برنامه سمت خدا
موضوع برنامه: وصيت رسول گرامي اسلام به حضرت علي (ع) - آداب معاشرت
كارشناس: حجت الاسلام و المسلمين فرحزاد
تاريخ پخش: 10-12-94
بسم الله الرحمن الرحيم و صلي الله علي محمد و آله الطاهرين
بي قرار توام و در دل تنگم گله هاست *** آه بي تاب شدن، عادت کم حوصله هاست
همچو عکس رخ مهتاب که افتاده در آب *** در دلم هستي و بين من و تو فاصله هاست
آسمان با قفس تنگ چه فرقي دارد *** بال وقتي قفس پرزدن چلچله هاست
بي تو هر لحظه مرا بيم فروريختن است *** مثل شهري که به روي گسل زلزله هاست
باز مي‌پرسمت از مساله‌ي دوري و عشق *** و سکوت تو جواب همه‌ي مساله هاست
شريعتي: سلام به همه‌ي شما دوستان خوب خيلي خوش آمديد به اين سمت خدا دلتان گرم به محبت اهل بيت عليهم السلام باشد خوشحاليم در کنار شما هستيم سلام عليکم حاج آقا فرحزاد
حاج آقا فرحزاد: سلام عرض مي‌کنم خدمت شما و بينندگان عزيز و مهربان آرزوي موفقيت و خير دنيا و آخرت براي همه‌ي عزيزان و سرورانمان داريم و اميدواريم که در اين ايام که بين دو فاطميه قرار گرفته است ياد و خاطره‌ي حضرت زهرا و مجالس ايشان احيا شود و بيشتر عزيزان شرکت بکنند ما اميدمان به شفاعت و دستگيري اين بانوي بزرگوار و فرزندان اين بانو و همسر و پدر اين بانو است ان شاء الله همه مان جزء فاطميون باشيم
شريعتي: ان شاء الله بحث ما با حاج آقاي فرحزاد وصيت نبي مکرم اسلام به حضرت علي عليه السلام است نکات خوبي را داريم مي‌شنويم دوستان مي‌توانند براي دريافت فايل‌هاي صوتي و متني مباحث جلسات گذشته و حتي متن وصيت به سايت ما مراجعه بکنند و از بخش‌هاي ديگر سايت هم حتما بازديد بکنيد ببينيم که امروز به کدام فراز از وصيت خواهيم رسيد
حاج آقا فرحزاد: بسم الله الرحمن الرحيم اللهم صل علي محمد و آل محمد و عجل فرجهم وصيت بعدي پيغمبر به حضرت علي درباره‌ي معاشرت است که با چه افرادي معاشرت کم بکنيم زياد بکنيم در آداب معاشرت است فرمود يا علي مَنْ لَمْ تَنْتَفِعْ بِدِيْنِهِ وَ لا دُنْياهُ فَلا خَيْرَ لَكَ في مُجَالَسَتِهِ؛ وَ مَنْ لَمْ يُوجِبْ لَكَ فَلا تُوجِبْ لَهُ وَ لا كَرَامَةً (مکارم الاخلاق، ص 433) يک ترجمه‌ي کوتاهي مي‌کنيم و يک مقدار بيشتر شرح بدهيم پيغمبر عظيم الشان صلي الله عليه و آله و سلم فرمود يا علي آن‌هايي که در معاشرت با آنها نه نفع ديني است نه نفع دنيايي است يعني آدم خيري از طرف مقابل به او نمي‌رسد اين مجالست‌ها را آدم تعطيل بکند افرادي که نه به درد دنياي ما مي‌خورند نه به درد آخرت ما مي‌خورند و البته اين نکته را هم بايد توجه داشت که بعضي‌ها هستند به درد دنياي آدم مي‌خورند ولي دنياي حلال دنيايي که دين و آخرت آدم را فاسد نکند دنيايي که بدون ضرر باشد اگر دنيايي نافع است و ضرر به دين ما نمي‌زند يا آخرتي که براي ما نافع است اين مجالست‌ها خوب است ديگر از اين محدوده برويم بيرون که ضرر دارد و براي ما نافع نيست فرمود خيري در اين مجالست‌ها نيست نکته‌ي ديگر هم نکته‌ي مهمي است که حضرت اشاره فرمودند که کسي که حرمت شما را نگه نمي‌دارد احترامي براي شما قائل نيست حقي براي شما قائل نيست مراعات حق شما را نمي‌کند برايش هيچ ارزشي نداريد چه لزومي ندارد با آن معاشرت بکنيد البته اين‌ها را شرح مي‌دهيم همسر پدر مادر فاميل نزديک اين‌ها را چاره‌اي نيست معاشرت بکنيم البته اگر واقعا حرمت نگه نمي‌دارند حداقلش را داشته باشيم ولي قاعده‌ي کلي اين است که افرادي که بيرون از اين محدوده هستند و لازم نيست با آنها معاشرت بکنيم افرادي که ما را دوست ندارند حرمت ما را نگه نمي‌دارند به قول اين شعر خواهي که جهان در کف اقبال تو باشد خواهان کسي باش که خواهان تو باشد کسي که ما را دوست ندارد حرمت ما را نگه نمي‌دارد چه اصراري که حتما با او معاشرت بکنيم فاميل آشنا هم نيست ضرورتي ندارد حضرت فرمود اين جا حرمتي کرامتي نيست فايده‌اي ندارند نه فايده دارد و نه حرمت ما را نگه مي‌دارد قبل از اين که بيشتر اين حديث را شرح بدهيم بنده در ذهنم اين طور ترسيم کردم که کلا معاشرت سه نوع است يعني يک معاشرت‌هايي است که ضرر دارد و مهلک و مفسد است ضارّ است قسمت دوم معاشرت‌ها و مجالست‌هايي است که خيلي لازم است ضروري است آدم بايد داشته باشد و دسته‌ي سوم معاشرت‌هايي است که نه نفعي دارد نه ضرري دارد آنها هم تقريبا جزء ضرر‌ها حساب مي‌شود چون وقت و عمر ما تلف مي‌شود مثال ساده بزنيم همان طور که جسم ما احتياج به اکسيژن و آب و غذا دارد روح ما هم هم احتياج به آب و غذا و خوراک معنوي دارد و بعضي چيزها ضرر دارد بعضي چيزها نافع است بعضي چيزها هم بي فايده است دسته‌ي اول آن‌هايي که ضرر دارد مثل غذاي مسموم يا در روايت هم تعبير شده حيوان وحشي درنده مثلا رفيق ناباب مثل يک سمّ مهلک يا حيوان وحشي درنده است که از بين مي‌برد متلاشي مي‌کند اين است که انسان در اين طور جاها بايد فرار بکند من اول دسته‌ي اول را مطرح مي‌کنم اول لا اله را مطرح بکنيم تا به الا الله برسيم اولين قدم حافظ هم مي‌گويد نخست موعظه‌ي پير مي‌فروش که مي‌فروش منظور اين است که جام محبت و دوستي در کام افراد مي‌ريزد اولين موعظه اش اين است که از معاشر ناباب احتراز کنيد يعني اول قدم کسي مي‌خواهد خيلي‌ها به ما مراجعه مي‌کنند مي‌گويند مي‌خواهيم آدم شويم اصلاح بکنيم اول قدم چيست؟ اول قدم پرهيز از معاشرت‌هاي ناجور است نخست موعظه‌ي پير مي‌فروش اين است که از مصاحب ناجنس احتراز بکنيد اين روابط را قيچي بکنيم يعني واقعا اين مثالي که عرض کردم سمّ مهلک يا آتش سوزنده يا حيوان وحشي و درنده است واقعا آدم را از بين مي‌برد هيچ شکي نکنيم پسر نوح هم که شما باشي که حضرت نوح قطعا در تربيت فرزندش کوتاهي نکرده غذاي حلال هم به او داده مواظبش هم بوده حق پدري را پيغمبري را ادا کرده درست هم تربيتش کرده ولي پسر نوح با بدان بنشست خاندان نبوتش گم شد سگ اصحاب کهف روزي چند پي مردم گرفت و مردم شد خدا مي‌گويد «وَكَلْبُهُم» (کهف/ 18) عذر مي‌خواهم حيواناتي در روايات ما است که بر اثر ارتباط با اولياء خدا مي‌روند بهشت بهشت جاي آدم‌ها است ولي ممکن است حيوانيت آنها تبديل به انسانيت شود و از اين طرف ما آيه روايت داريم افرادي که انسان دو پا هستند در دنيا زندگي کرده اند ولي بر اثر رذائل اخلاقي و ظلم و جنايت حيوان وحشي و درنده شدند و رفتند در جهنم سوختند سقوط مي‌کنند لذا اين موضوع را خيلي جدي بگيرند عزيزان مخصوصا جوانان نوجوانان عزيز اول قدم افرادي که براي ما مضرّ هستند پيغمبر عظيم الشان فرمودند مَنْ جَالَسَ أَهْلَ الرَّيْبِ فَهُوَ مُرِيب (امالي صدوق، ص 446) يعني انسان با افرادي که شبهه به انسان وارد مي‌کنند اهل شک و شبهه هستند اهل چيزهاي ناهنجار و ناجور هستند و به انسان القا مي‌کنند کسي با اين‌ها بنشيند او هم شکاک مي‌شود شما با افرادي که همه اش روي مخ انسان کار مي‌کنند شبهات وهابيت را شبهات ضد دين را ضد ارزش را به انسان القا مي‌کنند فکر انسان ممکن است اول مخصوصا کسي که مسلط نيست و در آن علم در آن بحث وارد نيست يک شبهه گاهي انسان را از دين از قرآن از اهل بيت آدم را جدا مي‌کند انسان بايد خيلي مواظب باشد من همين جا اين روايت عجيبي است واقعا از امام جواد عليه السلام است مي‌فرمايد مَنْ أَصْغَي إِلَي نَاطِقٍ فَقَدْ عَبَدَهُ، فَإِنْ کَانَ النَّاطِقُ عَنِ اللهِ فَقَدْ عَبَدَ اللهَ،وَ إِنْ کَانَ النَّاطِقُ يَنْطِقُ عَنْ لِسَانِ إِبْلِيسَ فَقَدْ عَبَدَ إِبْلِيسَ (تحف العقول، ص 479) حرف چه کسي را گوش مي‌دهيم؟ به کدام کانال وارد مي‌شويم؟ از کدام ماهواره ارتزاق روحي و معنوي مي‌کنيم؟ پاي صحبت چه کسي مي‌نشينيم کتاب چه کسي را مي‌خوانيم امام جواد عليه السلام مي‌فرمايد پاي صحبت هر کس که مي‌نشيني شما داري او را پرستش مي‌کني شما مي‌شوي عبد او فرمان را مي‌برد شما تحت فرمان او مي‌رويد اگر آن گوينده از خدا مي‌گويد مطالب خوب مي‌دهد حق مي‌گويد نافع است صالح است مصلح است حرف‌هاي خوب آب رحمت مي‌ريزد شما داريد خدا را پرستش مي‌کنيد ولي اگر خداي نکرده گوينده شيطنت دارد حرف‌هاي شيطاني مي‌زند که من به طور قطع مي‌خواهم بگويم که بسيار اين زياد است در ماهواره‌ها در فضاهاي مجازي برويد آيا اين‌ها صالح و مصلح اند؟ فاسد چقدر در آنها است مصلح چقدر در آنها است؟ عزيزاني که با فضاهاي مجازي و ماهواره سر و کار دارند اين حديث را جدي بگيرند رفيق کسي نيست که بيايد با ما معاشرت بکند جون جوني شود اين ماهواره گوشي همراه شده رفيق صميمي افراد مواظب باشيم کانال‌هايي که اعتقادات ما را خراب مي‌کند چه لزومي دارد شما اين کانال وهابيت را گوش بدهيد بيش از صد شبکه‌ي فارسي زبان دارند روي مخ ما ايراني‌ها کار مي‌کنند اعتقاد ما را عوض بکنند آدم بايد مواظب باشد دارند چيزهايي که ما را از خدا دور مي‌کند از چهارده معصوم دور مي‌کند از قرآن از روحانيت از اسلام و دين دور مي‌کند پخش مي‌کنند چيزهايي که ضد ارزش است ضد اخلاق است فيلم و عکس اين بحث جدايي است اعتقادات مهم تر است هم از نظر اخلاقي هم از نظر مسائل ديگر من خواهش دارم اين را جدي بگيرند چون بعضي خانواده‌ها مي‌آيند مي‌گويند پسر ما چنين شده چنان شده مي‌گوييم شما ماهواره داريد فضاهاي مجازي باز است؟ مي‌گويد بله شما بچه را در آتش رها کرديد مي‌گوييد چرا آتش گرفته حتي گروه‌هايي که مي‌آيند عضو مي‌شوند هر کانالي هر گروهي که من خواهش دارم خانم‌ها آقايان جوان‌ها فرزندان عزيز مي‌بينيد اعتقاداتشان خراب است يا برنامه‌هاي ضد ارزشي پخش مي‌کنند که دارند مخ ما را و روان ما را مي‌برند به طرف شيطان اين‌ها را فوري قطع بکنيد جدا شويد قيچي بکنيد به اضافه‌ي اين که واقعا يک آقايي اين اشاره را کرد من خيلي پسنديدم خدا وکيلي در اين عمر کوتاه که ما مثلا اگر کسي شصت سال هفتاد سال عمر بکند بخش مهم اش که بچه بوده بخش مهم اش که خواب بوده بخش کوچکش وقت بيداري بوده که بتواند کار خوب و نافع براي آخرت و کمالش انجام بدهد ما خدا وکيلي چقدر وقتمان را پاي اين ماهواره و فضاهاي مجازي و تلگرام و واتس آپ و اينستگرام بگذرانيم اين کانال‌ها را کم بکنيد ما بخواهيم پنج دقيقه قرآن بخوانيم نماز بخوانيم حال نداريم وقت نداريم کسل هستيم خسته ايم اما مي‌بينيم چند ساعت سه ساعت چهار ساعت سرمان در گوشي است گاهي تا دو سه نصف شب طول مي‌کشد خيلي خسارت است بعد مي‌گويد چرا نماز صبح بلند نمي‌شوم کانال‌هايي که وقتت را مي‌گيرد چيزهاي تکراري است همه اش تکرار تکرار و تکرار است يا چيزهايي که نافع نيست يا مضرّ است اين‌ها را مسدود بکنيم بياييم از اين گروه بيرون بيست کانال اطلاع رساني‌ها دو تا را باز بکنيم يکي را باز بکنيم گفت هر نفس زانفاس عمرت گوهري است آن نفس سوي خدايت رهبري است نفس‌هايي که ما بايد با خدا با قرآن با اهل بيت بنشينيم کتاب‌هاي خوب کتاب‌هاي علمي بخوانيم آمار مطالعه در مملکت ما خيلي پايين است من بارها خارج بودم در مترو دارد مطالعه مي‌کند ما در جلسه‌ي روضه مي‌رويم پاي منبر ما همه دارند با موبايل کار مي‌کنند يا با اينترنت در مترو در هواپيما همه اش مطالعه مي‌کنند همين تکنولوژي جديد هم دستشان است ما افراط مي‌کنيم بايد تعديل شود هر چيزي به اندازه باشد يکي اين که وقتمان خيلي در اين مسير کم است همين فرمايش پيغمبر مي‌گويد چيزي که براي دنيا و آخرتت به درد نمي‌خورد قيچي بکن لا خَير سرگرمي هم اندازه دارد سرگرمي‌ها را محدود بکنيم آقايي مي‌گفت من محدود کردم آخر شب نيم ساعت يک ساعت وقت مي‌گذارم از اين عجيب تر يک آفت بزرگي که دارد اين است که اين سرگرمي بيش از اندازه مخربش يک طرف بلکه باعث شده که ما از همسر از اولاد از صله‌ي رحم از پدر مادر جدا شويم يک مهماني که مي‌روند سرگرم اين کار هستند زن و شوهر در رخت خواب آن دارد يک بخشي را مي‌رود آن يک بخشي ديگر را با هم ديگر بنشينند خوش و بش بکنند نه اين همه را از هم جدا کرده يک آسيب جدي است حادثه‌ي تلخي است ما در بحرانش چون گرفتار هستيم متوجه نيستيم يک کسي از بالا نگاه بکند مي‌فهمد چقدر وضع خراب است نظر من بيشتر اين است که اين‌ها مخ ما را نزنند يعني چيزهاي ضد ارزشي از اهل بيت جدا مي‌کند خيلي روي اين‌ها بايد مواظب باشيم لذا امام جواد مي‌فرمايد به هر کجا که پيوند مي‌زني هر کجا که گوش مي‌دهي داري او را پرستش مي‌کني اگر مطالب حق است از خدا پيغمبر مي‌گويد از اهل بيت مي‌گويد شما را به آخرت و کمال دعوت مي‌کند تو داري خدا را پرستش مي‌کني اما آن کسي که اطلاعات به تو مي‌دهد تو را خراب مي‌کند تو شيطان پرست هستي آقاي بهاء الديني بعضي‌ها بودند خيلي شلوغ کار بودند البته آشنا بودند آقا مي‌شناختند مي‌گفت آقا داري شيطنت مي‌کني خودت شيطان هستي گاهي سر به سر مي‌گذاشت طرف ناراحت نمي‌شد ظرفيتش را داشت گفت آقا معلوم است شيطنت داري معلوم مي‌شود شيطان خودت هستي مکرر به بعضي‌ها که آشنا بودند و ناراحت نمي‌شدند مچشان را مي‌گرفت و مي‌گفت آدم بايد مواظب باشد ببيند کجا دارد مي‌رود معاشرت افراد يا کانال‌هايي که مخرب است مفسد است آن قدر خطر دارد آيه‌ي قرآن است به اين تعبير و تندي شايد همين يک مورد ما داريم «وَيَوْمَ يَعَضُّ الظَّالِمُ عَلَى يَدَيْهِ يَقُولُ يَا لَيْتَنِي اتَّخَذْتُ مَعَ الرَّسُولِ سَبِيلًا، يَا وَيْلَتَى لَيْتَنِي لَمْ أَتَّخِذْ فُلَانًا خَلِيلًا» (فرقان/ 28-27) روز قيامت خداي مهربان مي‌فرمايد آدم‌هايي که ظالم هستند و منحرف شدند انگشت‌هاي دستشان را به دهان مي‌گيرند از شدت حسرت مي‌جوند گاز مي‌گيرند فشار مي‌آورند که ما وقتمان عمرمان را به جاهاي بي خودي حرام کرديم يا با رفقاي ناباب نشستيم مي‌گويد کاش من با پيغمبر نماينده‌ي خدا نماينده‌ي پيغمبر با پيغمبر و اولياء خدا ارتباط برقرار مي‌کردم ناله اش بلند است‌اي کاش من با فلاني رفيق نشده بودم بعد از اين که من در مسير فطرت و خوبي و ذکر و ياد خدا بودم او من را غافل کرد شما آمار زندان‌ها را بگيريد بنده بارها رفتم زندان مخصوصا بند جوانان من را بردند خيلي دلخراش بود جوانان زير هجده سال فاسد شدند پدر مادر‌هاي بد هم دلشان نمي‌خواهند بچه شان بد شود مثلا پدر مادر‌هايي که قاچاق چي هستند نمي‌خواهند بچه شان اين طوري شود ولي در اثر معاشرت با دوست ناباب به اين منجلاب کشيده شدند يعني دوست خيلي خطرش جدي است اول قدم قيچي کردن و بريدن است حضرت زهرا فاطمه است فاطمه يعني ما را از جهنم از آتش جهنم جدا مي‌کند آتش جهنم يعني دشمنان اهل بيت آتش جهنم يعني رفقاي ناباب حالا در کلاس ما هستند در همسايه‌ي ما هستند در فاميل‌هاي ما هستند دور هستند نزديک هستند حالا اين روايت هم جالب است امام هفتم عليه السلام در کافي شريف است به هشام فرمودند إِياكَ وَ مُخالَطَةَ النّاسِ وَ الاُْنْسَ بِهِمْ إِلاّ أَنْ تَجِدَ مِنْهُمْ عاقِلاً وَ مَأْمُونًا فَآنِسْ بِهِ وَ اهْرُبْ مِنْ سايرِهِمْ كَهَرْبِكَ مِنَ السِّباعِ الضّارِيةِ مواظب باش با هر گروه و هر صنفي معاشرت نکني قاطي نشوي انس نگيري احتراز بکني احتراز جدي بکني مگر انسان مي‌تواند به هر کسي دل بدهد به هر کسي قاطي شود؟ حضرت علي فرمود لا تَصحَبِ الشَّريرَ فَإنَّ طَبعَکَ يَسرِقُ مِن طَبعِهِ شَرّاً وَ اَنتَ لا تَعلَمُ (شرح نهجالبلاغه ابن ابي الحديد، ج 2، ص 272) رنگ و بوي او را مي‌گيري تمام خوبي بدي‌هاي او به شما انتقال پيدا مي‌کند لذا فرمود يا هشام مواظب باش با هر کس قاطي نشوي انس نگيري مگر اين که در هم کلاسي‌ها در همسايه‌ها در بستگان و آشناها در همکار‌ها در رفقايت آدم عاقل و فهميده‌اي که مامون باشد يعني از شر او در امان باشي بدي‌هايي نداشته باشد در امن باشي که ضرر به تو نزند
شريعتي: يک نکته‌اي مطرح است يکي از اتفاقاتي که مي‌افتد و ما مي‌رويم پشت سر اين جريانات و راه مي‌افتيم و آنها براي ما مسير را تعيين مي‌کنند اين است که احساس ايمني مي‌کنيم خودمان را در امان مي‌بينيم در حالي که آثار مخربش به مرور زمان خودش را نشان مي‌دهد
حاج آقا فرحزاد: صد در صد اين‌ها جايي است که يلان يل هم گاهي زمين خوردند بزرگي از اساتيد ما هم مي‌فرمودند آدم قوي بود استاد ما بود شاگرد شيخ رجب علي خياط بود گاهي هم نمونه‌هايي از زندگي اش را من بدون اسم گفتم ايشان مي‌فرمودند کسي که در خانه‌ي من را مي‌زند مي‌آيد من هول برم مي‌دارد که او چه آدمي است براي چه آمده اهل دنياست اهل آخرت است؟ اهل انس و محبت است اهل غيبت و تهمت است مي‌گويد بعضي‌ها مي‌آيند اين قدر مجلس ما غيبت و تهمت مي‌کنند من تا چند وقت اين‌ها را بايد پاک بکنم يعني ظلمت‌ها و نکبت‌هايي که روي من مي‌ريزد و فضا را آلوده مي‌کند مثل يک بچه‌اي که بيايد آشغال و کثافت اين قدر بريزد تا چند وقت بايد اين را جمع بکنيم اين‌ها آشغال‌هاي ظاهري است آشغال‌هاي روحي و باطني خيلي سخت تر و خطرناک تر است مثلا من نسبت به شما خوش بين هستم يک چيز ناهنجاري نقل مي‌کند من يک عمر نسبت به شما خداي نکرده بدبين مي‌شوم يعني در ذهن من اين است که شما چنين هستيد اين خيلي خطرناک است اين که گفتند امين باشد با آدم‌هاي عاقل فهيم دانا باشد البته کم هستند امام هفتم فرمود انس و معاشرت با هر کس نداشته باش قاطي نکن بعد فرمود اگر عاقل و امين پيدا کردي با او انس بگير وَاهرَب مِن سَائِرِهِم كَهَربك مِنَ السَّبَاع الضَارِية (بحار الانوار، ج 75، ص313) از آدم‌هايي که ذهن و روح و جان شما را بمباران مي‌کنند و خراب مي‌کنند فرار بکن مثل حيوان وحشي درنده‌اي که مي‌خواهد به شما حمله بکند ما اگر گرگ ديديم که دهان باز کرده مي‌خواهد ما را از بين ببرد شير غران و پلنگ مي‌رويم به طرفش يا فرار مي‌کنيم از رفقاي ناباب الفرار الفرار الفرار باطنش همين حيوانات وحشي و سمّ مهلک است اگر ما اين مرحله را برويم بسياري از مرحله را رفتيم يعني از جهنم رد شديم اين مرحله‌ي اول است پس قسمت اول در معاشرت‌ها اين است که مواظب باشيم قسمت دوم بعضي‌ها رابطه‌ي با آنها حکم آب را دارد حکم غذا را دارد حکم اکسيژن را دارد مثل ياد خدا انس با خدا همان طوري که اگر اکسيژن به ما نرسد بدن ما از بين مي‌رود روح و قلب و جان ما به ياد خدا زنده است مَوْلاي بِذِكْرِكَ عاشَ قَلْبي (دعاي ابوحمزه) در مناجات امام سجاد است مي‌گويد خدايا به ياد تو دل من زنده مي‌شود روح و جان ما به ياد خدا زنده مي‌شود انس با خدا انس با اولياء خدا انس با بندگان خدا انس با اهل بيت انس با عالم رباني و استادي که روحيه‌ي انسان را عوض مي‌کند انس با رفقاي خوب بنده معتقد هستم از لباس از نان شب از آب و غذا واجب تر است چون انسان را گفتند از نِسيان است ولي خيلي‌ها معتقد هستند از اُنس است يعني انسان همه اش با انس است يا با خدا يا بندگان خدا بدون انس نيست بايد يک رابطه داشته باشيم مثل ظرفي است که خالي نيست ولو خالي هم باشد هوا در آن است يک چيزي در آن است بعد از اين که از بد‌ها جدا شديم انس با خوب‌ها را در اولويت قرار بدهيم در يک روايت نوراني مي‌فرمايد هَلَكَ مَنْ لَيْسَ لَهُ حَكيمٌ يُرْشِدُهُ (بحارالانوار، ج 78، ص 158) يعني کسي که حکيم و استاد و راهنمايي که او را ارشاد بکند نداشته باشد هلاک مي‌شود اين هم روايت عجيبي است امير المومنين عليه السلام فرمود چه چيزي شيطان را از همه بيشتر خار و ذليل مي‌کند؟ شيطان و دشمن را خيلي دور مي‌کند؟ فرمود لَيْسَ شَيْ ءٌ أَنْکَي لِإِبْلِيسَ وَ جُنُودِهِ مِنْ زِيَارَةِ الْإِخْوَانِ فِي اللَّهِ بَعْضِهِمْ لِبَعْضٍ (کافي، ج 2، ص 188) يعني اين که انسان به ديدار يک مومن خوب عاقل و فهميده مي‌رود و با او انس و ارتباط برقرار مي‌کند او را ياد خدا مي‌اندازد شيطان را از همه بيشتر خار و ذليل و دور مي‌کند و عکسش انس و معاشرت با يک رفيق ناباب شيطان را شارژ مي‌کند چيزي مثل اين شيطان را خشنود نمي‌کند در روايت ديگري حضرت علي فرمودند لَيسَ شَيئٌ أدعَي لِخَيرٍ وَ أنجَي مِن شَرٍّ مِن صُحبَهِ الأخيَارِ (ميزان الحکمة، ج2، ص 1568) يعني چيزي که در ما داعيه‌ي خوبي ايجاد بکند و جلوي مستهجنات و بدي‌ها را بگيرد در ما اثرش بيشتر از ارتباط و انس با خوب‌ها نيست با خوب‌ها که آدم مي‌نشيند نورانيت کسب مي‌کند زهير مي‌گويند آدمي بود که فراري بود نمي‌خواست با امام حسين ملاقات بکند يک ملاقات سرنوشت يک عمر انسان را عوض مي‌کند هر کجا امام حسين خيمه مي‌زد يا قبلش يا يک منزل بعد خيمه مي‌زد فاصله بگيرد که رو به رو نشود يک منزلي جاي اتراق کردن نبود مجبور شد به فاصله‌ي چهل پنجاه متري از امام حسين خيمه بزند آقا فرستاد دنبالش اولا نمي‌خواست برود خانمش گفت فرزند رسول الله است برو ببين چه حرفي به تو مي‌زند کسي که فراري بود از امام حسين حضرت در يک جلسه دو کلمه با او صحبت کردند جناب زهير شد امام حسيني کامل کسي که به يک جايي رسيد که شب عاشورا گفت اگر قيامت و بهشتي هم در کار نباشد هفتاد بار يا هزار بار من را بکشند زنده شوم باز جان فداي شما مي‌کنم اين قدر عاشق خالص شد با يک تلنگر و صحبت و گفتگو الآن هم ما مي‌توانيم با امام زمان رابطه‌ي معنوي برقرار بکنيم با خدا بياييم با خدا خلوت بکنيم با خدا صحبت بکنيم با امام زمان صحبت بکنيم با اولياء خدا که کم هستند ولي هستند ارتباط برقرار بکنيم فضيل کسي بود که راه زن بود سر دسته‌ي قطاع الطريق بود يک خانه‌اي را رصد کرده بود يک زني هم خاطر خواهش شده بود با او رابطه برقرار بکند رفت بالاي آن ديوار برود آن جنايت را انجام بدهد صاحب خانه مشغول قرائت قرآن بود به اين آيه رسيد «أَلَمْ يَأْنِ لِلَّذِينَ آمَنُوا أَن تَخْشَعَ قُلُوبُهُمْ لِذِكْرِ اللَّـهِ» (حديد/ 16) خدا مي‌فرمايد وقتش نشده که دلت خاشع و شکسته شود براي ياد خدا؟ همان جا تکان خورد با يک آيه منبر‌ها موعظه‌ها من همي جا عرض مي‌کنم همان طور که گفتيم شبکه‌هاي مخرب است شبکه‌هايي که واقعا در آن سخنراني است همين سمت خدا چيز نقد و ساده است ما چقدر پيام داريم که بر اثر يک آيه و يک حديث يا يک برنامه خيلي‌ها متحول شدند يک حديث مي‌گويد حاج آقا باعث شد من پنج سال است ده سال است نمازم را ترک نمي‌کنم اول وقت مي‌خوانم جماعت مي‌خوانم مسير زندگي عوض مي‌شود اگر انسان نمي‌تواند مستقيم ارتباط برقرار بکند برود کانال‌ها شبکه‌هايي که حديث قرآن مطلب خوب و علمي و چيزهاي به درد بخور کلمات حکما و بزرگان و اولياء خدا است ارتباط برقرار بکند خيلي پيام داريم که موثر بوده اثر داشته باز معاشرت با خوب‌ها چقدر اثر دارد عالم رباني يعني عالمي که تو را به ياد خدا بيندازد البته کم هستند ما رواياتي داريم عالمي که متهم به دنيا است دنبال مقام و رياست و جمع کردن دنيا است اين را متهم در دينش بکنيد اما عالمي که واقعا زاهد است بي اعتنا به دنيا و رياست است عالم رباني معاشرتش از هر چيزي واجب تر است ثواب و عبادتي که در انس با عالم رباني است در کمتر چيزي ما در روايات ديده ايم
شريعتي: يک وقت‌هايي ما اين قدر حد اعلي را مي‌بينيم همه اش دنبال آيت الله بهجت‌ها هستيم اين‌ها براي ما دور از دسترس هستند لذا اصلش هم محقق نمي‌شود چه کار بايد بکنيم؟
حاج آقا فرحزاد: ما روايت داريم لا تَطلُب مِنَ الدُّنيا أربَعَةً ؛ فَإِنَّكَ لا تَجِدُها و أنتَ لابُدَّ لَكَ مِنها : عالِماً يَستَعمِلُ عِلمَهُ ؛ فَتَبقى بِلا عالِمٍ ، و عَمَلاً بِغَيرِ رِياءٍ ؛ فَتَبقى بِلا عَمَلٍ ، و طَعاماً بِلا شُبهَةٍ ؛ فَتَبقى بِلا طَعامٍ ، و صَديقاً بِلا عَيبٍ ؛ فَتَبقى بِلا صَديقٍ (جامع الاخبار، ص 510) من‌ها حديث از امام صادق عليه السلام است فرمود از دنيا چهار چيز را خيلي محکم و جدي نخواه ممکن است به آن نرسي يعني جز ضروريات است بايد باشد ولي ممکن است به آن نرسي يکي عالم تمام عياري که به همه‌ي علمش عمل بکند بي عيب و نقص باشد اين را پيدا نمي‌کنيد يعني کم است ناچار هستيد بايد باشيد کم است عالمي مثل آيت الله بهجت کم است ولي عالمي که هفتاد درصد هشتاد درصد است پايين تر از او است در هر محلي ممکن است باشد در هر قشري ممکن است باشد خودمان را محروم نکنيم مي‌فرمايد آن حد اعلي نمره‌ي اعلي گيرت نيامد نمره‌ي پايين تر است برو نمره‌ي پايين تر را انتخاب بکن هفتاد سال سابقه دارد آدم خوبي بوده دنبال دنيا و رياست طلبي نبوده يکي صَديقاً بِلا عَيبٍ يک دوست بدون عيب ممکن است گيرت نيايد ولي دوستي که شصت هفتاد درصد به بالا خوبي هايش به بدي هايش غالب است دوست بي عيب خود ما هم نيستيم چه کسي مي‌تواند ادعا بکند؟ سخت نگيريد دوست بي عيب هيچ وقت گير نمي‌آيد همسر بي عيب گير نمي‌آيد اگر کسي بگويد من خانمي مي‌خواهم بي عيب خودت هم بي عيب نيست خانمت بگويد من شوهر بي عيب مي‌خواهم هيچ وقت گيرش نمي‌آيد يک روايت از حضرت علي است فرمودند مَن غَلَبَ مَحاسِنُهُ عَلي مُساويه فَهُوَ مِنَ الکامِلين اين خودش خيلي راه گشا است يعني کسي که خوبي هايش بر بدي هايش غالب باشد اين جزء کاملين است حضرت معيار مي‌دهند روز قيامت هم مي‌گوييم «فَأَمَّا مَن ثَقُلَتْ مَوَازِينُهُ» (قارعه/ 6) خوبي‌ها که غالب بود بدي‌ها را مي‌برد پايين خوبي هايش هفتاد هشتاد درصد برود غالب است يکي هم فرمود طَعاماً بِلا شُبهَةٍ فَتَبقى بِلا طَعامٍ اگر کسي بگويد من مال حلالي که هيچ شک و شائبه‌اي در آن نباشد همه‌ي مملکت خمس بدهند همه‌ي مملکت زکات بدهند آبي که از باران مي‌آيد آب پاک است و الا به دست بشر که مي‌رسد حتما قاطي مي‌کند غذاي بدون شبهه فرمود دنبالش بگردي بدون غذا مي‌ماني فرمود سخت نگير غذايي که ظاهرش حلال است ما رصد کرديم مواظبت کرديم دنبال حرام نبوديم همين را استفاده بکن يکي هم عَمَلاً بِغَيرِ رِياءٍ عملي که هيچ شائبه‌اي در آن نباشد خالص خالص باشد محرک اش فقط خدا باشد کسي بشنود خوشحال نشويم اين هم گير نمي‌آيد اين طوري بدون عمل مي‌مانيم وقتي خوبي‌ها غالب بود حسن‌ها غالب بود برويد سراغ آنها اين‌ها خيلي مهم است روايات فوق العاده‌اي درباره‌ي ارتباط با عالم و دوست خوب داريم بعد از تلاوت قرآن عرض مي‌کنم
شريعتي: خيلي ممنون امروز صفحه‌ي 140 را با هم تلاوت مي‌کنيم آيات 95 تا 101 سوره‌ي مبارکه‌ي انعام
اللهم صل علي محمد و آل محمد و عجل فرجهم
إِنَّ اللَّـهَ فَالِقُ الْحَبِّ وَالنَّوَى يُخْرِجُ الْحَيَّ مِنَ الْمَيِّتِ وَمُخْرِجُ الْمَيِّتِ مِنَ الْحَيِّ ذَلِكُمُ اللَّـهُ فَأَنَّى تُؤْفَكُونَ ?95? فَالِقُ الْإِصْبَاحِ وَجَعَلَ اللَّيْلَ سَكَنًا وَالشَّمْسَ وَالْقَمَرَ حُسْبَانًا ذَلِكَ تَقْدِيرُ الْعَزِيزِ الْعَلِيمِ ?96? وَهُوَ الَّذِي جَعَلَ لَكُمُ النُّجُومَ لِتَهْتَدُوا بِهَا فِي ظُلُمَاتِ الْبَرِّ وَالْبَحْرِ قَدْ فَصَّلْنَا الْآيَاتِ لِقَوْمٍ يَعْلَمُونَ ?97? وَهُوَ الَّذِي أَنشَأَكُم مِّن نَّفْسٍ وَاحِدَةٍ فَمُسْتَقَرٌّ وَمُسْتَوْدَعٌ قَدْ فَصَّلْنَا الْآيَاتِ لِقَوْمٍ يَفْقَهُونَ ?98? وَهُوَ الَّذِي أَنزَلَ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَأَخْرَجْنَا بِهِ نَبَاتَ كُلِّ شَيْءٍ فَأَخْرَجْنَا مِنْهُ خَضِرًا نُّخْرِجُ مِنْهُ حَبًّا مُّتَرَاكِبًا وَمِنَ النَّخْلِ مِن طَلْعِهَا قِنْوَانٌ دَانِيَةٌ وَجَنَّاتٍ مِّنْ أَعْنَابٍ وَالزَّيْتُونَ وَالرُّمَّانَ مُشْتَبِهًا وَغَيْرَ مُتَشَابِهٍ انظُرُوا إِلَى ثَمَرِهِ إِذَا أَثْمَرَ وَيَنْعِهِ إِنَّ فِي ذَلِكُمْ لَآيَاتٍ لِّقَوْمٍ يُؤْمِنُونَ ?99? وَجَعَلُوا لِلَّـهِ شُرَكَاءَ الْجِنَّ وَخَلَقَهُمْ وَخَرَقُوا لَهُ بَنِينَ وَبَنَاتٍ بِغَيْرِ عِلْمٍ سُبْحَانَهُ وَتَعَالَى عَمَّا يَصِفُونَ ?100? بَدِيعُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ أَنَّى يَكُونُ لَهُ وَلَدٌ وَلَمْ تَكُن لَّهُ صَاحِبَةٌ وَخَلَقَ كُلَّ شَيْءٍ وَهُوَ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ ?101?
ترجمه:
بي ترديد خدا شکافنده دانه و هسته است؛ زنده را از مرده بيرون مي‌آورد، و بيرون آورنده مرده از زنده است؛ اين است خدا، پس چگونه [از حق] منصرفتان مي‌کنند؟ (??) شکافنده صبح [از پرده تاريک شب است] و شب را براي آرامش قرار داد، و خورشيد و ماه را وسيله‌اي براي محاسبه و اندازه گيري زمان مقرّر فرمود؛ اين است اندازه گيري آن تواناي شکست ناپذير ودانا. (??) و اوست که ستارگان را براي شما قرار داد تا به وسيله آنها در تاريکي‌هاي خشکي و دريا راه يابيد؛ مسلماً ما آيات خود را براي قومي که دانايند بيان کرديم. (??) و اوست که شما را از يک تن آفريد، برخي [از شما] استقرار يافته [در زمين] و برخي به وديعت نهاده [در اصلاب و رحم هايند]؛ ما آيات خود را براي قومي که مي‌فهمند، بيان کرديم. (??) و اوست که از آسمان آبي فرستاد، و به وسيله آن گياهان گوناگون را [از زمين] رويانديم، و از آن ساقه‌ها و شاخه‌هاي سبز درآورديم، و از آن دانه‌هاي متراکم را خارج مي‌کنيم، و از شکوفه درخت خرما خوشه‌هاي سر فروهشته [به وجود مي‌آوريم]، و باغ‌هايي از انگور و زيتون و انار شبيه به هم و بي شباهت به هم [بيرون مي‌آوريم]؛ به ميوه اش چون ميوه دهد و به رسيدن و کامل شدنش با تأمل بنگريد، مسلماً در اين [امور] براي قومي که ايمان مي‌آورند، نشانه‌هايي [بر توحيد، ربوبيّت و قدرت خدا] ست. (??) [مشرکان] براي خدا شريکاني از جن قرار دادند، در حالي که همه آنها را خدا آفريد، و از روي جهل و بي دانشي براي خدا پسران و دختراني انگاشتند؛ منزّه و برتر است از آنچه آنان توصيف مي‌کنند. (???) [او] پديد آورنده آسمان‌ها و زمين است، چگونه او را فرزندي باشد؟! در صورتي که براي او همسري نبوده، و همه چيز را او آفريده؛ و او به همه چيز داناست. (???)
