برنامه سمت خدا
موضوع برنامه: نکاتي پيرامون اعمال ماه رجب و سيره امام محمد باقر عليه السلام
كارشناس: حجت الاسلام والمسلمين فرحزاد
تاريخ پخش: 28-12- 96
بسم الله الرحمن الرحيم، اللهم صل علي محمد و آل محمد و عجل فرجهم
دل شبيه قايقي کوچک به دنبال تو بود *** از همان اول دل بي طاقتم مال تو بود
ترس از امواج دريا در دل من جا نداشت *** ساحل آرامشم باريکهي شال تو بود
اي بهار سبز دنيايي دعاگوي تو شد *** راز حول حالنا در احسن الحال تو بود
هفت قرن پيش در شيراز و در طرف چمن *** خواجه شيراز حتي تشنه فال تو بود
جمعهها و سالها و ماهها مجنون شدند *** اين حکايت در غياب چند صد سال تو بود
من به بغض خود سفارش کرده بودم نشکند *** سينهام آتشفشان نيمه فعال تو بود
شريعتي: براي آمدنش دعا ميکنيم. «اللهم عجل لوليک الفرج» سلام ميکنم به همه بينندهها و شنوندههاي خوبمان، حلول ماه رجب و ولادت سراسر نور امام محمد باقر را به همه شما تبريک ميگويم. انشاءالله بهترينها در اين روزهاي بهاري و در اين ايام مبارک براي همه شما رقم بخورد. حاج آقاي فرحزاد سلام عليکم. خيلي خوش آمديد.
حاج آقاي فرحزاد: عرض سلام دارم خدمت جنابعالي و بينندگان و شنوندگان عزيز. حلول ماه بزرگ خدا، ماه رجب و همينطور ولادت سرتا سر نور امام محمد باقر را خدمت همه عزيزان تبريک ميگوييم. انشاءالله روح همه عزيزاني که در سال 96 به ملاقات خدا رفتند، شاد باشد و خداي متعال بهترين رحمتها را بر آنها نازل کند. انشاءالله جاي خالي آنها را بازماندگان پر کنند و هرچه خيرات و مبرّات براي آنها داشته باشند که آنها هم از ما راضي باشند.
شريعتي: اين آخرين جلسه در سال 96 هست که خدمت شما هستيم. ماه رجب آمد، خوشا به حال همه آنهايي که دنبال نفحات ميگردند. نفحهي ديگر بيامد هوش باش! انشاءالله در روزها و شبهاي نوراني ماه رجب ما را از دعاي خير خودتان بي بهره نگذاريد. خيليها التماس دعاي ويژه گفتند، آنها را از دعاي خودتان فراموش نکنيد. امروز چه براي ما آوردهايد؟
حاج آقاي فرحزاد: بسم الله الرحمن الرحيم. الحمدلله رب العالمين، اللهم صل علي محمد و آل محمد و عجل فرجهم.
چون امروز روز اول ماه رجب هست و ماه بسيار مهمي است، بخش اول را در مورد ماه رجب ميگويم و از صحيفه سجاديه هم خواهيم گفت. در بخش دوم هم در مورد امام باقر(ع) خواهيم گفت. سه ماه است که افضل ماههاي سال هست. ماه رجب، شعبان و رمضان که اين سه ماه فضايل فوق العادهاي دارند که شروعش از ماه رجب است. ماه رجب چند امتياز مهم دارد که حتي ماه رمضان هم ندارد. مثلاً ماه رجب از ماههاي حرام هست ولي ماه رمضان ماه حرام نيست. ذي القعده الحرام، ذي الحجة الحرام، محرم الحرام سه ماه پشت سر هم است و رجب المرجب که جدا افتاده است. حرمتش در صريح قرآن سفارش شده است. يعني حتي جنگ با کفار و اشقياء در ماه حرام ممنوع است و بايد آتش بس اعلام شود. بنده بارها عرض کردم ماه حرامي که بايد با دشمن ترين افراد دعوا و نزاع نداشته باشيم، ديگر با خودي حرام اندر حرام اندر حرام است. انشاءالله خدا طعم صلح و محبت و يگانگي را به همه بچشاند. مخصوصاً روزهاي پاياني سال که مهم خانه تکاني دلهاست. انشاءالله يک شستشوي روحي داشته باشيم و هر کينه و اختلافي هست کنار بگذاريم.
