-برنامه سمت خدا
حجت الاسلام والمسلمين حسيني قمي
-شهادت حضرت فاطمه
92-02-01
سوال – در مورد مراسم عزاداري سالگرد شهادت حضرت فاطمه(س) توضيحاتي بفرماييد.
پاسخ – امسال مراسم عزاداري حضرت فاطمه (س) خيلي خوب برگزار شد و عزاداري شبيه عزاداري عاشورا بود. همه ي مردم در عزاداري شرکت کردند. رسانه هم دسته جات عزاداري را خيلي خوب انعکاس داد. از گذشته مراجع تاکيد داشتند که اين مراسم به خوبي برگزاري بشود. اين مراسم درس خوبي براي علما بود که بدانند مردم هميشه آماده هستند ولي مردم بايد در اين مسيرها هدايت بشوند.
الان مردم نگران حجاب وعفاف جامعه هستند. اگر رسانه، علما و مردم با هم تلاش کنند، مي توانند در مورد حجاب جامعه کاري انجام بدهند. آقايي مي گفتند که من چهل سال بود که همسايه ي آيت الله بهجت بودم. همسر من از دنيا رفت و آيت الله بهجت به تشييع جنازه آمدند و بعد به قبرستان آمدند و مراسم خاک سپاري را هم انجام دادند با اينکه کار سختي براي ايشان بود. اصرار کردم که ايشان به قبرستان نيايند ولي ايشان قبول نکردند و گفتند که اين خانم جزو شهدا هستند زيرا من چهل سال است که با ايشان همسايه هستم ولي تابحال صداي ايشان را نشنيدم. اگر رسانه ،علما و مراجع بيان ها را خوب و بابرنامه بگويند، مردم آماده هستند. اين آقاي همسايه مي گفت که روزي در خانه ي ما خيلي سر و صدا بود و ديديم که آيت الله بهجت به منزل ما آمدند و مقداري پول به من دادند و گفتند که من ديدم سر و صدا زياد است ،ممکن است که شما ميهمان داشته باشيد و نياز به کمک مالي داشته باشيد. بعد از مدتي وقتي خواستم پول را به ايشان پس بدهم ولي قبول نکردند و من به اجبار پول را به ايشان دادم و ايشان گفتند که من اين پول را براي خانم شما مي دهم که ختم قرآن کنند.
سوال – در مورد نداها و اسامي قيامت توضيحاتي بفرماييد.
پاسخ – در قرآن هفتاد نام براي قيامت برده شده است. فيض کاشاني در محجة البيضاء مي نويسد که هر کدام از اين اسامي، سِّر و رمزي در قيامت دارد. و فقط براي صدا زدن نيست. در اسامي دنيويي ما مي خواهيم چيزي يا کسي را با اسم صدا بزنيم ولي در قيامت اين طور نيست. هر اسم فضايي قيامت را ترسيم مي کند. مثلا در قرآن اسامي وصفي داريم يوم تبلي السرائر، يوم يفرالمرء من اخيه و...
هر کدام از اين اسامي جهتي دارد. مثلا در مورد عذاب قبر، اميرالمومنين نامه اي به محمد بن ابي بکر نوشته اند( کتاب امالي شيخ مفيد) که مي فرمايند:کساني که دچار عذاب قبر هستند 99 مار آنها را عذاب مي دهد. چرا حضرت عدد 99 را بکار برده اند ؟ اين اعداد هم رمز دارد. شيخ بهائي مي نويسد: اين اعداد اشاره به مجموعه ي صفات و رذايل اخلاقي است که انسان ها وقتي از دنيا مي روند همراه خودشان دارند .
عذاب قبر چيزي نيست که از خارج آمده باشد بلکه چيزي است که ما خودمان همراه برده ايم. اگر ما همراه خودمان حسد ،تکبر ،بددلي و... را برده ايم همان عذاب قبر ما مي شود. قبر هيچ ماري ندارد مگر اينکه ما خودمان صفات رذيله را همراه ببريم .پس در قبر ،حسد براي ما يک مار مي شود. انسان مي تواند عذاب قبر نداشته باشد بشرط اينکه صفات رذيله را در خودش از بين ببرد.
