حجت الاسلام شریفیان: خدمت شما عرض سلام و ادب و احترام و همچنین همه بینندگان خوب برنامه سمت خدا. ان‌شاءالله که هر جا هستند در پناه خداوند متعال و این دعاهای خوبی که شما کردید، همه آنها در حق عزیزان مستجاب شده باشد.
ملایی: الهی آمین. در این روزها که دیگر جزء دهه پایانی ماه مبارک رمضان است، بهار عبادت است، کنار بهار طبیعت، نکات ارزشمند شما می‌تواند برای این چند روز باقیمانده این ماه خیلی به درد ما بخورد.
حجت الاسلام شریفیان: اعوذ بالله من الشیطان الرجیم بسم الله الرحمن الرحیم. الحمدلله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین و اللعن الدائم علی اعدائهم اجمعین اللهم كن لوليِّك الحُجَّةِ بن الحسن، صلواتُكَ عليه و على آبائهِ، في هذه السّاعة و في كلِّ ساعةٍ، وليّاً و حافظاً، و قائداً و ناصراً، و دليلًا و عيناً، حتى تسكنه أرضك طوعاً، و تُمتّعَهُ فيها طويلا. بحثی که خدمت عزیزان خودم تقدیم می‌کنم، نکته اول که حالا به عنوان یک مقدمه‌ای عرض می‌کنم این است که دهه آخر ماه مبارک رمضان دهه ویژه‌ای است که در روایات ما گفته شده است که اصل ماه مبارک رمضان دهه آخر است. بعضی از روایات ما گفته شده است که دهه آخر، دهه اجابت است و اتق است. آزاد شدن است. «اتق من النار» گاهی اوقات یک تصوری برای بعضی از عزیزان ممکن است باشد، این تصور، تصور درستی نیست. آن هم این هست که شب قدر که تمام شد، دیگر عملاً ماه مبارک تمام است و مثل این است که ما در وقت اضافه هستیم در صورتی که در ادبیات دینی و روایات ما اصلاً چنین چیزی نیست. من چند نکته در مورد این مسئله می‌خواهم بگویم. مسئله اول در مورد این بحث، دارم همین نکاتی را عرض می‌کنم که این نکته جا بیفتد. در روایت ما سؤال شده است که از اهل بیت سؤال کردم که آقا گفته‌اند که شب لیلة القدر مزد روزه‌دار داده می‌شود. یعنی کسی در ماه مبارک رمضان روزه گرفته است، خداوند هم می‌خواهد یک مزدی بدهد، اجری بدهد. این لیلة القدر است. در لیلة القدر این اتفاق می‌افتد. حضرات فرمودند نخیر، اینطوری نیست. ماه مبارک رمضان، مزد و اجر آن وقتی داده می‌شود که ماه به پایان می‌رسد. بعد حضرت فرمودند کسی می‌آید در خانه شما کار می‌کند، شما مزد او را آخر کار نمی‌دهید؟ کارش که تمام می‌شود مزدش را دریافت می‌کند. روز مزد و اجر و عیدی، روز عید است. برای همین در روایات دارد مثلاً «اغْدُوا إِلَى جَوَائِزِكُم» ای اهل روزه، ای اهل تقوا، بروید به سمت جایزه‌هایتان و جایزه شما از جنس درهم و دینار نیست. کأن عمل انسان در ماه مبارک رمضان، ولو ما لیالی قدر را سپری می‌کنیم ولی تا پایان ماه و مأموریتی که ما در ماه مبارک رمضان داریم هنوز ما راه داریم. البته اینکه بعد از لیالی قدر ما داریم چکار می‌کنیم، تثبیت است، حفظ است. می‌دانید انگار آدم یک اوج... لیلة القدر واقعاً اوج ماه مبارک رمضان است ولی هر اوجی یک فرودی دارد. ما با لیلة القدر، می‌دانید بعضی‌ها این سؤال را می‌کنند. می‌گویند آقا لیلة القدر شب آخر ماه بود قشنگ‌تر نبود. یک ماه زحمت بکشیم. آخرش