برنامه سمت خدا
-حجت الاسلام والمسلمين دکتر رفيعي
-خطاب هاي قرآني
91-11-14
سوال – در مورد خطاب هاي قرآني (سوره انفال آيه 29، يا ايهاالذين امنوا...)قرآن توضيحاتي بفرماييد.
پاسخ – سالروز پيروزي انقلاب را گرامي مي داريم. ما توقعات خودمان را از خدا در قالب دعا بيان مي کنيم ولي خدا هم از ما توقعاتي دارد که اين توقعات به نفع خود ماست. سوره انفال آيه 29 مي فرمايد: اي کساني که ايمان آورده ايد، اگر تقوا داشته باشيد و پرهيزگار باشيد،خدا براي شما راه تشخيص قرار مي دهد(ما به شما وعده مي دهيم که راه درست را از غلط تشخيص بدهيد. تقوا به انسان درجه ي تشخيص مي دهد و در بحران ها انسان مي تواند راه را تشخيص بدهد، اينها فقط بخاطر آگاهي نيست زيرا خيلي از دانشمندان و علما در بحران ها گمراه شده اند)، خدا زشتي هاي زندگي شما را مي پوشاند( کسي نمي گويد که حُر که بود، همه مي گويند حر چه کسي شد) و خدا شما را مي آمرزد. خدا صاحب فضل زياد است.
تقوا بايد به سبک زندگي ما بيايد يعني درگفتار، نگاه ها، ميهماني ها و... حضرت امير المومنين از جنگ صفين برمي گشتند که از قبرستاني در کوفه عبور کردند. داريم که وقتي از کنار قبرستان رد مي شويد بگوييد که ما هم به شما ملحق مي شويم. حضرت علي(ع) فرمود: اي کساني که در سرزميني زندگي مي کنيد که وحشتناک است، اي کساني که خانه هايتان تاريک است، اي کساني که غريب هستيد، اي کساني که تنها هستيد، اي کساني که در وحشت هستيد، شما از ما جلو افتاده ايد و ما هم به شما مي رسيم. اي مردگان اگر من بخواهم به شما سه خبر مي دهم و اگر شما بخواهيد به ما خبر بدهيد يک خبر مي دهيد. حضرت رو به قبرها کردند ( حضرت با اين کار اميد و روحيه به اصحاب شان مي دهند )و فرمودند: خانه هايي که شما داشتيد الان افراد ديگري در آن زندگي مي کنند و خانه هايتان خالي نيست، همسرانتان هم ازدواج کرده اند و دارند زندگي مي کنند و اموال تان هم تقسيم شد. پيام شما چيست؟ حضرت امير به اصحاب فرمودند: اگر خدا به اينها اجازه مي داد که جواب مرا بدهند آنها مي گفتند: همانا بهترين چيز تقوا است.
در قرآن يا ايهاالذين امنو اتقوالله زياد داريم که کنار آن يک خبري هم هست. در قرآن داريم: اي مردم تقوا داشته باشيد، درست صحبت و محکم کنيد. يعني در گفتار تقوا داشته باشيد. و حرف هاي تان را کنترل کنيد. اي مومنان تقوا داشته باشيد با وسيله (توسل به پيامبر و اهل بيت)به سمت خدا برويد. اي مردم تقوا داشته باشيد، با سابقين باشيد. پس تقوا بايد در همه ي کارها باشد.
در سوره حشر داريم که اي مردم تقوا داشته باشيد و کارهايي که به عالم ديگر مي فرستيد حساب شده باشد. تقواي در گفتار کنترل زبان، تقواي در رفتار کنترل رفتار است، تقوا در مسائل اقتصادي پرهيز از لقمه ي حرام است. روايت داريم که در هر کاري بسم الله بگوييد. وقتي ما اول غذا بسم الله را مي گوييم اگر لقمه حرام باشد ما تکاني مي خوريم که اين با بسم الله جور در نمي آيد و همين بسم الله گفتن مانع از خوردن لقمه ي حرام مي شود. پس بسم الله گفتن قبل از غذا به ما اجازه نمي دهد که شراب يا چيزهاي ناپاک بخوريم. اگر شما روي صفحه ي کامپيوتر بسم الله بزنيد وقتي کامپيوتر را روشن مي کنيد باعث مي شود که شما به هر سايت و وبلاگي نرويد. زيرا خداوند فرموده است که رابطه با نامحرم جايز نيست. ياد خدا مي شود ترمزي برايA ورود به سايت حرام.
