برنامه سمت خدا
موضوع برنامه: اهميت گرهگشايي و خير رساندن به ديگران
كارشناس: حجت الاسلام والمسلمين فرحزاد
تاريخ پخش: 28-01-96
بسم الله الرحمن الرحيم و صلي الله علي محمد و آله الطاهرين
شريعتي: سلام ميکنم به همه شما دوستان عزيزم. خانمها و آقايان، بينندهها و شنوندههاي خوب و نازنينمان. انشاءالله هرجا که هستيد دل وجان شما بهاري باشد. همين ابتداي برنامه از طرف خودم و از طرف خانواده سمت خدا جانباختن جمعي از هموطنان عزيزمان را در حادثه سيل اخير که در استان آذربايجان شرقي و غربي، اروميه و کردستان و هرجايي که اين سيل خسارتي به بار آورد را تسليت ميگويم. جمعي از هموطنان خوب ما داغدار شدند. به همه تسليت ميگويم و آرزو ميکنم انشاءالله همه دست به دست هم دهيم که درد اين مصيبت براي آنها قابل تحمل باشد. مصيبت سختي است و انشاءالله با همت مسئولين و مردم اين دردها کاهش پيدا کند. حاج آقاي فرحزاد سلام عليکم خيلي خوش آمديد.
حاج آقا فرحزاد: عرض سلام دارم خدمت جنابعالي و بينندگان عزيز. مصيبتي که براي هموطنان عزيز اتفاق افتاده را تسليت ميگوييم. براي کساني که از دنيا رفتند طلب آمرزش و مغفرت ميکنيم. به بازماندگان آنها خدا صبر مرحمت کند. انشاءالله خداي متعال کمک کند به وسيله مسئولين و مردم خسارتها جبران شود. انشاءالله به سر و سامان برسند. ما همينطور که وعده کرديم در غم و شادي همه عزيزان بايد شريک باشيم و الحمدلله خداي متعال توفيق مرحمت کرد خانواده سمت خدا در روزهايي که مشهد بوديم دعاگو و نايب الزياره همه بوديم. اين همدل بودن و با هم بودن يک سکونت و آرامشي ميدهد. من معتقد هستم خانواده سمت خدا يک مجموعه ميليوني هستند که در غم و شادي هم شريک هستند. گفت:
مرا عهدي است با جانان که تا جان در بدن دارم *** هوا داران کويش را چو جان خويشتن دارم
انشاءالله در همه مسائل کمک و هميار هم باشيم تا خداي متعال هميشه دو دل که با هم ميشوند خير و برکت و رحمت خدا نازل ميشود.
شريعتي: زيارت شما قبول باشد. خيلي سفر خوبي بود. انشاءالله قسمت همه شود. انشاءالله همديگر را در صحن جامع رضوي، در صحن گوهرشاد در کنار بارگاه ملکوتي و شريف امام حسين و امام رضا(ع) ببينيم. امروز براي ما چه آوردهايد؟
حاج آقاي فرحزاد: هفتههاي قبل بحث ما در مورد عوامل شادي بود. وسايلي که نشاط ميآورد، غم و غصهها،کدورتها و ناهنجاريها را دور ميکند و برطرف ميکند. به آيات و رواياتي که مراجعه کردم آنقدر اين بحث گسترده مطرح شده و سفارش شده که هم سيره عملي پيغمبر همين بوده است. اصلاً انبياء و اهلبيت براي دستگيري ديگران و شاد کردن دلها آمدند. غل و زنجير را از روح و جان و جسم همه باز کنند. بشر را آزاد کنند. از اسارتهاي نفس و شيطاني که آنها را زمينگير کرده است. لذا موضوع مهمي است. از چيزهايي که نشاط و شادي را روي ما منعکس ميکند گرهگشايي از کار همديگر و خير رساندن به ديگران است.
چند روايت ناب را خدمت عزيزان ميگويم و نمونههايي که امام و اهلبيت چه اهتمام فوق العادهاي بر گرهگشايي داشتند. يکي از روايتهاي خيلي ناب که بنده يادم نميآيد در يک روايت سه بار اسم رحمت آمده باشد. روايت داريم پيغمبر(ص) فرمودند: «إن الله خلق خلقا من رحمه لرحمة برحمة» خداي متعال بعضيها را از رحمت خودش خلق کرده است. سرشتشان از رحمت است. از رحمت خلق شدند. «لرحمة» براي رحمت هم خلق شدند. آنهايي که اهل بهشت و جهنم هستند در اين دنيا کاملاً روشن است. خانمي پيامک داده بود که شما فرموديد اذيت و آزار به حيوانات گناه کبيره هست، من بچه بودم، لباس اتو ميکردم، اتو را روي مورچهاي گذاشتم که راه ميرفت. ساليان سال است عذاب وجدان گرفتم. بنده هزار قسم ميخورم که اين خانم اهل بهشت است. چون بيرحمي در وجودش نيست. چندين سال است عذاب وجدان دارد چرا من يک مورچه را از بين بردم. يعني کساني که اهل رحم هستند، ما خيلي روايت داريم «ارْحَمْ تُرْحَم»، «ارحم من في الارض يرحمک من في السماء» ما به اطرافيان و زير مجموعه و ديگران رحم داريم و مهربان هستيم، شک نکنيم. الآن هم مرحوم هستيم. شب اول قبر هم مرحوم هستيم. عالم برزخ هم مرحوم هستيم. ولي اگر آدم الآن بيرحم است، بيتفاوت است. از کنار خيلي حادثهها راحت ميگذرد و اهميت هم نميدهند. در فضاي مجازي ديديد که گاهي يکي دارد غرق ميشود،يکي هم دارد فيلم ميگيرد. خوب برو کمکي بکن. يعني اين بيرحمي را ميرساند. لذا يک عدهاي هستند سرشتشان از رحمت است. از رحمت خلق شدند، «لرحمة» براي رحمت خلق شدند. «برحمة» يعني همراه رحمت هستند. يعني دائم در فضاي رحم و مهرباني دارند ميگردند. اينها چه کساني هستند؟ سه تا رحمت پشت سر هم هست که من ديگر مانند اين در روايات پيدا نکردم.
