برنامه سمت خدا
موضوع برنامه: ويژگي‌هاي حضرت فاطمه زهرا(سلام الله عليها)
كارشناس: حجت الاسلام والمسلمين فرحزاد
تاريخ پخش: 30-11- 96
بسم الله الرحمن الرحيم، اللهم صل علي محمد و آل محمد و عجل فرجهم
گل شمه‌اي از آيه‌ي تطهير تو باشد *** گر آينه در آينه تکثير تو باشد
خود کيستي اي سوره‌ي کوثر که حسينت *** تا کرب و بلا رفت که تفسير تو باشد
بر سفره‌ي نان و نمکت دست علي هم *** برداشت نمک را که نمک گير تو باشد
اکسير کنيز تو طلا کرد مسم را *** خود فضه طلا گشته‌ي اکسير تو باشد
در آب، به تصوير کسي زل زده عباس *** عشقش فقط اين است که تصوير تو باشد
اي دست پر از پينه ز چرخاندن دستاس *** عالم همه درگردش تقدير تو باشد
در خواب شهيدان جهان يکه سواري است *** کي مي‌رسد از راه که تعبير تو باشد
شريعتي: سلام مي‌کنم به حضرت صديقه طاهره، زهراي مرضيه، سلام به امام زمانمان که اين روزها در عزاي مادرشان حضرت زهرا عزادار هستند. سلام مي‌کنم به همه بيننده‌ها و شنونده‌هاي خوبمان، سلام و تسليت ما را در شب شهادت حضرت زهرا(س) پذيرا باشيد. در اين روزها و شب‌ها، در مجالس توسل ما را از دعاي خيرتان فراموش نکنيد. حاج آقاي فرحزاد سلام عليکم. خيلي خوش آمديد.
حاج آقاي فرحزاد: عرض سلام دارم خدمت جنابعالي و بينندگان و شنوندگان عزيز. عزيزاني که سحرها بيدار هستند و ما را مي‌بينند، عزيزاني که در خارج از کشور هستند و بيننده‌ي برنامه ما هستند. ايام شهادت جانگداز صديقه‌ي کبري فاطمه زهرا(س) را تسليت مي‌گويم. اميدواريم که خداوند توفيق بهترين عرض ادب و خدمت و پيروي از اين بانوي بزرگوار را به همه مرحمت بفرمايد. بزرگي از مراجع فرموده بودند: در دو زمان در سال ايامي است که دل امام زمان از محبت مردم خيلي خشنود مي‌شود. يکي ايام تاسوعا و عاشورا که براي امام حسين عزاداري فوق العاده مي‌شود. يکي هم ايام فاطميه که بحمدلله جا افتاده است. انشاءالله براي حضرت زهرا مجلس‌هاي باشکوه هم برگزار مي‌کنند.
شريعتي: انشاءالله به معناي واقعي کلمه قدر اين ليلة القدر را بدانيم،آنقدر که در وسع و توانمان هست هم ابراز ارادت بکنيم و هم خوشه چيني کنيم از اين خرمن وسيع معرفت و سخاوت که انشاءالله توجهات حضرت نصيب همه ما بشود. قطعاً برنامه‌ي امروز ما رنگ و بوي حضرت زهرا(س) را خواهد داشت و شنيدني خواهد بود.
حاج آقاي فرحزاد: بسم الله الرحمن الرحيم. الحمدلله رب العالمين، «السلام على فاطمه و ابيها و بعلها و بنيها بعدد ما احاط به علمه» همانطور که هفته‌هاي قبل هم اشاره کرديم در همه‌ي ايام سال، خصوصاً اين ايام، اين زيارتنامه‌اي که کوتاه و مختصر هم هست، بخوانيم. مداحان، شعرا، عزيزاني که براي حضرت زهرا مجلس مي‌گيرند، سخنران‌هاي محترم، اين دعا را هم مثل دعاي سلامت امام زمان که الحمدلله احياء شده است، احياء کنند. «السلام عليک يَا مُمْتَحَنَةُ امْتَحَنَكِ اللَّهُ الَّذِي خَلَقَكِ قَبْلَ أَنْ يَخْلُقَكِ فَوَجَدَكِ لِمَا امْتَحَنَكِ صَابِرَةً وَ زَعَمْنَا أَنَّا لَكِ أَوْلِيَاءُ وَ مُصَدِّقُونَ وَ صَابِرُونَ لِكُلِّ مَا أَتَانَا بِهِ أَبُوكِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ أَتَى (أَتَانَا) بِهِ وَصِيُّهُ فَإِنَّا نَسْأَلُكِ إِنْ كُنَّا صَدَّقْنَاكِ إِلاَّ أَلْحَقْتِنَا بِتَصْدِيقِنَا لَهُمَا لِنُبَشِّرَ أَنْفُسَنَا بِأَنَّا قَدْ طَهُرْنَا بِوِلاَيَتِكِ» اميدواريم خداي متعال ما را جزء بهترين پيروان اين بانوي بزرگوار قرار بدهد.
