موضوع برنامه: وصيت نامه پيغمبر گرامي (ص) به حضرت علي (ع) - (ظلم نکردن به ديگران)
كارشناس: حجت الاسلام و المسلمين فرحزاد
تاريخ پخش: 94/08/25
بسم الله الرحمن الرحيم و صلي الله علي محمد و آله الطاهرين
شريعتي: سلام به همهي شما دوستان خوب خيلي خوش آمديد به اين سمت خدا سلام عليکم حاج آقا فرحزاد.
حاج آقا فرحزاد: سلام عرض ميکنم خدمت شما و بينندگان عزيز و مهربان عرض سلام داريم آرزوي موفقيت و قبولي طاعات و عزاداريها را داريم امشب هم ايام بزرگداشت حضرت رقيه سلام الله عليها را تسليت عرض ميکنيم خدمت همه ي عزيزان ان شاء الله روز به روز بر محبت و معرفت ما بر اهل بيت افزوده شود.
شريعتي: ان شاء الله بحثي که با حاج آقاي فرحزاد اين هفتهها داريم وصيت نبي مکرم اسلام به امام علي عليه السلام است فرازهاي بسيار بلند و پر مضموني دارد و خيلي هم کاربردي فکر ميکنم خيلي مورد نياز امروز همه ي ماست ادامه ي فرمايشات شما را ميشنويم.
حاج آقا فرحزاد: بسم الله الرحمن الرحيم اللهم صل علي محمد و آل محمد و عجل فرجهم سومين وصيت پيغمبر عظيم الشان صلي الله عليه و آله و سلم به مولا اميرالمومنين علي عليه السلام اين بود که يَا عَلِيُّ أَفْضَلُ الْجِهَادِ مَنْ أَصْبَحَ لَا يَهُمُّ بِظُلْمِ أَحَدٍ- يَا عَلِيُّ مَنْ خَافَ النَّاسُ لِسَانَهُ فَهُوَ مِنْ أَهْلِ النَّارِ يَا عَلِيُّ (بحارالانوار، ج 74، ص 63) که اين وصيت چون بسيار وصيت مهمي بود که خيلي هم الحمدلله بازتاب خوبي داشت خيلي مورد ابتلا بوده است که عرض کرديم که پيغمبر خدا ميفرمايد يا علي بالاترين جهادها و بالاترين بهرهها و کوششها اين است که انسان سعي بکند ظلم و آزارش به کسي نرسد که اگر اين مسئله اتفاق بيفتد خير دنيا و آخرت برکات دنيا و آخرت در اين کلمه است اگر آه مظلوم پشت سر ما نباشد و براي ما راه بندان ايجاد نکند دنيا و آخرتمان به هيچ مشکلي بر نخواهد خورد سفارش بسياري از بزرگان بوده علماي بزرگ اخلاق و سير و سلوک اولين باري که شاگردي محضرشان زانو ميزد استفاده بکند ميفرمودند بررسي بکن در فاميل پدر مادر قوم و خويش آشنا غريبه ناراضي نباشد چون راه را ميبندد راه بندان ايجاد ميکند اين بحث را کامل ميکنيم يکي از سوالهايي که در همين رابطه زياد ميکنند اين است که ما گاهي دو سه شغل داريم ولي برکت در زندگي مان نيست يعني دخل و خرجمان به هم نميخورد از عمر و جواني و مال و رزقمان برکت نداريم يکي از راه حل هايش عمل به اين حديث است پيغمبر عظيم الشان فرمودند مَن حَبَسَ مِن اَخيهِ المُسلِمِ شَيئا مِن حَقِّهِ حَرَّمَ اللّهُ عَلَيه بَرکةَ الرِّزقِ إلاّ أن يتُوبَ (وسائل الشيعه، ج 27، ص 325) ظلم بکني برکت ميرود آن کارفرمايي که ميرود کارم پيش نميرود بررسي بکند ببيند زيرمجموعه اش چرا ناراضي است چرا حقش را ادا نکند پيغمبر خدا ميفرمايد کسي که حق مسلماني را ادا نکند خدا در برکت را به رويش ميبندد چقدر پيام داريم شش ماه يک سال است حقوق ما را ندادند ارگانهاي مختلف کارخانههاي مختلف بروند حداقل عذرخواهي بکنند موقعيتشان را بگويند ملت ما نجيب هستند بدانند کارفرما ظالم نيست مثلا از دولت يا بانک طلبکار است به او ندادند حداقل تسکين ميشود يک پدري بيايد به خانواده توجيه بکند بگويد درآمد من واقعا اين است و من نه اين که نميخواهم انجام بدهم ميخواهم دستم کوتاه است جبران شود حداقل انسان با اخلاق خوب با محبت اگر هم انسان نميتواند به خانواده اش از نظر مالي کمک بکند با عشق و محبت و با زبان خوش و با اخلاق و برخورد خوب بسياري از کمبودهاي مالي را جبران بکند حتي کارفرما نسبت به زيرمجموعه روايت از پيغمبر خدا است ميفرمايد اگر کسي حق يک مسلماني را ادا نکند توان مالي دارد ميتواند پرداخت بکند خداوند برکت رزق را از او ميگيرد