15/11/92
سوال – در مورد احياي طرح قرض الحسنهA توضيحاتي بفرماييد.
پاسخ – قرض از کلمه ي مقراض مي آيد يعني قيچي کردن. قرض يعني مقداري از پول خودت را براي خدا قيچي کن. چيزي که زيادي است مي گويند :قراضه شده ،آنرا کنار بگذار. پس بايد مقداري پول را کنار گذاشت تا قرض داد. قرض دادن چند تا شرط دارد: فوري باشد (گاهي وام ازدواج دو سال طول مي کشد. در پذيرايي ميهمان هم بايد فوري باشد. قرآن مي فرمايد: حضرت ابراهيم فوري پذيرايي کرد .ما به ميهماني رفتيم که تا يازده شب از ما پذيرايي نکردند. من هم روي ديوار نوشتم: پذيرايي اين خانه ،صبح آن مثل صبح قيامت است ،ظهر آن مثل ظهر عاشوراست و شام آن مثل شام غريبان است)، بي منت باشد، در حد کافي باشد( گاهي گره ي کاري با پنج ميليون باز مي شود، اگر شما دو ميليون وام بدهيد، فايده ندارد)،براي کار مفيد باشد( براي کارهاي غيرمفيدA قرض نگيريم )،مال حلال باشد، نيت خالص باشد،همراه با ساير کارها باشد، وام گيرنده تحقير نشود و وام دهنده تحقير نکند، وام دهنده و گيرنده خدا را شکر کنند . با اين صفات قرض، قرض الحسنه مي شود. اگر چاي در فنجان تميز باشد مي شود چاي حسنه. گاهي به فردي قرض مي دهند ولي او را اذيت مي کنند .قرض الحسنه يعني قرض شيرين.
قرض برکاتي دارد: درمان بخل است. البته بعضي ها هم وقتي قرض مي گيرند آنرا پس نمي دهند. در جايي نوشته بودند که من به تو قرض نمي دهم زيرا زور رستم ندارم، عمر نوح ندارم ،صبر ايوب ندارم و گنج قارون ندارم. بعضي ها بد عمل مي کند و سد راه خير مي شوند. داريم :آدم خوش حساب شريک مال مردم است. در قرآن داريم که از مردم زکات بگير تا پاک(مطلق) بشوند. فردي که زکات نمي دهد بيمار است زيرا آلوده به بخل شده است. برکت ديگر قرض، زياد شدن محبت است، نيروهاي بي سرمايه فعال مي شوند، آبروي افرادي را حفظ مي کند که گدايي نکنند و گرفتار ربا نشوند. ربا جنگ با خداست. قرض(وام) دادن نصرت با خداست. با قرض دادن حرص انسان کم مي شود و ثروت تعديل مي شود ،فرهنگ تعاون تقويت مي شود، کفاره ي گناهان است. قرآن مي فرمايد :اگر قرض بدهيد گناهان تان بخشيده مي شود و بهشت را دريافت مي کنيد.و حمايت الهي دارد .قرآن مي فرمايد: اگر نماز بخوانيد ، زکات و قرض بدهيد، من با شما هستم. در سوره مائده قرض در کنار زکات و ايمان آمده است. جايگاه قرض در کنار نماز و ايمان است. قرآن مي فرمايد: زنان و مرداني که انفاق مي کنند.
رئوساي صندوق هاي قرض الحسنه هم بايد بدانند که اينها پول مردم است و از آن خوب نگهداري کنند و وسوسه نشوند. گاهي هدف فراموش مي شود. پيامبر به بلال گفت که بالاي ديوار( ارتفاع آن 5/1 بود)اذان بگو. ما اين ديوار را منار يعني 90 متر کرده ايم. اگر بالاي منار اذان بگوييم در پايين کسي آنرا نمي شنود و کسي هم بالاي منار، اذان نمي گويد. اذن غيرزنده ،ثواب ندارد. عروسک ،عروس نيست.