چون ايام متعلق به حضرت زهراست و امشب شب شهادت جانگداز اين بانوي بزرگوار است، بهترين صحيفه اين ايام صحيفه‌ي فاطميه است که از حضرت زهرا(س) بگوييم. به معني واقعي کلمه حضرت زهرا(س) در عالم بي بديل و بي نظير هستند. اين جمله که فاطمه، فاطمه است. تنها بانويي که در عالم پيغمبر نيست، امام نيست، ولي همان شرافت و فضيلت و مرتبت انبياء و رتبه‌ي امامان و اولياء خدا به حد اعلي در وجودش تجلي کرده است، منحصراً در حضرت زهرا(س) هست. بلکه غير از پيغمبر ما بر همه انبياء طبق روايات افضل هست. بر همه‌ي امامان بعد از اميرالمؤمنين(ع)، غير از حضرت امير افضل هست. سومين شخصيت عالم بشريت هست که اين مقام بلند را خداي متعال به او مرحمت کرد. پيغمبر ما بيان و فرمايشاتشان عصمت کامل است. همه از طرف خدا هدايت مي‌شود. با توجه به اينکه پيغمبر مبالغه ندارد، گزاف گويي ندارد، ما پيدا نمي‌کنيم درباره‌ي شخصيتي که همانند اين جملات را فرموده باشد. يکي از احاديث ناب اين است. پيغمبر(ص) فرمودند: «و لو كان الحسن شخصا لكان فاطمة» (فاطمة الزهراء، رحماني، ص10) اگر تمام زيبايي‌هاي عالم را جمع کنيم، هرچه خوبي هست، پيامبري که «ما يَنْطِقُ عَنِ الْهَوى» (نجم/3) روي حبّ و بغض پدر و فرزندي صحبت نمي‌کند. فرمودند: اگر بنا بود همه خوبي‌هاي عالم در خارج تجسم پيدا کند، فاطمه زهرا مي‌شد. «و لو كان الحسن شخصا لكان فاطمة بل هي اعظم» بلکه بالاتر است. بلکه حسن آفرين است. زيبا آفرين است. همه خوبي‌هاي عالم سرچشمه‌اش آنجاست. حتي خود پيغمبر مي‌فرمايد: من از او بهره مي‌برم و استفاده مي‌کنم.
امام صادق(ع) فرمود: «سميت فاطمة لان الخلق فطموا عن معرفتها» (تفسير فرات كوفي، ص581) حقيقتاً ما عظمت و بزرگي حضرت زهرا را درک نمي‌کنيم. فرمود: فاطمه را فاطمه ناميدند که عموم خلق از درک و شناخت حقيقت حضرت زهرا(س) عاجز هستند. پيغمبر و حضرت علي که اشراف دارد و برتر است، هيچ، ولي حضرت يک سرّ مکتوم هستند. فقط قبر ايشان مخفي نيست، حقيقت ايشان هم مخفي است. ذاتش را درک نمي‌کنيم. آيت الله بهاءالديني فرمودند: کنيه‌ي ام ابيها که تو مادر پدرت هستي، اين يک اضافه‌ي تشريفاتي نيست، يعني حقيقتاً ام تربيتي پيغمبر بوده و پيغمبر از او بهره مي‌برد و استفاده مي‌کرد. در روايت داريم «خلقت من نور عظمة الله» از نور عظمت خدا خلق شده است. حسابش جداست و خلقتش فوق العاده است. اميرالمؤمنين(ع) در خانه‌ي کعبه متولد شدند، اين فقط يک مورد است، اين را خصيصه و ويژگي خاص مي‌گوييم. پيغمبر ما، حضرت زهرا، امامان ديگر و هيچ کسي اين فضيلت را ندارد. در خانه کعبه متولد نشدند. اين را ويژگي مي‌گوييم. مثلاً خدا در تربت امام حسين شفاء قرار داده است. اين مخصوص امام حسين است. خوردن خاک قبر پيغمبر، حضرت زهرا و امامان ديگر حرام است. دست کشيدن عيب ندارد ولي خوردنش به فتواي همه فقرا حرام است. اينها را ويژگي مي‌گوييم. خصائص الفاطميه، خصائص الحسينيه، خصائص علي بن ابي طالب، اينها ويژگي خاص الخاص است. حضرت زهرا(ع) يک ويژگي‌هاي مخصوص خودشان را دارند. تنها بانويي که اين ويژگي‌ها را دارد که مي‌فرمايد: اگر همه خوبي‌ها تجلي پيدا کند، فاطمه بالاتر است. بعد حضرت مي‌فرمايد: «فاطمة ابنتي خير اهل الارض عنصراً و شرفاً و کرماً» حضرت فاطمه زهرا(س) برترين اهل زمين است هم از نظر خلقت و نور ذاتش که از نور عظمت خدا خلق شده است. جسمش از غذاهاي بهشتي خلق شده است. قبل از اينکه در اين عالم تن و دنيا بيايد، پيغمبر که افضل شخصيت‌هاي عالم است، خدا به او امر مي‌کند چهل روز از حضرت خديجه فاصله بگير. روزها روزه مي‌گرفت و شب‌ها عبادت مي‌کرد. يک اربعين چهله داشت، عبادت خاص و اعتکاف خاص که مي‌خواهد ميوه بهشتي از طرف خدا بيايد، پيغمبر ما ميل بفرمايند، نطفه‌ي حضرت زهرا(س) منعقد شود و نور حضرت زهرا در صلب پيامبر بيايد. حتي براي خود پيغمبر اين چيزها نبوده است. لذا عنصر و ذات و حقيقت او بهترين است.
