حجت الاسلام صفایی بوشهری: و علیکم السلام و رحمه الله. «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ». بنده هم محضر مبارک حضرتعالی، مردم عزیز، گرانقدر، سلام عرض می‌کنم و عرض ادب و دعای خیر دارم. تبریک هم عرض می‌کنم ایام بسیار آسمانی و شیعه، میلاد حضرت ختمی مرتبت امام صادق (ع) و همچنی هفته گرانقدر وحدت و همچنین گرامیداشت دفاع مقدس همه با هم. امیدوارم ان‌شاءالله عنایت حضرت خاتم الانبیا و امام صادق روز افزون نصیب مردم عزیزمان باشد ان‌شاءالله.
شریعتی: الهی آمین، ان‌شاءالله. حالتان چطور است؟
حجت الاسلام صفایی بوشهری: الهی شکر.
شریعتی: چقدر خوشحالیم خدمتتان هستیم.
حجت الاسلام صفایی بوشهری: برای بنده هم سعادت است.
شریعتی: بزرگوارید، سلامت باشید.
حجت الاسلام صفایی بوشهری: خدمت شما و مردم عزیز برای بنده سعادت است.
شریعتی: خدا ان‌شاءالله شما را حفظ کند برای همه ما. خوش به حال همه آن‌هایی که اهل ایمان هستند، مومن هستند به معنای واقعی کلمه و این هفته‌ها با حاج آقای صفایی داریم نشانه‌های اهل ایمان را مرور می‌کنیم و ان‌شاءالله که عامل به تک تک آن‌ها باشیم. امروز ببینیم حاج آقا برای ما چه به ارمغان آوردند و بناست چه نکاتی را ان‌شاءالله بشنویم.
حجت الاسلام صفایی بوشهری: خواهش می‌کنم. «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ». یکی از نشانه‌های اهل ایمان که امام صادق (ع) که در آستانه میلادش هستیم فرمودند، فرمودند انسان‌هایی هستند که زبان‌شان را مدیریت می‌کنند، زبان‌شان در اختیارشان هست نه آن‌ها در اختیار زبان‌شان. در حدیثی که قبلاً قرائت کردم محضر مبارک شما فرمودند: «اَلْمُؤْمِنُ مَنْ طَابَ مَكْسَبُهُ وَ حَسُنَتْ خَلِيقَتُهُ وَ صَحَّتْ سَرِيرَتُهُ»، و می‌فرمایند: «وَ أَمْسَكَ اَلْفَضْلَ مِنْ كَلاَمِهِ»، یعنی انسان مومن انسان گزیده‌گویی است، بیهوده‌گو نیست. به همین خاطر مناسب دیدم که پیرامون مدیریت زبان که «اکثرَ خطایا اِبنُ آدمَ فی لِسانهِ» است به این کلامی است.
شریعتی: تمام آتش‌ها از همین جا بلند می‌شود.
حجت الاسلام صفایی بوشهری: بله. یک مقداری بیشتر صحبت کنیم و این بخش از زندگی انسان که مرتبط با زبان هست و بیشترین خطاها، بیشترن جرایم، بیشترین عذاب‌ها از آن نشات می‌گیرد بیشتر آشنا بشویم و بدانیم یک انسان با ایمان دارای یک زبانی است که سراسر خیر هست و مصدر شر نیست. قبل از آن که وارد این مطلب بشویم مناسب هست چند نکته خدمت شما عرض کنم. این که گفته می‌شود زبان ما یک زبان دهان داریم، یک زبان بدن داریم و یک زبان قلم. زبان دهان همین است که انسان با آن صحبت می‌کند اما یک زبان هم بدن دارد که گویای مفاهیم و معانی است. مثلاً انسان گاهی به زبان می‌گوید نه، گاهی به اشاره می‌گوید نه. این زبان بدن است. گاهی هم زبان، زبان قلم هست. انسان چیزی می‌نویسد که می‌خواسته بیان بکند الان می‌نویسد. به همین جهت در علوم بیان می‌شود که وجود کتبی آن نوشتار تجلی وجود لفظی است، به همین خاطر اگر ما بیان می‌کنیم که مدیریت زبان یعنی هم زبان دهان، هم زبان بدن، هم زبان قلم. در شرایط کنونی هم زبان حقیقی و هم زبان مجازی است که انسان گاهی به شکل حقیقی چیزی را می‌گوید، چیزی را می‌نویسد، با بدن اشاره‌ای می‌کند که تولید مفهوم می‌کند، تولید معنا می‌کند. حالا گاهی این در فضای حقیقی است و حضوری، گاهی هم در فضای مجازی است. مطلبی در فضای مجازی... .
