98-03-26-حجت الاسلام والمسلمين بهشتي-مسئوليت اقامه نماز با چه کسي است؟

حجت الاسلام والمسلمين بهشتي– مسئوليت همگاني اقامه نماز (فرد، خانواده، جامعه)
برنامه سمت خدا
موضوع برنامه: مسئوليت همگاني اقامه نماز (فرد، خانواده، جامعه)
كارشناس: حجت الاسلام والمسلمين بهشتي
تاريخ پخش: 26-03- 98     
شريعتي: بسم الله الرحمن الرحيم و صلي الله علي محمد و آله الطاهرين
کي مي‌شود بيايي و نيلوفر آوري *** گلهاي رنگ رنگ به اين دفتر آوري
باران شوي، بهار شوي غنچه غنچه گل *** لب وا کني گلاب خوش قمصر آوري
سلام مي‌کنم به همه دوستان عزيزم و بيننده‌هاي خوب نازنينمان، شنوندگان راديو قرآن، انشاءالله تنتان سالم باشد و قلبتان سليم. حاج آقاي بهشتي سلام عليکم و رحمة الله، خيلي خوش آمديد.
حاج آقاي بهشتي: سلام عليکم و رحمة الله، بنده هم خدمت حضرتعالي و همه بينندگان و شنوندگان سلام مي‌کنم. از خداوند مي‌خواهم اين گفتگوها را با خير و نور و رشد و به دور از هر آفت و اشتباه تقدير بفرمايد و آنچه مفيد است به زبان ما جاري کند.
شريعتي: در ذيل بحث تربيت عبادي به بحث نماز رسيديم و نکته‌هاي نابي را در طي اين جلسات فرمودند، امروز مي‌خواهيم در اين مورد صحبت کنيم که اگر بناست نماز اقامه شود، مسئوليت اين اقامه نماز با چه کسي است؟
حاج آقاي بهشتي: بسم الله الرحمن الرحيم، الهي انطقني بالهدي و الهمني التقوي.
اقامه نماز کار بسيار مهمي است. پيغمبر فرمود: نماز ستون دين است. همه دين را تصور کنيم، روي اين ستون سوار است. اين ستون ضعيف باشد، پيکره دين صدمه خواهد خورد. اين مسئوليت بر عهده کيست؟ اول بايد بگوييم اقامه نماز يعني چه؟ «حي علي خير العمل» نماز يک کار است، يک حرف زدني نيست. يک کار فوق العاده مهم است. اقامه نماز يعني چه؟ همين سؤال را از امام صادق پرسيدند، حضرت فرمود: برپايي يک نماز با آداب و شرايط از نظر ما اقامه نماز نام دارد. يعني نماز بايد عارفانه، آگاهانه و عاشقانه باشد. اول وقت باشد، به جماعت باشد، در زندگي و خلق و خوي ما تأثير بگذارد. مجموعه اينها را اقامه مي‌گوييم. اين به همکاري نياز دارد و همه بايد به هم کمک کنيم چنين نمازي رخ بدهد. بخش مهمي از نماز، جماعت است که در جماعت همدلي و همزباني و همفکري هست.
حاج آقاي قرائتي مي‌فرمايد: ما در جاهاي ديگر کلمه اقامه را به کار مي‌بريم. مثلاً اقامه عزا، يک نفر در خانه نشسته و مي‌تواند چند تا يا حسين بگويد اما اين اقامه عزا نيست. اقامه عزا يک تظاهرات بيروني دارد و هياهو دارد. اقامه چنين بار معنايي دارد. کلمه اقامه در قرآن براي دين، عدالت و نماز به کار رفته است. اينها تظاهرات بيروني هم دارد، غير از اينکه در درون شخص چه مي‌گذرد، در بيرون هم يک نمايشي برگزار شود تا بگوييم: نماز اقامه شده است. اقامه نماز يعني چه؟ برپايي يک نماز با آداب و شرايط. آن نماز اسمش اقامه است. اين مأموريت بر عهده کيست؟ قرآن کريم اول اين مأموريت را به دوش فرد فرد مسلمان‌ها گذاشته است. مي‌فرمايد: «قُلْ لِعِبادِيَ‏ الَّذِينَ‏ آمَنُوا يُقِيمُوا الصَّلاةَ» (ابراهيم/31) اي پيامبر مأموريت داري به مردان و زنان با ايمان بگويي که نماز را اقامه کنند. اين به اين معناست که همه و همه و هرکس در هر پستي هست، بايد بداند مسئوليتي براي اقامه نماز دارد. بارها حاج آقاي قرائتي فرموده نماز براي من نيست و براي همه هست. شما نويسنده هستي، شما فيلمساز هستي. شما وزير و نماينده مجلس هستي. استاد دانشگاه هستي، منهاي پست‌ها مسلمان که هستي، همه مسلمانان براي اقامه نماز بايد کاري بکنند. يک کسي بايد جايي را بسازد، يکي بايد مقاله بنويسد، يکي بايد فيلم بسازد. يک کسي حرفي بزند، همه براي برپايي نماز مسئوليت دارند.
