اپلیکیشن شبکه سه
دریافت نسخه اندروید

94-03-20-حجت الاسلام والمسلمين ماندگاري - پاسخ به پرسشها

معرفی برنامه

برنامه سمت خدا
موضوع برنامه: پاسخ به پرسش‌ها
كارشناس: حجت الاسلام والمسلمين ماندگاري
تاريخ پخش
:94/03/20

بسم الله الرحمن الرحيم و صلي الله علي محمد و آله الطاهرين


ميان خاک سر از آسمان در آورديم *** چقدر قمري بي آشيان در آورديم
وجب به وجب تن اين خاک مرده را کنديم *** چقدر خاطره‌ي نيمه جان در آورديم
چقدر چفيه و پوتين و مهر و انگشتر *** چقدر آينه و شمعدان در آورديم
لبان سوخته ات را شبانه از دل خاک *** درست موسم خرما پزان در آورديم
به زير خاک به خاکستري رضا بوديم *** عجيب بود که آتش فشان در آورديم
به حيرتيم که‌اي خاک پير با برکت *** چقدر از دل سنگت جوان در آورديم
چقدر خيره به دنبال ارغوان گشتيم *** ز خاک تيره ولي استخوان در آورديم


شريعتي: سلام مي‌گويم به همه‌ي شما هم وطنان عزيز خانم‌ها و آقايان خيلي خوش آمديد سلام ويژه و مخصوص به خانواده‌هاي صبور شهدا و شهداي عزيز خيلي خوشحاليم امروز هم همراه شما هستيم در محضر حاج آقا ماندگاري عزيز هستيم سلام عليکم و رحمة الله خيلي خوش آمديد.
حاج آقا ماندگاري: سلام عليکم و رحمة الله بسم الله الرحمن الرحيم الحمدلله رب العالمين و صلي الله علي محمد و آله الطاهرين من هم خدمت شما و همکاران و بينندگان عرض سلام و ادب و احترام دارم اعياد گذشته را تبريک عرض مي‌کنيم ياد و خاطره‌ي امام و شهداي 15 خرداد و شهداي عزيزي که شما هم شعر قشنگي به پاس آمدنشان خوانديد گرامي مي‌داريم مخصوصا 175 غواص عزيزي که به قول عزيزمان مي‌فرمود ما شهدا را پيدا نکرديم شهدا خودشان را به ما نشان دادند و براي عطر افشاني جامعه آمدند به آن‌ها خير مقدم مي‌گوييم به خانواده هايشان تبريک مي‌گوييم و اميدواريم که خدا به همه مان لياقت بدهد ما هم رهرو راه شهدا باشيم و مثل شهدا مايه‌ي آبروي قرآن و عترت باشيم اين آرزو را براي همه‌ي مسئولين همه‌ي مبلغين و همه‌ي مردم و همه‌ي کساني که دل در گرو محبت اهل بيت دارند دارم مثل شهدا آبرو درست کن باشيم نه آبرو بر دعاي سلامت حضرت را به عنوان توسل تلاوت مي‌کنيم اللهم کن لوليک الحجة بن الحسن صلواتک عليه و علي آبائه في هذه الساعة و في کل الساعة ولياً و حافظاً و قاعداً و ناصراً و دليلاً و عيناً حتي تسکنه ارضک طوعاً و تمتعه فيها طويلاً و هب لنا رأفته و رحمته و دعائه و خيره ما ننال به سعة من رحمتک و فوز عن عندک دسته گل صلوات را هم هديه به امام زمان و شهدايي که بهترين ياران حضرت بودند تقديم مي‌کنيم اللهم صل علي محمد و آل محمد و عجل فرجهم.
شريعتي: خوشحاليم که خدمت شما هستيم. حاج آقاي ماندگاري اين جا هستند که به بخشي از سوالات شما که از طريق پيامک و ايميل به دست ما مي‌رسد پاسخ بدهند اولين سوال را مي‌خوانم. بسم الله الرحمن الرحيم گفتند سلام خانمي مذهبي هستم همسايه‌اي بسيار فقير داشتم که به خاطر مشکلات زندگي با خدا قهر کرده بود و حدود يک سال بود که نماز نمي‌خواند با او صحبت کردم و کمکش کردم و او دوباره با خدا آشتي کرد نماز را از سر گرفت از چيزهايي که گفته بودم اين بود که نماز مخصوصا اول وقتش روزي آدم‌ها را زياد مي‌کند اما او هم چنان فقير است ايشان مي‌گويند ديگر خجالت مي‌کشم با او در رابطه با نماز و روزي صحبت بکنم خواهش مي‌کنم شما راهنمايي بکنيد.