مگر اين که توبه بکند جبران بکند اگر جبران کرد قطعا خدا برکت را برميگرداند که يک علت راه بندانها با وجود فعاليت اين است کتاب کيمياي محبت را عزيزان حتما بخوانند به ده بيست زبان زنده ي دنيا ترجمه شده نوشته ي آيت الله محمدي ري شهري است بنده ايام هفده ربيع رفتم اندونزي ديدم به زبان مالي ترجمه شده در دانشگاه تدريس ميشود شيخ رجب علي خياط سرنخها را خيلي پيدا ميکردند يعني کجا آدم راهش بسته شده چوب کجا را ميخورد آه يک مظلوم گاهي گره به کار آدم مياندازد تا گره باز نشود سرنخ پيدا نشود مثلا از باب نمونه يک کسي بوده در اداره اي کار ميکرده پرونده ي بسيار مهمي در بايگاني بوده در اختيار ايشان گذاشته بودند پرونده هم مهم بوده مدير آن اداره از ايشان آن پرونده را ميخواهد ميگردد پيدا نميکند تمام بايگاني را زير و رو ميکند پرونده پيدا نميشد چون مورد اتهام بوده مدارک بوده اگر محو ميشد ممکن بود متهم فرار بکند ايشان ميگويد من پرونده را خودم گرفتم چه کسي برداشته خلا در معرض اتهام زني خودش قرار ميگيرد و اين که اخراجش بکنند يک دوستي داشته آن زمان با شيخ رجبعلي خياط رابطه داشته ميبيند خيلي ناراحت و نگران است ميگويد برويم مرحوم خياط سرنخها را بيان ميکرده فراوان بوده و حالا هم شايد باشند خبر نداريم چون زياد ميپرسند حتما بايد باشند اگر هم نباشند خود آدم واقعا بررسي بکند امام صادق عليه السلام فرمود اِستَفهِمُ الله يَفهِمُک (مشکوة النور، ص 326) چک بکند مادري پدري خواهري برادري قوم و خويش و رفيق و دوستي ميگوييم راه حل برون رفت از حق الناس و جبران ظلمهاي حق الناس را ايشان او را ميآورد خدمت شيخ رجبعلي خياط. شيخ نبوده قبل از انقلاب هر کسي که ريش داشته ميگفتند شيخ او خياط بوده براي همه خياطي ميکرده ولي بر اثر ترک گناه خدا اين مقام را به او داده بوده که سرنخها را پيدا ميکرده و صاحب کرامت بوده ايشان يک تاملي ميکند ميگويد تو پدرت که مرده چرا ارث خواهرت را بالا کشيدي بعد هم چندين سال است با او قطع رابطه کردي آه خواهرت تو را گرفته خيلي پيامک داريم فلاني گناه ميکند رزقش زياد ميشود خدا سر وقت ميگيرد گاهي ميبيني يک جايي ظلم کرده ده جا کار خوب کرده خدا پاسخ آنها را ميدهد يعني هر چيزي در جاي خودش محاسبه ميشود آيت الله بهاء الديني فرمودند آدمهايي که ظلم ميکنند کفي را ميخورند حالا ممکن است يکي دير بخورد يکي زود رد خور ندارد عمل عکس العمل دارد دير و زود ممکن است باشد گاهي خدا مهلت ميدهد اين ظالم دو بچه يتيم را بزرگ کرده آنها دعايي کردند يک چند سال عقب افتاده فرعون اطعام داشته يک چند کار خوب داشته چند سال خدا به او مهلت داد کنارش هم ممکن است چيزهايي بودي خدا به خاطر آنها مهلت داده شک نکنيم اثر ظلم اثر وضعي است بازتاب اعمال ما است اين جهان کوه است و فعل ما ندا سوي ما آيد نداها را صدا. ميگويد آه خواهر تو الآن اثر کرده هم ارث ندادي هم با او قهر کردي ميگويد درست است بلند ميشود هدايايي ميخرد کارهايي انجام ميدهد ميرود ديدن خواهرش گريه ميافتد ميگويد چطور شده بعد از چند سال آمدي ميگويد گير کردم دلجويي ميکند خواهرش را خوشحال ميکند برميگردد اداره زير ميزش را نگاه ميکند پرونده است يا کسي برده گذاشته يا خودش متوجه نشده. گاهي ميبيني من خودم مدتها دنبال انگشترم ميگشتم ديدم دستم است يک کسي ميگفت مدتي دنبال عينک ميگشتم ديدم روي چشمم است اين را خدا ميخواهد بفهماند که من اگر نفهمانم تو نزديک ترين چيزت هم گم ميشود من اين فهم را بايد به تو بدهم پس اگر بي برکتي در رزق و کارهايمان ميبينيم يک بخش مهم اش اين است که يک جايي پياله شکستيم دلي را شکستيم آه مظلوم پشت سر ما است.
شريعتي: يک وقتهايي يک گرهي ايجاد ميشود نميدانيم از کجا بوده بايد بنشينيم بگرديم.
