برنامه سمت خدا
-حجت الاسلام والمسلمين دکتر رفيعي
-پرسش و پاسخ
89-02-11
سوال – مادري دارم بسيار نامهربان که مدام در حال نفرين کردن است. آيا نفرين هاي ايشان در درگاه خداوند متعال مورد قبول است ؟ چون نفرين هاي ايشان آرامش را از زندگي ما گرفته است.
پاسخ - من خيلي باور نميکنم که مادر نامهربان باشد. حالا چرا نفرين ميکند؟ بعضي مواقع فرزندان حرف پدر و مادر را گوش نمي دهد و آنها نفرين ميکنند. بيننده ي عزيز شما چه ميکنيد که او نفرين مي کند؟ وقتي جايي آتش مي گيرد، کسي زمينه اين را فراهم کرده است. آن رفتار را اصلاح کنيد. گاهي پدر و مادرهاي قديم به چيزهايي حساس هستند که حتي خلاف شرع و دين هم نيست. شما سعي کنيد اين چيزهايي که آنها حساس هستند جلويشان انجام ندهيد و باعث ناراحتي آنها نشويد. به پدرها و مادرهاي عزيز عرض ميکنم که در هر حالت فرزندانتان را نفرين نکنيد. حضرت نوح فرزندش را دعا کرد. در حاليکه خدا در قرآن مي فرمايد: اين فرزند از اهل تو نيست. البته نوح ديگر بر خواسته اش اصرار نکرد و طلب مغفرت هم کرد. اينکه پدر و مادر فرزند را از يک لطف الهي طرد کنند خوب نيست. همواره بچه هايتان را دعا کنيد. سوره احقاف آيه 15 خدا مي فرمايد: کساني که سنشان به چهل مي رسد چهار تا دعا ميکنند. البته من خواهشم اين است که همه اين دعا را بخوانند. مي فرمايد: خدايا به ما توفيق بده شکر نعمت هايي که به ما دادي بجا بياوريم و ديگر اينکه شکر نعمت هايي که به پدر و مادرمA دادي بجا بياوري، عمل صالح انجام بدهيم، نسل ما و فرزندان ما را خوب قرار بده و اين يک نوع درست شدن در زندگي من است. اين آيه که گفته اين دعا را چهل ساله ها مي خوانند و آياتي که در قرآن مي فرمايد: زن و بچه هايتان را مواظبت کنيد. خدا در سوره فرقان مي فرمايد: بنده هاي ويژه خدا ميگويند که زن و بچه هاي ما را نور چشم ما قرار بده و ما را پيشواي متقيان قرار بده. پس ببينيد مادر عزيز، بچه نور چشم است و بايد براي او دعا بشود. او ذريه است، نسل شماست. توصيه ما اين است که فرزندان را نفرين نکنيد و اگر يک ناسازگاري از آنها ديديد، دعا کنيد، نصيحت کنيد و اصلاحشان کنيد. دعا پدر در حق فرزند مستجاب است و نفرين مادر در حق فرزند گيرا است ولي يک موقع نفرين ها بي مبنا است يعني مادر عصباني ميشود و مي گويد که خدا ذليلت بکند، اين جور نفرين ها نمي گيرد و تاثير گذار نيست ولي اگر مادر از ته دل نفرين ميکند، کاري بکنيد که اين نفرين به زندگي شما نيايد.
سوال – آيا در نماز شب، چهل تا مومن، حتما بايد گناه نکرده باشند و ديگر اينکه زنده يا مرده فرق مي کند يا خير ؟ A
پاسخ - در مورد چهل مومن که بايد در نماز شب دعا کرد، زنده و مرده فرقي نمي کند. سلمان، ابوذر، علما مراجع در واقع اين چهل مومن را نام مي بريم تا خدا در کنار اين ها ما راهم بيامرزد. ما مي گوييم اللهم اغفر يعني خدايا ببخش، پس ما دنبال معصوم نيستيم. دنبال کسي هستيم که در ظاهر مومن است و ممکن است خطاهايي هم داشته باشد. فاسق، بي دين و کافر خير. ولي برادري دارم که نماز خوان، مومن و متدين است. شايد خطايي هم دارد و من برايش دعا ميکنم. اين اشکالي ندارد.