تا تواني پا منه اندر فراق *** ابغض اشياء عندي الطلاق
چيزي که خدا از همه بيشتر دشمن دارد، فراق و اختلاف و قهر و جدايي است. انشاءالله در مملکت ما، جناحها، دسته بنديها، گروهها، فاميل و دوستان، دعوا و اختلاف را کنار بگذارند و واقعاً اگر با هم يکي باشيم از دشمن نميترسيم. ولي اگر دشمن بين خودمان اختلاف ايجاد کرد، بدانيد ضربه زده است. از توپ و تانک ترسي نيست ولي از تفرقه داخلي که دشمن نفوذ ميکند، بدترين چيزها است. انشاءالله اختلاف و دعوا و نزاعها را کنار بگذاريم و همه همدل شويم. پس يک امتياز مهم ماه رجب ماه حرام است و حرمت فوق العادهاي دارد و اختلافها را بايد کنار بگذاريم. در روايت داريم پرونده اعمال خدمت امام زمان برده ميشود، امام زمان براي گناههاي امت عذرخواهي و استغفار ميکنند و براي ثوابهايشان طلب قبولي ميکنند مگر دو نفر که با هم قهر هستند و اختلاف دارند. ميفرمايد: پرونده اينها را بايگاني کنيد. تا وقتي که آشتي نکردند با فاميل و دوست و آشنايشان نه گناهان آنها آمرزيده ميشود و نه ثوابهاي آنها قبول ميشود مگر اينکه بروند آشتي کنند.
ايام عيد نوروز خيلي فرصت خوبي است و بستر فراهم است که با کسي قهر هستيم، تلفن کنيم و ديد و بازديد برويم و شيطنتها را دور بريزيم. دربارهي ماه رجب تعبيرهاي خيلي بلندي است. يکي از تعبيرها اين است که «شهر الله العظيم لا يقاربه شهر من الشهور حرمتاً و فضلا» در مفاتيح حاج شيخ عباس قمي آوردند که ماه بزرگ خداست که هيچ ماهي از ماهها در حرمت و فضل به اين ماه نميرسد. ماه ريزش رحمت خداست. انشاءالله سفره دلمان را پهن کنيم. ما چند ماه رمضان و رجب و شعبان بيشتر مهمان خدا نيستيم. چقدر عزيزاني که امسال بودند و رفتند. بسياري از خانواده هستند که پدر، مادر، فاميل، اولاد را از دست دادند. بلاشک ما هم در اين مسير خواهيم بود. منتهي انشاءالله بهره کامل را از اين ماه بگيريم. رحمت خدا ريزش فراوان در اين ماه دارد.
از مهمترين اعمال اين ماه توبه و استغفار است که ماه رجب بالخصوص خيلي سفارش شده است. بزرگان اهل دل و اهل معنا فرمودند: يک کلمه هست نقطههايش جابه جا ميشود. تخليه، تحليه، تجليه. تخليه يعني خالي شدن از بديها. اول کاري که در آستانه نوروز ميکنيم نظافت است. خودمان، لباسمان، فضاي زندگيمان، محل کارمان را تميز ميکنيم. بديها را شستشو کردن تخليه است. تحليه يعني آراسته شدن به زيور و اعمال و صفات خوب. ماه رمضان هم ماه تجليه است. ماه مهماني است. يعني خدا تجلي ميکند فقط با صاحبخانه بنشينيم. نفس و خوابش عبادت است. ولي کسي از ماه رمضان بهره ميبرد که اين دو کار قبل را انجام بدهد. اين دو ماه آمادگي است براي رفتن به مهماني خدا، ماه رجب تأکيد فراوان روي استغفار و توبه شده است. اگر دلي را شکستيم، حقي را پايمال کرديم مخصوصاً حق الناس، رد مظالم بايد بدهيم، حلاليت بطلبيم، اگر عذر داريم از اينکه به طرف بگوييم، براي او کارهاي خير بکنيم. در دلمان کينه از کسي نداشته باشيم. خانه تکاني دل که از آن غافل هستيم خيلي مهم است. تمام در و ديوار را گردگيري ميکنيم. فرشها را ميشوييم. خودمان را فراموش ميکنيم. بزرگي مثال ميزد که سابق دلال و کيسه کشها بودند روزي ده نفر را ميشستند. يادش ميرفت خودش هم بايد بشويد. ما همه جا را تميز ميکنيم ولي يادمان ميرود خودمان را تميز کنيم.
توبه و استغفار که حضرت محمد(ص) فرمودند: ماه رجب ماه استغفار و توبه امت من است. «اکثروا فيه الاستغفار» در ماه رجب استغفار زياد کنيد. هم استغفار لفظي، «استغفرالله و اسئله التوبه، استغفرالله من کل ذنب و اتوب اليه» ولي مهم ندامت و پشيماني و جبران گذشته است. حق الله است قضا کنيم و يا اگر حق الناس است ديني را ادا کنيم. لفظ خالي مشکل را حل نميکند. فرمود: در اين ماه زياد استغفار کنيد «فانه غفورٌ رحيم» خداي مهربان آمرزنده و مهربان است. مرحوم علامه طباطبايي فرمودند: تمام سير و سلوک در همين يک کلمه هست که ما موانع را که همان گناه و معصيت هست را برداريم. مانع را برداري خورشيد ميتابد و باران رحمت ميبارد و همه وسايل فيض رساندن فراهم است. فقط اين مانعي که گناه و معصيت است را با توبه و استغفار برداريم. پيغمبر فرمودند: «لَيْسَ شَيْءٌ أَحَبَّ إِلَي اللَّهِ تَعَالَي مِنْ مُومِنٍ تَائِبٍ وَ مُومِنَةٍ تَائِبَةٍ» (عيونأخبارالرضا (عليه السلام)، ج 2، ص 29) چيزي نزد خدا محبوبتر نيست از مرد مؤمن يا زن مؤمنهاي که توبه کند. گاهي ديدي آدم در سفر است، مريض است نتوانسته چند روز حمام برود، خودش از خودش بدش ميآيد. اصلاً عرق کردن با آلودگيهاي گناه قابل قياس نيست. فرمايش امام هشتم که فرمودند: با استغفار و توبه خودتان را خوشبو کنيد که بوي تعفن گناه شما را آلوده و متعفن نکند. منتهي اهل دل و اهل معنا اين بوها را حس ميکنند. کسي که سر تا پا وجودش حقه بازي و کلک است. مردم آزاري است. بداخلاقي است، هرگز نميتواند واقعيت گناه را حس کند. ولي با توبه و استغفار آدم احساس سبکي ميکند. گويي دارد پرواز ميکند. اگر کسي طعم توبه و استغفار را بچشد، که چقدر راحت است، ميداند آه مظلوم پشت سرش نيست و لذت فوق العادهاي دارد.