حاج آقا فرحزاد: بله ميگوييم که هم برانداز بکنيم هم اگر پيدا نکرديم چه کار بکنيم يکي از سوالهايي که در طول سال از ما زياد ميپرسند که چرا دعاهاي ما مستجاب نميشود البته اين يک بخش و علت اش است يک بخش مهم اجابت نشدن دعاها در روايت داريم که شما ظلمي کردي دلي را شکستي آهي است جلوي دعايت را گرفته حضرت عيسي عليه السلام فرمود حديث قدسي است که خدا ميفرمايد إِنِّي غَيْرُ مُسْتَجِيبٍ لِأَحَدٍ مِنْکُمْ دَعْوَةً وَ لِأَحَدٍ مِنْ خَلْقِي قِبَلَهُ مَظْلِمَة (بحارالانوار، ج 90، ص 356) خدا ميفرمايد تا وقتي که ظلم به بندگان من ميکنيد من ضمانت ندارم دعايتان را مستجاب بکنم به مادرش پدرش دوستش ظلم ميکند بعد ميگويد چرا مريض من خوب نميشود بايد راه را باز کنيم جلوي آه مظلوم را بگيريم ادا بکنيم حقش را تا دعايمان بالا برود يک علت مهمي که دعا بالا نميرود اين است که خدا ميفرمايد تا وقتي آه مظلوم پشت سرت است من دعايت را مستجاب نميکنم اول برو گرهها را مرهم بگذار من دعا را مستجاب ميکنم از سوالهاي زيادي که در اين هفته پرسيدند چون آن هفته در مورد ظلم به حيوان و گياه و نبات و انسان صحبت کرديم که بسيار زياد سوال کردند ما حيواناتي را در خانه مان کشتيم ميکشيم مورچه حشره مارمولک سوسک عقرب گفتيم که حيواناتي که موذي هستند مزاحم هستند مورچه در خانه زندگي آدم در گوش بچه ميرود در غذاها ميرود کشتن حيوانات موذي و دفع کردن آنها هيچ اشکالي ندارد ولي حيواناتي که آزار اذيتي ندارند کشتن اينها اگر خيلي مهم باشد گاهي حرام است مثلا بسياري از فقهاي ما شکار را حرام ميدانند حيواناتي که در بيابان هستند يا محيط زيست را حفظ ميکنند ضرر زدن به محيط زيست است اينها حرام است مگر کسي که رزق و روزي و تغذيه اش منحصر در يک شکار باشد اگر از اين راه شکار تهيه نکند ميميرد زندگي اش فقط از اين راه است يعني شغل ديگر نباشد آن هم شکارهايي که مجاز باشد و نسلش از بين نميرود در هر صورت کشتن حيواناتي که حلال گوشت هستند براي تغذيه گاو گوسفند شتر مرغ خروس عيبي ندارد البته شغل قصابي شغل مکروهي است اما اگر کسي اذيتي آزاري به حيوانات رساند که اثر وضعي اش را بخواهد بردارد خيلي پيام داشتيم بي جهت مورچهها گربه اي را کشتيم يا حبس کرديم اين جا آدم جبران بکند هم استغفار بکند هم جبران بکند.
شريعتي: گاهي آدم متوجه ميشود اين مصداق آزار اذيت حيوانات است.
حاج آقا فرحزاد: بله آدم متوجه ميشود يک راهش اين است که آدم به حيوانات محبت و خدمت بکند جبران آن گناهي که کرده است دلها را شکسته به دلها مرهم بگذارد بگويد خدا من اگر به يکي زدم ده بچه يتيم را هم بزرگ کردم اين به آن در ثوابش را بدهم به آن کسي که ظلم کردم ما روايت داريم مَا اَحسَنَ الحَسَنَاتِ بَعدَ السَّيئاتِ وَ مَا اَقبَحَ السَّيئاتِ بَعدَ الحَسَنَاتِ (کافي، ج 2، ص 458) يعني چقدر قشنگ است پسنديده است که آدم اگر خطايي لغزشي کرد بعد ثواب کار خير بکند يعني ضد آن کار را انجام بدهد ضد آن کار جاي آن کار را ميگيرد داستان قشنگي يادم آمد طلبه اي در يک کتابي ميخواندم اوايل جوان و خام بود رفته بود درس بخواند در نجف آن زمان فقر خيلي شديد بوده با زحمت نان خشکي ميگذراند بعد از يکي دو ماه ميبيند از ضعف از بين ميرود خيلي با زحمت گوشتي را تهيه ميکند يک آبگوشت درست بکند در اتاق را باز ميگذارد ميرود نخود لوبيا بياورد گربه اي ميآيد گوشتش را ميبرد خيلي داغ ميشود از بس عصباني ميشود در حال عصبانيت تصميم بدي ميگيرد ميآيد يک غذايي آماده ميکند در آن خيلي زياد فلفل ميزند سر راه گربه ميگذارد ميخواسته انتقام بگيرد خيلي بد است گربه که تکليف ندارد اين گربه زبان بسته هم ميآيد آن غذا را که ميخورد فلفل تند که يک ذره ميريزي آدمها نميتواند بخورند دهان و گلويش ميسوزد همين طور با دستش گربه به خودش ميزده داد ميزده بلد هم نبود چه کار بکند باز اين آدم خوبي بوده ميفهمد اين خيلي اذيت ميشود آقاي بهاء الديني فرمودند من فراوان نمونههايي ديدم که افرادي که ظلم کردند در اطراف قم محلي بود ورجان بنده خدا شغالي را آتش زده بود خودش بعد از چند روز در اثر آتش از بين رفت اثر وضعي دارد خيلي مواظب باشيم اين ميفهمد که خيلي اشتباه کرده وضو ميگيرد لباس هايش را ميپوشد ميرود حرم حضرت علي عليه السلام التماس و توسل به حضرت علي ميکند ميگويد به داد من برس اشتباه کردم خطا کردم به يک حيوان اذيت رساندم برميگردد خانه گرسنه هم بوده خسته بوده خوابش ميبرد خواب ميبيند اين گربه وارد اتاقش شد از دهان اين گربه شعله ي آتش ميزند بيرون ميآيد نزديک اين بنده خدا به زبان فارسي و صريح ميگويد من مامور بودم که با اين آتش تو را آتش بزنم ولي چون توسل به حضرت علي کردي به خاطر مولا علي از تو گذشتم خيلي عجيب است وقت نيست ما خيلي