خانم ها و آقایان سلام وقت تان بخیر به روی ماه همه مخاطبان عزیز با دل و جان سلام می کنم امیدوارم که حال دلتان خوب باشد و بهترین ها را مثل همیشه از قادر متعال برای تک تک تان مسئلت می کنم امشب شب اول ماه رجب هست بر همه تون مبارک باشد انشاالله و امیدوارم ماه پر باری را همه مون تجربه کنیم و از لحظه لحظه اش استفاده کنیم و قدر بدانیم و به شعبان المعظم برسیم و بعد هم ضیافت الهی در ماه مبارک رمضان امیدوارم سر این سفره ها همه مون متنعم باشیم آغاز سال نو میلادی را به همه هم وطنان مسیحی مان تبریک می گویم حاج آقای نظافت سلام علیکم و رحمت الله خیلی خوش آمدید.
حجت الاسلام نظافت: سلام بر شما و همه بینندگان عزیز بسم الله الرحمن الرحیم و به نستعین من هم پیشاپیش حلول ماه مبارک رجب را تبریک عرض می کنم در آغاز ماه رجب یعنی امشب گفتند این دعا را بخوانید اللَّهُمَّ بَارِكْ لَنَا فِي رَجَبٍ وَ شَعْبَانَ وَ بَلِّغْنَا شَهْرَ رَمَضَانَ خدایا ماه مبارک رجب و شعبان را برای ما مبارک بگردان و ما را به ماه رمضان برسان یعنی از همین شب اول ماه رجب به ما توجه دادند که اینها همه مقدمه رمضان خوب است
شریعتی: به به چی از این بهتر
حجت الاسلام نظافت: در ادامه اش دارد که بهره ما را از این ماه ها تشنگی و گرسنگی فقط قرار نداده روزه اش بسیار مهم است ولی انشاالله تصمیم بگیریم چشم و دل و فکرمان هم روزه باشد انشاالله که یک شروعی دوباره و یک تصمیمی باید گرفت که قدر بدانیم راهش هم این است که بگوییم که این آخرین ماه رجبی است که ما درک می کنیم اگر با خودمان گفتیم که ما قرار است سال آینده نباشیم از ماه رجب امسال از لحظه لحظه اش بهتر استفاده می کنیم
شریعتی: این ماشین ها یک وقتی می روند صفر شویی گفتند عین روز اول تحویل ات می دهند و به نظرم ماها تو ماه رجب مخصوصا امشب شب اول ماه رجب است از اون صفر شویی ها لازم داریم که انشالله همه چیزمان برگردد به تنظیمات کارخانه و انشاالله خدا هم مدد کند یاد و خاطره حاج آقا قاسم را هم گرامی می داریم و فردا سالروز شهادت سپهبد سرباز وظیفه و سرباز وطن حاج قاسم سلیمانی هست یاد و خاطره اش گرامی باد انشاء الله
حجت الاسلام نظافت: من هم یاد و خاطره حاج قاسم سلیمانی را گرامی میدارم و حاج قاسم یک ستاره ای درخشان در میان همه شهداست
شریعتی: رحمت و رضوان خدا بر او باد
حجت الاسلام نظافت: یک شخصیتی که یک جامعیت کم نظیری داشت و جذبه خاصی داشت و صفای خاصی داشت خاص و عام او را پسندیدند
شریعتی: و در مقابل عظمت او کرنش کردند
حجت الاسلام نظافت: و مقام معظم رهبری برای معدود افرادی گفتند مکتب برای حاج قاسم فرمودند مکتب سلیمانی لذا باید روی شخصیت حاج قاسم زیاد مطالعه کرد و یک شخصیتی که توانسته اقشار گوناگون را جذب کند و ما چقدر نیاز داریم که شخصیت هایی که بتوانند همه را جذب بکنند و این یک منش خاصی بوده هم صفای باطنش و هم منش و روشش سبب شد که همه جذب او شوند نگاه پر از محبت به اقشار گوناگون اجتماع سعی نکرد با هم وطنانش مرز بندی درست کند در عین اینکه پافشاری می کرد بر اصولش در عین اینکه عقائد صحیح خودش را داشت ولی کسانی که با او فاصله فکری داشتند سعی کرد که اونها را ترد نکند نگوید اونها بد هستند برچسب نزند و نگاه پر از مهر داشته باشد و سعی کرد که نزدیک کند افراد را خیلی به نظرم محتاج این مدل هستیم
شریعتی: و این بیت محمد مهدی شفیعی از زبان حج قاسم در گوش من می پیچد هر که را صبح شهادت نیست شام مرگ است بی شهادت مرگ با خسران چه فرقی می کند و حالا ماندگار شد حاج قاسم در حافظه تاریخی این ملت و امیدوارم محضر اباعبدالله هم شفیع ما باشد و هم دعا گوی ما انشاالله خدمت شما هستیم نامه 31 نهج البلاغه
حجت الاسلام نظافت: بسم الله الرحمن الرحیم و به نستعین