هم یک لیلة القدر و تمام. نه. لیلة القدر به سمت پایان ماه هست. در عشر اواخر (دهه آخر) هست. ولی یک فرصت فرود، تثبیت، حفظ، وداع، اینها خودش یک مرحله‌ای است. در واقع ماه مبارک رمضان یک ترکیب خاص است و شما تا پایان ماه یک مأموریتی دارید. البته مثلاً در بعضی از روایات ما گفته شده است مسافرت آدم تا قبل از شب‌های قدر نرود. حرام نیست. روزه او هم باطل نیست. اگر رفت مسافر است، روزه در واقع نمی‌گیرد، بعداً قضا می‌کند. ولی در بعضی از روایات آمده است که بعد از لیالی قدر، حالا کسی مثلاً مسافرت می‌خواهد برود، حالا برود. این نشان می‌دهد که قبل از لیالی قدر و بعد از لیالی قدر یک فرقی می‌کند ولی نه اینکه خیال کنی وقت اضافی است و تمام. شما یک کارهای دیگری را تا پایان ماه دارید. این یک. نکته دوم سیره پیغمبر و اهل بیت در دهه آخر ماه است. سیره بسیار عجیبی داشتند. اصلاً دهه آخر ماه مبارک رمضان برای اهل بیت اتفاقاً پرکاری عبادت بوده است. حتی اینطوری به شما بگویم. اصلاً اصل وقت اعتکاف برای دهه آخر است. روایات اعتکاف اصلاً نوع آن برای دهه آخر ماه مبارک رمضان است. حتی در روایت هست که جنگ بدر که شد در ماه مبارک رمضان بود. پیغمبر روزه نبودند. معتکف نشدند. به خاطر فرایند جنگ و فلان و اینها. حضرت سال آینده این دهه آخر ماه مبارک رمضان را که در سال دوم معتکف نشدند، سال آینده ماه مبارک رمضان، اعتکاف دهه دوم خود را قضا کردند. اعتکاف را قضا کردند یعنی گفنتد دهه آخر سال قبل معتکف نشدم امسال به غیر از دهه آخر، دهه دوم را قضای آن معتکف شدم. ببینید اعتکاف دهه آخر چیست. ما الآن این هم متأسفانه خیلی کمرنگ است. اعتکاف دهه آخر که در بعضی از روایات دارد که پیغمبر «شَدَّ المعذر و اعظم الامر». شبیه این تعابیر است که پیغمبر دیگر رختخواب را جمع می‌کردند. حضرت خواب به آن معنا، نه اینکه اصلاً نمی‌خوابیدند ولی اینکه آدم با یک خیال آسوده‌خاطری برود بخوابد، آنها نبود. پیغمبر سیره پیغمبر و اهل بیت در دهه آخر شدت نسک بوده است. این هم یک نکته. نکته بعدی، نمازهای دهه آخر. نمازهای دهه آخر مضاعف نسبت به بقیه ماه است. در مفاتیج اصلاً عزیزان ببینند. اعمال ماه مبارک رمضان به دهه آخر که می‌رسد اصلاً جدا است. صاحب مفاتیح مرحوم محدث قمی جدا اعمال برای آن نقل کرده است. حتی دعای شب‌های دهه آخر داریم. دعای شب بیست و یکم، دعای شب بیست و دوم. هر کدام دعای جدای خودش را دارد. که جالب آن این است که در مصادر اصلی ما اینها آمده است. در کتب دسته چندم و کجا حالا این را گفتند و اینها نیست. در مصادر دسته اولی ما، اینکه هر شب شما چه دعایی بخوانید. در دعای شریف کافی همین دعاهایی که شب‌های آخر مرحوم محدث در مفاتیح نقل کرده است که عزیزان حتماً با این دعاها مأنوس شوند. اینها در کافی است. این خیلی مهم است. این هم عرض کنم نکته سوم که سنگین‌تر شدن نمازها، ادعیه، مثلاً دیروز عرض کردم عزیزانی که بحث را دیدند، در 20 روز اول شبی 20 رکعت، دهه آخر حضرت به ابابصیر فرمودند آن را 30 رکعت کن. شبی 15 تا نماز