-برنامه سمت خدا
حجت الاسلام والمسلمين حسيني قمي
-قيامت
92-08-12
زود بيدار شدم تا سر ساعت برسم بايد امروز به غوغاي قيامت برسم، من به قد قامت ياران نرسيدم اي کاش لااقل رکعت آخر به جماعت برسم ، آه مادر مگر از من چه گناهي سر زد که دعا کردي و گفتي: به سلامت برسم ،طمع بوسه مدار از لبم اي چشمه که من نذر دارم لب تشنه به زيارت برسم، سيب سرخي سر نيزه است دعا کن من نير اين چنين کال نمانم به شهادت برسم.
سوال – در مورد اسامي قيامت( آيه 180 سوره آل عمران) توضيحاتي بفرماييد.
پاسخ – 180 آل عمران مي فرمايد: کساني که آنچه خداوند از فضل خودش نصيب آنها کرده است بخل مي ورزند فکر نکنند که به نفع آنهاست، اين براي آنها شر است . در قيامت ثروت هايي که جمع کرده اند و در راه خدا نداده اند، بصورت طوق گردن آنها خواهد بود.
در آنجا سنگيني اين ثروت بر وبال گردن آنهاست. و براي آنها عذاب است .اين آيه تجسم اعمال را نشان مي دهد. ما بايد باور کنيم که امانتدار ثروت مان هستيم. اگر انسان به اين باور برسد، سخاوت و انفاق برايش آسان مي شود. بدانيم ثروت و نعمت هاي ديگر از فضل خداست. علم ودانش و فکر و استعداد از نعمت هاي پروردگار است.
آيت الله شيخ محمدحسين قروي اصفهاني استاد شخصيت هايي مثل آيت الله بهجت، آيت الله ميلاني و علامه مظفر بوده .ايشان از بهترين شاگردان آخوند خراساني بوده است. بعضي ها معتقد هستند که حواشي صحبت هاي استاد که شاگرد نوشته است از حرف هاي استاد بهتر است. ايشان مي گويد: يک روز سر درس آمدم و متوجه شدم که درس استاد تکرار ديروز است ،فردا دوباره درس استاد تکراري بود. روز سوم باز استاد درس را تکرار کرد. يکي از شاگردان ايشان آقا شيخ علي محمد بروجردي ( پدرشهيد آقا شيخ مرتضي بروجردي)به استاد گفت که شما داريد درس تکراري مي دهيد. استاد گفت: من مي دانم که دارم درس تکراري مي دهم. ولي سه روز است که هر چه فکر مي کنم نمي توانم حرف جديد بزنم و درس هاي تکراري به مغزم مي رسد. خدا مي خواهد بگويد که حتي فکر تو هم از ماست.( درس توحيدي)پس ما نبايد به خودمان مغرور بشويم .اگر ما باور کنيم که علم و فکر ما از خداست، ديگر براي ياد دادن به ديگران بخل نمي ورزيم. هر چيزي زکاتي دارد: زکات علم تعليم است و زکات آبرو، گذاشتن آبرو براي حل کردن مشکلات ديگران.
اگر ما در علم ،آبروي و.. بخل مي ورزيم بخاطر اينها است که باور نداريم اينها از فضل خداست. در آخر آيه مي فرمايد: آنچه بخل مي ورزيد مي ماند و خداوند وارث آسمان و زمين است. علامه طباطبايي مي فرمايد که اين آيه شبيه آيه 34 سوره توبه است. در اين آيه داريم :طلا و نقره را بصورت گنج جمع مي کنند و آنرا در راه خدا انفاق نمي کنند. در قيامت اين طلا و نقره در آتش جهنم گذاخته مي شود و بر پشت و پهلوي آنها گذاشته مي شود و مي گويند: اين همان گنج هايي است که جمع کرده بوديد. حالا اثر آنرا در اينجا بچشيد.