پيغمبر(ص) فرمودند: «هم الذين يقضون الحوائج للناس» کار مردم را راه مياندازند. تمام اينهايي که صبح از خانه بيرون ميآيند. راننده است، مدير است، کارگر است، رئيس است، معلم است، کاسب است، ميخواهد به مردم رحم کند، خدمت کند يا جيب خودش را پر کند. همه انسانها يا مورد رحمت خدا هستند يا مورد نقمت و عذاب خدا هستند. اينهايي که بيرحم و بيانصاف هستند در مسير ناهمواري ميروند. شاطري که نان مردم را درميآورد، نان خودش هم درميآيد. کسي که آب براي ديگران جاري ميکند، خدا آب خودش را هم ميرساند. لذا فرمود: کساني که وجودشان پر از رحمت است، کساني هستند «يقضون الحوائج للناس» خدايا قسمت ميدهيم ما را به سنتهاي حسنه و کارهاي خير معتاد کن. عادت کنيم معتاد کار خير شويم. استاد بزرگواري ميفرمودند: اگر من يک روز کار خير نکنم و گرهاي باز نکنم، شبها خوابم نميبرد. عادت کرده است. يعني شده برود کوچه و خيابان بگردد و به يک بچه و يتيم و ضعيف، يک پولي بدهد تا شاد شوند، گرهها هم باز ميشود. عادت به کار خوب کردن. «وَ عَادَتُكُمُ الاحْسَانُ وَ سَجِيَّتُكُمُ الْكَرَم» (من لايحضره الفقيه، ج2، ص 615) امامهاي ما سيره هميشگي، سجيه و سيرهشان کرم و احسان بوده است. در بعضي روايات داريم اينهايي که اينطور نيستند، شيعه نيستند. حالا اگر فرصت شد روايتش را ميخوانم.
پيغمبر عظيم الشأن(ص) فرمود: «هم الذين يقضون الحوائج للناس فمن استطاع منکم ان يکون منهم فليکن» (بحارلانوارج53/ص254) آنهايي که ميتوانند جز اينها باشند، شايد سرشت اينها هم از همين باشد. بروند اين کار را بکنند. يعني سرلوحه کارهايشان خدمت رساني به ديگران باشد. روايت ديگر که خيلي جالب است اين است که «والله لرسول الله صلى الله عليه وآله أسر بقضاء حاجة المؤمن إذا وصلت إليه من صاحب الحاجة» يعني شما گره از کار يک بنده خدايي باز کني، امام صادق(ع) فرمود: به خدا قسم پيغمبر بيش از صاحب حاجت از اين کار شما خوشحال ميشود. اما شما قرض کسي را ادا کني، زنداني بيگناهي را آزاد کني. پول درمان مريضي را ميدهي، دست گرفتاري را ميگيري، چقدر خوشحال ميشود. من همينجا خواهش ميکنم، آنهايي که بيست سال است سي سال است مشهد نرفتند و پاي گيرندهها اشک ميريزند. اگر شما باني خير ميشوي، با يک مبلغ ناچيزي ميتواني کمک کني. الآن ما برنامه حضرت خديجه(س) راه انداختيم، افرادي که تا به حال قم نيامدند، حدود دوازده هزار نفر آورديم. بعضيها تا به حال قم و جمکران را نديدند. دو روز هم ميآوريم. بياييد باني خير شويم. شما وقتي اين آقا و خانم را به کربلا، مشهد و قم ميبري چقدر خوشحال ميشوند. ميفرمايد: پيغمبر بيشتر خوشحال ميشود. بياييد دل امام زمان و امام حسين را شاد کنيم.
