برنامه سمت خدا
-حجت الاسلام والمسلمين ماندگاري
-پاسخ به پرسش بينندگان
92-07-17
سوال – گاهي در برنامه اي تلويزيون، دختر خانمي از نداشتن خواستگار گِله مي کند و مشکلات شان را بيان مي کنند. من درد آنها را درک مي کنم. اما من درد ديگري هم دارم. در خواستگارهاي عجيب و غريبي که آمدن و رفتن شان فقط هزينه ي ميوه و شيريني و پذيرايي روي دست پدر زحمت کش مان مي گذارند، پسرها در گفتگوي اوليه اظهار مي کنند که هيچ سرمايه اي و پس اندازي ندارند، شغل ندارند و دست شان در جيب پدرشان است و در آينده اوضاع شان از چيزي که هست بهتر نخواهد شد. وقتي به اين اظهارنظر اعتراض مي کنيم خيلي راحت مي گويند: در برنامه ي سمت خدا گفته شده که ازدواج ها بايد آسان باشد که به کسي فشار نيايد. آيا شما اين حرف ها را زده ايد؟
پاسخ – به فردي گفتند که چرا نماز نمي خواني ؟ گفت: دارم قرآن مي خوانم و در قرآن فرموده که به نماز نزديک نشويد.(در قرآن داريم که اگر مست شديد، به نماز نزديک نشويد)بعضي از جوانان فقط قسمتي از صحبت هاي کارشناسان را مي گيرند که مي گويند: ازدواج را ساده بگيريد. احکام دين ما يک نگاه جامع دارد و دو طرفه است. يعني وظيفه ي هر طرف را بيان کرده است. مثلا در بحث ميهماني داريم که ميهمان چيزي از ميزبان تقاضا نکند و به ميزبان توصيه مي کند با بهترين چيزي که دارد از ميهمان پذيرايي کند. ميهمان بايد متوجه توصيه ي خدا به خودش باشد و مواظب توصيه ي خدا به ميزبان نباشد. مثلا ميهمان نبايد به ميزبان بگويد که تو هر چه داري بايد براي من بياوري يا چرا خوب از من پذيرايي نمي کني؟ دستور خدا هم براي مهمان و هم براي ميزبان است. پس هرکس بايد متوجه ي وظايف خودش باشد.
خدا توصيه هايي به فرزندان و پدر و مادر دارد. فرزند نبايد به پدرش بگويد که خدا فرموده تو بايد فلان کار را بکني زيرا فرزند بايد مواظب وظايف خودش باشد. در بحث ازدواج خدا به آقايان فرموده که شما تلاش کنيد و بر خانواده توسعه بدهيد. قرار نيست که اگر خانم قانع باشد آقا بايد کمتر تلاش کند. اين کار خلاف توصيه ي دين است. توصيه ي دين به خانم ها اين است که ازدواج را سبک و ساده بگيريد، مهريه کم بگيريد، به لباس و مراسم ساده قانع باشيد. و هر چه قانع تر باشيد نزد خدا محبوب تر هستيد و از طرفي به آقايان فرموده که فضيلت شما اين است که بيشتر تلاش کنيد، براي خانواده رفاه فراهم کنيد. فردي نزد پيامبر آمد و گفت که مي خواهم پولي را خيرات کنم. پيامبر او را به خانواده اش ارجاع دادند. پس ما اول بايد به خانواده، پدر و مادر و اقوام خودمان برسيم بعد به ديگران برسيم. خداوند به آقايان سخاوت بر زن و فرزند را توصيه کرده است. خدا به مردها توصيه نکرده که بي عرضه باشيد و بي عرضه بمانيد. آقايي که به خواستگاري اين خانم آمده در واقع گفته که من بي عرضه هستم و قرار است که بي عرضه هم بمانم. ما به خانواده هاي دختر گفته ايم که توقع زياد نداشته باشيد و خيلي به ثروت اهميت ندهيد ولي به آنها نگفته ايم که به آقايان بي عرضه دختر بدهيد. پسر بايد به دختر وعده بدهد که من تمام تلاش خودم را براي آينده مي کنم. مستحب است که مرد وضعيتي بهتر از خانه ي پدري دختر براي همسرش فراهم کند. پس ما دچار يک جابجايي غلط شده ايم. وقتي ميهمان مي آيد مواظب توصيه ي خدا به صاحب خانه است و صاحبخانه مواظب توصيه ي ميهمان است و هر دو دارند خلاف عمل مي کنند. در مورد قرض دادن و گرفتن داريم که قرض گرفتن مکروه است و هر وقت قرض گرفتيد زود ادا کنيد. روايت داريم که اگر کسي مي تواند قرضش را پرداخت کند ولي معطل کند، ظلم کرده است. موقع پرداخت دِين به ما اجازه مي دهند که نمازمان را بشکنيم. از طرفي به قرض دهنده مي گويند که شما قرض بدهيد، سخت هم نگيريد و ربا هم ندهيد. فرد بدهکار نبايد به طلبکار بگويد که مگر خدا نگفته به بدهکار خودت مهلت بده، من الان نمي خواهم بدهي تو را بدهم. شما داريد از حکم خدا سوءاستفاده مي کنيد. پس توصيه هايي که خداوند به دو طرف کرده است براي سوء استفاده نيست و از لطف و رحمت خداست. خدا براي را مرد و زن وظايفي را مشخص کرده است. مرد براي اينکه به وظايف خودش عمل نکند به همسرش مي گويد: مگر خدا نفرموده که فلان کار را بکني. مرد بايد به وظيفه ي خودش توجه کند. هرکسي اين گفته ها را به برنامه ي ما نسبت داده است، کمي کم لطفي کرده است. اگر هر کس به وظايفي که خداوند تعيين کرده است عمل کند، ازدواجش مي شود ازدواج با برکت مثل ازدواج حضرت فاطمه(س) و حضرت علي(ع). اگر از اول بناي دروغ را گذاشتيم و خواستيم از توصيه هاي خدا سوءاستفاده کنيم، اين ازدواج بي برکت مي شود.