-برنامه سمت خدا
-حجت الاسلام والمسلمين فرحزاد
-رحمت الهي
90-12-01
سوال – چرا بعضي مواقع رحمت الهي شامل حال ما نمي شود ؟ آيا خدا رحمتش را از ما دريغ مي کند يا اشکال از ماست ؟
پاسخ – اگر ما احساس رحمت خدا را نسبت به خودمان درک نمي کنيم، بايد بدانيم که فيض خدا دائمي است. در دعاي شب جمعه مي خوانيم: فضل خدا دائمي است. خدا در همه ي مکان ها و زمان ها خدا به ما رحم مي کند. واسطه هاي فيض خدا که چهارده معصوم هستند دائما لطف و رحمت آنها شامل حال همه مي شود. اگر چراغ دل ما روشن نمي شود، بدانيم که مشکل از ماست و ما بايد مانع را برداريم. يکي از شاگردهاي عارفي مي نويسد که مدتي است که در خودم صفا و خوشي نمي بينم اشکال کار کجاست؟ عارف به شاگردش نامه اي مي نويسد: کدورت، بي صفايي، غم و کدورت نتيجه ي پشت کردن به خدا و توجه به خود است. ما روي از خدا برمي گردانيم و به هوا وهوس خودمان مي پردازيم، اين منشا تمام خودمحوري ها، خودخواهي ها و بي صفايي ها است. ما بايد دست از خودمان برداريم و رو به خدا بکنيم. اين اتفاق وقتي مي افتد که ما خواسته هاي خودمان را فداي خواسته هاي خداي متعال بکنيم. و اين نورانيت را در خودمان ايجاد بکنيم. شخصي به پيامبر گفت: من دوست دارم در نور محشور بشوم. پيامبر فرمود: اگر دردنيا به کسي ظلم نکني با نور محشور مي شويي.
اگر ما مي خواهيم اين رحمت هميشه در وجودمان جاري باشد بايد هميشه به فکر خدا باشيم و آه مظلوم پشت سر ما نباشد. اگر آه مظلوم پشت سر ما نباشد قطعا بدانيد که ما رستگار هستيم. بزرگي مي فرمود: تمام دغدغه ي من اين است که آه مظلوم پشت سر من نباشد. با خدا راحت مي شود کنار آمد ولي در محشر بيشتر مردم در موقف حق الناس وقوف دارند. اميرالمومنين مي فرمايد: به حساب خودتان برسيد قبل از اينکه در قيامت به حساب شما برسند. براي عموم مردم، در روز قيامت حساب و کتاب خيلي سخت است. داريم که بخاطر يک درهم حق الناس، هفتاد نماز مقبول را برمي دارند تا طرف بگذرد. (اصلا ما نمي دانيم که نماز قبول شده داريم يا خير) داريم: اگر شما يک درهم بدهي را به صاحب حق برگرداني، هم گناه شما پاک مي شود و هم به شما پاداش مي دهند. کسي که بدهي ندارد آزاد است و رحمت شامل حال او مي شود. وقتي شما يک درهم به صاحبش برمي گرداني، ثوابش هفتاد حج مقبول مستحبي است. امام صادق (ع) مي فرمايد: اگر کسي يک لقمه ي حرام را بخاطر خدا ترک کند، ثواب اين کارش افضل از دو هزار نماز مستحبي است. امام مي فرمايد: عبادت ده جز است که نُه جزو آن در کسب حلال است. يعني نود درصد عبادت کسب حلال است. در لقمه ي ما نبايد حق الناس باشد. ما فکر مي کنيم عبادت همين اعمال ظاهري است. در روايت داريم: کسي که لقمه ي حرام بخورد تا چهل روز نمازش قبول نمي شود. يکي از مهمترين موانع استجابت دعا لقمه ي حرام است. يعني يک لقمه ي حرام رحمت را قطع مي کند. اگر ما شاداب نيستم و روحيه ما شاد نمي شود بايد خودمان را تقويت کنيم. اميرالمومنين در خطبه 224 نهج البلاغه قسم مي خورد که اگر بدن من را برهنه کنند يا من را درغل و زنجير بکنند، اين براي من راحت تر از اين است که خدا را ملاقات کنم در حاليکه مالي را غضب کرده باشم يا به بنده اي ظلم کرده باشم. در پايان خطبه مي فرمايد: به خدا قسم (اميرالمومنين قسم جلاله مي خورد و اين مهم است. روايت داريم که قسم دروغ حرام است و قسم راست مکروه است. فردي ادعا کرد که پانصد درهم از امام سجاد (ع) طلب دارد. آنها