در بعضي روايات داريم که پيغمبر خدا فرمودند: بعضي يک کارهايي مي کنند که بر من رسول الله واجب ميشود از آنها شفاعت کنم. يعني حق ايجاد ميکند. گره از کار يک سيد و اولاد پيغمبر باز ميکنيد، پيغمبر ميگويد: من شفاعت ميکنم کسي به اولاد من خدمت کند. همه امت به يک معنا اولاد پيغمبر و زير مجموعه پيغمبر هستند. خداي متعال توفيقي مرحمت کرد که «الحمدلله الذي اشهدنا مشهداولياء في الرجب» زيارت رجبيه در ماه رجب، در مشهد، کربلا، زيارت اميرالمؤمنين و زيارت پيغمبر سفارش شده است. در زيارت جامعه کبيره که در حرم ميخواندم اين نکته به ذهنم آمد، زيارت جامعه هم خيلي سفارش شده و آيت الله بهجت هر روز ميخواندند. حضرت امام نجف بودند هر شب ميخواندند. از دور و نزديک ميشود خواند. بعضي از فرازهايش که در زيارات ديگر هم تکرار شده است، «بِأبى أَنْتُمْ وَ اُمّى وَ أهْلى وَ مالى» در اين زيارت ميگوييم: اين امام حسين، اي امام رضا، اي اهلبيت جانم به قربان شما! مالم به قربان شما، خانواده و تمام هستي من فداي شما! اين به ذهن من رسيد که اگر امام رضا به آقاي شريعتي بگويد: آقاي شريعتي ميشود يک ميليون پول به من بدهي؟ حتماً ميدهيد. آقاي شريعتي ميشود فلانجا وساطت کنيد کار اين بنده خدا راه بيافتد؟ شما قطعاً اين کار را ميکنيد. ما به امامها ميگوييم: جانم فداي تو! مالم فدا تو! پدر و مادرم فداي تو! آيا امام هشتم،امام زمان، از ما درخواست نميکنند گره بيچاره را باز کنيم؟ الآن که يک گرفتاري ميآيد در خانه شما را ميزند. خواهر و برادر گرفتار، خوب اين فرمايش نهجالبلاغه است. مسکين رسول خداست. يعني فرستاده خداست. اگر کسي او را رد کرد، خدا را رد کرده است. اگر کسي او را پذيرفت، خدا را پذيرفته است.
فقرا و گرفتارها و دردمندها که در خانه فاميل و دوست و آشنا را ميزنند فرستاده امام زمان هستند. فرستاده امام حسين هستند. ما به امامها ميگوييم: جانم به قربانت! مالم به قربانت! امام زمان ميگويد: که تو ميگويي: مال و جان و خانواده من به قربانت! امام زمان ميگويد: يک پنجم اضافه مالت را اگر اضافه آمد، در سال به من بده. به نظر شما اين دروغ نيست که من بگويم: جان و مال و هستيام فداي تو! يک پنجم اضافه مالت را بده. ما ميگوييم: مال وجان و پدر و همه هستي فداي تو! ميگويد: پنج درصد مالت را بده. ده درصد مالت را بده. انشاءالله اين زيارتها سازندگي داشته باشد.
باز در روايت ديگري پيغمبر فرمودند: «خَيْرُ النّاسِ مَنْ نَفَعَ وَ وَصَلَ وَ اَعانَ» (مستدرک الوسايل/ج12/ص390) بهترين انسانها آنهايي هستند که به ديگراننفع برسانند، و کمک به ديگران کنند. در چندين روايت داريم. امام صادق(ع) فرمودند: «ما قضي مسلم لمسلم حاجة الا ناداه الله عليّ ثوابک و لا ارضي لک بدون الجنة» (کافي/ج2/ص194) هيچ مسلماني نيست که گره از کار مسلماني باز کند و گرفتاري او را برطرف کند، از طرف خداي متعال ندا ميرسد که ثواب تو که گرهگشايي کردي با من است، من کمتر از بهشت راضي نميشوم. «يا من أرجوه لكل خير و آمن سخطه (عند) كل شر» فرازهاي عجيب دعاي ماه رجب که بسيار زيباست. «و آمن سخطه (عند) كل شر» يعني در تمام سختيها و پيشامدها و ناگواريهايي که پيش ميآيد خدايا من مطمئن هستم از غضب و سخط تو در امان هستم. جميع خير دنيا و آخرت، «و زدني من فضلک» از دنيا و آخرت بالاتر. دست را بالا بگير و با تضرع بگو. من خواهش ميکنم بينندهها اين دعا را بخوانند. به خدا چه ميگوييم؟ «أرجوه لكل خير» هر پيشامد ناگوار، ممکن است مريض شوم،زمين بخورم، فقر و مشکلات اقتصادي و روحي و جسمي سراغ من بيايد، ولي خدايا اينها براي تربيت من است. گوشمالي و تنبيه ممکن است بشود ولي به من غضب نميکند. پدري که ممکن است قهر کند، غضب کند ولي او را از خانه بيرون نميکند. نميگويد: برو گمشو! «آمن» يعني من از سخط خدا در امان هستم، «عند کل شر» يعني هر حوادث تلخي که پيش ميآيد ميدانم خدا با من قهر نکرده است. گاهي ما اين دعا را ميخوانيم ولي توجه نميکنيم چيست. خيلي بلند است. يعني راه سوء ظن را کامل ميبندد. «زدني من فضلک» يعني برويم با خودش بنشينيم، صاحبخانه مهمتر است. تقرب محض است. کاري که خدا ميکند چيست؟ گره گشايي. دوست داريم ما هم همينطور شويم که حداقل بهشت است. «و لا ارضي لک بدون الجنه»