از نظر شرافت، حسب و نَسب، اول شخصيت عالم پدر اوست. دوم شخصيت عالم شوهر اوست. شخصيت‌هاي بعدي فرزندان او هستند. مادري مثل خديجه کبري سرور زن‌ها مادرش بود. از نظر برتري و حسب و نَسب اين ويژگي را هيچ خانمي در عالم ندارد. شخصيت‌هاي اول عالم دور او هستند. از نظر کرامت و بزرگواري، جود و بخشش و سخاوت و ايثار و گذشت و فداکاري او، بي بديل و بي نظير است از چند نظر، اينکه سرور زن‌هاي عالم است در ميان بانوان، بلا استثناء من الاولين و الآخرين. رتبه‌ي اول عالم را به دست آوردن کار آساني نيست. اگر کسي بخواهد در يک رشته‌ي ورزشي يا علمي در يک استان اول شود، چقدر رقيب دارد. بخواهد در کشور اول شود چقدر رقيب دارد. نابغه‌هاي دنيا جمع شوند، بايد هزارها و ميليون‌ها رقيب را کنار بزني. افرادي که در يک رشته‌ي علمي يا فرهنگي و ورزشي رتبه اول مي‌شوند که شبه معجزه است، الآن ايران مثلاً در جم جهاني فوتبال اول شود، اگر هم اول شد ممکن است يکسال اول شود. در يک رشته اول شود، اما بعد يک کشور ديگر جاي او را مي‌گيرد. ولي شخصيتي در عالم از اول خلقت تا آخر خلقت در ميان بانوان اولين بانوي عالم شود، در تمام رشته‌ها، در تمام کمالات، در ايثار و فداکاري، «ادرک علم ما کان و ما يکون و ما هو کائن و ما لم يکن» اين تعبير خيلي عجيب است. در روايت مي‌فرمايد: حضرت زهرا شخصيتي است که علم گذشته و علم آينده و علم حال دارد. علم «ما لم يکن» يعني علم چيزهايي که نشده است و نخواهد شد. مثلاًًً اگر يک عالم ديگري خدا خلق مي‌کرد چطور بود. آن هم خبر دارد. مثلاً آدمي که چهار تا سر داشته باشد اگر خلق مي‌شد چطور مي‌شد. چيزهايي که خلق نشدند مي‌داند اگر خلق شود چطور مي‌شود. اينجا حريمي است که راه‌ها بسته است و ما عظمت حضرت زهرا را درک نمي‌کنيم. «سيده نساء العالمين من الاولين والآخرين»
باز يک ويژگي اين بزرگوار اين است که تنها بانويي است که در عصمت، در طهارت، در دوري از گناه و رذايل و بدي‌ها، هيچ نوع پليدي در وجودش راه ندارد و طهارت کامل است. عصمت کامل است. خطا، لغزش، نسيان، اعلم علما هزارها اشتباه مي‌کند و خيلي از چيزها را بپرسي بلد نيست. ولي جبرئيل امين به حضرت زهرا چيز ياد مي‌دهد. خود اميرالمؤمنين از محضرش استفاده مي‌کند. پيغمبر خدا استفاده مي‌کند. اولياء از او استفاده مي‌کنند. اين خيلي مهم است که حضرت زهرا در عصمت و طهارت در حد اعلي است. در عبوديت و بندگي در حد اعلي است و ذوب در خداست. ما نمي‌توانيم درباره‌ي هرکس به اين راحتي بگوييم: رضاي او رضاي خداست. غضب او غضب خداست. يعني حضرت زهرا از هرکس راضي باشد خدا از او راضي است. از هرکس ناراحت باشد، خدا از او ناراضي است. هرکس را محبت کند خدا او را دوست دارد. با هرکس دشمن باشد، خدا با او دشمن است. يعني تنها کسي مي‌تواند به اين عظمت برسد که يک سر سوزن با خدا اصطکاک نداشته باشد. ذوب در خدا به حد اعلي باشد. مشيت او مشيت خداست. خواست او خواست خداست. تنها بانويي که اين تعبيرها از پيغمبر و امام معصوم درباره‌اش رسيده است که آنچنان ذوب در خداست که هيچ چيز تعيّن شخصي در او نگذاشته است. در واقع ظهور تجلي کامل ذات حق تعالي است.
اين زيارتنامه‌اي که اول خوانديم خيلي معاني بزرگي دارد. خدا قبل از اينکه در اين عالم بيايد، او را امتحان کرده است. در اين زيارت مي‌گوييم: شما به وسيله‌ي اينکه ما تصديق مي‌کنيم ما را به پيغمبر ملحق کن. به اميرالمؤمنين ملحق کن. به بهشت و درجات عاليه ملحق کن. يعني اگر حضرت زهرا نبود زحمات پيغمبر و اميرالمؤمنين از بين مي‌رفت. او مادري است که اين امت را پيوند مي‌دهد به پيغمبر و به امامان بعد از خودش. لذا چون ذوب در خدا و فاني در خداست، عصمت و طهارت کامل دارد، رضاي او رضاي خدا و غضب او غضب خداست. در روايت اهل سنت هم بسيار فراوان است. يک تلنگري بزنم که عزيزاني که به حضرت زهرا علاقه دارند خوشحال شوند و آنهايي هم که هنوز حضرت زهرا را درک نکردند، يک کمي روي اين تأمل کنند.