به اینجا رسیدیم که حضرت فرمودند که وَ أَنْ أَبْتَدِئَكَ بِتَعْلِيمِ كِتَابِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ تَأْوِيلِهِ من اولین چیزی که بخواهم به تو یاد بدهم بحث آموزش قرآن و تأویل قرآن و حلال و حرام و شرائع و احکام قرآنی و فرمود از این عبور نمی کنم تا اینها را روشن نکردم برایت و آموزش های دیگر نمی پردازم دو تا مطلب اینجا هست یکی اهمیت پرداختن به تعلیم در جوانی، جوانی فصل تعلیم و تعلم هست و دوم اهمیت به پرداخت به قرآن یعنی اولویت قران قرار دادم در رابطه با فصل اول اینکه جوانی واقعا فصل یادگیری است دلیلش این است که جوان حافظه قوی دارد هر چی انسان زمان ازش می گذرد مثلا از سن سی که انسان می گذرد ذره ذره حافظه کم می شود و ذره ذره یک جوری که آدم متوجه نمی شود مواجه می شود می بیند عه واقعا تغییر کرده جوان قدرت استنتاجش بالا نیست حافظه اش قوی است سن انسان که می رود بالا به دلیل تجربیات آرام آرام پخته می شود و حافظه ضعیف می شود ولی قدرت استنتاج می رود بالا یعنی مزیت نسبی جوان حافظه است و مزیت نسبی پیرمردها پختگی است
شریعتی: اون ذهن می تواند تحلیل کند وقایع را
حجت الاسلام نظافت: و لذا خیلی خوب است که ما تلاش کنیم که جوانان مان هر چی بیشتر از این فصل استفاده کنند برای یادگیری فرمود لْعِلمُ فی الصِّغَرِ کَالنَّقْشَ فی الْحَجَرِ در کودکی در نوجوانی چیزی یاد گرفتن و همینطوری هم هست الان من و شما اینطوری هستیم همه مردم الان اذعان می کنند آنچه را که در دوران کودکی و جوانی و جوانی یاد گرفتند
شریعتی: عالم محفوظاتمان همان دوران است
حجت الاسلام نظافت: در این سن بیشتر نشستیم سر سفره جوانی و برداشت می کنیم از آنچه که در جوانی کاشتیم و بهره مند می شویم اَلْعِلمُ فی الصِّغَرِ کَالنَّقْشَ فی الْحَجَرِ دیگر از این واضح تر نمی شود روی آب آدم نقشی می کند برای ثانیه هایی اون نقش نمی رسد امام زین العابدین علیه السلام وقتی به جوان ها نگاه می کردند جوان هایی که طالب علم بودند آقا صدایشان می زد ادناه بیایید نزدیک بعد می فرمود اْ بَلۡ أَنتُمۡ لَا مَرۡحَبَۢا بِكُمۡ انتم بدائع العلم شما امانت علم هستید یعنی مردم شما را فرستادند پیش معلم ها به عنوان امانت برای یادگیری این چقدر نکته ای است که معلم دلسوز باشد خاطر جمع باشد فهمید یا نفهمید یک چیز را بگوید خیلی مهم است فرمود اینها امانت هستند یعنی مربیان تعلیم و تربیت مردم بچه هایشان را به عنوان امانت قرار دادند و این جوان هم ذهن و دلش را در اختیار این مربی قرار داده امانت است و باید امانت داری کنند امانت داری هم به این است که خاطر جمع باشند که داره استفاده می کند و عمرش ضایع نمی شود گرچه ممکن است بچه سال باشد و نفهمد خدایی نکرده مادرمن مادرمن می گوزه میندازه گردن من خوشش بیاید به بیهودگی بگذراند اینطوری بود دیگه مثلا گاهی تعطیل می شد همه خوشحال می شدند بدشان نمی آید به چیزهای غیر مفید بگذرد ولی معلم دلسوز سعی می کند که خاطر جمع باشد که هدر نرفت و خودش را مسئول می داند در برابر عمر این جوان می گوید روز قیامت از من می پرسند می گویند این همه جوان در اختیارت بود و وقت این را چیکار کردی؟ آیا شوق انگیز آموزش دادید آیا ترغیب ایجاد کردی آیا فکر کردی این مطلب را چگونه بگویم آیا فکر کردی این جوان را قانع کنم که این درس چه اهمیت و فایده ای دارد و در زندگی تو چه آثاری دارد حضرت فرمود انتم مدائن العلم و یوشک اذ انتم صغار قومٍ ان تکونوا کبار آخرین فرمود شما الان بچه های این جامعه هستید چیزی نمی گذرد شما می شوید جزو پیران و جزو بزرگترها یعنی به نوجوان و به جوان باید توجه بدهیم اینطوری نمی ماند چشم به هم می زنی می شوی جزو بزرگانی که جامعه از تو انتظار دارند یک وقتی انسان بزرگ می شود فصل یادگیری نیست البته تا آخر عمر انسان ز گهوار تا گور دانش بجوی درسته ولی مهارش اونجاست البته همیشه انسان ادامه می دهد من گاهی مثال زدم به ترازو ترازوهای قدیم که دو کفه داشت هر چه که انسان سنش می رود بالاتر از اون طرف انتظارات بالاتر می رود و دیگر وقتی که برای مطالعه می گذارد قاعدتا کمتر است مردم تا کی دیگه منتظر باشند که شما می خواهی خودت را آماده کنی باید بهره بدهید در جوانی بهره گرفتیم از جامعه، جامعه برای ما خرج کرده و زحمت کشیده به این امید که استفاده کنید این هم پس در بیان امام زین العابدین علیه السلام جالب است در روایتی داریم که این که مروا الاهداف بالمراء و الجدال فرمود جوانان را امر بکنید به مراء به معنای منفی بیشتر به کار می رود یعنی کل کل کردن و بحث و جدل بی فایده که کدورت و نفرت می آورد همین جا توصیه می کنم مواظب باشیم در خانه ها اینطوری نباشیم ولی اینجا فرمود جوان ها را امر کنید به مراء و جدال همین کاری که در حوزه ها می کنند حوزه ها چیکار می کنند؟ بعد از اینکه درس می گیرند طلبه ها می نشینند دور هم با هم مباحثه می کنند