امام خميني در کتاب چهل حديث مي فرمايد که در جهنم دو نوع عذاب داريم: يکي افرادي هستند که گناهکار هستند و کفه ي گناهان شان سنگين تر است و عذاب مي کشند. در جهنم عذابي وجود دارد که منشأ آن يک رذيله ي اخلاقي بوده است. مثلا فردي تکبر يا حسادت داشته و تکبر يا حسادت منشأ صدها گناه شده است. جهنم اين افراد با افراد ديگر متفاوت است. اين افراد يک آتش مخصوص دارند. ممکن است که انسان گناهي انجام بدهد ولي گاهي يک رذيله باعث صدها گناه مي شود.
يکي از دوستان مي گفت که من مدت ها در اصفهان پاي خطبه هاي نمازجمعه حاج آقا ارباب بودم. ايشان گفت که من خاطرات زيادي از ايشان دارم. قرار شد که بعد از تعطيلات نوروز، ايشان خاطراتش را در اختيار من بگذارد ولي متاسفانه ايشان در نوروز از دنيا رفتند. ايشان به نقل از حاج آقا ارباب مي گفتند که زماني در اصفهان جاده اي را از وسط قبرستان عبور دادند.(در زمان شاه خيلي به اين مسائل پايبند نبودند) روزي از اين خيابان که هنوز نيمه کاره بود ،عبور مي کردم که ديدم تعدادي از بچه ها دارند با سر اسکلتي فوتبال بازي مي کنند. من آن سراسکلت را گرفتم و با عصايم در خاک دفن کردم. هنگام شب خواب ديدم که آقايي به ظاهر مذهبي از من تشکر مي کند. به او گفتم که من شما را نمي شناسم. او گفت که من صاحب جمجمه اي بودم که شما از بچه ها گرفتيد. من مستحب اين عقوبت بودم زيرا کله ي من کمي باد داشت و کمي تکبر داشتم (البته ايشان فرد خوبي بوده) و بايد مواخده مي شدم.
پس اگر انسان اين رذايل را از بين نبرد و همراه خودش به قبر ببرد همه ي آنها تبديل به عذاب مي شود.
هر کدام از اسامي قيامت اسراري دارد. يکي از اسامي قيامت يوم الطناد يعني روز صدا زدن يا ندا کردن است، در اين روز جهنم يان صدا مي زنند. سيدبن طاوس حديثي نقل کرده اند که جهنميان در قيامت، سه نوع ندا دارند:
(سوره اعراف آيه 50) جهنميان بهشتيان را صدا مي زنند و مي گويند که کمي به ما آب بدهيد. روايت داريم که اهل جهنم تشنه مي ميرند، تشنه وارد قبر مي شوند، تشنه سر از قبر برمي دارند و تشنه وارد قيامت مي شوند. اگر آب نمي شود چيز ديگري به ما بدهيد. آنها مي گويند که اين نعمت ها براي شما حرام است. اين افراد کساني بودند که دين داران را مسخره مي کردند و در دنيا دين را فراموش کرده بودند. در روايت داريم که مدت چهل سال طول مي کشد تا بهشتيان جواب رد به جهنميان بدهند. روايت داريم :انتظار از مرگ سخت تر است.
(سوره غافر آيه 49)جهنميان به ماموران جهنم ندا مي دهند که شما از خدا بخواهيد که يک روز عذاب ما را تخفيف بدهد. آنها مي گويند که چرا شما در دنيا جواب انبياء را نشنيديد ؟ ماموران هم جواب رد مي دهند.
(سوره زخرف آيه 77)جهنميان ندا مي دهند که اي مالک(مامور جهنم) از خدا بخواه که ما را نابود کند و ما تمام بشويم. بعد از چهل سال به آنها مي گويد که شما اينجا هستيد. بايد در دنيا حرف ها را گوش مي کرديد ولي سخنان دين را نپذيرفتيد.