بنده توفبق داشتم جلسات فراواني با دوستان طلبه درباره توبه و استغفار صحبت کردم و به صورت کتاب درآمده است و راههاي برون رفت از بن بستها است. تمام معضلات، مشکلات روحي و اقتصادي و رواني براي گناه و معصيت است. ولي کسي که توبه و استغفار ميکند همه درها به رويش باز ميشود. از اعمال بسيار مهم اين ماه زيارت آقا اباعبدالله(ع)، زيارت امام هشتم(ع)، زيارت مولا اميرالمؤمنين، در مبعث، سيزده رجب، ماه اميرالمؤمنين علي(ع) است و ولادت سر تا سر نور اين امام در ماه رجب هست. تعبيري در حديث قدسي بود، خداي مهربان ميفرمايد: فرشتهاي ميآيد اول ماه رجب تا آخر ماه رجب هي درخواست ميکند از بندهها که کسي هست من برايش توبهاش را قبول کنم، هدايتش کنم، از من چيزي بخواهد عطا کنم؟ در پايان خدا ميفرمايد: «جعلت هذا الشهر حبلاً متصلاً بيني و بين عبادي فمن اعتصم به وصل اليَّ» ماه رجب را ماه ريسمان ارتباط با خودم و بندگانم قرار دادم. ماه پيوند خدا با بندههاست. ماه خداست. يکي ماه رمضان ماه خدا تعبير شده است. ماه شعبان ماه پيغمبر خداست. يکي ماه رجب ماه بزرگ خدا تعبير شده است. خداي مهربان ميفرمايد: من ماه رجب را وسيله پيوند بندگانم با خودم قرار دادم. هرکس به اين ماه رجب متمسک شود، يعني آداب و شرايط ماه رجب را عمل کند به من خواهد رسيد. از اين بالاتر چيست که دل ما به خدا وصل شود.
از اعمال مهم ماه رجب، از همه مهمتر توبه و استغفار است. از اعمال مهم روزه گرفتن است. يک روز، دو روز، خيلي سفارش شده است. بارها گفته شده آنهايي که روزه واجب دارند، روزه قضا دارند نميتوانند روزه مستحبي بگيرند. ولي همان روزه واجب را در ماه رجب نيت کنند. يا احياناً براي پدر و مادر و کساني که ديني به گردن ما دارند، آن هم کار خوبي است. پيغمبر ما فرمودند: «من صام يوماً واحد من رجب ايمانا و احتساباً» کسي يک روز در ماه رجب براي خدا روزه بگيرد، «استوجب رضوان الله» خداي بزرگ از او خشنود ميشود. خدا بگويد: مرحبا، من از شما راضي هستم. «و ادفع صوم ذلک اليوم غضب الرب» روزه ماه رجب، ولو يک روز غضب خدا را دفع ميکند. «و اغلق باباً من ابواب نيران» يک روز روزه در ماه رجب دري از درهاي جهنم را ميبندد. در حديث ديگر داريم خداوند گناهانش را ميآمرزد.
در روايتي ديگر امام هفتم فرمودند: کسي يک روز در ماه رجب روزه بگيرد به اندازه يک سال آتش جهنم از او دور ميشود. همه ما يک روز را ميتوانيم روزه بگيريم. فرمود: سه روز روزه در ماه رجب بهشت را بر انسان واجب ميکند. ماه رجب و شعبان که روزه گرفتن مستحب است، اگر انسان روزه مستحبي گرفت، چون ايام عيد نوروز است و مهماني ميروند، اگر مهماني رفتيد و به شما تعارف کردند، مستحب است که شما برداريد و روزه مستحبي را بخوريد. هم براي شما ثواب چند برابر دارد و هم براي آن کسي که به شما مهماني داده است، چندين برابر هم براي او و هم براي شما ثواب روزه را مينويسند. شما نيت روزه مستحبي ميکنيد، ولي مهماني ميرويد نميشود. يا در کوچه و خيابان کسي به شما تعارف کرد، نگوييد به دلم نميچسبد. نه! هم روزه گرفتي و هم ثواب ميبري. پس اگر روزه مستحبي بوديد و به شما تعارف کردند، مستحب است اين کار را بکنيد. ثواب چند برابر روزه را دارد. غرور هم شکسته ميشود، اينکه بگويد: من ماه رجب روزه گرفتم. تمام کارهاي خداوند حساب شده است.