در رکعتی بخوان. نمازهایت را بیشتر کن. این هم از این. یک مسئله‌ای که ما در دهه آخر باید روی آن خوب دقت کنیم و توجه کنیم، مسئله حفظ دارایی ماه مبارک رمضان و وداع درست با ماه است. این حالی که ته وجود انسان این حالت بیاید که مثلاً دیگر یک ملالتی آمده است، یک خستگی‌ای آمده است. این با فضای روحی ادعیه ما اصلاً نمی‌سازد. وقتی که وجود مقدس امام سجاد می‌خواهند با ما وداع کنند، وداع آنها لابرهن و لاسئم است. من خسته نشدم. من ملول نشدم. وداعی است که از همین الآن فراق او برای من سخت است. من گاهی به دوستان عرض می‌کنم  ما الآن هنوز چند روز تا پایان ماه مبارک رمضان داریم. در این چند روزی که داریم قبل از اینکه به شب آخر برسیم وداع بخوانید ولو اینکه دعای وداع علی القاعده مال شب‌های آخر است ولی بخوانید. چرا؟ چون حال خداحافظی در این دعا گفته شده است. حال وداع در این دعاها به ما گفته شده است. بخوانید بدانید دارید آرام آرام از کی جدا می‌شوید. این زمزمه امام سجاد است که حال وداع انسان را درست می‌کند. تنظیم می‌کند. آدم وقتی می‌گویند امشب دیگر شب بیست و چهارم است. امشب دیگر شب بیست و پنجم است. هر چه جلوتر می‌رود انگار هول انسان، نگرانی انسان بیشتر می‌شود که خدایا آن شیاطینی که دست آنها را بسته بودی، دوباره دست آنها می‌خواهد باز شود؟ خدایا آن درهایی که برای ما باز کرده بودی، آن درها دوباره می‌خواهد بسته شود؟ آدم ذره ذره زمانی که باقیمانده است را باید استفاده کند. ما گاهی اوقات کیلویی از این زمان می‌خواهیم استفاده کنیم. گاهی اوقات که غافل هستیم، گاهی اوقات غافل هم نباشیم غفلت‌های ما از جنس نگاه‌های به چیزی است که میلیمتری باید به آن نگاه کنیم ولی کیلومتری به آن توجه می‌کنیم.
ملایی: کأن آن دعاها و آن تمرین وداع‌ها هر بار قرار است که یک زنگی در وجود ما بزند که ببین یک شب دیگر هم رفت.
حجت الاسلام شریفیان: بله، همینطوری است. این حالا یک نکته‌ای که می‌خواستم خدمت عزیزان عرض کنم که حتماً اعمال این ایام را با دقت نه مناجات کنند، اعمال آن را به شکل کتاب مطالعه کنند تا انسان بفهمد دارد چه می‌کند. متوجه شود که با چه زمانی طرف است. این یک مسئله. مسئله‌ای که به عنوان بحث امروز، در واقع بحث اصلی امروز می‌خواستم خدمت شما تقدیم کنم این هست که ما ماه مبارک رمضان یک فرصت بسیار ویژه‌ای برای انس با امام زمان داریم. اگر به تعبیری ایمان به شما نزدیک می‌شود، نسک الهی و عبادات شاخه‌های خودش را به سمت شما نزدیک می‌کند، اینها در واقع نزدیک شدن ما به امام است. ما گاهی اوقات ما به امام نزدیک می‌شویم، گاهی اوقات خدا یک شرایطی فراهم می‌کند که دست شما به امام برسد. از فضلش، از کرمش. اینکه به ما گفته‌اند درهای بهشت باز می‌شود یعنی در واقع درهای اتصال ما به امام دارد باز می‌شود. واقعیت همین است که در ماه مبارک رمضان به ما یک فرصت خاص می‌دهند برای انس با امام، برای توجه به امام، برای توجه تقدیر امام، برای توجه به نقشه و طرح امام، برای توجه به نجوای امام. نجوای با امام.
