92/5/1
سوال – گناه چيست؟ گناهان کبيره و صغيره کدامند؟
پاسخ – در عربي براي گناه واژه ي اثم و ذنب را بکار مي برند. مي گويند: در نمايشگاه کتاب بيشترين کتابي که به فروش مي رود کتاب گناه شناسي است. سر فصل هاي اين کتاب عبارت است از :گناهان سياسي ،اقتصادي ،گناهاني که پاي انسان نمي نويسند ،اصرار برگناه، گناهان شخصيت هاي مهم(خداوند به زنان پيامبر فرمود که اگر شما گناه کنيد، عذاب تان دوبرابر است. اگر زن و شوهر جلوي فرزند گناه کنند اين گناه دوبرابر مي شود زيرا باعث مي شود که بچه هم آنرا ياد بگيرد. اگر يک پيش نماز در محراب سيگار بکشد با اينکه اين کار گناه نيست ،براي او گناه مي نويسند زيرا اين يک گناه شخصيتي است) ،عواملي که انسان را به طرف گناه مي کشاند و ...
در قرآن گناه کبيره و صغيره داريم. در قرآن داريم: اگر گناهان کبيره را ترک کنيد من گناهان صغيره را مي بخشم. گاهي گناهان صغيره با شرايطي تبديل به گناهان کبيره مي شود. مثلا فردي سنگ ريزه اي را به سمت شما پرت مي کند و بعد مي خندد. اين خنديدن گناه پرت کردن سنگ ريزه(صغيره) را تبديل به کبيره مي کند. اگر انسان سنگ بزرگي را به طرف کسي پرت کند (گناه کبيره) و بعد معذرت خواهي کند، گناه کبيره ي او بخاطر معذرت خواهي به گناه صغيره تبديل مي شود.
به گناهي کبيره مي گويند که به آن وعده ي عذاب داده شده است. علاقه به گناه هم گناه کبيره است. مثلا من دوست دارم که از شما يک سوژه پيدا کنم و آن را در اينترنت پخش کنم. حتي اگر در مورد شما سوژه هم پيدا نکنم چون دوست دارم ،اين براي من گناه کبيره بحساب مي آيد. پس آبرو ريختن مردم گناه است و علاقه به اين کار هم گناه کبيره است.
اميرالمومنين مي فرمايد: اگر کسي گناه کند و آنرا کوچک بشمارد، اين بدترين گناه است. گناهان کبيره عبارتند از :آدم کشي، زنا ،شراب خواري، عاق والدين، فرار از جبهه، خوردن مال يتيم، خوردن گوشت خوک، ربا، رشوه خواري، قمار، کم فروشي، تهمت به زنان پاک، لواط ،يأس از زحمت خدا، کمک به ظالم، قسم دروغ، ندادن حق ديگران، اسراف، کوتاهي درعمل حج ،اسرار برگناه و ...
امشب تولد امام حسن (ع)است. ما بايد قدر امام حسن(ع) را داشته باشيم. امام حسن(ع) امام امام حسين(ع) هم بوده است ولي امام حسين(ع) امام امام حسن(ع) نبوده است. در شب عاشورا که امام حسين(ع) اشعار خداحافظي مي خواند، حضرت زينب به امام فرمود که مگر تو فردا شب زنده نيستي؟ امام فرمود: مگر پدرو مادرم از دنيا نرفتند؟ برادرم امام حسن(ع) از من بهتر بود ولي رفت. مظلوميت امام حسين(ع) نصف روز بود ولي مظلوميت امام حسن(ع) در حدي بود که زنش در خانه خائن بود. و به دست زنش شهيد شد. به امام حسين(ع) تير اندازي کردند ولي به جنازه ي امام حسن(ع) تيراندازي کردند.
فقيري نزد امام حسين(ع) آمد و درخواست کمک کرد. امام از او پرسيد که آيا نزد برادرم رفته اي؟ او گفت: بله، ايشان صد درهم به من کمک کردند. امام به او نود و نه درهم کمک کرد و فرمودند: من از برادرم کمتر کمک مي کنم تا احترام برادر بزرگترم را داشته باشم. روايت داريم که برادر بزرگ در خانه مثل پدر است. بزرگان فاميل مسئوليت دارند. هر فردي که وجه اي دارد، ببيند که چه کساني در فاميل با هم قهر هستند، آنها را آَشتي بدهد. قدمي برداريد و ثواب آن را به امام حسن(ع) هديه کنيد. روايت داريم که اگر دو نفر را که باهم قهر هستند آشتي بدهيد، ثواب آن از نمازهاي مستحبي بيشتر است. در قرآن داريم: بين برادرانتان آشتي بدهيد.
