برنامه سمت خدا
-حجت الاسلام والمسلمين دکتر رفيعي
-خطاب هاي قرآن
91-05-07
حتي به خنده اي شده ميهمان مان کنيد زلفي نشان دهيد و پريشان مان کنيد، از ما مسافران قدم دورخود زدن سلمان شدن گذشت مسلمان مان کنيد، يک نور واحديد که در چهارده افق تکرار مي شويد که حيران مان کنيد.
سوال – در مورد خطاب هاي قرآن آيه 102 سوره آل عمران را توضيح بفرماييد.
پاسخ – آيه 102 سوره ي آل عمران مي فرمايد: اي مردم تقوا داشته باشيد، نهايت تقوا، اي مومنان سعي کنيد که مسلمان بميريد. پيام اين آيه عاقبت بخيري است. ما بايد سعي کنيم که مسلمان بميريم و با ايمان از دنيا برويم. در سوره ي يوسف داريم: خدايا من را مسلمان بميران. در جاي ديگر داريم: خدايا ما را با نيکان بميران. اگر انسان خوب شروع کند هنر است ولي اگر آنرا خوب به پايان برساند هنر بيشتري است. وقتي از بزرگان مي پرسند که چه دعاي مستجابي مي خواهيد آنها مي فرمايند: عاقبت بخيري. کساني بوده اند که در مقطعي رشد داشته اند ولي بعد سقوط کرده اند. احمد بن هلال يکي از ياران امام زمان (عج) بود که پنجاه سفر حج رفته بود که بيست و پنج سفر را پياده رفته بود ولي در آخر عمر امام او را لعنت کرد و او منحرف شد و بنيان مذهب انحرافي را گذاشت. علي بن ابي حمزه وکيل موسي بن جعفر(ع)بود وقتي امام شهيد شد، هزار درهم پول پيش او بود. او امامت امام رضا(ع) را قبول نکرد و منحرف شد. علي بن محمد شلمقاني با يک واسطه وکيل امام زمان (عج) بود. او فکر مي کرد که امام او را جزو وکلاي خاصش مي گذارد ولي امام اين کار را نکرد، حسادت در او شعله ور شد و ادعاي امام زماني کرد و امام او را لعنت کرد.
منشا اين کارها حسادت، غرور و در راه امام حرکت نکردن است. آقاي ابوترابي کتابي بنام اسرار حُسن عاقبت نوشته است که کتاب خوبي است. حالا چکار کنيم که مسلمان بميريم؟ يکي از نگراني هاي ما سوء عاقبت است. حديث داريم: مومن دائما بايد از عاقبت کارش بترسد. مثل مطهري و بهشتي کم بودند که با امام خميني ماندند. چندعامل براي حسن عاقبت داريم. امام صادق (ع) به يکي از دوستان شان نوشتند که اگر مي خواهي عاقبت به خير بشوي سه تا کار انجام بده: نعمت هاي خدا را در معصيت خدا خرج نکن خدا به ما يکسري نعمت داده است که نبايد آنرا در راه گناه خرج کنيم. غزالي کتابي بنام احياءالعلوم که کتاب اخلاقي است دارد و فيض کاشاني آن کتاب را بازسازي کرده است و کتابي بنام محجة البيضا في تهذيب الاحياء را نوشته است. يکي از بخش هاي اين کتاب در مورد گناهان زبان است. رسول اکرم فرمود: بسياري از مردم بخاطر زبان شان به جهنم مي روند. زبان يک نعمت است. پس نبايد با زبان گناه کرد. امام مي فرمايد: مغرور به حلم خدا نشويد. در دعاي جوشن داريم که خدايا تو حلم داري و عجله نمي کني. در دعاي کميل داريم: اي خدايي که کمتر مرا رسوا مي کني و بدي هاي من را مي پوشاني. ممکن است که انسان چند بار گناه بکند و کسي نفهمد ولي بالاخره يک روز آبروي انسان مي رود. امام مي فرمايد: هر کسي که ما را دوست دارد به ما وصل است يا محبت ما را دارد، با او دوست باش.
