-برنامه سمت خدا
-حجت الاسلام والمسلمين حسيني قمي
-روز زن
91-02-23
اي شکوهت فراتر از باور اي مقامات بالاتر از از ادراک وصف تو درک ليلةالقدر است فهم ما از تبار ما ادراک کوثري بي کرانه دريايي، ماييم و ظرف حقير اين کلمات بايد از تو نوشت با آيات بايد از تو سرود با صلوات، آيه درآيه وصف تو جاري ست فتلقي مباهله کوثر در دل انما يريدون الله در فصل لربک ونحر، از بهشت آمدي به هيئت نور عطر سيبت وزيده در هستي تو گل نه تو نوبهار نه تو بهشت هستي، روز مادر شده در محضر تو آمدم پا به پاي اين کلمات، هديه ي من براي تو اشک است هديه من براي تو صلوات.
سوال – در مورد صبر حضرت خديجه توضيحاتي بفرماييد.
پاسخ – امروز روز زن و تولد حضرت فاطمه است. امام کاظم (ع) فرمودند: کسي که به بازار برود و هديه اي براي همسرش تهيه کند اين مثل صدقه است. هديه نبايد حتما مادي باشد، اگر امروز آقايان اخلاق بد خودشان را کنار بگذارند اين خودش هديه است. يک شاخه گل ممکن است که پژمرده بشود ولي اگر مرد به همسرش بگويد که او را دوست دارد اين حرف از دل خانمش بيرون نخواهد رفت.
يکي از بانوان با عظمت که در برابر بسياري از مصيبت ها صبر کرد مادر حضرت فاطمه يعني خديجه ي کبري است. بعضي ها به پيامبر اعتراض مي کردند که تو چقدر نام خديجه را مي بري. پيامبر فرمود: روزي که هيچ کس به من ايمان نياورده بود اين بانو به من ايمان آورد. و همه ي مال و هستي خودش را در راه اسلام قرار داد. حضرت به اين بانو خيلي علاقه داشتند. در سيزده سال اول اسلام اين بانو مقاومت مي کند و پاداش اين صبر و مقاومت ولادت فاطمه است. اگر ما بخواهيم به امامان سلام بدهيم آنها را مفتخر به اين مي دانيم که آنها فرزند خديجه ي کبري هستند. شيخ صدوق در کتاب امالي داستاني را از امام صادق (ع) نقل مي کند که فردي از امام سوال کرد که ولادت حضرت فاطمه به چه شکلي بود. امام فرمودند: بعد از ازدواج خديجه با پيامبر، خديجه از طرف زنان مورد تحريم اجتماعي قرار گرفت و کسي با ايشان رفت و آمد نمي کردند. حضرت خديجه غمگين مي شدند. تنهايي خيلي سخت است ولي ايشان اين سختي را تحمل کردند تا زمان بارداري ايشان فرا رسيد. امام مي فرمايد: فاطمه قبل از تولدش با مادرش صحبت مي کرد و او را دلداري مي داد. اگر عيسي در گهواره مي تواند سخن بگويد پس فاطمه هم در شکم مادرش مي تواند با مادرش صحبت بکند. يک روز پيامبر وارد خانه شدند و ديدند که او با کسي دارد صحبت مي کند ولي کسي در خانه نيست. خديجه گفت که نوزاد با من انس گرفته است و صحبت مي کند. در روز تولد، پيامبر براي زنان پيام فرستاد که به کمک خديجه بيايند ولي آنها بخاطر اختلافات قبلي نيامدند و تحريم را نشکستند. امام مي فرمايد: چهار بانوي آسماني آمدند و خودشان را معرفي کردند. يکي از آنها که ديگران را معرفي مي کرد ساره همسر ابراهيم بود و ديگري آسيه همسر فرعون و ديگري حضرت مريم و ديگري خواهر موسي بن عمران بود. اين چهار بانوي بهشتي به استقبال ولادت فاطمه آمدند. اين صبر و تحملي که فاطمه و خديجه کبري داشتند به کوثر رسيد. تفسير کبير فخر رازي ( 32 جلد است و در جلد آخر و رد ذيل تفسير سوره ي کوثر) در ميان اهل سنت از همه بالاتر است و در ميان تفاسير شيعه تفاسيري که بر همه ي تفاسير مقدم است تفسير شيخ طوسي است و هزار سال از وفات او مي گذرد. شيخ طبرسي در کتاب مجمع البيان خود از کتاب شيخ طوسي استفاده کرده است. فخر رازي وقتي به تفسير سوره ي کوثر مي رسد مي گويد: تفسير سوره ي کوثر فاطمه است زيرا اين آيه در زماني نازل شد که عده اي گفتند که اگر پيامبر از بين برود نسلش منقطع مي شود و با مرگ پيامبر همه چيز تمام مي شود و دين اسلام ادامه پيدا نمي کند. فخر رازي مي گويد: در طول تاريخ همه فرزندان فاطمه را کشتند ولي امروز عالم پر از فرزندان فاطمه است، يکي از بزرگان اين نسل، نسل امامان است. ما تعداد علماي زيادي از نسل فاطمه ي زهرا (سادات طباطبايي و موسوي ) داريم. وقتي انسان کتاب فوايد الرضويه شيخ طوسي را مي خواند متحير مي ماند که از کدام علماي شيعه بگويد: از سيد بحر العلوم، سيد مرتضي، آيت الله بروجردي، علامه طباطبايي و. .. ( از نسل طباطبايي ) و علماي بزرگي مثل سيد بن طاوس، چنين نسلي از فاطمه بوجود آمد. درعالم کسي نيست که بتواند بگويد که من از نسل کساني هستم که در برابر صديقه ي کبرا ايستادگي کردند.