حاج آقا ماندگاري: بسم الله الرحمن الرحيم من تشکر مي‌کنم از اين روحيه‌ي قشنگي که در بين مردم به وجود آمده همين حس مسئوليتي که نسبت به برادر خواهر و همسايه و قوم و خويش داريم همان چيزي است که خدا دوست دارد همين که بي تفاوت نيستيم گفتيم بي خيال هم نباشيم بي قرار هم باشيم ولي يک توصيه‌ي مجدد هم چنان که اين خواهر بزرگوار دارند به همسايه شان کمک مي‌کنند مي‌خواهم بگويم هم ديگر را کمک کنيم عبدالله شويم چون گاهي وقت‌ها من شما را شما بنده را کمک مي‌کنيد عبدالرزق مي‌شويم يا عبدالحال مي‌شويم مثلا به طرف توصيه مي‌کنيم بيا نماز شب بخوان حال مي‌کني طرف نماز شب مي‌خواند حال نمي‌کند مثلا به طرف مثل اين بزرگوار توصيه مي‌کنيم نماز اول وقت بخوان رزقت زياد مي‌شود اين‌ها خوب است نمي‌گويم بد است ولي کم است هم کم است هم از يک جهت ناقص است ما قرار است هم ديگر را توصيه کنيم به عبدالله شدن «وَلَقَدْ بَعَثْنَا فِي كُلِّ أُمَّةٍ رَّ‌سُولًا أَنِ اعْبُدُوا اللَّـهَ وَاجْتَنِبُوا الطَّاغُوتَ» (نحل/ 36) اين که نماز اول وقت رزق را زياد مي‌کند شکي نداريم اين را پيغمبر فرموده ولي رسالت پيغمبر اين است که ما را عبدالله کند وقتي عبدالله شدم آن شعر ذهنمان است
يکي درد و يکي درمان پسندد*** يکي وصل و يکي هجران پسندد
من از درمان و درد و وصل و هجران*** پسندم آن چه را جانان پسندد
حالا به تناسب موضوع مي‌توانيم بگوييم يکي فقر و يکي ثروت پسندد من از فقر و ثروت پسندم آن چه را جانان پسندد يعني باور کنيم عبدالله شدن يعني خدايا تو يک دستوري به من دادي گفتي اين کار را انجام بده چشم بقيه اش دست خودت است مي‌خواهي رزق به من بدهي مصلحت مي‌داني ظرفيت در من مي‌بيني به من مي‌دهي اما گاهي وقت‌ها او که به من آگاه تر است ظرفيت در من نمي‌بيند بارها شنيديم هم داستان‌هاي تاريخي شنيديم هم داستان‌هاي روز را ديديم کسي بي ظرفيت شده پول دادند رزق و روزي دادند مست شده نمي‌گويم هر کسي پول دار است مست شده نه او از راه به در شده مي‌گويد کاش نمي‌داشتم روايت داريم. پس اگر مي‌خواهيم به همسايه برادر خواهر عزيزمان کمک کنيم بياييم هم ديگر را عبدالله کنيم ضمن اين که فرمول ياد مي‌دهيم که بحث ما عمدتا فرمولي بوده بگوييم اين فرمول هم آخرش اين است«وَأُفَوِّضُ أَمْرِ‌ي إِلَى اللَّـهِ إِنَّ اللَّـهَ بَصِيرٌ‌ بِالْعِبَادِ » (غافر/ 44) و الا ما گفتيم «ادْعُونِي أَسْتَجِبْ لَكُمْ» (غافر/ 60) ولي باز هم افوض الي الله ما گفتيم نماز اول وقت رزق را زياد مي‌کند ولي باز هم افوض امري الي الله ما عبدالرزق نشويم عبدالحال نشويم فقط عبدالله باشيم تسليم خدا باشيم نکته‌ي دوم اين است که ما باز هم مي‌خواهم بگويم جايگاه نماز اول وقت در ازدياد رزق و روزي را شک ندارم ولي نماز يک آبياري است آبياري کي اثر مي‌گذارد من روي خاک آب بريزم اين که بذر رشد نمي‌کند بايد بذر باشد تا رشد کند بذر رزق و روزي نماز نيست بذر رزق و روزي تلاش است در هر کاري بذر را داشته باشم دعا آبياري اش است نماز آبياري اش است بذر رزق و روزي تلاش است آن هم تلاش حداکثري امروز واقعا مردم عزيز ما بايد بدانند بايد کار بکنيم همه مان زياد هم بايد کار کنيم با تفکر و تدبير هم بايد کار کنيم يعني برنامه ريزي داشته باشيم حساب کتاب داشته باشيم از مشورت استفاده کنيم مشورت عقل ديگران است عقل منفصل مي‌گويند يک عقل در کله‌ي من است يک عقل در کله‌ي شما من وقتي از شما مشورت مي‌گيريم يعني از عقل شما هم مي‌خواهم استفاده کنم پس تلاش کنم تفکر و برنامه ريزي داشته باشم و مشورت بکنم رعايت حقوق الهي اش را انجام بدهم مثلا يکي مي‌گويد من نماز اول خواندم مي‌گويم خمس و زکات هم دادي مي‌گويم نه اين اصلش است بذر است بذر رزق و روزي اين چهار پنج تا است تلاش بسيار و با تفکر و تدبير با مشورت با رعايت حقوق واجبه اش حالا اين پنج تا انجام شد بذر کاشته شد حالا به اين بذر آب بدهيد نماز اول وقت بيداري بين الطلوعين سوره‌ي واقعه هر شب صله‌ي رحم انصاف اين‌ها رزق و روزي را جذب مي‌کند و به ثمر مي‌نشيند پس اولا توصيه مي‌کنيم عبدالله شوند ثانيا فرمول را کامل به عزيزان بدهيم مثل اين است که پس من فقط بگويم نماز و سوره‌ي اذا وقع بيداري بين الطلوعين را اين سوره‌ها را بخوانيم رزق و روزي مي‌آيد يک نفر به جاي اين که برود تلاش بکند در مغازه در اداره بنشيند در خانه دائما نماز بخواند زنگ هم بزند احول پرسي بکند بگويد صله رحم هم کرديم صدقه هم که داديم سوره‌هاي خاص را خوانديم بين الطلوعين بيدار بودم اين دارد آب مي‌ريزد ولي روي کدام زمين و بذر وقتي در روايات مي‌گوييم عبادت ده جزء است نه جزء تلاش براي کسب روزي حلال است آن بذر است بذر را بکاريم لذا براي همين پيغمبر سه مرتبه فرمود مَلعُون مَلعُون مَن اَلقَي کِلَّه عَلَي النَّاس (بحارالانوار، ج 74، ص 140) کسي که تنبلي کند بار زندگي اش را بيندازد به دوش ديگران بعد نماز بخواند نمي‌گويم اين بنده خدا اين طور بوده لذا ما مي‌بينيم بعضي‌ها اگر در تلاششان يک ذره تفکر قاطي کنند خيلي بهتر ثمره مي‌دهد يک مثال خيلي ساده دارم رفته بوديم با جوانان کوهنوردي در مسير يک جايي بود چيزي مي‌فروخت يک کيلو را ريخته بود در تشت ساده‌ي ساده يکي آمده بود با اين نوشيدني‌ها طاق نصرت درست کرده بود شما ميلتان مي‌کشد از کدام يکي مي‌خريد؟ از فکرش استفاده کرده همان نوشيدني فروش است آب است دوغ است همان است ولي از فکرش استفاده کرده از ذوق و سليقه اش استفاده کرده اتفاقا مشورت طراحي هم دادند که تو اگر همين نوشيدني را اين طوري بچيني جذابيت بيشتر مي‌شود اشکال شرعي هم ندارد در کار ما تلاش و مشورت رعايت حقوق حلال و حداکثر کار کردن را داشته باشيم آن بذر را داشته باشيم بقيه‌ي آبياري اش را هم داشته باشيم ان شاء الله.
شريعتي: خيلي خوب تشکر مي‌کنم از دوستان خوب اين سوالاتشان يک فضايي را در برنامه ايجاد مي‌کند شايد ايشان به سوالشان برسند ولي خيلي‌هاي ديگر در ذيل اين سوال و در وقت پاسخ گويي به سوالاتشان خواهند رسيد.