يک معلم رياضي، ممکن است بگويد: من رياضي درس مي‌دهم، ولي شايد لا به لاي درس بتوانم چند ثانيه تلنگر بزنم و اين کار من است. يا حضور من در نمازخانه مدرسه مؤثر است. بچه به من نگاه مي‌کند که دبير رياضي من به نماز مقيد است. از همه ما کاري ساخته است. از دکتر، پرستار، بازاري، همه بايد براي نماز فکر کنيم. بايد کاري انجام بدهيم تا آن پديده رخ بدهد. دوم اينکه خانواده به صورت ويژه مسئوليت دارد. اين آيه که نازل شد، خدا به پيامبر اسلام فرمان داد «وَ أْمُرْ أَهْلَكَ‏ بِالصَّلاةِ» (طه/132) اي پيامبر خانواده‌ات را به نماز فرمان ده. «وَ اصْطَبِرْ عَلَيْها» خودت بر اين کار شکيبايي ورز.
اميرالمؤمنين در نهج‌البلاغه، خطبه 199 مي‌فرمايد: «تَعَاهَدُوا أَمْرَ الصَّلَاةِ» بر عهده بگيريد کار نماز را، «وَ حَافِظُوا عَلَيْهَا» حفاظت و حراست از نماز بکنيد، نماز دشمن دارد. جلسه قبل دشمنان نماز را گفتيم. «وَ اسْتَكْثِرُوا مِنْهَا» زياد نماز بخوانيد. «وَ تَقَرَّبُوا بِهَا» با نماز به خدا نزديک شويد. «وَ كَانَ رَسُولُ اللَّهِ ص نَصِباً بِالصَّلَاةِ» خود را به رنج مي‌انداخت با نماز، «بَعْدَ التَّبْشِيرِ لَهُ بِالْجَنَّةِ» بعد از اينکه خداوند پيغمبر را مطمئن کرد که اهل بهشت هستي. باز هم زياد خود را به رنج مي‌انداخت و زياد نماز مي‌خواند. چرا؟ «لِقَوْلِ اللَّهِ سُبْحَانَهُ» به خاطر اين آيه قرآن، «وَ أْمُرْ أَهْلَكَ بِالصَّلاةِ وَ اصْطَبِرْ عَلَيْها فَكَانَ يَأْمُرُ بِهَا أَهْلَهُ» خانواده خود را فرمان مي‌داد «وَ [يُصْبِرُ] يَصْبِرُ عَلَيْهَا نَفْسَه‏» جان خود را به سختي مي‌انداخت. به خاطر اينکه ديگران ببينند به نماز اهتمام دارد.
در جلسات بعد شيوه‌هاي دعوت بچه‌ها به نماز را خواهيم گفت. کسي از امام صادق(ع) پرسيد: چگونه خانواده خودم را به نماز دعوت کنم؟ امام فرمودند: «كونوا دعاة النّاس‏ بغير السنتكم» يعني با عمل، با رفتار. بچه‌ها ببينند ما چه مي‌کنيم. چه نمازي را با چه کيفيتي مي‌خوانيم. اين بهترين راه دعوت خانواده به نماز است. بين والدين، مادر مسئوليت سنگيني دارد. اميرالمؤمنين فرمود: پدر مسئول خانواده است و مادر نسبت به شوهر و نسبت به فرزندان شوهر مسئوليت ويژه‌اي دارد. در شهر تهران تحقيقي شده دانش آموزاني که نماز مي‌خوانند، پرسيدند: کجا نماز خوان شديد؟ خانه، مسجد، مدرسه يا جاي ديگر؟ هفتاد و چند درصد دانش آموزان پاسخ دادند: خانه! از آنها پرسيدند: در خانه از چه کسي؟ مادر، پدر، مادربزرگ و پدربزرگ، خواهر يا برادر؟ نود و چند درصد پاسخ دادند: مادر. اين هم مايه مباهات و افتخار مادران است، هم مسئوليت مادران را سنگين مي‌کند. سخن گفتن با خدا را از مادر ياد گرفتند و اين شيريني و حقيقت را از مادر ياد گرفتند. حديث داريم روز قيامت جايگاهي آماده مي‌شود و پدر و مادرها را مي‌آورند، بچه‌ها يک متن تقديرنامه که در حديث هست، در پيشگاه خدا اعلام مي‌کنند پروردگارا اين مادرم بود که مرا با تو آشنا کرد. اين پدرم بود که مرا با تو مأنوس کرد. خداوند دستور مي‌دهد تاج‌هايي براي پدر و مادر مي‌آورند. مرکبي مي‌آورند و با عزت و احترام راهي بهشت مي‌شوند.
