-برنامه سمت خدا
-حجت الاسلام والمسلمين فرحزاد
- بد اخلاقي
91-06-06
A و عمر شيشه ي عطر است پس نمي ماند پرنده تا به ابد در قفس نمي ماند، مگو که خاطرت از حرف من مکدر شد که روي آئينه جاي نفس نمي ماند، طلاي اصل و بدل آنچنان يکي شده اند که عشق جز به هواي هوس نمي ماند، مرا چه دوست چه دشمن ز دست او برهان که اين طبيب به فريادرس نمي ماند، من و تو در سفر عشق دير فهميديم قطار منتظر هيچ کس نمي ماند.
سوال – پدر و مادر من هر دو تحصيل کرده و کارمند هستند، من دوست دارم که زودتر بميرم و از اين زندگي راحت بشوم، پدرم زندگي را در خانه براي ما جهنم کرده است و بخاطر هر مسئله ي کوچکي برادران کوچک من را کتک مي زند و دشنام مي دهد. بدتر از همه رفتار تحقيرآميزي است که او با مادرم دارد. تمام مخارج خانه ي را مادرم مي دهد. مادرم تمام طلاهايش را فروخت و به پدرم داد ولي پدرم اينها را به مادرم پس نداد. مادرم حتي به پدرم اعتراض نمي کند و در عوض پدرم سر هر مسئله اي، هر نوع دشنامي که بخواهد به مادرم مي دهد و زماني که من خانه نباشم مادرم را کتک مي زند. کمتر شبي است که ما با اعصاب راحت بخوابيم. پدرم در خانه با ما خيلي بداخلاق است ولي وقتي يکي از دوستانش به او زنگ مي زند با خوش اخلاقي و خنده با او صحبت مي کند.ما توقعي از پدرم نداريم ولي مي خواهيم که رفتارش را با مادرم درست کند. مادرم مي خواست تقاضاي طلاق بکند ولي از ترس آبروريزي در محل کار اين کار را نکرد. راهنمايي بفرماييد.
پاسخ – انساني که مقداري عشق و انسانيت داشته باشد اين نامه برايش دشوار و سخت است. ما موارد متعددي داشته ايم که به ما گفته اند که ما نمي دانستيم بداخلاقي گناه کبيره است و منشا تمام بدي هاست. پس اين بحث بازتاب خوبي داشته است. البته پيام هايي هم داريم که فرزندان از پدر و مادر ناراضي هستند. ما فرزنداني را داريم که مي خواهند پدرشان را بکشند تا از دست آزارها و بداخلاقي هاي پدر نجات پيدا کنند. روايت داريم که بخل و بداخلاقي در يک فرد مومن جمع نمي شود و اگر اين طور شد، فرد مومن نيست. فردي بودکه خيلي ثروت داشت ولي بخيل بود و با موتور به اين طرف و آن طرف مي رفت و ماشيني به او زد و مُرد، فرزندان اين فرد از راننده تشکر کردند و گفتند که شما فرشته ي نجات ما بوديد يعني فرزندان از مرگ پدر خوشحال شدند.
تحقير کردن و بدهاني گناه بزرگي است. روايت داريم که بر چنين فردي بهشت حرام است حتي اگر آنها چندين سال عبادت داشته باشند زيرا عبادت هاي خودشان را از بين برده اند. در قرآن داريم که اعمال خودتان را با منت و آزار از بين نبريد. بداخلاقي اعمال را حبط مي کند. در روايت داريم که انسان بداخلاق را به جهنم مي برند. فردي مي گفت که من به جهنم نمي روم و وقتي علت را پرسيدند، او گفت که من خودم به جهنم نمي روم بلکه مرا به زور به جهنم مي برند. چرا انسان بايد همسرش را کتک بزند ؟ اين پدر مي تواند خوش اخلاق باشد زيرا وقتي دوستي به او زنگ مي زند خوش اخلاق مي شود. پس اين پدر حقه باز و منافق است يعني در خانه شِمر است و در بيرون مالک است، اين انسان چند چهره است. همانطور که ما مي توانيم در سرکار با همکاران خوش اخلاق باشيم، پس مي توانيم در خانه هم خوش اخلاق باشيم. اينها نشانه ي غرور و تکبر است. البته ما بايد در مقابل بداخلاقي ها کوتاه بياييم و محبت کنيم. فرزندان حق ندارند مثل پدر و مادرشان کوتاهي کنند و الا مثل آنها يا بدتر از آنها مي شوند. پس ما حق تعرض به والدين نداريم ولي بايد يک جوري کوتاه بياييم يا به خدا توسل کنيم.