از اعمال ماه رجب ذکر بلند «لا اله الا الله» است. حداقل هزار بار بگوييم: لا اله الا الله! روايت داريم ذکر بلند «لا اله الا الله» همه حجابها را ميشکافد تا طرف گوينده شود و به خدا برسد. از اعمال ماه رجب دعاهاي خيلي زيبايي که در مفاتيح آمده است. «يا من يملک حوائج السائلين»، «يا من يعلم ما في الضمير الصامتين» معاني خيلي زيبايي دارد. خواهش ميکنم يک مقدار روي معاني اين دعاها توجه کنيد. «خاب الوافدون علي غيرک و خسر المتعرضون الا لک» آنهايي که به غير خدا وارد شدند، ضرر کردند و خسران ديدند. مرحوم شهيد مطهري فرموده بودند: بعضي از دعاهاي ماه رجب مثل همينهايي که بوي توحيد ميدهد، اينقدر بلند است که خوب است در طول سال خوانده شود. قرآن و دعا که ميخوانيم فقط آخر سوره نباشد. کمتر بخوانيم و کيفيت را بالا ببريم.
يک موقعي مسجد بودم، بزرگي کنار من نشسته بود، ديدم مفاتيح را نگاه ميکند. بعد که جمع کرد پرسيدم، گفت: مطالعه ميکردم. «الهي و ربي من لي غيرک» غير از خدا چه کسي به درد من مي خورد؟ هرچه دارم فاني است جز خدا. يک کلام خيلي قشنگي مرحوم دولابي دارند، فرمودند: اگر با خدا هستي، هستي و اگرنه نيستي. چون هستي شما از خداست و الا نيستي. پيوند و ارتباط با خدا مهم است.
آخرين عمل ماه رجب که خيلي مهم است، صدقه و انفاق است. در آستانه عيد نوروز هستيم و بازارها شلوغ است و از ده روز جلوتر، گاهي يک ماه جلوتر، افرادي که متوسط الحال هستند و دستشان به دهانشان ميرسد يا افرادي که وضعشان خوب است. پنج درصد خريدهايي که ميکنند يک درصد جزئي را براي فقرا بگذارند. هرکس در توان خودش. آنهايي که بيشتر دارند، بيشتر. صدقه دادن پدر جد تمام اعمال و روزههاي مستحبي است. بعضي ميگويند: هرچه بگوييد ذکر ميگوييم و دعا ميخوانيم و نماز هم ميخوانيم، ولي خدا مي گويد: من همين را ميخواهم. در روايت داريم خدا ميفرمايد: بر تمام اعمال شما موکل دارم و فرشتهاي را مأمور کردم، الا صدقه. صدقهاي که ميخواهيد براي من بدهيد، خودم ميگيرم. نميگذارم غير از من کسي بگيرد. اينقدر اين شيرين است. صدقه بلاها را دفع ميکند. رزق و روزي را زياد ميکند. خير و برکت ميآورد. معضل و مشکل جامعه ما بخش مهمي براي بخل و خساست و حرص و طمع است. اول وظيفه دولت و حکومت است، ولي اگر نکردند بنشينيم دست روي دست بگذاريم. صله رحم واقعي گره گشايي و شاد کردن آن فاميل است. نه اينکه بروي پنج روز، ده روز فاميل او شوي، هشتش گرو نه باشد و شما هم بروي قرضي روي قرض او بگذاري. لذا اين حلقه اول پدر و مادر و خواهر و برادر و فرزند، قوم خويشهاي نزديک هستند، حديث داريم اگر اينها نيازي دارند شما به غير اينها بدهي قبول نميشود. «لاصدقة و ذو رحم محتاج» تا وقتي که حلقه اول در گرفتاري و مشکلات هستند، ما لازم نيست برويم براي افراد دور و بيگانه خرج کنيم.
يکي از دوستان ما ميگفت: يک طايفهاي در قم معروف هستند. بزرگ اين خانواده به يکي از دوستان ما گفته بود که ما ماهانه يا هفتگي دور هم جلسه داريم و رصد ميکنيم کل فاميل را، هرکدام اگر مشکل ازدواج دارند، مشکل تهيه جهاز دارند، مشکل خانه دارد، به هم خبر ميدهيم مشکل را حل کنيم. نگذاشتيم در فاميل ما کسي بي خانه بماند، قرض داشته باشد، زنداني بي گناه باشد. يک برادر بالا ميرود و يک برادر پايين ميرود، خدا ميخواهد امتحان کند. يک خواهر مال بسيار دارد و يک خواهر هيچي ندارد. يک مقدار همراه و همدل باشيم. خدا اينها را امتحان قرار داده البته روز قيامت فقرا جلوتر هستند و ما به آنها نياز داريم. «الفقرا ملوک اهل الجنه» اينها پادشاهان اهل بهشت هستند. ما بايد منت پذير باشيم که آنها از ما قبول کنند. آنها ولي نعمت ما هستند. انشاءالله اگر اين همدلي و صدقه دادن اتفاق بيافتد، خيلي شيرين ميشود.