يکي از مراجع بزرگوار که نزديک صد سال دارند. چندين سال قبل به زيارت خانه خدا مشرف شدند. در آنجا يکي از علماي وهابي با ايشان سؤال و جواب کردند. با ايشان گفتگو و مناظره کردند. يکي از سؤال‌هاي زيبايي که کردند اين بود که نظر شما در مورد اصحاب پيغمبر چيست؟ بعضي از اصحاب پيغمبر خيلي خوب بودند. بعضي بودند پيغمبر را رنجاندند. يا حضرت زهرا را آزرده کردند. نظر شما در مورد اصحاب و ياران پيغمبر چيست؟ درخواست کرد که يک جواب شفاف هم بدهد. ايشان خيلي جواب عالمانه و زيبا و جالبي دادند. ايشان فرمودند: نظر ما در مورد اصحاب پيغمبر و کساني که بعد از پيغمبر بودند، نظر ما نظر فاطمه زهرا(س) است. چون روايات فراواني را شما نقل کرديد که پيغمبر خدا فرمود: رضاي او رضاي خداست. غضب او غضب خداست. هرچيزي که حضرت زهرا را خوشحال کند مرا خوشحال کرده است و هرچه او را آزرده کند من (رسول الله) و خدا را آزرده کرده است.
ما تعصب نداريم، تعصب و جاهليت بدترين گناه کبيره است که انسان دينش را با تعصب قاطي کند. ما چه قوم و خويشي داريم؟ خدا و پيغمبر تأييد کردند و آيه تطهير درباره‌اش نازل شده است. هرکس حضرت زهرا او را قبول کند، ما روي سر مي‌گذاريم و قبول مي‌کنيم و هرکس را حضرت زهرا رد کند و تأييد نکند، ما نمي‌توانيم قبول کنيم. رد او رد خدا و پيغمبر است و قبول او قبول خدا و پيغمبر است.
مرحوم علامه قزويني (آسيد کاظم قزويني) که کتاب «فاطمه زهرا از تولد تا شهادت» را معرفي کرديم. ايشان روبروي مسجد آيت الله بهجت دفن شده بودند. هفده سال آنجا بودند و بعد از هفده سال جنازه‌اش را درآوردند و به کربلا بردند و دفن کردند و همين کتاب را روي سينه‌اش گذاشتند. ايشان همين کتاب را به من هديه کردند. من خدمت ايشان رانندگي مي‌کردم و ايشان را به مجلس روضه مي‌بردم و منبرهاي خيلي خوبي داشتند. در مورد اهل‌بيت خيلي مسلط بودند. ايشان به زبان عربي هم مسلط بودند و به کشورهاي خليج، اروپا و استراليا هم مي‌رفتند. در آنجا ما شيعه خيلي داريم. ايراني‌ها، عراقي‌ها، لبناني‌ها، افغاني‌ها آنجا جمع شده بودند. ايشان به ذهنشان رسيد يک مسجد مهمي در يک جاي حساس شهر بنا کنند و به ذهنشان رسيد اين مسجد به نام حضرت زهرا(س) باشد. به نام فاطمه باشد. مسجد خيلي هزينه مي‌برد، زميني را آماده کردند. هيأت امنايي تعيين کردند و آمدند. هيأت امنا بعد از مدتي به ايشان پيام دادند که هزينه‌ها خيلي بالاست. ما دنبال باني هستيم ولي اخيراً چند تا باني پيدا شدند و گفتند: ما از صفر تا صد اين مسجد را کامل مي‌کنيم. همه هزينه‌ها را خواهيم پرداخت ولي يک شرط دارد، اينکه اسم مسجد را عوض کنيد. بگذاريد «مسجد علي بن ابي طالب»! «مسجدٌ مهدي» بگذاريد. هر اسمي بگذاريد فقط فاطمه نباشد! ايشان فرمودند: ما از همان زمان فهميديم نام فاطمه چقدر مهم است. فاطمه را فاطمه نام نهادند چون خطوط را نشان مي‌دهد. فاطمه زهرا مثل حضرت امير مأمور نبود که بيايد در خانه حرف نزند. آنجا حفظ جان امام واجب بود. ولي حضرت زهر افشاء کردند و حقايق را روشن کردند. نام مسجد را فاطمه گذاشتيد و در يک جاي حساس شهر هم هست، مذاهب مختلف و گروه‌هاي مختلف رد مي‌شوند. مسجد که معبد و عبادتگاه مسلمان‌هاست. فاطمه کيست؟ دختر پيامبر خداست. چند ساله بود؟ چه وقت و چطور از دنيا رفت؟ قبرش کجاست؟ مبارزات سياسي حضرت زهرا چيز کمي نيست. مهم‌ترين پيام فاطمه زهرا در عالم دفاع از حق و بريدن از باطل است، دفاع از امامت و رهبري جامعه است.