ملایی: این درست است. بهشت تمام.
حجت الاسلام شریفیان: بهشت است دیگر. حقیقت بهشت قرب است، انس است. همینطور است دیگر. «و رضوان من الله اکبر» این آن اصل نعمتی که به شما داده شده است از جنس ظواهر دیگر نیست ولو ظواهر بهشت خیلی فوق‌العاده است ولی ان اصل نعمت بهشت این نیست. در روایت ثویر عرض کنم که در تفسیر لیاشی این را نقل می‌کند از وجود مقدس امام سجاد که عرض کنم مؤمنین در بهشت بعد از اینکه دوره‌ای، دهری، از نعمات بهشت بهره‌مند می‌شوند، خداوند متعال ندی می‌دهد که یا اولیایی و اهل جنتی، می‌خواهید یک چیزی رو کنم تا حالا مثل آن را ندیدید؟ می‌گویند خدایا چه چیزی بالاتر از این هست از آن چیزهایی که تا حالا ما دیدیم. واقعاً چیزی بالاتر از این هم هست؟ خداوند متعال می‌گوید بله، چیز بالاتر هم هست. می‌گویند بله، ما حتماً این را مطالبه می‌کنیم. خداوند متعال فرمود رضوانم نسبت به شما. اینکه قرآن در صوره توبه می‌گوید: «وَ رِضْوانٌ مِنَ اللَّهِ أَكْبَرُ» این است. که این یک جلوه‌ای در قیامت خودش را نشان می‌دهد. رضوان خدا از ما، اگر می‌خواهیم آدرس آن را در عالم پیدا کنیم رضای امام زمان (ع) است. اینکه می‌گویند امام زمان از تو راضی شود، این در واقع تجلی رضوان خدا است. به تعبیری در ماه مبارک رمضان خداوند متعال به شما رضوان امام زمان را نزدیک می‌کند. اینکه ما می‌بینیم در ماه مبارک رمضان احساس می‌کنیم، همانطور که ما انگار وارد مهمانی خداوند متعال داریم می‌شویم، انگار انس ما با امام‌مان هم دارد بیشتر می‌شود چون آن بیتی که خانه خداست که شما را به آن دعوت کردند، صاحب این بیت امام است. این خانه صاحب هم دارد یا ندارد؟ این ماه صاحب هم دارد یا ندارد؟ به قول قدیمی‌ها می‌گفتند سفره‌دار هم دارد یا ندارد. اگر می‌بینید یک انسی برای ما فراهم می‌شود، قلب‌های ما بیشتر متوجه حضرت می‌شود، آن چیزی که دیروز عرض کردم که روایات دعای برای امام زمان «اللهم کن لولیک» اصلاً مال ماه مبارک رمضان است. مال لیالی قدر است. حضرت فرمودند در لیالی قدر دائماً فی کل اوقات، در ماه مبارک رمضان «و فی کل دهر» در بقیه سال هم این دعا را بخوانید. ولی اصل آن مال ماه مبارک رمضان است. و اصل آن هم مال شب‌های قدر است. این یعنی فرصت توجه خاص به سمت امام زمان. فرصت خاص برای توجه. کاش که می‌شد ما بحث‌ها و معارف و آیات و روایاتی که در ماه مبارک رمضان به طور خاص در جلسات ما از آن گفتگو می‌شود، یک وزن جدی آن به سمت امام زمان می‌رفت. به سمت امام زمان می‌رفت که ما شئون حضرت، انس با حضرت، محبت حضرت، ارتباط‌مان با حضرت، انتظار نسبت به ظهور حضرت، اینها را مفصل در مورد... واقعاً ماه مبارک رمضان ماه آن است. مشافهتاً من از بعضی از بزرگان شنیدم که ماه مبارک رمضان بحث‌‌های خود را به سمت امام زمان ببرید. این هم یک نکته که ما در واقع اگر با این دهه داریم وداع می‌کنیم بدانید با یک انسی از امام رمان خداحافظی می‌کنید. این شکل قربی که برای ما در ماه مبارک رمضان با امام زمان فراهم می‌شود، این دیگر به این راحتی گیر نمی‌آید. اینکه دیدید در روایت می‌گوید اگر در ماه مبارک رمضان توانستید خودتان را از جهنم خلاص کنید و