شريعتي: اول سال نو هست، انشاءالله اين نکاتي که حاج آقاي فرحزاد گفتند همه عمل کنيم و از ثواب و برکاتش بهرهمند شويم و زير باران رحمت الهي حسابي خيس شويم. اينها روزها با آمدن ماه رجب خيليها با المراقبات مرحوم آ ميرزا آقا جواد آقاي ملکي تبريزي مأنوس ميشوند يا اقبال سيد بن طاووس که قبلاً گفتيم. اگر خاطرتان باشد ما يکوقتي آداب مسلماني را از شما شنيديم. در ايام نوروز در مورد مهماني و آداب مهماني رفتن، دوستان ما دارند زحمت ميکشند و همه اين نکات را در هر روز نوروز در کانال ما قرار ميدهند. انشاءالله بهرهمند شويم و به دوستان خود هم معرفي کنيد. امروز صفحه 263 قرآن کريم، آيات 16 تا 31 سوره مبارکه حجر در سمت خداي امروز تلاوت خواهد شد.
«وَ لَقَدْ جَعَلْنا فِي السَّماءِ بُرُوجاً وَ زَيَّنَّاها لِلنَّاظِرِينَ «16» وَ حَفِظْناها مِنْ كُلِّ شَيْطانٍ رَجِيمٍ «17» إِلَّا مَنِ اسْتَرَقَ السَّمْعَ فَأَتْبَعَهُ شِهابٌ مُبِينٌ «18» وَ الْأَرْضَ مَدَدْناها وَ أَلْقَيْنا فِيها رَواسِيَ وَ أَنْبَتْنا فِيها مِنْ كُلِّ شَيْءٍ مَوْزُونٍ «19» وَ جَعَلْنا لَكُمْ فِيها مَعايِشَ وَ مَنْ لَسْتُمْ لَهُ بِرازِقِينَ «20» وَ إِنْ مِنْ شَيْءٍ إِلَّا عِنْدَنا خَزائِنُهُ وَ ما نُنَزِّلُهُ إِلَّا بِقَدَرٍ مَعْلُومٍ «21» وَ أَرْسَلْنَا الرِّياحَ لَواقِحَ فَأَنْزَلْنا مِنَ السَّماءِ ماءً فَأَسْقَيْناكُمُوهُ وَ ما أَنْتُمْ لَهُ بِخازِنِينَ «22» وَ إِنَّا لَنَحْنُ نُحْيِي وَ نُمِيتُ وَ نَحْنُ الْوارِثُونَ «23» وَ لَقَدْ عَلِمْنَا الْمُسْتَقْدِمِينَ مِنْكُمْ وَ لَقَدْ عَلِمْنَا الْمُسْتَأْخِرِينَ «24» وَ إِنَّ رَبَّكَ هُوَ يَحْشُرُهُمْ إِنَّهُ حَكِيمٌ عَلِيمٌ «25» وَ لَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنْسانَ مِنْ صَلْصالٍ مِنْ حَمَإٍ مَسْنُونٍ «26» وَ الْجَانَّ خَلَقْناهُ مِنْ قَبْلُ مِنْ نارِ السَّمُومِ «27» وَ إِذْ قالَ رَبُّكَ لِلْمَلائِكَةِ إِنِّي خالِقٌ بَشَراً مِنْ صَلْصالٍ مِنْ حَمَإٍ مَسْنُونٍ «28» فَإِذا سَوَّيْتُهُ وَ نَفَخْتُ فِيهِ مِنْ رُوحِي فَقَعُوا لَهُ ساجِدِينَ «29» فَسَجَدَ الْمَلائِكَةُ كُلُّهُمْ أَجْمَعُونَ «30» إِلَّا إِبْلِيسَ أَبى أَنْ يَكُونَ مَعَ السَّاجِدِينَ «31»
ترجمه: و همانا ما در آسمان برجهايى قرار داديم وآن را براى بينندگان زينت داديم. و آنها را از (دسترس) هر شيطان رانده شدهاى، حفظ كرديم. مگر آنكه دزدانه گوش فرا داد كه شهابى روشن او را دنبال نمود. و زمين را گسترانديم ودر آن كوههاى استوار افكنديم ودر آن از هر چيز سنجيده وبه اندازه، رويانديم. و در آن زمين، براى شما وآنكه شما روزى دهنده او نيستيد، وسيلهى زندگى قرار داديم. و هيچ چيز نيست مگر آنكه منابع و گنجينههاى آن نزد ماست و ما جز به مقدار معين فرو نمىفرستيم وبادها را براى بارور ساختن (ابرها و گياهان) فرستاديم و از آسمان آبى نازل كرديم، پس شما را بدان سيراب نموديم در حالى كه شما نه خزينهدار بارانيد و نه مىتوانيد آن را براى خود (در ابرها يا در زمين) ذخيره كنيد. و البتّه اين مائيم كه زنده مىكنيم ومىميرانيم ومائيم كه (بعد از مرگ همه، باقى مانده و) وارث مىشويم. و بدون شك ما به پيشينيان از شما علم داريم وبه آيندگان نيز آگاهيم. و همانا پروردگار تو است كه همه آنان را محشور خواهد كرد، زيرا كه او حكيم وعليم است. و همانا ما انسان را از گِلى خشك، از گِلى سياه متغير و بو گرفته، آفريديم. و قبل از انسان، جنّ را از آتشى سوزان و نافذ آفريديم. و (ياد كن) آنگاه كه پروردگارت به فرشتگان گفت: همانا من بشرى را از گِلى خشك سياه و بدبو شده خلق مىكنم. پس هرگاه معتدل و استوارش ساختم و از روح خود در او دميدم، پس سجدهكنان پيش او بيافتيد. پس فرشتگان همگى با هم و يكسره سجده كردند. مگر ابليس از اينكه با سجدهكنان باشد، خوددارى كرد.
