برنامه سمت خدا
موضوع برنامه: وصيت رسول گرامي اسلام به حضرت علي (ع) - مقام حضرت زهرا (س)
كارشناس: حجت الاسلام و المسلمين فرحزاد
تاريخ پخش: 24-12-94
بسم الله الرحمن الرحيم و صلي الله علي محمد و آله الطاهرين
قرار بود که عمري قرار هم باشيم *** که بيقرار هم و غمگسار هم باشيم
اگر زمين و زمان هم به هم بريزد باز *** من و تو تا به ابد در مدار هم باشيم
کنون بيا که بگرييم بر غريبي هم *** غريبه نيست، بيا سوگوار هم باشيم
نگفتيام ز چه خون گريه ميکند ديوار *** مگر قرار نشد رازدار هم باشيم
نگفتيام ز چه رو رو گرفتهاي از من *** مگر چه شد که چنين شرمسار هم باشيم
به دست خستهي تو دست بستهام نرسيد *** نشد که مثل هميشه کنار هم باشيم
شکسته است دلم مثل پهلويت آري *** شکستهايم که آيينهدار هم باشيم
شريعتي: سلام به همهي شما دوستان خوب خيلي خوش آمديد به اين سمت خدا دلتان گرم به محبت اهل بيت عليهم السلام باشد خوشحاليم در کنار شما هستيم سلام عليکم حاج آقا فرحزاد
حاج آقا فرحزاد: سلام عرض ميکنم خدمت شما و بينندگان عزيز و مهربان عرض سلام داريم و ايام شهادت جان گداز صديقهي کبري فاطمهي زهرا را که پشت سر گذاشتيم تسليت عرض ميکنيم اميدواريم خداي متعال در اين ايام که متعلق است به اين بانوي بزرگوار همه مان را جزء شيعيان و پيروان واقعي اين بانو قرار بدهد و همه مان مشمول شفاعت اين بانو باشيم
شريعتي: ان شاء الله دعوت ميکنم تا پايان برنامهي امروز ما را همراهي بکنيد.
حاج آقا فرحزاد: بسم الله الرحمن الرحيم اللهم صل علي محمد و آل محمد و عجل فرجهم اللهم صل علي فاطمه و ابيها و بعلها و بنيها بعدد ما احاط به علمک چون ماه جمادي الثاني هم شهادت حضرت زهرا هم ولادت حضرت در اين ماه است به جا است که بيشتر از اين بانوي بزرگوار که حق عظيمي گردن ما دارند گفتگو و صحبت شود لذا ما به خاطر اين که حق اين بانوي برجسته ادا شود وصيتهاي پيغمبر به حضرت امير را براي هفتههاي بعد ميگذاريم حضرت زهرا سلام الله عليها ويژگيهايي دارند و يکي از آن ويژگي هايشان اين است که پيغمبر ما حرمت فوق العاده نسبت به ايشان داشتند در مقام عمل هم در گفتار هم در مقام احترام و عمل من همين جا اين نکته را عرض ميکنم جوي که در صدر اسلام و زمان جاهليت آن موقع بوده جو بسيار خطرناکي براي بانوان بوده است يعني تحقير فوق العاده اذيت و آزار و شکنجهي فوق العاده نسبت به بانوان بود و واقعا اگر آيهي قرآن نبود ولو در تاريخ هم قطعا ثبت شده براي ما باور کردن اين مسئله که پدري زنده زنده دخترش را به گور بسپارد يعني يک بچهي دختر را بگيرد در قبر زنده زنده دفن بکند باور کردني نبود آدمي که يک جو مهر و محبت و انسانيت داشته باشد نميتواند تصور بکند ولي صريح قرآن است «وَإِذَا بُشِّرَ أَحَدُهُم بِالْأُنثَى ظَلَّ وَجْهُهُ مُسْوَدًّا وَهُوَ كَظِيمٌ» (نحل/ 58) يعني به او ميگفتند اگر پسر دار شدي خوشحال ميشد شادي ميکرد ولي اگر ميگفتند خدا به شما دختر داده رنگ چهره اش برميگشت از مردم آن پدر دختر جدا ميشد ميرفت در پهنان و خلوت که چه کار بکند يعني بدترين خبر در عمرش اين بود که خانمش دختر زاييده که حالا «يَتَوَارَى مِنَ الْقَوْمِ مِن سُوءِ مَا بُشِّرَ بِهِ أَيُمْسِكُهُ عَلَى هُونٍ أَمْ يَدُسُّهُ فِي التُّرَابِ أَلَا سَاءَ مَا يَحْكُمُونَ» (نحل/ 59) دختري که خدا به من مرحمت کرده با خواري و خفت نگه دارم و بزرگ بکنم و سرم هميشه پايين باشد يا او را در خاک پنهان بکند حتي بعضيها دختر دار ميشدند پدر مسافرت بود نگه ميداشتند دو سه سال بزرگ ميشد برميگشت ميفهميد دخترش است باز هم ميبرد بعد از دو سه سال دفن ميکرد واقعا فاجعهي عجيبي بوده ما جاهليت زمان پيغمبر را درک نميکنيم پيغمبر در چه جامعهاي مبعوث شد شما در بدترين شرايط بهترين شخصيت تربيت بکنيد 180 درجه اصلاح کردن عادات و رسوم جاهلانه خيلي اعجاز است يعني پيغمبر ما معجزه هايش فقط در اين که شق القمر و آوردن قرآن باشد نيست اينها است ولي اين واقعا اعجاز است يک چنين چيزي که دخترها را زنده به گور ميکردند نسبت به حضرت زهرا و حضرت خديجه چه احترام و تکريم فوق العادهاي ميکردند بارها پيغمبر ما مينشستند براي حضرت خديجه که از دنيا رفته بود مثل ابر بهار گريه ميکردند اين که يک شخصيت جهاني بعد از گذشت چندين سال از فوت همسرش بنشيند زار زار گريه بکند واقعا خيلي جلب توجه ميکند که اين نهايت محبت و ارادت ايشان را به بانوان و همسر ميرساند يا سر قبر مادرشان حضرت آمنه که در طفوليت مادر را از دست دادند بعد از گذشت شصت سال آمدند سر قبر مادر بزرگوارشان مثل ابر بهار پيغمبر از فراغ مادر در سن بالا اين قدر گريه ميکردند اصحاب هم شروع کردند گريه کردن پرسيدند چرا گريه ميکني به خاطر ياد مادر و محبتهايي که از مادر در طفوليت از دست دادم پيغمبر ما سر تا پا احساس و محبت و عاطفه بود خانمها بايد خيلي درود بر اين پيغمبر و آل او بفرستند اکرام و اطعامي که پيغمبر ما از بانوان دختران همسران گرفتند هيچ کسي در اين عالم نگرفته است.
