-برنامه سمت خدا
-حجت الاسلام والمسلمين حسيني قمي
-صبر بر بيماري
90-10-03
سوال – من شنيده ام که بيماري عقوبت گناهان ماست. من مدتي است که دچار بيماري سختي شده ام که خلاصي از آن بسيار سخت است و هر چه به اعمال خودم نگاه مي کنم گناه آنچناني نمي بينم. آيا واقعا من بخاطر گناهانم عقوبت مي شوم ؟
گاهي اطرافيان ما را شماتت مي کنند که ببين چه کار کردي که به اين بيماري دچار شده اي. راهنمايي بفرماييد.
پاسخ – گاهي شماتت افراد مشکل را بيشتر مي کند. آيا مگر انبياء الهي و اولياء معصوم نبودند؟ ما در تاريخ مي بينيم که آنها مصيبت هاي سنگيني داشته اند. آيا انبياء بيمار نمي شدند؟ در روايتي داريم که اميرالمومنين دچار چشم درد شديدي شدند به حدي که فرياد مي زدند. صيحه ي بيمار ثواب تسبيح دارد و ناله ي بيمار ثواب ذکر دارد. پيامبر پيش حضرت آمدند و براي آرام کردن اميرالمومنين از راهي استفاده کردند. پيامبر اشاره اي به سختي جان گرفتن و جان دادن کفارکردند و مقداري از عذاب هاي الهي را مطرح کردند. اميرالمومنين نشست و گفت که من درد خودم را فراموش کردم. يک بار ديگر اينها را تکرار کنيد. کسي فکر نکند که بيماري الزاما بخاطر عقوبت است. امام حسن(ع) و امام حسين (ع) بشدت بيمار شدند به حدي که براي سلامتي آن دو بزرگوار نذر کردند که سه روز، روزه بگيرند. امام حسين (ع) به همراه پدرشان عازم سفر حج بودند و در بين مسير بيمار شدند. بقدري بيماري شدت پيدا کرد که امام نتوانست به مکه برود و همانجا امام علي (ع) گوسفندي قرباني کردند و امام حسين (ع) از نيمه راه برگشت. اگر ما گرفتار چنين مشکلي بشويم، ديگران مي گويند ببين که توچه گناهي مرتکب شدي که خدا تو را از مدينه برگرداند، تو قابليت نداشتي و پيامبر و خدا تو را نپذيرفت. ممکن است که بيماري طبيعي باشد. در کافي داريم که حضرت امام سجاد (ع) سه بار آنچنان بيماري شان شديد شد که وصيت نامه نوشتند ولي باز بهبودي پيدا مي کرند. امام موسي بن جعفر (ع) فرمودند: من هفده ماه است که دچار تب هستم و اين تب من را رها نمي کند. قرآن در سه جاي داستان حضرت ايوب و بيماري او را نقل مي کند. امام صادق (ع) فرمود: بيماري حضرت ايوب هفت سال طول کشيد. ايشان چه گناهي کرده بودند؟ در زمان ايوب هيچ کس عزيزتر از ايوب در نزد خدا نبود ولي گرفتار بيماري بود. همسر ايوب در اين هفت سال با ايوب ماند. اين فکر قديمي است. يونس بن عمار يکي از اصحاب امام صادق (ع) بود و از بيماري رنج مي برد. او به امام گفت: مردم به من مي گويند که خدا به تو نظر نداشته که تو دچار بيماري هستي. امام فرموند: آنها اشتباه مي کنند، مگر داستان آل ياسين را نخوانده اي؟ آيه 20 سوره يس مي فرمايد: آل ياسين بيماري سختي در دستش داشت. در حديثي داريم که وقتي بيماري ايوب تمام شد و خوب شد، از او پرسيدند دراين هفت سال مشکل ترين چيز براي توچه بود؟ ايوب فرمود: کساني که من را شماتت مي کردند. امام صادق (ع) فرمود: کسي را شماتت نکنيد. زيرا ممکن است که او خوب بشود و تو به آن بيماري يا گناه مبتلا بشويد. پيامبر فرمود: وقتي ديديد که کسي دچار بيماري است، در کنار تخت او، حمد خدا را نگوييد از اينکه سلامت هستيد زيرا ممکن است که اين کار معني دار باشد. بيماري مي توان امتحان باشد. حتي اگر بيماري عقوبت هم باشد کسي حق ندارد که شماتت بکند و حق ندارد که در کنار تخت بيماري الحمد لله بگويد. اگر کسي بيماري را بخاطر عقوبت دارد خيلي خوب است زيرا در همين دنيا فرصت داشته که عقوبت کارش را ببيند که به قيامت کشيده نشود. اين عنايت خداست. حضرت زينب وقتي در نزد يزيد بودند، او اهل بيت را سرزنش مي کرد و مي گفت که خدا خواسته ما عزيز باشيم و شما اسير دست ما باشيد. حضرت فرمود: اين آيه براي تو نيست بلکه اين آيه براي توست: گناهکار خيلي نکند که اگر مجازات نمي شود خير اوست. پس اگر بيماري ما بخاطر عقوبت گناهان هم باشد باز اين جاي حمد دارد و اگر اين بيماري بخاطر امتحان است باز جاي حمد دارد. مگر بيماري اختصاص به ما مسلمانان دارد ؟ ما با وعده هاي الهي آرامشي پيدا مي کنيم.
