برنامه سمت خدا
حجت الاسلام والمسلمين حيدري کاشاني
- تسويف شيطان
91-07-19
برگشته ام امشب به خود از راه نيشابور،شيرين دلکم يک دو دهان شور بخوان شور، اي سوره ي اعراف من اي قبله ي هشتم، در ظلمت من پنجره اي باز کن از نور، اي طوس تو ميقات همه چله نشينان، آبي تري از نور درخشان تري از طلوع، در حادثه موسي به هوش آمده ماييم، سبحانک يا نورتر نورتر از تور.
سوال – در مورد حربه ي تسويف شيطان توضيحاتي بفرماييد.
پاسخ – در جبهه ي دوم شيطان که از روبرو است، شيطان طمع بيجا نسبت به عفو و رحمت الهي براي ما ايجاد مي کند و حربه ي شيطان تسويف است. تسويف يعني به تاخير انداختن کار خير. ممکن است که آرزوي شيطان اين باشد که نماز بعضي ها را از اول وقت به تاخير بيندازد. پيامبر تسويف را شعار شيطان مي داند که به قلب مومن القاء مي شود. شعار هر شخصي، فشرده اي از آرمان ها و اهداف آن شخص يا امت است. يعني عصاره ي تمام نيرنگ هاي شيطاني در تسويف خلاصه مي شود. اميرالمومنين در نهج البلاغه آسيب جامعه ي ديني را تسويف معرفي مي کند. حضرت امير مي فرمايد: جاهلان شما اهل افراط در گناه هستند و دانشمندان شما اهل تسويف هستند. در مقابل آن خداوند مي فرمايد: سبقت بگيريد به سوي خيرات. شتاب گرفتن در کار خير توصيه شده است ولي در کارهاي ديگر نبايد عجله کرد. در روايتي داريم که ابليس بر موسي متجلي شد و گفت که من مي خواهم با هزار و سه موعظه تو را نصيحت کنم. موسي به خدا مي گويد که آيا نصيحت هاي شيطان را گوش بدهم ؟ خطاب آمد که به شيطان بگو هزار موعظه را واگذار و سه موعظه ي آخر را بگو. زيرا هزار موعظه ي اول او سرتاسر دروغ و باطل است اما سه تاي آن درست است براي اينکه شما را جلب کند. ابليس گفت: هر وقت کار خيري به تو مي رسد به سمت آن شتاب کن. به محض اينکه نيت خيري در ذهن تو بوجود مي آيد من وارد عمل مي شوم و تو را از کارت باز خواهم داشت. ديگر اينکه هر وقت که غضب کردي بدان که قلب تو در دست من مثل موم نرم مي شود پس از غضب دوري کن. ديگر اينکه وقتي در جايي با نامحرم خلوت مي کني نفر سوم من هستم پس از خلوت کردن با نامحرم بپرهيز.(از مصاديق خلوت مي تواند تلقن يا اينترنت هم باشد)
توصيه ي اول شيطان اين است که کار خير را به عقب نينداز. شيطان در دو عرصه وارد مي شود. يکي به تاخير انداختن ياد خدا که تجلي اصلي آن در نماز است.اين کار شيطاني بنام رها است. اين شيطان مي خواهد بگويد که آزاد و رها باش و خودت را اسير قيد و بند نکن. داريم که هر انساني را چندين بار براي مناجات سحرگاهي بيدار مي کنند اما اين شيطان مرتب به او مي گويد که شب تو طولاني است بخواب، فرصت هست. گاهي ما در شب بيدار مي شويم که نماز صبح بخوانيم ولي مي گوييم وقت هست، بعد مي خوابيم و نماز صبح مان قضا مي شود. اين کار شيطان است که در خواب هم ما را آسوده نمي گذارد. شيطان مي داند نماز يک دژ محکم در مقابل شياطين و فراري دهنده ي شياطين است. پس تا مي تواند نسبت به حقانيت نماز و تاخير انداختن در نماز تلاش مي کند. اگر شيطان موفق بشود که نماز صبح کسي را قضا کند، شروع به پايکوبي و هله هله کردن مي کند. زيرا شيطان مي داند که با اين کار، در خيرات و برکات را در تمام روز به روي اين بنده بسته است. روايت داريم: تمام مستحبات عمر شما نمي تواند جاي يک نماز صبح قضا شده را پُر کند. حج عمره، زيارت امام حسين(ع) و