-برنامه سمت خدا
-حجت الاسلام والمسلمين فرحزاد
-عيد غدير
91-08-08
سوال – درخصوص اهميت عيد غديرخم توضيحاتي بفرماييد.
پاسخ – نقش حضرت علي (ع) قطعاً نقشي بي بديل و بي نظيري بوده است. زماني که پيامبر اسلام (ص) مبعوث شدند، چه شخصيتي بوده که حرف اول را مي زده و حلال مشکلات بوده است ؟ همه ي کارها و محوريت ها بعد از پيامبر (ص) مختص حضرت علي (ع) بوده است. قطعاً ما معتقد هستيم که پيامبر (ص) اولين شخصيت عالم بوده و از ضروريات دين ما هستند. ما نمي خواهيم احياناً مقام پيامبر(ص) را پايين بياوريم. اميرالمومنين (ع) مي فرمايند که من شاگرد پيامبر و تربيت شده ي ايشان هستم و هرچه دارم از پيامبر (ص) است. اينکه مي گويند ما درباره ي حضرت علي (ع) غلو مي کنيم و يا ايشان را بالاتر از پيامبر (ص) مي دانيم، يک اتهام است. در اصول کافي آمده که حضرت علي (ع) مي فرمايند: اَن عبدٌ من عبيد محمد (ص). من بنده اي از بندگان پيامبر هستم. پيامبر اسلام بعنوان اولين شخصيت عالم هستي مي فرمايند: آن کسي که در همه جا و همه وقت بيش از همه من را ياري کرد و مکتب خدا و توحيد را به ظهور رساند، علي (ع) بوده است. تعابيري که در مورد اميرالمومنين (ع) وجود دارد در مورد احدي از اطرافيان پيامبر نيامده است. خوشبختانه اکثر اين روايات توسط اهل سنت نقل شده است. پيامبر (ص) فرمودند:علي (ع) از بهترين انسان ها است، کسي که او را انکار کند در واقع پيامبر را رد کرده و کافر شده و يا ناسپاسي کرده است. آن چه مسلم است چنين فردي در مقابل کلام خدا و پيامبر (ص) ايستاده است. در مورد علي (ع) داريم که عليٌ مع الحق و الحقُ مع العلي. .. هم اميرالمومنين (ع) با حق است و هم حق با علي (ع) است. محوريت حق از آن اميرالمومنين (ع) بوده و ميزان و سنجش ايشان هستند. هر طرفي که ايشان دور بزند، حق با او دور خواهد زد. يعني محال است که علي (ع) از حق جدا شود. تعبير ديگري که اهل سنت نقل کرده اند اين است که عليٌ مع القرآن و القرآن مع العلي. هميشه قرآن با علي (ع)بوده و علي(ع) با قرآن بوده است. قرآن يک صورت لفظي دارد که همين مصحف شريف است و يک تجسم خارجي دارد که وجود نازنين اميرالمومنين (ع) است. وجود پيامبر (ص) و علي (ع) تجسم خلق و خوي قرآني است. در روايتي داريم که اگر همه ي امت در محبت اميرالمومنين (ع) اتفاق مي کردند، خدا آتش جهنم را خلق نمي کرد. يعني جهنم براي کساني است که علي را انکار کرده اند و برتري اميرالمومنين (ع) را نپذيرفته اند و محبت ايشان را در دل و جان خود ندارند. در واقع آتش جهنم براي دشمنان اميرالمومنين (ع) است. در روايت داريم که مأمون از امام هشتم (ع) سوال کردند که حديثي از جّد شما پيامبر (ص) نقل شده که فرمودند: اميرالمومنين تقسيم کننده ي بهشت و جهنم است، اين روايت چه معنايي دارد ؟ امام رضا (ع) فرمودند: حبهُ و بغضُ. هرکسي که از صميم دل و باعمل طرفدار اميرالمومنين (ع) است قطعاً به طرف بهشت مي رود و طبق روايات نتيجه ي کار او بهشت خواهد بود و هرکسي که فضايل اميرالمومنين (ع) و جايگاهي را که خدا و پيامبر (ص) براي او معين کرده اند قبول نکند خواه ناخواه مسير او آتش جهنم خواهد بود. طبق صريح قرآن، سوره ي مبارکه ي مريم (ع)، تمام انسان ها بايد در روز قيامت از پل صراط که بر روي جهنم کشيده شده عبور کنند، هر راهي جواز عبوري دارد، جواز و گذرنامه ي عبور از پل صراط، حب اميرالمومنين (ع) است. اميرالمومنين (ع) تجسم همه ي خوبي ها، مظهر آيات و صفات، جان و باطن پيامبر است. در روايت داريم که خدا روح انبياء را با محبت اميرالمومنين (ع) آزمايش کرده است، هرکسي بيشتر ايشان را پذيرفته است درجه ي او بالاتر رفته است. در روايت داريم که اگر انبياء ولايت اميرالمومنين (ع) که نماينده ي خدا است را قبول نکنند از پل صراط عبورنخواهند