اللهم صل علي محمد و آل محمد و عجل فرجهم
شريعتي: از فضيلت صلوات و اشاره‌ي قرآني بفرماييد
حاج آقا فرحزاد: يکي از برکات فوق العاده‌ي صلوات محشور شدن با پيغمبر خداست يعني صلوات‌ها ارتباط و اتصال را برقرار مي‌کنند وصل مي‌کند هر کسي که زياد ياد مي‌کنيم دوستش داريم هيچ شک نکنيم با آنها محشور مي‌شويم هر کسي را زياد ياد مي‌کنيم و دوستش داريم پيغمبر خدا فرمود أولَي النّاسِ بِي يومَ القِيامَة أکْثَرُهُمْ عَلَي صَلاة في الدُّنيا تعبير اولي الناس تعبير مهمي است يعني نزديک ترين افراد به من روز قيامت کساني هستند که در دنيا زياد صلوات بر محمد و آل محمد بفرستد اللهم صل علي محمد و آل محمد و عجل فرجهم. آيه‌ي 95 ام اولين آيه‌ي اين صفحه خداي مهربان مي‌فرمايد «إِنَّ اللَّـهَ فَالِقُ الْحَبِّ وَالنَّوَى يُخْرِجُ الْحَيَّ مِنَ الْمَيِّتِ وَمُخْرِجُ الْمَيِّتِ مِنَ الْحَيِّ ذَلِكُمُ اللَّـهُ فَأَنَّى تُؤْفَكُونَ» مي‌فرمايد همانا خداي متعال دانه‌ها و هسته‌ها را مي‌شکافد و مرده را از زنده و زنده را از مرده جدا مي‌کند يعني دانه‌اي که ما در دل خاک مي‌کاريم کار ما کاشتن دانه است ولي رشد و بارور کردن و احيا دست خداست يعني دانه‌ي بي جان حبه‌ي بي جان هسته‌ي بي جان را خدا درخت جاندار درست مي‌کند علف بي جان را حيوان مي‌خورد قوت پيدا مي‌کند بعد مي‌فرمايد که خدا مرده را از زنده و زنده را از مرده در مي‌آورد يعني حيوان جاندار شيري توليد مي‌کند که جان ندارد و هسته‌ي بي جان يک درخت جان دار توليد مي‌کند يا بعضي از مفسرين در روايت هم اشاره کرديم «يُخْرِجُ الْحَيَّ مِنَ الْمَيِّتِ» يعني انسان هدايت شده از يک انسان کافر متولد مي‌شود و به عکس فرزند حضرت نوح که هدايت نشده از يک پيغمبر حيات دار و زنده متولد مي‌شود خوب را از بد و بد را از خوب بيرون مي‌آورد بعد مي‌فرمايد خدايي که يک چنين قدرتي دارد چرا با خدا ارتباط برقرار نمي‌کنيد کجا مي‌رويد؟ خدايي که قدرت دارد مرده‌ها را زنده بکند از دل مرده حيّ در بياورد چرا به اين خدا پشت مي‌کنيد
شريعتي: خيلي ممنون مشتاق هستيم آن روايت‌ها را در خصوص ارتباط مان با علما بشنويم
حاج آقا فرحزاد: با هر کسي که ما در دنيا ارتباط داريم شک نکنيم موقع مردن و عالم برزخ و عالم بعد هم با آنها هستيم يعني اين پيوند ما قلب ما روح و جان ما با چه کسي قاطي شده خيلي مواظب باشيم يک وقت خداي نکرده با کفار منافقين طاغوت‌ها بد‌ها فاسد‌ها مفسد‌ها قاطي نشويم الآن هم ما هر کسي را که دوست داريم و با آنها معاشرت و ارتباط روحي داريم با آنها محشور هستيم ما روايت داريم کافي شريف آداب معاشرت پيغمبر فرمودند موقع مردن هر کسي از دنيا برود مُثِّلَت لَهُ رُفَقَائِه رفقاي او ممثل مي‌شوند به صورت تجسم پيدا مي‌کنند اگر مجموعه‌ي خوبي هستند مومن هستند صالح هستند پرهيزکار هستند با آنها محشور مي‌شود اگر خداي نکرده رفقاي ما بد هستند سخت هم نمي‌خواهيم بگيريم همين روايتي که عرض کرديم ناچاريم در عالم رفيق بي عيب نيست ولي ممکن است پيدا نشود ولي وسواس آدم به خرج ندهد آن‌هايي که خوبي هايشان به بدي هايشان غالب است در فاميل بهتر هستند در کلاس بهتر هستند نسبتشان بهتر است با اين‌ها معاشرت بکنيم اين روايت باز در کافي شريف است امام صادق عليه السلام فرمود لَمَجْلِسٌ أَجْلِسُهُ إِلَي مَنْ أَثِقُ بِهِ أَوْثَقُ فِي نَفْسِي مِنْ عَمَلِ سَنَةٍ (کافي، ج 1، ص 39) ما يک اشتباه بزرگي که داريم فکر مي‌کنيم عبادت فقط نماز دعا قرآن است ولي اين روايات مي‌فرمايد پدر جد عبادت‌ها انس و معاشرت با خوب‌ها است يعني رنگي که آنها به ما مي‌زنند از رنگ عبادت‌ها گاهي قوي تر است امام صادق اين را مي‌فرمايد که من يک جلسه‌اي پيدا بکنم يک دوست مومني که به او اطمينان دارم آدمي است که سابقه اش معلوم است هفتاد سال سي سال اهل دروغ و حقه بازي و کلک و شيطنت نيست اطمينان به دينش دارم با او بنشينم براي من امام صادق از عبادت يک سال بالاتر است حالا براي طرف چقدر خاصيت است آن را نفرمودند اين‌ها را بايد با طلا بنويسند کم است يعني امام زمان مي‌فرمايد من با يک کسي مومني بنشينم که وثوق به او دارم براي من امام زمان از عبادت يک سال بالاتر است
شريعتي: براي ما ممکن است کار ره يک ساله يک شبه رفتن را بکند