خانمي شب تا صبح عبادت مي کرد و تمام روزها، روزه بود ولي بد زبان و بداخلاق بود، پيامبر در مورد اين زن فرمود: در عبادات اين زن خيري نيست. اگر اخلاق انسان درست بشود همه کارها درست مي شود. خدا گناهان انسان خوش اخلاق را ذوب مي کند و به او روزي مي دهد و ثواب اعمال انجام نداده را در نامه ي اعمال او ثبت مي کند. اگر انساني خوش اخلاق باشد و فقط اعمال واجبش را انجام بدهد خدا به او ثواب مجاهدين، قيام کننده ها و عبادت کننده را مي دهد. بداخلاقي باعث مي شود که گناهان انسان آمرزيده نشود. انسان بداخلاق اگر تمام شب العفو بگويد يا در تمام شب احيا بگويد: الغوث الغوث خلصنا من النار يا رب، اينها به دردش نمي خورد و از آتش جهنم نجات پيدا نمي کند. پيامبر فرمود: خدا توبه ي انسان بداخلاق را قبول نمي کند زيرا الان استغفرالله مي گويد ومدتي بعد دوباره با بداخلاقي همه چيز را بهم مي زند. ما مي خواهيم پيش خدا، انبياء و خلق محبوب باشيم. همه از خوش اخلاقي خوششان مي آيد. در روايت داريم: واجب مي شود خدا دوست بدارد کسي که خشمش را فرو مي دهد. زيرا اين فرد پا روي نفس خودش مي گذارد. در زيارت امين الله داريم که خدايا مرا محبوب آسمانها و زمين قرار بده. اين زيارت از معتبرترين زيارت ها است و مي توان آنرا براي تمام امامان خواند. اگرانسان محبوب و معشوق بشود خيلي خوب است. در روايت داريم: کسي که گفتارش نرم و متين است، محبت او بر دلها واجب مي شود. ما خدمت بزرگي رسيديم و ايشان فرمود: من ديشب داشتم فکر مي کردم ( تفکر از عبادت بالاتر است. اميرالمومنين مي فرمايد: دل خفته، با انديشيدن بيدار مي شود. تفکر از همه ي عبادات بالاتر است زيرا انسان را بيدار مي کند.) کساني که در کربلا به امام حسين (ع) ظلم کردند مشکل شان چه بوده است ؟ آنها نماز مي خواندند، زکات مي دادند، جهاد مي کردند، قرآن مي خواندند و به حج مي رفتند. آنها وقتي امام حسين (ع) را شهيد کردند، الله اکبر گفتند. سفاکترين و خونريزترين انسانها حجاج بن يوسف بود ولي او زياد به حج مي رفت و به او حجاج مي گفتند. تمام قاتل هاي امامان نماز مي خواندند. مشکل آنها اين بود که از ولايت خدا بيرون آمده بودند و به ولايت يزيد رفته بودند. ما بايد ببينيم که پيروي کدام وليّ هستيم. هيچ انساني بدون ولي نيست حتي کمونيست ها و. .. درمقابل بزرگان دين شان تعظيم مي کنند همان طورکه ما سر قبر امامان مان تعظيم مي کنيم. پس ولي انسانها يا خداست يا شيطان. بعضي ها مي گويند که ما بي طرف هستيم، در حاليکه اين امکان ندارد،وقتي شما از حق جدا شديد، در گروه باطل قرار مي گيريد. کساني که بندگي خدا را نمي کنند بندگي شيطان يا ديگران را مي کنند. اگر ما مُد اسلامي را نپذيريم بايد مُد غربي ها يا شرقي ها را بپذيريم. اگر ما نقشه هاي خدايي را پياده نکنيم، نقشه هاي شيطان را پياده خواهيم کرد. امام مي فرمود: من خجالت کشيدم که شاه دست رئيس جمهور آمريکا را بوسيد. مشکل ديگر دشمنان امام حسين (ع) اين بود که آنها يکسري صفات اخلاقي را نداشتند. چرا حُر نجات پيدا کرد ؟ زيرا او ادب داشت وقتي لشکر او مي خواستند پشت سرش نماز بخوانند او گفت که پشت سر امام حسين(ع) نماز بخوانيد. اگر آنها رحم و مهرباني داشتند نمي توانستند به لشکر امام آب ندهند يا اگر اخلاق خوبي داشتند اين کارها را نمي کردند. در مجلس يزيد وقتي او به سر امام جسارت مي کرد، يک مسيحي از او پرسيد که اين سر کيست که تو اين قدر به آن جسارت مي کني ؟ يزيد گفت: اين سر نوه ي پيامبر ماست. او گفت: من با سي چهل واسطه ي نوه ي داود پيامبر هستم ولي مسيحيان به من احترام زيادي مي گذارند و تو اين رفتار را با نوه ي پيامبرتان مي کنيد؟ او مسلمان شيعه شد و يزيد او را شهيد کرد. ضربه هايي که ما از عابدان جاهل خورده ايم خيلي زياد است. در روايت داريم: ريشه ي بداخلاقي تکبر و غرور است. اميرالمومنين فرمود: شيطان شش هزار سال عبادت کرد ( البته مشخص نيست سالهاي آخرتي است يا دنيايي) ولي او آنها را باطل کرد. پس عبادت بايد ما را از بداخلاقي دور کند.کسي که دم از خدا و ولايت مي زند بايد خوش اخلاق باشد. ما در مورد اخلاق از اهل عبادت توقع بيشتري داريم. وقتي در نماز مي گوييم: قربت الي الله يعني اين قرب معنوي است و ما بايد به صفات خدا نزديک بشويم. خدا مهربان است پس شما هم بايد مهربان باشيد و خدا سخي است،... در روايت داريم که وقتي شيطان بالاي منبر مي رفت و تسبيح او از دستش مي افتد فرشتگان آنرا تبرک مي کردند و به دست او مي داند. شيطان براي ديگران دعا مي کرد ولي براي خودش دعا نمي کرد و به عباداتش تکيه مي کرد نه به خدا. شيطان هم ولايت حضرت آدم را قبول نکرد و زير بار ولي خدا نرفت. امام رضا(ع) مي فرمايد: کساني که ولايت حضرت علي(ع) را نپذيرفتند مثل شيطان هستند که ولايت حضرت آدم را نپذيرفت و کساني که ولايت ولي خدا را قبول کردند مثل فرشته ها هستند که حضرت آدم را سجده کردند.
پيامبر ما با اخلاق خوب عالم را عوض کرد. قرآن مي فرمايد: اي پيامبر، از ملايم بودن تو، همه دور تو جمع شدند. بخاطر خلق نيکوي پيامبر، ايشان رحمت للعالمين شده اند.
سوال – صفحه 67 قرآن کريم را توضيح بفرماييد.
پاسخ – در اصول کافي داريم که پيامبر فرمود: کسي که به من صلوات بفرستد، خدا و ملائکه به او صلوات مي فرستند، مي خواهيد زياد صلوات بفرستيد يا کم بفرستيد.
آيات اين صفحه در مورد اخلاق است. مي فرمايد: سرعت بگيريد به مغفرت و بهشت که اين بهشت براي متقين آماده شده است. متقين کساني هستند که دست دهنده دارند و انفاق مي کنند، خشم خودشان را فرو مي برند، گذشت هم دارند و به کساني که او را اذيت کرده اند محبت مي کنند. در پايان صفحه خدا مي فرمايد که من ظالمين را دوست ندارم. وقتي نزديکان امام حسن(ع) به او آزار مي رسانند، اين آيه را مي خواندند و امام حسن (ع) آنها را مي بخشيد و خشمش را فرو مي برد.
سوال – جمع بندي در مورد بداخلاقي بفرماييد.
پاسخ – آزار رساندن به يک انسان يعني آزار رساندن به خدا،هستي وائمه. ما روايات داريم: کسي که مومني را بيازارد پيامبر را آزار داده است. کسي که مومني را آزار دهد و دلش را بشکند مثل اين است که مکه را خراب کرده است و بيت المعمور را خراب کرده و ده هزار فرشته را کشته است.
اين پدر بداخلاق بايد توبه کند و گذشته اش را جبران کند و اگر بداخلاقي خود شرا تغيير بدهد، اين ثوابش بيشتر از فردي است که بطور ژنتيکي خوش اخلاق است.