91-02-20-حجت الاسلام والمسلمين قرائتي- تدبر در قرآن

91/2/20

سوال – در مورد اهميت تدبر در قرآن توضيحاتي بفرماييد.

پاسخ – حضرت علي (ع) مي فرمايد: عجايب قرآن قابل شمارش نيست و کهنه نمي شود. ملاصدرا مي گويد: من عمرم را در مسائل عقلي گذراندم ولي در اواخر عمرم فهميدم که من در سايه بوده ام زيرا در اواخر عمرم به سراغ قرآن رفتم. ملاصدرا قطب علم است و اين مطلب را در مورد قرآن مي گويد. فيض کاشاني که دويست کتاب علمي دارد مي گويد: در چند رشته تخصص يافتم ولي درهيچ کدام از علومي دوايي براي عطش علم خودم پيدا نکردم و در آخر عمر به سراغ قرآن رفتم. امام خميني در کتاب صيحفه ي نور جلد 20 ص 20 مي فرمايد: اينجانب بطور جد مي گويم از گذران عمر خودم ناراحت هستم که چرا از اول به سراغ قرآن نرفتم.

ما قرآن را مي خوانيم که مي فرمايد: قسم به زيتون و انجير. اين جمله مي تواند پايان نامه ي يک دکترا باشد که چرا قرآن به انجير و زيتون قسم خورده است و به ميوه هاي ديگر قسم نخورده است. مثلا در قرآن مي خوانيم: وقتي درياها جوش مي آيد. نکند مفهوم اين جمله همان است که الان ژاپن مي خواهد از آب دريا بنزين درست بکند. اينها براي ما تلنگر است. قرآن مي فرمايد: با آب يخ آب تني بکنيد. ما بايد بدنبال اين باشيم که آب سرد با پوست و اعصاب بدن چکار مي کند. چرا اسم انجير يک بار در قرآن آمد است ولي اسم زيتون هفت بار در قرآن آمده است؟ نکند خوردن يک انجير و هفت زيتون آثاري دارد که خوردن يک زيتون و هفت انجير آن آثار را ندارد. چرا قرآن مي فرمايد که بدن خودتان را با سدر بشوييد ؟ رابطه ي سدر با پوست بدن چيست ؟ ما فکر مي کنيم که لباس پشمي خوب است در حاليکه قرآن مي فرمايد لباس پنبه اي خوب است. قرآن مي فرمايد: وقتي به رنگ گوساله ي بني اسرائيل نگاه مي کردي، شاد مي شدي. اين آيه در مورد روانشناسي رنگ هاست. يعني رنگ در روح اثر دارد.

سوال – قرآن پيچيده است. آيا ما بايد به سمت قرآن نرويم ؟

پاسخ – قرآن مثل دريا است هم ساده و هو پيچيده. وقتي شما به دريا نگاه مي کنيد يک لذتي مي بريد، وقتي پاي تان را در دريا مي گذاريد لذت ديگري دارد، وقتي در آن شنا مي کني لذت آن بيشتر است، وقتي قايقراني مي کني لذا آن بيتشر است وقتي ماهيگري مي کني لذت آنبيشت رمي شود وقتي غواصي بکني لذتش خيلي بيشتر مي ود. قرآن هم اين طور است. صوت قرآن يک لذتي دارد، ترجمه ي قرآن لذت ديگري دارد، تفسير و تدبر در قرآن لذت ديگري دارد. قرآن مي فرمايد: خداي مشرق ها و مغرب ها. الان مشخص شده است که کره زمين دور خودش و خورشيد مي گردد و هميشه يک جا مشرق و يک جا مغرب است. هزار و چهار صد سال پيش کروي بودن زمين مشخص نشده بود.در قرآن کلمه ي عسر دوازده بار تکرار شده است در حالي که کلمه ي يسر سي و شش بار تکرار شده است. يعني با هر سختي سه تا آساني هست. پس آمارها و تکرارهاي  قرآن هم رمز و راز دارد. نماز آهنگ و ريتم دارد. حتي دعاها هم آهنگ هايي دارد که اگر همه ي دانشمندان عرب جمع بشوند نمي توانند دعايي مثل جوشن کبير بنويسند. يعني کسي   نمي تواند هزار تا صفت ريتم دار براي خدا بگويد. مثلا بعد از ماه رمضان شما نماز عيد فطر مي خوانيد که پنج تا قنوت دارد و از خدا درخواست داري ولي در نماز آيات که انسان از ترس زلزله نماز مي خواند بايد چندين باز رکوع برود و خم بشود.همه ي اينها فرمول دارد. امام ر ضا (ع) مي فرمايد: در صبح چون تاريک است، شما مي توانيد نماز را بلند بخوانيد و لي در ظهر چون شما را مي بينند بايد نماز را آهسته بخوانيد. در نماز نظم وجود دارد يعني اولش با الله اکبر شروع مي شود و با السلام عليک ورحمة الله و برکاته تمام  مي شود و مدت آن مشخص است. ( هفت دقيقه طول مي کشد)