ازدواج با برکت نتيجه اش اولاد با برکت است. الان ازنظر کمي و کيفي بچه هاي ما بي برکت شده اند زيرا از نظر تعداد که کم شده اند و از نظر کيفي هم بعضي ها نسبت به تربيت فرزندان بي توجهي مي کنند. ازدواج با برکت نتيجه اش مال با برکت است. مال با برکت حق الهي اش ادا مي شود و براي زن و بچه درست خرج مي شود و اضافه اش براي محرومين خرج مي شود. ازدواج با برکت نتيجه اش آبروي با برکت است. يعني آبروي مان گره گشا مي شود. امام رضا(ع) فرموده است که بايد ما در مسير طاعت الهي ازدواج کنيم. اين نوع حرف ها کلک زدن است يعني اينکه بخواهيم از حرف هاي خدا سوءاستفاده کنيم و به دختر خانم هاي خوب بگوييم که شما از مرد توقعي نداشته باشيد و مرد تنبل بار بيايد.اميرالمومنين مي فرمايد: فاطمه بهترين کمک من براي طاعت خداست. چنين ازدواجي مال، فرزند و آبرويش با برکت مي شود. اگر ما به توصيه هاي ديني خودمان عمل کرديم و در کاري ديگر ذينفع نبوديم، مي توانيم وظايف طرف مقابل را هم به او بگوييم. تا امر به معروف و نهي از منکر هم تعطيل نشود.
سوال – من دختري هستم که عاشق آرايش کردن هستم و آرايش هم براي دل خودم است. و آرايش من، براي جلب توجه ديگران نيست. من وقتي بيرون مي روم به سر و وضع خودم مي رسم تا دلم شاد بشود. آيا اين کار من ايرادي دارد؟
پاسخ – کار ايشان اشکالي ندارد ولي کمال نامهرباني، بي انصافي و ناسپاسي به حضرت حق است. قرار نيست که هر کس به دل خودش عمل کند. قرار است که همه به امر خدا عمل کنند. موتورسواري که در پياده رو موتورسواري مي کند و امنيت مردم را به خطر مي اندازد، مي گويد: دلم مي خواهد به پياده رو بروم و در واقع به خواسته ي دلش عمل کرده است. کسي که در دم بيمارستان بوق مي زند مي گويد که من مي خواستم شاد باشم بوق زدم و اِلا قصد کار ديگري ندارم. اگر اين حرف ها عاقلانه است حرف اين خانم هم عاقلانه است. وقتي ما کاري مي کنيم که به ديگران آسيب و ضرري مي رسد، بايد روي دل خودمان پا بگذاريم. اگر شما به حرف خدا گوش بدهيد و حق کسي را ضايع نکنيد مي توانيد به حرف دل تان عمل کنيد. اين خانم حرف خدا را ضايع کرده است زيرا در قرآن داريم که زنها نبايد زينت و آرايش خودشان را آشکار کنند مگر براي همسران و محرم هايشان. در اينجا شما نمي توانيد به دل تان عمل کنيد زيرا ناسپاسي خدا مي شود. اين خانمAA به چهار گروه لطمه مي زند: 1-در خيابان جوان عفيف نمي خواهد به چهره ي اين خانم نگاه کند بنابراين به خودش فشار مي آورد و سرش را پايين مي اندازد. پس اين فرد اذيت مي شود و حقش ضايع مي شود زيرا مي توانست راحت در خيابان راه برود. مثل فردي که وقتي آلودگي هوا وجود دارد مجبور است که ماسک بزند. 2- به جوان بي بند و بار هم ظلم مي شود زيرا اين جوان وقتي خانم را در خيابان مي بيند ازدواجش عقب مي افتد چون مجاني دارد نيازش را برطرف مي کند. فرد بايد نيازش را با ازدواج تامين کند نه با هرزگي و چشم چراني. 3-چنين خانم هايي به ما مي گويند که چرا ازواج هاي مان عقب افتاده است. متاعي که بايد گران بفروشند دارند مفت در خيابان حراج مي کنند يعني دارند به خودشان ظلم مي کنند.4- به متأهل ها هم ظلم مي شود زيرا آقايان متأهل چشم شان به اين خانم مي افتد که خيلي مرتب است، وقتي به خانه مي روند خانم را درآشپزخانه مي بينند که خيلي مرتب نيست و بخاطر همين، قيافه ها را مقايسه مي کند و شروع به بهانه گيري مي کند و زندگي بهم مي ريزد. پس بي حجابي حق الناس است و بايد اين خانم ها تغيير رويه بدهند.