تک تک اين روايت معاني زيادي دارد. قال رسول الله(ص):«إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ فِى عَوْنِ الْمُؤْمِنِ مَا كَانَ الْمُؤْمِنُ فِى عَوْنِ أَخِيهِ الْمُؤْمِنِ» (ثواب الأعمال، ص 135) چه وقت لطف خدا و عنايت خدا بالاي سر ماست، ميگويد: تا وقتي که شما بالاي سر کار مردم هستي، لطف و عنايت خدا بالاي سرت است. خدا در کار شماست، مادامي که شما در کار بندههاي خدا هستي. به ديگران توجه کني. چرا بهشت زير پاي مادران است؟ چون دئم به فکر بچهاش است. به فکر ديگران است. اي کاش اين من درون خودمان را ميشکستيم. «مَنْ نَفَّسَ عَنْ أَخِيهِ الْمُؤْمِنِ كُرْبَهً مِنْ كُرَبِ الدُّنْيَا نَفَّسَ اللَّهُ عَنْهُ سَبْعِينَ كُرْبَهً مِنْ كُرَبِ الْآخِرَهِ» (بحارالانوار/ج71/ ص312) ميفرمايد: اگر کسي يک گره از کار مؤمن در دنيا بردارد، خداي متعال هفتاد سختي را در قيامت از او برميدارد. قيامتي که پنجاه هزار سال هر موقف آن طول ميکشد و هر موقفي چه سختيها و زحمتهايي دارد. ميفرمايد: کسي که گره از کار ديگران باز ميکند، خداي متعال تمام گرهها و کربتها و سختيهاي قيامت را براي او صاف ميکند. همه گرههاي قيامت را براي او باز ميکند. آنهايي که عبادت ميکنند، اعتکاف ميروند، روايت داريم که اعتکاف هم خيلي خوب است.
امام حسن مجتبي(ع) معتکف بودند. يک نفر آمد به امام حسن مجتبي عرض کرد: من قرض بالا آوردم. طلبکار اجرا گذاشته است. الآن ميخواهند مرا زندان کنند. اسير کنند. حضرت فوري بلند شدند و کفش پوشيدند و اعتکاف را رها کردند تا کار او را راه بياندازد. يک نفر گفت: آقا شما معتکف هستيد. امام مجتبي(ع) فرمودند: از جدم خاتم انبيا، محمد مصطفي(ص) شنيدم که فرمود: اگرکسي حاجت يک مؤمني را برآورده کند مثل اين است که هزار سال عبادت کرده است. شبها عبادت کرده و روزها را روزه گرفته است. بهترين وقت اعتکاف دههي آخر ماه رمضان است. پيغمبر دهه آخر معتکف ميشدند. از سه روز نبايد کمتر باشد. تا ده روز بايد معتکف شد. يک سال جنگ بدر بود و پيامبر نتوانستند معتکف شوند، سال بعد دو دهه معتکف شدند. خيلي اعتکاف را دوست داشتند. يک روايت براي کساني که خدمتگزار معتکفين هستند بخوانم. درجه و مقام آنها صدها و هزار بار از معتکفين بالاتر است. غذا آماده ميکنند. جارو کشي ميکنند. کفشها را جفت ميکنند. فرمود: کسي گره يک مسلماني را باز کند، مثل اين است که هزار سال شب تا صبح عبادت کرده و روزها را هم روزه گرفته است.
شريعتي: اين به اين معنا نيست که مثلاً اعتکاف يا نمازها و زيارتهاي ما ارزش ندارد. اين اعتکاف و زيارت و نماز است که به خدمت جهت ميدهد و ما را شارژ ميکند.
حاج آقاي فرحزاد: بله، ولي آنهايي که مسبب اعتکاف ميشوند، آنهايي که سفره را پهن ميکنند. يک کسي کارخانه شراب راه مياندازد. يک کسي شراب ميفروشد. يک کسي شراب ميخورد. يک کسي درخت انگور توليد ميکند براي شراب، اينها همه گناه دارد. يک کسي بستر سازي براي شراب ايجاد ميکند. کسي که فرهنگ زيارت و فرهنگ نماز را ايجاد ميکند، بالاتر از نماز است. وسايل نماز و اعتکاف را فراهم کني. در روايت داريم جمعي زيارت خانه خدا رفتند. آمدند مدينه خدمت امام صادق(ع) گفتند: فلاني همسفر ما بود، دائم نماز و دعا و قرآن ميخواند. حضرت فرمود: چه کسي کارهايش را ميکرد؟ فرمودند: ما. فرمود: همه شما افضل از او هستيد. چون خدمت کرديد. خدمت کردن به زوار را دست کم نگيريم. خيليها از ماهها جلوتر براي خدمت به عتبات برنامهريزي ميکنند. قصدشان پول نباشد. قصدشان محبت و خدمت به زوار است.