سوال – مدتي است که پسري به خواستگاري من آمده است و پدر و مادرم هم در جريان هستند. مي خواستم بدانم که ما تا چه حد مي توانيم براي آشنايي بيشتر با هم ارتباط داشته باشيم ؟
پاسخ - اين سوال مهمي است. اين را هم تلفني زياد مي پرسند. شناخت قبل از ازدواج تعامل خوبي براي بعد از ازدواج است. اگر بدون شناخت باشد، ممکن است بعدا آسيب هايي ببينند. البته خيلي اوقات بدون تعامل، همسر خوب هم قسمت انسان ميشود. اما اين شناخت بايد در حد حريم شرعي باشد. يعني دختر خانم و آقا پسر تنهايي در يک اتاق باشند و خانم قدري رويش را باز کند و حتي آقا تيپ و هيکل او را ببيند و خواسته هايش را بگويد. حالا بعضي از پسرها مي گويند که اين خانم بايد با من دست بدهد. خير اين نامحرم است. يا اينکه چادرش را بردارد يا خيلي خودماني بشود. در بعضي از فيلم هاي تلويزيوني هم تبليغ ميشود. بعضي ها شش ماه با هم ارتباط دارند بدون هيچ رابطه ي شرعي و خيلي ها هم به ازدواج منجر نميشود. حتي اگر هم بشود اين جور تعامل جايز نيست. خانمي مي گفتند که آقايي به خواستگاري آمده و گفته من بايد بدن شما را ببينم، شايد عمل جراحي کرده اي و جايش مانده باشد يا سياهي در بدن شما مانده باشد. من به آن خانم گفتم که به آن آقا بگو: توکه اين قدر به من اعتماد نداري که من مي گويم عمل جراحي نکرده ام و شما حرف من را قبول نداري، فردا چطور مي خواهي در زندگي به من اعتماد بکني ؟A سابق رسم بود که مادرها به خواستگاري مي رفتند. مو و جزئيات بدن دختر خانم را مي ديدند ولي وقتي دختر خانم به شما مي گويد که من مشکل جسمي ندارم، در اينجا بايد به يکديگر اعتماد کنيد. حدش هم همين است که با هم صحبت بکنند و همديگر را ببينند، حضوري صحبت کنند حتي اگر پنج ساعت طول بکشدA يا بيرون بروند و در پارک صحبت کنند ولي کارهاي ديگر درست نيست يا در دانشگاه با هم صحبت کنند و طرح اين موضوع اشکالي ندارد بشرطي که خانواده ها در جريان باشند.
سوال – من اگر به پدر و مادرم کمک کنم همسرم ناراحت ميشود. اگر من مخفيانه کمک کنم، آيا اشکالي دارد ؟
پاسخ - حتما آن همسر پدر و مادر ندارد. عروس خانم ها، پدر شوهر و مادر شوهر مثل پدر و مادر شماست. البته نمي خواهم بگويم همه ي آن علايق، او پدر اصلي شماست و اين پدر سببي شماست. شما اين آقا را دوست داريد و اين آقا هم پدرش و مادرش را دوست دارد. يکي از نشانه هاي دوستي آن است که آنچه که شما دوست داري، من دوست داشته باشم. اين نميتواند منفک از اين پدر و مادر باشد. چرا خانواده ها بايد طوري برخورد کنند که اين آقا يا اين خانم مجبور بشوند مخفيانه به پدر و مادرشان کمک کنند ؟ چرا اين اعتماد نباشد ؟ جواب سوال شما اين است که اشکالي ندارد که شما مخفيانه به پدر و مادرتان کمک کنيد. شما مي خواهيد براي مادرتان هديه اي بخريد يا او را سفر زيارتي ثبت نام بکنيد، اشکالي ندارد ولي من ميگويم چرا بي اعتمادي؟A در قرآن داريم که زن و مرد لباس همديگر هستند. لباس من خراب بشود مثل اين است که من خودم خراب شده ام. اين خانم با آقا چنين نسبتي را به شما دارد. لذا درخواست ميکنم پدر و مادر همسر را مثل پدر و مادر خودتان بدانيد. البته در دوست داشتن نمي گويم. بعضيها مي گويند: من نميتوانم مادر شوهرم را مثل مادرم دوست داشته باشم. من در برخورد و تعامل ميگويم. اگر مادرت ماهي يک بار بهA منزل شما مي آيد، مادر شوهرت را هم ماهي يکبار دعوت کن. آقايي که مخفيانه به پدر و مادرش کمک ميکند، پس پدر خانم و مادر خانم چه ؟ بالاخره بايد يک تعامل در اين قضيه باشد. اصلا کاري بکنيم که اين مخفي کاري ها نباشد زيرا اگر طرف بفهمد، کار خراب تر ميشود.