روايات داريم که همه ي حيوانات موجودات امام را ميشناسند اطاعت ميکنند فرمان ميبرند آيت الله بهاء الديني فراوان به بنده ميفرمودند ما در نراق مدتي ميرفتيم تبليغ در بحران و هواي سرد آن جا ييلاقي بود برف و بوران بود گرگ به چوپانها کشاورزها حمله ميکرد ميگفتيم ما تو را قسم ميدهيم به جناب علي بن ابي طالب سرش را ميانداخت پايين برميگشت فراوان ايشان فرمودند چون مدتي ايشان تبليغ ميرفتند در قرآن هم هدهد با سليمان حرف زده سگ اصحاب کهف با اينها حرف زده مورچه با حضرت سليمان حرف زده ممکن است با يک آدم ديگر در خواب يا مکاشفه حرف زده خيلي عجيب نباشد گفت مامور بودم تو را بسوزانم به خاطر اثر وضعي کارت ولي چون حضرت علي را قسم دادي و پناهنده شدي من از تو صرف نظر کردم اگر ما واقعا بفهميم که هر عملي بازتابش قطعي است مخصوصا ظلم به خود ما برميگردد اين حقيقت محض است «فَمَن يَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ خَيْرًا يَرَهُ، وَمَن يَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ شَرًّا يَرَهُ» (زلزلال/ 8-7) همين جا منتها آدم ممکن است متوجه شود آنهايي که ديدشان باز است چشمشان باز است ميفهمند گفت من که امروزم بهشت نقد حاصل ميشود وعده ي فرداي زاهد را چرا باور کنم به قول حافظ اگر کسي چشم دلش باز شود هر روز قيامت است هر روز مکافات عمل است هر روز بهشت و جهنم نقد است و لذا يکي از راه حل هايش اين است که ما براي جبران ظلم و اذيتي که کرديم کار خوبي انجام بدهيم عکسش هم حديث زيبايي داريم وَ مَا اَقبَحَ السَّيئاتِ بَعدَ الحَسَنَاتِ چقدر زيبا است آدم کار خطايي کرده بعد کار خوبي انجام بدهد و چقدر زشت است آدم کار قشنگي کرده بعد کار زشتي گناهي انجام بدهد که آن را از بين برود ما پيام خيلي داشتيم که تا به حال عقل ما نميرسيده حق خدا حيوان انسان همسايه پدر مادر را ضايع کرديم پشيمان هستيم معلم بوديم بچهها را کتک زديم جايشان را نميدانيم بزرگ شدند رفتند آنهايي که حق الناس گردنشان است حق مالي عرضي که بارها هم گفتيم که برون رفت از اين حق الناس و ظلم چيست اگر حقوق مالي است آدم بايد پرداخت بکند حتي از نماز اول وقت واجب تر است در اولين فرصت حقوق مالي را ادا کنيم و اگر نميتوانيم حلاليت بطلبيم با پيامک تلفن حضوري حق آبرويي عرضي اين را بارها گفتيم که افرادي که مشکل روابط نامشروع داشتند مسائل ناموسي است گفتن اين از اصل گناه بدتر است زن و شوهري که قبل از ازدواج بعد از ازدواج رابطه داشتند اصل گفتن اين گناه حق الناس هم اگر است گفتنش جايز نيست شر به پا ميشود نه فقط خودت ميپاشي خانواده ي مقابل هم ميپاشند از اصل آن گناه بدتر است عذاب وجدان و اينها را استغفار بکنند بعضي جاها گفتن حق الناس از خود آن گناه گناهش بيشتر است مسائل ناموسي عرضي را نگوييم حلاليت طلبي کلي بطلبيم اشکال ندارد نه اين که مورد ناموسي را بگوييم غير از حلاليت طلبيدن انسان کارهاي خير براي صاحبان حق بکند اگر آنهايي که ميدانند حق الناس گردنشان است که قطعا گردن همه است چه کسي ميتواند بگويد من غيبت نکردم دروغ نگفتم اشتباه نکردم اگر ادعا بکند بايد معصوم باشد يا عادل فوق العاده اي باشد مرحوم حاج آقا رحيم ارباب خدا رحمتش بکند خيلي برجسته بود ايشان در تقوا اين قدر قوي بوده فرموده بود من بقيه ي اعضا جوارحم را نميدانم ولي ميتوانم از چشمم و زبانم ادعا بکنم که من در عمرم به نامحرم نگاه نکردم ممکن است چشمش بيفتد ولي اين که دوباره نگاه کنم تيز نگاه بکنم نه گفته بود من چندين سال است زن داداشم در خانه ي ما است من با تن صدا ميشناسم چشم بلند نکردم نگاه بکنم ميتوانم ادعا بکنم چهل سال است غيبت نکردم پشت سر کسي عيبش را نگفتم خيلي ادعاي بزرگي است بسيار خاص است بسيار اين گونه کم هستند چه کسي ميتواند ادعا بکند حق الناس گردن من نيست يکي از کارهاي اساسي مهم توبه و استغفار است هم براي خودمان هم براي طرف اين فرمايش امام صادق عليه السلام است مَن ظَلُمَ اَحَداٌ فَفَاتَهُ فَليَستَغفِرُ الله کُلَّمَا ذَکَرَهُ فَاِنُّهَ کَفَّارَة لَه (مستدرک الوسائل، ج 12، ص 103) اگر کسي ظلمي کرده امور مالي را پرداخت بکنند با استغفرالله درست نميشود مگر اين که نداشته باشي اگر کسي ورشکست شده باشد حادثه اي بوده حلاليت بطلبد عذرخواهي بکند هيچ وقت نا اميد نشود حلاليت مقدم است اين کلام نوراني است امام صادق عليه السلام در کافي شريف است فرمود لقمان که حکمت الهي به او داده شده بود کلمات فوق العاده عجيب و شگفت آوري داشته که حضرت کلمات او را تاييد ميکنند فرمود لقمان به فرزندش که اين قدر به خدا اميدوار باش اگر گناه جن و انس را هم انجام دادي خدا ميآمرزد هيچ وقت نا اميد نباشيد اگر ما بي خيال هستيم هر چه ميخواهد بشود خدا ميگذارد