شريعتي: يک بخشي از اين روايات را من در کتاب محبت زنان و کودکان ديدم و متعجب شدم.
حاج آقا فرحزاد: بله از باب نمونه مثلا حضرت زهرا سلام الله عليها نوشتند پيغمبر هر وقت مسافرت ميرفت آخر کسي که با او خداحافظي و وداع ميکرد حضرت زهرا بود از مسافرت که برميگشتند اول ميرفتند ديدار حضرت زهرا بعد ميرفتند منزل خودشان منزل همسرشان يا صبحها مدتها ميآمدند براي نماز صبح آيهي تطهير که نازل شد که اهل بيت را اشتباه نگيرند نگويند فردا همسران پيغمبر هستند يا ديگران و فاميل پيغمبر هستند براي اين که به همه ثابت بکنند اتفاقا اهل سنت فراوان اين روايات را نقل کردند که پيغمبر بعد از اين که آيهي تطهير نازل شد شش ماه يا هشت ماه براي نماز صبح ميآمدند دم در خانهي حضرت زهرا اين آيه را ميخواندند «إِنَّمَا يُرِيدُ اللَّـهُ لِيُذْهِبَ عَنكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَيُطَهِّرَكُمْ تَطْهِيرًا» (احزاب/ 33) در منابع اهل سنت است از پيغمبر سوال کردند اهل بيتي که خدا بشارت داده اينها را از هر اشتباه خطا پليدي لغزش شرک کفر گناه معصيت پاک کرده چه کساني هستند اشاره ميکردند به خانهي حضرت زهرا که محورشان است يعني حضرت فاطمه و همسرش و فرزندانش اين برخورد برخورد عجيبي است که در روايت داريم کَانَتْ إِذَا دَخَلَتْ عَلَيْهِپ قَامَ إِلَيْهَا هر وقت حضرت زهرا به ديدار پدر ميآمدند خيلي تعبير فوق العادهاي است تا پيغمبر متوجه ميشدند حضرت زهرا آمدند ادبيات عرب ميگويد يعني براي او به پا خيزد ولي قام اليها دارد يعني با شوق و شعف و نشاط خاصي شوق زده ميشدند به طرف حضرت زهرا ميرفتند بوي خدا استشمام ميکردند کانه وجود حضرت زهرا خدايي محض است بوي خدا را ميدهد همهي وجودش لا اله الا الله است خدا را نشان ميدهد مثل پدر مادري که بچه شان را چند ماه نديدند از خارج آمده اينها که با حالت عادي نميروند به استقبالش با اشتياق ميروند پيغمبر ما همهي حرکاتش از طرف خدا بوده يک ذره با امر خدا مو نميزند خدا ميگويد احترام ويژه بايد بگيري خدا ميگويد بايد سر تعظيم فرو بياري پيغمبر حجت خداست فعل و حرکات و گفتارش حجت است به يک کسي زياد احترام ميکند کم احترام ميکند اعراض ميکند روي برميگرداند تمام اينها از طرف خدا کنترل شده است امر و نهي است لذا پيغمبر با شوق و شعفي به طرف حضرت زهرا ميبردند به استقبال خوش آمد ميگفتند مرحبا ميگفتند و اين عجيب است واقعا در جامعهي ما اگر مثلا يک آيت اللهي پرفسوري شخصيتهاي دنيايي رئيس جمهوري سلطاني خم شود دست دخترش را ببوسد اين خيلي در ذوق ميزند همه جا بايد کوچکها دست بزرگها را ببوسند فرزندان دست پدر مادر را ببوسند پايينها دست بالاها را ببوسند اول شخصيت عالم سيد اولين و آخرين فخر عالم سرور عالم خاتم النبيين که مثال افتخار اولويت و برتري عالم قطعا ضروري دين ماست که از او است طبق منابع روايي و شيعه و سني پيغمبر به اندازهي رکوع خم ميشدند دست حضرت زهرا را ميبوسيدند اين چه پيامي دارد؟ چون ايام شهادت هم است يک گريزي ميزنم هر چقدر که پيغمبر ما احترام ميکردند به حضرت زهرا دست مبارکشان را ميبوسيدند سينه اش را ميبوييدند ميفرمودند بوي بهشت ميدهد دقيقا دشمنان و مخالفين در جهت مقابل اذيت و آزار و شکنجه به اين بانو کردند و کم نگذاشتند يک روايت عجيبي ديدم از امام صادق عليه السلام در عوالم العلوم است مرحوم بحراني نقل کرده که امام صادق فرمودند هيچ روزي براي ما مثل عاشورا و محرم نميشود مُصيبَةً ما اَعْظَمَها مصيبتش بسيار فوق العاده بوده ولي امام صادق فرمودند مصيبت حادثهي مادر ما فاطمهي زهرا هِيَ اَعظَم اَمر وَ اَدحي يعني مصيبت حمله کردن به خانهي مادرمان حضرت زهرا هم بزرگ تر بوده هم وحشت ناک تر بوده و هم تلخ تر بوده چون ريشهي همهي مصائب و ابتلائات از آن جا شروع شده حضرت امام يک بيان عجيبي دارند ميفرمايند فاجعهي برکناري حضرت علي و غصب خلافت بالاترين فاجعه است حتي از عاشورا و محرم مهم تر است هم در روايات و کلمات بزرگان داريم واقعا فوق العاده بوده پيغمبر حرمت افرادي که فوق العاده نگه ميداشتند احترام ميکردند چه کردند؟ وقت نيست اين مصيبت را ما باز بکنيم آنها حرمت شکني کردند اهدافي که مورد نظر خدا و پيغمبر بود برعکس نشانه گرفتند پيغمبر ما خم ميشدند دست حضرت زهرا را ميبوسيدند و بعد ميآوردند جاي خودشان مينشاندند و خودشان زانو ميزدند خدمت حضرت زهرا مينشستند البته در روايات ما است که احترام هم متقابل بود يعني پيغمبر هم وقتي وارد ميشدند به حضرت زهرا خوش آمد ميگفتند دست ميبوسيدند احترام ميگرفتند جاي خودشان مينشاندند دو طرف بوده گفت تمام آفرينش پاي بستت پيمبر خم شد و بوسيد دستت تو طاهايي تو فرقاني تو ياسين تو زهرايي تو زهرايي تو زهرا واقعا شخصيت فوق العادهاي بوده خب پيغمبر ما اين احترام ويژه به حضرت زهرا ميگرفتند يکي از کنيههاي حضرت زهرا امّ ابيها است و اين کنيهها و القاب و اسماء همهي اينها در روايات ما است که حاوي نکتهها و معاني است و اشارههايي است به مقامات حضرت زهرا مرحوم آيت الله بهاء الديني شايد بارها ميفرمودند اين ام ابيها يک کنيهي تشريفاتي و سمبليک نيست واقعي است امّ تربيتي پيغمبر ما بوده پيغمبر از وجود نازنين حضرت زهرا بهره بوده استفاده ميکرده ريشهي پيغمبر است «إِنَّا أَعْطَيْنَاكَ الْكَوْثَرَ» (کوثر/ 1) عموم مفسرين گفتند اين آيات دربارهي حضرت زهراست به اشارهي «إِنَّ شَانِئَكَ هُوَ الْأَبْتَرُ» (کوثر/ 3) چون پيغمبر ما موقع شهادت پسر نداشتند ميگفتند نسل پيغمبر منقطع ميشود خدا ميفرمايد ما به شما خير کثير داديم تمام نسل پيغمبر ما از صلب حضرت علي و از حضرت زهراست آيهي قرآن داريم که حضرت عيسي فرزند آدم و انبيا گذشته است از طرف مادر بوده حضرت عيسي پدر نداشته از طرف مادر هم انسان ميتواند فرزند آباء و اجدادش شود اين ام ابيها يعني ريشهي من فاطمهي زهراست مادر تربيتي من فاطمهي زهراست من از حضرت زهرا بهره ميبرم استفاده ميکنم اين حديث کسايي که بزرگان ما خيلي سفارش کردند مرحوم آيت الله بهاء الديني بارها ميفرمودند که براي حل معضلات و مشکلات و سختيها و گرفتاريها سه چيز خيلي اثر دارد يکي ذبح يک گوسفند آنهايي که تمکن مالي دارند يکي چهارده هزار صلوات هديه به چهارده معصوم که اين دعا براي پيغمبر و آل محمد است و دعا و حاجت ما مستجاب ميشود يکي هم تلاوت حديث کسا در جمعي از دوستان و شيعيان تلاوت شود جمع شويم حديث کسا بخوانيم که پيغمبر دو بار آخرش قسم خوردند که قسم به خدايي که من را مبعوث کرد اگر اين حديث کسا در محفلي خوانده شود ملائکه ميآيند ميپوشانند مجلس را استغفار ميکنند رحمت الهي نازل ميشود وَ فِيهِم مَهمُومٌ إِلا ّوَ فَرَّجَ اللهُ هَمَّهُ وَ لا مَغمُومٌ إِلاّ وَ كَشَفَ اللهُ غَمَّهُ وَ لا طالِبُ حاجَةٍ إِلاّ وَ قَضى اللهُ حاجَتَهُ حاجت هايشان برآورده ميشود غم و غصه هايشان دور ميشود خيلي فضائل دارد شروع حديث کسا و محور حديث کسا کيست؟ اولا جابر نقل ميکند از خود حضرت زهرا که ميگويد من در خانه بودم پدرم وارد شد بر من و اين جمله فرمود اِنّي اَجِدُ في بَدَني ضُعْفاً فَقُلْتُ لَهُ اُعيذُکَ بِاللَّهِ يا اَبَتاهُ مِنَ الضُّعْفِ پيغمبر از نظر معنا و باطن اول قدرتمند عالم است انرژي و نيرويي که خدا به او مرحمت ميکند که حامل وحي الهي ميتواند باشد خيلي قوي است ولي ما رواياتي داريم که موقع نزول وحي مخصوصا آياتي که سنگين بوده به پيغمبر فشار ميآمد «إِنَّا سَنُلْقِي عَلَيْكَ قَوْلًا ثَقِيلًا» (مزمل/ 5) تجلي کلام خداست ديگر در کوه طور يک تجلي کوچکي شد هفتاد نفر مردند حضرت موسي هم بيهوش شد يک جلوهاي از تجليات الهي جلوه کرد که داريم جلوهي يک مومن کاملي بوده حالا تجلي کلام خدا مستقيم بر پيغمبر خيلي سنگين بوده گاهي مرکب حضرت ميخوابيد به زمين و گاهي حضرت در بدنشان احساس ضعف ميکردند پيغمبر در جنس عنصري و ظاهري شان احساس ضعف ميکند کجا برود کمک بگيرد؟ چه کسي پناه پيغمبر و کمک پيغمبر ميتواند باشد ميآيد به خانهي حضرت زهرا و ميفرمايد اِنّي اَجِدُ في بَدَني ضُعْفاً من احساس ضعف ميکنم يعني فاطمه جان کمکم کن فاطمهي زهرا که در بعضي روايت داريم فاطمه الله اللَّيْلَةُ فَاطِمَةُ وَ الْقَدْرُ اللَّهُ (بحارالانوار، ج 43، ص 65) ليلة القدر منظور از اين ليلة امام صادق فرمود معني باطني آيه فرمود ليلة فاطمه است قدر الله است معني ظاهري اش شب قدر است ليلة القدر يعني فاطمة الله يعني فاطمه منصوب به خداست فَمَنْ عَرَفَ فَاطِمَةَ حَقَّ مَعْرِفَتِهَا فَقَدْ أَدْرَكَ لَيْلَةَ الْقَدْرِ اگر کسي حضرت زهرا را بشناسد يعني شب قدر را درک کرده باطن آيه اين است حقيقت شب قدر ارتباط و تجلي حضرت زهراست که مادر يازده امام و همسر امام اول است حضرت زهرا عليها سلام ممصوص در خداست محو خداست وقتي پدر بزرگوارش ميفرمايد احساس ضعف ميکنم ميگويد اُعيذُكَ بِاللَّهِ يا اَبَتاهُ مِنَ الضُّعْفِ يعني هر چه هست از خداست غير خدا پناهي نيستاي پدر بزرگوار من تو را در پناه خدا در ميآورم از هر ضعفي يعني خدا قدرت هر ضعف و پناه هر درمانده و گرفتاري است بعد امام حسن ميآيد ميگويد من عطر جدم را استشمام ميکنم ميفرمايد در کسا است کسا تقريبا شبيه خيمه مانند و چادر شب و پارچهي بزرگي بوده آنها جمع شدند بعد امام حسين وارد شدند بعد حضرت علي و فرمودند بوي پسر عم ام پيغمبر را استشمام ميکنم عرضه داشت با دو تا از فرزندان در کسا هستند بعد خود حضرت زهرا آمدند بعد خداي متعال به جبرئيل و ملائکه فرمود من آسمان و زمين را خلق نکردم مگر براي پنج نفر اِلاّ لاَِجْلِهُمْ وَ مَحَبَّتِهُمْ آسمان زمين کهکشانها درياها کشتيها موجودات عالم به خاطر اين هاست جبرئيل پرسيد اينها چه کساني هستند قاعده اش اين است که بگويد پيغمبر و دخترش و دامادش و فرزندانش ولي شما ببينيد محور باز حضرت زهرا قرار گرفته است اين محور است ام ابيها است اين محوريت است خدا در معرفي اين پنج نور مقدس فرمود هُمْ فاطِمَةُ وَاَبُوها وَبَعلُها وَبَنُوها فاطمه است و پدر بزرگوارش فاطمه است و شوهر بزرگوارش فاطمه است و فرزندانش محور حضرت زهراست بعد آيهي تطهير نازل ميشود که شما را از هر زشتي و پليدي و نقص و اشتباه و خطايي از هر چيزي که بوي بدي بدهد چيز بدي باشد پاک کردم که آيهي تطهير دربارهي اين بزرگواران نازل شده وقتي به حضرت ميگويند ام ابيها اين خيلي پيام بزرگي است اين که در روايات داريم اگر حضرت فاطمه نبود خدا پيغمبر و حضرت علي را خلق نميکرد چون اين محوريت از بين ميرفت اين رکن اساسي است مکتب پرورشي و تربيتي است براي اسلام و مکتب ما زحمات پيغمبر و اهل بيت هدر ميرفت لذا توجهي که پيغمبر به اين بانو داشتند در رفتار گفتارش که امت را به اين سمت و سو سوق بدهند رواياتي داريم که قابل تامل است پيغمبر ميفرمودند إِنَّ اللّهَ تَعَالَى يَغْضَبُ لِغَضَبِ فَاطِمَةَ وَ يَرْضَى لِرِضَاهَا (عيون اخبار رضا، ج 2، ص 46) هر کجا حضرت زهرا رضايت بدهد خدا رضايت بدهد هر کجا به هر کس هر چيزي حضرت زهرا غضب بکند خدا غضب ميکند يعني جز اين که عبد کامل عصمت کامل تطهير کامل فاني در امر خدا باشي و هيچ اصطکاکي با خدا نداشته باشي با خدا يکي نشده باشي نميشود رضاي او رضاي خدا غضب او غضب خدا امر و نهي او امر و نهي خدا باشد لذا رواياتي که شيعه سني نقل کردند بعضيها حضرت زهرا را ناراحت و ناراضي کردند حضرت زهرا از دنيا رفتند از دست آنها ناراحت بودند ناراضي بودند بعضي هايشان گريه ميکردند يا عذرخواهي ميکردند فرمودند من حلال نميکنم جنايات يا ظلمهايي که به من کردي از ما بپرسند نظر ما دربارهي اشخاص و افراد کيست ميگوييم رواياتي که شيعه و سني نقل کردند هر کسي را حضرت زهرا امضا و تاييد بکند ما هم تاييد و امضا ميکنيم هر کسي را حضرت زهرا رد بکند غضبناک باشد دستور خدا و پيغمبر است ما بايد رد بکنيم غضبناک باشيم امر او امر خداست نهي او نهي خداست ان شاء الله خدا به ما توفيق مرحمت بکند جزء رهروان واقعي حضرت زهرا باشيم اگر فرصت بود من يکي از سيرههاي مهم حضرت زهرا عليها سلام را هم خدمت عزيزان بعد از تلاوت قرآن عرض بکنم.