سوال – سه ماه است بستري هستم ولي هيچ کس از فاميل به عيادت من نيامده است. حالا اگر براي آنها مشکلي پيش بيايد، من به چه دليلي به آنها سر بزنم و حالشان را بپرسم و صله ي رحم را بجا بياورم ؟
پاسخ - ما در منابع ديني مان وظايفي که تعريف ميشود طرفيني است. در واقع خواسته اسلام يک تعادل و ميانه روي در کارها باشد. يعني وقتي به شما مي گويد که به عيادت مريض برو، به مريض ميگويد: شِکوه نکن که طرف را از عيادت آمدن پشيمان نکني. به شما ميگويد: پدر و مادرت را احترام کن و به پدر و مادر ميگويد که مواظب فرزندانت باش که منحرف نشوند. من به اين دوست عزيز عرض ميکنم که درست است که آنها به عيادت شما نيامده اند ولي صله رحم منوط به اين نيست که به عيادت شما بيايند. صله رحم يک وظيفه است. مثل اينکه کسي بگويد: من نفقه نمي دهم چون در خانه مشکل است. خير نفقه دادن وظيفه ي توست. صله ي رحم وظيفه ي شماست. شما آنها را شرمنده کن. عيد را به آنها تبريک بگو. پيامکي بزن و تولدشان را تبريک بگو. آنها وظيفه ي خودشان را انجام نداده اند، شما وظيفه خودت را انجام بده. از آن طرف هم به فاميل ها ميگوييم که هر چقدر هم که گرفتار هستي، يک تلفن بزنيد. و يا چند دقيقه به ديدنش بروييد. اين عيادت و سر زدن براي مريض، از نظر روحي خيلي برايش ارزش دارد. حالشان بهتر مي شود و تاثير ويژه اي دارد.
سوال - دختري هستم محجبه که در مسجد با دختري آشنا شدم که با طالع بيني همه خصوصيات زندگي من را گفته است. به من گفت: ازدواج ناموفقي داري و جداA A مي شوي. الان من ناراحت هستم و نمي خواهم چنين زندگي داشته باشم. چکار کنم ؟
پاسخ - ايشان که هنوز اردواج نکرده اند از کجا مي داند که براي ايشان درست باشد. در دين اسلام اين جور کارها مذمت شده است. طالع بيني، فال ديدن و پيش گويي افراد مختلف. البته پيش گويي امام معصوم فرق ميکند. حضرت علي (ع) در يکي از جنگها که ميرفت، شخصي گفت که من در طالع شما مي بينم که اين جنگ شکست مي خورد و به صلاح شما نيست که برويد. آقا توجه نکردند و بنام خدا حرکت کردند. امام صادق (ع) فرمود: هر کس اين ها ( طالع بين ) را تصديق کند، خدا را تکذيب کرده است. هر کسي به سمت خانه ي آنها برود، تکذيب خدا و پيامبر است. من با دعا خواندن و همراه داشتن دعا و حرز مخالف نيستم. ولي ما عقل، خرد، شعور داريم و انسان هستيم. خدا به ما توصيه کرده، وقتي ميخواهيد کاري انجام بدهيد به عاقبت آن بينديشيد. سراغA طالع بين ها نروييد. به اين چيرها اعتقاد پيدا نکنيد. ما بايد واقع نگر باشيم.