در روايت داريم که اگرمي خواهيد عاقبت به خير بشويد به مردم خدمت کنيد. مي فرمايد: کسي که به مردم احسان کند عاقبتش ختم به خير مي شود. در تاريخ داريم که عده اي به خاطر خدمت به انسان ها يا حيوانها عاقبت به خير شدند. الان ماه مبارک رمضان است و عده اي از نظر مالي کمبود دارند، اگر شما مي توانيد به اين افراد کمک کنيد تا عاقبت به خير بشويد. فردي به امام کاظم (ع) گفت که فرماندار ري ماليات سنگيني براي من نوشته است، شما نامه اي به او بنويسيد که از من کمتر ماليات بگيرد. امام به فرماندار نوشت: خدا سايه ي رحمتي دارد که آنرا بر سر کسي مي اندازد که غمي از دل مردم بردارد و دلي را شاد کند. آن مرد نامه را به فرماندار داد و فرماندار ماليات او را بخشيد. سال بعد آن مرد امام را ديد و گفت که فرماندار به نامه ي شما عمل کرد و من را خوشحال کرد. امام فرمود: او من، خدا و پيامبر را هم خوشحال کرد،ما هم تلافي خواهيم کرد. مسئولين، اگر نامه ي مرجعي يا عالمي نزد شما مي آيد به آن توجه بکنيد و به آن احسان کنيد. همه ي ما دعا کنيم که عاقبت به خير بشويم و با مسلماني از دنيا برويم. در قرآن داريم: حضرت ابراهيم به فرزندانش سفارش کرد سعي کنيد که مسلمان بميريد.
درکتاب بحارالانوار داريم که حضرت محمد (ص)دست اميرالمومنين را گرفت و فرمود: اي علي، تو وصي، جانشين و برادر من هستي، هرکه بميرد درحاليکه محبت تو را دارد، خدا او را با امنيت و ايمان از دنيا مي برد. پس يکي از راههاي عاقبت به خيري محبت به اميرالمومنين است. آقاسيد محمد خوانساري که زينت تقوا بود، در آخر عمر اشک مي ريخت و مي گفت که دستم خالي است ولي به توسلات اهل بيت و روضه ها اميد دارم. محبت اهل بيت کارگشاست. در مدينه تشييع جنازه اي بود و پيامبر در آن شرکت کرد و جنازه ي را در قبر گذاشت و به علي فرمود که من اين کارها را کردم زيرا او محب تو بود. مي فرمايد: کسي به اين مقام نمي رسد مگر اينکه تو را (علي)دوست داشته باشد.
فردي بنام حارس بن عبدالله اميرالمومنين را خيلي دوست داشت و آقا هم او را خيلي دوست داشت. او روزي آقا را مهمان کرد و آقا به او فرمود که من به شرطي ميهمان تو مي شوم که به خانواده ات زحمت ندهي و از بيرون هم چيزي تهيه نکني و هر چه در خانه داري از من دريغ نکني. او تکه اي نان خشک آورد ولي ناراحت بود. و گفت که من پول در خانه دارم ولي چون شما شرط کرده بوديد من چيزي نخريدم. امام فرمود که اين پول خانه جزو خانه بوده است، برو و با آن خوراکي تهيه کن. او استاندار امام بود و امام هم در نهج البلاغه به او نامه اي نوشته است. امام به او فرمود: اي حارس، اگر ما را دوست داري اين کارها را بکن: ما را بازيچه ي خودتان قرارندهيد و مورد مزاح قرار ندهيد. منظور حضرت اين است که يک چيزهايي مقدس است و مرز مقدسات را نشکنيد. قرآن و اهل بيت مقدس هستند. بعضي ها آنها را دست کم مي گيرند و مزاح هايي مي کنند. پس ما بايد براي اهل بيت قداستي در نظر بگيريم.
سوال – صفحه ي 37 قرآن را توضيح بفرماييد.
پاسخ – آيات اين صفحه در مورد طلاق است و در آخر صفحه مي فرمايد: اي مردم تقوا داشته باشيد. هر کاري که شما انجام مي دهيد خدا نسبت به آن آگاه است.
سوال – در مورد ادامه ي بحث عاقبت بخيري توضيحاتي بفرماييد.
پاسخ – در سوره ي اعراف آيه 125 دعايي داريم: ربنا اغفرعلينا صبرا و توفنا مسلمين. اين آيه از قول جادوگرهايي است که پيش فرعون آمدند. داستان ساحران موسي يکي از داستان هاي عاقبت به خيري است. ساحران مي خواستند که فرعون را بالا ببرند و موسي را خوار کنند. ساحران اول صبح کافر بودند و در آخر شب جزو نيکان قرار گرفتند. خدا از زبان آنها اين آيه را نازل کرده است که خدا به ما صبر بده و ما را مسلمان بميران. اين دعا را زياد بخوانيد. دعاي ديگر در سوره اسرا است. وقتي پيامبر مکه را فتح کرد اين آيه را خواند: خدايا ورود ما به کار صادقانه باشد و خروج ما هم صادقانه باشد. اگر مي خواهيد خانه يا ماشيني بخريد يا مي خواهيد کاري بکنيد اين آيه را بخوانيد.