شریعتی: مثلا یکی می شه موافق و یکی میشه مخالف و یکی میشه معلم میشه شاگرد و بحث می کنند و چه روش مترقی است در عین اینکه قدیمی است یعنی برخاسته از دستور اهل بیت البیت است بسیار سازندگی دارد
حجت الاسلام نظافت: یک مدل پرورش ذهن است یعنی مطلب عمق پیدا می کند و زبان گویا و قدرت تحلیل پیدا می کند و تمرین اخلاقی هم باید بکنند که کل کل بیخود نکنند و به اونجا نرسد و اگر دید درست می گوید بگوید حق با توست گاهی محکم بحث می کنند یعنی تماشایی است این صحنه مباحثه حالا قم که اگر تشریف ببرید در حرم حضرت معصومه مردم مشاهده می کند گاهی مردم می ایستند و لذت می برند شاید هم مباحث را متوجه نشوند این ریشه در روایت دارد فرمود به جوان ها بگویید اهل مراء و جدال باشند به معنای مثبتش و الکهول بالفکر بزرگتر ها بیشتر به جای اینکه حرف بزنند فکر کنند و شیوخ بالسمت پیرمردها را بگویید سکوت کنند نه اینکه در پیری حرف نمی زنند وجه غالب جوانی از جوان انتظار به اصطلاح سکوت نباید داشت اون هم برای خودش تمرین سکوت خواهد داشت ولی وجه غالب جوانی این است که الان باید یاد بگیرد و یکی از راههای یادگیری همین گفتگو کردن و مباحثه کردن و با شور و هیجان با مباحث علمی برخورد کردن بعد حالا یادگیری خوب خیلی چیزها را آدم می تواند یاد بگیرد فرمود اولویت بندی کند جوان اشیاء ان یتعلمه الاهداف فرمود اولی تر والاترین چیزی که جوان ها باید یاد بگیرند چیزهایی که در بزرگسالی بهش نیاز دارند یعنی هر پدری و هر مربی باید فکر کند این وقتی می خواهد برود در اجتماع به چه چیزهایی نیاز دارد الان وقت یادگیری اش است اینجا که رفت کم نیاورد هر چیزی که یاد می گیرد نافع باشد و مضر که اصلا یاد نگیرد و خلاصه باید عاقل باشیم و احتیاج محور حرکت کنیم ببینیم مایحتاج آینده چیست و لذا امیر المومنین به همین دلیل فرمود أن أبتَدِئَكَ بِتَعليمِ كِتابِ اللّه ِ اگر می خواهد احتیاجات فکری و معنوی و احتیاجات سبک زندگی درس های زندگی اش برآورده شده باشد یک انسان استواری باشد و وقتی وارد اجتماع می شود مرض های روحی تا حدود زیادی درمان شده باشد و به چالش نخورده باشد قران را باید محور قرار داد و قرآن را باید اولویت قرار داد در اهمیت تعلیم قرآن همین بس که من معلم قرآن هستم الرحمن علم القرآن خلق الانسان علمه البیان خدا می گوید من خودم معلم قرآن هستم پیامبرش را هم به عنوان معلم قرآن ذکر کرد هو الذی بعث فی الامیین رسولاً منهم یتلوا علیهم آیاته و یزکیهم و یعلمهم الکتاب و الحکمه فرمود خدا پیامبری را در میان این مردم درس نخوانده مبعوث کرد رسولی را مبعوث کرد آیات را بر اونها تلاوت می کند و اونها را پاک می کند و به اونها کتاب و حکمت یاد می دهد پیامبر هم معلم قرآن هست و لذا فرمود بهترین شما کسانی هستند که تعلم القرآن و علمه قرآن را یاد بگیرند و قرآن را به دیگران هم یاد بدهند یعنی پای قران که پیش می آید یک مسئله همگانی است همه افتخارشان این باشد که معلم قرآن باشند همه افتخارشان این باشد که در حال یادگیری قرآن باشند علیکم بالتعلم القرآن فرمود یاد بگیرید قرآن را و امام صادق فرمود سزاوار است برای مومن که نمیرد مگر اینکه قران را یاد بگیرد و اگر احیانا کسی قرآن را بلد نیست الان اسباب فراهم شده
شریعتی: بله الحمدلله فراوان
