برنامه سمت خدا
-حجت الاسلام والمسلمين حسيني قمي
-آثار حسن خلق
90-08-28
سوال – در مورد کيفر بداخلاقي ها و آثار حُسن خلق در خانه توضيحاتي بفرماييد.
پاسخ – رسول اکرم مي فرمايد: اگر خانمي همسرش را با زبان آزار بدهد (زخم زبان خيلي سخت است. زخم شمشير قابل التيام است ولي زخم زبان قابل التيام نيست و خيلي سخت تر است.) خدا هيچ عبادتي را از او نمي پذيرد عبادات واجب، مستحب و توبه. حتي اگر تمام عمرش را روزه بگيرد و اموالش را در راه خدا بدهد مگر اينکه همسرش را راضي بکند. و اگر مرد هم اين طور باشد همين است. شکستن دل همسر با نماز و روزه و کارهاي ثواب ديگر جبران نمي شود. در روايتي امام مي فرمايد: اگر خانمي به همسرش بگويد که ما در زندگي از تو خير نديديم، عملش حبط مي شود. حبط عمل يعني نابودي همه ي گذشته. اگر کسي بعد از پنجاه سال کافر بشود همه ي اعمالش حبط مي شود. سعدبن معاذ يکي از اصحاب رسول خدا بود. ويژگي فراواني داشت ودر جنگ بدر و احد حضور داشت و يکي از مجاهدين بود. او در جنگ احد مجروح شد و بعد جانباز شد. او را به مدينه منتقل کردند و در اثر شدت جراحات به شهادت رسيد. پيامبر خودشان ناظر بر غسل او بودند. پيامبر پابرهنه به تشييع جنازه آمدند و گاهي سمت راست و گاهي سمت تابوت را مي گرفتند و پيامبر فرمود که هفتاد هزار فرشته در تشييع جنازه ي او حضور دارند. پيامبر او نماز خواند و او را در قبر گذاشت. مادر شهيد گفت: گوارا باد بر تو. پيامبر فرمودند: در مورد کار خدا جزمي صحبت نکن توچه مي داني ؟ پيامبر فرمود: او الان دچار فشار قلب شد زيرا در خانه زبانش تند بود. البته داريم که همه ي گناهان شهيد بخشيده مي شود به جز حق الناس. اخلاق حق الناس است و در تعامل با ديگران است. پيامبر فرمود: بدترين مردها کسي است که سه ويژگي داشته باشد يکي مردي که به همسرش تهمت مي زند. مردي که به زنش تهمت بزند او از همه ي حسنات و کارهاي خوبش بيرون مي رود. اگر صد سال کار خوب داشته باشد به خاطر تهمتي که زده، همه ي کارهاي خوب از بين مي رود و ديگري مردي که بدزبان باشد. البته زن بايد بر بداخلاقي شوهرش صبر کند و ديگري مردي که زن و همسرش را مي زند. پيامبر فرمود: من تعجب مي کنم از مردي که زن و بچه اش را مي زند در حاليکه خودش شايسته ي زدن است. ما حتي حق نداريم که فرزندان مان را بزنيم. اگر پدر و مادري فرزند خودش را بزند و صورت او سرخ بشود ديه دارد و بايد يک مثقال و نيم ديه بدهد. و اگر از سرخي بالاتر شد و کبود شد سه مثقال ديه و اگر سياه شد شش مثقال ديه دارد. در نهج البلاغه خطبه ي 204 داريم که در جنگ صفين حضرت علي ديدند که بعضي از رزمندگان به سپاه معاويه دشنام مي دهند و امام فرمودند: من دوست ندارم که ياران من به دشمن دشنام بدهند. بجاي آن دعا کنيد. بگوييد: خدايا بين ما و سپاه معاويه صلح برقرار کن. خون ما و خون سپاه معاويه را حفظ کن. امام راضي نيست که به دشمن درجنگ دشنام داده بشود. شهيدمطهري مي فرمودند که من چهار استاد داشتم که بيشتر از همه در تعليم و تربيت من نقش داستند: آيت الله بروجردي،امام خميني، آيت الله طباطبايي و آيت الله حاج علي آقا شيرازي که ايشان عارف بزرگي بودند و من را با نهج البلاغه آشنا کرده است. در کتاب عدل الهي شهيد مطهري مي گويد که روزي اين استاد به سر کلاس آمدند و گريه کردند و نتوانستند درس را آغاز کنند. استاد گفتند که من از ديشب رويايي ديده ام که ديگر گريه در اختيار من