حاج آقا ماندگاري: من يک نکته اضافه مي‌کنم رزق را که مي‌گوييم رزق فقط مال نيست کسي دنبال دوست خوب مي‌گردد تلاشش را براي دوست خوب مي‌کند معيارهاي دوست خوب را بلد است تلاش هم مي‌کند دوست خوب را ببخشيد در جمع معتادها نمي‌روند بگردند خدا آن‌ها را کمکشان بکند آن‌ها هم مريض اند دوست خوب را مي‌رود در مسجد در هيئت در جاي خوب حالا چون نماز اول وقت مي‌خواند خدا هم يک دوست خوب مي‌فرستد کسي دنبال همسر خوب مي‌گردد تمام کارها را انجام مي‌دهد معيارها را دقت مي‌کند از طريق خانواده مي‌رود تحقيق مي‌کند گفتگو مي‌کند خدا همسر خوب مي‌آورد سر راهش به خاطر اين که نماز اول وقت خوانده تلاش را کرده و به خاطر نماز اول وقت خدا همسر خوب سر راهش قرار مي‌دهد رزق را منحصر در پول نکنيم دوست خوب همسر خوب شغل خوب ماشين خوب امکانات خوب همه رزق است حتي مي‌خواهد مسافرت برود دنبال هم نشين خوب مي‌گردد چون نماز اول وقت مي‌خواند تلاش هم کرده خدا هم نشين خوب به او مي‌دهد.
شريعتي: يک وقت‌هايي فراتر از اين رزقش مي‌شود نوع نگاهش مثلا اهل قناعت مي‌شود راضي مي‌شود ممکن است درآمدش تغيير نکرده باشد ولي مي‌گويد خدا را شکر.
حاج آقا ماندگاري: روزي قناعت شکر گذاري صبوري وسعت حال و شرح صدرش يک رزق است اين‌ها را اگر باور کنيم فقط به پول نگاه نمي‌کنيم پولمان زياد شده رزقمان زياد شده پولمان کم شده رزقمان کم شد وگرنه پيغمبر ظاهرشان با پول زياد جور نبود ولي وسيع ترين رزق را داشتند خدا رزق‌هاي نوراني عالم را به وجود مقدس پيامبر و اهل بيت عنايت کرد.
شريعتي: ما هم دعا مي‌کنيم خداوند بهترين رزق‌ها را نصيب شما بکند. سوال بعدي با عرض سلام و خدا قوت و تشکر از شما گفتند من چندين سال است که برنامه تان را نگاه مي‌کنم از سخنان کارشناسان به يک نتيجه‌ي کلي رسيدم اين که بعد از واجبات بهترين کار اين است که کار مردم را راه بيندازيم و مشکلاتشان را راه بيندازيم اما افسوس کساني را مي‌بينم که مشکل مالي فراوان دارند اما من نمي‌توانم کمک کنم زيرا وضع مالي خوبي ندارم اين قلب من را به درد مي‌آورد که نمي‌توانم به افراد اطرافم کمک بکنم لطفا من را راهنمايي بکنيد.
حاج آقا ماندگاري: سوال خيلي خوبي است بارها در بحث خادم معنوي در بحث رد مظالم و گره گشايي مردم گفتيم بارها اين بحث به ادبيات مختلف توسط حقير و کارشناسان محترم ديگر آمده يک تفکر غلط است که فکر مي‌کنيم حلال مشکلات فقط پول است لذا هر کس در اين جامعه پول ندارد از اين خير کثير بي بهره است يعني فقط واجباتش را انجام بدهد ديگر نمي‌تواند مشکل مردم را حل بکند چون پول ندارد رسيده به بن بست که خدايا چرا من چنين امکاني ندارم که از اين ثواب بي بهره باشم براي من راه بسته است اولا اين تفکر غلط است که حلال مشکلات فقط پول است که نتيجه اش اين شود که هر کسي پول ندارد نمي‌تواند حلال مشکلات مردم باشد نه اين طور نيست ما بارها گفتيم از روايت امام رضا سلام الله عليه بود و ديگران اشاره کرديم که حل مشکلات مردم به روش‌هاي مختلف است گاهي وقت‌ها ده دقيقه بنشينم درد دل يکي را گوش بدهم آرام مي‌شود اين حل مشکلش است اين پول لازم ندارد خدا به پيغمبر فرمود يکي از رسالت‌هاي تو اين است که براي مردم اذن شوي گوش شوي برو گوش بده اين که مي‌گويند فلسفه‌ي اين که خدا دو گوش به ما داده يک زبان يعني دو برابر بشنويم يک برابر حرف بزنيم باور کنيد بعضي وقت‌ها پدر مادر‌ها فقط بنشينند پاي حرف زدن بچه شان بچه شان آرام مي‌شود بعضي وقت‌ها فکر مي‌کند شوهر که بايد براي خانمش خرج کند نه اين که پيغمبر اکرم مي‌فرمايند اگر زن و شوهر بنشينند يک ساعت با هم گفتگوي مهربانانه داشته باشند از اعتکاف در مسجد پيغمبر ثوابش بيشتر است يعني چه؟ مشکل خانمت را با يک ساعت حرف زدن حل کن بنشين گوش بده اين پول نمي‌خواهد طلا نمي‌خواهد بارها بچه پول دارها آمدند گفتند ما آرزو مي‌کنيم پدرمان مثل بچه‌ي آدم بيايد حرف‌هاي ما را گوش بدهد تا حرف مي‌زنيم پول مي‌خواهي پول بدهم حرف مشکل اين‌ها پول نيست گاهي وقت‌ها حلال مشکلات گوش دادن است گاهي وقت‌ها يک لبخند زدن است من يک خاطره مي‌گويم با چند تا از روحانيون يک موقعي رفته بوديم خانه‌ي بنده خدايي از قضا ما آن روز روحيه‌ي جکي مان گل کرده بود جک مي‌گفتيم آقاي روحاني به من با اشاره مي‌گفتند اين قدر شوخي نکن خوب نيست نمي‌دانم چطور بود دست خودم نيست صاحب خانه هم مي‌خنديد معلوم بود خانواده اش هم در اتاق خوشحال بودند از اين وضعيت آمديم بيرون رفقا به من ايراد گرفتند چرا اين قدر شوخي کردي گفتم نمي‌دانم به ما پيغام داد که مشکل ما حل شد مشکل ما افسردگي بود وقتي ديديم شما که از خانواده تان دور هستيد براي تبليغ آمديد اين قدر با هم ديگر شاد هستيد مشکل ما حل شد با يک خنده مشکل يک خانواده حل شد اين پول لازم ندارد بعضي وقت‌ها مشکل بعضي‌ها دعا است الآن مثلا شما يک مشکل مالي داري تا مي‌آيي به من خبر مي‌دهي مي‌بيني اين طرف آن طرف مي‌روم دو تلفن مي‌زنم هيچ کار نکردم شما فکر مي‌کردي ماندگاري نسبت به مشکل شما بي خيال است ولي با چهار تلفن زدن من فهميدي من بي قرارم حداقل دعا مي‌کنم براي شما در آن مشکل احساس تنها نمي‌کني همين که احساس مي‌کني تنها نيستي پس گوش دادن يک حلال مشکلات است دعا کردن لبخند زدن اعلام هم دردي کردن حلال مشکلات است بارها ديديد حاج آقاي قرائتي اين مثال را مي‌زنند طرف داد مي‌زد گريه مي‌کرد من کفش ندارم گفت نگاه کن او پا ندارد اعلام همدردي کرد با يک درد بالاتر جمله‌ي علامه اميني را گفتم که در تخت بيمارستان گفت الحمدلله بهتر از بدترم اين جمله حلال مشکلات است هر کس مي‌آيد مي‌گويد مشکل من خيلي سخت است مي‌گويم تو آخرش هستي از تو مشکل دار تر نيست مي‌گويد چرا مي‌گويم پس بگو الحمدلله پس حلال مشکلات شد لبخند زدن دعا کردن گوش دادن همراهي کردن دل داري دادن آخرش هم پول باشد بله پول هم يک حلال است اما همه اش پول نيست پس اين بنده‌ي خدايي که الآن فرمودند ما پول نداريم مي‌توانند بعد از انجام واجبات از اين نمونه حلال مشکلات باشند يک مادر پير يک پدر پيري که گوشه‌ي خانه افتاده اين پول لازم دارد؟ يک عمه خاله دايي پول لازم دارد هفته‌اي يک بار يک نفر برود ده دقيقه بنشيند کنارش دو دقيقه بخندد يک چايي بخورد مشکلش حل شود مشکل او تنهايي است مشکل يک نفر را با يک تلفن مي‌تواني مشکلش را حل کني عيادت يک بيمار پول لازم ندارد الآن صحبت از شهدا شد ما ديروز توفيق داشتيم با خانواده‌ي بعضي از شهداي مدافع حرم عزيزان پاکستاني افغانستاني هستند وظيفه‌ي ما است حضرت آقا هم اين سيره را ادامه دادند نسبت به خانواده‌ي شهداي مدافع حرم رفتيم يک احوال پرسي کرديم در حد اسباب بازي براي بچه‌ها پولي لازم نداشت اين قدر خوشحال شدند گفتند ما حس مي‌کرديم اين جا در ايران خيلي غريب هستيم و شما فقط شهداي خودتان را تحويل مي‌گيريد گفتم شهيد شهيد است شهيد که مرز ندارد کسي است که خدا خريدتش چرا ما حس کنيم که شهيد افغاني با شهيد ايراني و پاکستاني و يمني و بحريني و عراقي سوري فرق دارد نه همه شهيد اند خدا مبلغ شهيد شده پس حل خيلي از مشکلات پول لازم ندارد بله پول هم به عنوان يکي از مواردي است که به درد مشکلات مي‌خورد حتي اگر شما مشکلتان با پول حل شود من مي‌آيم مي‌گويم من ندارم ولي برايت تلاش مي‌کنم يک کم آرام مي‌شود يک نفر ديگر هم ببيند به فکر ما است پس اين که فرمودند بعد از انجام واجبات جزء بالاترين کارها خدمت به خلق و گره گشايي است درست است اما اين که فکر مي‌کنند گره گشايي فقط پول است اين يک کم غلط است نه پول هم مي‌تواند گره گشايي بکند خيلي چيزهاي ديگر هم مي‌تواند گره گشايي بکند که خدا ان شاء الله توفيقش را به همه‌ي ما عنايت بفرمايد.
شريعتي: ان شاء الله پاسخ حاج آقاي ماندگاري خيلي از گره‌ها را باز مي‌کند. عزم داشته باشيم و تلاش کنيم براي رفع مشکلات ديگران با اين نکاتي که حاج آقاي ماندگاري گفتند. اين پيام را که من ديدم خيلي متاثر شدم گفتند سلام از حاج آقاي ماندگاري بخواهيد براي دوري برادر هجده ساله ام از مشروب خوري دعا کنند من که خواهرش هستم همه اش نگران او هستم ولي او هيچ وقت حس من را درک نمي‌کند برادر من خيلي پسر خوبي است اما تازگي‌ها نماز هم نمي‌خواند چرا؟ چون از خدا خجالت مي‌کشد شما بگوييد من چه کار کنم.