شريعتي: ان شاء الله صفحهي 154 را تلاوت ميکنيم آيات 31 تا 37 سورهي مبارکهي اعراف
اللهم صل علي محمد و آل محمد و عجل فرجهم
يَا بَنِي آدَمَ خُذُوا زِينَتَكُمْ عِندَ كُلِّ مَسْجِدٍ وَكُلُوا وَاشْرَبُوا وَلَا تُسْرِفُوا إِنَّهُ لَا يُحِبُّ الْمُسْرِفِينَ ?31? قُلْ مَنْ حَرَّمَ زِينَةَ اللَّـهِ الَّتِي أَخْرَجَ لِعِبَادِهِ وَالطَّيِّبَاتِ مِنَ الرِّزْقِ قُلْ هِيَ لِلَّذِينَ آمَنُوا فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا خَالِصَةً يَوْمَ الْقِيَامَةِ كَذَلِكَ نُفَصِّلُ الْآيَاتِ لِقَوْمٍ يَعْلَمُونَ ?32? قُلْ إِنَّمَا حَرَّمَ رَبِّيَ الْفَوَاحِشَ مَا ظَهَرَ مِنْهَا وَمَا بَطَنَ وَالْإِثْمَ وَالْبَغْيَ بِغَيْرِ الْحَقِّ وَأَن تُشْرِكُوا بِاللَّـهِ مَا لَمْ يُنَزِّلْ بِهِ سُلْطَانًا وَأَن تَقُولُوا عَلَى اللَّـهِ مَا لَا تَعْلَمُونَ ?33? وَلِكُلِّ أُمَّةٍ أَجَلٌ فَإِذَا جَاءَ أَجَلُهُمْ لَا يَسْتَأْخِرُونَ سَاعَةً وَلَا يَسْتَقْدِمُونَ ?34? يَا بَنِي آدَمَ إِمَّا يَأْتِيَنَّكُمْ رُسُلٌ مِّنكُمْ يَقُصُّونَ عَلَيْكُمْ آيَاتِي فَمَنِ اتَّقَى وَأَصْلَحَ فَلَا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلَا هُمْ يَحْزَنُونَ ?35? وَالَّذِينَ كَذَّبُوا بِآيَاتِنَا وَاسْتَكْبَرُوا عَنْهَا أُولَـئِكَ أَصْحَابُ النَّارِ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ ?36? فَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنِ افْتَرَى عَلَى اللَّـهِ كَذِبًا أَوْ كَذَّبَ بِآيَاتِهِ أُولَـئِكَ يَنَالُهُمْ نَصِيبُهُم مِّنَ الْكِتَابِ حَتَّى إِذَا جَاءَتْهُمْ رُسُلُنَا يَتَوَفَّوْنَهُمْ قَالُوا أَيْنَ مَا كُنتُمْ تَدْعُونَ مِن دُونِ اللَّـهِ قَالُوا ضَلُّوا عَنَّا وَشَهِدُوا عَلَى أَنفُسِهِمْ أَنَّهُمْ كَانُوا كَافِرِينَ ?37?
ترجمه:
اي فرزندان آدم! [هنگام هر نماز و] در هر مسجدي، آرايش و زينتِ [مادي و معنوي خود را متناسب با آن عمل و مکان] همراه خود برگيريد، و بخوريد و بياشاميد و اسراف نکنيد؛ زيرا خدا اسراف کنندگان را دوست ندارد. (??) بگو: زينتهاي خدا و روزيهاي پاکيزهاي را که براي بندگانش پديد آورد، چه کسي حرام کرده؟! بگو: اين [زينتها و روزيهاي پاکيزه] در زندگي دنيا براي کساني است که ايمان آورده اند [البته اگر چه غير مؤمنان هم با آنان در بهرهوري شريکند، ولي] در قيامت فقط ويژه مؤمنان است؛ ما اين گونه آيات خود را براي گروهي که ميدانند [و اهل دانش و بصيرت اند] بيان ميکنيم. (??) بگو: پروردگارم فقط کارهاي زشت را چه آشکارش باشد و چه پنهانش، و گناه و ستم ناحق را، و اينکه چيزي را که خدا بر حقّانيّت آن دليلي نازل نکرده شريک او قرار دهيد، و اينکه اموري را از روي ناداني و جهالت به خدا نسبت دهيد، حرام کرده است. (??) براي هر امتي زماني [معين و اجلي محدود] است، هنگامي که اجلشان سرآيد، نه ساعتي پس ميمانند و نه ساعتي پيش ميافتند. (??)اي فرزندان آدم! چون پيامبراني از جنس خودتان به سويتان آيند که آياتم را بر شما بخوانند [به آنان ايمان آوريد و آياتم را عمل کنيد]؛ پس کساني که [از مخالفت با آنان] بپرهيزند و [مفاسد خود را] اصلاح کنند، نه بيمي بر آنان است و نه اندوهگين شوند. (??) و آنان که آيات ما را تکذيب کردند، و از پذيرفتن آنها تکبّر ورزيدند اهلِ آتش و در آن جاودانه اند. (??) پس ستمکارتر از کساني که بر خدا دروغ ميبندند، يا آيات او را تکذيب ميکنند، کيست؟! آنانند که سهمشان از آنچه که [از نعمت ها] مقرّر و مقدّر شده به آنان ميرسد. تا هنگامي که فرستادگان ما براي ستاندن جانشان به سويشان آيند، ميگويند: بتها و معبودهايي که به جاي خدا ميپرستيديد، کجايند؟ [تا شما را از سختيهاي مرگ و پس از آن نجات دهند] ميگويند: از دست ما رفتند؛ و بر ضد خود گواهي دهند که کافر بوده اند. (??)