شريعتي: حلول ماه رجب و ميلاد با سعادت امام محمد باقر را به همه شما تبريک و شادباش ميگوييم. سبد سبد اين گلهاي زيبا و نرگسهاي بسيار دل انگيز تقديم شما و انشاءالله در بهار امسال و آغاز سال جديد بهترينها براي مردم عزيز رقم بخورد و اين ميّسر نميشود مگر اينکه همراه شويم و در کنار هم باشيم که انشاءالله رحمتهاي الهي به سمت ما نازل شود. نکته صلوات بر محمد و آل محمد را بفرماييد و اشاره قرآني را بشنويم.
حاج آقاي فرحزاد: بعضي عبادتها هست قبله ميخواهد، شرايط ميخواهد، طهارت و وضو ميخواهد. پاکي لباس و بدن ميخواهد. ولي بعضي عبادتها هست که در هر شرايطي ميشود انجام داد و آن ذکر خدا خصوصاً صلوات بر محمد و آل محمد است. اين ذکر بلند را خيليها در پيامکها پرسيدند، مثلاً غسل بر ما واجب است يا وضو نداريم. در هر شرايطي، نشسته و خوابيده، پاک باشد و پاک نباشد، بي وضو باشد، با وضو باشد، راه رفتن باشد. اين ذکر بلند صلوات عبادتي است که در همه شرايط و به عنوان افضل عبادات هست. به زوار اوليها در اتوبوس اعلام کردند که هر نفر، ده هزار تا، هزار تا، چهار هزار تا صلوات بفرستيد. دهها هزار صلوات شايد فرستادند.
ما روايت داريم شخصي به امام صادق گفت: من توفيق پيدا کردم داخل خانه کعبه بروم نميدانستم چه آدابي دارد و چه ذکري بخوانم. نشستم به جاي اينها در محل ولادت مولا علي(ع) ذکر صلوات را گفتم. به امام صادق گفت: فايدهاي دارد؟ فرمودند: «ما خرج احدٌ بافضل مما خرجت منه» شما از خانه کعبه بيرون آمديد و ثواب عمل شما از همه آنها بالاتر است.
نکته قرآني اين صفحه، خداوند ميفرمايد: «وَ إِنْ مِنْ شَيْءٍ إِلَّا عِنْدَنا خَزائِنُهُ وَ ما نُنَزِّلُهُ إِلَّا بِقَدَرٍ مَعْلُومٍ» تمام برکات، رحمتها، عنايتها خزانهاش دست خداست. يعني سرچشمه و ريشه و مبدأ خود خداست. لذا ميفرمايد: به هرکس هم هرچه ميدهيم به اندازه ميدهيم. تنزيل يعني تدريجي، رزق ميدهيم، علم و معرفت ميدهيم، خوشي و آرامش ميدهيم سرچشمه همه دست اوست و از غير او چيزي نخواهيم. مبدأ و منشأ همه خيرها خداست، ماه رجب هم ماه خداست. هرچه کمک ميخواهيم از خدا بگيريم، «اياک نعبد و اياک نستعين»
شريعتي: من کتابي را معرفي کنيم، عنوانش هست «استغفار راه رهايي از تنگناها» مجموعه مباحث حاج آقاي فرحزاد در سيره نبوي(ص) هست که دوستان ميتوانند بهرهمند شوند. براي تهيه کتاب به 20000303 پيامک بزنيد. دوستان من شما را راهنمايي خواهند کرد. امسال در ايام نوروز هم در خدمت دوستان هستيم. حضور کارشناسان عزيز در مشاهد مشرفه، حاج آقاي فرحزاد، حاج آقاي ماندگاري، حاج آقاي عابديني و بزرگواران ديگر که دعوت ميکنم بيننده برنامه باشيد و بهره مند شويد. محور بحث ما اميرالمؤمنين علي(ع) است با عناوين متنوع و متعددي که کارشناسان مطرح خواهند کرد.