حاج آقا ماندگاري: بنده را هم منقلب کرد من اول مي‌خواهم يک جمله با کساني که در گناه افتاده اند بگويم بعضي‌ها که در گناه افتاده اند فکر مي‌کنند هيچ کس به فکرشان نيست حداقل بدانند چه کساني برايشان دارند اشک مي‌ريزند بارها شنيديم به خاطر گناه دختري پسر آقايي خانمي پدر مادرش شب‌ها دارند گريه مي‌کنند خواهر برادر دارند اشک مي‌ريزند يک بار پيامي را خوانديد شما که پدري از خطاي پسرش مطلع شد به جاي اين که برود او را سرزنش کند رفت سر سجاده نشست اشک ريخت حداقل گناه کارها اين را بدانند که آن‌ها اگر دارند بي خيال گناه مي‌کنند ديگران به آن‌ها بي خيال نگاه نمي‌کنند نگران اند بارها شده من ديدم در حرم امام رضا سلام الله عليه و حرم حضرت معصومه سلام الله عليها آمده پشت پنجره‌ي فولاد يک جوري ضجه مي‌زده که ما فکر مي‌کرديم مريضش رو به قبله است مي‌گوييم مشکلت چيست مي‌گويد بچه ام بي نماز است يا به تعبير اين خواهر برادرم مشروب مي‌خورد پدرم مادرم فرزندم به گناه افتاده يک جمله بالاتر مي‌گويم اگر پدر مادر ما دارند گريه مي‌کنند امام زمان چه حالي دارد امام زمان به خاطر گناهان ما گريه مي‌کند من حتي حس مي‌کنم يک بار ديگر هم در بعضي جلسات گفته ام حس مي‌کنم که اين که اهل بيت علهيم السلام عبادات زيادي دارند براي اين که مي‌خواهند ما را ضامن شوند بايد ما را ضامن شوند ما محبشان هستيم همين آقايي که دارد مشروب مي‌خورد چون نماز مي‌خواند محب امام زمان بود ببينيم امام زمان برايش چقدر گريه مي‌کند اين خواهر که انسان معمولي است اين طور برايش اشک مي‌ريزد امام زمان چطور برايش گريه مي‌کند و دعا مي‌کند نکته‌ي دوم اين است که نگاه غلطي در جامعه ما است اين برنامه توفيق پيدا بکند نگاه‌هاي غلط را که بر اساس آموزه‌هاي غلط آمده در زندگي مان پاک کند نگاه غلط اين است که آب که از سر گذشت چه يک وجب چه صد وجب حالا تو مشروب خوردي نماز خواندنت چي است خداي نکرده افتادي در اين گناه در آن گناه ديگر نماز خواندنت چيست.
شريعتي: مي‌گويند روايت داريم تا چهل روز نمازت قبول نمي‌شود.
حاج آقا ماندگاري: درست است کسي که به گناه افتاده اين نماز او را به معراج نمي‌برد ولي آدم مسموم شده نماز مي‌تواند از او سم زدايي بکند اتفاقا اگر واقع مطلب پزشکي اش باشد اين بايد بيشتر نماز بخواند تا سم مشروب از وجودش بيرون برود تازه نمازش بتواند او را به معراج برساند بيشتر به نماز نياز دارد به آمپول نماز بيشتر نياز دارد به سرم نماز به کپسول نماز چه تعبير کنم نمي‌دانم به اين بهينه سازي روحش با نماز بيشتر احتياج دارد چون روحش آلوده شده بله قرآن گفته در حال مستي نماز نخوانيد «لَا تَقْرَ‌بُوا الصَّلَاةَ وَأَنتُمْ سُكَارَ‌ى» (نساء/ 43) اما وقتي از مستي بيرون آمدي فهميدي هم خطا کردي همان جا بيفت به سجده بگو خدايا اشتباه کردم يک استغفار کن نمازت را بخوان اين نماز بله تو را به معراج نمي‌برد الآن ولي اين نماز مي‌تواند تو را از قعر بکشد بالا چون تو سقوط کردي با اين گناه دوباره برگردي سر جاي اولت اگر اين نماز را نخواني سقوطت پايين تر مي‌شود با گناهي سقوطت چند هزار سال پايين تر مي‌رود پس اين مريض است اين به نماز به عنوان مطهر به عنوان پاک کننده‌ي روح از سموم گناه بيشتر احتياج دارد به آدم سالم که آنتي بيوتيک نمي‌زنند نماز براي ايشان حکم آنتي بيوتيک دارد چون سم بالا است بايد بيشتر نماز بخواند دز اش را بايد برود بالا.
شريعتي: وسوسه‌ي شيطان هم است.
حاج آقا ماندگاري: عرض کردم شيطان مي‌گويد که قرآن مي‌فرمايد «لَا تَتَّبِعُوا خُطُوَاتِ الشَّيْطَانِ» (نور/ 21) هر کس از خطوات شيطان پيروي کند «فَإِنَّهُ يَأْمُرُ‌ بِالْفَحْشَاءِ وَالْمُنكَرِ‌« (همان) شيطان مي‌خواهد من و شما را قدم به قدم به سقوط بيندازد يک مرحله به حرف شيطان گوش دادي با ريسمان نماز خودت را بکش بالا افتادي پايين ريسمان نماز را ول کني بدتر مي‌روي پايين پس اين تفکر غلط اين تفکر را مي‌خواهم همه‌ي مردم بشنوند آب که از سر گذشت چه يک وجب چه صد وجب کاملا از نگاه دين غلط است کسي که مشروب مي‌خورد نماز نخورد کسي که نزول مي‌گيرد کسي که رابطه‌ي نامشروع دارد ديگر نماز نخواند اين کاملا غلط است.
شريعتي: يک حکم فقهي که نيست تا چهل روز.
حاج آقا ماندگاري: نه حکم اخلاقي است و الا نماز در هيچ شرايطي از من و شما ساقط نمي‌شود يکي دو مورد است که مصداق خيلي ندارد پس نماز را داشته باش اين نماز براي بعضي‌ها پر پرواز مي‌شود بعضي‌ها برايشان طناب نجات مي‌شود در هر صورت نماز واجب است و ان شاء الله اين عزيز و همه‌ي آن‌ها که مبتلا به گناه شدند اين معنا را توجه کنند اين وسوسه‌ي شيطان دو بار کلاه سرشان نرود يک بار کلاه سرشان رفت به گناه آلوده شد دوباره کلاه سرش نرود از نماز جدا شود سقوطش بيشتر شود با نماز بتواند جبران بکند «إِنَّ الصَّلَاةَ تَنْهَى? عَنِ الْفَحْشَاءِ وَالْمُنكَرِ‌« (عنکبوت/ 45) بعضي از بزرگان معنا کرده اند که نماز فحشا و منکرات احتمالي ما را پاک مي‌کند ان شاء الله مطهر و پاک کننده است.
شريعتي: در خيلي از گناهان نمي‌دانم چرا زورمان به نماز مي‌رسد تا يک گناهي مي‌کنيم مي‌گوييم ديگر نماز نمي‌خوانيم.
حاج آقا ماندگاري: اين مکر شيطان است چون مي‌داند نماز نخ اتصال ما با خدا است نخ اتصال را قطع کند همه چيز را گرفته نخ تسبيح عبادات است خداوند به همه مان توفيق اهل نماز بودن را عنايت بکند.