پيش قاضي رفتند و چون امام شاهد نداشت بايد قسم مي خورد. امام گفت که پانصد درهم را به او بدهيد. اسم خدا برتر از اين است که من براي پانصد دلار قسم بخورم.) اگر هفت طبقه آسمان و زمين را به من بدهند که من به ناحق پوست جو را از دهان مورچه اي بيرون بکشم، اين کار را نخواهم کرد. ما پيرو حضرت امير هستيم و نبايد ظالم پرور بشويم. مرحوم کشميري مي فرمودند: افرادي که مشکل خاصي در زندگي دارند، اول خدمت امام حسين (ع) مي روند و اگر مشکل حل نشد خدمت حضرت ابوالفضل مي روند و اگر باز مشکل حل نشد به درخانه ي حضرت مسلم مي روند. او نائب خاض امام حسين (ع) بود و در تنهايي به شهادت رسيد. امام حسين (ع) به حضرت مسلم برادر و پسرعمو مي گفتند. هنگام شهادت يکي از وصيت هاي ايشان اين بود که من هفت صد درهم به مردم کوفه بدهکار هستم، زره من را بفروشيد و بدهي من را بدهيد. آنها معاد را قبول داشتند. اين روايت در سفينةالبحار است. يک روز حضرت محمد (ص) بعد از نماز بجاي دعا و تسبيحات، روي شان را به مردم برگرداندند و گفتند که در ميان شما از طائفه بني نجار کسي هست ؟ پيامبر فرمودند: از اين طائفه يک نفر شهيد شده است و ديشب به خواب من آمده است و گفته که به داد من برس، من سه درهم به يهودي بدهکار بودم و جايي ثبت نکرده ام. خواب پيامبر عين واقعي و بيداري است و پيامبر خواب شهيد را ديده است و در ضمن مبلغ خيلي کم بوده است ولي با اين حال شهيد را حبس کرده اند و اجازه ي ورود به بهشت نمي دهند. پيامبر دِين او را پرداخت کرد تا شهيد آزاد بشود.
سوال- آيا آبروريزي هم ظلم است ؟
پاسخ – بله. ما روي مسائل مالي خيلي مانور مي دهيم ولي به مسائل آبرويي خيلي اهميت نمي دهيم. مثلا در انتخابات خيلي از مردم نمايندگان را تخريب مي کنند، تهمت مي زنند، عيب هاي نهايي آنها را آشکار مي کنند، اين کار حرام است. آبروي يک مومن مثل جان و مالش محترم است. بدترين گناهان شکستن دل يک مومن است. بداخلاقي و پرخاشگري هم ظلم است. شهيد مطهري استادي بنام آيت الله حاج ميزرا علي آقاي شيرازي داشتند. ايشان به حق عالم رباني بودند. شهيد مطهري مي فرمايد که ايشان من را با نهج البلاغه آشنا کردند. روزي آقا هنگام درس ناراحت بودند. ايشان فرمودند که ديشب خواب عجيبي ديدند. ايشان فرمودند: خواب ديدم که مرده ام و من را تشييع جنازه مي کنند و در قم دفن کردند. در برزخ جاي من خوب بود ولي گاهي سگ کوچکي به من حمله مي کرد. (سگ نتيجه ي اعمال و صفات ما هستند) من خيلي ناراحت بودم که در عالم برزخ گير هستم. من چون روضه خوان امام حسين (ع) بود از امام کمک خواستم. آقا ظاهر شدند و نهيبي به سگ زدند و آن حيوان دور شد. ايشان مي فرمودند: من در خانه گاهي با خانواده ام تندي مي کنم. با اين خواب اين صفت را به من نشان دادند. از آن موقع به بعد استاد بسيار به اين مسئله دقت داشتند زيرا همسر ايشان علويه بودند. پس ما بايد مواظب باشيم که آزارمان به کسي نرسيد و اگر هم اين اتفاق افتاد عذرخواهي بکنيم. افرادي که اصرار برگناه دارند مثلا فردي کارش آبروريزي يا کشتن است، روايت داريم که اين افراد به جهنم مي روند. اما افرادي که عذرخواهي مي کنند، حلاليت مي طلبند و پشيمان هستند، براي صاحبان حق کارهاي خير انجام بدهند و اين افراد حساب شان جداست. کساني که حلاليت مي طلبند و عذرخواهي مي کنند و در حد توان خود جبران مي کنند، دعاي روز دوشنبه راه جبراني براي اين افراد است تا دِين خودشان را بپردازند.