مسلماني گوسفندي را دزديده بود و وقتي مي خواست آنرا سر ببرد گفت: بسم الله الرحمن الرحيم و بعد دست نگه داشت و گفت خدايي که به من گفته براي ذبح گوسفند بسم الله بگويم همان خدا فرموده است که بايد دست دزد قطع بشود، بعد گوسفند را به صاحبش پس داد.
اگر ما بخواهيم اهل تقوا بشويم و تقوا را در زندگي مان پياده کنيم چکار بايد بکنيم ؟بايد به خطبه ي 193 نهج البلاغه (خطبه ي متقين) مراجعه کنيم. همام خدمت اميرالمومنين آمد و گفت که تمام صفات ريز متقين را براي من تعريف کنيد. امام فرمود: اگر تقوا داشته باشيد کافي است. همام اصرار کرد و امام صد و ده ويژگي براي متقين شمارد. ما نبايد بگوييم که صد و ده صفت خيلي زياد است و ما اصلا به سراغ آن نمي روييم. کسي که شناي کامل نمي داند مي تواند به داخل آب برود و راه برود. علما در گذشته به شاگردان شان مي گفتند که اين خطبه را حفظ کنند. شرح هاي زيادي هم براي اين خطبه نوشته شده است.
آيت الله مکارم شيرازي هم دو جلد کتاب(اخلاق در نهج البلاغه) در شرح اين خطبه نوشته اند. دراين خطبه اميرالمومنين سبک زندگي را به ما مي گويد. سعي کنيد که اين خطبه را يک بار بخوانيد.
امام فرمود: اهل تقوا گفتارشان و منطق شان صواب است.صواب يعني درست. درحالات مرحوم کاشف الغطاء (سيماي فرزانگان شرح حال علما است. مرحوم دواني هم در کتابي مفاخر اسلام را نوشته اند. يک جلد اين کتاب شرح حال آقاشيخ عباس قمي است.)داريم که يک شب صداي شيون و گريه کاشف الغطاء بلند شد و ديديم که دارد استغفار مي کند. از ايشان پرسيدند که چه اتفاقي افتاده است ؟ايشان فرمودند که من داشتم کتابي را مطالعه مي کردم و به فتوايي رسيدم که برايم عجيب بود و دنبال سند اين فتوا گشتم ولي آنرا پيدا نکردم. بعد گفتم که چرا بعضي ها فتواي بدون سند مي دهند و سند آنرا ذکر نمي کنند. شب خوابيدم و در خواب ديدم که به صحن اميرالمومنين وارد شدم و ديدم که آيت الله محقق صاحب شرايع درس مي دهد. خوشحال شدم که به پاي منبر ايشان بروم. وقتي خواستم وارد درس شان بشوم به من گفتند که آقا گفته اند که شما را به درس راه ندهيم. من گفتم که من هم عالم و مرجع هستم. ولي مرا راه ندادند، بعد از درس خدمت آقا رفتم و علت را سوال کردم. ايشان گفت که آيا تو همه ي کتاب ها را گشتي که اين طور پشت سر علما حرف زدي؟ گفتم: من سند را پيدا نکردم. ايشان فرمود: ملا فيض کاشاني اين سند را در کتابش (وافي)آورده است. از خواب بيدار شدم و کتاب را باز کردم و سند فتوا را يافتم. اين يک روياي صادقه بود. بخاطر اين حرفي که زده بود گريه و شيون مي زد. البته اينها افراد مقرب خداوند هستند و خدا زود مچ آنها را مي گيرد.