ما يکسري دعاهايي در قرآن داريم که خدا به پيامبر مي گويد تو اينها را بگو: قل رب ذني علما. آيه بالا هم مثل اين آيه با قل شروع شده است.
رسول اکرم فرموده است که اگر کسي بر اوقات نماز مراقبت داشته باشد خدا به او نظر مي کند و به ابليس مي گويد که درهنگام مرگ از او دور شو. رسول خدا فرمود: کسي که بر اوقات نمازش مراقبت دارد فرشته اي مي آيد و نمي گذارد که ابليس جلو بيايد. منظور از مراقبت نماز يعني اينکه نماز را براي وقت مرده نگذاريم. خيلي از مردم فيلم و سريال هاي شان را تما شا مي کنند و در آخر نمازشان را مي خوانند. آيا خوب است که خدا هم براي شما وقت مرده بگذارد و در آخر به شما توجه بکند؟ جوانان اگر به وقت نماز توجه نکنند، به اين کارعادت مي کنند. در روايت داريم که بعضي ها وقتي نماز مي خوانند نماز آنها را نفرين مي کند. چقدر شما براي نماز وقت مي گذاريد؟ بعضي ها واقعا حق نماز را ادا نمي کنند. بعضي ها تا در نماز سلام مي دهند از جاي شان بلند مي شود و خدا خطاب به فرشته ها مي گويد که اين انسان با من کاري نداشت؟ کسي که دري را مي زند براي حاجتي اين کار را مي کند. پس عامل ديگر حفظ اوقات نماز است. عامل ديگر ادب داشتن در مقابل مردم است. ادب داشتن انسان را عاقبت به خير مي کند. ادب حربن يزيد رياحي باعث عاقبت به خير شدن او شد. وقتي که او در مقابل لشکر امام حسين (ع) قرارگرفت به اباعبدالله سلام کرد و در هنگام ظهر پشت امام حسين (ع) نماز خواند. او به امام ادب کرد و نام امام را با ادب مي برد. يکي ازعلماي قديم تهران نمي توانست راه برود و او را با گاري به مسجد مي بردند. روزي يکي از لات هاي تهران به اين آقا سلام کرد و احترام کرد. عالم به پيشکارش گفت که اين فرد عاقبت به خير مي شود زيرا در مقابل عالم ادب دارد. امام صادق (ع) فرمود: اگر به شما گفتند که دو روز از عمرتان باقي مانده است، يکروز را براي ياد گرفتن ادب بگذاريد تا روز دوم با ادب زندگي بکنيد. اين نشان دهنده ي اهميت ادب است.
الان ماه مبارک رمضان است و بعضي ها بيمارهستند يا مسافر هستند و نمي توانند روزه بگيرند ولي اين ماه ادبي دارد و شما نبايد جلوي ديگران چيزي بخوريد. مردم نمي دانند که شما مسافر هستيد و در اين صورت حرمت اين ماه شکسته مي شود. شما براي هر مجلسي حرمت نگاه مي داريد حتي اگر به آن اعتقاد نداشته باشيد. اقليت هاي مذهبي هم که درايران زندگي مي کنند بايد ادب اين ماه را رعايت کنند. من در ماه رمضاني به بلغارستان به ديدن کشيشي رفتم. ايشان قهوه ي مخصوصي براي ميهمان هاي خاصش مي آورد. ايشان براي من قهوه آورد و من گفتم که من روزه هستم و در مورد روزه برايشان توضيحاتي دادم. ايشان هم گفت که ما هم در ايامي روزه مي گيريم و به احترام اينکه من روزه بودم چيزي نخورد و همه ي خوراکي ها را جمع کرد. من توقع ندارم که فرد غير مسلمان به من احترام بگذارد ولي خيلي از آنها به ما احترام مي گذارند. پس شما حرمت اين ماه را نگه داريد. ادب در مقابل پدر و مادر، خدا، ائمه، قرآن و سالمندان، انسان را عاقبت به خير مي کند. داريم که به پيرهايتان احترام کنيد. کساني که در نمازهاي واجب شان سوره زلزال را مي خوانند عاقبت به خير مي شوند. دعاي عديله (عدول نکردن درهنگام مرگ)هم سفارش شده است و براي کسي که در حال احتضار است مي خوانند. سخاوتمندي هم در عاقبت به خيري خيلي موثر است.