حديث داريم که وقتي مي خواهيد به فقير کمک کنيد از فرزندان تان کمک بگيريد. يعني فرهنگ انفاق را به نسل مان هم منتقل کنيم. فرهنگ ما بجاي رضاي خدا، شده پول بيشتر. سرفصل کتاب هاي حسابداري دانشگاه فقط سود ،سرمايه گذاري و ... است کلمات رضاي خدا و محبت نيست. مهندسين وقتي مسکن مي سازند مي گويند :شيک باشد ،رفاه و سود داشته باشد. مهندس بايد در راه رضاي خدا و براي انسان خانه بسازد، انساني که هدف دارد. اصول بعضي ها خوراک، پوشاک و مسکن است. بعضي مواقع خانه هاي شيک مي سازند ولي اصولي را در آن رعايت نمي کنند.
اکثر ساختمان هاي خوب براي بانک ها و موسسات بانکي است. وقتي پول درجايي جمع مي شود ،فساد ايجاد مي کند.
سوال- چطور مي شود سنت قرض الحسنه را رواج داد؟
پاسخ – بايد آثار و برکات قرض الحسنه را به مردم يادآوري کرد. صدا و سيما بايد فيلم هايي در اين رابطه بسازد. ما در برنامه درس هايي از قرآن و برنامه هاي ديني صدا وسيما ،فقط احاديث را مي خوانيم. کارگردان مي تواند برکات قرض الحسنه را بصورت فيلم در بياورد. که مثلا قرض الحسنه بيماري را نجات مي دهد يا فردي را از بيکاري نجات مي دهد. کارگردان ها مي توانند فيلم هاي کوتاه و تاثيرگذار بسازند. براي تبليغ قرض الحسنه مي توانند تابلوهاي بزرگ در سطح شهر نصب کنند و سرودهايي در مورد آن درست کنند. قرض الحسنه از مبالغ پايين شروع مي شود تا خيلي بالا .اگر کسي يک نفر را احيا کند همه دنيا را احيا کرده است. کسي که يک نفر را شاد کنند ،رسول خدا را شاد کرده است. بعضي ها که پول دارند فکر مي کنند که خيلي مدبر هستند ولي اين طور نيست. خيلي از طلبه ها سوادشان از من که در تلويزيون سخنراني مي کنم بيشتر است. A پول و پست براي امتحان است. ما نبايد به دنيا بچسبيم. A پس بايد روي قرض الحسنه کار هنري و قرآني بشود. اگر ما برکات وامي که به ديگران مي دهيم بدانيم، شوق ما براي وام دادن بيشتر مي شود.
اگر کسي خمس و زکات مالش را ندهد، نمي تواند وام قرض الحسنه بدهد. کسي که بر گردنش غسل واجب است اول بايد آنرا انجام بدهد بعد در آب شيرجه بزند. پس اول بايد کارهاي واجب را انجام داد. حضرت امير مي فرمايد که ابليس شش هزار سال عبادت کرد ولي از فرمان خدا اطاعت نکرد و از بهشت رانده شد. روي زخم بايد يک چسب کوچک زد نه يک پارچه ي بزرگ. پس اول واجبات انجام بشود بعد مستحباتي مثل وقف ،نذر و قرض الحسنه. گاهي ما آنقدر مستحبات را بزرگ مي کنيم که واجبات را تحت الشعاع قرار مي دهد.
سوال – صفحه 593 قرآن کريمA را توضيح بفرماييد.
پاسخ – در سوره فجر داريم که تحليل انسان ها اشتباه است ،وقتي وضع شان خوب مي شود مي گويند که خدا ما را تکريم کرد و وقتي وضع شان بد مي شود مي گويند که خدا از ما کم گذاشته است. قرآن مي فرمايد: اين طور نيست، شما به يتيمان کمک نکرديد و به فکر گرسنه ها نبوديد، من هم مال تان را از شما گرفتم، علاقه به دنيا داشتيد و به فکر حلال و حرام نبوديد.
پس اگر خدا به شما مال بدهد و شما به فکر ديگران نباشي ، خدا آنرا از شما مي گيرد. اگر کسي خانه يا پارکينگ بزرگي دارد مي تواند بگويد که دامادهايي که پول ندارند عروسي هاي شان را در آنجا بگيرند. اگر کسي پول ندارد و نمي تواند به ديگران کمک کند مي تواند دعا کند. در قرآن داريم که اگر نمي تواني به جبهه بروي ،خيرخواهي کن. در ضمن وقتي دعا مي کنيد ميلياردي دعا کنيد. يعني همه را دعا کنيد نه يک گروه و قشر خاص را.