شریعتی: منتشر می‌کند.
حجت الاسلام صفایی بوشهری: منتشر می‌کند. این مباحثی که محضر مبارک شما و مردم عزیز می‌گویم و بیان می‌کنم...
شریعتی: شامل تک تک این‌ها می‌شود.
حجت الاسلام صفایی بوشهری: همه این‌ها می‌شود. این یک نکته‌ای است.
شریعتی: نکته دقیقی است.
حجت الاسلام صفایی بوشهری: نکته دوم در رابطه با جغرافیای زبان است. زبان یک جغرافیای دارد، یعنی آن مقدار فضایی که زبان تحت تاثیر قرار می‌دهد و تولید مفهوم می‌کند. گاهی مفهوم‌اش خیلی روشن و مطابقی است. فلانی انسان خوبی است، این عبارت یک مفهومی است، دلالت بر خوبیت فلانی می‌کند. اما گاهی فراتر از این هم دلالت می‌کند. مثلاً در مقایسه دو فرد گفته می‌شود که چه کسی خوب است، چه کسی بد است، گفته می‌شود فلانی خوب است. این مفهوم‌اش مدلول التزامی‌اش یعنی این بهتر از آن است که می‌خواستیم مقایسه کنیم لذا دو تا عبارت تولید می‌شود. یک وقت می‌گوید فلانی خوب است، این تایید فلانی است، رتبه اولی است. اما چون در مقام مقایسه است تولید یک مفهوم دیگر هم می‌کند که آن دیگری نسبت به این مرتبه پایین‌ترین دارد. گاهی جغرافیای دلالت کلام توسط زبان و قلم و بدن و همه این امورات گاهی به صراحه است گاهی به کنایه است. آن مدلول کنایی هم در حوزه تولید مفهوم است. مثلاً می‌گوید که من که بد نیستم، یعنی فلانی بد است. من که مال مردم نمی‌خورم وقتی دارند با هم صحبت می‌کنند... .
شریعتی: یعنی او می‌خورد.
حجت الاسلام صفایی بوشهری: بله. این به کنایه، این هم مدلول است، لذا قابل استناد است، مصنوع است. به همین خاطر وقتی گفته می‌شود ابزار بیان زبان دهان، زبان بدن، زبان قلم، فضای حقیقی، فضای مجازی، در جغرافیای کلام کلام مطابقی، کلام التزامی، کلام به الصراحه و کلام به الکنایه همه را شامل می‌شود. لذا اگر کسی خدایی نکرده غیبت کسی کرد و مدلول مطابقی یعنی به صراحت آن غیبت است، به الکنایه هم غیبت کرد غیبت است، در فضای حقیقی غیبت کرد غیبت است، فضای مجازی غیبت کرد غیبت است، به مدلول التزامی غیبت کرد غیبت است.
شریعتی: یعنی در واقع همه جا، همه ساحت‌های زندگی‌مان مین‌گذاری شده است، باید با احتیاط قدم برداشت.
حجت الاسلام صفایی بوشهری: یعنی زبان و کلاً بیان ابزار متفاوت دارد و جغرافیا و پهنای گستره خیلی وسیعی دارد. لذا می‌گویند که «الاِنسان المَرءُ مَخبوءٌ تَحتَ لِسانِهِ» انسان زیر زبانش مخفی است، تا زبان باز کرد کاملاً این فرد شناخته می‌شود که دارای چه توانی است، چه شخصیتی است. به همین جهت گفتند زبان تبلو تعیین شخصیت انسان است.
شریعتی: از این منظر شناسنامه ما است.