در منگنه پدرت را در ميآورد ولي اين که کسي واقعا نادم است پشيمان است منفعل است ميخواهد جبران بکند آن چه هم در توانش است جبران ميکند بي خيال نيست نسبت به حقوق مردم اين را قطعا بداند خدا جبران بکند فرمود اين قدر به خدا اميدوار باش اگر گناه جن و انس را انجام دادي قابل آمرزش است و اين قدر از خدا بترس اگر عبادت جن و انس را به جا آوردي اگر خدا بخواهد به تو گير بدهد گير ميدهد يعني اين قدر هم به خودت و عملت تکيه نکن به خدا اميدوار باش يکي اين که استغفار بکند براي آنهايي که صاحب حق هستند و ديگر اين که در تمام کارهاي خير و مستحبات آنها را شريک بکند بگويد خدايا من غير نمازهاي واجب که وظيفه داريم نماز مستحبي تلاوت قرآن زيارت پياده روي اربعين بگويد خدايا تمام کساني که به ما حق دارند از زنده مرده در اين ثواب من شريک است در حساب خدا به حساب آنها واريز ميشود اين جبران ميشود روز قيامت اگر صاحبان حق را نميشناسيم رد مظالم بايد انجام شود يا ثوابهايي که ميکنيم به حساب آنها واريز ميشود يکي از چيزهايي که ميخواستم بگويم دعاي روز دوشنبه است در اول مفاتيح دعاي روزها است دعاي روز دوشنبه بخش مهمي اش درباره ي اين موضوعي است که صحبت ميکنيم در روز دوشنبه ميگوييم اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْتَغْفِرُكَ لِكُلِّ نَذْرٍ نَذَرْتُهُ وَ كُلِّ وَعْدٍ وَعَدْتُهُ وَ كُلِّ عَهْدٍ عَاهَدْتُهُ ثُمَّ لَمْ أَفِ بِهِ وَ أَسْأَلُكَ فِي مَظَالِمِ عِبَادِكَ عِنْدِي فَأَيُّمَا عَبْدٍ مِنْ عَبِيدِكَ أَوْ أَمَةٍ مِنْ إِمَائِكَ كَانَتْ لَهُ قِبَلِي مَظْلِمَةٌ ظَلَمْتُهَا إِيَّاهُ فِي نَفْسِهِ أَوْ فِي عِرْضِهِ أَوْ فِي مَالِهِ أَوْ فِي أَهْلِهِ وَ وَلَدِهِ أَوْ غِيبَةٌ اغْتَبْتُهُ بِهَا أَوْ تَحَامُلٌ عَلَيْهِ بِمَيْلٍ أَوْ هَوًى أَوْ أَنَفَةٍ أَوْ حَمِيَّةٍ أَوْ رِيَاءٍ أَوْ عَصَبِيَّةٍ غَائِبا كَانَ أَوْ شَاهِدا وَ حَيّا كَانَ أَوْ مَيِّتا فَقَصُرَتْ يَدِي وَ ضَاقَ وُسْعِي عَنْ رَدِّهَا إِلَيْهِ وَ التَّحَلُّلِ مِنْهُ فَأَسْأَلُكَ يَا مَنْ يَمْلِكُ الْحَاجَاتِ وَ هِيَ مُسْتَجِيبَةٌ لِمَشِيَّتِهِ وَ مُسْرِعَةٌ إِلَى إِرَادَتِهِ أَنْ تُصَلِّيَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ أَنْ تُرْضِيَهُ عَنِّي بِمَا خدايا هر نذري عهدي پيماني که من وفا نکردم تو بيا کمکم بکن آن را ادا بکنم خدايا من از تو درخواست ميکنم براي مظلمهها هر بنده اي مردي زني که من به او ظلم کردم آبرويش مالش خانواده اش بچه اش يا غيبتش را کردم يا به او حمله کردم اذيتش کردم تکبر ورزيدم يا رشک بيجا بردم يا ريا کردم عصبيت به خرج دادم حاضر است يا غايب است مرده يا زنده با زبان با دستم با چشمم با گوشم با غرورم با هر چيزي خيلي دعاي جالبي است ولي الآن وسع من به پرداخت آن حقوق نميرسد خدايا به تو پناهنده شدم که بتوانم از او حلاليت بطلبم اي خدايي که مالک حاجات هستي تو اجابت ميکني هر چه بخواهي و سرعت به اراده ات داري خدايا تو به دل طرف بينداز که از من راضي شود خدا که ميتواند راضي اش بکند قطعا ميتواند ما روايت داريم مرحوم آقاي دولابي ميفرمودند خدا که از حق الناس نميگذرد مدتها فکر ميکرديم چرا نميگذرد نکته اش چيست به اين روايت که رسيدم مطلب را گفتم جگرم حال آمد حديث داريم روز قيامت اين آقاي مومن دوست اهل بيت آدم خيلي خوب گير حق الناس است پاي کسي را لگد کرده اشتباهي سهوا خطايي کرده خدا هم اين مومن واقعي است حالا خطا کرده ميخواهد او را ببرد بهشت طرف به او چسبيده ميگويد نميگذارم بروي حق من را بده آن جا که ندارد بدهد اين جا براي آنهايي که اراذل اوباش نباشند جري باشند هر جنايتي بکنند اين ناخواسته افتاده در گناه ميخواسته جبران بکند نتوانسته يک وقت سوء برداشت نشود اين جبران جزء دغدغههاي اصلي او بوده حالا اين بنده خدا چسبيده ميگذارد نميگذارم بروي خدا ميگويد کارهاي خوب اين زياد بوده بايد برود ميآيند به آن کسي که به او ستم شده ميگويند اگر از او بگذري حلال بکني فلان قصر را به تو ميدهيم اگر هم نکني هر دو گير هستي تو هم بايد به پاي او بسوزي گفت کور از خدا چه ميخواهد دو چشم بينا آن جا کسي براي يک حسنه له له ميزند ميگويد ببخش تا خدا تو را ببخشد ميگويد باشد من عفو ميکنم مرنجانيم و نرنجيم او هم از خدا ميخواهد از او ميگذرد دو نفري دست هم را ميگيرند ميروند بهشت پس اگر خدا گاهي نميبخشد براي اين که دست ديگران هم گرفته شود اين جا هم ميگوييم خدايا تو او را راضي بکن از طرف خودت به من رحمتت را ببخش اين دعا را همه وقت ميشود خواند ولي روز دوشنبه هر هفته بخوانيم از ته دل بخوانيم بي خيال نباشيم بي تفاوت نباشيم تنلگر است خدايا من ورشکست شده ام ندارم بدهم اين جا را خدا قطعا جبران ميکند.