سوال – من دانشجوي دانشگاه آزاد هستم. هزينه ي تحصيلي اين ترم من، يک ميليون و دويست هزار تومان شده است. يک ميليون آنرا از فاميل ها قرض کرده ام. چند روز است که وسوسه شده ام که سيمان هاي خانه ي همسايه را که درحال ساخت است بردارم و بفروشم. اگر شما نفري بيست هزار تومان جمع کنيد که بشود دويست هزار تومان، اين کار باعث مي شود که من به گناه نيفتم. ببينم که شما چقدر به حرف هاي تان عمل مي کنيد؟
پاسخ – انشاء لله ما اهل کار خير بشويم. کسي که مي خواهد رشوه بگيرد يا دست در کنتور آب بزند يا از دفترچه ي بيمه ي ديگري استفاده کند يا مي خواهد از عوارض فرار کند، بايد بداند که چه مي گيرد و چه مي دهد. آيا مدرک بدون درک، ارزش دارد؟ وقتي من درک نداشتم که اگر حرام در زندگي من بيايد برکت از زندگي مي رود(به فرموده ي امام هشتم)، مدرک چه مقدار ارزش دارد؟ بعضي ها در روز چند کار انجام مي دهند که دست شان به حرام آلوده نشود، اين افراد درک شان بالاست. در قرآن داريم آيا کساني که مي دانند با کساني که نمي دانند يکسان است. کسي که بصيرت ندارد کور است. البته وظيفه ي ما اين است که به ايشان کمک کنيم. ايشان حتي نبايد به خودشان اجازه ي فکر کردن به گناه را هم بدهد. مدرکي که از راه حرام بدست مي آيد بهتراست که اصلا نباشد. ايشان خدا و اهل بيت دارد و بايد به آنها توسل کند. چرا ما باور نداريم که خداوند بر ما آگاه است؟ شايد خدا ايشان را در اين موقعيت سخت گذاشته است تا ببيند که به فکر گناه مي افتد يا به فکر تلاش. ايشان مي توانست به همسايه اش بگويد که من چند جمعه براي شما کار مي کنم ولي شما پول آنرا زودتر به من بدهيد. چرا راه حلال به ذهن ما نمي آيد؟ چرا ما بايد زمينه ي را براي شيطان آماده کنيم که اولين کاري که به ذهن مان مي رسد کار حرام باشد؟ مگر راه حلال براي کسري ها نيست؟ فضيل بن عياض داشت از ديوار خانه اي بالا مي رفت که هم دزدي کند و هم به زني خيانت کند. در ديوار اين آيه را شنيد: آيا وقتش نرسيده که دل هايتان با ياد خدا بلرزد؟ اگر انسان نياز به پول و شهوت دارد بايد اين را از خدا بخواهد که برايش آماده کند. او به خرابه اي رفت و گريه کرد. فرداي آن روز از جايي که اميد نداشت، هم آن زن بعنوان همسرش فضيل شد و هم آن مال بصورت شرعي نصيبش شد. او به سجده افتاد و گفت که همانا وعده ي خدا حق است. ما نبايد پاکي مان را بدهيم و دويست هزارتومان بگيريم يا درک مان را بدهيم که مدرک بگيريم.
سوال- صفحه 475 قرآن کريم را توضيح بفرماييد.
پاسخ – در اين صفحه داريم: اي پيامبر نمي بينند کساني که با خدا درافتاده اند و پا روي امر خدا مي گذارند، چقدر دور شده اند از برکت و ايمان. وقتي ما از امر خدا دور مي شويم، گره در زندگي مان مي افتد و براي حل مشکلاتي که براي ما بوجود مي آيد، روي امرهاي ديگر خدا پا مي گذاريم.