نام فاطمه سؤال برانگيز است. وهابي‌هايي بودند و آمدند ميليون‌ها دلار بدهند که اسم فاطمه را بردارند. فاطمه را فاطمه نام نهادند چون خودش، دوستانش و ذريه‌اش را از گمراهي و انحراف و ضلالت جدا مي‌کند. هرکس فاطمي است اهل نجات است. اگر از حضرت زهرا جدا شد، بيراهه مي‌رود. من گاهي به بزرگان عرض کردم که مراجع ما که اين همه بر زيارت حضرت زهرا و مجالس حضرت زهرا تأکيد دارند، دسته‌هاي عزاداري، براي عاشورا مراجع ما پا برهنه نمي‌روند. عزاداري مي کنند ولي پا برهنه نمي‌آيند. چون اين مادر و ريشه است و اساس است. اين خيلي مهم است و ما بايد اين را جدي بگيريم. حضرت زهرا(س) شخصيت بي نظير و بي بديلي است که امام باقر(ع) فرمودند: «لقد کانت مفروضة الطاعه علي جميع ما خلق الله» تنها بانويي که اطاعت او بر همه موجودات عالم واجب است. يعني از حضرت آدم تا امام زمان، اگر فاطمه زهرا به آنها امر و نهي کند بايد بگويند: چشم! اطاعتش بر انبياء واجب است چه برسد به امت!
روزهاي پاياني عمر پيغمبر(ص)، حضرت علي را خواستند. وصيت‌هايي کردند. يکي از جملاتش اين بود: «يا علي! انفذ ما امرتک به فاطمه» پيغمبر فرمود: يا علي، آنچه فاطمه به شما امر مي‌کند، بدون چون و چرا بايد عمل کني. درست است فاطمه زهرا فدايي حضرت علي است و خودش و بچه‌اش و همه هستي‌اش را فدا کرد. امام او بود، ولي مقابلش هم صديقه و طاهره است. معصوم کامل است. رضاي او، غضب او، وصيت او و امر او جزء واجبات است. اگر مي‌گويد: مرا شبانه دفن کن، اگر مي‌گويد: نگذار کسي در تشييع من شرکت کند. قبر من بايد مخفي باشد. بعضي از روضه‌خوان‌ها و مداح‌ها مي‌گويند: امام زمان(ع) بيايند قبر مخفي حضرت زهرا را نمايان کنند. ظاهراً چنين چيزي نيست و تا قيامت قبر حضرت مخفي خواهد بود. اين سند مظلوميت و سند حقانيت اميرالمؤمنين و اهل‌بيت بايد تا روز قيامت باشد. لذا پيغمبر مي‌فرمايد: آنچه فاطمه به شما امر مي‌کند، بايد اطاعت کني. بر وحوش و طيور، جن و انس، امام باقر(ع) فرمود: «حتي الانبياء و الملائکه» يعني حضرت حجت خداست. حجت بر حجج خداست. تمام انبياء و ملائکه زير پرچم فاطمه زهرا هستند.
يکي از چيزهايي که باز در روايات ما هست که حضرت زهرا(س) اسوه و الگو هستند. يعني از روش و منش او و رفتار او ديگران مي‌توانند الگو بگيرند. امام‌هاي ما الگو مي‌گيرند. طوقي شريف که در احتجاج است، آقا امام زمان فرمودند: حضرت زهرا براي من الگو و اسوه و رهبر و پيشوا است. شباهت‌هايي دارد مثلاً يک شباهت اينکه گفتند: همانطور که امام زمان(ع) شايد تنها امامي بودند که بيعت کسي بر او نبود و حضرت زهرا(س) هم زير بيعت کسي نرفتند. امام زمان هم با هيچ احدي بيعت نکردند و نخواهند کرد. يک بانويي است که اطاعت او بر همه موجودات عالم واجب است و حضرت زهرا بايد الگوي همه باشد. اميدواريم اين ايام با مال و جان و نفس و زبان سنگ تمام بگذارند و در دستگاه حضرت زهرا قدمي بردارند. بزرگي به من فرمود: من همه آرزوهايم در يک کلمه خلاصه مي‌شود. فرمودند: آرزوي من اين است که فاطمه زهرا(س) يک گوشه چشمي به من بکند و يک لبخند رضايت مندانه به من بزند. اگر حضرت زهرا راضي بود خدا هم راضي است. «خير العمل برُّ فاطمه و اولادها» خير عمل خدمت کردن و نيکي کردن به فاطمه زهرا و بچه‌هاي فاطمه زهراست. ما ديگر سيد زنداني و سيد گرفتار نداشته باشيم.
شريعتي: انشاءالله همه ما مشمول نگاه مادرانه‌ي حضرت زهرا شويم. حضرت زهرا فرمودند: من از دنياي شما سه چيز را بسيار دوست مي‌دارم. يکي تلاوت کتاب خدا، نگاه کردن به چهره پيامبر و انفاق در راه خدا. قرآني که محبوب حضرت زهرا(س) است چقدر خوب است در شب شهادت آن حضرت تلاوت اين آيات را هديه کنيم به روح بلند آن حضرت، امروز صفحه‌ي 235 قرآن کريم، آيات پاياني سوره مبارکه هود و آيات ابتدايي سوره‌ي مبارکه‌ي يوسف را تلاوت خواهند کرد.