حجت الاسلام نظافت: می توانند آدم ها در مسیر رانندگی هم یاد بگیرند و تکرار کنند و قلم های هوشمند بگذاری روی آیه هر جا صفحه را باز کنی می خواند می توانند یاد بگیرند خیلی آسان شده در نهج البلاغه که ما داریم نامه 31 نهج البلاغه را می گوییم امیر المومنین مکرر اشاره کردند به اهمیت قران مثلا یک جا حضرت فرمود ان القرآن ظاهره عمیق و باطنه عمیق فرمود قرآن ظاهرش زیباست ولی باطنی دارد عمیق مثل دریایی که شما نگاه می کنید لذت می برید زیباست ولی عمق دارد باید قواصی بلد باشید درسی که تو حوزه ها می خوانند برای همین است که بتوانند قواس کنند اون وقت این ظاهر زیبای قرآن که در اوج لطافت و صناعت های ادبی است و فصاحت و بلاغت و زیبایی دارد حتی برای غیر عرب زبانان مرحوم عبدالباسط یک وقت هایی رفته بودند کشورهای اروپایی قرآن قرائت کرده بودند برای عرب زبان ها و خیلی ها مسلمان شده بودند اونجا با اینکه متوجه نمی شود تحت تاثیر قرار گرفته واقعا اینطوریه کلام آسمانی است إِذَا الشَّمْسُ كُوِّرَتْ وَإِذَا النُّجُومُ انْكَدَرَتْ وَإِذَا الْجِبَالُ سُيِّرَتْ (سوره تکویر، جزء 30)
با اون صوت زیبا آدم ها تحت تاثیر قرار می گیرند حضرت به درستی فرمود ظاهرش زیباست و باطنش عمیق است و خود علی علیه السلام نهج البلاغه خود حضرت قرآن ناطق و نهج البلاغه به یک نحوی با قرآن درگیر است اولا بسیاری از خطبه ها حضرت کل اون خطبه پیرامون یک آیه هست یک آیه را محور قرار دادند خطبه طولانی و گیرایی
شریعتی: و چه گیرا نوشتند قرآن در نهج البلاغه مفصل
حجت الاسلام نظافت: حضرت بارها و بارها به آیات قرآن استشهاد می کند و مردم قرآنی بار بیایند یا خیلی از بیانات حضرت درست است اشاره ای به قرآن نکرده ولی اونهایی که بر قرآن تسلط دارند با این که اشاره ای لفظی به قرآن ندارد می گویند این بیان حضرت تفسیر این بیان قرآنی است در آخر خطبه قاصعه حضرت فرمود من از اون قومی هستم از اون ایل و تباری هستم که این ویژگی ها را دارد چند تا ویژگی فرموده یکی اش این که متمسکون بحق القرآن فرمود ما از اونهایی هستیم که چنگ می زنند به ریسمان قرآن این توجه مکرری که حضرت به قرآن دارند در خطبه 176 فرمود انّ اللّه سبحانه لم يعظ احداً بمثل هذا القرآن بهترین موعظه ها در قرآن است یعنی اگر کسی درست قرآن بخواند با تفکر و با تامل طبق آدابش دلش جلا پیدا می کند این شستشویی که شما الان فرمودید با انس به قرآن حاصل می شود شعارش می شود انگیزه می گیرد دلش نرم می شود فرمود بهترین موعظه ها قرآن است فَإِنَّهُ حَبْلُ اللهِ الْمَتِینُ فرمود قرآن حبل الله است چرا می گویند حبل الله؟ ببینید آقای شریعتی ما در چاه دنیا هستیم خدا هر کسی را که آفریده ته تهش از اون پایین تر نمی شود بروید
شریعتی: اسفل السافلین عالم وجود
حجت الاسلام نظافت: لَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنْسَانَ فِي أَحْسَنِ تَقْوِيمٍ ﴿۴﴾
ثُمَّ رَدَدْنَاهُ أَسْفَلَ سَافِلِينَ
بعد گفتند بیا بالا امکانات بالا آمدن را دادند هم به انسان یک شوری دادند یک بیقراری دادند یک حالت انتظار
شریعتی: بی قرار بالاییم همه مون
حجت الاسلام نظافت: راضی نمی شود به وضعیت موجود و هم ریسمان فرستادند بگیری بیایی بالا اگر نگیری تقصیر خودت است تمسک نکردی حبل را فرستاد حبلی که محکم و استوار است تمسک به حبل قرآن و لذا به حارث همدانی در نامه 69 اولین سفارش حضرت این است که تمسک بحبل القرآن چنگ بزن به ریسمان قرآن فرمود حبل محکمی است و متین و محکم است و سببه الامین یک سبب استوار و امین و خاطر جمع است سببی است که دیگر خاطر جمع باشد این را بگیری نجات پیدا کردی ربیع القلوب فرمود قرآن دلها را بهاری می کند بهار دلهاست در بهار چه اتفاقی می افتد؟
شریعتی: همه چیز شکوفاست و سبز و تازه است هی جوانه می زند اونهایی که اهل قرآن هستند دلشان هر روزی جوانه تازه ای زده است رویش تازه ای دارد حرف تازه ای می زند و هر روز دنیا را به یک شکل بهتری می بیند آقای شریعتی اینها نکات دقیقی است ببینید ما هر چی که پیر می شویم دنیا برایمان دلزده می شود هی می گردیم دنبال یک چیز دیگری در دنیا خیلی مهم است که انسان پیر و پیرتر بشود اما دلش جوان باشد حضرت امام یک شخصیت قرآنی بود بعد دیگه انسان دلش نمی گیرد چون این ثروت های درونی این شادابی درونی این خیلی زندگی را زیبا می کند انسان پیر می شود دیگر جسم سالمی ندارد
حجت الاسلام نظافت: اگر بخواهیم دلمان جوان بماند باید قرآنی باشیم انس در قرآن و تامل در آیات قرآن فرمود در قرآن چشمه هایی از علم هست که می جوشد و انسان بایستی انس داشته باشد تا از دل او هم بجوشد وَ ما لِلْقَلْبِ جِلاءٌ غَیْرُهُ (نهج البلاغه، 176)فرمود جز قرآن برای دل جلایی وجود ندارد شیشه عینک که کثیف می شود با دستمال تمیز می کنیم می گوییم جلا