درآخر صفحه داريم: شما صبر داشته باشيد و بدانيد که وعده ي خدا حق است. حلال خور باشيد تا برکت خدا را بچشيد. ولي اگر حرام خور باشيد بوي برکت الهي به مشام شما نمي رسد.
سوال – من چند بار سفر به مکه برايم فراهم شده است ولي هر بار هزينه ي آنرا براي ازدواج جوانان فاميل داده ام. الان برايم فراهم شده که به اين سفر معنوي بروم و دلم مي خواهد که برنامه ريزي داشته باشم و به اين سفر بروم. ولي بعضي ها به من مي گويند که بايد هزينه ي اين سفر را صرف کارهاي خير بکني، راهنمايي بفرماييد.
پاسخ- حتما حج هاي که ايشان صرف کارهاي خير کرده اند، حج مستحب بوده است و الا حج واجب را نمي شود صرف کارهاي ديگر کرد. زيرا حج واجب مثل نماز بر هر فرد مستطيع واجب است. مثلا فردي نمي تواند بگويد که من نماز نمي خواهم ولي کار خيري مي کنم.
ما بايد در اعمال خير هم اعتدال داشته باشيم. روحيه و فرهنگ خيرات در مراسم حج، روضه، مسجد، هيئت و محرم بوجود مي آيد. بعضي ها مي گويند که چرا اين قدر خرج حرم ها مي کنند؟ کساني که کمک مي کنند همان افرادي هستند که به حرم مي روند. کساني که به حرم نمي روند پول شان را به خيرات نمي دهند. اگر ما حج و اطعام محرم را جمع کنيم، ديگر کسي نمي ماند که خيرات کند.
به مردم مي گوييم: ماشيني که در راه خير کار مي کنند آيا نياز به تعمير و آچارکشي ندارد؟
حج همان تعمير و آچارکشي براي فرد است. اگر کسي به حج برود و بعد به هيچ کس کمک نکند مثل کسي است که روغن ماشينش را عوض مي کند ولي آنرا در پارکينگ مي خواباند. و از آن استفاده نمي کند که اين کار معقول نيست. چرا بعضي ها تا اسم حج و حرم و محرم و صفر مي شوند مي گويند: از آنها کم کنيد و خيرات کنيد؟ ما معتقد هستيم که هر چه سفره ي امام حسين(ع) بيشتر پهن مي شود سفره ي خيرات هم پهن تر مي شود. زيرا کساني که به اين مراسم ها مي آيند روحيه ي خيرات را مي گيرند و خيرات مي کنند. خوب است که ما به اندازه اي حج مستحبي را برويم و بقيه ي آنرا خيرات کنيم تا تعادل حفظ بشود. اما مواظب باشيد که تعطيل کردن اين سفره هاي با برکت تعطيل کردن کل خيرات است.
کساني که به اين سفرهاي زيارتي اعتراض مي کنند آيا به سفرهاي تفريحي هم اعتراض مي کنند؟ اين از وسوسه هاي شياطين جن و انس است که به زبان بعضي از خودي ها انداخته که تيشه به ريشه ي اسلام برنند. حج و روضه از شعائر اسلام است. در قرآن داريم: تقواي قلب از تقواي جوارح بالاتر است. به برکت اين شعائر است که ما روحيه ي خيرات و دستگيري پيدا مي کنيم و کسب معارف مي کنيم. و راه حل مشکلات را ياد مي گيريم.
همه مي گويند: الان حج براي پولداران است. شما مي توانيد به حج فقرا يعني امام رضا(ع)برويد. حجي که خدا براي ثروتمندان گذاشته است براي اين است که مَنيَت شان را بشکنند و بفهمد که براي ثروتي که خدا به او داده است نبايد براي زياد شدن مَنيَت خودش استفاده کند و بايد براي گره گشايي استفاده کند. وقتي ثروتمندي به مکه مي رود و برمي گردد، نيت مي کند که يک مدرسه يا درمانگاه بسازد. من به ثروتمندان قم گفتم که ثروتمندان امريکا و اروپا براي فوتباليست هاي مشهور هزاران دلار پول مي دهند، شما براي کسب رضاي حضرت فاطمه (ع)حاضريد چقدر پول بدهيد ؟فاطمه ي زهرا چقدر مي ارزد؟ گره هر مشکلي را که باز کنيد حضرت فاطمه(س) و امام زمان(عج) خوشحال مي شوند. بچه هاي جبهه مي گفتند که براي حضرت فاطمه(س) نبايد پول گذاشت، بايد جان گذاشت تا ارزش داشته باشد.
خدايا به آبروي محمد وآل محمد، به همه ي ما درک ديني، رعايت ديني و مجاهدت ديني عنايت بفرما.