آيت الله شهيد دستغيب مي فرمود که روزي به منبري رفتم و آقايي خواست که مرا معرفي کند و گفت که آقاي دستغيب، صاحب گناهان کبيره تشريف آوردند و من هم گفتم: من کتابي بنام قلب سليم هم دارم، شما بگوييد: صاحب قلب سليم تشريف آوردند.
سوال – در مورد اثرات گناه توضيحاتي بفرماييد.
پاسخ – خداوند مي فرمايد که همه ي باسوادها علم شان اندکي بيش نيست. يکي از اثرات گناه اين است که ما را سنگدل، بي تفاوت و بي غيرت مي کند. يعني انسان گناهي را در خيابان مي بيند، آن را نگاه مي کند و نسبت به آن بي تفاوت است. اثر ديگر گناه اين است که نعمت ها را مي گيرد. خداوند مي فرمايد که ما نعمت داديم و شما کفران کرديد و ما آن را گرفتيم.
در دعاي کميل داريم: گناهاني که باعث مي شود نعمت ها تغيير کنند. قرآن مي فرمايد: ما آنها را هلاک کرديم به خاطر طغيان. خدا مي فرمايد که دل بعضي از انسان ها مثل سنگ است، نه از سنگ بدتر هستند. ولي در کنار سنگ چشمه اي بيرون مي آيد ولي از کنار قلب آنها قطره اي بيرون نمي آيد. انسان بايد چقدر بدبخت باشد که خالق به او بگويد که از سنگ بدتر است. گاهي انسان تا کجا سقوط مي کند که خدا مي فرمايد: تو از حيوان هم پست تر هستي. مثلا کساني که روزه گرفتند و کساني که روزه نگرفتند، چه فرقي با هم دارند؟ کساني که روزه گرفتند دستور خدا را انجام داده اند و احساس مي کنند که خدا آنها را دوست دارد. کسي که نمي تواند جلوي شکمش را بگيرد و روزه نمي گيريد، شکم ذليل است.
روزي حضرت علي(ع) به قصابي رفتند تا گوشت بخرند ولي ديدند که در جيب شان پول نيست. قصاب گفت که فردا پول گوشت را بياوريد. حضرت فرمود:من به شکم خودم مي گويم که فردا گوشت بخور. يعني ما نبايد اسير شکم مان باشيم. پس در قساوت نعمت ها گرفته مي شود.
يکي ديگر از اثرات گناه ،بلاهاي ناگهاني و قحطي است. بعضي مي گويند که دين مي گويد اگر زکات ندهيد باران نمي آيد، پس چرا درکشورهايي که دين ندارند و زکات هم نمي دهند ولي هميشه باران مي آيد؟
مثلا شما چاي مي خوريد و عطسه مي کنيد، ممکن است که مقداري چاي به عينک يا لباس بريزد، اگر قطره چاي به عينک بريزد آنرا سريع با دستمال کاغذي پاک مي کنيد زيرا شيشه ظريف است ولي اگر به لباس چاي بريزد آنرا نمي توان پاک کرد و بايد آنرا شست و اگر به فرش بريزد ،همان موقع فرض را نمي شوييد بلکه در عيد همان سال با آب و پارو مي شوييد.
خداوند هم چند دسته بنده دارد. بنده اي که خوب و مومن است اگر زکات ندهد همان سال گوسفندهايش مي ميرند، قرآن مي فرمايد: اگر گرفتار مصيبت شديد ،بخاطر خلافي است که کرده ايد. يک دانش آموز که هميشه نمره ي بيست مي آورد، اگر روزي نمره ي پانزده بياورد استاد او را تنبيه مي کند. پس خداوند حال مومن را زود مي گيرد.
عده اي مي گفتند که با اينکه شاه بد است همه مي گويند: جاويد شاه ولي در سال 57 همه گفتند: مرگ بر شاه ، قرآن مي فرمايد: براي هدايت شان موعد قرار داديم. اين افراد هم دسته ي ديگري از بنده هاي خدا هستند.