امام(ره) در جواني با طلاب به مشهد براي زيارت ميرفتند. مختصر زيارتي ميکردند. منزل ميآمدند و چاي آماده ميکردند و ظرفها را ميشستند. من خيلي خوشحال ميشوم از آقاياني که بچه را نگه ميدارند تا خانمشان به خوبي زيارت کند. اين بالاتر است. اينهايي که بچه دارند و به همسرشان کمک ميکنند و ميگويند: ما غذا را آماده ميکنيم، شما زيارت برو. اين بالاتر است. کار امامان ما اين بود. ميتوانستند شب تا صبح بنشينند عبادت کنند. چرا شبها نقاب ميزدند و در خانه فقرا،گاهي در خانه پانصد فقير غذا ميگذاشتند. اين بالاتر از عبادت است. ما ميگوييم: خدايا تو را دوست داريم، صفت خدا همين است که کار مردم را راه بياندازيم.
همه ما دغدغهي سفر آخرت را داريم. سفري است که قطعاً پيش روي ماست. مرگ حق است. عزيزاني که کنار رودخانه بودند در سيل اخير استان آذربايجان، فکر نميکردند يکباره سيل بيايد، خودشان و ماشينشان را ببرد. آخر بايد برويم. فشار قبر حق است. نکير و منکر حق است. سؤال قبر حق است. عالم برزخ حق است. همه انبياء و مذاهب آسماني معاد را قبول دارند. معاد حق است. چه کنيم از هول قبر و قيامت و برزخ نجات پيدا کنيم؟ چند روايت ناب براي ما راه حل پيدا کرده است. روايت داريم «مَا مِنْ مُومِنٍ أَدْخَلَ عَلَى قَوْمٍ سُرُوراً إِلا خَلَقَ اللَّهُ مِنْ ذَلِكَ السُّرُورِ مَلَكاً يَعْبُدُ اللَّهَ تَعَالَى وَ يُمَجِّدُهُ وَ يُوَحِّدُه» (كشفالغمة،ج2، ص163) فرمود: هيچ مؤمني نيست که عدهاي را شاد کند، «إِلا خَلَقَ اللَّهُ مِنْ ذَلِكَ السُّرُورِ مَلَكاً» الا سروري که در قلب اين يتيم ايجاد ميشود، خدا يک فرشتهاي خلق ميکند. در ماه رجب اين دعاها را بخوانيد. «خاب الوافدون على غيرك و خسر المتعرضون الا لك» يکي از دعاهايي که در ماه رجب خوانده ميشود دعايي است که «ادْرَأْ عَنِّي مُنْکَراً وَ نَکِيراً وَ أَرِ عَيْنِي مُبَشِّراً وَ بَشِيرا» ميگوييم: خدايا اين سؤال و جواب برزخ را تو کاري کن و متولي شو.
حضرت فاطمه بنت اسد مادر حضرت علي(ع)، وقتي از دنيا رفتند پيغمبر ما چهل تکبير برايش گفتند. رفتند در قبر خوابيدند که فشار قبر نبينند. پيراهن مبارکشان را کفن او قرار دادند. گفتند: او در حق من مادري کرده است. زن عموي پيغمبر بود. وقتي او را دفن کردند، فرمودند: «ابنک يقول ابن ابني» فرمودند: الآن از فاطمه بنت اسد پرسيدم: امامت کيست؟ گفتم: بگو فرزند من، علي بن ابي طالب، فرمودند: بگو پسرم! درباره حضرت زهرا هم در بحار مرحوم مجلسي نقل کرده است. که وقتي حضرت علي(ع)، حضرت زهرا را دفن کردند. سؤال کردند: امامت کيست؟ فرمود: «هذا الجالس علي شفير قبري» اين آقايي که بالاي سر قبر من نشسته است.
ما در اين دعا ميگوييم: خدايا، تو متولي شو و در سؤال برزخ کمک من کن. من بتوانم درست جواب بدهم. کنکور قبر را درست رد کنم! ما نکير و منکر و بشير و مبشر داريم. نکير و منکر مچ گير هستند. براي بدها مچگير هستند. ميگوييم: خدايا نکير و منکر را از ما دور کن. بشير و مبشر را براي ما برسان. بشير و مبشر، «حساباً يسيرا» سخت نميگيرند. اين بشير و مبشر را چطور بياوريم؟ ميفرمايد: هيچ مؤمني يک قوم وگروهي را شاد نميکند، خدا از آن سرور و شادي که در دل آنها ايجاد ميشود يک فرشتهاي را خلق ميکند، يعني همين الآن که شما يک زنداني را آزاد کردي، وسيله درمان يک بيمار را فراهم کرد. وسايل ازدواج کسي را فراهم کردي. شادي که در دل او آمد، آن فرشته خلق ميشود. همين حالا براي شما همه عبادت است. خدا اينقدر فرشته درست ميکند تا براي شما عبادت کنند. «مَلَكاً يَعْبُدُ اللَّهَ تَعَالَى وَ يُمَجِّدُهُ وَ يُوَحِّدُه» تا چه وقت؟ تا وقتي که ما زنده هستيم. «فاذا صار المؤمن في لحده» وقتي از دنيا رفتيم آن فرشته در قبر ميآيد. «اتاه السرور الذي ادخله عليه» آن فرشتهاي که از سرور خلق شده بود همراه اين مؤمن ميآيد. من آن شادماني و سروري هستم که گره از کار يک مؤمن گشودي و قلبش را شاد کردي. من آن سرور هستم.