در قرآن کريم از يک پيامبري ستايش شده است، اسماعيل(ع)، اولين ويژگي که براي حضرت اسماعيل آمده، اين است که راستگو بود. وقتي وعده مي‌داد عمل مي‌کرد. «وَ كانَ يَأْمُرُ أَهْلَهُ‏ بِالصَّلاةِ وَ الزَّكاةِ» (مريم/55) يعني پيوسته خانواده‌اش را سفارش مي‌کرد به نماز و زکات «وَ كانَ عِنْدَ رَبِّهِ مَرْضِيًّا» اين هم مدالش است. در پايان سوره فجر آمده «راضية مرضيه» کساني هستند لحظه جان دادن خطاب مي‌رسد: «يا أَيَّتُهَا النَّفْسُ الْمُطْمَئِنَّةُ ارْجِعِي‏ إِلى‏ رَبِّكِ راضِيَةً مَرْضِيَّةً» (فجر/27 و 28) به سوي پروردگارت باز کرد. در حالي که هم تو از خدا راضي هستي و هم خدا از تو راضي است.
حضرت اسماعيل که پرورش يافته ابراهيم خليل الرحمان است، چطور پدر و مادرها براي سلامت بچه‌هايشان دل مي‌سوزانند؟ اين هم فقط به گفتن نيست. خيلي وقت‌ها پدر و مادر در نظافت و بهداشت الگو هستند و بچه‌ها ياد مي‌گيرند. گاهي هم تذکر زباني مي‌دهند. گاهي نه، مي‌نشينند فکر مي‌کنند براي سلامت اين بچه چه کارهايي بايد بکنم؟ يا براي درس بچه‌هايشان، مي‌بيند اين بچه خوب درس نمي‌خواند، با افراد مختلف تلفن مي‌کند و مشورت مي‌کند، چه کنم به رياضي علاقه‌مند شود؟ نماز هم اينطور است، موضوعي است که کارهاي مختلفي بايد انجام شود. فقط به گفتن نيست. والدين بايد مطالعه کنند، مشورت کنند و پرس و جو کنند. آنچه مهم است در دستگاه فکري پدر و مادرها بايد اين موضوع باشد. چطور براي سلامت جسم اهميت قائل است. بصيرت خيلي مهمتر از بصر است. بصر يعني چشم و بصيرت يعني بينش، از ما بپرسند: يک چشم چقدر قيمت دارد؟ حاضر هستيم همه هستي را بدهيم. يک کسي هفتاد سال کار کرده و يک خانه خريده، يک مغازه خريده است، حاضر است همه را بدهد ولي بينايي داشته باشد. امام علي(ع) فرمود: بصيرت به مراتب از بصر مهمتر است. نگاه به جهان چگونه بايد باشد؟ مسأله نماز بچه‌هاي ما خيلي مهم است و والدين خيلي نقش دارند. روزي پيغمبر از کوچه گذر مي‌کرد، ديد بچه‌ها مشغول بازي هستند. فرمود: «ويلٌ لاولاد آخر الزمان» واي بر بچه‌هاي آخرالزمان، از دست پدر و مادرهايشان! اصحاب پرسيدند: «من آباءهم المشرکين» منظور شما پدر و مادرهاي مشرک است؟ فرمود: نه، پدر و مادر مسلمان است ولي اهتمام ندارد، توجه به دين بچه ندارد. قبول شدن بچه در کنکور و دانشگاه براي پدر و مادر اهميت دارد. وقت مي‌گذارند و از منافع خودش صرف نظر مي‌کند، مسافرت نمي‌رود. مسأله نماز بايد در دستگاه فکري والدين بيايد. وقتي اينطور باشد اين بچه که نماز مي‌خواند، ثواب نمازهاي او و نمازهاي بچه‌هاي او و بچه‌هاي بچه‌هاي بچه‌هاي او، حديث داريم صد نسل از شما بگذرد، يکي از دودمان شما عبادت يا خدمتي کند، يک نسخه از پاداشش به حساب شما واريز مي‌شود.