يکي از سنت هاي پسنديده اي که درميان ما هست اين است که اگر کار خوبي ديديم آنرا تشويق کنيم. الان بيش از دو سال و نيم از برنامه ي سمت خدا مي گذرد. من از طرف خودم و تمام کارشناسان مي گويم که اگر شما به اين برنامه علاقه داريد بايد آنرا نشان بدهيد. فقط تماشا کردن برنامه کافي نيست و شما مي توانيد از اين برنامه بعنوان يک برنامه ي خوب قدرداني کنيد. ما اطلاعات کاملي از تعداد بينندگان خودمان نداريم و بهتر است که شما امروز يک پيام به اين برنامه بدهيد. خوب است که انسان در هر کار خوب شراکت بکند و آنرا تاييد کند.
سوال – آيات پاياني سوره فجر و آيات پاياني سوره بلد را توضيح بفرماييد.
پاسخ – امام صادق (ع) فرمودند: در نمازهاي واجب و مستحب سوره ي فجر را بخوانيد زيرا اين سوره امام حسين (ع) است زيرا آيات ياايتهاالنفس المطمئنه... کامل ترين مصداق نفس مطمئنه امام حسين(ع) بود که با آرامش در آخرين لحظات آنچه داشت در راه خدا تقديم کرد.
سوال – در مورد روز مادر و روز زن توضيحاتي بفرماييد.
پاسخ – ما در قرآن چهار پيام قرآني در مورد روز مادر داريم: پيام اول در مورد احسان است که در سوره ي اسراء آيه 23، سوره بقره آيه 83، سوره انعام آيه 153 و سوره نساء آيه 36، سوره احقاف آيه 15 و سوره ي عنکبوت آيه 8 داريم که به پدر ومادرخود احسان کنيد. معناي احسان چيست ؟ امام صادق (ع) مي فرمايد: احسان به پدر ومادر اين است که بدون اينکه پدرو مادر حاجت خودشان را به زبان بياورند شما آنرا برآورده کنيد. يعني انسان بايد خودش بررسي کند و نياز آنها را برطرف کند.پيام دوم قرآني در سوره ي اسراء آيه 24 مي فرمايد: براي پدر ومادر بال رحمت را بگشا و پدرو مادر را در آغوش رحمت بگير. (در حالات سيدبن طاوس داريم که ايشان در وصيت نامه شان نوشتند که تا پدر ومادر من زنده بودند من آنها را در آغوش خودم مي گرفتم، پس قبر من را پايين قبر پدر ومادرم قرار بدهيد.در داخل حرم اميرالمومنان، قبر سيدطاوس و پدر و مادرش است.) پيام قرآني سوم انفاق ويژه براي پدر و مادر است، در سوره بقره آيه 215 مي فرمايد: که نفقه پدر ومادرخود را پرداخت کنيد. در نفقه ي واجب، اگر پدر و مادر ما نيازمند باشند نفقه ي آنها بر ما واجب است همانطور که نفقه ي همسر و فرزندان بر انسان واجب است. در پيام قرآني ديگر وصيت ويژه براي پدر ومادر است. در سوره بقره آيه 81 داريم: براي وصيت اول پدر و مادر را در نظر بگيريد. بطور طبيعي از فرزند يک ششم به پدر ومادر ارث مي رسد ولي اگر پدرومادر احتياج دارند و در سختي هستند مي توانيد وصيت کنيد که به آنها ارث بيشتري برسد. امام خميني در کتاب وعده ي ديدار عبارتي دارند که مي فرمايند: حقوق بسيار مادرها را نمي توان شمرد و نمي توان به حق ادا کرد. يک شب مادر نسبت به فرزندش از سالها عمر پدر متعهد ارزنده تر است. تجسم عطوفت و رحمت در ديدگان مادر بارقه ي رحمت رب العالمين است. خداي تبارک و تعالي قلب و جان مادران را با نور رحمت آميخته است.