به بهشت برسانید، رسانده‌اید. والّا برود تا سال آینده. دوباره ماه مبارک رمضان بیاید. «الّا اَن یشهد عرفه» الا اینکه یک کسی حاجی شود، برود در ایام حج، آن هم دهه ذی‌الحجه و حج و آخر آن هم با دو عید تمام می‌شود. ماه مبارک رمضان با عید فطر. ایام ذی‌الحجه با عید قربان. به این عیدین می‌گویند. این دو عید بزرگ عالم اسلام است. عمود این دو عید امام این عید است. برای همین در روایت ما گفته شده است که عید که می‌شد، حضرت فرمودند این ایام، ایام عید مسلمین هست ولی تا ظهور یک غصه‌ای هم هست. چرا؟ چون این ایام، ایام توجه به سمت امام است و یک عده‌ای این کرسی را غضب کرده‌اند. یک عده‌ای این مقام خلفای الهی را غصب کرده‌اند. نکته دوم بحثم این بود که ما اگر در ایام ماه مبارک رمضان، در این ایامی که پایان ماه است، آرام آرام خودمان را برای یک وداع، آرام آرام برای یک فراقی که باید مراقب این فراق باشیم، داریم آماده می‌کنیم، بدانیم یک انسی را هم با امام زمان آرام آرام از دست می‌دهیم. یک، قدر این لحظات را بدانیم و دو، یک جوری با امام‌مان در ماه مبارک رمضان خداحافظی کنیم که با توشه این انس در طول سال متصل به امام شویم. ماه مبارک رمضان می‌رود ولی بعضی‌ها یک توشه‌ای از ماه مبارک رمضان برمی‌دارند که تا سال آینده با این توشه دارند حرکت می‌کنند. انسی که با امام زمان در طول سال می‌خواهید الآن باید آن را بردارید. الآن بروید آن را بردارید. این شب‌ها را خوب باید برای انس با امام زمان غنیمت بدانیم. این هم حالا نکته دوم. یک نکته عرض کنم این هم به عنوان هدیه بنده حقیر نسبت به عزیزان و مخاطبین برنامه سمت خدا نسبت به بحث‌های مربوط به امام زمان. چون این بحث، بحث مفصلی است، من فقط یک اشاره می‌کنم، خود عزیزان دنبال کنند. ما گاهی اوقات بحث‌های مربوط به امام زمان در معارف دین‌مان، اینطور تلقی می‌شود که بالاخره ما یک روایاتی داریم در باب فرج، یک روایاتی داریم در باب غیبت، یک روایاتی داریم در مورد شخص امام زمان. اینها معارف ما است در مورد امام زمان در صورتی که نوع معارف ما از آیات و روایات به یک شکلی به مسئله موعود، به مسئله منجی، به مسئله وعده‌ای که خدا به ما داده است دارد اشاره می‌کند. مثال می‌زنم. همه انبیاء ما از یک میعادگاه و یک موعود ویژه‌ای به اسم بهشت و جهنم حرف زده‌اند که بدانیم صف غافله بشریت با دعوت انبیاء جدا می‌شود، آرام آرام این صف آنقدر از هم دور می‌شود، به بهشت و جهنم می‌رسد. بهشت و جهنم دورترین نقطه ایمان و کفر از هم است. بهشت و جهنم صرفاً یک جزاء، یک ثواب یا یک عقاب نیست. دو غافله هست که حرکت می‌کنند در انتهای سیر این دو غافله، شما بهشت و جهنم را دارید می‌بینید. در واقع یک حرکتی است از عالم ارض شروع می‌شود، به محوریت انبیاء و اولیاء دو جریان راه می‌افتند، یک عده هم وسط هستند، خدا هم تکلیف این وسطی‌ها را یک جوری معلوم می‌کند. به اینها مستضعفین می‌گویند. سر جای خودش یک بحثی است. این تا اینجا. این وعده‌ای است که خدا به ما داده است. آقای ملایی چقدر قرآن در مورد این مسئله حرف زده است؟ چقدر قرآن در مورد بهشت و جهنم حرف زده است؟
ملایی: خیلی. آیات زیادی داریم.