درباره علامه مجلسي نقل شده که به خواب شاگردش مرحوم جزايري آمده بود. گفت: من گرفتار شدم. دو نقل قول است يکي اين است که ايشان فرمودند: ايشان به بازار اصفهان ميرفتم و ميديدم يک کسي را دارند ميزنند. آب دهان به او مياندازند. پرسيدند: چيست؟ گفتند: ورشکست شده و ما از او طلب داريم و پول نميدهد. ايشان وضع مالياش خوب بوده است. مرحوم مجلسي گفت: من طلب شما را ميدهم او را رها کنيد. اين باعث شد که خدا گفت:من همه کارهاي تو را قبول ميکنم. يا اينکه ديدم يک بچهاي در بغل مادرش گريه ميکند، من يک سيبي همراهم بود. من اين سيب را به او دادم. آن بچه خيلي خوشحال شد. خدا ميگويد: من بخاطر اين همه کارهايت را قبول کردم. ما نميدانيم کدام عمل ما خيلي قبول ميشود. علامه مجلسي را ميگويند: مذهب مجلسي، يعني دين ما را احيا کرده است. بعضي علما از قم به اصفهان زيارت پدر و پسر مجلسي ميروند و برميگردند.
ميگويد: شما که هستي؟ ميگويد: من آن سروري هستم که در دل آن شخص وارد کردي. بعد ميفرمايد: «انا اليوم آنس وحشتک و القنک حجتک و اثبتک بالقول الثابت» من الآن هر وحشتي و ترسي را از شما دور ميکنم. حجت را به شما تلقين ميکنم که چه بگويي و چه کار کني. با قول ثابت تو را تثبيت ميکنم. «و اشهد لک مشاهد القيامه» روز قيامت همراه تو سر از قبر درميآورم. «و اشفع الي ربک» نزد خدا از تو شفاعت ميکنم. «و اريک منزلک في الجنه» جايگاه تو را در بهشت به تو نشان ميدهم. بنده در عمرم فقط حسرت ميخورم به حال کساني که گره گشايي از کار بندگان خدا ميکنند. جلد 71 صفحه 315 بحارالانوار است.
روايت داريم کسي را که شاد ميکنيد، خدا از آن سرور فرشتهاي را خلق ميکند. «مِنْ قَبْرِهِ خَرَجَ مَعَهُ مِثَالٌ» روز قيامت از قبر که بلند ميشود، يک مثال زيبا و شخص زيبايي پاي قبر ميآيد و ميگويد: من در خدمت شما هستم. من در فرودگاههاي خارج چون زبان بلد نبودم، تنها گير کردم. ولي يکوقت يک راهنما آمده و مرا رد کرده است. انگار همه عالم را به من دادند. آخرت قابل قياس نيست. هرچه براي اين مؤمن پيش ميآيد، روايت ميگويد: نترس، «لَا تَفْزَعْ وَ لَا تَحْزَنْ» نگران نباش. «وَ أَبْشِرْ بِالسُّرُورِ وَ الْکرَامَةِ مِنَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ» به او بشارت ميدهد تا اينکه او را نزد خداي متعال ميآورد. «فَيحَاسِبُهُ حِسَاباً يسِيراً» حساب راحت، يعني ديگر نديده بگير. «وَ يأْمُرُ بِهِ إِلَى الْجَنَّةِ» خدا امر ميکند او را به بهشت ببريد. «وَ الْمِثَالُ أَمَامَهُ» آن مثال آن فرشته جلوي مؤمن است.مؤمن ميگويد: «يرْحَمُک اللَّهُ» خدا خيرت بدهد. عجب چيزي بودي همراه ما بودي. «نِعْمَ الْخَارِجُ خَرَجْتَ مَعِي مِنْ قَبْرِي» خوب آدم بودي و از قبر من بيرون آمدي و مرا همراهي کردي. تو چه کسي هستي؟«أَنَا السُّرُورُ الَّذِي کنْتَ أَدْخَلْتَ عَلَى أَخِيک الْمُؤْمِنِ فِي الدُّنْيا خَلَقَنِي اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ مِنْهُ لِأُبَشِّرَک» من آن سروري بودم که به دل يک مؤمن افتادم.
خواهرها و مادرها، پول داريد، ارث ميرسد،مهريه داريد، نميگويم به زور بگيريد. ولي خانمها هم خيلي ميتوانند کار کنند. بنده اعتقاد دارم پنج درصد از اموالي که داريم را بدهيم، يک مقدار از زندگيمان بزنيم، خدمت به ديگران بکنيم مشکلات عموم مردم حل ميشود.
شريعتي: خيليها با اين روايت دلشان پر از حسرت شده که کاش ما هم داشتيم و ميتوانستيم کمک کنيم. خوش بحال فلاني و فلاني که ميتوانند کمک کنند. اين نکاتي که شما گفتيد منحصر به کساني نيست که وضع ماليشان خوب است.