کرد. تعبيري که پيامبر ما در خطبه ي غدير بيان کردند اين است که علي(ع) از همه ي شما بيشتر من را ياري کرده است. يک مورخي که مسلمان هم نباشد اگر تاريخ زندگي پيامبر را بررسي کند متوجه خواهد شد. شخصي با خصوصيات پيامبر(ص) و با سن و سال ايشان در مکه ظهور کردند. افرادي ايشان را اذيت و آزار کرده و نفاق به خرج دادند و برخي نيز از روز اول مال و جان و هستي خود را فدا کردند. اول کسي که به پيامبر ايمان آورد و ايشان را ياري کرد اميرالمومنين (ع) بود. کدام شخصيت به جاي پيامبر(ص) خوابيد و جان ايشان را حفظ کرد؟ کدام شخصيت مانند پروانه در جنگ احد به دور پيامبر(ص) گشت؟ ايشان نود ضربه تير و نيزه بر بدن خود خريد و خود را بلاگردان جان پيامبر(ص) قرار داد. لافتي الا علي و لا سيف الا ذوالفقار را به همين خاطر جبرئيل در خصوص ايشان گفته است. کدام شخصيت قلعه ي خيبر را فتح کرد ؟ طبق تاريخ، روز اول پيامبر(ص) ابوبکر را با لشکر و تجهيزات براي فتح خيبر فرستادند. اما ابوبکر گفت: اين کار از عهده ي من خارج است. روز دوم عمر را با امکانات و تجهيزات فرستاند. رفت و او گفت از عهده ي ما خارج است. روز سوم پيامبر (ص) فرمودند: من کسي را مي فرستم که خدا و پيامبر او را دوست دارد و او هم خدا و پيامبر را دوست دارد، کرار بوده و غير فرار است و تا فتح نکند باز نمي گردد. ايشان اميرالمومنين (ع) را صدا کردند و پرچم را دست ايشان دادند. طبق همه ي تواريخ اميرالمومنين (ع)فرمودند: من در قلعه ي خيبر را به قوه ي جسماني نکندم بلکه به قوه ي رباني کردم. دري که چهل نفر آن را باز و بسته مي کردند، تکان دادند و از جا در آوردند. کدام شخصيت عمربن عبدود را هلاک کرد؟ زمان پيامبر (ص) حضرت علي جايگاه ويژه اي داشتند. پيامبر فرمودند: علي هم، از همه بيشتر من را ياري کرده، هم از همه به من نزديکتر بوده و هم عزيزترين شما بر من است. در خصال شيخ صدوق است که پيامبر (ص) فرمود: يا علي هفتاد فضيلت را خداي متعال بر شما مرحمت کرده که يکي از آنها اين است: من در دنيا و آخرت از شما بي نياز نيستم. در دنيا همه ي کارها در دست تو است و در آخرت نيز به اذن خدا و پيامبر به دست با کفايت تو است. همه ي صفات و قدرت ها را خدا در وجود اين بزرگوار قرار داده است. اميرالمومنين (ع) جان، باطن و روح پيامبر (ص) است. برخي فکر مي کنند که پيامبر(ص) فقط در غديرخم حضرت علي (ع) را معرفي کردند. اين اشتباه بزرگي است. پيامبر (ص) از ابتداي مبعوث شدن تا پايان عمر خود زباناً، قولاً و عملاً در خصوص جانشيني خود حرف زدند. يکي از موارد مهم آن عيد غدير بوده است. همه ي اهل سنت نقل کرده اند که روز اولي که پيامبر(ص) مبعوث شدند اقوام خود را جمع کردند و فرمودند: اولين کسي که به من ايمان بياورد جانشين من خواهد بود. اولين کسي که ايمان آورد اميرالمومنين (ع) بود. پيامبر اسلام در جاي جاي زندگي خود و در هر مناسبتي مي فرمودند که علي (ع) جانشين من است. اين مطلب کراراً در روايات شيعه و سني آمده است. پيامبري که در حد اعلاي عقلانيت و علم قرار داشته و همه چيز را خداوند به او مرحمت کرده، پيامبري که براي ريزترين مسائل زندگي ما حکم آورده، امکان داشته که در رابطه با اهم مسائل که مديريت امت است، راهکار نشان ندهد ؟ کسي که يک مقدار انصاف داشته باشد به اين نتيجه مي رسد. قطعاً خداوند و پيامبر (ص) اين مسئله را بيان کرده اند. هر فردي آياتي مانند بلغ ما انزل عليک را مرور کند متوجه مسئله خواهد شد. اليوم اکملت لکم دينکم و اتممت عليکم نعمتي. .. چه پيامي دارد. اين بيان که امروز کفار مأيوس شده اند چه معنايي دارد ؟ آيا با يک حکم حلال و حرام کفار مأيوس مي شوند ؟ مسلم است که مسئله ي امامت و رهبري بوده است. اصولاً تمام انبياء جانشين خود را معين کرده اند. در روايات و تاريخ اين مسئله آمده است. چطور ممکن است پيامبر ما که خاتم الانبياء است جانشين تعيين نکرده باشد؟ آيا امکان دارد پيامبر خاتم الانبياء، اين امت عظيم را بدون راهکار و جانشين تا روز قيامت رها کرده باشد ؟ به افرادي که معتقد هستند پيامبر جانشين مشخص نکرده است بايد گفت به نظر شما اگر قرار بود پيامبر جانشين انتخاب کند چه کاري انجام مي داد ؟ از چه واژه و لغتي استفاده مي کرد؟ امروزه يک مدير مدرسه ي خود را به حال خود رها نمي کند. مسلم است که يک پدر و مادر هنگام رفتن به مسافرت فرزندان خود را به يک نفر مي سپارند. تمام واژه ها و کلماتي که پيامبر (ص) مي توانست در هنگام تعيين جانشين از آنها استفاده کند در منابع اهل سنت موجود است. اين واژه ها حدود بيست عدد هستند. بارها پيامبرفرموده بودند که اميرالمومنين علي (ع) سلام بدهيد. علي (ع) امير و سرپرست مومنان است. کلمه ي امام، قائد، ولي، مولا، نفسي را مي توان نام برد. پيامبر مي فرمودند: علي نفس و جان من است. انت مني به منزلة هارون من موسي. هارون برادر و جانشين و وصي حضرت موسي بوده است. در کليه ي تواريخ آمده است که پيامبر (ص) زماني که به مسافرت مي رفتند جانشين مشخص مي کردند. آيا امکان دارد پيامبر (ص) بعد از خود امت را رها کند ؟ کلمه اخي، وصي، صاحبي، باب علمي را مي توان نام برد. ان مدينة علمي و علي بابها. امکان ندارد کسي بتواند به علومي که در وجود پيامبر است دست پيدا کند مگر از طريق اميرالمومنين (ع). ما با تعصب و عناد مخالف هستيم و از روي تعصب صحبت نمي کنيم. اگر کسي بتواند يک کتاب مانند نهج البلاغه که يادگار اميرالمومنين است را بياورد ما به او ايمان مي آوريم. چه کسي جز مولي که باب علم پيامبر است مي تواند چنين خطبه هاي غرّايي بخواند؟ نهج البلاغه بخشي از خطبه هاي اميرالمومنين است. فردي از اميرالمومنين (ع) سوال کرد که معناي عدل و توحيد چيست ؟ فرمود: توحيد اين است که از وهم و خيال بيرون آمده و خدا را با هيچ وهم و خيالي مقايسه نکنيد. عدل هم به اين معنا است که خدا را بخاطر کمبود ها متهم نکنيد، خدا عادل است. اميرالمومنين در جلسه اي سوال کردند که بيشترين چيزي که در حروف و کلمات استعمال مي شود چيست ؟ گفتند: نقطه است. حضرت سريعاً بلند شدند و خطبه اي خواندند که نقطه نداشت. اگر شما بخواهيد شعري را بدون نقطه بسراييد مدت ها بايد فکر کنيد. در جاي ديگر حضرت پرسيدند: بيشترين چيزي که در حروف و کلمات استعمال مي شود چيست ؟ گفتند: الف و حمزه است. حضرت خطبه اي بدون الف و حمزه خواندند. هرکسي اين کار را في البداهه انجام دهد ما مي توانيم به او ايمان بياوريم. پيامبر در خصوص آن حضرت فرمودند: بالاترين قضاوت کننده ي شما است. قاضي بايد بالاترين عدالت، علم و شجاعت را داشته باشد. از خليل ابن احمد نحوي سوال کردند که چرا شما شيعه شديد ؟ او گفت:بخاطر اينکه تمام امت به او احتياج داشتند و او به هيچکدام از امت احتياج نداشت (غير از پيامبر) دليلي است براي اين که ايشان امام کل است. چه در زمان پيامبر که همه ي افراد به پيامبر مراجعه مي کردند و پيامبر نيز افراد را به اميرالمومنين (ع) ارجاع مي دادند. بعد از پيامبر (ص) نيز حتي خلفا در مسائل مختلف به ايشان مراجعه مي کردند. برخي از افراد فکر مي کنند خطبه ي غدير فقط من کنت مولي و هذا علي مولي است. در حالي که اين خطبه بسيار مفصل است. حدود سيصد نفر از علماي اهل سنت اين خطبه را نقل کرده اند. کتابي به نام غدير زلال وحي در قم چاپ شده است. خطبه ي حضرت رسول در غدير را با سندهاي آن و چند بار ويراستاري کامل در اين کتاب آورده شده است. مجمع عاشقان بقيع اين کتاب را چاپ کرده اند. اين کتاب بايد در ميليون ها نسخه چاپ شده و به تمام دنيا صادر شود. خطبه ي غدير حدود بيست و دو يا بيست و سه صفحه است.
سوال – درخصوص آيات نوزده تا بيست وهفت سوره ي انعام توضيح بفرماييد.
پاسخ – خيلي خوب است که اين مسئله يک سنت شود و همانطور که براي پيامبر(ص) صلوات مي فرستيم، براي حضرت علي (ع) نيز صلوات بفرستيم. پيامبر(ص) فرمودند: نزديک ترين افراد به من کساني هستند که بيشتر بر محمد و آل محمد صلوات مي فرستند. در آيه ي بيستم اين سوره ي مبارکه خداوند متعال مي فرمايد: زماني که پيامبر خدا مبعوث شدند، يهود و نصاري دقيقاً ايشان را مي شناختند. ( تمام اخلاق، روحيات و شمايل ايشان در تورات و انجيل بوده است. ) در تورات و انجيل فعلي نيز موجود است و فقط يک مقدار دستکاري شده است. اين افراد پيامبر (ص) را مي شناختند اما مسائلي باعث مي شد که آن را بيان نکنند. خداوند متعال مي فرمايد: کساني که اهل کتاب هستند پيامبر را مي شناختند همانطور که فرزندان خود را مي شناختند. ولي حب جاه و مقام و رياست باعث شد که اين افراد ايمان نياورده و به خود خسارت وارد کنند. حب جاه و مقام و تعصبات انسان را از حقانيت دور مي کند. چه بسا افرادي هستند که در دل خود مسئله اي را قبول دارند ولي اين کافي نيست بايد اقرار کنند. اگر انسان در کنار معرفت اقرار نکند به خود خسارت وارد کرده است.
سوال – چکار کنيم که عيد غدير امسال خاطره اي خوش و بياد ماندني براي همه ي ما باشد؟
پاسخ – الان يک ورزشکار، هنرپيشه و غيره در دنيا بيشتر از حضرت علي (ع) شناخته شده است. مردم دروازه بان تيم فوتبال فلان تيم را مي شناسند ولي علي ابي طالب را نمي شناسند. آن حضرت در دنيا مظلوم است و ما ايشان را به دنيا معرفي نکرده ايم. در کشورهاي اسلامي با غدير آشنايي ندارند. بايد کاري کنيم که فضايل آن حضرت و غدير جاودانه شود. مبلغان و کساني که کار فرهنگي مي کنند بايد کاري کنند که پيام غدير به دنيا برسد. روز غدير مانند عاشورا بايد فراگير و جهاني باشد. همانطور که در دهه ي عاشورا شيعيان عالم بسيج مي شوند تا امام حسين (ع) را معرفي کنند، در جهت شادي و جشن روز غدير نيز بايد همين کار را بکنند. اگر ما غدير را جا بيندازيم تمام مشکلات حل مي شود. مديريت جهان با غدير و آمدن امام زمان (ع) درست مي شود. در جاي جاي خطبه ي غدير پيامبر (ص) ما را به امامان و همينطور امام زمان (ع) سفارش کرده اند. ما بايد جشن غدير را احياء کنيم. يکي از چيزهايي که در روز عيد غدير بسيار زياد به آن سفارش شده اطعام دادن است. در وسايل آمده که اگر کسي در اين باره قرض کند حضرت امير (ع) ضمانت داده اند که قرض او ادا مي شود. در روايت است که اگر کسي در روز غدير يک نفر را اطعام بدهد، گويي صد و بيست و چهار هزار پيامبر، شهيد و صديق را اطعام داده است. چه خوب است که خانم ها شوهران خود را به اطعام و عيدي دادن در اين روز وادار کنند. ما معمولاً در طول سال هدايايي را براي خانواده ي خود مي گيريم، چه خوب است که اين کار را در روز عيد غدير انجام بدهيم. با اين کار بذر محبت به ولايت را در دل فرزندان خود مي کاريم. امام هشتم (ع) فرمود: والله اگر مردم عظمت عيد غدير را درک مي کردند، ملائکه روزي ده بار با آنها مصافحه