الان در کتاب هاي درسي ما اطلاعاتي وجود دارد که خيلي مورد نياز نيست. يک سري اطلاعاتي که خيلي نياز است ما آنها را نمي دانيم. خيلي ها معني و مفهوم نماز را بخوبي نمي دانند. ما ترجمه هاي زيادي از قرآن داريم. حتي ما ترجمه ي آيه به آيه هم داريم که شما مي توانيد در يک مسافرت سوره يوسف را گوش بدهيد و معني آيه به آيه آنرا ياد بگيريد. در بعضي از مساجد بعد از نماز، فيلم ويديوئي گذاشته مي شود که يک آيه قرآن توسط قاري خوانده و تفسير مي شود و نيازي به مفسر و گوينده ندارند. پس الان خيلي امکانات هست. وهمه ي ارگانها در زمينه قرآن کارهاي فراواني کرده اند.آيت الله خامنه اي در بين جمعي از طلاب فرمودند: درس تفسير بايد در همه ي پايه ها درس رسمي بشود.

پس بايد از اول قرآن در زندگي ما بيايد. ما بجاي ياد گرفتن تفسير عربي مي توانيم قرآن ياد بگيريم. ما بايد راز قرآن را بفهميم. حضرت يوسف خواب خودش را به پدرش مي گويد و يعقوب به او مي گويد که اين خواب را به برادران خودت نگو زيرا آنها براي تو نقشه مي کشند. آيا اين يک قصه ي ساده ي يک پدر و پسر است ؟ خير. الان ما نبايد بگوييم که  کتاب هاي خطي در کدام کتابخانه است زيرا آنها را مي دزدند. من در يکي از کشورهاي اروپايي، ستون هاي تخت جمشيد را ديدم. ما نبايد افراد نابغه را معرفي کنيم زيرا آنها را مي دزدند. ما نبايد جاي نفت خودمان را بگوييم. وقتي در قرآن مي فرمايد که خواب خودت را به برادرت نگو، پس ما نبايد کار خودمان را به دشمن نگوييم. اين درس رازداري را به ما مي دهد. ما نيايد چيزي را بگوييم که دشمن براي ما نقاشي بکشد.

