-برنامه سمت خدا
-حجت الاسلام والمسلمين فرحزاد
- پرسش و پاسخ- احکام
92/7/8
سوال – آيا براي غسل کردن مي توان ليف کشيد يا بايد حتما کيسه کشيد؟ باور کنيد من مي ترسم.
پاسخ- کيسه کشيدن، ليف ،شامپو و صابون زدن جزو غسل نيست حتي چربي بدن هم مانع غسل نيست. خوب است که انسان هميشه خودش را تميز نگه دارد ولي اين جزو غسل نيست. يعني اگر قسمتي از بدن که نجس است را پاک کنيد و بعد چند دقيقه زير آب برويد، غسل تان صحيح است.
سوال – بعد از غسل متوجه شدم که انگشترم تنگ بوده و نمي دانم کهA آب به زير انگشترم رسيده است يا خير. تکليف اعمال من چيست؟
پاسخ – قاعده ي تجاوز و فراغA خيلي از گره ها را باز مي کند. اگر در نماز يک آيه را خوانديد و به آيه بعدي رفتيد و شک کرديد، به شک خودتان اعتنا نکنيد. در نماز و غسل هم همين طور است.A قاعده ي تجاوز و فراغ پاسخ همه يA مسائل را مي دهد.
سوال- بعضي از خانم ها انگشت پاي خودشان را به جز انگشت کوچک لاک مي زنند آيا مسح پاي آنها در وضو صحيح است ؟
پاسخ – براي وضو اگر لاک در روي ناخن دست است بايد پاک بشود ولي در پا اگر يک انگشت لاک نداشته باشد براي وضو اشکالي ندارد ولي براي غسل بايد لاک را پاک کنند.
سوال – نوزاد يک ساله اي دارم که گاهي اوقات رطوبت نجاستش به فرش و لباسم مي خورد و بخاطر همين نماز را ترک کرده ام ولي خيلي دوست دارم که نماز بخوانم، راهنمايي بفرماييد.
پاسخ – بچه اي که لاابالي است يا زياد ادرار مي کند ،مادر نبايد نماز را ترک کند. روايت داريم که مادري که بچه ي لاابالي دارد يک بار لباسش را پاک کند و نماز بخواند و نمازهاي بعدي را با همان لباس بخواند. ولي اگر ادرار بچه در حدطبيعي است و براي مادرعسر وحرج ندارد، مادر بايد خودش را پاک کند. مادري که به عسر و حرج مي رسد ،کافي است که يک بار لباسش را تميز کند و با همان لباس نمازهايش را بخواند. ترک نماز در حد کفر است.
سوال – چند وقت پيش خالکوبي روي بدنم انجام دادم که نمي دانم اين کار گناه دارد يا خير. آيا با پاک کردن آن که شايد سخت هم باشد، گناهان من کمتر مي شود ؟
پاسخ – کساني که خالکوبي کرده اند براي غسل و وضو هيچ مشکلي ندارند همچنين خانم هايي که تاتو مي کنند اشکالي براي غسل و وضوءشان پيش نمي آيد. اگر کسي از اين کار پشيمان است خيلي خودش را درگير نکند و دائم خودش را ملامت نکند. توبه و استغفار کافي است و از بين بردن آن لازم نيست.
سوال- مي گويند :تا قبل از اينکه وقت نماز وارد بشود نمي توان به نيت نماز وضو گرفت، راهنمايي بفرماييد.
پاسخ – اگر دوازده ظهر است و شما ده صبح وضو مي گيريد مشخص است که هنوز وقت نماز وارد نشده است ولي شما مي توانيد به قصد قربت الي الله وضو بگيريد. وضو در هر حال مستحب است و مي توان با آن نماز خواند. پس وضوي خودمان را مقيد به نماز نکنيم. اين اشکال ندارد که انسان وضو بگيرد و نيت تمام نمازها را بکند. مي توان شب اول ماه رمضان نيت تمام روزه هاي را بکنيد. پس وضو را به نيت قربت الي الله بگيريم و آنرا مقيد به نماز يا زمان خاصي نکنيم.
سوال – من مدام احساس مي کنم که وضوي من باطل مي شود که اين حالت در هنگام گرفتن وضو شديدتر مي شود بطوري که از رفتن به مسجد و مکان هاي زيارتي بسيار دلسرد هستم، راهنمايي بفرماييد.