نيست. فرمودند: من خواب ديدم که مُردَم و من را به خاک سپردند. يک سگ وارد قبر من شد. همانجا احساس کردم که اين سگ تجسم تند خويي من است. من گاهي بداخلاقي مي کنم. يک مرتبه ديدم که از طرف ديگر قبر من سيد الشهدا وارد قبر شدند و فرمودند که نگران نباش، من تو را از دست اين سگ نجات مي دهم. اين عارف با اين خواب بيدار شد. اخلاق با همسر و فرزند و ديگران جزو حق الناس است و بايد آنرا رعايت کرد. پس ما سفارش به صبر داريم ولي اينها مجوز اين نمي شود که ما سوء استفاده بکنيم. يکي از موارد حُسن خلق در خانه اين است که ما بدانيم حدود انتظار همسر در خانه چقدر است. يکي از همسران پيامبر بنام ام سلمه است که بعد از خديجه از برترين همسران پيامبران بوده است. ام سلمه از پيامبر در مورد فضليت خدمت زنها به شوهرانشان سوال کرد. پيامبر در سه بخش به سه پاداش اشاره کردند. پيامبر فرمود: هر زني که در خانه کار کند خداوند نظر رحمتش را به سوي او مي گرداند و دچار عذاب نمي شود. اگر خانمي باور بکند که تمام زحمت روزانه که او تحمل مي کند باعث مي شود که خدا نظر رحمت به سوي او داشته باشد، مشکلات را براحتي تحمل مي کند. پيامبر فرمود: وقتي زن دوران بارداري اش فرا مي رسد خداوند پاداشي به او عنايت مي کند مثل مجاهدي در ميدان نبرد. و وقتي فرزندي را بدنيا مي آورد خدا به او خطاب مي کند که من گذشته ي تو را بخشيدم و از نو شروع کن. در روزعرفه خدا به حاجي مي گويد که گذشته ي تو را بخشيديم. از نو شروع کن. پيامبر فرمود: کسي که ابائي نداشته باشد از اينکه به همسرش در خانه کمک بکند بي حساب وارد بهشت مي شود. حضرت فرمود: کمک به زن در خانه، کفاره ي گناهان کبيره است. کار درخانه خشم الهي را خاموش مي کند. حضرت فرمود: کسي در خانه خدمت مي کند که خدا خير در دنيا و آخرت را براي او اراده کرده باشد. اميرالمومنان سه کار را در خانه انجام مي داند: تهيه ي سوخت، آب و جارو و نظافت. در محجةالبيضاء داريم که وقتي پيامبر به خانه مي آمد، از همسرش درخواست غذا نمي کرد و حتي ميل خودش را بر آنها تحميل نمي کرد. اگر به او غذايي مي دادند ميل مي کرد هر غذايي که بود و هيچ غذاي خاصي را سوال نمي کردند و نه غذاي خاصي را رد مي کردند و کسي را متکلف نمي کرد. گاهي در خانه خرما بود يا نان يا شيرتنها بود و آنها را ميل مي کرد. خانمي مي گفت: بعد از پنجاه سال، هنوز وقتي آقا زنگ خانه را مي زند من مي ترسم که نکند چيزي را کم گذاشته باشم. اگر ما حق و وظيفه را بدانيم ديگر اين اتفاقات نمي افتاد. اين سيره ي پيامبر بود. انس بن مالک ده سال خدمتکار پيامبر بود و مادرش او را به پيامبر داده بود. او مي گويد که در طي اين ده سال يک بار پيامبر به من نگفت که چرا اين کار را کردي يا نکردي ؟ اگر ما در تعاملات خودمان اينها را رعايت کنيم مشکلات مان حل مي شود.
سوال – در مورد سوره ي احزاب آيات 10 تا 15 را توضيح بفرماييد.
پاسخ – آيه ده مي فرمايد که ما از پيامبران اولوالعزم عهد گرفته ايم. اگر اين حق در آيه قبل براي پيامبران گذاشته شد در آيه بعد مسئوليت پيامبران را اعلام مي کند. پيام آيه اين است که هر کجا که مسئوليتي بود تکليفي هم هست. ما انسانها بخش اختيارات را به ياد داريم ولي تکاليف را فراموش مي کنيم. در 24 و 25 ذي الحجه داستان ولايت ادامه دارد. در 24 ذي الحجه داستان مباهله، نزول آيه تطهير و آيه خاتم بخشي امير المومنان و در 25 ذي الحجه نزول آيات هل اتي است.