طبق روايت شيعه و سني پس از نزول آيه «وَ أْمُرْ أَهْلَكَ بِالصَّلاةِ» تا شش ماه يا نه ماه، پيامبر در خانه دخترش مي‌آمد و در مي‌زد و سلام مي‌کرد و مي‌فرمود: «الصلاة الصلاة يرحمکم الله» رحمت خدا بر شما باد. يعني اين توجه ويژه، اين موضوع را يادآوري مي‌کرد. حضرت فاطمه کسي نيست که نمازش قضا شود. علي(ع) که اصلاً با شخصيت علي نماز برافراشته شده است. آنها کساني نبودند که نماز را ترک کنند، اما پيغمبر به ما آموزش مي‌دهد که اين موضوع مهمي است. بچه‌هايتان کجا هستند و در چه استاني درس مي‌خوانند؟ داخل کشور هستند يا خارج کشور هستند؟ از جمله دغدغه‌هاي شما چيست؟ هيچوقت در مورد نماز بچه‌تان پرس و جو مي‌کنيد؟ مادر جان اگر مرا دوست داري نمازت قضا نشود. بعدها بچه هم در کشوري که درس مي‌خواند، نماز بخواند مي‌گويد: نماز را از مادرم دارم. مسجد رفتن را از پدرم دارم. خدا رحمتشان کند.
فاطمه زهرا(س) نماز شب مي‌خواند، امام حسن مجتبي نقل کردند: بارها نيمه‌هاي شب با صداي مادرم بيدار مي‌شدم و تماشا مي‌کردم نماز خواندن مادرم را. حتي به قنوت رکعت آخر که مي‌رسيد، مي‌فرمود: بايد به چهل نفر دعا کنم. خوب گوش مي‌کردم ببينم مادرم اسم چه کساني را مي‌برد. اين تأثير پدر و مادر است در موضوع نماز و انتقال اين فرهنگ به نسل‌هاي بعد. مسئول اقامه نماز کيست؟ 1- فرد فرد مسلمان‌ها 2- خانواده به صورت ويژه.
در تفسير آيه 6 سوره تحريم، مردم ما با بعضي آيات آشنايي دارند. «يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا قُوا أَنْفُسَكُمْ‏ وَ أَهْلِيكُمْ‏ ناراً» (تحريم/6) خودتان را و خانواده خود را از آتش حفظ کنيد. پرسيد: از پيغمبر خودم را مي‌دانم، خانواده‌ام را چگونه؟ فرمود: امر به معروف و نهي از منکر کن. اين وظيفه توست، تأثيرش با خداست.     تا اينجا وظيفه شماست. امر کن آنها را به چيزهايي که خدا امر کرده و نهي کن آنها را از چيزهايي که خدا نهي کرده است. خدا به نماز امر کرده است. نود و چند بار کلمه صلاة و نهصد و چند بار کلمات مرتبط مثل رکوع، سجده، قيام، وو و غسل و تيمم در قرآن آمده است. فکر کنيم اين نماز در خانه ما چطور بايد تحقق پيدا کند. اين گروه دوم است.