ممکن است که عده اي اصلا در دنيا جزاي کارهاي خلاف شان را نبينند. در قرآن داريم که ما در دنيا به آنها کاري نداريم و جزاي شان را براي قيامت مي گذاريم. اينافرادهم دسته ي ديگر از بنده هاي خدا هستند.
پس اگر در کشوري گناه مي کنند و باران هم مي آيد، خداوند جزاي آنها را براي آخر کار گذاشته است. پس گناهان نعمت ها را از بين مي برد. خداوند حال افراد مومن را زود مي گيرد.
جواني به دنبال دختر زيبايي راه افتاد و همان طور که داشت مي رود صورتش به ديوار خورد و زخمي شد. امام به او فرمود که صورت چه شده است. او داستان را تعريف کرد و امام فرمود: خدا تو را دوست داشته است که اين بلا را به سرت آورده است واِلا تو به سمت گناه مي رفتي و آنرا ادامه مي دادي. اگر عذاب به عقب و قيامت بيفتد خطرش بيشتر است. اگر جريمه بانک را دير بپردازيم، عقوبت آن سخت تر است. کساني که از خمس دادن طفره مي روند، مالشان را از دست مي دهند. امام جواد(ع)فرمود: من ضمانت مي کنم که اگر خمس بدهيد مال تان کم نشود. گاهي ما قول امام را قبول نداريم. بعد حادثه اي بوجود مي آيد و همه مال مان از بين مي رود.
پزشک ها به بيماراني که قابل علاج هستند دارو و درمان مي دهند ولي به بيماراني که قابل علاج نيستند، دارو نمي دهند و مي گويند که مي تواند همه چيز بخورد زيرا بيمار رفتني است.
سوال – صفحه 397 قرآن کريم را توضيح بفرماييد.
پاسخ – در اين صفحه داريم که خداوند گناهان بنده را مي بخشد. خداوند در کنار آمنوا، عمل صالح را آورده است. بعضي ها مي گويند که فلاني درست است که نماز نمي خواند ولي قلبش پاک است که قرآن اين را قبول ندارد. ما هم بايد ظرف مان پاک باشد و هم آب پاک باشد. ما آب کثيف در فنجان تميز را نمي خوريم. روايت داريم: خداوند انسان را دوست دارد ولي عمل بد او را دوست ندارد. انسان هم بايد ايمان داشته باشد و هم عمل. خوب است که ما هم قرآن را خوب بخوانيم و هم خوب تدبر کنيم. داريم که در نماز اگر عطر بزنيد، لباس سفيد بپوشيد، با آب سرد وضو بگيريد، شانه و مسواک بزنيد و به مسجد برويد ثوابش چندين برابر مي شود. علاوه بر آن داريم که نمازگزار بايد خشوع داشته باشد. اسلام مي خواهد که باطن و ظاهر عبادت خوب باشد. بعضي افراد خوش باطن هستند ولي نقص ظاهري دارند. بايد نقص ظاهري را هم برطرف کرد. همان طور که مي خواهيم در زندگي مادي در رفاه باشيم خوب است که براي قيامت هم رفاه فراهم کنيم. خانم هايي که بدحجاب بيرون مي آيند در واقع خودشان را حراج مي کنند. زيرا اسلام فرموده که هر کس که مي خواهد به خانم نگاه کند بايد تمام مخارج آنرا بدهد. خوب است که همان طور که در ماه رمضان اعمال زشت را ترک مي کنيم، بعد از ماه رمضان هم به اين کار ادامه بدهيم.
درماه رمضان افطاري بايد ساده باشد تا ما بتوانيم ميهماني بدهيم. تجملات خوشي نمي آورد و موجب دردسر است. قرآن از حضرت آدم گِله مي کند که آدم نتوانست تصميم بگيرد. ما هم بايد در اين ماه اعمال بد را کنار بگذاريم و تمرين عزم و اراده بکنيم.
خدايا آنچه در شب قدر به خوبان تاريخ داده اي، براي همه ي ما مقدر بفرما و ما را از محرومين ماه رمضان قرار نده ،خدايا کساني که در اين ماه دچار گناه شده اند را ببخش و بيامرز.