شريعتي: ان شاء الله و آن روايت حضرت ولي عصر عج الله تعالي فرجه الشريف ولي روايتشان که هيچ چيز مثل نماز نمي‌تواند بيني شيطان را بر خاک بمالد ان شاء الله بر شيطان با نماز پيروز شويد. دلسوزي اين خواهر براي من جالب بود ان شاء الله موفق باشند. صفحه‌ي 473 را امروز با هم تلاوت مي‌کنيم تلاوت ما توأم با تدبر باشد مشرف مي‌شويم به محضر قرآن کريم برمي‌گرديم در بخش بعدي همراه شما خواهيم بود. طليعه‌ي برنامه‌ي امروز ما منور شد به ياد شهداي گرانقدر ثواب اين تلاوت را هديه مي‌کنيم به شهداي انقلاب اسلامي و دفاع مقدس آيه‌ي 50 تا 58 سوره‌ي غافر را تلاوت مي‌کنيم.
اللهم صل علي محمد و آل محمد و عجل فرجهم
قَالُوا أَوَلَمْ تَكُ تَأْتِيكُمْ رُ‌سُلُكُم بِالْبَيِّنَاتِ قَالُوا بَلَى قَالُوا فَادْعُوا وَمَا دُعَاءُ الْكَافِرِ‌ينَ إِلَّا فِي ضَلَالٍ ?50? إِنَّا لَنَنصُرُ‌ رُ‌سُلَنَا وَالَّذِينَ آمَنُوا فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَيَوْمَ يَقُومُ الْأَشْهَادُ ?51? يَوْمَ لَا يَنفَعُ الظَّالِمِينَ مَعْذِرَ‌تُهُمْ وَلَهُمُ اللَّعْنَةُ وَلَهُمْ سُوءُ الدَّارِ‌ ?52? وَلَقَدْ آتَيْنَا مُوسَى الْهُدَى? وَأَوْرَ‌ثْنَا بَنِي إِسْرَ‌ائِيلَ الْكِتَابَ ?53? هُدًى وَذِكْرَ‌ى لِأُولِي الْأَلْبَابِ ?54? فَاصْبِرْ‌ إِنَّ وَعْدَ اللَّـهِ حَقٌّ وَاسْتَغْفِرْ‌ لِذَنبِكَ وَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَ‌بِّكَ بِالْعَشِيِّ وَالْإِبْكَارِ‌ ?55? إِنَّ الَّذِينَ يُجَادِلُونَ فِي آيَاتِ اللَّـهِ بِغَيْرِ‌ سُلْطَانٍ أَتَاهُمْ إِن فِي صُدُورِ‌هِمْ إِلَّا كِبْرٌ‌ مَّا هُم بِبَالِغِيهِ فَاسْتَعِذْ بِاللَّـهِ إِنَّهُ هُوَ السَّمِيعُ الْبَصِيرُ‌ ?56? لَخَلْقُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْ‌ضِ أَكْبَرُ‌ مِنْ خَلْقِ النَّاسِ وَلَكِنَّ أَكْثَرَ‌ النَّاسِ لَا يَعْلَمُونَ ?57? وَمَا يَسْتَوِي الْأَعْمَى? وَالْبَصِيرُ‌ وَالَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ وَلَا الْمُسِيءُ قَلِيلًا مَّا تَتَذَكَّرُ‌ونَ ?58?
ترجمه:
اي قوم من! چرا من شما را به سوي رهايي [از خسران دنيا و آخرت] مي خوانم، و شما مرا به آتش مي خوانيد؟! (??) مرا مي خوانيد که به خداي يگانه کافر شوم و بر پايه جهالت و ناداني، و بدون دانش و معرفت که روشنگر حقايق است چيزي را شريک او قرار دهم! و من شما را به تواناي شکست ناپذير و بسيار آمرزنده مي خوانم. (??) ثابت و يقيني است اينکه آنچه مرا به سويش مي خوانيد براي او در دنيا و آخرت حقّ ادعا [ي الوهيت و ربوبيت] نيست، و اينکه بازگشت ما به سوي خداست، و اينکه اسراف کاران اهل آتش اند. (??) پس به زودي [درستيِ] آنچه را [که امروز درباره عذاب اسراف کاران] مي گويم [و شما باور نمي کنيد] متوجّه خواهيد شد، و من کارم را به خدا وامي گذارم؛ زيرا خدا به بندگان بيناست. (??) پس خدا او را از آسيب هاي آنچه بر ضد او نيرنگ مي زدند، نگه داشت و عذاب سختي فرعونيان را احاطه کرد. (??) [عذابشان] آتش است که صبح و شام بر آن عرضه مي شوند، و روزي که قيامت برپا شود [ندا رسد:] فرعونيان را در سخت ترين عذاب در آوريد. (??) و [ياد کن] هنگامي را که در آتش با يکديگر نزاع و کشمکش مي کنند، پس ضعيفان به مستکبران مي گويند: ما [در دنيا] پيرو شما بوديم، آيا مي توانيد بخشي از اين آتش را از ما دفع کنيد؟ (??) مستکبران مي گويند: هم اکنون همه ما در آتش هستيم، بي ترديد خدا [به عدالت و انصاف] ميان بندگان داوري کرده است. (??) و آنان که در آتش اند، به نگهبانان دوزخ مي گويند: از پروردگارتان بخواهيد که يک روز بخشي از عذاب را از ما سبک کند. (??)
اللهم صل علي محمد و آل محمد و عجل فرجهم
شريعتي: خيلي خوشحاليم خدمت شما هستيم اشاره‌ي قرآني را حاج آقاي ماندگاري بفرمايند.
حاج آقا ماندگاري: با مدد از وجود نازنين امام رضا و شهدا آيه‌ي 52 خيلي قشنگ است... يوم ا ينفع سودا اگر بنابر روايت باور کنيم که گناه ظلم است ترک نماز هم ظلم است امروز اگر گناه کرديم يک ظلم به خودمان کرديم مثل مشروب خواري اگر به خاطر آن نماز را ترک کرديم دو ظلم به خودمان کرديم روز قيامت نمي‌توانيم عذرخواهي کنيم پس همين جا عذرخواهي استغفار کنيم جبران کنيم خدا هم غفار الذنوب است همه مان را مي‌بخشد ان شاء الله.