سوال – خانمي گفته اند که شوهر من هر چه دارد به خانواده اش مي دهد ولي به ما توجهي نمي کند و فقط به خانواده اش توجه مي کند. زيرا مي گويد که من بايد کارهاي آنها را جبران کنم.
پاسخ - ما هميشه افراط و تفريط در کارهايمان داريم. خانمي به من گفتند که شوهرم مي گويد که من بايد خواهرم را شوهر بدهم و جهيزيه هم بدهم و مجلس هم بگيرم ولي به خودمان توجهي نميکند. حضرت علي (ع) در نهج البلاغه پيامبر را اين طور معرفي مي کند. روش پيامبر ميانه روي بود. دختر را فداي همسر نمي کرد و همسر را فداي دختر نميکرد. وقتي مادر رضايي اش مي آمد، بلند مي شد و عبايش را زيرش مي انداخت، به دخترش هر روز سر مي زند و به همسرش مي گفت: بيا با هم صحبت کنيم. در کارها ميانه روي مي کرد. در اتوبان اگر با سرعت 180 برويي، تصادف مي کني و اگر با سرعت 80 هم برويي، از عقب به تومي زنند و باز هم تصادف ميکني، پس بايد با 120 بروي. خيلي ها به خانواده شان ظلم مي کنند که با نيکي به پدر و مادر آنرا جبران کنند. اين طور نيست. دزدي سرقت مي کرد و صدقه مي داد. امام صادق (ع) فرمودند: خدا از انسانهاي با تقوا مي پذيرد. اين آقا توجه داشته باشد که فرزند و همسر، حقوقي دارند و پدر و مادر هم حقوقي. امام سجاد (ع) مي فرمايد: حق الولد، حق الوالد. من نمي توانم بخاطر رفاه خانواده ام، همسايه ام را اذيت کنم. بخاطر پدر و مادرم، همسرم را آزار بدهم.A
سوال – مدتي پيش از همسرم طلاق گرفته ام. در مجلس عقدي بودم و از من خواستند که بيرون بروم زيرا گفتند که تو از شوهرت طلاق گرفته اي و بودنت شگون ندارد. آيا اسلام چنين دستوري دارد ؟
پاسخ - من چند نکته را عرض کنم. طلاق يک راهکار است که اختلافات فاحش منجر به حوادث نشود. همواره طلاق منفي نيست. ما در قرآن داريم: زيد همسرش را طلاق دارد. و خدا نگفت چرا ؟ و سوره طلاق را هم در قرآن داريم. ما داريم که چند گروه دعايش مستجاب نميشود و يکي آن کسي است که با همسرش اختلاف شديد دارد. بله نبايد باشد و بهترين بنا در اسلام ازدواج است ولي حالا اين شوهر معتاد است و به فساد کشيده شده است و بچه ها را هم به فساد مي کشاند. خوب خانم چطور با او زندگي کند ؟ پس هر طلاق دادني ممکن است علت منطقي داشته باشد و نکته دوم اينکه هر کس طلاق گرفت، بايد در ميهماني با او اين برخورد را بکنند. در زمان حضرت موسي وقتي همه جمع شدند که براي آمدن باران دعا کنند، خدا گفت که يک گناهکار در بين شما هست و او بايد برود و حضرت موسي به مردم اين را گفت. و گفت هر کس هست خودش بيرون برود تا دعاي مردم مستجاب بشود. فرد گناهکار رنگش پريد و گفت: خدايا تو ستار العيوب هستي من را ببخش. و ناگهان باران گرفت. اين کار زشتي است که حتي غريبه ها هم بفهمند که اين يک نکته منفي در زندگي اش داشته است. اين خيلي بد است. من روايتي در اين مورد يادم نمي آيد. يکي از مباني که ما در قرآن داريم حفظ آبروست. حفظ آبرو از اين قضيه مهمتر است. شما در مجلس عقد اسم خدا را ببريد و صدقه بدهيد و در آن مجلس گناه نکنيد. A طلاق گرفته، جرم که نکرده است. شايد اين يک عيب محسوب نشود. اين يک راهکار براي خروج از بن بست است. در عقد خوب است که چند آيه قرآن را بخوانند و صلوات بفرستند. بعضي مواقع چيزهاي جزئي را بزرگ ميکنند.