علامه طباطبايي مي فرمايد که در اسلام ثروت و مالکيت محدوديت ندارد. به چه چيزي گنج مي گويند که عذاب دارد. جواب اين سوال را ادامه ي آيه داده است که مي فرمايد که اگر جمع کرديد و در راه خدا انفاق نکرديد. انفاق در راه خدا چيست؟ راه خدا(في سبيل الله) چند مصداق دارد .هر چيزي که قوام جامعه در راه آن است. مثل جهاد. اگر در جبهه نياز به طلا و نقره باشد و کسي آنرا جمع کند و ندهد، اين يکي از مصداق هاي آن است. مثل مصالح عمومي که حفظ دين و شئونات جامعه قائم به آن است. عده اي ثروت ها را جمع مي کنند درحالي که مي دانند اگر اين ثروت را در اختيار ديگران قرار بدهند (مثلا قرض بدهيم) مشکلات عده اي حل مي شود. الان جوانان براي ازدواج نياز به شغل و وام دارند. اگر جوان شغل نداشته باشد چه مفاسدي به دنبال آن وجود دارد ؟افرادي که از سر بيکاري و فقر ازدواج نمي کنند و مشکلاتي براي آنها پيش مي آيد، آيا ما در گناه آنها شريک نيستيم؟
مثلا ما مي توانيم ثروت مان را در جامعه فعال کنيم و مشکلاتي را حل کنيم. قرآن مي فرمايد که ثروت شان را در راه خدا ا نفاق کنند. اگر در اقوام فردي است که با چند ميليون مشکلش حل مي شود، آيا اين مصداق آيه نيست؟
اين گنج حتما نبايد خيلي زياد باشد. الان نظام بانکداري ما مسئول است. اگر مردم ما به صندوق هاي قرض الحسنه بانک ها اعتماد داشتند، حتما پول شان را در اختيار آنها قرار خواهند داد ولي وقتي آمارها را مي بينند مي فهمند که بانک ها دغدغه ي قرض الحسنه را ندارند. در خيلي موارد پول هاي قرض الحسنه تماماَ بصورت قرض الحسنه پرداخت نمي شود. البته اين آيه شامل کساني که خمس و زکات هم مي دهند مي شود ولي علامه مي فرمايد که اين آيه منحصر به واجبات نيست. يعني اگر کسي خمس مالش را داد فکر نکند که ديگر شامل اين آيه نمي شود. راه خدا از اين بالاتر است. اگر راه خدا زمين مانده و مشکلات عده اي با ثروت ما حل مي شود ،بايد آنرا در اختيار آنها قرار بدهيم و ثروت را بصورت گنج جمع نکنيم. ممکن است که در يک شب انسان همه چيز را از دست برود.مگر اينکه آنها را در راه خدا داده باشد.
واژه ي بخل دوازده بار در قرآن آمده است. در سوره ليل داريم: هر کس دست دهنده دارد و تقوا پيشه مي کند و قيامت را قبول دارد،... کساني که بخل مي ورزند و قيامت را تکذيب کردند. پس منشأ بخل ،تکذيب قيامت است. آيت الله بهجت مي فرمود: ما بايد آنقدر با نهج البلاغه مأنوس باشيم که آنرا از حفظ کنيم . در نامه 53 حضرت امير به مالک اشتر داريم :منشأ بخل ،حرص و ترسيدن از مردم بدگماني به خدا و تکذيب قيامت است. خدا مي فرمايد: روزي که وارد آتش مي شويد ثروت ديگر به دردتان نمي خورد. ما باورنداريم که اگر در راه خدا بدهيم، خدا براي ما جايگزين مي کند. انساني که بخيل و خسيس است و از ديگران مي ترسد، اين باور را ندارد.
مرحوم طبرسي درمجمع البيان ،در ذيل اين آيه داستاني دارد: فرد مسلماني درخت خرمايي داشت و شاخه هاي آن درخانه ي همسايه بود. که اين همسايه هم فقير و هم عيال وار بود. گاهي اوقات خرماها در خانه ي همسايه مي افتاد. اين فرد خسيس خرماها را از اين همسايه مي گرفت. (بعضي آقايان به خانواده شان خرجي نمي دهند. پيامبر فرمود: بدترين مردان شما کسي است زن و فرزندش را وادار کند که دست نياز پيش کس ديگري دراز کند.) گاهي اوقات خرما را از دهان بچه ي اين همسايه درمي آورد.اين همسايه نزد پيامبر رفت و داستان را گفت. پيامبر گفت که اين درخت را بفروش ولي او قبول نکرد. پيامبر فرمود: اين درخت را با يکي از درخت هاي بهشتي عوض کن ولي او قبول نکرد. فردي از اصحاب پيامبر گفت که اگر من او را راضي کنم درخت بهشتي را به من مي دهي. پيامبر قبول کرد. اين صحابي نزد او رفت و اين درخت را با قيمت سنگيني خريد. و آنرا به همسايه داد. پيامبر فرمود :درخت بهشتي براي توست.
بدتر از صفت بخل ،بخل بعلاوه ي حرص است. در سوره تغابن آيه 16 و 17 داريم :اگر انفاق کنيد براي خودتان بهتر است. هر که خداوند او را ،از بخل و حرص نگه دارد، رستگار مي شود. در نهج البلاغه داريم :خدايي که همه ي آسمان ها و زمين مال اوست مي فرمايد که به من قرض بدهيد. خداوند نيازي به ثروت شما ندارد مي خواهد شما را امتحان کند. دنيا دار امتحان است. امام صادق (ع) در خانه کعبه از صبح تا شب يک دعا را تکرار مي کردند. و مي فرمودند: خدايا مرا از بخل بعلاوه ي حرص حفظ کن. در دعا مي خوانيم که خدايا مرا از عذاب نار نجات بده. عذاب نار از بخل مي آيد. فردي گفت که شما دعاي ديگري نخوانديد ؟ امام فرمود که قرآن مي فرمايد: رستگاري در همين دعاست.