شريعتي: من يک سوال مي‌خوانم گفتند سلام واقعا خسته نباشيد‌اي کاش روزي شود تمام خانم‌ها حجاب اسلامي داشته باشند خدا شاهد است پسر متدين نوزده ساله ام که دانشجو است گريه کنان گفت مادر تکليف ما چيست چرا خانم‌ها اين قدر بد لباس مي‌پوشند من که نه اهل گناه ام نه شرايط ازدواج دارم به من بگوييد چه کار کنم شما بگوييد که واقعا چه کار مي‌شود کرد پسرم آلوده به گناه نشود مادري نگران. باز هم اين از همان دسته دلسوزي‌ها است به ضميمه‌ي اين سوال اين پيام را هم مي‌خوانم و اين نکته را عرض مي‌کنم که در سايت ما يک بخشي است به اسم اتاق گفتگو که مي‌دانم خيلي‌ها با آن بخش آشنا هستيد يکي از سوال‌ها و پيام‌ها را هر از گاهي آن جا مي‌گذاريم و دوستان پاسخ‌هاي خودشان را براي ما ارسال مي‌کنند و پاسخ‌هاي هم را مي‌توانند ببينند اين سوال و پيام از آن جا انتخاب شده مي‌توانيد به سايت ما مراجعه بکنيد samtekhoda3.ir مي‌توانيد پاسخ‌هاي دوستان را ببينيد و خودتان هم نظرتان را بگذاريد گفتند من يک جوان مجرد دهه‌ي شصتي هستم يک مقداري طولاني است خواهش مي‌کنم گوش کنيد هنوز روزهايي که خانم‌ها مانتوهايشان تا زير زانو و ضخيم بود را فراموش نکردم خيلي زود گذشت قدم‌هاي گام به گام شيطان ما را به جايي رساند که امروز مي‌بينم بعضي خانم‌ها لباس مناسبي نمي‌پوشند بلکه همان لباس‌ها را جوري مي‌پوشند که از گفتنش شرم دارم شايد بگوييد مطرح کردن اين مسائل در رسانه اثري ندارد چون آن طور خانم‌ها اصلا مخاطب برنامه‌ي سمت خدا نيستند اما من اين طور فکر نمي‌کنم ايشان مي‌گويد به نظر من مشکل اين جا است که بعضي از خانم‌هايي که لباس‌هاي زننده را مي‌پوشند توجهي به بد بودن اين پوشش‌ها ندارند نمونه اش خواهر خود من که متاهل است و مطمئن هستم وقتي اين لباس‌ها را مي‌پوشد اصلا قصد جلب توجه ندارد من يک بار علت اين که شلوارهاي نازک و بدن نما را مي‌پوشد پرسيدم او به من گفت اين شلوارها خيلي خنک تر است ضمنا مي‌گفت تا يک شلوار مناسبي بيرون بخريد کلي پولش است ولي اين لباس‌ها خيلي ارزان تر است خواهرم راست مي‌گويد خيلي ارزان است ايشان مي‌گويد دست فروش‌هايي که تا ديروز شايد جوراب مردانه مي‌فروختند امروز کنار خيابان از آن‌ها مي‌فروشند خواهش مي‌کنم اگر مقدور است حيايي که من فکر مي‌کنم نا به جا است کنار بگذاريد و در برنامه تان صراحتا از اين خانم‌ها بخواهيد اين لباس‌ها را نپوشند و به اطرافيانشان که اين برنامه را مي‌بينند اين را بگوييد مي‌دانم مطرح کردنش در برنامه سخت است ولي به شرايط سخت ما هم فکر کنيد ما در فاميل محله شهر و سر کار اين مشکل را داريم ايشان مي‌گويند خدا مي‌داند امسال که رفته بودم نمايشگاه کتاب در مصلاي تهران چند بار سوره‌ي ناس را خواندم و چند صد بار گفتم يا خيرالحافظين و چطور مثل آدم‌هاي فراري سرم را انداختم بودم پايين و تند تند راه مي‌رفتم انگار کسي دنبالم کرده بود بايد زود تر فرار کنم و در بروم تو را به خدا يک راهي پيش پاي ما بگذاريد من تصورم اين است اغلب خانم‌ها نسبت به عواقب پوششان اين لباس‌ها را انتخاب مي‌کنند و ما در آگاه کردن آن‌ها کوتاهي کرديم. کوتاهي کرديم آقاي ماندگاري؟
حاج آقا ماندگاري: بسم الله الرحمن الرحيم من بارها به نمايندگي از حوزه‌ي علميه يک طلبه ام و به نمايندگي از همه‌ي روحانيت ائمه‌ي محترم جمعه اگر به من اجازه بدهند دستم را بردم بالا گفتم بله اجازه بدهيد با جسارت بگوييم ما کم کاري کرديم کم گذاشتيم نه تنها ما روحانيت کم گذاشتيم همه‌ي دستگاه‌هاي فرهنگي در قصه‌ي حيا و حجاب کم گذاشتند حتي رسانه و صدا و سيما با تمام ادب و احترامي که به زحمات عزيزان رسانه‌ي ملي به عنوان دانشگاه عمومي به تعبير امام راحل واقعا در قصه‌ي حيا و حجاب کم گذاشتيم الگوي قشنگ و زيبايي نداديم حتي تعارض گفتگو‌ها گفتمان‌ها يکي گفت چرا به حجاب مردم گير مي‌دهيد يکي گفت چه کار به پوشش مردم داريد يکي گفت حتما بايد کار داشته باشيد مردم يک کم در تعارض افتادند اين که مي‌گويند اين خانم‌ها مخاطبين برنامه نيستند من قبول ندارم اتفاقا خيلي از اين خانم‌ها ممنونشان هستيم در برخورد‌ها در جاهاي مختلف مي‌آيند مي‌گويند ما از برنامه‌ي شما استفاده کرديم مي‌گوييم ان شاء الله خدا توفيق کمال استفاده را عنايت بکند براي ما هم دعا بفرماييد اصل اين که ما کم کاري کرديم حتي نظام کم کاري کرده رسانه‌ها کم کاري کردند بخش‌هاي فرهنگي کم کاري کردند هيچ شکي نيست اما اين که اين عزيز اشاره فرمودند اين رفتارها به خاطر کم آگاهي اين‌ها است من قبول دارم من مي‌توانم قسم جلاله بخورم که بخش عمده‌اي از اين خانم‌ها و دختر خانم‌هايي که دارند با اين وضع راه مي‌روند در خيابان و محيط‌هاي مختلف حتي در محافل دانشگاه‌ها مهماني‌ها هستند مغرض نيستند بي دين