سوال – خدا به من فرزند معلولي داده است که من در روز چهارساعت مي خوابم. من فرصت انجام نمازهاي مستحب و خواندن قرآن و رفتن به مسجد را ندارم. من براي رضاي خدا اين کار را مي کنم ولي بعضي مواقع خيلي خسته مي شوم. راهنمايي بفرماييد.
پاسخ – باورهاي ديني ما را نگه مي دارد. دو نفر همسفر به مدينه رفتند. يکي از آنها بيمار شد و فرد ديگر هر روز به زيارت مي رفت و از او مراقبت نمي کرد. بيمار به کسي پيغام داد و اين پيغام را به امام صادق (ع) رساندند. امام پيغام دادند که به اين آقا بگوييد: اگر کنار همسفر بنشيني و از همسفرت مراقبت کني ثوابش از نماز در مسجدالنبي بيشتر است. در مسجدالنبي يک رکعت نماز معادل ده هزار رکعت نماز است. پس پرستاري از اين بالاتر است. کسي که از بيمار پرستاري مي کند نبايد نگران از دست دادن کارهاي مستحب باشد زيرا اين کار او، فضيلتش بالاتر از اعمال مستحب است. امام خميني به دخترشان که از اذيت هاي فرزندش گله داشت فرمودند که من حاضرم تمام عبادات خودم را بدهم و ثواب بزگ کردن بچه ها و سختي آنها را بگيرم. ما در محاسبات مان دقيق نيستيم. امام خميني با دوستان شان به مشهد مشرف شدند. امام زودتر از همه ي همسفران بر مي گشتند و همه چيز را آماده مي کردند. از ايشان پرسيدند که چرا شما اين قدر زود برگشتيد ؟ امام مي فرموند: زيرا ثواب اين کار بيشتر از زيارت است. مابايد باور کنيم که خدمت پاداش زيادي دارد. حالا اگر اين خدمت به بيمار باشد پاداش آن خيلي بيشتر است. فردي به امام صادق (ع) گفت که من با عده اي به سفر حج رفتم و آنها وسايل شان را پيش من گذاشتند و به زيارت خانه ي خدا رفتند و من از وسايل آنها نگهداري کردم. امام فرمود: بدان ثواب تو از همه بيشتر است. پيامبر فرمود: روايت داريم که اگر غذاي خاصي براي بيماري غذا درست کند، خدا از ميوه هاي بهشتي به او مي دهد. اگر ما به اينها باور داشته باشيم ديگران نگران نيستيم که چرا کارهاي مستحبي انجام نداده ايم. کساني که توفيق پرستاري از بيمار را دارند خودشان به اينها باور دارند. من در سفر حج جواني را مي ديدم که همه بخاطر توفيقي که داشت همه به او حسرت مي خوردند. او همسري داشت که روي ويلچر بود. اين جوان بجاي هر کاري به اين خانم خدمت مي کرد. کساني هستند که ده سال است که به مادرشوهرشان خدمت مي کنند. اگر ايمان به وعده هاي الهي نبود قطعا اين افراد تحمل در اين راه را نداشتند.