«وَ لَوْ شاءَ رَبُّكَ لَجَعَلَ النَّاسَ أُمَّةً واحِدَةً وَ لا يَزالُونَ مُخْتَلِفِينَ «118» إِلَّا مَنْ رَحِمَ رَبُّكَ وَ لِذلِكَ خَلَقَهُمْ وَ تَمَّتْ كَلِمَةُ رَبِّكَ لَأَمْلَأَنَّ جَهَنَّمَ مِنَ الْجِنَّةِ وَ النَّاسِ أَجْمَعِينَ «119» وَ كُلًّا نَقُصُّ عَلَيْكَ مِنْ أَنْباءِ الرُّسُلِ ما نُثَبِّتُ بِهِ فُؤادَكَ وَ جاءَكَ فِي هذِهِ الْحَقُّ وَ مَوْعِظَةٌ وَ ذِكْرى لِلْمُؤْمِنِينَ «120» وَ قُلْ لِلَّذِينَ لا يُؤْمِنُونَ اعْمَلُوا عَلى مَكانَتِكُمْ إِنَّا عامِلُونَ «121» وَ انْتَظِرُوا إِنَّا مُنْتَظِرُونَ «122» وَ لِلَّهِ غَيْبُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ إِلَيْهِ يُرْجَعُ الْأَمْرُ كُلُّهُ فَاعْبُدْهُ وَ تَوَكَّلْ عَلَيْهِ وَ ما رَبُّكَ بِغافِلٍ عَمَّا تَعْمَلُونَ «123»
«بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ، الر تِلْكَ آياتُ الْكِتابِ الْمُبِينِ «1» إِنَّا أَنْزَلْناهُ قُرْآناً عَرَبِيًّا لَعَلَّكُمْ تَعْقِلُونَ «2» نَحْنُ نَقُصُّ عَلَيْكَ أَحْسَنَ الْقَصَصِ بِما أَوْحَيْنا إِلَيْكَ هذَا الْقُرْآنَ وَ إِنْ كُنْتَ مِنْ قَبْلِهِ لَمِنَ الْغافِلِينَ «3» إِذْ قالَ يُوسُفُ لِأَبِيهِ يا أَبَتِ إِنِّي رَأَيْتُ أَحَدَ عَشَرَ كَوْكَباً وَ الشَّمْسَ وَ الْقَمَرَ رَأَيْتُهُمْ لِي ساجِدِينَ «4»
ترجمه: و اگر پروردگارت مىخواست، هر آينه همهى مردم را (با اجبار)، يك امّت واحده (و داراى يك عقيدهى حق) قرار مىداد، در حالى كه همچنان اختلاف مىورزند. مگر كسى كه پروردگارت به او رحم كند، و (خداوند) براى همين (رحمت) مردم را آفريد، و فرمان پروردگارت صادر شده كه دوزخ را از جنّ و انس پر خواهد كرد. و هر يك از سرگذشت انبياى (قبلى)، كه براى تو بازگو كرديم، چيزى است كه دلت را بدان محكم گردانيم، و در اين (اخبار)، براى تو حقايق و براى اهل ايمان، پند و تذكّرى آمده است. و به كسانى كه ايمان نمىآورند بگو: هر چه در توان داريد انجام دهيد، ما نيز انجام مىدهيم. و شما در انتظار باشيد، ما هم منتظريم. و نهان آسمان و زمين تنها براى خداوند است و تمام امور به او باز گردانده مىشود، پس بندهى او باش (و تنها او را پرستش كن) و بر او توكّل نماى و پروردگارت از عملكرد شما غافل نيست.
به نام خداوند بخشنده مهربان، الف لام را. آن است آيات كتاب روشنگر. همانا ما آن را قرآنى عربى نازل كرديم، باشد كه بيانديشيد. ما با اين قرآن كه به تو وحى كرديم بهترين داستان را بر تو بازگو مىكنيم، در حالى كه تو پيش از آن، از بىخبران بودى. آنگاه كه يوسف به پدر خويش گفت: اى پدر! همانا من (در خواب) يازده ستاره با خورشيد و ماه ديدم، آنها را در برابر خود سجدهكنان ديدم.
شريعتي: بانو نمي‌يابمت اما کنار تو گريه مرسوم است مگر مي‌توان پهلوي تو بود و شکسته نبود. تسليت ما را از برنامه سمت خدا پذيرا باشيد. حاج آقاي فرحزاد از فضيلت ذکر صلوات بر محمد و آل محمد بگويند و اشاره قرآني را بفرمايند.
حاج آقاي فرحزاد: مناسبت‌هايي که متعلق به بعضي از شخصيت‌هاست بسيار به جا هست. صلوات‌هايمان را هديه کنيم به محضر آن شخصيت بزرگوار، روايت زيبايي از پيامبر(ص) هست که فرمودند: «من صلّي عليک غفر الله ذنوبه و الحقه بي حيث ما کنت من الجنه» فاطمه جان هرکس بر شما صلوات بفرستد، خدا دو کار با او مي‌کند. يکي اينکه گناهانش را مي‌آمرزد که صلوات براي پاک کردن گناه خيلي مهم است و دوم اينکه ذکر صلوات بر تو باعث مي‌شود او با من رسول الله ملحق شود هرکجاي بهشت که هستم. «السلام على فاطمه و ابيها و بعلها و بنيها بعدد ما احاط به علمه» هم اين صلوات و هم صلوات بر محمد و آل محمد را به حضرت زهرا هديه کنند.