پاسخ – از امام سوال کردند که من احساس مي کنم که نفخي دارم و بادي از من خارج مي شود. افرادي که يقين صددرصد ندارند که بادي از آنها خارج مي شود، نبايد به آن اعتنا کنند. حديث است که شيطان مي دمد و احساس اينکه بادي از او خارج شده را درست مي کند. اگر کسي يقين دارد که وضوئش باطل شده ،اگر مبتلا به بيماري نفخ دائم است برايهر دونماز ،يک بار وضو بگيرد کافي است.ولي اگر مي تواند ده دقيقه وضو را کنترل کند براي هر نماز يک وضو جدا بگيرد. افرادي که تکرر ادرار دارند براي هر دو نماز اگر يک بار وضو بگيرند کافي است. اينها بيشتر توهم است و نبايد به آن اعتنا کرد.
سوال- غسل جبيره چيست ؟ آيا مي شود لاک زد و غسل جبيره گرفت؟
پاسخ - خير، غسل و وضو جبيره براي افرادي است که زخمي دارند که بايد آن قسمت را ببندند و از روي آن دست بکشند. ولي چون لاک اختياري است بايد براي غسل و وضو، آنرا پاک کنيد.
سوال- آيا براي غسل کردن واجب است که اول نيت سر وگردن بکنيم بعد بگوييم طرف راست و بعد طرف چپ ؟
پاسخ – خير، همين که شما زير دوش مي رويد و توجه داريد که غسل مي کنيد و به نيت غسل سر و گردن را مي شوييد کافي است.
سوال – من در تلفظ صاد در کلمات مشکل دارم و نمي توانم آنرا درست تلفظ بکنم، راهنمايي بفرماييد.
پاسخ – شما اصلا اعتنا نکنيد. تجويد در قرائت، سخت گيري نشده است. همين قدر کافي است که بين سين و صاد فرق گذاشته شود. حداقل قرائت کافي است و اين نبايد باعث بشود که انسان صلوات را ترک کند.
سوال – بعضي از بستگان ما در منزل سگ نگهداري مي کنند. آيا اين سگ ها که تمام اصول بهداشتي در مورد آنها رعايت مي شود حتي در مقاطع مختلف واکسن هاي گوناگوني را تزريق مي کنند، پاک هستند؟
پاسخ – سگ قطعا نجس است و هيچ فقيهي نگفته که سگ پاک است. نظافت با نجاست و طهارت فرق دارد. نجس بودن سگ با شستشو پاک نمي شود لذا نگهداري سگ در خانه ها کراهت دارد و امر پسنديده اي نيست ولي نگهداري سگ براي کساني که در بيابان هستندA يا سگ هاي شکاري يا سگ هاي نجات و امداد اشکالي ندارد. عين سگ نجس است و اين دستور خداست .فرد بت پرست و خوک هم نجس هستند مگر اينکه فرد بت پرست مسلمان بشود.نظام بهداشتي غير از نجاست و طهارت است. ممکن است که کافري خيلي تميز باشد ولي نجس است. معاشرت با اقوامي که سگ دارند اشکالي ندارد ولي بايد مواظب باشيد که آلودگي سگ به شما منتقل نشود.
سوال – چرا مي گويند: با لباس پاکي که فرد جُنُب عرق کرده نمي شود نماز خواند ولي شما مي گوييد که لباس شخص جُنُب نجس نيست؟
پاسخ- A افرادي که جنب مي شوند فقط لباس و بدن شان (يعني موضعي که مني يا خون يا ادرار آلوده شده است) نجس است و بايد تميز باشد ولي عرق فرد جنب نجس نيست. ونبايد شستشوبدهد و فقط فرد جنب بايد غسل بکند.
سوال – مدتي است کهA گوشواره ام را در آورده ام .بعضي مواقع در غسل شک مي کنم که محل گوشواره را شسته ام يا خير،آيا بايد به اين شک اعتنا کرد؟
پاسخ – اين جزو قاعده ي تجاوز و فراغ است. چون ايشان بعد از غسل شک کرده اند شک ايشان باطل است. همين که انسان در زير دوش قرار مي گيرد و آب متعادل به همه اعضاي بدن مي رسد کافي است و در غسل لازم نيست که به همه ي سوراخ هاي بدن آب برسد.
سوال – آيا هنگام خواندن قرآن يا دعا بايد حجاب داشته باشيم؟
پاسخ –خير. جز در نماز و طواف که بايد حجاب رعايت بشود، در هنگام خواندن قرآن و دعا حجاب لازم نيست.