مي کردند. در طول سال بهترين ايامي که خداوند عفو عمومي داده و انسان را از آتش جهنم آزاد مي کند مربوط به ايام شب قدر و ماه رمضان است. امام هشتم (ع) فرمود: خدا به برکت روز غدير دو برابر ماه رمضان، عيد فطر و جمعه بندگان خود را از آتش جهنم آزاد مي کند. هيچ سند و مدرکي پيدا نشده که افراد سيد بايد عيدي بدهند. همه ي افراد از زن و مرد و بزرگ و کوچک بايد عيدي بدهند. آيت الله قاضي استاد آيت الله بهجت بودند. يکي از شاگردان ايشان مي گفت: آيت الله قاضي به قدري مشکل مالي داشتند که فرموده بودند، گرفتاري و مشکل من در دنيا و آخرت همين فقري است که من دارم. ولي در ايام عيد غدير قرض مي کردند، جشن گرفته و عيدي مي دادند. مرحوم آيت الله بهجت دو روز اطعام مي دادند. اطعام افراد در اين روز بذر محبت در دل افراد مي کارد. کسي که اين کار را انجام دهد، برکت، وسعت رزق پيدا کرده وبلا از او دفع مي شود. هرچيزي که ما داريم به برکت روز غدير و مولا اميرالمومنين (ع) است. امام هشتم (ع) فرمودند: روز غدير روزي است که دل هر زن و مرد مومني را شاد مي کند. روزه گرفتن در اين روز بسيار سفارش شده است. زيارت حضرت امير در اين روز ثواب زيادي دارد. روز عيد غدير يوم الفرح نامگذاري شده است. بايد افراد در اين روز هرکاري را براي شاد کردن دل ها انجام دهند. ريشه ي تمام حقايق و احکام در دين ما به روز غدير باز مي گردد. اگر سرچشمه محکم باشد تمام انشعبات ديگر درست مي شود.
سوال – چه اعمالي را مي توان در روز عيد غدير انجام داد ؟
پاسخ – در مفاتيح به طور مفصل اعمال روز عيد غدير نوشته شده است. روزه گرفتن در اين روز معادل شصت سال عبادت است. عقد اخوت در اين روز خيلي خوب است. بايد افراد خطبه ي غدير را مرور کنند. مرحوم آقاي دولابي فرمودند که مادر من گفت وقتي که من ازدواج کردم يک خانم علويه اي به در منزل ما آمد و هيزم مي خواست. من چون عروس تازه ي آن خانواده بودم از بزرگترها اجازه نداشتم که اين کار را انجام دهم. خواستم از جاري خود اجازه بگيرم، ديدم که در حال نماز است. صبر کردم تا نماز ايشان تمام شود. زماني که بازگشتم ديدم که آن خانم علويه رفته است. زماني که پدر ما به خانه آمد، مادر جريان را براي ايشان تعريف کرد. پدرم خيلي ناراحت شدند، شخصاً هيزم ها را جمع کردند و به در خانه ي علويه بردند. همان شب خواب ديد که اهل خانه همگي براي زيارت به کربلا رفته اند. زماني که بيدار شد به خود گفت که الان امکان رفتن به زيارت کربلا نيست پس اين خواب چه معنايي دارد. چند وقتي نگذشت که يک عده نزد ايشان آمدند و گفتند که راه کربلا باز شده و و شما را هم دعوت کرده اند. به برکت خدمتي که به آن علويه کرده بودند تمام اهل خانه کربلايي شدند. اطعام و عيدي دادن در روز غدير نبايد فراموش نشود. کتابي به نام مدرسه ي سبز غدير توسط آقاي مجيد حيدري فر نوشته شده است. افتخار همه ي امامان ما به اميرالمومنين (ع) بوده و امام حسن و امام حسين (ع) و حضرت زهرا فدايي ايشان بوده اند. امام حسين (ع) در روز عاشورا فرمودند: من بخاطر پدرم اميرالمومنين (ع) شهيد مي شوم.