حاج آقاي فرحزاد: قبل از اينکه در مورد امام باقر عرايضي داشته باشيم، روزهاي پايان سال معمولاً عزيزان به زيارت اموات ميروند. خواهش ميکنم از عزيزان کاري بکنيم که عزيزاني که از دست رفتند روحشان به معناي کامل شاد باشد. احياناً اگر ديني دارند يا حق الناسي داشتند، کاري کنيم ديون آنها ادا شود. خيرات بدهيم، صدقه بدهيم، کارهاي خير و تبرعات داشته باشيم که انشاءالله روحشان شاداب و سر حال باشد.
شريعتي: اين هفته قرار شد از همه پدران و مادران و همه اموات و درگذشتگان ياد کنيم خاصه آنهايي که به گردن ما حق داشتند. يک ياد مخصوص و ويژه از مرحوم مهندسي بکنيم که انشاءالله خداوند رحمتشان بکند و همه اساتيد گرانقدر و بزرگواري که جاي خالي آنها محسوس و ملموس است.
حاج آقاي فرحزاد: من از همه بينندهها خواهش دارم سه صلوات و يک حمد و قل هو الله هديه کنند به روح همه حق داران و درگذشتگان و مؤمنين و مؤمنات.
دعاي پنجم صحيفه سجاديه دعايي است که خيلي جالب است، اول توحيد خدا و حمد و ستايش بعد پيغمبر، بعد ملائکه خدا و بعد پيروان انبياء و بعد دعاي براي خودشان و دوستانشان. جالب است در اين دعاي پنجم هر فرازش هم حضرت عظمتي از خدا بيان ميکند و بعد صلوات را در هر فرازي ميگويد و بعد دعاي کوتاهي ميکند. ميفرمايد: «يا من لا تنقضي عجائب عظمته، صل علي محمد و آله، و احجبنا عن الالحاد في عظمتك» اي خدايي که شگفتيهاي عظمت و بزرگي تو تمام شدني نيست. خداي متعال چقدر موجودات خلق کرده است. خودش ميداند. چقدر آسمان داريم؟ هفت آسمان داريم که علم ناقص امروز با همه رصدخانههايي که دارند سيصد ميليون کره کشف کردند شبيه زمين و شبيه خورشيد و هزارها کهکشان، ميليونها کره در عالم است، آنهايي که ما با علم کم درک کرديم، آنوقت تمام اين کرات تازه آسمان اول است. بعد آسمان دوم است. در روايت داريم بزرگي آسمان دوم اينقدر وسيع و گسترده است که آسمان اول با همه گستردگي در مقابل آسمان دوم مثل يک حلقه است که در يک بيابان برهوت افتاده باشد. باز آسمان سوم همينطور است. اينها را ما درک نميکنيم. ميفرمايد: اينقدر عظمتش وسيع و گسترده است که آسمان قبلي مثل يک بيابان وصحرا است. اميرالمؤمنين جمله عجيبي دارند ميفرمايند: اين آسمانها و ستارههايي که ميبينيد، در آنجا هم شهرهايي است مثل شهرهاي شما، موجوداتي زندگي ميکنند. غير از فرشته، منتهي ما دسترسي نداريم و اهل بيت و امامان ما بر آنها هم امام هستند.
امام سجاد ميفرمايد: اگرمن فرصت داشتم شب تا صبح به آسمانها نگاه ميکردم. چه دستگاهي، چه عظمتي، يکي از اين سه راه از مسيرش خارج شود عالم کن فيکون ميشود. واقعاً الله اکبر و واقعاً لا اله الا الله، واقعاً جل الخالق، لذا در اين دعا امام سجاد ميفرمايد: اي خدايي که عجايب عظمت تو تمام شدني نيست. «صل علي محمد و آله» درود بفرست بر پيغمبر و آل پيغمبر «و احجبنا عن الالحاد في عظمتك» ما را حفظ کن، نگهدار از اينکه ستيزه جويي و سرکشي در عظمت تو بکند. هرچه آدم بيشتر عظمت خدا را درک کند خلقت خداي متعال را سجده کردنش، رکوع و سجده و فروتني و ادب او بيشتر ميشود.
شريعتي: فضاي جلسه را نوراني کرديم به کلام امام سجاد(ع)، از محمد باقر(ع) بشنويم.
حاج آقاي فرحزاد: يک نکته که خيلي مهم است اين است که روز اول فروردين امسال که روز چهارشنبه است شهادت امام هادي(ع) جد و پدربزرگ امام زمان(ع) است. ما مردم ايران در معرض يک امتحان هستيم. براي ما امامان ما چقدر ارزش دارند اهلبيت چقدر، دين ما، ايمان ما، من خواهش دارم از رسانهها که مراعات ميکنند، در ديد و بازديدها، خواهشاً روز چهارشنبه را به احترام امام زمان، حرمت امام هادي(ع) را نگه داريم.