الان زمان انتخابات است. ما نبايد کسي را تخريب کنيم. در مورد علما و مراجع لطيفه و جوک نگوييم. حرف هاي مان راحساب شده بزنيم اين مي شود تقواي زباني. در مورد قضاوت کردن حساب شده صحبت کنيم. خوبي ها و بدهي ها را ببينيم و بدهي ها را برجسته نکنيم. حرف هاي مان مطابق با واقعيت باشد. ما نبايد که به حرف هاي ديگران، کلماتي را اضافه يا کم کنيم. ما بايد در همه ي گفتارمان خدا را در نظر بگيريم.
امام فرمود: پوشش اهل تقوا ميانه روي است. پوشش يعني در تمام مسائل اعتدال دارند. بيشتر مشکلات ما در ازدواج بخاطر افراط و تفريط است. بايد شيوه ي ما در گفتار و رفتار و تمام مسائل زندگي ميانه روي باشد.
در تمام پيام هايي که به مناسبت درگذشت مرحوم دکتر حبيبي نوشته شده بود همه اذعان داشتند که ايشان فرد معتدلي بود. ايشان هيچ وقت توهين و جسارت نمي کردند. در تشييع جنازه ي ايشان همه ي گروه ها وجودA داشتند و اين نشان دهنده ي ميانه روي ايشان بود. بايد ميانه روي در کارهاي اجتماعي هم باشد. اگر ما با کسي دوست شديم نبايد همه ي رازهاي مان را بگوييم و در اينجا هم بايد اعتدال رعايت شود. حتي در دشمني هم بايد اعتدال رعايت شود. فردي هر روز به ديدن پيامبر مي آمد و پيامبر به او فرمود که يک روز درميان به ديدن من بيا. پس در صله رحم هم بايد معتدل بود.
امام فرمود: اهل تقوا متواضع هستند يعني متکبر نيستند و فخر نمي فروشند. مرجعي مي فرمودند که من بعضي از درس هاي قرآن آقاي قرائتي را يادداشت مي کنم. و در صحبت هايم از نقل قول ايشان استفاده مي کنم. اين تواضع فرد را مي رساند.
آقا شيخ مرتضي زاهد منبري در تهران بودند. يک روز ايشان به منبر رفتند و خيلي بد صحبت کردند. علما و پامنبري ها به ايشان اعتراض کردند. بعدا ايشان گفتند که منبري بعد از من، فرد ضعيفي بود و نمي توانست خوب صحبت کند، اگر من خيلي خوب صحبت مي کردم، منبر او زمين مي خورد بخاطر همين من سطح منبر را پايين آوردم تا او ضربه نخورد.
آقا شيخ عباس قمي بالاي منبر بود و ديد که ملا عباس تربتي پايين نشسته است. ايشان از منبر پايين آمد و گفت که شما بهتر از من صحبت مي کنيد. بي دليل کسي آقا شيخ عباس قمي نمي شود زيرا آنها در زندگي خيلي دقت مي کردند. وقتي کسي شغل مهمي دارد بايد در تواضع دقت داشته باشند.
سوال- صفحه 226 قرآن کريم را توضيح بفرماييد.
پاسخ – وقتي حضرت نوح فرمان داد که سوار کشتي بشويد نام خدا را برد. در قرآن داريم: بنام خدا حرکت مي کنيم.
سوال – در مورد صفات متقين توضيحاتي بفرماييد.
پاسخ – امام علي (ع)فرمود: اهل تقوا سخن شان صواب است، پوشس شان ميانه روي است، مشي آنها تواضع است، چشم هايشان را از حرام مي بندند و گوشش شان را به حرف هاي نافع مي دهند. گوشش شان را صرف حرف هاي بيهود نمي کنند. گوش مي تواند موعظه قرآن و اشعار خوب گوش بدهد بجاي غيبت، موسيقي حرام و. ..
ما مي توانيم از اين صد و ده صفات متقين، حداقل چند تاي آنرا درA زندگي مان پياده کنيم. پس اگر تقوا داشته باشيم راه فرقان باز مي شود.
خدايا گفتار ما را صواب، پوشش ما را اعتدال و مشي ما را تواضع قرار بده،خدايا گوش و چشم ما را از حرام بپوشان.