حاج آقا فرحزاد: همين طور است روايت ديگري داريم وَالَّذِي نَفس مُحمَّد بِيَدِهِ جُلُوسَکَ سَاعَة وَاحِدَة عِندَ عَالِم اَحَبَّ اِلَيَ الله تَعَالَي مِن عِبَادَةِ اَربَعِينَ سَنَة پيغمبر ما بيخودي که قسم نمي‌خورد قسم به خدايي که جان محمد به دست اوست نشستن يک ساعت پيش يک عالم رباني عالمي که باتقواست از عبادت چهل سال بالاتر است من بارها اين حديث ياد آقاي آسيد علي قاضي مي‌افتم استاد آيت الله بهجت و علامه طباطبائي فرموده بودند اگر کسي رنج و زحمت بکشد از اين شهر به آن شهر برود يک عالم رباني پيدا بکند استاد خوب پيدا بکند هيچ ضرر نکرده چون آن يک ساعت يک لحظه يک جلسه کار چهل جلسه را مي‌کند جبران تمام آنها را مي‌کند باز حضرت مي‌فرمايد جُلُوسُ ساعَة عِنْدَ الْعُلَماءِ أحَبُّ إلَي اللّهِ مِنْ عِبادَةِ ألْفِ سَنَة (بحارالانوار، ج 1، ص 205) بستگي دارد کاربرد آن عالم و جلسه چقدر باشد و چقدر ما استفاده بکنيم چقدر قاطي شويم و واقعا تسليم آن عالم رباني شويم مي‌فرمايد نشستن در نزد علما پيش خدا محبوب تر است از عبادت هزار سال چه کسي مي‌تواند يک سال برود مسجد الحرام بيتوته بکند معتکف شود مي‌فرمايد نگاه کردن به عالم از اعتکاف يک سال در مسجد الحرام پيش خدا محبوب تر است من يک موقعي فکر مي‌کردم بعضي دوستان آقاي بهجت مي‌آمدند قبل از اين که ايشان نماز بيايد نگاه مي‌کردند ما حديث داريم در خانه‌ي عالم را نگاه کردن عبادت است که ايشان بيايد نگاه بکنند حرف هم نمي‌زد ايشان ذکر مي‌گفت همراهي مي‌کردند جماعت مي‌آمدند فقط نگاه مي‌کردند ديدم خود ايشان هم در حالاتش نوشتند وقتي بچه بوده عالم محلش بوده مي‌نشسته نگاه مي‌کرده نگاه را حساب نکن ارتباط رد و بدل مي‌شود روحيات آقا صفات اخلاق ادب آقا تواضع آقا منتقل مي‌شود بدون زحمت هم منتقل مي‌شود ما چقدر بايد جان بکنيم هزار سال عبادت بکنيم يک سال در خانه‌ي کعبه مسجد الحرام اعتکاف بکنيم
شريعتي: در نگاه کردن‌ها و ارتباط‌ها آن محبت که ايجاد شد تمام است
حاج آقا فرحزاد: بله به قول ما طرف را رنگ مي‌زند جذبه مي‌کشد واقعا بينش طرف نگرش طرف همه‌ي وجود طرف را عوض مي‌کند يعني مرحوم آقاي دولابي روي اين خيلي پافشاري داشتند اَلمُجَالِسَةُ مُوَثِرَّةُُ مي‌فرمودند اگر مردم اثر مجالست و معاشرت را بدانند نيازي به عبادت‌هاي سنگين به تعليم و تعلم سنگين به فشارهايي که هزار سال رياضت مي‌خواهد بکشد که به جايي برسد يا نرسد اين عقلش نمي‌رسد برود پيش آدم پخته‌اي خودش را به او ببندد به او وصل شود بدون زحمت همه‌ي اين‌ها به او منتقل مي‌شود دنباله‌اي مي‌فرمايد زيارَةُ الْعُلَماءِ أحَبُّ إلَي اللّهِ تَعالي مِنْ سَبْعينَ طَوافاً حَوْلَ الْبَيْتِ، وَ أفْضَلُ مِنْ سَبْعينَ حَجَّة وَ عُمْرَة مَبْرُورَة مَقْبُولَة (بحارالانوار، ج 1، ص 205) ديدن و زيارت علما نزد خدا از هفتاد طواف دور خانه‌ي خدا بالاتر است چه کسي مي‌تواند هفتاد سفر حج عمره برود؟ فکر نمي‌کنم کسي عمرش کفاف بدهد مي‌فرمايد ديدار با علما ارتباط با علما بالاتر است نه معادل باشد بالاتر از هفتاد حج و عمره‌ي قبول شده است چون سرنوشت و زندگي طرف را عوض مي‌کند عنوان بصري مي‌گويد من پيش افراد مختلف رفت و شد مي‌کردم فايده نمي‌کرد و نتيجه نمي‌داد آخرين حديث از جلد اول بحار است حديث مفصلي هم است خيلي‌ها چاپ کرده اند بزرگان شرح داده اند حديث عنوان بصري است مي‌گويد من رفتم خدمت امام صادق من را راه نداد چون مي‌دانست من جاهاي ديگر رفتم فرمودند برو ديگران هستند هم مي‌خواست تشنه ترش بکند هم مي‌خواست اگر نا اهل است برود جاي ديگر مي‌گويد من رفتم در مسجد النبي نماز خواندم دعا کردم اَللهُمَّ بِحَقِّ رَسُولَک أعطِف قَلب جَعفَرِ بن محمّد عليَّ، خدايا دل امام صادق را به من مهربان بکن التماس کردم من را راه بدهد بپذيرد بعد مي‌گويد بعد از اين التماس و خواهش آقا من را پذيرفت در اندروني و خصوصي مفصل فضائل زياد روايات نکته‌هاي اخلاقي زياد را حضرت به او مرحمت کردند اگر هم انسان يکي از راه هايش اين است از خدا بخواهد از اهل بيت بخواهد التماس بکند خدايا دوست خوب رفيق خوب را سر راه من قرار بده من يقين دارم شيخ رجب علي خياط فرموده بودند يک پدر مادري که بعد از سي چهل سال خدا يک فرزند به آنها بدهد چقدر مراعاتش مي‌کنند مواظبش هستند همه‌ي هستي شان را فدا مي‌کنند اگر کسي صادقانه استاد خوب بخواهد دوست خوب بخواهد خدا سر راهش قرار مي‌دهد هيچ شکي در اين نيست
شريعتي: خيلي ممنون التماس دعا خدانگهدار