سوره مبارکه هود آيه‌ي 119 خداي متعال مي‌فرمايد: «وَ لَوْ شاءَ رَبُّكَ لَجَعَلَ النَّاسَ أُمَّةً واحِدَةً» اگر خداي متعال مي‌خواست مردم را يکدست و يک امت واحد قرار مي‌داد وليکن خدا اختيار داده است که هرکس هر راهي را مي‌خواهد انتخاب کند، يعني در انتخاب اجبار نيست. خدا جبر قرار نداده است. «وَ لا يَزالُونَ مُخْتَلِفِينَ» مردم اختيار دارند راه‌هاي مختلف را مي‌روند، «إِلَّا مَنْ رَحِمَ رَبُّكَ» مگر آنهايي که خدا به آنها عنايت و لطف ويژه بکند، آنها در عالم وحدت و يگانگي قدم برمي‌دارند «وَ لِذلِكَ خَلَقَهُمْ» خدا هم آنها را براي وحدت و يگانگي خلق کرده است. اصلاً خدا خلق کرده که به آنها رحم بکند، لذا داريم وقتي روح در حضرت آدم دميده شد، عطسه‌اي زد و خدا فرمود: من تو را رحم مي‌کنم. اول کلمه‌اي که خطاب به آدم فرمود، يعني رحم من شامل حال تو مي‌شود و لذا خداي متعال در ادامه مي‌فرمايد: «وَ تَمَّتْ كَلِمَةُ رَبِّكَ لَأَمْلَأَنَّ جَهَنَّمَ مِنَ الْجِنَّةِ وَ النَّاسِ أَجْمَعِينَ» مردم به اختيار خودشان هستند، اگر با اختيار خودشان راه رحمت و راه نجات و راه انبياء را انتخاب نکنند اهل جهنم خواهند بود. خدا قول داده جهنم را از کفار و معاندين پر کند نه از مؤمنين. اينکه خدا فرموده: من جهنم را از جن و انس پر مي‌کنم، ولي از معاندين و کفار و بدها، نه از اهل ايمان. کساني که عاشق فاطمه زهرا هستند، آتش جهنم بر آنها خاموش مي‌شود.
شريعتي: انشاءالله همه ما محبّ حضرت زهرا(س) باشيم. خوش به حال همه آنهايي که در اين روزها و شب‌ها در مجالس روضه و عزاداري شرکت مي‌کنند و براي ما و همه دعا مي‌کنند. براي شفاي مريض‌ها مخصوص دعا کنيد که التماس دعاي زياد و فراواني به ما رسيده که انشاءالله خداوند به حق زهراي مرضيه به همه عافيت عنايت کند. اين هفته از يکي از مراجع معظم تقليد، کسي که در احياي فرهنگ فاطمي و عزاداري ايام فاطميه بسيار مجاهدت کرد و اين سنت را مرسوم کرد، مرحوم آ ميرزا جواد آقاي تبريزي ياد مي‌کنيم. اگر نکته‌اي از ايشان هست بفرماييد.
حاج آقاي فرحزاد: حقيقتاً از مراجعي که اهتمام فوق العاده در عزاداري‌ها خصوصاً نسبت به حضرت فاطمه (س) داشتند و اول مرجعي بودند که زمان معاصر ما پاي برهنه بيرون آمدند. جالب است که با عدد کم هم آمدند. فرزند ايشان مي‌گفت: ايام فاطميه هم در تابستان بود. تابستان قم گرم است. وقتي به منزل برگشتند پايشان تاول زده بود. ما هرچه اصرار کرديم جوراب بپوشيد،کفش بپوشيد، فرمود: نه، من مي‌خواهم نزد فاطمه زهرا آبرو داشته باشم. واقعاً در احياي مجالس امام حسين و حضرت زهر بسيار کمک کردند. انشاءالله با فاطمه زهرا محشور شود.
ما از فضايل و مناقب حضرت زهرا عرض کرديم. چند کلمه از سيره عملي حضرت زهرا بگوييم. در روايت داريم بعد از ازدواج با ميرالمؤمنين(ع)، پيغمبر سؤال کردند: علي جان، حضرت زهرا را چگونه يافتي؟ عرضه داشت: «نعم العون علي طاعة الله» يعني براي مسير بندگي و طاعت خدا خوب کمکي است. خيلي از خانم‌ها روي آقايان نقش دارند. خانم‌ها در کليه‌ي کارهاي خير همسر پشتيبان و کمکشان باشند. سهيم باشند. يعني مادر واقعاً ريشه و اساس است. همانطور که حضرت زهرا(س) خوب دختري براي پيغمبر بودند. خوب همسري براي حضرت علي بودند و خوب مادري براي فرزندانشان بودند. خانم‌ها خيلي مي‌توانند نقش داشته باشند. حتي نقش خانم‌ها از پدر و معلم و مربي بالاتر است. لذا «نعم العون علي طاعة الله» هرجا که مي‌بينند انحرافي است، با ملايمت، با محبت، هر حيله‌اي هست با محبت جلويش را بگيرند. هرجا مي‌بينند بچه و شوهرشان کار خوب مي‌کند، کمک کنند.