سوال – من سي ساله هستم. آقايي به خواستگاري ام آمد که همه خوبي ها را داشت. تحصيلات، شغل خوب و صورت زيبا ولي خودش گفت که من نماز نمي خوانم و بعضي مواقع مشروب هم مي خورم و من به اوجواب رد دادم. من بخاطر اعتقاداتم او را رد کردم ولي الان ديگر خواستگاري نيامده است و من سر در گم هستم. راهنمايي بفرماييد.
پاسخ - پس ايشان همه ي خوبي ها را هم نداشته اند. همين سوال را خانمي در مورد پسرش از من پرسيد که پسرش مي خواهد با دختر خانمي ازدواج کند که محجبه نيست ولي دختر بي آلايشي است. کساني که حجاب ندارند الزاما افرادي نيستند که داراي فساد باشند. پسرم با او صحبت کرده و دختر گفته بتدريج خودم را با خواسته هاي شما وفق مي دهم. من گفتم اشکالي ندارد، بگذاريد با هم ازدواج کنند. روايت داريم که اگر کسي به خواستگاري دختر شما آمد و دينش را پسنديديد به او دختر بدهيد ولي اگر مشروب خور است به او دختر ندهيد. اگر يک بي نماز و مشروب خور به خواستگاري شما آمد و گفت من اين جوري هستم و مي خواهم باقي بمانم، به اين آقا دختر ندهيد و اين خانم خوب کاري کرده است که با آن آقا ازدواج نکرده است. حالا يک وقت مي گويد: من در يک خانواده يA بي نماز بزرگ شده ام، شما را دوست دارم و انشاءالله نماز را بتدريج مي خوانم و سعي مي کنم خودمA را اصلاح ميکنم. اين اشکالي ندارد. در اينجا شما دو تا ثواب مي بريد، يکي ثواب ازدواج و ديگري ثواب اصلاح. کساني که در زندگي شان از يک حرام مي گذرند و در زندگي شان منتظر يک معجزه هستند و از فردا پنج تا خواستگار مومن در خانه ي ما صف بکشند، اين طور نيست. همين که خدا به تو توفيق داد که گرفتار يک انسان بي دين نشوي، نشانه لطف خدا به شماست و ما هم نبايد زود منتظر نتيجه باشيم. عجله نکنيد، خدا همسر خوبي مي فرستد. شما بخاطر اعتقاداتتان خواستگار را رد کرده ايد، پس ناراحت نباشيد. کار خير را بخاطر بعضي از شکستها که پيش ميآيد تعطيل نکنيد. ممکن است اگر شما با آن آقا ازدواج ميکرديد، گرفتار پيامدهاي بدي مي شديد و الان بايد زجر مي کشيديد. شبي که حضرت زهرا (س) سه شب افطارشان را به فقير دادند، نمي دانستند که سوره هل اتيک در مورد شان نازل ميشود. من به همه دعا ميکنم و براي بچه ي خودم هم دعا ميکنم، حالا دعايم در مورد پسرم مستجاب ميشود يا نه دست خداست، شما دعايت را بکن. به آقايي گفتم: اين برنامه را براي خدا بيا، براي خدا بايد سخن گفت، همه چير را نبايد بهم گره بزنيم.