سومين گروهي که مأموريت براي نماز دارند حکومت است. در تفسير آيه 41 از سوره حج، مي‌فرمايد: «الَّذِينَ إِنْ مَكَّنَّاهُمْ‏ فِي الْأَرْضِ أَقامُوا الصَّلاةَ» (حج/41) اولين پيامي که مقام معظم رهبري به اولين اجلاس نماز دادند همين آيه را فرمودند، اولين ثمره حکومت صالحان نماز است. در تفسير همين آيه آمده که مصداق بلند تفسير اين آيه حکومت امام زمان(ع) است که امام زمان(ع) قبل از اينکه سخنراني جهاني را که همه مردم جهان صداي حضرت را همزمان مي‌شنوند و تصوير حضرت را تماشا مي‌کنند، سخنراني پس از نماز است. اول اقامه نماز مي‌کنند و بعد سخنراني مي‌کنند. حکومت اسلامي، حکومت ديني، قوه قضائيه، قوه مقننه و قوه مجريه، اينها بايد براي نماز کاري انجام بدهند. مردم را مجبور کنند؟ هرگز. نماز به زور، نماز تشريفاتي و ريايي اثر ندارد و اثر عکس هم دارد. دولت چه کار بايد براي نماز بکند؟ به گذشته که نگاه مي‌کنيم اسنادي را در نامه‌هاي سياسي پيامبر پيدا مي‌کنيم. نامه‌هاي سياسي پيامبر که به استانداران و فرمانداران نوشته است. يکوقتي که نماز پيامبر را مي‌گفتيم اشاره کرديم. به معاذ بن جبل استاندار يمن فرمود: «وَ أَظْهِرْ أَمْرَ الْإِسْلَامِ‏ كُلَّهُ‏» همه اسلام را پياده کن. «صَغِيرَهُ وَ كَبِيرَهُ» مسائل ريز و مسائل درشت، «وَ لْيَكُنْ أَكْثَرُ هَمِّكَ الصَّلَاةَ» استاندار کيست؟ کسي که مسئول امنيت و اقتصاد و عمران و فرهنگ است. پيغمبر به استاندار مي‌فرمايد: در اولويت اول خود نماز را قرار بده. يادم هست با دو سه تا از مسئولان تربيت بدني در دوره‌هاي مختلف ديدار داشتيم. من گفتم: شما براي نماز مربيان، ورزشکاران، تماشاچيان چه کار کرديد؟ گفتند: من مسئول فرهنگ و نماز نيستم. من مسئول بدن هستم. تربيت بدن، اين را به وزارت ارشاد بگو. اين را به صدا و سيما بگو. به حوزه علميه بگو. استاديوم آزادي، نمازخانه درخور ندارد، شيرهاي آب زياد و امکانات براي وضو ندارد، چه کسي مسئول است؟ شانه خالي مي‌کنيم. همه مسئولين و دستگاه‌ها مسئول هستند. هيأت وزيران براي نماز قانوني دارد که سال 76 و بعد سال 93 بازنگري شد. در سايت اقامه نماز اين قانون هست، يک قانون چند صفحه‌اي است که صفحات اول اصرار دارد اين قانون مربوط به دستگاه‌هاي جمهوري اسلامي ايران است و شرکت‌هاي وابسته به آنها مربوط مي‌شود. قانون آنها را موظف کرده است.
چهار کار است که دولت بايد انجام بدهد، اول تمهيد، دوم تعليم، سوم تبليغ، چهارم تشويق. دولت، قوه قضاييه و قوه مقننه، هرکدام به فراخور مسئوليت‌هايشان بريا برپايي نمازي که گفتيم بايد سهمي را اجرا کنند. تمهيد يعني آماده کردن فضا، در ترمينال، در جاده، در پارک و هرجايي در کشور ما نمازگزار احتياج دارد نماز بخواند، فراهم باشد. تمهيد يعني ساختن فضا، يک جايي هست در جاده، يک مدتي است وزارت نفت، با گفتگوهاي ستاد اقامه نماز بنا شد پمپ بنزين‌ها يک فضاي کوچک براي نمازخانه فراهم کنند. ما صد هزار نفر مدرسه داريم. همه مدارس ما بايد براي نماز، نمازخانه داشته باشند. وقتي کلاس کم مي‌آيد از کجا برداريم؟ سازمان آموزش و پرورش يک تغييراتي کرد، به جاي پنج سال ابتدايي، شش سال شد. بايد يک کلاس اضافه شود، از همان نمازخانه کلاس برمي‌داريم. تمهيد! در جاده‌ها نياز به جايي براي نماز خواندن داريم، الآن تابستان است، مسلمانان در جاده‌ها مي‌ايستند، يک جاي تميز که خنک باشد و امکانات داشته باشد، بايد فراهم باشد. فضا، بايد فضايي متناسب با جمعيت باشد که معطر باشد، دل انگيز باشد، محراب داشته باشد و فرش قشنگ داشته باشد. اينها همه تمهيد است. حکومت بايد چنين جايي را فراهم کند.