حجت الاسلام صفایی بوشهری: بله. به همین خاطر خیلی زبان با تمام این ویژگی‌هایی که عرض کردم قابل توجه، قابل دقت در عرصه مدیریت زندگی است. انسان وقتی که وارد صحنه اجتماعی می‌شود، تا خودش تنهاست گاهی انسان‌ها به تنهایی صحبت با خودشان می‌کنند. آن‌ها شاید مدلول هم دارد، مفهوم دارد، اما جغرافیا ندارد، جغرافیای آن محدود به خودش است. اما یک موقع هست مخاطب دارد، شنونده دارد. از خدا شروع می‌شود شنونده و انسان با خداوند صحبت می‌کند تا مردم عادی. در این جا اگر انسان مدیریت زبان‌اش نکند، زبان انسان را مدیریت می‌کند. و چون رها شد، زبان که رها شد، مثل تیری است که از چله کمان رها می‌شود. این کلام از زبان خارج شد دیگر این حرکت می‌کند از وجود انسان، در جغرافیای غیر خود حرکت می‌کند، دیگر قابل بازگشت نیست. می‌خورد به آن جاهایی که باید اصابت کند. به همین خاطر گفتند کلام، بیان، سخن، نوشتن با همان نکاتی که عرض کردم اسیر انسان است تا انسان نگفته است ولی وقتی گفت دیگر انسان اسیر او است. این است که مدیریت زبان فوق العاده مهم است. چنان مهم است که خداوند در قرآن می‌فرماید شما هر حرفی که بزنید دو تا فرشته هستند، رقیب و عتید، آماده و فوق العاده مواظب همه این‌ها را می‌نویسند و به پای شما نوشته می‌شود. اگر خوب باشد خوب، اگر بد باشد بد. به همین جهت هست که بیان شده است: «اللِّسانُ مِيزانُ الإنسانِ» زبان معیار شخصیت انسان‌ها است.
شریعتی: که چند مرده حلاج است.
حجت الاسلام صفایی بوشهری: بله. باز امیرالمومنین می‌فرماید: «اللِّسانُ تَرجُمانُ عَقلِک» لسان شما بیانگر مقدار عقل شماست. دیدید کتاب را ترجمه می‌کنند از یک زبان به زبان دیگر، سخن انسان، زبان انسان هم ترجمه عقل انسان است. بیان می‌کند که این شخص چقدر عقل دارد، چقدر دارایی دارای شعور بالاست. لذا فرمودند: «تَكَلّموا تُعرَفوا» سخن بگویید شناخته می‌شوید، «فإنّ المَرءَ مَخبوءٌ تَحتَ لِسانِهِ».
آدمی مخفی است در زیر زبان
این زبان پرده است بر درگاه جان
این زبان مثل پرده‌ای است، تا صحبت کرد این پرده کنار می‌رود، شخصیت انسان مکشوف می‌شود.
شریعتی:
تا مرد سخن نگفته باشد    
عیب و هنرش نهفته باشد
حجت الاسلام صفایی بوشهری: بله. به همین جهت هست که فرمودند: «إذا تَمَّ العَقلُ نَقَصَ الكلامُ» انسانی که عقلش کامل است سخن‌اش خیلی کم است، گزیده است. لذا فرمودند که فکر کنید بعد حرف بزنید. با توجه به این نکات این نکته خیلی مهم است که انسان در مقام سخن گفتن، مطلب نوشتن، با اشاره مطلبی را بیان کردن، در فضای حقیقی یا مجازی مطلبی را بیان نمودن فوق العاده روی مطلبی که می‌خواهد بیان کند باید دقت کند که به الصراحه، به الکنایه، به مدلول مطابقی، به الالتزام، خدایی نکرده چیزی نباشد که دارای صحت مطلب و ایجاد گزش برای طرف مقابل بشود.
عادت ما نیست رنجیدن ز کس    
گر بیازاریم نگوییمش به کس
انسان نباید کسی را برنجاند. به همین خاطر هست گفتند که باید مواظب زبانتان باشید. امیرمومنان می‌فرماید: «لِسَانُ الْعَاقِلِ» زبان انسان عاقل. انسان عاقل اساساً یعنی این شخص، شخصی که خودش را کنترل می‌کند. اصلاً عقل در زبان معیار و فرهنگ عامیانه عرب یعنی کسی که پای مرکب چموش‌اش را بند زده است. انسان عاقل یعنی انسانی که بر خودش مسلط است، مدیریت دارد، بند زده است به خودش که چموشی نکند.