بسم ا لله الرحمن الرحيم
پدر بزرگوار، معلم عزيز و مفسر ارجمند قرآن کريم، سرور گرامي حضرت حجت الاسلام و المسليمن قرائتي سلام عليکم
گفتگوي صريح و بي تکلف در خصوص مسائل دين و جامعه، بيان نکته هاي ناب قرآني ،تبيين معارف حق تشيع و استماع صدها نکته پندآموز که با بيان طنز همراه مي شد ،ثمره ي سه شنبه هاي برنامه سمت خدا در طي زمان حضور جنابعالي شما در اين برنامه ديني بود. قطعا مخاطبين سمت خدا يا با بيان بهتر مردم عزيز ايران اسلامي به حقي که همه ي مبلغين با اخلاص دين، در رشد و تربيت اسلامي آنها دارند واقفند. و در اين بين حق معلمي و پدري جنابعالي براي ما انکار ناپذير است. بسيار خوشحاليم که فرصت حضورتان در برنامه سمت خدا باعث شد که ما و همه ي بينندگان عزيز خوشه چين خرمن معرفت و علم و نکته هاي نابي باشيم که به لطف خدا از زبان شما در اين برنامه جاري شد. سربلندي و روز افزون حضرتعالي و همه خادمين معارف ديني را از خداوند متعال خواستاريم.
گروه معارف شبکه سه ،برنامه سمت خدا
ما مثل لامپ هستيم که وابسته به برق هستيم. در دهه ي فجر يادمان باشد که افرادي شهيد شدند تا ما در تلويزيون برنامه هاي ديني بگوييم. فردي به گچ هاي ساختمانش دعا مي کرد زيرا مي گفت که همه ي آجرهاي آن قرضي است جز گچش که براي خودم است. من هم مثل آن گچ هستم. انشاء الله پيامبر هم از ما راضي باشد. بايد نيت ما در کارها درست باشد و راه مستقيم را برويم.
بايد مشکل ازدواج را حل کنيم. اولين نياز بشر اکسيژن ،آب، غذا و لباس است. خدا فرموده که همسر لباس است. پس بايد براي ازدواج همت کرد. هر کس سه فرزند دختر دارد فکر کند که چهار دختر دارد، براي يک دختر يتيم جهيزيه تهيه کند.اگر شما کار کنيد حتما خدا جبران مي کند .دعاي يک بچه ي فلج براي پرستارش مستجاب مي شود.
در بحارالانوار داريم که پيامبر از فرد يهودي پولي قرض کرده بود. يک ماه بعد او پولش را خواست ولي پيامبر نداشت که به او بدهد. او راه پيامبر را بست و نگذاشت که پيامبر به نماز ظهر و عصر و شب برود. مردم براي او خط و نشان مي کشيدند ولي پيامبر فرمود که او حق دارد زيرا طلبکار است. صبح روز بعد اين فرد يهودي مسلمان شد. او گفت که من مي خواستم پيامبر را امتحان کنم. من در تورات خوانده بودم که محمد دنياي اخلاق است و عصباني نمي شود.
در قرض الحسنه ها سعي کنيد که اسم سود و کارمزد را عوض کنيد. امام رضا(ع) مي فرمايد که طوري برنامه ريزي کنيد که اگر کارهايتان را در نمازجمعه گفتند خجالت نکشيد.
خدايا هر کس در مسير مستقيم، کار مفيد مي کند و نيتش خالص است، اين کار را ذخيره ي قيامتش بفرما. خدايا به تمام کساني که توان خدمت دارند توفيق خدمت عنايت بفرما، به فقرا صبر و قناعت مرحمت بفرما، اموال ما را از حرص پاک کن ،ما را به قناعت زيور بده ،روح امام و شهدا و نياکان را شاد بفرما و شر دشمنان را از سر ما کم بفرما.