نيستند حتي بي حيا نيستند نا آگاه هستند اگر عزيزان کاغذ قلم داشته باشند من سه چهار تا آگاهي را بدهم اگر توفيق بدهد اين‌ها اگر مخاطب اند خودشان خوب گوش بدهند اگر مخاطبان اين طوري دارند برسانند يک بارها گفتيم خانم‌هاي بزرگواري که من اين آيه را داشتم ديروز پريروز داشتم با بعضي از دوستان صحبت مي‌کرديم «هُنَّ لِبَاسٌ لَّكُمْ وَأَنتُمْ لِبَاسٌ لَّهُنَّ» (بقره/ 187) اين آيه يک تعبير خيلي قشنگي دارد صدرش اين را دارد که در ماه مبارک رمضان زن و شوهر‌ها در شب‌ها کاملا در اختيار هم باشند خيلي جالب است رفث دارد تعبير آيه را شما که الحمدلله آگاه هستيد و در ادامه مي‌فرمايد «هُنَّ لِبَاسٌ لَّكُمْ» يعني ما اين طوري برداشت کرديم جمعي از دوستان روحاني بودند همه فضلا بودند برداشت‌ها بر اساس تفاسير اين بود زن و مرد اين دو جنس در حالت حلالشان يک ارتباطاتي با هم دارند اين ارتباطات بين خودشان حلال است کلام خاص نگاه خاص طنازي خاص پوشش خاص هر ارتباط خاص بين خودشان حلال است اما وقتي مي‌آيند در منظر نا محرم خانم لباس باشد براي اين رفتار شوهرش مواظب باشد در منظر ديگران نگاه شوهر به زن نگاه معاشقه‌ي در خانه نباشد حتي دست هم ديگر را مي‌خواهند بگيرند دست معاشقه نباشد کنار هم راه مي‌روند کنار راه رفتن معاشقه نباشد در انظار «هُنَّ لِبَاسٌ لَّكُمْ» يعني هر دو بپوشانيد آن چه که در وقتي با هم در خلوت هستيد نمي‌پوشانيد نوع روابط را بايد تفکيک کرد معناي اين جمله و اين آيه کلام خداست کلام ماندگاري و کس ديگر نيست يعني اگر آن روابط خاص لباس پوشيدن خاص که بايد براي حلالت و محرمت حتي براي پدر مادر خواهر نه فقط براي زن و شوهر يک گونه روابطي است فقط براي زن و شوهر است اگر آن را در منظر ديگران بياوريد بي لباس هستيد شايد شخصي با چادر در خيابان راه برود ولي اين روابط را رعايت نکند اين بي لباس است حالا که بي لباس آمديد بيرون سه آسيب مي‌زنيد در جامعه يک اين روابط شيريني خودتان را داريد از بين مي‌بريد هر چيزي عمومي شود ديگر شيرين نيست تا موقعي که خصوصي است شيرين است تا موقعي که مال من است شيرين است وقتي همه دارند استفاده مي‌کنند شيرين نيست عمومي شد دوم اين که داريد به خودتان آسيب مي‌زنيد روابط خاص خودتان را داريد از شيريني مي‌اندازيد نا آرامي در اين خانواده‌ها زياد است بروز هم نمي‌دهند خيلي زياد است در مشاوره‌ها مي‌بينيم دوم داريد به کساني که گرسنه اند و از اين روابط بي بهره اند آسيب مي‌زنيد حق الناس داريد براي خودتان درست مي‌کنيد سوم اين که فضاي جامعه را هم داريد آلوده و نا آرام مي‌کنيد بعضي‌ها مي‌گويند چشم هايشان را ببنديد بارها گفتيم ماشيني که دارد دود زايي مي‌کند آلودگي هوا درست مي‌کند ماشيني که صداي بلند دارد آلودگي صوتي ايجاد مي‌کند اين هم آلودگي روحي رواني است اين آقا گفت خواهرم مي‌گويد اين لباس‌ها خنک تر است يعني آن‌هايي که چادر سرشان مي‌کنند خنکي را متوجه نمي‌شوند؟ عقل ندارند؟ قرآن مي‌گويد آتش جهنم خيلي داغ تر است از هواي الآن. پس سه آگاهي را من گفتم يک اين که به خودتان ظلم مي‌کنيد از شيريني مي‌اندازيد به ديگران ظلم مي‌کنيد ديگران را در معرض گناه مي‌اندازيد و زندگي‌ها را در معرض تزلزل جامعه را هم نا آرام مي‌کنيد حق فردي خودتان ظلم به نفس ظلم به افراد ظلم به جامعه به نظر شما اين حق الناس‌ها قابل جبران است؟ وقتي من به هزار نفر ظلم کرده باشم چطور مي‌توانم بروم هزاران نفر را مخصوصا آن‌هايي که عکس‌ها و فيلم هايشان دارد پخش مي‌شود ميليون‌ها نفر مي‌بينند چطور شب قدر از آن‌ها طلب حلاليت بطلبم مگر شب قدر داد نزديم تا از مردم حلاليت نطلبيديد خدا نمي‌بخشد کسي که دارد با اين وضعيت ميليون‌ها نفر را آلوده مي‌کند اين جوان به چه زباني بگويد که من دارم زجر مي‌کشم دختر پسر به چه زباني بگويند ما داريم زجر مي‌کشيم در جامعه من مي‌گويم بگذاريد من به ادبيات امام مي‌گويم علما به داد اسلام برسيد رسانه به داد اسلام به داد جوان‌ها برسيد فرهنگيان جامعه به داد اسلام برسيد اين قدر بي خيال نباشيم.
شريعتي: ان شاء الله فرهنگ حيا و حجاب به شکل واقعي جا بيفتد.
حاج آقا ماندگاري: ما کسي را متهم نمي‌کنيم که بي دين و بي حيا هستند ولي اين نمايش نمايش قشنگي در تراز نظام جمهوري اسلامي و نظامي که مي‌خواهد مقدمه ساز نظام آقايمان باشد نيست .
شريعتي: دعا مي‌کنيم اين مشکل هم حل شود به آن‌هايي که براي طرح خانه‌هاي نوراني همراه کردند و به سايت ما مراجعه کردند که هيچ آن‌هايي که موفق نشدند امروز ساعت شانزده آخرين مهلت ثبت نام طرح خانه‌هاي نوراني است بهترين‌ها را براي همه‌ي شما آرزو مي‌کنم تا قرار ما فقط 26 روز باقي مانده.

ارسال دیدگاه


ارسال

جهت مشاهده دیدگاه های کاربران کلیک نمایید

دیدگاه ها