شریعتی: یک وقتی سالها قبل مکرر خواندم برای دوستان این روایت را که همه نشسته بودند پیغمبر فرمود آی مردم دلهایتان زنگ می زند همانطوری که آهن یکی بلند شد گفت آهن زنگ زد بلدیم جلایش بدهیم دلهایمان را چیکارش کنیم حضرت فرمود یاد مرگ و خواندن آیه های قرآن جلای دلهای زنگار گرفته است انسان قرآن می خواند توش یاد مرگ هم هست در یاد مرگ قرآن نیست می خواهم بگویم اهمیت دو نکته ای که گفتم قرآن اهمیتش بیشتر است قرآن شما را می برد به عرصه ابدیت انسان را به یاد مرگ می اندازد حالا چه باید کرد می خواهیم بحث هایمان کاربردی هم باشد ما بحث می کنیم پیرامون روش تربیت با الهام از نامه 31 اولاً گفتند در منزل قرآن بخوانید خیلی ها حالا مثلا مشهدی ها خیلی ها می روند حرم و تهران مسجد می روند امامزاده می روند قرآن می خوانند ولی فرمود نورا بیوتکم تلاوت القرآن منزل و خانه هایتان را با تلاوت قرآن نورانی کنید یعنی بچه های ما باید قرآن خواندن ما را مشاهده کنند لذتی که ما داریم می گیریم بدانند احیانا اون شور و اشک و شوق مان انس ما را ببینند این که فرمود باید خیلی جالب است امام صادق علیه السلام فرمود مردم را بدون زبان دعوت کنید اول بچه های خودمان هستند که بدون زبان دعوت شوند لِيَرَوا مِنكُمُ الوَرَعَ وَالاِجتِهادَ وَالصَّلاةَ وَالخَيرَ ، باید ببینند مردم اولا فرزندان خودمان چی ببینند؟ سخت کوشی شما را صداقت شما را و ورع شما را یعنی دیدن اثر دارد یعنی ریا به خاطر خدا اخلاص است تو خانه قران بخوانید بعد وقتی قرآن می خوانید تلاوت قرآن در منزل منزل را نورانی می کند وقتی فرزند ما در فضای نورانی دارد رشد می کند یعنی ناخودآگاه تحت تاثیر قرار می گیرد تاثیر دارد بخواهیم نخواهیم تاثیرش را می گذارد مثل اینکه یک جایی بوی خوش باشد یا بوی بد باشد هوای آلوده باشد یا هوای تمیز باشد خوب این کسی که اونجا هست ناخودآگاه تحت تاثیر قرار میگیرد این تلاوت قرآن این نقش را ایجاد می کند فضا را نورانی می کند همه در فضای نورانی دارند زندگی می کنند در فضای ظلمانی آدم ها نمی فهمند تاریک است دیگر این هم یک مطلب دوم قرآن را گفتند با صورت زیبا بخوانید لِكلِّ شيءٍ حِليَةٌ و حِليَةُ القرآنِ الصَّوتُ الحَسَنُ
حجت الاسلام نظافت: هر چیزی زیبایی دارد
شریعتی: اگر صدایمان خوب نبود چی؟
حجت الاسلام نظافت: اگر صدایتان خوب نبود باز اون کسی که صدایش بهتر است البته هر کسی یک می شود تمرین هم داد و یک بی بهره نیستند آدم ها درجاتشان متفاوت است حالا ما ممکن است نتوانیم برای یک مجلس بزرگ بخوانیم ولی برای خودمان بهترین صدا و بهترین شیوه را انتخاب کنیم و بچه هایمان را آموزش بدهیم به اینکه با زیبایی بخوانند زینوا القرآن باثبات زینت قرآن صورت زیبای ماست با زیبایی بخوانیم و بعد فرمود اقرَؤوا القرآنَ بالحُزنِ حزین بخوانید چرا؟ چون صدای حزین وجدان را بیدار می کند فضای تفکر را فراهم می کند دقت کردید؟ چون این تفکر خیلی مهم است نگاه کنید این حزن قرآنی نتیجه اش شادی های پایدار است اولش حزن است چون مقدمه تفکر است ولی وقتی انسان تفکر قرآنی دارد بصیرت پیدا می کند و دید روشنی به عالم دارد و لذا احساس سرگردانی و پوچی ندارد می داند آمد چیکار باید بکند و کجا باید برود امیدوار به خدای لطف و رحمت و مهربانی است فرمود نزل القرآن قرآن باغم آفریده شد لذا اگر صوت قراء را بخواهند گوش بدهند بعضی از قاری ها اینطوری هستند حزین می خوانند
شریعتی: اثرش هم چقدر بیشتر است وقتی می شنویم صوت حزین
حجت الاسلام نظافت: انگار صوت حزین به نوعی انسان را از سرمستی بیرون می آورد و مقدمات قرآن همراه با گریه را فراهم می کند و وقتی گریه ای ایجاد می شود قفل دل می شکند قفل دل که شکست زمینه های تدبر موثر فراهم می شود اون چیزی که مانع تدبر هست اگر تدبر نکنیم چیزی گیرمان نمی آید اگر با سوال با قرآن برخورد نکنیم چیزی گیرمان نمی آید وقتی سهم تازه ای پیدا نکنیم لذت پیدا نمی کنیم.