يکي از کارهاي زيباي فاطمه زهرا اين بود که در تمام امور عدالت را پياده مي‌کردند. از جمله کارهاي خانه زياد بود. بچه‌هايي که پشت سر هم بودند. فضه‌ي خادمه خدمتگزار حضرت زهرا بود. تقسيم مي‌کردند نصف کار را حضرت فضه انجام بدهند. نصف کار را خودشان انجام بدهند. ما معمولاً کارها را روي دوش ديگران مي‌گذاريم و خودمان مي‌رويم استراحت کنيم. ولي حضرت زهرا مي‌فرمودند: يک روز شما کار کن، يک روز من. يک روز شما عبادت کن، يک روز من عبادت کنم. روايت داريم که کارهاي خانه زياد بود و کم مي‌آوردند، زماني که فضه خادمه نبود. نزد پيغمبر آمدند و تقاضا کردند خدمتگزاري را به ايشان بدهد. پيغمبر خدا فرمودند: فاطمه جان نمي‌خواهي بهتر از خادم چيزي به تو بدهم؟ حضرت امير اشاره کردند: بگو مي‌خواهم. عرض کردند: مي‌خواهم. فرمودند: شروع صبح که مي‌خواهي مشغول کارهاي خانه شوي، تسبيحات اربعه بگو. منتهي در اين روايت داريم که بعد از نماز اول الله اکبر و بعد الحمدلله است و بعد سبحان الله! براي شروع کار هم شب مستحب است و هم صبح، برعکس است اول سبحان الله، بعد الحمدلله و بعد الله اکبر! فرمودند: هر روز صبح وقتي مي‌خواهي کار را شروع کني اين را بگويي، صد ذکر است ولي هزار حسنه در ميزان حسنات تو نهاده مي‌شود و خدا کمک مي‌کند در کارهايي که مي‌خواهي انجام بدهي و وسيله خير برايت فراهم مي‌شود.
فرمودند: تسبيحات حضرت زهرا را به بچه‌هايتان هم ياد بدهيد. از چيزهايي که ايمان ما را زياد مي‌کند و انسان‌ها را عاقبت بخير مي‌کند. امام صادق فرمودند: تسبيحات حضرت فاطمه زهرا از هزار رکعت نماز مستحبي بهتر است. 34 مرتبه الله اکبر و 33 مرتبه الحمدلله، 33 مرتبه سبحان الله! اين را بعد از نمازهايمان انجام بدهيم و مقيّد باشيم. يکي از ويژگي‌هاي مهم حضرت زهرا اين است که دائم به فکر ديگران بودند. مال و جان و آبرويشان، همه وجودشان را صرف هدايت بشريت کردند. مثل شمعي که همه وجودش ذوب شود، اين چراغ روشن شود و همه عالم نجات پيدا کنند و راه را از بيراهه بفهمند. اين خيلي مهم است. امام مجتبي(ع) فرمودند: شبي کنار بستر مادرم حضرت فاطمه بودم، از اول شب تا اذان صبح دائم براي مؤمنين و مؤمنات و دوست و آشنا دعا مي‌کرد. بعد از اذان صبح من عرض کردم: شما فقط براي ديگران دعا کردي و براي خودت دعا نکردي. فرمودند: «يا بني! الجار ثم الدار» وقتي آش مي‌پزيم اول به همسايه بدهيم و بعد خودمان بخوريم. اول به فکر ديگران باشيم و بعد به فکر خودمان باشيم.
شريعتي: انشاءالله تبعيت کنيم از مادر خلقت و حضرت هم به ما توجه کنند. در اين روزها و شب‌ها ما را دعا کنيد. ما هم دعاگوي شما هستيم. براي شفاي مريض‌ها دعا کنيم. دعا بفرماييد و آمين بگوييم.
حاج آقاي فرحزاد: باز هم از همه تقاضا مي‌کنم که حتماً يا مجلسي براي فاطمه زهرا برگزار کنند و يا در مجلس حضرت شرکت کنند که مهر فاطمي به ما بخورد و روز قيامت بتوانيم سرمان را بالا بگيريم. خدايا تو را به حق فاطمه زهرا قسم مي‌دهيم که همه ما را جزء بهترين شيعيان تربيت بفرما. قلب امام زمان از ما راضي و فرجش را نزديک بگردان. در دنيا و آخرت ما را لحظه‌اي از فاطمه زهرا، پدرش و همسرش جدا نگردان. مريض‌هاي مد نظر شفا عنايت بفرما. رفع هم و غم و گرفتاري از همه گرفتارها بفرما به برکت صلوات بر فاطمه زهرا(س).
شريعتي:
من و اين داغ در تکرار مانده *** من و اين آتش بيدار مانده
مپرس از من چرا دلتنگ هستم *** دلم بين در و ديوار مانده
«السلام على فاطمه و ابيها و بعلها و بنيها بعدد ما احاط به علمه»