کسي که دلها را شکسته، بر دلها مرحم بگذارد و اگر متکبرانه برخورد کرده است متواضعانه برخورد بکند. پس فرد عذرخواهي بکند و عکس خطاهاي گذشته را انجام بدهد. ما مي توانيم در ثواب مستحبات، صاحبان حق را شريک بکنيم. مثل تلاوت قرآن و کارهاي خير. ديگر اينکه ما از کساني که بر گردن ما حق دارند بگذريم و آنها را ببخشيم. روايت داريم: اگر کسي از گناه ديگري بگذرد، خدا در دنيا وآخرت به او عزت مي دهد.
سوال – سوره ي فتح آيات 10 تا 16 را توضيح بفرماييد.
پاسخ – همه ي کساني که مي خواهند به بهشت بروند بايد از روي پل صراط رد بشوند که صراط هم روي جهنم است. پيامبر مي فرمايد: صلوات بر من باعث نورانيت مي شود و از افتادن در آتش جلوگيري مي کند. روايت داريم: در روز قيامت هر کس نور دارد در آتش جهنم نمي افتد ولي مشرکين که نور ندارند در آتش مي افتند. در قيامت خود انسان بايد نور داشته باشد تا بتواند از صراط رد بشود.
آيه 14 به چند نکته اشاره مي کند. يکي اينکه کسي مي تواند ببخشد که مالک مطلق باشد و آن خداست، اختيار دست خداست و او بايد ببخشد. ديگر اينکه رحمت و لطف بر عذاب مقدم است. اگر ما زمينه ي آمرزش را فراهم نکنيم دچار عذاب مي شويم. ديگر اينکه خوف و رجاء بايد در کنار هم باشد. ما بايد بدانيم که هم خدا مي بخشد و هم عذاب مي کند. در پايان آيه خدا اميد رحمت و بخشش مي دهد.
سوال – در مورد دعاي روز دوشنبه توضيحاتي بفرماييد.
پاسخ – ما بايد حق الناس را جدي بگيريم و از خدا و خلق خدا عذرخواهي کنيم و خودمان را بشکنيم. اين شکستن باعث مي شود که رحمت خدا شامل حال ما بشود. شما عفو کنيد تا شما را عفو کنند. ما بايد خودمان را مقصر بدانيم. يعني ما بايد خودمان را درست کنيم. بعضي ها مي گويند که ما توبه کرده ايم ولي نمي دانيم بخشيده شده ايم يا نه. اين وسوسه هاي شيطاني است. کسي که توبه مي کند و حق الناس را ادا مي کند خدا او را مي بخشد و او مثل کسي است که اصلا گناه نکرده است. روايت داريم: کسي که توبه مي کند و حلاليت مي طلبد، اگر بدهي هايي دارد که در حد توان او نيست، با استغاثه در درگاه خدا، خدا آنرا جبران مي کند. دعاي روز دوشنبه در اوايل مفاتيح است. بخش مهمي از اين دعا در مورد حق الناس است. دعا مي فرمايد: خدايا من استغفار مي کنم از هر نذري يا عهدي که کرده ام و آنرا شکسته ام، خدايا من از تو درخواست مي کنم مظلمه هايي که از بندگانت در حق من است آنها را راضي بکن، اگر ظلمي در حق خودم و ديگران کرده ام چه حاضر، چه غايب، مرده يا زنده، خدايا الان دستم خالي است و چيزي ندارم که آنرا جبران بکنم، خدايا از تو مي خواهم درود بر محمد و آل او بفرستي، خدايا تو بر قلب آنها بينداز که آنها از من راضي باشند. روايت داريم که اگر کسي عذرخواهي کند و شخص طلبکار راضي نشود، در روز قيامت خدا شخص طلبکار را مي آورد و مي گويد که از اين بنده ي من که حلاليت طلبيده است بگذر. او قبول نمي کند. خدا مي فرمايد که اين خانه و باغ در بهشت را بپذير و از او بگذرد. فرد هم از او مي گذرد. فضيل بن عياض دزد بود. او يک روز که براي دزدي بالاي ديوار رفته بود، اين آيه قرآن را شنيد: آيا وقت آن نشده است که دلهايتان خاشع بشود ؟ اين آيه به قلب فضيل خورد. او توبه کرد و حقوق مردم را ادا کرد.او ديد که عده اي در بيايان مي گفتند که اين محل امن نيست و فضيل و يارانش در اينجا هستند. او به آنها آرامش داد و گفت که فضيل توبه کرده است. او يکي از اولياء الله شد يعني دعا مي کرد و مستجاب مي شد. سکوي پرتاب ما توبه واقعي و اداکردن حقوق ديگران است.
در روز دوشنبه، زيارت امام حسين (ع) و امام حسن (ع) مستحب است.
خدايا در ظهور امام زمان (عج) تعجيل بفرما.