حاج آقاي فرحزاد: هفته قبل گفتيم: آنهايي که لبخند ميزنند. سلام ميکنند، اصلاح بين دو نفر ميکنند. ده درصد شايد امور مالي است. نود درصد شايد محبت و گره گشايي وخوش اخلاقي است. يک کسي را با دو کلمه از اعتياد نجات بدهي. يک کسي را با سمت خدا آشنا کني. يک خانمي ميگفت: من برنامه سمت خدا که شروع ميشود به خواهر و مادر و بستگانم زنگ ميزنم و ميگويم: برنامه را ببينيد. اينها از هزار کمک نقدي بالاتر است.
شريعتي: انشاءالله همه ما تمام دغدغهمان اين است که گرهاي را باز کنيم و دلي را شاد کنيم. امروز صفحه 553 قرآن کريم، سوره مبارکه جمعه که يکي ديگر از مسبحات است. چقدر خوب است که ثواب تلاوت اين آيات را به روح همه جانباختگان سيل اخير هديه کنيم. براي شادي روحشان هم دعا کنيم.
«يُسَبِّحُ لِلَّهِ ما فِي السَّماواتِ وَ ما فِي الْأَرْضِ الْمَلِكِ الْقُدُّوسِ الْعَزِيزِ الْحَكِيمِ «1» هُوَ الَّذِي بَعَثَ فِي الْأُمِّيِّينَ رَسُولًا مِنْهُمْ يَتْلُوا عَلَيْهِمْ آياتِهِ وَ يُزَكِّيهِمْ وَ يُعَلِّمُهُمُ الْكِتابَ وَ الْحِكْمَةَ وَ إِنْ كانُوا مِنْ قَبْلُ لَفِي ضَلالٍ مُبِينٍ «2» وَ آخَرِينَ مِنْهُمْ لَمَّا يَلْحَقُوا بِهِمْ وَ هُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ «3» ذلِكَ فَضْلُ اللَّهِ يُؤْتِيهِ مَنْ يَشاءُ وَ اللَّهُ ذُو الْفَضْلِ الْعَظِيمِ «4» مَثَلُ الَّذِينَ حُمِّلُوا التَّوْراةَ ثُمَّ لَمْ يَحْمِلُوها كَمَثَلِ الْحِمارِ يَحْمِلُ أَسْفاراً بِئْسَ مَثَلُ الْقَوْمِ الَّذِينَ كَذَّبُوا بِآياتِ اللَّهِ وَ اللَّهُ لا يَهْدِي الْقَوْمَ الظَّالِمِينَ «5» قُلْ يا أَيُّهَا الَّذِينَ هادُوا إِنْ زَعَمْتُمْ أَنَّكُمْ أَوْلِياءُ لِلَّهِ مِنْ دُونِ النَّاسِ فَتَمَنَّوُا الْمَوْتَ إِنْ كُنْتُمْ صادِقِينَ «6» وَ لا يَتَمَنَّوْنَهُ أَبَداً بِما قَدَّمَتْ أَيْدِيهِمْ وَ اللَّهُ عَلِيمٌ بِالظَّالِمِينَ «7» قُلْ إِنَّ الْمَوْتَ الَّذِي تَفِرُّونَ مِنْهُ فَإِنَّهُ مُلاقِيكُمْ ثُمَّ تُرَدُّونَ إِلى عالِمِ الْغَيْبِ وَ الشَّهادَةِ فَيُنَبِّئُكُمْ بِما كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ «8»
ترجمه: آنچه در آسمانها و آنچه در زمين است، براى خداوند تسبيح گويند، فرمانرواىِ با قداستِ عزيز حكيم. اوست كه در ميان مردم درس ناخوانده، پيامبرى از خودشان مبعوث كرد تا آيات الهى را بر آنان بخواند و آنها را رشد و پرورش داده (از آلودگى شرك و تفرقه پاك سازد) و كتاب آسمانى و حكمت به آنان بياموزد و همانا پيش از اين در انحراف و گمراهى آشكار بودند. و (اين بعثت، مخصوص زمان پيامبر نيست، بلكه براى) ديگرانى از مردم كه هنوز به آنان ملحق نشدهاند (و در آينده متولّد مىشوند، خواهد بود) و اوست خداى مقتدر حكيم. اين بعثت، (در اختيار مردم نيست بلكه) لطف و تفضّل الهى است كه به هر كس كه بخواهد، (و لياقت داشته باشد) مىدهد و خداوند صاحب فضل بزرگ است. كسانىكه مكلّف به تورات شدند، ولى حق آن را ادا نكردند، مانند الاغى هستند كه كتابهايى حمل مىكند، (ولى چيزى از آن نمىفهمد.) گروهى كه آيات خدا را انكار كردند، مَثَل بدى دارند و خداوند قوم ستمگر را هدايت نمىكند. بگو: اى يهوديان! اگر گمان مىكنيد كه تنها شما اولياى خدا هستيد نه ساير مردم، اگر (در اين پندار) راست مىگوييد، آرزوى مرگ كنيد (تا به پاداشهايى كه خداوند براى اولياى خود مقرّر كرده، برسيد!). ولى آنان به خاطر آنچه پيش از اين انجام دادهاند، (تحريف كتاب و كتمان صفات پيامبر و ...) هرگز آرزوى مرگ نخواهند كرد و خداوند به ستمگران به خوبى آگاه است. (اى پيامبر!) بگو: همانا مرگى را كه از آن فرار مىكنيد قطعاً ملاقات كننده شما است، سرانجام به نزد آن كه به غيب و شهود آگاه است، برگردانده مىشويد، پس او شما را به آنچه انجام دادهايد خبر خواهد داد.