ساختن مسجد از مستحبات است. در بعضي جهات شيطان ما را به مستحباتي قانع مي کند تا واجب را از ما بگيرد يا در آن تاخير بيندازد. ما از نماز صبح بخاطر مراسم عزاداري غافل مي شويم و در اينجا شيطان خوشحال مي شود. به ميزان انس مردم به محراب و مسجد، ما مي توانيم اميدوار باشيم که زمينه ساز ظهور امام زمان(عج) هستيم. مهمترين حربه ي شيطان تسويف در توبه و استغفار است. بيشترين فرياد اهل جهنم، از تسويف و به تاخير انداختن توبه و استغفار است. زيرا آنها مي بينند که فاصله ي بين مقام آنها تا بهشتيان به اندازه ي يک توبه است. در شهر جواني شهره به بدنامي داشت. او بيمار شد و در لحظات آخر عمرش ديد که در پرونده اش هيچ نقطه ي سفيدي ندارد. او لحظه اي اشک براي بدبختي خودش ريخت و گفت: اي کسي که دنيا و آخرت را داري، رحم کن به کسي که نه دنيا دارد و نه آخرت، بعد جان داد. مردم جسد او را در بين آشغالها ريختند و از مردن او خوشحال شدند. در مکاشفه اي به يکي ازعرفاي بزرگ گفته شد که يکي از اولياء ما از دنيا رفته است و بدن او را در زباله داني انداخته اند، بدن او را بردار، او را غسل بده و کفن کن و در قبرستان مسلمين دفن کن. خطاب آمد که او در لحظه ي آخر به سوي ما بازگشت. ما وظيفه داريم که از گناهان مان وظيفه استغفار کنيم زيرا پيامبر هفتاد بار در روز استغفار مي کردند. استغفار هم آثار معنوي و هم آثار مادي دارد. در سوره نوح آيات ده يا دوازده داريم: بسوي پروردگارتان استغفار کنيد که او را آمرزنده مي يابيد، درهاي خيرات و برکات به سوي شما باز مي شود، خدا با فرزندان و اموال شما را مدد مي کند. براي شما بادهاي پربرکت و نهرهاي جاري فراواني مي آورد. شيطان ما را از آثار گناه دور مي کند. استغفار اثر مخرب گناه را از بين مي برد. يکي از اثرات مخرب گناه، ايجاد گره هاي کور اقتصادي است و بي برکتي در کسب و کار است. ممکن است که مشکل اقتصادي فعلي بخاطر شيوع گناه و دوري از ياد خدا باشد. خيلي از تنگدستي ها بخاطر اعراض از ياد خداست. اعراض از نماز بي برکتي و نکبتي مي آورد. وقتي افراد از تنگدستي و شرايط اقتصادي به آيت الله بهجت شکايت مي کردند ايشان به اين روايت از پيامبر استناد مي کردند که مي فرمود: آيا شما را خبر ندهم از درد و درمان تان، تنها درد شما گناهان تان است که آثار بي برکتي آن در زندگي شما آمده است و تنها درمان شما استغفار است.
گاهي شيطان ما را از فهم دقيق استغفار دچار غفلت مي کند. ممکن است که شيطان القاء کند که همين استغفرالله که گفتي کافي است و بعد مي تواني دوباره گناه کني. معناي توبه ي حقيقي اين نيست. پيامبرفرمود: آيا مي دانيد توبه کننده ي حقيقي کيست ؟ گفتند: خير، فرمود: کسي که توبه مي کند و حق الناس را ادا نمي کند توبه کننده ي حقيقي نيست.، کسي که توبه مي کند و رفت و آمدهايش را تغيير نمي دهد توبه کننده ي حقيقي نيست. کسي که خورد و خوراکش را تغيير نمي دهد توبه کننده ي واقعي نيست. کسي که انگيزه اش در بندگي و عبادت بيشتر نمي شود توبه کننده نيست. کسي که از زبانش محافظت نمي کند و آرزوهايش را کوتاه نمي کند توبه کننده نمي کند. اگر کسي چنين توبه کننده اي باشد مثل اين است که گناه نکرده است. امام رضا(ع) مي فرمايد: کسي که توبه مي کند و مداومت برگناه دارد گويي خداوند را مسخره مي کند. وقتي ما توبه مي کنيم بايد تغييراتي در ما ايجاد بشود.