شريعتي: خيلي ممنون صفحه ي 35 را امروز با هم تلاوت ميکنيم
اللهم صل علي محمد و آل محمد و عجل فرجهم
فِي الدُّنْيَا وَالْآخِرَةِ وَيَسْأَلُونَكَ عَنِ الْيَتَامَى قُلْ إِصْلَاحٌ لَّهُمْ خَيْرٌ وَإِن تُخَالِطُوهُمْ فَإِخْوَانُكُمْ وَاللَّـهُ يَعْلَمُ الْمُفْسِدَ مِنَ الْمُصْلِحِ وَلَوْ شَاءَ اللَّـهُ لَأَعْنَتَكُمْ إِنَّ اللَّـهَ عَزِيزٌ حَكِيمٌ ?220? وَلَا تَنكِحُوا الْمُشْرِكَاتِ حَتَّى يُؤْمِنَّ وَلَأَمَةٌ مُّؤْمِنَةٌ خَيْرٌ مِّن مُّشْرِكَةٍ وَلَوْ أَعْجَبَتْكُمْ وَلَا تُنكِحُوا الْمُشْرِكِينَ حَتَّى يُؤْمِنُوا وَلَعَبْدٌ مُّؤْمِنٌ خَيْرٌ مِّن مُّشْرِكٍ وَلَوْ أَعْجَبَكُمْ أُولَـئِكَ يَدْعُونَ إِلَى النَّارِ وَاللَّـهُ يَدْعُو إِلَى الْجَنَّةِ وَالْمَغْفِرَةِ بِإِذْنِهِ وَيُبَيِّنُ آيَاتِهِ لِلنَّاسِ لَعَلَّهُمْ يَتَذَكَّرُونَ ?221? وَيَسْأَلُونَكَ عَنِ الْمَحِيضِ قُلْ هُوَ أَذًى فَاعْتَزِلُوا النِّسَاءَ فِي الْمَحِيضِ وَلَا تَقْرَبُوهُنَّ حَتَّى يَطْهُرْنَ فَإِذَا تَطَهَّرْنَ فَأْتُوهُنَّ مِنْ حَيْثُ أَمَرَكُمُ اللَّـهُ إِنَّ اللَّـهَ يُحِبُّ التَّوَّابِينَ وَيُحِبُّ الْمُتَطَهِّرِينَ ?222? نِسَاؤُكُمْ حَرْثٌ لَّكُمْ فَأْتُوا حَرْثَكُمْ أَنَّى شِئْتُمْ وَقَدِّمُوا لِأَنفُسِكُمْ وَاتَّقُوا اللَّـهَ وَاعْلَمُوا أَنَّكُم مُّلَاقُوهُ وَبَشِّرِ الْمُؤْمِنِينَ ?223? وَلَا تَجْعَلُوا اللَّـهَ عُرْضَةً لِّأَيْمَانِكُمْ أَن تَبَرُّوا وَتَتَّقُوا وَتُصْلِحُوا بَيْنَ النَّاسِ وَاللَّـهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ ?224?
ترجمه:
[آري، تا] درباره [آنچه به صلاح] دنيا و آخرت [است] بينديشيد. و از تو درباره يتيمان ميپرسند، بگو: اصلاح امور آنان بهتر است، و اگر با آنان معاشرت کنيد و امورتان را با امورشان بياميزيد [کاري خداپسندانه است] آنان برادر ديني شما هستند، و خدا افسادگر [در امور يتيم] را از اصلاح گر بازمي شناسد. و اگر خدا ميخواست شما را [در تکليف و مسؤوليت نسبت به مال و جان يتيم] به زحمت ميانداخت؛ مسلماً خدا تواناي شکست ناپذير و حکيم است. (???) و با زنان مشرک ازدواج نکنيد تا زماني که ايمان بياورند. قطعاً کنيز با ايمان از زن آزاد مشرک بهتر است، هر چند [زيبايي، مال و موقعيت او] شما را خوش آيد. و زنان با ايمان را به ازدواج مردان مشرک در نياوريد تا زماني که ايمان بياورند. مسلماً برده با ايمان از مرد آزاد مشرک بهتر است، هر چند [جمال، مال و منال او] شما را خوش آيد. اينان [که مشرکند، نه تنها مردم، بلکه بي رحمانه زن و فرزند خود را] به سوي آتش ميخوانند، و خدا به توفيق خود به سوي بهشت و آمرزش دعوت ميکند، و آياتش را براي مردم بيان ميفرمايد تا متذکّر شوند. (???) از تو درباره حيض ميپرسند، بگو: حيض، حالت ناملايم و زيان باري است؛ پس در زمان حيض از [آميزش با] زنان کناره گيري کنيد، و با آنان نزديکي ننماييد تا پاک شوند؛ و هنگامي که پاک شدند از جايي که خدا به شما فرمان داده با آنان آميزش کنيد. يقيناً خدا کساني را که بسيار توبه ميکنند، و کساني را که خود را [با پذيرش انواع پاکيها از همه آلودگي ها] پاکيزه ميکنند. دوست دارد. (???) زنان شما کشتزار شمايند، هر زمان و هر کجا که خواستيد به کشتزار خود در آييد. و [با رعايت حقوق يکديگر، و حفظ عفت و پاکي، در سايه زناشويي و توليد نسلي پاک و شايسته و صالح، خير و ثوابي] براي خودتان پيش فرستيد، و از خدا پروا کنيد، و بدانيد که او را ملاقات خواهيد کرد، و مؤمنان را بشارت ده. (???) و خدا را در معرض سوگندهايي که ميخوريد قرار ندهيد، [به اينکه سوگند بخوريد] که نيکي نکنيد، و تقوا پيشه نسازيد، و ميان مردم آشتي ندهيد [خدا رضايت ندارد که نامش وسيله خودداري از کارهايي شود که خودش به انجام آنها فرمان داده است] و خدا [نسبت به همه گفتههاي شما] شنوا، [و نسبت به تمام کارهاي شما] داناست. (???)