اللهم صل علي محمد و آل محمد و عجل فرجهم
شريعتي: نکتهي صلوات و اشارهي قرآني را بفرماييد.
حاج آقا فرحزاد: ما روايات فراواني داريم که يکي از شرايط مهم استجابت دعاها گفتن صلوات بر محمد و آل محمد است اللهم صل علي محمد و آل محمد و عجل فرجهم حتي در روايات شيعه و سني است بدون صلوات خدا هيچ دعايي را مستجاب نميکند کُلُّ دُعاءٍ (يدْعي اللهَ عَزَّوَجَلَّ بهِ) مَحجُوبٌ عَن السَّماءِ حَتي يصَلِّي علي مُحمَّدٍ وَآلِ مُحمَّدٍ (الصواعق المحرقة، ص148) يعني دعاهايي که ميکنيم در پرده و حجاب است بالا نميرود مگر اين که کنار دعا و همراه دعا درود و صلوات بر محمد و آل محمد فرستاده شود اللهم صل علي محمد و آل محمد و عجل فرجهم. اولين آيهي اين صفحه آيهي 31 خدا ميفرمايد «يَا بَنِي آدَمَ خُذُوا زِينَتَكُمْ عِندَ كُلِّ مَسْجِدٍ وَكُلُوا وَاشْرَبُوا وَلَا تُسْرِفُوا إِنَّهُ لَا يُحِبُّ الْمُسْرِفِينَ» يعنياي فرزندان بني آدم خطاب به کل انسان هاست موقع عبادت و سجده کردن يا محل عبادت گاهتان که ميرويد خودتان را زينت بکنيد بعضي معنا کردند «الْمَالُ وَالْبَنُونَ زِينَةُ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا» (کهف/ 46) هم آراستگي و هم فرزندانتان که زينت شما هستند همراه خودتان ببريد اما روايات داريم که حضرت صادق يا امام حسن بهترين لباس را ميپوشيدند عطر ميزدند حديث داريم لباسي که انسان معطر بخواند هفتاد برابر افضل است از نمازي که بدون بوي خوش باشد و به امام ميگفتند چقدر لباس شيک پوشيديد فرمودند خدا جميل است زيباست زيبايي را دوست دارد انَّ اللَّهَ جَميلٌ يُحِبُّ الْجَمالَ فَاتَجَمَّلُ لِرَبّي (الحياة، ج 5، ص 66) استهشاد ميفرمودند به اين آيه بعضيها هستند لباسهاي کهنه يا لباسهاي کثيف ميپوشند نه موقع نماز انسان ميخواهد ملاقات خدا برود مسجد ميخواهيم برويم يا نماز بخوانيم مهماني خدا ميرويم بهترين آراستگي را براي خدا انجام بدهيم بعد ميفرمايد اول مسجد و سجده گفت اول نهار بعد از نماز ولي اول نماز بعد ميگويد نهار بخوريد و بياشاميد از حلال و طيبي که خدا براي شما خلق کرده بخوريد بياشاميد ولي شرط مهم اش اين است که اسراف نکنيد يعني زياده روي نکنيد خرجها و هزينههاي بيجا و بي خود نکنيد خدا اسراف کنندهها را دوست ندارد خدا کمکمان بکند که به بهترين وجه به آيات قرآن عمل بکنيم.
