برنامه سمت خدا
-حجت الاسلام والمسلمين دکتر رفيعي
-خطاب هاي قرآني
91-04-31
گفت ما گدايان خيل سلطانيم شهروند هواي جانانيم، بنده را نام خويشتن نبود هر چه ما را لقب دهند آنيم، گر برانند و گر ببخشايند ره به جاي دگر نمي دانيم، چون دل آرام مي زند شمشير سرببازيم و رخ نگرداينم، دوستان در هواي صحبت يار زر فشانند و ما سر افشانيم،هر گلي نو که در جهان آيد ما به عشقش هزار دستانيم، تو به سيماي شخص مي نگري ما در آثار صبح حيرانيم،هر چه گفتيم جز حکايت دوست در همه عمر از آن پشيمانيم.
سوال – در مورد خطاب آيه 185 سوره بقره توضيحاتي بفرماييد.
پاسخ – بحث ما خطاب هاي قرآن بود. در اين آيه داريم که اي مومنان بر شما روزه نوشته شد همانطور که بر گذشتگان نوشته شده بود. پس از اين آيه متوجه مي شويم که روزه واجب است و ديگر اينکه روزه يک عبادت کهن و قديمي است. بعضي از عبادت هاي اسلام نو است. ولي روزه گرفتن قبل از اسلام هم سابقه داشته است. داريم: زماني که حضرت آدم در بهشت دچار خطا شد، روزه گرفت. حضرت موسي در کشتي روزه گرفت و از خدا خواست که اضطرار او را از بين ببرد. حضرت مريم بعد از تولد حضرت عيسي روزه گرفت.
داريم که خدا اول روزه را بر انبياء واجب کرد و بعد بر آنرا بر امت ها واحب کرد. اصل امساک و پرهيز يکي است ولي ممکن است پرهيزها متفاوت باشد. امام سجاد (ع) مي فرمايد: خدايا به ما توفيق شناخت فضيلت ماه رمضان را بده. رسول خدا فرمود: اگر مردم مي دانستند که در ماه رمضان چه خبر است آرزو مي کردند که ماه رمضان يک سال بود. بعضي از دانشجوها در مکه براي بحث کردن با عرب زبان ها کم مي آوردند زيرا به بحث و زبان عربي مسلط نبودند. کسي که شنا ياد نمي گيرد در هنگام غرق شدن قدر شنا را مي فهمد. داريم: خدا در ماه رمضان سفره اي مي اندازد که نه کسي ديده و نه گوشي شنيده است و اين سفره مخصوص روزه داران است. ما در تاريخ کساني را داشته ايم که در تمام سال روزه بودند. جعفر بن ابيطالب در جنگ موته با زبان روزه به شهادت رسيد. عده اي بودند که دعا مي کردند با زبان روزه از دنيا بروند. داريم که روزه چهره ي شيطان را سياه مي کند و دست شيطان را مي بندد.در کتاب خصال مرحوم صدوق از پيامبر داريم که خدا در ماه رمضان پنج امتياز به مردم مي دهد: در ماه رمضان خدا به مردم نظرخاص مي کند. اين نظر از روئيت بالاتر است يعني عام نيست بلکه توجه است، ملائکه براي روزه داران طلبه مغفرت مي کنند، خداوند به بهشت فرمان مي دهد که در اين يک ماه خودش را زينت کند که اگر کسي در اين ماه از بين رفت بهشت آماده باشد، بوي دهان روزه دار نزد آسمانيان خوش بوتر از عطر و مشک است و در شب آخر ماه رمضان خدا همه را مي بخشد.
علت اهميت روزه چيست ؟ روزه سختي زيادي دارد و ساده نيست. مانورهاي ارتش که در آن جنگ هاي فرضي در نظر مي گيرند خيلي سخت است و اين کار را مي کنند که اگر فرد با جنگ روبرو شد، در جنگ فرضي تمرين کرده باشد. روزه چند نوع تمرين است. تمرين اجتناب، کساني که از حلال اجتناب مي کنند، مي توانند از حرام هم اجتناب کنند. يعني اين کار ما را براي ورود به ترک معصيت آماده مي کند. پس روزه تمرين اراده وعزم است. شما مي توانيد توبه کنيد و خويشتن دار باشيد. ديگر اينکه روزه داري تمرين نظم است. شما در سحر در وقت معيني يعني هنگام اذان نبايد بخوريد و در ساعت منظمي روزه را باز مي کنيد. در اول ماه رمضان همه با هم روزه مي گيرند و در روزه عيد فطر همه بايد با هم بخورند. اينها همه باعث نظم مي شود، ديگر اينکه روزه داري تمرين همدردي است. در ماه رمضان هم فقير و هم پولدار نمي خورند و در اين ماه پولدار حال فقير را درک مي کند. در منا و عرفات همه يکرنگ هستند و چادرها همه شبيه هم است. پس روزه داري تمرين يکرنگي است. مثلا نگفته اند که پولدارها در ساعت پنج افطار کند و فقيرها ساعت هشت افطار کنند. ديگر اينکه روزه دار تمرين قيامت است. انسان در ماه رمضان ياد تشنگي و گرسنگي قيامت مي افتد. انساني که طاقت گرما و تشنگي را ندارد چطور مي توانند وارد جهنم بشود؟ در قرآن داريم: در قيامت وقتي تشنه مي شويد آب جوش است. البته خدا روزه را از بيمار و زن شيرده برداشته است. خدا نمي خواهد بنده هايش را اذيت کند بلکه مي خواهد که آنها ساخته بشود. آزمون هاي آزمايشي کنکور براي اين است که کنکوري ها براي کنکور اصلي آماده بشوند. جنگ روزه، جنگ با نفس است، جنگ با ميل هاست. يکسري غرايزي در ما است که در ماه رمضان ما آن ميل ها را سرکوب مي کنيم مثلا ما تشنه هستيم ولي آب نمي خوريم و ميل تشنگي را سرکوب مي کنيم. پس ما بخاطر روزه دار بودن با ميل نفس مان مبارزه مي کنيم. پس در زمان هاي ديگرهم مي توان با نفس مبارزه کرد زيرا در ماه رمضان اين را ثابت کرده ايد. ديگر اينکه روزه داري تمرين صبر و تحمل است. ديگر اينکه روزه داري تمرين آشتي با خداست. در اين ماه رمضان توفيق معرفت، ترک گناه، قرآن خواندن و.. پيدا مي شود. حالا فردي که نمي تواند روزه بگيرد ( البته مردم نبايد براي خودش دليل تراشي بکنند) چکار کند ؟ اين سفره اي که در ماه رمضان پهن شده است فقط مخصوص فرد روزه دار نيست. در قديم پيش دبستاني ها مستمع آزاد بودند و در کنار بچه هاي ديگر مي نشستند ولي بعضي مواقع بيشتر از بچه هاي ديگر ياد مي گرفتند. کساني که روزه نمي گيرند مستمع آزاد هستند ولي مي توانند سحر بيدار بشوند و به خانواده شان برسند يا براي حفظ شعائر چراغ ها را روشن کنند، مي توانند نماز شب بخوانند يا قرآن بخوانند. کساني که روزه نمي گيرند مي توانند از اين سفره استفاده کنند و در کنار روزه داران باشند. در ضمن خدا خودش عده اي را از روزه گرفتن استثنا کرده است. آيت الله مرعشي مي فرمودند: من هر سال سه ماه روزه مي گرفتم ولي الان حسرت مي خورم که يک روز آنرا بگيرم و لي نمي توانم. کساني که توان دارند روزه بگيرند تا از برکات آن در زندگي شان استفاده کنند. ماه رمضان عيد بندگي است.
سوال – صفحه سي قرآن کريم را توضيح بفرماييد.
پاسخ – در اين آيات داريم احسان کنيد زيرا خدا احسان کننده ها را دوست دارد. ماه رمضان ماه احسان است. بعضي ها دوست دارند که ديگران به آنها احسان کنند. روايت داريم: کساني که مي خواهند همه در خدمت آنها باشند ملعون هستند. مردم افراد خادم را دوست دارند. و اگر براي آنها مشکلي پيش بيايد مردم به آنها کمک مي کنند.
سوال – کساني که سال اولي است که روزه مي گيرند و مي خواهند بهترين برکات را از اين ماه ببرند چکار کنند؟
پاسخ – کساني که نمي توانند روزه بگيرند عبادات ديگر را انجام بدهند و حرمت ماه رمضان را نگه دارند. بعضي ها در خيابان رعايت نمي کنند و مي گويند که ما مسافر هستيم و غذا مي خورند. خوردن در خيابان قبح دارد و ما بايد ماه رمضان را تکريم کنيم. رمضان نام خداست و روايت داريم که بگوييد: ماه مبارک رمضان زيرا در ماه رمضان قرآن نازل شده است.
ماه مبارک رمضان يک نوع آمادگي کامل براي ماه هاي بعد است. يعني ما سعي کنيم دست آوردهاي ماه رمضان را حفظ کنيم تا ذخيره اي براي ماههاي ديگر داشته باشيم.
حالا که اين درياي رحمت گسترده شده است، همه بايد وارد آن بشويم و از آن استفاده بکنيم. هر فردي که روزه مي گيرد وارد اين درياي رحمت شده است و خدا به او نظر مي کند. بعضي جوانان ضعيف هستند و بيشتر روز را مي خوابند، ممکن است که بگويد اين چه فايده دارد ؟ بدانيد که خوابيدن و حتي نفس کشيدن در ماه رمضان عبادت است و ثواب دارد.
پيامبر به جابر فرمود: در ماه رمضان هر کس که روزه بگيرد و قسمتي از شب را بپاخيزد، شکمش را نگه دارد، حرام نخورد، قواي جنسي اش را کنترل کند و زبانش را کنترل کند، از گناه خارج مي شود مثل روزي که از مادر متولد شده است. روايت داريم: وقتي روزه مي گيريد چشم، گوش، مو، پوست تان و... هم روزه بگيرد. فردي که روزه است نبايد موسيقي حرام گوش کند زيرا با حرام نمي توان روزه گرفت. فردي پيش پيامبر آمد تا براي بچه هايش وقت افطار را بپرسد. آقا فرمود که آنها افطار کرده اند زيرا غيبت کرده اند. البته غيبت روزه را باطل نمي کند ولي ثواب آنرا کم مي کند. انشاء الله ما جزو صائم هاي واقعي باشيم.
خدايا همه ي امو را اصلاح کن.