دوم تعليم است، حکومت اسلامي موظف است نماز را به اهالي خود تعليم بدهد. تعليم چهار بخش دارد. نماز يک اذکار و يک افعال دارد. اذکار نماز دو آموزش لازم دارد. 1- آموزش قرائت صحيح نماز؛ در آينده به قرائت خواهيم رسيد که براساس حکمتي مسلمان‌ها بايد به عربي نماز بخوانند. عربي بايد صحيح باشد. چه کسي بايد اين آموزش را بدهد؟ صدا وسيما، سازمان تبليغات، دفتر تبليغات، زيرمجموعه‌هايي که اين کار به اينها مربوط مي‌شود. نکند يک طوري باشد که حاجيان به مکه بروند و روحانيون قرائت آنها را درست کنند. اين خيلي بد است. حتي تحصيل کرده‌ها! در همه شهرها قاريان درجه يک داريم. 2- تعليم مفاهيم، از اول اذان تا پايان نماز 35 جمله است. جملات کوتاه با مفاهيم بلند، اين را بايد آموزش بدهيم.
براي هر جمله‌اي در دوران ابتدايي يک دانش آموز بايد سه چهار خط بلد باشد. مغضوبين چه کساني هستند؟ ضالين، چطور انسان منحرف مي‌شود، سبحان يعني چه؟ اشهد، يعني چه؟ به دبيرستان مي‌آيد يک صفحه براي هر جمله بلد باشد. دانشگاه سه صفحه، اين را بايد آموزش داد. افعال هم نماز دارد، کاري به نام وضو که بايد انجام دهيم. به سمتي بايد بايستيم، لباس خاصي بپوشيم. اينها احکام دارد و بايد اين با تقليد انجام شود. يعني از فقيه پارسايي بايد تبعيت کنيم. صدا و سيما، آموزش و پرورش، وزارت ارشاد، سازمان تبليغات اين مسئوليت را دارند. مورد بعد هم اسرار نماز است. چرا نماز مي‌خوانيم و چرا رکوع مي‌کنيم؟ چرا وضو مي‌گيريم؟ چرا تيمم مي‌کنيم؟ اين چراها چيست؟ اينها کار حکومت است.
مورد بعد تبليغ است، دنيايي است که تا براي چيزي تبليغ نکنند گرايش به وجود نمي‌آيد. به قول شهيد مطهري، در سه حوزه هست. در حوزه اقتصاد تبليغ کالا، در حوزه سياست، تبليغ انتخابات و در حوزه فرهنگ، در حوزه فرهنگ به قول شهيد مطهري، از حوزه‌هاي علميه گلايه مي‌کند که ما از شيوه‌هاي جديد و ابزارهاي جديد براي تبليغ دين استفاده نمي‌کنيم. کمبود و فقر داريم. در قانوني که عرض کردم وظايف ويژه‌اي براي وزارت ارشاد آمده است. وزارت ارشاد در حوزه تئاتر و اجرا و نمايشنامه نويسي بايد گفتگوهايي در طي سال با فيلم‌نامه نويسان با متفکران و هنرمندان داشته باشند، نه اينکه مجبور کند آنها را که حتماً نماز را در فيلمتان خراب کنند، يک وقتي از آقاي لطيفي شنيدم که نشده فيلم و سريالي بسازم و به صورت دلي موضوع نماز را در فيلم‌هايم نياورم. اين را با ظرافتي بايد طرح کرد. گاهي يک تبليغي کمتر از يک دقيقه است و باعث مي‌شود طي يک ماه آن کالا به فروش برسد. ما مي‌خواهيم نماز را تبليغ کنيم. نماز زوري و ريايي نه، يک نماز دلي و عاشقانه که با خدا حرف بزند. از چه حلقومي و با چه صدايي باشد مهم است. نقطه مقابل شيطان، رحمان است. خداوند دوست دارد بندگانش با او رابطه برقرار کنند. اين نياز به تبليغ دارد و حکومت بايد اين تبليغ را انجام بدهد.