در سوره کهف خداوند ذوالقرنين را يک عبد صالح معرفي مي کند. حکومت او جهاني شد. ذو القرنين بر امتي گذر کرد که خير و برکت مادي زيادي داشتند و از سختي ها و بيماريها دور بودند. او تعجب کرد و از يکي از دانشمندان علت را پرسيد. دانشمند گفت: تمام اين خيرات و برکات بخاطر اين است که ما از استغفار غافل نمي شويم. اگر گناه جديد فراگير بشود، خداوند بلاي جديدي را مي آورد. در جاي ديگر داريم که وقتي گناه زياد بشود کساني که در دل شان رحم نيست بر جامعه مسلط مي شوند. اگر ما آثار گناه مخرب را بفهميم ضرورت استغفار براي ما مشخص مي شود.
سوال – صفحه 111 قرآن کريم را توضيح بفرماييد.
پاسخ – آيه اول اين صفحه مي فرمايد: يهود و نصارا در رحمت خدا طمع بيجا کردند تا جايي که گفتند ما فرزندان خدا هستيم و جهنمي نمي شويم و اگر جهنمي هم بشويم روزهاي کوتاهي است. اگر شما فرزندان خدا هستيد چرا شما خدا را بخاطر گناهان تان عذاب مي کند ؟خداوند کساني را مي آمرزد که اقتضاي رحمت خدا باشد و اين بخشش حساب و کتابي دارد. و کساني را هم عذاب مي کند که طبق مشيت الهي باشد.
سوال – در مورد برکات توبه توضيحاتي بفرماييد.
پاسخ – ما بايد مردم و مسئولين را به توبه دعوت کنيم. ما با توبه و استغفار مي توانيم کاري کنيم که خدا اثر تحريم هاي اقتصادي را بردارد. مسئولين و مجريان در جاي خودشان تقصرکار بوده اند و مصداق توبه ي هر کسي در جايگاه خودش فرق مي کند.عموم مردم يک نهضت عمومي توبه را آغاز کنند همانطور که قوم يونس اين کار را کردند. وقتي آنها باد زرد را ديدند و پيامبرشان از ميان آنها رفته بود، توبه کردند و باز گشتند. همه ي آنها به بيابان آمدند و استغفار کردند و عذاب از آنها برگشت با اينکه پيامبرشان آنها را نفرين کرده بود. پس استغفار بايد فراگير بشود. اگر هر کس به نوبه ي خودش يک گناه را ترک کند آثار آنرا در جامعه مشاهده خواهد کرد. امام رضا(ع) مي فرمايد: کسي که دچار تنگدستي شده است بايد استغفار کند. شب 25 ذي القعده شب رحمت الهي است. امام رضا(ع) مي فرمايد: کسي که اين شب را به عبادت بپردازد و روز آنرا به روزه داري بپردازد، هر چه ميان آسمان و زمان است براي او استغفار مي کند. شب دحوالارض، شب ولادت حضرت ابراهيم و حضرت عيسي است. افضل اعمال در اين روز زيارت امام رضا (ع) و روزه داري است.
امام صادق (ع) مي فرمايد: ويژگي ياران مهدي کساني هستند که قيام کننده حقيقي در شب و روزه داران واقعي روز هستند.
دعاي روزه دهو الارض داريم: خدايا درود ويژه ات را به امام مهدي(عج) بفرست و ما را هم از ياران ويژه ي امام و هم در شمار خانواده ي ايشان قرار بده.