سوال – براي اينکه قرآن معيار ما باشد بايد چکارکرد ؟

پاسخ – بايد از قرآن شناسان دعوت بعمل آيد. مادر اين راه پول خرج مي کنيم ولي آنها را هدر مي دهيم. مثلا ما فردي را مي آوريم که آيت الکرسي را روي برنج نوشته است. آيا اين مشکلي را از جامعه حل مي کنيم که ما پولي خرج کنيم و طرف را با هواپيما از آن طرف دنيا برويم ؟ مثلا ما فردي را مي آوريم که آيت الکرسي را با يک نفس مي خواند. آيا بايد به اين فرد جايزه دارد ؟  قرآن مي فرمايد: با حالت مستي نماز نخوانيد زيرا نمي فهيمد که چه مي گوييد. روز زن نزديک است. مثلا بحث است که ما چقدر به خانم بدهيم. قرآن مي فرمايد: به اندازه اي که پول داري بده. اگر شما پول کم داري کم بدهيد و اگر زياد داريد زياد بدهيد و حتي مي تواند اين با يک پيامک باشد يا با دست بوسي باشد.قرآن در مورد لب چه چيزي گفته است؟ قرآن مي فرمايد: با پدر و مادر بخوبي صحبت کن، با مردم به لسان قوم شان صحبت کن، ما نبايد اصطلاحاتي را بکار ببريم که همه متوجه بشوند، براي تبليغ با نرم صحبت کرد، محتواي حرف شما محکم باشد،صحبت شما رسا باشد، خدا براي همه چيز حرف دارد. قرآن نسخه است و ما بايد به اين نسخه عمل کنيم. مثلا ما چه زماني و با چه کسي ازدواج بکنيم ؟ هر محصولي که شما مي خريد کاتولوگي دارد که سازنده آن محصول را معرفي مي کند. خدا انسان را ساخته است و دفترچه ي انسان قرآن است. اگر ما قرآني بشويم بايد همه ي کارهاي مان را قرآني کنيم از جمله ازدواج، تجارت، ورزش و. .. زيرا خدا خالق ماست. کسي که ما را ساخته است مي داند که گوشت خوک براي ما بد است ولي غربي ها آنقدر آنرا مصرف کردند که بعد فهميدند که اين گوشت براي انسان بد است. خدا فرموده است که اين گوشت به اين معده نمي سازد. هيچ وقت شما از دکتر نمي پرسيد که فلسفه ي اينکه من بايد دارو را هر هشت ساعت يا چهار ساعت بخورم چيست؟ حتي يک آيت الله هم براي بيماري نزد دکتر مي رود. و در کار او هم دخالت  نمي کند. ولي ما به خدا مي گوييم که چرا ما بايد به مکه برويم، پول آنرا خرج کار ديگري مي کنيم ؟ ما از کسي که هستي را آفريده اطاعت نمي کنيم ولي از يک دکتر اطاعت مي کنيم. خدا مصلحت شما را بهتر مي داند. اسلام مي فرمايد که فرزند دار بشويد ولي شما مي گوييد که بگذار چند سالي خوش باشيم. بيشتر طلاق ها بخاطر بچه نداشتن است زيرا بچه مثل يک گچ اين دو تا آجر(پدرومادر) را کنارهم نگه مي دارد. بچه براي ما ايجاد سرگرمي مي کند. تمام کمالات ما در بچه داري شکوفا مي شود: نظارت، مديريت، کنترل، تشويق، توبيخ، برنامه ريزي، احساس، عواطف، آموزش و. .. ما بجاي اينکه با بچه انس بگيريم بارفتن به پارک وگردش خودمان را سرگرم يم کنيم. اختلاف سني پدر و بچه بايد کم باشد، يک پدر چهل ساله با يک نوزاد سخت پيوند مي خورد. خدا مي فرمايد که به خانم ديگري نگاه نکن و تمام عشق شما بايد همسر خودت باشد. اگر خانم و آقا به اسم آزادي با هر جواني سلام و احوالپرسي کردند،تا اين دو نتوانند با هم سازگاري داشته باشند به سراغ افراد ديگر مي رود. اگر اين خانم و آقا فقط با خودشان ارتباط داشته باشند، عشق شان روي يکديگر متمرکز مي شود. دو نفر که سن شان بالا باشد براي برقراري ارتباط مشکل دارند و سخت به يکديگر پيوند مي خورند. پس اسلام گفته است که زود ازدواج کنيد. براي حل مشکلات بايد به قرآن برگرديم. ما قرآن را کنار گذاشته ايم و بدنبال روانشناسان نباشيم. همانطور که ما در کار پزشک مداخله نمي کنيم نبايد در کار خدا هم مداخله کنيم. در قرآن داريم که خدا نوزده فرشته ي نگهبان در بهشت دارد. ما نمي توانيم بگوييم چرا بهشت نوزده تا نگهبان دارد وبيست تا نگهبان ندارد ؟ ما نبايد در کار خدا دخالت بکنيم.