شریعتی: حج آقا در حرم امام رضا و مشاهد مشرفه تا نشکنی حال زیارت بهتون دست نمی دهد
حجت الاسلام نظافت: در مناجات ابوحمزه داریم میگه کمکم کن گریه کنم حتی گفتند اگر اشک تان نمی آید خودتان را به حالت گریه بزنید با صوت حزین که می خوانید گویا یک کاری می کنی که باطن ات حزن پیدا می کند که این بشکند لذا در خطبه متقین داریم شیوه قرآن خواندن متقین این است که یحزنون به انفسهم جانشان را با همین صوتشان و با همین لحن و تفکر و تاملشان جانشان را غمگین می کنند این مقدمات اشک است و شکستن کفر دل است أَفَلَا يَتَدَبَّرُونَ الْقُرْآنَ أَمْ عَلَىٰ قُلُوبٍ أَقْفَالُهَا (محمد، 24) نکند بر دلتان قفل زده شده این قفل را باید با اشک شکست و بعد که بشکند انسان تامل می کند انسان تامل کرد فهم تازه ای پیدا می کند فهم تازه ای پیدا کرد طراوت روحی می آید در نهج البلاغه داریم فرمود دلهایتان ملول می شود همانطور که بدنتان خسته می شود و می گویید با یک چایی باحال این سرزندگی برای بدن ایجاد بکنیم با یک غذای خوب و با یک آب گوارا فرمود با حکمت های تازه دلتان را از ملالت بیرون بیاورید فَابْتَغُوا لَهَا طَرَائِفَ [الْحِكْمَةِ] الْحِكَمِ قران هم عمیق است دیگر نه؟ شما هر چی که تدبر بکنید برای هر ثانیه گاهی برای هر دقیقه ای یک فهم تازه ای هست
شریعتی: در همین نامه 31 نهج البلاغه هست احی قلبک بالموعظه در همین نامه 31 دلت را زنده کن با موعظه و چه موعظه ای بهتر از قرآن و سوم شرکت در جلسه قرآن تو خانه مون قرآن خودمان قرآن می خوانیم با بچه مون می رویم جلسه قرآن و با فرزندمان جلسات قرآن جلسه ای که جذ اب باشد مدیر جلسه و قاری جلسه خوش اخلاق باشد جلسه ای که به فرزندتان احترام می گذارند و جلسه ای که به فرزندتان شخصیت می دهند شرکت در جلسه قرآن با فرزند عمل به آیه وَ تَعاوَنُوا عَلَى الْبِرِّ وَ التَّقْوى خدای متعال فرموده کمک کنید به یکدیگر برای نیکی، خوب بگوییم بخوان نمی خواند یک بهانه ای ببریم بعد در اون فضا قرار می گیرد و در اون جو قرار می گیرد و می بیند همه لذت می برند از صوت زیبای قاری وقتی می خواند تشویقش می کنند خود این هم می خواند اگر وارد باشند تشویقش می کنند این انس ایجاد می کند شوق آفرینی ایجاد می کند الزام به قرآن خواندن نباید کرد کار را خراب می کند شوق آفرین است نباید به بچه ها فشار بیاوریم باید یک کاری کنیم که خودبخود جذب ایجاد شود و شوق را ایجاد کنیم شرکت در جلسه خاصیتش این است شرکت در جلسه موجبات استماع را فراهم می کند فرمود وَإِذَا قُرِئَ الْقُرْآنُ فَاسْتَمِعُوا لَهُ وَأَنْصِتُوا (اعراف، 204) قرآن که خوانده می شود ساکت باشید و گوش بدهید لعلکم ترحمون یعنی خود این ساکت بودن و گوش دادن مقدمات برخورداری از رحمت ویژه خدا را فراهم می کند ألا مَن اشتاقَ إلَى اللّه ِ فَليَستَمِعْ كلامَ اللّه فرمود هر که عاشق خدا است مشتاق خدا است گوش بدهد به کلام خدا انسان کسی را که دوست دارد صدای او را هم دوست دارد کیف می کند وقتی او حرف می زند دوست دارد او حرف بزند دیگه من استمع الی آیة من کتاب اللّه تعالی مثل خانم هایی که زنگ می زنند به شوهرانشان و دوست دارند حرف بزند و او هم الان سر کار است و مشغول است و حرفی هم برای گفتن ندارد یک کلیپ دیدم یک خانمی زنگ زده بود به شوهرش و منتظر بود که او بگوید اون هم گفت تو زنگ زدی اون هم گفت نه مثل اینکه گوشی را قطع کرد تو خودت گفتی که تو زنگ زدی منظورم این است که چون شوهرش را دوست دارد آقایان هم این لطافت را داشته باشند دوست دارند شنیدن صدای محبوب و معشوق را واقعا اگر خدا را محبوب ابدی و ازلی که الیه راجعون هستید و می خواهیم به دیدار او برویم در این دنیا فرصتی است به او نزدیک شویم گوش دادن فراهم می شود فضای گوش دادن کجا هست؟ در جلسه قرآن من استمع الا لذا حضرت آقا نمادین ماه رمضان محفل انس دارند و گوش می دهند نمی نشینند شاید بیشتر از یک ساعت می شود که ایشان من استمع الی آیتٍ من کتاب الله کتبت له حسنتاً مضاعفه همین شنیدن برایتان حسنه مضاعف ایجاد می کند استماع رزق گوش است و خواندن اگر کسی حافظ قرآن هست از بر نخواند قرآن را از رو بخواند چون این نگاه کردن به خطوط قرآن این رزق چشم است و استماع رزق گوش است خواندن رزق زبان است به زبان تکرار کنیم اونها را و تفکر رزق فکر است خوش به حال کسی که برای همه اعضا و جوارحش رزقی فراهم می کند رزقی معنوی هم با زبان بخواند نه اینکه مرور کند هم با چشم نگاه کند و هم بشنود و هم فکر کند چهار تا رزق با هم، رزق زبان، رزق چشم، رزق گوش، رزق فکر.