اللهم صل علي محمد و آل محمد و عجل فرجهم
شريعتي: از فضيلت ذکر صلوات بر محمد و آل محمد ميشنويم و بعد هم اشاره ي قرآني
حاج آقا فرحزاد: الحمدلله اميد ما خيلي زياد است که صلوات فرست زياد درست ميشود الحمدلله چند روايت داريم از پيغمبر عظيم الشان صلي الله عليه و آله و سلم که فرمودند حتي اهل سنت هم نقل کردند کُلُّ دُعاءٍ (يُدْعيِ اللهَ عَزَّوَجَلَّ بهِ) مَحجُوبٌ عَن السَّماءِ حَتيّ يُصَلِّي علي مُحمَّدٍ وَآلِ مُحمَّدٍ (کافي، ج 2، ص 493) يعني دعاهايي که ميکنيد بالا نميرود به اجابت نميرسد و لبيک گفته نميشود مگر در کنار دعا و چاشني دعا ذکر صلوات بر محمد و آل محمد باشد اللهم صل علي محمد و آل محمد و عجل فرجهم دعاي مستجاب است به برکت اين دعا بقيه ي دعاها مستجاب ميشود لذا قبلش بعدش وسطش هر چه بتوانيم بفرستيم در فرازهاي دعاهاي امامان صلوات زياد تکرار شده رمز اجابت دعاها صلوات بر محمد و آل محمد است اللهم صل علي محمد و آل محمد و عجل فرجهم. اين آيه ي آخري که از اين صفحه تلاوت شد ميفرمايد «وَلَا تَجْعَلُوا اللَّـهَ عُرْضَةً لِّأَيْمَانِكُمْ» ترجمه اش اين است که خدا را در معرض قسم هايتان قرار ندهيد بعضيها هستند چپ و راست قسم ميخورند قسم به خدا و قسم جلاله ميخورند اولا احترام نام خدا را آدم بايد حفظ بکند براي هر چيزي قسم نخورد قسم دروغ روايت داريم برکت را ميبرد آنهايي که قسم دروغ ميخورند گناه کبيره دارد کار خلافي را با قسم ميخواهد ثابت بکند که انجام نشده يا دروغ محض است يا يک چيزي را ميخواهد بفروشد بخرد از گناهان کبيره است قسم راست هم کراهت دارد امام صادق عليه السلام فرمودند لا تَحْلِفوا باللَّهِ صادِقينَ ولا كاذِبينَ (بحارالانوار، ج 1، ص 212) حتي راست و دروغ به خدا قسم نخورد خدا را در معرض قسم قرار ندهيد مگر جاهاي استثنائي و مجبوري حقي ضايع شده ناچار هستيم قسم بخوريم حتي روايت داريم امامهاي ما به خاطر امور جزئيه قسم راست هم نميخوردند حتي قسم راست در روايت داريم يک شخصي ادعا کرد به امام سجاد که من پانصد درهم از شما ميخواهم حضرت فرمودند نه بدهکار نيستم آقا را به دادگاه کشاند چون طرف مدعي شاهد نداشت طرف مقابل بايد قسم بخورد به امام سجاد گفت اين که شاهد ندارد شما قسم بخوري آزاد هستي فرمودند به غلامش برو پانصد درهم بياور بده که من قسم نخورم در چيزهاي جزئي براي يک قران ده شاهي براي يک معامله تا ميتواند آدم قسم نخورد ولي اگر جايي مجبور شد قسم راست بخورد طوري نيست ولي تا ميشود آدم قسم نخورد خدا ميفرمايد خدا را در معرض قسم قرار ندهيد که به خاطر برّ و تقوا و اصلاح بين مردم بعضيها قسم ميخورند به خدا قسم من براي آشتي کردم افراد پا در مياني نميکنم من قسم ميخورم فلان کار خير را انجام بدهم اين قسمها از ريشه باطل است قسم براي کار خير باطل است شأن نزول آيه اين بوده بين دختر و دامادي اختلاف بود عبدالله بن رواه از اصحاب پيغمبر قسم خورد من پاي در مياني نميکنم براي اصلاح اين آيه نازل شد که چرا قسم ميخوري کار خير را ترک بکني براي ترک کار خير قسم فايده ندارد براي ترک کار بد قسم عيب ندارد قسم بخورد من ديگر سيگار نميکشم قسم بخورد فلان کار حرام را ترک ميکنم مشابه نذر اين قسم عيب ندارد يا فلان کار خير را انجام ميدهم اگر قسم خورد با شرايطش براي ترک گناه يا انجام امر خير که قسم شرعي است اگر به هم بزند بايد يا ده فقير را سير بکند يا ده نفر را لباس بخرد و اگر توان اين کار را ندارد بايد سه روز روزه بگيرد کفاره ي شکستن قسم است يک سوال ديگري هم که خيلي ميکنند اين است بعضيها از کوره در ميروند عصباني ميشوند در عصبانيت قسم غلاذ شداد ميخورند اين قسمها هيچ ارزشي ندارد البته قسم خوردن کار بدي است ولي در حال عصبانيت هيچ حقي به گردن آدم نميآورد اينها فاقد اعتبار است
شريعتي: خيلي ممنون خيلي فرصت نداريم وقت در اختيار شما است