شريعتي: انشاءالله لحظات زندگي ما منور به نور قرآن و اهلبيت باشد. از فضيلت ذکر صلوات بر محمد و آل محمد خواهيم شنيد.
حاج آقاي فرحزاد: تعبير خيلي بلندي است که پيغمبر(ص) که فرمودند: «مَنْ صَلَّي عَلَيَ كُلَّ يَوْمٍ أَوْ كُلَّ لَيْلَةٍ وَجَبَتْ لَهُ شَفَاعَتِي وَ لَوْ كَانَ مِنْ أَهْلِ الْكَبَائِرِ» (جامع الاخبار، ص59) تعبير به اينکه شفاعت بر من واجب مي شود. گاهي آدم يک کاري ميکند که پيغمبر تشکر و سپاسگزاري ميکند. فرمود: بر من رسول الله واجب ميشود شفاعت کنم از گنهکاراني که هر روز و هر شب بر محمد و آل محمد صلوات ميفرستند.
در سوره مبارکه جمعه، ما هفت سوره داريم که مسبحات سبع است. يعني ابتداي آن با «يسبح» شروع ميشود. فضيلت اين را حاج آقاي عابديني در روز شنبه فرمودند. آيه پنجم سوره مبارکه جمعه خداي مهربان ميفرمايد:«مَثَلُ الَّذِينَ حُمِّلُوا التَّوْراةَ ثُمَّ لَمْ يَحْمِلُوها كَمَثَلِ الْحِمارِ يَحْمِلُ أَسْفاراً» خيلي تعبير تندي است. بعضي هستند کتاب ميخوانند. صاحب کتاب هستند ولي از کتاب بهره نميبرند. اسفار جمع سِفر است. کتابي که حقايق را روشن کند و باز کند، به آن سِفر ميگويند. در مورد يهوديها و علماي يهود است که حقانيت پيغمبر را در کتاب آسماني ديدند ولي انکار کردند. عمل به کتاب آسماني نکردند. درباره هرکسي که عالم بيعمل است، اين آيه شامل حالش ميشود. در واقع مثل الاغي که بار کتاب بارش است اما از کتابها استفاده نميکند. از عالم بيعمل تندترين و زشتترين تعبيرها شده است. يکجا قرآن به منزله سگ حساب کرده است. اينجا هم به منزله الاغ، «كَمَثَلِ الْحِمارِ يَحْمِلُ أَسْفاراً» در روايات داريم بوي تعفن عالم بيعمل اهل جهنم را آزار ميدهد. انشاءالله به دانستهها و علممان عمل کنيم.
شريعتي: من اين کتاب را معرفي کنم، به اقتضاي بحث حاج آقاي فرحزاد که در مورد احسان و گره گشايي و کمک به ديگران هست، اين کتاب را که نوشته حاج آقاي فرحزاد عزيز است، «احسان راهي به سوي خوشبختي» بسيار کتاب خوبي است. در مورد آثار سخاوت، آثار سوء بخل، آداب دادن صدقه، عزت نفس، سخاوت در سيره اهلبيت، درخواست و بخشش، انفاق در گسترهي صدقه و نکاتي از اين قبيل است. جا دارد از دوستان عزيز مخصوصاً حاج آقاي اسدي بزرگوار که زحمت ويرايش و تدوين اين کتاب را کشيدند تشکر کنيم. حاج آقا دعا بفرماييد.
حاج آقاي فرحزاد: عرض ادب ويژه خدمت همهي بينندههايي داريم که خارج از کشور هستند. واقعاً دور از وطن بودن کار سختي است. اما همين که از طريق فضاي مجازي و اينترنت پيگيري ميکنند لطفشان به ما ميرسد و واقعاً ما دعاگوي شما هستيم و در همه مراسم شما را شريک ميکنيم.
خدا را قسم ميدهيم بحق محمد و آل محمد از بهترين برکات اين ماه همه ما را بهرهمند بگرداند. رفع هم و غم و گرفتاري از همه گرفتارها بفرما. توفيق خير رساندن و خدمت به بندگان به همه ما مرحمت بفرما. وسايل شغل و مسکن و ازدواج و کساني که فرزند ندارند، آنهايي که پشت کنکور هستند خدايا بحق محمد و آل محمد، بحق امام هشتم همه را حاجت روا بفرما. بحق محمد وآل محمد و سلام بر امام حسن و امام حسين.
شريعتي: سلام ميکنيم به امام حسين و انشاءالله زيارت کربلا نصيب همه شما بشود.