سوال – اگر کسي عذرشرعي داشته باشد مي تواند صلوات بفرستد و دعا و قرآن بخواند؟
پاسخ – کساني که عذر شرعي دارند مستحب است که هنگام نماز، سرسجاده شان بنشينند و دعا و ذکر بگويند .
اصل ديگر اصل کثيرالشک بودن است که براي کساني که وسواس هستند و زياد شک مي کنند راه گشاست. افرادي که در نجاست و طهارت، وضو، غسل ،رکعات نماز يا قرائت زياد شک مي کنند به آنها کثيرالشک مي گويند، و راه درمان آنها اين است که به اين شک ها بي اعتنايي کنند. اگر کسي سالي يا ماهي يک بار شک مي کند، اين فرد بايد اعتنا کند زيرا شکاک نيست ولي کسي که هر روز يا مدام شک مي کند بايد به شک خودش بي اعتنايي کند. اگر در نماز شک مي کند بنا را بر اکثر بگذارد و نماز را ادامه بدهد. درمان انسان هاي وسواسي بي توجهي و بي اعتنايي به توهمات شيطاني است. اگر من از شما سوالي کنم و شما با روي باز به من جواب بدهيد، باز سوال بعدي را ادامه مي دهم ولي اگر شما با اخم جواب مرا بدهيد من سوال بعد را نمي پرسم. شيطان هم همين طوراست. به شما تلنگر مي زند که وضو را تکرار کن، اگر شما توجه کرديد ،مي گويد: ده بار اين کار را تکرار کن. در در کتاب آيت الله مظاهري نوشته شده است که درمان افراد شکاک بي اعتنايي است و حتي به علم اين افراد هم اعتباري نيست. يعني افراد کثيرالشک حتي يقين شان هم اعتبار ندارد. در قبله نمازسخت گيري نشده است. جهت قبله کافي است. فردي شک مي کرد که وقت نماز شده است يا خير ،يکي از علما او را وادار کرد که نمازش را در اول اذان بخواند. در واقع وسواسي ها بايد لاابالي بشوند تا به حد متعارف برسند.
دعا و توسل در افراد وسواسي خيلي موثر است و راه کار ديگر اين است که افراد وسواسي خودشان را جريمه کنند. اگر خواستند وضو يا غسل را تکرار کنند، خودشان را جريمه کنند و مبلغي به فقير بدهند. وسواسي هاي حاد که با گفتگو و صحبت درمان نشده اند به روانپزشک و روانشناس مراجعه کنند زيرا مصرف دارو خيلي موثر است. مشاوره هم خيلي موثر است. راه ديگر اين است که فردي که وسواسي است به يک نفر اعتماد کند اعمالش را از او بپرسد و به او اعتماد کند.
سوال – صفحه ي 466 قرآن کريم را توضيح بفرماييد.
پاسخ – روايت داريم :وقتي نام پيامبر برده مي شود مستحب موکد است که صلوات فرستاده بشود .افرادي که تعمداً ذکر صلوات را نمي گويند، اين کار باعث مي شود به جهنم بروند. و کساني که ذکر صلوات را مي گويند، اين کار باعث مي شودکه به بهشت بروند. انشاءالله با ياد پيامبرهمه اهل بهشت بشويم.
در اين صفحه داريم :آنها را سوق مي دهند به طرف بهشت، کساني که اهل تقوا هستند. درحاليکه درهاي بهشت قبلا آماده و باز است. نگهبانان بهشت به آنها سلام مي دهند .و مي گويند که شما پاک بوديد وارد بهشت بشويد درحاليکه هميشه در بهشت ماندگار هستيد.
پس راه رفتن به بهشت تقواست. در آيات قبل مي فرمايد که درهاي جهنم بسته است و وقتي جهنميان مي آيند باز مي شود.
سوال- در مورد اعمال آخر ماه ذي القعده توضيحاتي بفرماييد.
پاسخ – 25 ذيقعده شب دحوالارض است. فردا روز دحوالارض است و روزي است که خدا زمين را از زير خانه ي کعبه گسترش داده است .امام رضا(ع)مي فرمايد: شب دحوالارض شب ولادت حضرت ابراهيم خليل و شب ولادت حضرت عيسي است. اين روزها و شب ها دعا هايي دارد که در مفاتيح نوشته شده است. روزه ي روز دحوالارض خيلي ثواب دارد و مطابق هفتادسال عبادت است. از چهار روزه اي که در سال ممتاز است روزه ي روز دحوالارض است .