سوال – در مورد سوره ص آيات 17 تا 26 توضيح بفرماييد.
پاسخ – در قرآن آيه 17 در مورد صبر است. در قرآن 103 بار واژه ي صبر آمده است. در شانزده آيه قبل خدا به حرفهايي که مشرکين مي زنند مي پردازد. آنها به پيامبر زخم زبان مي زدند. از جمله اينکه مي فرمايد: آنها پيامبر را مسخره مي کردند و مي گفتند که اگر عذابي هست همين الان آنرا براي ما بياور. خدا به پيامبر فرمود: صبر کن. (سليمان، ايوب، يعقوب و... سختيهاي زيادي کشيدند.) بدان پيروزي با ماست. فردي به امام سجاد (ع) گفت: درحادثه ي کربلا چه کسي پيروز شد ؟ امام فرمود: صبر کن ظهر بشود و اذان بگويند. اگر هنوز نماز برپا بود معلوم مي شود که حسين پيروز است. پس قطعا پيروزي از انبياء است. در اين آيه با ذکر نُه پيامبر و زندگي آنها خدا به پيامبر دلداري مي دهد.
سوال – در مورد پرستاري از بيماران توضيحاتي بفرماييد.
پاسخ- ما نمي توانيم بگوييم که بيماري عقوبت است. کسي نمي تواند بگويد که اين بيماري در فرد، مواخذه ي الهي است. ما نمي توانيم اين را تشخيص بدهيم. ما در مورد پاداش بيمارها و پرستارها گفته ايم. ما از بيماران تقاضا مي کنيم که با پرستاران شان کنار بيايند و البته پرستاران هم مراعات حال آنها را بکنند. حضرت علي (ع) در نهج البلاغه مي فرمايد: تا بيماري با تو کنار بيايد، تو با بيماري کنار بيا. يکي از دوستان مي گفت که پدر و پدر بزرگم بيمار بودند. پدر بزرگم هميشه با بيماري کنار مي آمد ولي پدرم اين کار را نمي کرد. ما تا کسالتي پيدا مي کنيم سريع در رختخواب مي خوابيم. انسان بايد بتواند از نظر روحي و رواني خودش را نگه دارد. داريم که تا مجبور نشديد به طبيب مراجعه نکنيد. البته منظور ما اين نيست که بيماري خودمان را از طبيب کتمان کنيم. درهنگام بيماري سعي کنيم که تحمل مان بالا باشد، در هنگام بيماري سخت نگيريم، اعتراض نکنيم و فرياد نزنيم و با پرستارمان طوري رفتار کنيم که آنها بتوانند از ما مراقبت کنند.
امشب آخرين شب محرم است و آغاز فضل زمستان و شب يلدا است. امام صادق (ع) فرمودند: زمستان بهار مومن است. زيرا اين فصل شبهاي طولاني دارد و انسان فرصت شب زنده داري پيدا مي کند و روزهاي آن کوتاه است و انسان فرصت روزه داري پيدا مي کنيد. در اين شبهاي طولاني ما بايد مقداري را براي عبادت با خدا بگذاريم. اگر ما نماز قضا و روزه ي قضا داريم خوب است که الان آنرا بجا بياوريم. اگر کسي روزه ي قضا دارد نمي تواند روزه ي مستحبي بگيرد. جواني را در اروپا ديدم که تمام سه ماه رجب، شعبان و رمضان را روزه مي گرفت.
در زمان پيامبر، يکي از خدماتي که خانم ها در جنگ انجام مي دادند پرستاري بود. مثلا حضرت فاطمه (س)، ام سلمه و.. اين خدمت را انجام مي داند. بانويي مي گفت: بخاطر پرستاري که من در جنگ انجام مي دادم، پيامبر به من گردنبندي هديه داد. اگر امروزه پيامبر خدا بودند قطعا به تمام پرستاران اين هديه را مي دادند. پرستاران مستحق اين هديه هستند.
خدايا دعاي بيماران را در حق خودشان، ما و پرستاران شان مستجاب بگردان.