حاج آقا فرحزاد: اين موضوعي که عرض کرديم در مورد رد مظالم و جبران مظالم هر طوري که آدم ميتواند از يک گياه و نبات يک گلداني را از خشک شدن نجات بدهد يک درختي را نجات بدهد تا پدر مادر برادر عزيز بهترين خدمت را بکند دل امام زمان را با کارهاي خوبش شاد بکند من ماه رمضان آمدم استراحت بکنم ديدم کولر ما در پشت بام صدا ميدهد تق تق تق يک روز دو روز چند روز خيلي برايم تعجب آور بود رفتم گفتم شايد تسمه اش خراب شده ديدم کبوترهاي زبان بسته آب گيرشان نيامده سابق در حياتها حوض بود آپارتمان اين قدر نبود ويلا بيشتر بود اين زبان بستهها آب گيرشان نيامده ميآيند از اين کولر نوک ميزنند آب بخورند من يک تشت آب گذاشتم يا گندم بعضي از دوستان ما گندم و آب ميگذارند در حيات يا پشت بام براي همين حيوانات که مخصوصا در حيوانات جايي ندارند اينها جبران ميشود يک بار گفتيم گبري که در برف و يخ دانه ميپاشيد مسلمان شد رفت مکه به برکت دانه پاشيدن من را خدا نجات داد اين قدر اثر دارد امشب ايام بزرگداشت حضرت رقيه است ان شاء الله امشب فردا مجالس را با شکوه برگزار بکنند هفتم صفر هم همان طور که سالهاي قبل عرض کرديم چون غربت امام مجبتي خيلي زياد است و يک قول معتبر که فقهاي ما بزرگان ما قبول کردند و از ديرباز حوزه ي علميه ي قم را تعطيل ميکردند بازار قم تعطيل ميشود هفتم صفر که پنج شنبه است همه ي کشورهاي اسلامي ديگر که شيعه هستند هفتم صفر را براي امام حسن عزا ميگيرند ما دوست داريم که عزيزان آنهايي که نذوراتي دارند 28 صفر آن هم يک قولي است ولي چون هم زمان است با شهادت پيغمبر عظيم الشان يک مقدار تحت الشعاع قرار ميگيرد خيلي به جا است هفتم صفر گرامي داشته شود ما همين جا از وزارت ارشاد نهايت تشکر را داريم از مديران رسانه که بحمدلله همکاري کردند براي هفت صفر در تقويمها براي سال 94 ثبت شده فقهاي ما مراجع ما درس را تعطيل ميکنند هفتم صفر و بازار قم تعطيل ميشود ميطلبد براي امام حسن يک روز مستقل را داشته باشيم همان طور که پيغمبر عظيم الشان فرمودند اَلحَسَنُ هَدِيَّةٌ مِنْ رَبِّ الْعَالَمِينَ (بحارالانوار، ج 43، ص 331) امام حسن هديه اي است از طرف پروردگار خدايا من حسن را دوست دارم و دوست دارم هر کس حسنم را دوست بدارد بارها پيغمبر خدا ميفرمودند و خود امام گفت همه ي عالم براي غربت امام حسين اشک ميريزند ولي خود امام حسين با همه ي وجودش براي برادر بزرگ ترش که فرمود برادر من بهتر از من است و ده سال امام امام حسين بوده در شهادت امام حسن فرمود ان لم امت أسفا عليک فقد أصبحت مشتاقا الي الموت (بحارالانوار، ج 44، ص 16) فرمود برادر عزيز اگر بعد از شهادت تو من از دنيا نروم ولي مشتاق رفتن از اين عالم هستم که جاي خالي تو را نبينم خيلي چيز واضحي است با اين که امام حسن مقامش طبق روايات افضل است به يک معنا همه نور واحد هستند ولي شما ببينيد براي اربعين کشورهاي مختلف ارگانها موکبهاي مختلف زوار چند ميليوني چقدر اطعام پذيرايي پياده روي ميشود نگاه بيندازند به قبرستان بقيع و مظلوميت امام حسن خيلي غربت است من اعتقاد جدي دارم از چيزهايي که دل حضرت زهرا بسيار شاد ميشود مجالسي است که براي امام حسن گرفته ميشود يک مقدار از غربت بيرون بياورند امام حسن را يک هفته يک دهه يک شب يک روز مستقلا به نام امام حسن مجتبي عليه السلام ميطلبد که برنامه را داشته باشند بسيار از ما سوال ميکنند در خانوادهها در قم خيلي مرسوم است نذر امام حسن سفره براي امام حسن سفره مياندازند حاجت ميگيرند يکي از دوستان مداح معروف که هم شاعر است هم مداح ايشان ميگفت من يک مرض بسيار سختي گرفتم که اصلا نميتوانستم بخوانم کار اصلي ام مداحي است گفت خانم من نذر امام حسن عليه السلام کرد آن روزي که ايشان ميخواست نذر را ادا بکند من ميبايست ميرفتم مشهد مجلس سنگيني را ميخواندم همان لحظه اي که نذرش را ادا کرد گلوي من باز شد سينه ام آزاد شد دکتر و دوا جواب نميداد ميگفت اين را تجربه کرديم هفتم صفر پنج شنبه عزيزان هفتم صفر هم مجالس شرکت بکنند هم به نام امام حسن اطعام روضه خواني عزاداري بکنند. همان طور که براي حضرت علي اصغر روز جهاني علي اصغر داريم.براي حضرت رقيه يک روزي را معين کرديم امام حسن که خيلي مهم تر است.
شريعتي: خيلي ممنون التماس دعا خدانگهدار.