ماه ذيحجه هم ماه مهمي است و ده روز اول آن فضيلت زيادي دارد. در آيات قرآن به ده روز اول ماه ذيحجه اشاره شده است و خدا به اين ده شب قسم خورده است. نماز ده شب اول ماه ذيحجه را فراموش نکنيد.(و واعدنا موسي ...)اول ذيحجه جشن ازدواج حضرت علي (ع)و حضرت فاطمه(س) است. نهم ذيحجه روز عرفه است و روز سدالابواب است يعني روزي که همه ي درها بسته شد جز در خانه ي حضرت علي(ع) و حضرت زهرا(س). در اين ماه روز عرفه و عيد غدير را خيلي جدي بگيريد. ما شبي مثل شب قدر نداريم و در ميان روزها هم روزي مثل عرفه نداريم. روز عرفه روزي است که خدا حتي به کساني هم که به دنيا نيامده اند نظر مي کند.
افرادي که شاغل هستند در اين روز مرخصي بگيرند. زيرا برکات زيادي دارد. تمام مشکلات با نيايش ودعا حل مي شود. محبوب ترين چيز نزد خدا دعا است و اوج دعا هم در روز عرفه است. روايت داريم که در عرفات خدا به کافر و ملحد هم نظر مي کند و آنها را مي آمرزد ولي اگر کفر را ادامه بدهند مجددا براي آنها کفر نوشته مي شود. داريم :کسي که براي ديگران دعا کند همان دعا، صد برابر يا صدهزار برابر براي خودش مستجاب مي شود.
روزعيد غدير هم مهم است. بايد جشن ،عيدي دادن و گرفتن و اطعام دادن سنت بشود. داريم که خداوند دو برابر افرادي که در ماه رمضان وعيدفطر و شب هاي قدر مي آمرزد در شب عيد غدير مي آمرزد. اين روز ،روز ولايت حضرت علي(ع) است. روايت داريم :عيدي روز عيد غدير صد هزار برابراست. عيدي دادن را فراموشن کنيد تا اين سنت احياء شود. ما روايتي نداريم که فقط بايد سيّدها عيدي بدهند ،همه بايد عيدي بدهند. سنت اطعام هم مهم است. در ايام عاشورا سنت اطعام انجام مي شود و بايد در عيد غدير هم اين سنت احيا شود. آيت الله بهجت در اين ايام دو روز اطعام مي دادند و الان فرزندان شان اين کار را مي کنند. آيت الله قاضي که خودشان در فقر بودند، در عيد غدير قرض مي کردند، خودشان را به تکلف مي انداختند و اطعام مي دادند. اطعام دادن در روز عيد غدير به يک نفر شيعه و دوستدار حضرت علي(ع) مثل اين است که 124 هزار پيامبر را اطعام داده ايد. اطعام فضيلت بالايي دارد.
زيارت امام رضا(ع) در 23 ماه ذيقعده مستحب است. در 25 ذيقعده هم روز زيارتي امام رضا(ع) است. مرحوم ميرداماد فرموده :از مستحب ترين آداب در اين روز، زيارت امام رضا(ع) است. امام هفتم مي فرمايد: کسي که به زيارت فرزندم برود و يک شب بماند، مثل اين است که خدا را در عرش زيارت کرده است و روز قيامت خداوند تمام زوار قبور اهل بيت را جمع مي کند، امام علي(ع)،امام حسن(ع)، امام حسين(ع) و چهار نفر از انبياء در صدر اين زوار قرار مي گيرند. در مقابل تمام زوار، زوار فرزندم از همه بالاتر است و مزدشان هم از همه بيشتر است. روايت داريم: زيارت امام رضا(ع) افضل از زيارت کربلاست. سعي کنيد باني بشويد و کسي که تابحال به مشهد نرفته را به مشهد بفرستيد.
بينندگان بدانند که ما در مکه و مدينه به ياد آنها هستيم و براي آنها دعا مي کنيم. پيمان ببنديم که باهم به بهشت برويم. خداوند اين با هم بودن را دوست دارد. مهرباني با يکديگر باعث مي شود که رحمت خدا نازل بشود. افرادي که در حرم امام رضا(ع) هستند ما را از دعاي خودشان محروم نکنند.
خدايا در اين ايام قلب امام زمان(عج) را از ما راضي و به ظهورش ما را شاد بفرما، رفع گرفتاري از همه ي گرفتارها و رفع هم و غم از همه ي دردمندان بفرما.