي به مردم ندهند که براي راي آوردن باشد، به مردم راست بگوييد تا مردم خودشان انتخاب کنند.
در ادامه حضرت فرمود: مقرب ترين افراد نزد خدا هستي. روزي حضرت از پيامبر خواست که برايش دعا کنند، پيامبر فرمود: خدايا به حق علي،علي را بيامرز. بعد از رسول خدا، کسي بالاتر ازعلي نيست. او شخصيتي است که دشمنانش زبان به مدح و ستايش او بگشودند. آيت الله مکارم هم شرحي بر نهج البلاغه نوشته اند.
انشاءالله خداوند در ظهور امام عصر تعجيل بفرمايد و همه ي ما را از پيروان خوب ثقلين مقرب بگرداند.