حجت الاسلام شریفیان: ما روایاتی داریم که می‌گوید بهشت و جهنم در یوم الآخر هست. وعده پساحیاتی است نسبت به حیات الدنیا. بعد از دنیا عالم آخرت می‌شود، شما بهشت و جهنم را آنجا خواهید دید. این درست؟
ملایی: درست است.
حجت الاسلام شریفیان: ولی روایات ما یک نکته‌ای اضافه می‌کند، می‌فرماید: شما می‌بینید در یک عوالمی یک اتفاقی می‌افتد، غافله‌ها یک بهشتی، یک جهنمی، در زمین هم یک بهشت و جهنمی بر پا می‌شود و این پایان غافله بشریت است در عالم ارض. در دنیا. آن چیست؟ آن ظهور است. می‌خواهید بهشت را روی زمین پیدا کنید؟ بهشت روی زمین نیست ولی بهشت خودش را روی زمین نشان می‌دهد. کی؟ ظهور. می‌خواهید ببینید بهشت چخبر است؟ خدا روی زمین یک بهشتی را به شما نشان خواهد داد. این بهشت زمینی عصر ظهور وجود مقدس امام زمان است. آن طرف بخواهید جهنم را ببینید، جهنم دستگاه کفر و شرک است در پایان تاریخ بشریت. واقعاً جهنم است. هر چه هم حرکت می‌کنید، آرام آرام دارد یک بهشت در این دنیا ساخته می‌شود و یک جهنم. واقعاً بشریت یک زندگی‌ای دارد برای خودش می‌سازد زندگی جهنمی. تلخ است، اذیت‌کننده است، تنگ است، ضیق است، پر از فشار است. آن طرف هم آرام آرام یک زندگی ایمانی است که از توی آن ایثار در می‌آید، رحمت در می‌آید، مواسات در می‌آید. دو مدل حیات اصلاً دارد آرام آرام متولد می‌شود. چرا این نکته را به شما گفتم؟ هر آن چیزی که شما در قرآن از بهشت و جهنم می‌خوانید، بدانید در مورد امام زمان دارید می‌خوانید. ببینید عرض من چیست. شما آیات بهشت را می‌خوانید، می‌گوییم خب یک بهشتی هست و ما بعداً می‌رویم ثواب مثلاً... خدا دارد به شما نشان می‌دهد شما برای امام زمان خود دارید می‌دوید، دنبال حضرت دارید حرکت می‌کنید. بدانید قرار است که با آقای خود به این برسید. این امام شما می‌آید یک روابطی بین شماها برقرار می‌کند، می‌شود «تحیتهم فیها سلام» رابطه انسان با انسان سلم است. رابطه عداوت و بغضا نیست. رابطه رحم است. می‌دانید این حرفی که زدم چه ثمری دارد؟ این یعنی شما جا به جای قرآن دارید در باب موعود می‌خوانید. چقدر این بحث به شما نزدیک می‌شود. وعده همه انبیاء این بوده است که آقا یک اتفاقی دارد در عالم می‌افتد. شما به سمت یک چیزی دارید حرکت می‌کنید. این می‌دانید یک ثمره تفسیری بسیار بزرگی دارد که کلی معارف از توی این در می‌آید.
ملایی: فکر می‌کنم حد‌اقل دو سه جلسه قشنگ می‌شود مفصل آموزه‌های این مطلب را مرور کرد.
حجت الاسلام شریفیان: دو سه جلسه فقط بحث روشی آن هست. محتوای آن که چند سال سمت خدا بیایند کارشناسانش در مورد این بحث کنند تمام نمی‌شود.
ملایی: خیلی ممنون.
 صفحه 27 قرآن کریم آیات 177 تا 181 سوره بقره