چهارم اینکه در منزل هم می شود جلسه قرآن تشکیل داد اگر بتوانیم این شوق آفرینی را کرده باشیم اون حلاوت قرآن را چشیده باشند خوب حالا یک وقتی می گوییم نیم ساعتی اختصاص بدهیم مثلا دو آیه شما می خوانید و دو آیه خانم و دو آیه آقا زاده ارشدتان می خواند و نوبت کوچکتره می رسد می گه حالا می خواهیم سوره قل هو الله را بخوانیم مثل این قاری ها انا اعطیناه و قل هو اللهی می خوانند نوبت فرزند کوچک که می شود هم با حوصله گوش داد و هم با حلم گوش داد هم یک چیزی بخواند که آسان است و تشویق می شود و قراء هم باید توجه کنند اگر یک کسی هنوز با قرآن انس ندارد می گویند بخوان یک جایی آسان را بگویند خیلی غلط هایش را نگیرند بعضی ها خیلی دقیق هستند تا طرف صحیح نکند رهایش نمی کنند شرمنده می شود جلوی چشم و باید نباید زده بشود کم کم راه می گیرد این یک مطلب می تواند کاربردی باشد متربی را در قرآن اگر دو آیه دو آیه باشد نه اینکه یک عالمه باباهه بخواند و اون هم منتظر باشد اینطوری نه قران را باید جذاب کرد راهش چی است؟ یکی اش این است که معلم های قرآن باید آدم های با جذبه ای باشند یعنی جلسه قرآن مربی قرآن و معلم قرآن باید از کسانی باشد که این دانش آموز خاطرات اون محو نشود و در ذهنش ماندگار بشود فراموشش نکند راهش چی است؟ راهش این است که خلقش قرآنی باشد اگر کسی خلقش قرآنی باشد انسان با جذبه ای می شود محبوب می شود دوست داشتنی می شود خلق قرآنی چی است؟ محبت هست و تواضع هست و حلم هست و احسان هست اینها اخلاق های قرآنی است و امکان ندارد کسی شما یک انسان مهربان اهل هدیه و اهل احسان و اهل تواضع را ببینید و عاشقش نشوید می گویند که حضرت عیسی یک وقت به شاگردانشان می گفتند من یک حاجتی دارم گفتند حاجت شما بر آورده است ما در خدمتیم فرمود اجازه بدهید پاهایتان را بشویم گفتم آقا ما باید بشوییم فرمود ان احق الناس بالخدمه العالم خلق قرآنی خلق همراه با طراوت است نکته بعد شیوه آموزش هم باید جذاب باشد یعنی بیان گرما وگیرا می خواهد استفاده از تکنیک های آموزشی می خواهد و استفاده از وسایل کمک آموزشی می خواهد و می تواند مسابقه کمک کند از قالب مسابقه استفاده کند برای نوجوان ها رقابت اهمیت دارد الحمدلله در کشور ما هم مسابقات قرآنی مرحله به مرحله تحقق یافته
حجت الاسلام نظافت: از هنر باید کمک گرفت برای جذابیت قرآن
شریعتی: گاهی خلط مبحث هم اینجا بشود که ما باید اخلاق را ترویج کنیم وقتی مسابقه می دهند بالاخره در مسابقه به جایزه توجه می کنند جوابش چی است جوابش این است که اخلاص آرام آرام است درجه درجه است کم کم آدم ها خالص می شوند ما فعلا باید انس ایجاد بکنیم فعلا استعدادهای قرآنی را شکوفا بشود فعلا یاد بگیرد آرام آرام اخلاص هم پیدا می کنیم مگر اخلاص به این آسانی هاست فعلا این که این توی مسابقه به فکر تنها خودش نباشد به فکر گروه هم باشد به فکر کلاس هم باشد این خودش یک به نظرم یک درجه ای از اخلاق است که آدم به فکر دیگران باشد خود پرست نباشد بعد مثلا یک کمی می آید بالاتر اخلاصش این است که به فکر کل مدرسه باشد دقت می کنید اخلاصش این است که به فکر کل ناحیه باشدو اخلاصش این است که به فکر کل امتش باشد
حجت الاسلام نظافت: کم کم این وجود توسعه پیدا می کند و بعد هیچ منافاتی هم ندارد آرام آرام معرفت هم می گیرد و معرفت یعنی چی؟ یعنی اینکه بابا خدا عظیم مطلق است بقیه در مقایسه با خدا عددی نیستند این جایزه ها در مقایسه با جوایز ابدی چیزی نیست اول باید این معرفت حاصل شود پس مسابقه به نظر من می تواند خیلی کمک بکند و به تدریج آدم ها اخلاص پیدا می کنند.
نکته ششم اهمیت حفظ قرآن هست حفظ و تشویق به حفظ گفتند کسی که در درونش چیزی از قرآن نیست درون او مثل یک خانه خراب است إنّ الذي ليسَ في جَوفِهِ شيءٌ من القرآنِ كالبَيتِ الخَرِبِ مثل خانه خراب است گفتند در درونتان این آیات باشد البته فعلا درون ما همین وجودمان هست ولی باید یک کاری کنیم که حافظه که از دست رفت اون عالم که می رویم این حافظه نیست با جان عجین شده باشد ولی مقدمه اش این حفظ است و روز قیامت می گویند بخوان و برو بالا حملت القرآن المحفظون برحمت الله حاملان قرآن اونهایی که حافظ قران هستند انشاالله اهل عمل هم باشیم محفوظ به رحمت خدا هستند منتهی برای حفظ تذکر می دهم فشار نیاورید دنبال پز عالی نباشیم که مثلا بگوییم بچه ما اینقدر حفظ است بیچاره را فشار بیاوریم فرمود نه ابنک یلعب سبع سنین هفت سال راحت باشد سخت نگیرید در خلال این بازی به مقداری که اذیت نمی شود و شوق نشان می دهد این حفظ هم باشد چیز خوبی است دیدم بعضی جاها افراط می کنند یک بچه کوچک را باید بنشیند و تکان نخورد و خوب جست و خیز و بازی برای بچه ها بسیار اهمیت دارد و البته خوب ذره ذره اینها را وارد دبستان می کنند پیش دبستانی اینها چیزهای خوبی است ولی می خواهم بگویم این تذکر را باید بدهیم که زدگی ایجاد نشود و نکته دوم سر حفظ این است که حفظ ما را از تفکر و تدبر باز ندارد حفظ اولویت نباشد یعنی مزاحم تفکر نباشد یعنی بعضی ها و اتفاقا وقتی که ما محتوا را می فهمیم راحت تر حفظ می شویم همین الان با هم حرف می زنیم دیدید گاهی خاطره نقل می کنیم می گوید رفتیم پیش فلانی اینطوری گفت و اینطوری گفت چی شد اینها یادمان ماند چون خوب فهمیدیم اگر نفهمی نمی توانی حفظ کنی سخت است فشار زیادی به حافظه میآورد بعضی از