علامه طبرسي در مجمع البيان نقل مي کند که به بزرگي گفتند که فلاني اين قدر ثروت جمع کرده است. او گفت: او به اندازه اي که ثروت جمع کرده، عمر هم جمع کرده است؟ گفتند :خير. درمناقب خوارزمي داريم که پيامبر فرمود: اگر مي شد سخاوت را بصورت يک انسان مجسم کرد، او امام حسين(ع) بود.
کساني که براي عزاي سيدالشهدا هزينه مي کنند، اين يک نوع سخاوت است. مردم براي امام حسين(ع) کم نمي گذارند. امام حسين(ع) مي فرمايد: اينکه مردم نيازمند شما هستند، اين براي شما نعمت است، از آن خسته نشويد .اگر از آن اظهار خستگي کنيد اين نعمت به فرد ديگري منتقل مي شود. ما مي توانيم روايات امام حسين(ع) را در هيئت ها تابلو کنيم.
سوال – صفحه ي 500 قرآن کريم را توضيح بفرماييد.
پاسخ – دراين صفحه داريم : پيامبر به مسلمانان بگو که ببخشند کساني که قيامت را قبول ندارند. قيامت هم يوم الله است.اصل شما بر هدايت و دستگيري باشد.
بهترين هديه، کتاب است و خوب است که باني بشويم و به ديگران کتاب هديه بدهيم. پيامبر به اميرالمومنين فرمود: اگر يک نفر بوسيله ي تو هدايت بشود از همه ي آنچه خورشيد بر او مي تابد بهتر است.يکي از راه هاي هدايت جوانان ،خواندن کتاب هاي خوب است.
در آستانه ي محرم هنر ما اين باشد که دست ديگران را بگيريم و بر کشتي سيدالشهد سوار کنيم. هنر اين است که ما کساني را که فکر مي کنيم رابطه اي با سيد الشهدا ندارند، هدايت کنيم. همه ي ائمه کشتي نجات هستند ولي سرعت کشتي امام حسين(ع) بيشتر است. همه را سوار اين کشتي کنيم تا امام حسين(ع) آنها را به ساحل نجات برساند.
خوب است که اگر ما خلافي داريم، به احترام اين ده شب، آنها را کنار بگذاريم. اگر گناه چشم ،بدحجابي و ... است آنها را کنار بگذاريم. آقاي مسلماني در کشور خارجي مي گفت که من نمي دانستم که ماه محرم فرارسيده است. ولي در شب دوم وقتي فهميدم ،به احترام عزاي امام حسين(ع) شرب خمر را کنار گذاشتم. و الان زندگي ام عوض شده است.
آيت الله بهجت مي فرمود: به آيت الله حائري موسس حوزه ي عليمه قم گفتند که رضاخان جلوي عزاداري را گرفته است ،ايشان خيلي ناراحت شدند. فردي به آقا گفت که ناراحت نباشيد ، فقط جلوي روضه خواني که يک کار مستحب است را گرفته اند. آقا فرمود: از اين کار مستحب هزار کار واجب بدست مي آيد. الان ما هر چه داريم از مجالس سيد الشهدا داريم. آيت الله بهجت فرمود: فضيلت گريه ي بر سيد الشهدا از نماز شب بالاتر است. ايشان مي فرمود: اصرار نداشته باشيد که خدمت امام زمان(عج) تشرف پيدا کنيد. دو رکعت نماز و توسل به امام زمان(عج) از تشرف بالاتر است. درمجالس امام حسين(ع) با ادب بنشينيم و گريه کنيم. رفتن به مجالس امام حسين(ع) تشرف خدمت ايشان است.
امروز ساعت پنج خورشيد گرفتگي اتفاق مي افتد که نماز آيات دارد. نماز آيات دو رکعت است.. راه آسان: در هر رکعت حمد را بخوانيد و سوره توحيد يا سوره ديگر را پنج قسمت کنيد و بعد از هرقسمت به رکوع برويد. راه طولاني :درهر رکعت، پنج سوره حمد و سوره پنج توحيد خوانده شود.
کتاب پرتويي از عظمت حسين نوشته ي آيت الله صافي گلپايگاني، کتاب قصه ي کربلا نوشته ي نظري منفرد، کتاب پيشواي شهيدان نوشته ي آيت الله صدر و کتاب بررسي تاريخ عاشورا نوشته ي دکتر آيتي است.