چرا جهنميان مستقيما از خدا درخواست نمي کنند؟ مرحوم علامه مي فرمايد که جواب اين سوال در آيه 15 سوره مطففين آمده است که مي فرمايد: اهل جهنم قابليت درخواست از خدا را ندارند و بين آنها با خدا حجاب است.(برعکس در بهشت به بهشتيان سلام مي کنند و مي گويند که داخل شويد و هر چه مي خواهيد مهيا است.)پس جهنميان محجوب هستند و نمي توانند تقاضاي شان را به خدا بگويند. در آيه 108 سوره مومنون داريم :وقتي مرگ عده اي مي رسد، آنها مي گويند خدايا ما را برگردان تا عمل صالح انجام دهيم ... جهنميان مي گويند :ما را از آتش برگردان اين آخرين بار است. خطاب مي آيد: گم شويد، دورشويد ( اين تعبير براي دور شدن حيوان بکار مي رود) شما در دنيا مومنين را مسخره مي کرديد. (اگر خدا ما را برگرداند ما باز کارهاي گذشته را ادامه مي دهيم زيرا در زندگي موقعيت هايي پيش آمده است که تصميم جدي گرفته ايم که اشتباه را کنار بگذاريم ولي باز آنرا ادامه داده ايم.
به عالمي گفتند که اگر مخبري به شما خبر بدهد که شما تا هفته ي ديگر زنده نيستيد چکار مي کنيد؟ ايشان فرمود :من هيچ تغييري در زندگي ام نمي دهم زيرا از زماني که به تکليف رسيده ام در زندگي ام حساب داشته ام.
در شهرستاني ، يک وصيت نامه اي به من نشان دادند که ببينم درست است يا خير، مبلغ ارث بيست ميليارد تومان بود. در کل وصيت نامه هيچ کار خيري نوشته نشده بود و فقط نوشته بود که صد هزا رتومان به فقرا بدهيد. شما فکر کنيد که در قيامت مي خواهيد به خدا بگوييد که ما را برگردان ، پس از همين الان شروع کنيم.)
گناه بد است ولي اگر منشأ گناه رذيله اخلاقي در وجود باشد، خيلي بدتر است زيرا اين رذيله باعث توليد هزاران گناه مي شود. از آيت الله بهجت پرسيدم که ما چه کتاب اخلاقي بخوانيم ؟ايشان فرمود: جامع السادات بخوانيد. مرحوم مهدي نراقي درجامع السادات فرمود: صفات رذيله کشتزار گناهان است يعني تکبر صدها گناه توليد مي کند. پس آتش جهنم اين فرد با آتش جهنم فردي که يک گناه انجام مي دهد فرق مي کند.
سوال – صفحه 304 قرآن کريم را توضيح بفرماييد
پاسخ – در پايان اين صفحه داريم :علامه مجلس از موسي بن جعفر(ع) نقل کرده است که اگر کسي مي خواهد براي نماز شب بلند بشود اگر آيه پاياني اين صفحه را بخواند تا خواب نماند.
مهم اين است که ما دغدغه ي نافله ي شب را داشته باشيم.حاج آقا مصطفي خميني مي گفتند که روزي ديدم که پدرم بعد از نماز صبح ، بلند گريه مي کند و علت را از مادرم پرسيدم و مادرم گفت که پدرت هر وقت از نماز شب خواب مي ماند، گريه مي کند. گاهي ما اگر يک سفر پروازي داشته باشيم از اضطراب خواب مان نمي برد و هيچ وقت از پرواز جا نمي مانيم ولي چرا براي نماز شب خواب مي مانيم ؟ آيا نماز صبح پرواز نيست؟ شهيد رضوان عليه يک شب از نماز شب خواب مانده بود و شعري گفت که خدايا يک مصيبت عُظما به من رسيد که ديشب از نماز شب خواب ماندم.
اگر انسان دغدغه ي نماز را داشته باشد حتي اگر اين آيه را هم نخواند، ازنماز شب يا صبح خواب نمي ماند.
انشاءالله خداوند توفيق معارف دين و عمل به آن را به همه عنايت بفرمايد.