شريعتي: ان شاء الله اين جلسه آخرين جلسهي ما در سال 1394 با حاج آقاي فرحزاد است اما در ايام تعطيلات نوروز و سال جديد با سمت خدا مهمان خانههاي شما هستيم هفتهي آينده با ايشان مباحث را دنبال ميکنيم با موضوع آداب مسلماني که در ايام نوروز يک سلسله مباحث را از اين برنامه خواهيد شنيد. ما خدمت شما هستيم
حاج آقا فرحزاد: قبل از اين که سيرهي حضرت زهرا را عرض بکنم چون روزهاي پاياني سال است آخرين هفته ايست که در خدمت بينندگان هستيم از امسال من خواهش دارم از همهي عزيزان که يکي از سيرههاي پيغمبر و اهل بيت اين بوده که هيچ وقت کينهي کسي را به دل نگيريم همان طور که الآن در آخر سال همه به تکاپو ميافتند خانه زندگي شان را تميز بکنند مرتب بکنند از همهي اينها مهم تر درون ما و روح و جان ماست با کساني که کدورت و ناراحتي داريم مهم ترين ثواب و بهره و خوشي اش را خودمان ميبريم آدمي که با کسي درگير است شايد او هم متوجه نيست پايش را لگد کرده اذيت کرده اما همه اش خودخوري ميکند خودش با خودش دعوا و جنگ دارد اينها را آرام بکنيم ساکت بکنيم ببخشيم و فراموش بکنيم بديهاي ديگران را پاک بکنيم اول بهره اش را خودمان ميبريم که به آرامش ميرسيم انگار نه انگار ان شاء الله عزيزان خانه تکاني دروني داشته باشند و به ياد اموات خيلي باشند صدقه و دعاي پايان سال خيلي خوب است پايان سال خوب است آدم دو رکعت نماز بخواند بگويد هر چه بدي گناه بوده ببخش ناپاکيهاي ما را پاک بکن سيئات ما را به حسنات تبديل بکن اگر کار خير و ثوابي بوده قبول بکن تا با پاکيزگي وارد سال شويم و دعايي که ميگوييم يَا مُحَوِّلَ الْحَوْلِ وَ الْأَحْوَالِ حَوِّلْ حَالَنَا إِلَي أَحْسَنِ الْحَالِ (کمال الدين، ص 353) احسن حال اين است که انسان پاک و تميز باشد حق کسي گردن ما نباشد حق الناس و حق الله گردنش نباشد انسان همين حالا من ميگويم بهشتش شروع ميشود با کسي که کوله باري از گناه و معصيت دارد کوه روي پشتش سنگيني ميکند يک خانه تکاني دروني لازم است و اما در اين فرصت کوتاه البته دوست داشتم اين را يک جلسه مفصل صحبت بکنيم اما باز هم ان شاء الله جلسهاي دربارهي حضرت زهرا پيش آمد مفصل تر صحبت ميکنيم حضرت زهرا يک بيان نوراني دارند که سيرهي رفتاري و عملي و انتخابشان است حضرت ميفرمايد حُبِّبَ إليَّ مِنْ دُنْياکُمْ ثَلاثٌ : تلاوَةُ کِتابِ اللهِ وَالنَّظَرُ في وَجْهِ رَسولِ اللهِ وَالإنْفاقُ في سَبيلِ اللهِ (نهج الحياة ، ح 164) سه چيز از دنياي شما مورد مهر و محبت و عشق من قرار گرفته است يک تلاوت کتاب خدا دو نگاه به چهرهي رسول خدا که بالاترين جلوهي خداست اولي کتاب خدا تجلي کلام خداست دومي تجلي حقيقت است يعني ذات است تجلي همهي اسماء و صفات خداست يک موقعي صوت طرف را ميبيني يک وقت خود طرف را ميبيني حضرت زهرا اين را ميديده ما در شب مبعث اين جمله را داريم که اللّهُمَّ اِنّي أسئلُكَ بِالتَّجلّيِ الأعْظَمِ في هذِهِ اللَّيْلَةِ مِنْ الْشَهْرِ المُعَظَّمِ (دعاي شب مبعث) يعني در بعثت پيغمبر بزرگ ترين تجلي خدا در عالم جلوه کرده آينهاي که تمام هستي حق را نشان ميدهد و سوم چيزي که مورد محبت من قرار گرفته انفاق في سبيل الله است يعني انفاق و احسان به ديگران اولا انتخاب ما چيست؟ انتخاب حضرت زهرا چيست؟ اين خيلي مهم است چقدر هماهنگ هستيم. بسياري از افراد انتخابهايي که دارند انتخابهاي بسيار پيش و پا افتادهي دنيايي و آرزوهاي زودگذر و تمام شدني عشق حضرت زهرا کلام خدا و پيغمبر خداست عشق حضرت زهرا انفاق و سخاوت و احسان به بندگان خداست نميفرمايد من اين سه چيز را برگزيدم تعبير به حُبِّبَ است حضرت زهرا ميفرمايد اين سه چيز عشق و محبوب من است در دل من گره خورده با وجود من عجين شده يک موقعي ما يک کاري را انجام ميدهيم ولي به آن عشق نميورزيم عشق ما نيست به زور نماز ميخوانيم نماز خوان است ولي نماز دوست نيست تحصيل علم ميکند ولي علم را دوست ندارد کار ميکند ولي به کار علاقه ندارد نه حضرت زهرا ميگويد اول دل انفاق ميکند از ترس است يا مجبوري است دلش همراه نيست اگر بتواند فرار ميکند ولي حضرت زهرا ميگويد اول دل من جلو است من عاشق تلاوت قرآن هستم ميگويند از علامه طباطبائي سوال کردند چرا ما قرآن ميخوانيم ولي بهرهاي که بايد ببريم کيفي که بايد بکنيم نميبريم اشباع نميشويم فرمودند چون عشق نميورزيد با محبت نميخوانيد اگر پدر مادري بچه شان چند سال است رفته خارج الآن ارتباطات زياد شده سابق فقط نامه بود بعد از شش ماه يک نامه به دستش برسد با چه شوق و شعفي ميخوانند اگر بلد هم نباشند نگاه ميکنند روي نامه ميبوسند روي چشم ميگذارند نگاه