امام باقر(ع) اول امامي است که هم از پدر و هم از مادر به اميرالمؤمنين، فاطمه زهرا ميرسند. يعني مادر بزرگوارشان فاطمه بنت الحسن فرزند امام حسن مجتبي(ع) است. از طرف مادر نوه امام حسن مجتبي ميشوند. از طرف پدر هم امام سجاد نوه امام حسين ميشوند. يعني در واقع ما هرچه سيد و اولاد از امام باقر به بعد داريم همه هم حسني و هم حسيني هستند. اول هاشمي من هاشمي و اول علوي من علوي، مادر بزرگوارشان هم بسيار خانم برجستهاي بوده است. فاطمه بنت الحسن که چه عظمتي داشته است. همسر امام، مادر امام و عروس امام سجاد، ديگر اين کم اتفاق ميافتد. در روايت داريم «صديقة لم يدرک في آل الحسن مثلها» صديقهاي بوده که در آل فرزاندان امام حسن شايد مثل او نداشته باشيم. يک بيان نوراني از امام باقر(ع) است و اين حديث را امام صادق(ع) در اصول کافي نقل کردند. مادر امام صادق ام فروه هست که همسر امام باقر(ع) ميشود. امام صادق(ع) ميفرمايد: مادرم يعني حديث را از مادر بزگوارشان نقل ميکنند. مادرت به من فرمودند که پدرت امام باقر اين را به من فرمودند. فرمودند: «يا ام فروه، اني لادعوا لمذنبي شيعتنا في اليوم و الليل الف مرة» اي کاش اين جمله را باور و درک ميکرديم. فرمود: ام فروه!! من چقدر به فکر دوستان و شيعيان هستم. چقدر به فکر گناهکارها و زمين خوردههايشان هستم. «اني» و لام، ادعوا، همه تأکيدها را آورده است. «اني لادعوا» من براي گناهکاران از دوستان و شيعيانم در شبانه روز هزار بار دعا ميکنم. مثل مادري که چند بچه مريض دارد تمام فکرش مشغول بچههاي مريض است. امام ميفرمايد: همسر عزيزم، ام فروه! در شبانه روز من هزار بار براي دوستان و شيعيانم دعا ميکنم. «لانا نحن في ما ينوبنا من الرذايا نصبر علي ما نعلم من الثواب و هم يصبرون علي ما يعلمون» چون دوستان و شيعيان ما در رنج و زحمت و آسيبها و فشارها ميافتند، صبر ميکنند بر چيزي که نميدانند. اهلبيت هم صبر ميکنند ولي از پشت پرده خبر دارند، ثوابهايش را ميبينند. خود اين خيلي تسکين دهنده است. الآن يک دکتر جراح ميخواهد يک قدّه دربياورد نميترسد چون همه چيزها را ميداند. ولي يک بچه را آمپول ميزني دق ميکند. چون نميداند. ميفرمايد: چون دوستانش در منتها و سختيها صبر ميکنند و از چيزي خبر ندارند. ولي ما صبر ميکنيم بر چيزي که خبر داريم. لذا ما دائم براي آنها دعا ميکنيم. امام باقر فرمودند: «من وثق بالله اراه السرور و من توکل عليه کفاه الامور» کسي که به خدا اطمينان کند، بگويد: همه کاره من خداست، اعتمادش به خدا باشد، وثوق و اعتماد به خدا کند، خدا سرور و شادي را به او ميچشاند. کسي که توکل به خدا بکند خدا همه امورش را کفايت ميکند. مسافرت ميرويد صدقه يادتان نرود. در ديد و بازديدها معصيت نباشد. گره گشايي و خير رساني باشد.
شريعتي: دعا بفرماييد و آمين بگوييم.
حاج آقاي فرحزاد: خدا را به حق امام باقر(ع) قسم ميدهيم، از بهترين برکات ماه رجب و شعبان و رمضان همه ما را بهرهمند بفرما. خدايا به حق محمد و آل محمد سال آينده را بهترين سالها براي همه مقدر بفرما. «حول حالنا الي احسن الحال» بهترين حالات معنوي و ظاهري و باطني را به همه مرحمت بفرما. قلب امام زمان از ما راضي و فرجش را نزديک بگردان و همه ما را جزء بهترين يارانش قرار بده. مريضها شفا عنايت بفرما. به آنهايي که همسر ندارند، شغل ندارند، مسکن ندارند، مرحمت بفرما. آنها که فرزند ندارند، به آنها فرزند صالح و سالم مرحمت بفرما. وسعت رزق و سلامتي و امنيت و عافيت کامل، سال پر خير و برکت براي همه ما قرار بده. به برکت صلوات بر محمد و آل محمد و درود و صلوات بر امام باقر(ع).
شريعتي: سال جديد را به شما تبريک ميگويم. در اين هفته پاياني سال از همه پدران و مادران، همه اساتيد و همه کساني که به گردن ما حق دارند، آنهايي که در بين ما نيستند و نيستند که حال و هواي رجب را تجربه کنند. به نيابت از همه آنها سلام ميکنيم به امام باقر و به نيابت از طرف همه آنها سلام و درود ميفرستيم به حضرت باقرالعلوم(ع).
«و الحمد لله رب العالمين و صلي الله علي سيدنا محمد و آله الطاهرين»