شریعتی: حالا اون که عربی است و شعر فارسی و نفهمی نمی توانی حفظ کنی ولی وقتی یک شعر را انسان جذب جانش می شود اصلا تکرار نمی خواهد حفظ بشود یا با اندک تکراری اصلا یادش می ماند این هم یک نکته، نکته دیگر این است که ما سعی کنیم همه اینها یک به اصطلاح حلقه مرکزی داشت و اون این بود که شوق آفرین باشد برای قرآن شوق ایجاد کند و عظمت قرآن را باید جای داد حالا عظمت قرآن چطوری جا می افتد؟ اهل البیت هم همینطور است فرقی نمی کند عظمت قرآن اولش توجه به اعجاز قرآن می کند قرآن معجزه است و باید بگوییم معجزه است بچه های ما باید بدانند مهمتر از عصای حضرت موسی همین قرآن است و من فکر می کنم باید روی این جهت خیلی کار کنیم این همه حرف هایی که گفتیم اگر فرزند ما هنوز اعتقاد ندارد که این معجزه است اونها همه به درد نمی خورد
حجت الاسلام نظافت: یعنی نحوه مواجه اش با قرآن تغییر می کند خیلی مهم است که می داند این قرآن دریایی از علم است بداند این قرآن سند حقانیت اسلام هست سند حقانیت اهل البیت است بداند دیگران عاجز هستند مثل این بیاورند بداند قرآن تحدی کرده تحدی یعنی چی؟ یعنی مبارز طلبیده گفته اگر راست می گویید مثل اینکه حضرت عیسی عصایش را عصای حضرت موسی را هیچ کس نداشت این قران را دیگران ندارند و قرآن فرموده اگر راست می گویید مثل قرآن را بیاورید و سه مرحله تحدی کرده یک مرحله گفته کل قرآن را بیاورید یک مرحله گفته که نمی خواهد ده تا سوره بیاورید یک مرحله فرموده نمی خواهد یک سوره بیاورید اون هم به ویژه که آورنده قرآن پیامبری است که به شهادت تاریخ درس نخوانده و شاگردی هیچ کسی را نکرده امی بوده است و نبی امی فی الامیین بوده است حالا یک کسی که امی بوده و درس نخوانده یک کتابی بیاورد می گوید اگر راست می گویید مثلش را بیاورید و همه دلها جذب این کتاب بشوند و همه شعرای عرب دیگر به خاطر قرآن از خجالت شعرهایشان از دیوار کعبه بردارند یعنی ما برای اینکه به حقانیت قرآن پی ببریم شواهد الی ماشاء الله است یکی اش همین است و قرآن پیشگویی کرده گفته است که ای پیامبر بگو اگر انس و جن جمع بشوند نمی توانند مثل قرآن را بیاورند پیشاپیش و همینطوری عرض می کنم چرا مسخره می کنند و چرا قرآن را آتش می زنند و چرا تهمت می زنند اگر می توانستند تا به حال ده آیه مثل قرآن میآوردند آبروی قرآن را ببرند قرآن هم نگفته یک نفر گفته همه دانشمندان دور هم جمع می شوند گفته ولو کان بعضهم لبعض ظهیرا به هم کمک هم بکنید و تقلب هم بکنید من یک نفری هستم قرآن می گوید شما هم همه جمع بشوید مثل اینکه سحره فرعون چیکار کردند همشون با هم جمع شدند همه عصاهایشان را انداختند تبدیل شد به اژدها عصای موسی همه اژدها را بلعید حالا قرآن معجزه است مهمتر از همه اون عصا همه را می بلعد.
شریعتی: بسیار خوب خیلی بحث خوبی شد واقعا لذت بردیم هرازگاهی این تذکرها لازم است که ما نحوه مواجه مون و بهره مون از قرآن بیشتر شود و نحوه مواجه مون بهتر یک طرحی هم دوستان سالهاست در سمت خدا به خاطر عظمت این کتاب اگر قرآن فرسوده و یا ادعیه ای داریم در منزل یک صندوق پستی را دوستان در نظر گرفتند و شما می توانید کتاب های فرسوده و قرآن و ادعیه تون را ارسال کنید که دوستان آنگونه که شایسته است دوستان تحویل خواهند گرفت انشاالله لحظات زندگی همه مون منور به نور قرآن کریم باشد ما باید خداحافظی کنیم یک مقدار زمان بحث مان طولانی تر شد قرآن حسن ختام برنامه امروز خواهند بود و انشاالله دعا بفرمایید.
حجت الاسلام نظافت: خدایا به حق محمد و آل محمد توفیق تلاوت قرآن و فهم قران و عمل به قرآن روزی ما بگردان، قرآن را شفیع ما قرار بده و قرآن را شاکی ما قرار نده
شریعتی: الهی امین خیلی ممنون و متشکرم از شما فردا انشاالله با حضور حاج آقای عاملی خدمت تان خواهیم رسید انشاالله که قرآن شفیع و دستگیر ما باشد و در پناه قرآن باشید صفحه 300 قرآن کریم را دوستان تلاوت خواهند کرد آیات نورانی سوره مبارکه کهف است تا فردا خدا نگهدار شما.
صفحه300 قرآن کریم