يکوقتي در آموزش و پرورش، سي سال از انقلاب مي‌گذشت، احساس کردم سينه‌هاي پر تجربه دارند بازنشست مي‌شوند. اينها تجربيات را همراه خودشان به خانه‌ها مي‌برند. يک فراخواني براي معلمان ابتدايي داديم که هرکس تجربه دارد در دوره ابتدايي با اسم و مشخصات بيان کند. هفت هزار نفر پاسخ دادند. سال بعد دوره راهنمايي و سال بعد دوره متوسطه، تبليغ نماز يک کار پيچيده‌اي است. اينطور نيست يک کسي بلند شود داد بزند که چرا نماز نمي‌آييد و تحقير و توهين کند.
مورد چهارم تشويق است. خداوند که اولين آمر به معروف است. در دعاي جوشن مي‌خوانيم، «يا آمر يا ناهي» در قرآن خود خداوند در امر به معروف و نهي از منکر از چه روش‌هايي استفاده کرده است؟ از روش قصه‌گويي و مقايسه استفاده کرد، از روش پرسش استفاده کرده است. وجدان‌ها را فعال کرده است. يکي از روش‌هاي خدا تشويق است و 35 بار در قرآن اين جمله آمده است. «جَنَّاتٌ تَجْرِي‏ مِنْ‏ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ» باغ‌هايي است. نه يک باغ، جنات است. چند جور آب در بهشت هست، نهر هست، چشمه هست، اينها را خداوند به عنوان پاداش براي کارهاي معنوي قرار داده است. پيامبر(ص) خيلي وقت‌ها در جيبش خوردن بود، گردو، انجير يا خرماي خشک، پيغمبر به بچه‌هايي که مسجد آمده بودند، خوردني‌ها را مي‌داد. يا گاهي پيامبر در حضور جمع اسم کسي را مي‌برد و از نمازش تعريف مي‌کرد. امروز به اين تجليل مي‌گويند. تشويق کار حکومت است. کارکنان نماز مجاز هستند بيست دقيقه اقامه نماز کنند. معنايش اين است که نبايد خيلي سخنراني در بين آن باشد. اين مصوب هيأت وزيران است. يک نيروي اداره هست مرتب نماز مي‌آيد يا در نماز فعال است، تکبير و اذان مي‌گويد، نمازخانه را جارو مي‌کند، با عشقي که دارد. رئيس اداره بايد برايش فرق کند کسي که نماز مي‌خواند و فعال است و خودجوش است بايد تشويق اثر گذار بکند. اقامه نماز بر عهده کيست؟ 1- فرد فرد مسلمان‌ها 2- به صورت ويژه خانواده 3- حکومت.
شريعتي: «أَفْضَلُ النَّاسِ مَنْ عَشِقَ الْعِبَادَةَ فَعَانَقَهَا» خوش به حال آنهايي که با عبادت و نمازشان عاشقي مي‌کنند. انشاءالله بچه‌هاي ما هم اين حس را داشته باشند و جامعه ما يک جامعه مطلوب باشد و به سمت يک مدينه فاضله‌اي پيش برويم. امروز صفحه 74 قرآن کريم، آيات 181 تا 186 سوره مبارکه آل عمران را تلاوت خواهيم کرد.
«لَقَدْ سَمِعَ‏ اللَّهُ‏ قَوْلَ‏ الَّذِينَ قالُوا إِنَّ اللَّهَ فَقِيرٌ وَ نَحْنُ أَغْنِياءُ سَنَكْتُبُ ما قالُوا وَ قَتْلَهُمُ الْأَنْبِياءَ بِغَيْرِ حَقٍّ وَ نَقُولُ ذُوقُوا عَذابَ الْحَرِيقِ‏«182» ذلِكَ بِما قَدَّمَتْ أَيْدِيكُمْ وَ أَنَّ اللَّهَ لَيْسَ بِظَلَّامٍ لِلْعَبِيدِ«183» الَّذِينَ قالُوا إِنَّ اللَّهَ عَهِدَ إِلَيْنا أَلَّا نُؤْمِنَ لِرَسُولٍ حَتَّى يَأْتِيَنا بِقُرْبانٍ تَأْكُلُهُ النَّارُ قُلْ قَدْ جاءَكُمْ رُسُلٌ مِنْ قَبْلِي بِالْبَيِّناتِ وَ بِالَّذِي قُلْتُمْ فَلِمَ قَتَلْتُمُوهُمْ إِنْ كُنْتُمْ صادِقِينَ‏ «184» فَإِنْ كَذَّبُوكَ فَقَدْ كُذِّبَ رُسُلٌ مِنْ قَبْلِكَ جاؤُ بِالْبَيِّناتِ وَ الزُّبُرِ وَ الْكِتابِ الْمُنِيرِ«185» كُلُّ نَفْسٍ ذائِقَةُ الْمَوْتِ وَ إِنَّما تُوَفَّوْنَ أُجُورَكُمْ يَوْمَ الْقِيامَةِ فَمَنْ زُحْزِحَ عَنِ النَّارِ وَ أُدْخِلَ الْجَنَّةَ فَقَدْ فازَ وَ مَا الْحَياةُ الدُّنْيا إِلَّا مَتاعُ الْغُرُورِ «186» لَتُبْلَوُنَّ فِي أَمْوالِكُمْ وَ أَنْفُسِكُمْ وَ لَتَسْمَعُنَّ مِنَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتابَ مِنْ قَبْلِكُمْ وَ مِنَ الَّذِينَ أَشْرَكُوا أَذىً كَثِيراً وَ إِنْ تَصْبِرُوا وَ تَتَّقُوا فَإِنَّ ذلِكَ مِنْ عَزْمِ الْأُمُورِ»
ترجمه آيات: همانا خداوند سخن كسانى را كه گفتند: خدا فقير است و ما توانگريم، شنيد. به زودى اين سخن آنان، و به ناحق كشتن آنان پيامبران را، خواهيم نوشت و به آنان خواهيم گفت: بچشيد عذاب آتش سوزان را. آن (عذاب) به سبب دست آورد قبلى خودتان است و همانا خداوند نسبت به بندگان، ستمگر نيست. كسانى كه گفتند: همانا خداوند از ما پيمان گرفته كه به هيچ پيامبرى ايمان نياوريم، مگر آنكه (به صورت معجزه) يك قربانى براى ما بياورد، كه آتش‏ (صاعقه آسمانى) آن را بخورد! بگو: (اين حرف‏ها بهانه است،) بى‏گمان پيامبرانى پيش از من، با دلائلى روشن و (حتى) با همين (پيشنهادى) كه گفتيد، براى شما آمدند، پس اگر راست مى‏گوييد چرا آنان را كشتيد؟(بنابراين) پس اگر تو را تكذيب كردند (چيز تازه‏اى نيست، زيرا) انبياى قبل از تو نيز كه همراه با معجزات و نوشته‏ها و كتاب روشنگر آمده بودند، تكذيب شدند. هركسى چشنده‏ى مرگ است. و بى گمان روز قيامت پاداش‏هاى شما به طور كامل پرداخت خواهد شد. پس هركس از آتش بر كنار شد و به بهشت وارد گشت، قطعاً رستگار است و زندگانى دنيا، جز مايه‏ى فريب نيست. قطعاً شما در اموال وجان‏هاى خويش آزمايش خواهيد شد و از كسانى كه پيش از شما كتاب (آسمانى) داده شده‏اند واز كسانى كه شرك ورزيده‏اند، آزار بسيارى مى‏شنويد و اگر صبورى و پرهيزگارى پيشه كنيد، پس قطعاً آن (صبر، نشانه‏ى) عزم استوار شما در كارهاست.
شريعتي: اين هفته قرار است از حضرت عبدالعظيم حسني بشنويم.
حاج آقاي بهشتي: سلام بر اين مرد بزرگ که امام هادي فرمود: «أنت ولينا حقاً» حقيقتاً از هواداران ما هست. امام زمان ما چنين مطلبي را مي‌فرمايد. حضرت امام خميني(ره) دوازده بهمن وارد تهران شدند. روزهاي سختي بود و هنوز حکومت شاهنشاهي حاکم بود. دو سه روز که گذشت، حضرت امام فرمودند: چند روز تهران هستيم زيارت حضرت عبدالعظيم نرفتيم. در دستگاه فکري کسي وقتي اين باشد که اين زيارت اهميت دارد، نه به عنوان کار مستحبي، يک کار ريشه‌اي، به بچه‌هاي شهر ري خبر مي‌دهند، اين کار را انجام مي‌دهند و حضرت امام به زيارت مي‌روند با وجود خطراتي که بود. ثواب زيارت ايشان معادل زيارت حضرت سيدالشهداء (ع) است. خدا يک آبرويي به اين امامزاده داده و بايد تهراني‌ها به خصوص قدر بدانند.
شريعتي: «والحمدلله رب العالمين و صلي الله علي محمد و آله الطاهرين»