سوال – آيات سوره طارق و اعلي توضيح بفرماييد

پاسخ – کتاب دقايقي با قرآن از تفسير نور گرفته شده است که تعدادي اساتيد دانشگاه آنرا نوشته اند. در اين کتاب آياتي که همه ي مردم به آن نياز دارند از ميان آيات قرآن انتخاب شده است و تفسير آيه و نکاتي هم در مورد آن نوشته شده است. چاپ اين کتاب براي غير فروش اشکالي ندارد. البته نوارهاي اين آيات هم هست. در قرآن داريم که نماز بخوانيد ولي تعداد آن وجودندارد. طواف کردن در قرآن هست ولي هفت بار طواف کردن در قرآن نوشته نشده است ولي ما مي توانيم اين ها را از کلمات رسول استخراج کنيم زيرا سخنان پيامبر هم وحي است. آيه حجاب در قرآن وجود دارد ولي اگر حتي اين آيه وجود هم نداشت همين که پيامبر و امام صادق (ع) بگويد براي اطاعت ما کافي است. قرآن کليات را گفته است.

فردي حلوايي درست کرد و آنرا بعنوان رشوه به در خانه ي حضرت علي (ع) آورد. حضرت امير گفت که طارق ( در زدن ) يعني او در مي زند و فکر مي کند که ما با حلوا گول مي خوريم.

استاد دانشگاهي مي گفت که در آسمان لحظه اي وجود دارد که آسمان صدا تاپ مي دهد. و  هفت دقيقه به آفتاب، اگر به خورشيد نگاه کنيد آسمان باز و بسته مي شود و مثل اين است که دارد تنفس مي کند.

سوال – چند نکات قرآني در مورد ازدواج بفرماييد.

پاسخ – الان جوانان فکر مي کنند که مدرک ها مي خواهند با هم ازدواج کنند و مي گويند که همسر ما بايد ليسانس باشد تا ما با هم،همفکر باشيم. مراجع تقليد ما خودشان مرجع تقليد هستند و خانم هايشان خانه دار هستند و ازنظر علمي اختلاف زيادي دارند ولي شيرين زندگي مي کنند. ماداريم کساني که هم زن و هم مرد دکتر هستند ولي نمي توانند با هم زندگي کنند. اخلاق و عقيده با مدرک فرق مي کند. شما با لهجه ي کسي کاري نداشته باشيد. جمهوري اسلامي تعدادي از آداب و رسوم دانشگاه سابق را از بين برد و تعداد زيادي تحصيل کرده زياد شد. درازدواج هم بايد چنين اتفاقي بيفتد. مثلا چه کسي گفته که دو ماه محرم و صفر ازدواج تعطيل بشود يا بخاطر باقي ماندن تحصيلات ازدواج عقب بيفتد.در قرآن داريم که حضرت موسي پول نداشت و حضرت شعيب دخترش را به او داد و گفت که بجاي پول براي من کارگري کن. مثلا مي گويند تا دختر اول هست دومي نبايد ازدواج کند در حاليکه شعيب به موسي گفت که من دو تا دختر دارم و هر کدام را مي خواهي انتخاب کن. چرا دختر دوم نمي تواند زودتر ازدواج کند ؟ چه کسي گفته حتما بايد ليسانس گرفت و بعد ازدواج کرد ؟ ما بايد ازدواج را آسان بکنيم و اِلا با وجود ماهواره، سکس و روابط آزاد فساد ريشه مي دواند.

سوال – يک توصيه ي قرآني به ما بفرماييد.

پاسخ – ما بايد قرآن محور باشيم. يک سخنران بايد نصف صحبت هايش را از قرآن بگويد و بقيه را روضه و شعر و تحليلي سياسي بکند. قرآن به پيامبر مي فرمايد: بيان کن آنچه را که ما نازل کرده ايم. تبليغ بايد کوتاه وروان باشد. شما نبايد بگوييد که ابراهيم به عمويش گفت که چرا بت مي پرستي ؟ بلکه بگوييد که منظور قرآن اين است که براي تبليغ دين اول از نزديکان خودت شروع کن، در اصلاح و ارشاد سن و عدد شرط نيست. وقتي در قرآن مي فرمايد که قوم قريش تابستان کوچ مي کردند يعني منظور اش اين است که تابستان کار را تعطيل نکنيد و جابجابشويد. پس لايلاف القريش يعني تعطيل نکنيد.