امروز نبايد احترامات ما به همسر تشريفاتي باشد. از نظر فقهي وقتي خانمي فرزند دارد يک ششم از شوهرش ارث ( از زمين ارث نمي برد)مي برد، اين سهم زيادي نمي شود. خيلي موارد اين سهم، زندگي آنها را بعد از فوت شوهرشان مختل مي کند و گاهي فرزندان طمع مي کنند و مي گويند که اين خانه ورثه اي به درد مادر نمي خورد و يک خانه استيجاري در آن طرف شهر براي او مي گيرند و مادر را به آنجا مي فرستند. امام در وصيت نامه شان مي نويسند: منزلي که در قم دارم بين ورثه تقسيم شود ولي ورثه موظف هستند مادام که مادرشان در قيد حيات هستند با او مزاحمت نکنند. يعني اينکه سکني و منافع آن تا زمان حيات واگذار به ايشان نمودم و کسي حق مزاحمت ندارد.
پس شوهر مي تواند مقداري از خانه را به نام همسرش بکند يا اينکه وصيت بکند که تا زمان حيات همسرش استفاده از منافع مسکن بدست همسرش باشد.
اگر ما خدمتي به مادر کرديم، آن خدمت را بزرگ نشماريم. در کتاب تفسير في زلال از سيد قطب روايتي داريم: فردي در حال طواف مادرش را به دوش گرفته بود، پيامبر را ديد و گفت که من مادرم را به دوش گرفته ام، آيا با اينکار حق مادرم را ادا کرده ام؟ پيامبر فرمود: حضرت فرمود: هنوز جبران يکي از ناله هاي مادر نشده است. خدمت ما به پدر ومادر بغير از خدمتي است که آنها در مورد فرزندان انجام داده است و ديگر اينکه مادر نسبت به پدر سهم بيشتري دارد. يکي از راههاي جلب محبت خدا خدمت به پدر ومادر است. کساني که توبه کرده اند اگر مي خواهند مطمئن بشوند که خدا آنها را مي بخشد به پدر و مادرشان خدمت کنند. روايتي از مرحوم راوندي نقل کرده اند که فردي نزد پيامبرآمد و گفت: من هر نوع گناهي انجام داده ام ولي توبه کرده ام. من الان چکار کنم که توبه ي من پذيرفته بشود و رحمت خدا شامل حال من بشود. پيامبر فرمود: آيا مادرت در قيد حيات است؟ او گفت: نه، ولي پدرم در قيد حيات است. پيامبر فرمود: به پدرت خدمت کن. وقتي او دور شد، پيامبر با حسرت فرمود: کاش، او مادر داشت. ديگر اينکه از پيامبر سوال کردند که حق پدر و مادر چيست؟ پيامبر فرمود: انسان با خدمت به پدر ومادر مي تواند خودش را بهشتي بکند و با رنجاندن آنها مي تواند جهنمي بشود. پيامبر مي فرمايد: اگر اهل خدمت به پدر ومادر باشي، فرض کن که در بهشت نشسته اي ولي اگر در حق آنها کوتاهي کني،بدان که در جهنم نشسته اي. بعضي ها مي گويند: پدر و مادر در حق ما ظلم کرده اند ما چکار کنيم ؟ در روايت داريم: اگر کسي نگاه خشم آلود به پدر و مادر داشته باشد حتي اگر آنها به فرزند ظلم کرده باشند، خدا نماز او را نمي پذيرد. (مرحوم مجلسي مي فرمايد که اين منافاتي با گناهکار بودن پدر و مادر ندارد و اين مانع کوتاهي ما در مقابل پدر و مادر نمي شود.)
اگر ما مشغول نماز مستحبي هستيم و پدر ومادر ما را صدا زدند، بايد نماز را قطع کنيم و جواب آنها را بدهيم. اگر ما درحال شروع نماز واجب هستيم و آنها ما را صدا زدند نبايد نماز را شروع کنيم و بايد جواب آنها را بدهيم ولي اگر نماز واجب را شروع کرديم نمي توانيم آنرا قطع کنيم. فردي به پيامبر گفت که من مي خواهم به جهاد بروم ولي پدر ومادرم مي خواهند که من با آنها انس بگيرم، من چکار کنم ؟ پيامبر فرمود: يک شبانه روز انس با پدر ومادر از يکسال جهاد ( البته جهادي که واجب کفايي باشد) بالاتر است. حالا اگر کسي در زمان حيات پدر و مادر به آنها خدمت کرده باشد ولي بعد از فوت آنها را فراموش کند مورد عاق آنها قرار مي گيرد. پيامبر فرمود: اگر ديني به گردن پدر ومادر هست و فرزند آنها را ادا نکند( بعد از فوت آنها ) و براي آنها طلب آمرزش نکند، مورد عاق آنها قرار مي گيرد.