کردن به قرآن عبادت است دست کشيدنش عبادت است خواندنش عبادت است عمل کردن به آن مافوق عبادت است يادگيري اش عين عبادت است حضرت زهرا ميفرمايد مهر و محبت من به اين جا کشيده شده محبوب من است اينها نماز خواندن مهم نيست عاشق نماز بودن مهم است بچه هايمان را نماز خوان بار نياوريم نماز دوست بار بياوريم علم دوست عالم دوست روحاني دوست بار بياوريم طُوبَي لِمَن عَشَقَ العِبَادَة وَ عَانَقَهَا (کافي، ج 2، ص 83) اين روايت در کافي شريف است ميفرمايد برترين انسانها اَفْضَلُ النّاسِ مَنْ عَشِقَ الْعِبادَةَ وَ عانَقَها وَ باشَرَها بِجَسَدِهِ وَ تَفَرَّغَ لَها (مستدرك الوسائل، ج1، ص120) نميگويد عبد ميگويد عشق بعد ميگويد همان طور که پيغمبر ما موقع نماز اين قدر لذت ميبرد کيف ميکرد به بلال ميگفت أَرِحْنَا يَا بِلال (بحارالانوار، ج 22، ص 264) بلند شو ما را راحت بکن برويم به ملاقات خدا با عشق برويم مسجد با عشق قرآن بخوانيم اين خيلي مهم است معانقه يعني در آغوش بگيريم نماز قرآن کمتر به واجبات اکتفا بکنيم اما عاشقانه باشد مشتاق باشيم پس در حُبِّبَ خيلي حرف است که مورد عشق و مهر و محبت حضرت زهرا قرار گرفته چه؟ قرآن کلام خدا نميفرمايد فقط تلاوت قرآن حضرت امير ميفرمايد مَنْ آنَسَ بِتَلاوَةِ الْقُرآنِ، لَمْ تُوحِشْهُ مُفارَقَةُ الاِخْوانِ (غرر الحکم) انس مال دل است کسي که به تلاوت قرآن انس بگيرد دل بدهد نميخواهد يک جزء قرآن بخوانيم يک صفحه دو سطر بخوانيم اما با عشق و تدبر و محبت دومي نگاه به چهرهي پيغمبر خدا همهي غمها غصهها همهي مشکلات وقتي ما ميگوييم که أعوذ بِنور وَجهك الْكَرِيم الَّذِي أَضَاءَت لَهُ السَّمَوَات وَالْأَرْض، وأشرقت لَهُ الظُّلُمَات در دعاهاست خود پيغمبر هم ميخواندند خدايا به نور وجه تو پناه ميبرم که اگر آن نور را ببينم تمام ظلمات ميرود و ناهمواريها هموار ميشود اين نور وجه يکي پيغمبر خداست تجلي نور الهي است لذا ديدار پيغمبر بالاترين عبادت براي حضرت زهرا بوده قرآن تجلي کلامي خداست پيغمبر تجلي حقيقت است هزار مرتبه بلا تشبيه يک وقت نقشهي يک شهر يک خانه و قالي است يک وقت خود قالي است حقيقت قرآن در وجود پيغمبر تجلي کرده اين هم سومي که عجيب است کنار قرآن و پيغمبر که اين باز يک دريا حرف است در آن چه چيزي محبوب حضرت زهرا شده؟ برترين چيزهاست يعني در کنار قرآن و پيغمبر هزاران چيز ميشود انتخاب کرد ولي ميفرمايد کنار قرآن و پيغمبر سومين چيزي که محبوب دل زهراي مرضيه شده احسان و انفاق في سبيل الله است تا ميشود انسان انفاق بکند خيلي از عزيزان مشکلات تورم و گراني و فقر شديد و اينها دارند ان شاء الله خدا را قسم ميدهيم به حق حضرت زهرا از اين بن بست اقتصادي و رکود و تورم و فشارهايي که بر مردم است همه را نجات عنايت بفرمايد. در اين پايان سال بعضيها هم دارند خيليها هم دارند اگر پنج درصد ده درصد از اين خريدهايي که ميخواهند بکنند به فقرا بدهند ميليارد ميليارد ميشود قطره قطره جمع گردد وانگهي دريا شود حضرت زهرا را الگوي خودمان قرار بدهيم از نزديکان شروع بکنيم لَا صَدَقَة وَ ذُو رَحِم مُحتَاج (من لا يحضره الفقيه، ج 2، ص 68) حضرت زهرا پيراهن عروسي شان را انفاق کردند چادرشان را گرو دادند حضرت زهرا دستبند گلوبندشان را دادند سه شب با آب خالي افطار کردند تنها افطارشان نان جويشان را به مسکين و يتيم و اسير دادند آن قدري که خدا در قرآن از انفاق و احسان اهل بيت آيه و سوره فرستاده براي عبادتها و نمازهايشان نفرستاده اين خيلي مهم است سورهي هل اتي به خاطر انفاق و احسان نازل شده تنها غذايشان يک شب مهمان ميآيد يک غذا بوده امام حسن و امام حسين را آرام کردند خواباندند خود حضرت زهرا ميل نکردند حضرت علي چراغ را خاموش کردند و در تاريکي به مهمان غذا دادند پيغمبر اشک ميريخت و اين آيه در شأن آنها نازل شد «وَيُؤْثِرُونَ عَلَى أَنفُسِهِمْ وَلَوْ كَانَ بِهِمْ خَصَاصَةٌ» (حشر/ 9) اوج ايثار است ما شايد در اين حد ظرفيت نداريم ولي ما ميگوييم اضافهي اموالمان را بدهيم حتي بسياري از خانوادهها اساسهاي اضافي شان را بدهند به فقرا يخچال سالم وسايل منزل خيليها واقعا ندارند يک کسي ميگفت ما لباسهاي دست دو را ميدهيم به فقرا صدها شايد فقير در صف و نوبت هستند همين لباسهاي دست دو را بگيرند وسايل خانه ميخواهيم عوض بکنيم بدهيم به افرادي که نيازمند هستند اگر ميتوانيم بهترش را بدهيم حضرت زهرا پيراهن عروسي شان را دادند ولي اگر نميشود اضافه هايمان را بدهيم به فقرا که هزارها بلا را دفع ميکند و ما را اهل بهشت ميکند.
شريعتي: ان شاء الله خيلي ممنون التماس دعا خدانگهدار.