شریعتی: این مهار دستش است.
حجت الاسلام صفایی بوشهری: دستش است. لذا می‌گویند این شخص عاقل است. و عقل انسان هم از ویژگی‌هایش این است که انسان را در مسیر مدیریت بر خود و طریق ثواب پیمودن می‌برد. امیرمومنان می‌فرماید: «لِسَانُ الْعَاقِلِ وَرَاءَ قَلْبِهِ» زبان انسان عاقل پشت قلبش است. فکر می‌کند، بررسی می‌کند، سبک سنگین می‌کند، مدلول مطابقی‌اش بررسی می‌کند، چه گفتم، چه چیزی احتمال دارد مترتب بر این مفهوم تولید بشود، به الصراحه چه معنایی دارد، به الکنایه چه معنایی دارد، آیا در این جغرافیای مردمی که من دارم صحبت می‌کنم آیا سوء تفاهیمی ایجاد می‌کند، سوء تفاهمی ایجاد نمی‌کند. فکر می‌کند و بعد این خیر به درد خور است بیان می‌کند. اگر این طور نیست بیان‌اش نمی‌کند. این «لِسَانُ الْعَاقِلِ وَرَاءَ قَلْبِهِ» این طوری است. اما می‌فرماید: «وَ قَلْبُ الْأَحْمَقِ وَرَاءَ لِسَانِهِ»، اما قلب احمق ؟؟ زبان‌اش است. اول می‌گوید بعد می‌گوید چه گفتم. انسان عاقل می‌گوید چه بگویم، انسانی که دارای کم خردی‌اش، کم ‌خردی است می‌گوید چه گفتم.
شریعتی: کاش نمی‌گفتم.
حجت الاسلام صفایی بوشهری: بله. چه گفتم.
شریعتی: چون فکر نکردی.
حجت الاسلام صفایی بوشهری: فکر نکردم و این مطالب را بررسی نکردم. شخصی می‌خواست به فرزندش یاد بدهد که سخن چقدر اثر دارد. سخن بد چه تاثیراتی دارد، سخن خوب چه تاثیراتی دارد. به یک فرزندش گفت که شما در اتاق خودت هر سخن بدی می‌گویی یک میخ به دیوار بکوب. سخن خوب می‌گویی یک میخ را که کوبیدی بیرون بیاور. خب این پسر هم رفت و این کار را کرد. اگر سخن بدی می‌گفت یک میخ به دیوار اتاقیش می‌کوبید، سخن خوبی می‌گفت یکی را درمی‌آورد. بعد از چند روز پدر رفت پیش این پسر گفت چه کار کردی؟ گفت پدر نگاه کن الان یک میخ در دیوار نمی‌بینی، یعنی حرف‌های بدی که زدم میخ‌های زیاد کوبیدم اما حرف‌های خوب هم زدم، همه را توانستم بیرون بیاورم. پدرش گفت که آری، ولی جراحتی که به دیوار خورده توسط حرف‌های بد نگاه کن، آن دیوار را سوراخ سوراخ کرده است. حرف بد قلب انسان را سوراخ سوراخ می‌کند.
شریعتی: و قلب دیگران را.
حجت الاسلام صفایی بوشهری: قلب دیگران عرض می‌کنم.
شریعتی: و قلب خودت را هم.
حجت الاسلام صفایی بوشهری: قلب انسان را سیاه می‌کند که الان عرض می‌کنم و قلب دیگران را سوراخ سوراخ می‌کند. به همین جهت گفتند «فَكِّرْ ثُمَّ تَكَلَّمْ» اول فکر کن بعد سخن بگو، «تَسْلَمْ مِنَ اَلزَّلَل» اگر این کار را کردی سالم از لغزش می‌مانی و دیگر دچار مشکل نمی‌شوی. از ویژگی‌های زبان این است که زخم شمشیر با تدبیر با پزشکی قابل ترمیم است اما زخم زبان قابل ترمیم نیست، مثل این میخ‌هایی که به دیوار کوبید دل را به حرف خوب بیرونش آورد.
شریعتی: یعنی این جراحت، بله.
حجت الاسلام صفایی بوشهری: آثار ماندنی است، ماندگار است. در بین اعضا وجودی انسان دست، پا، و تمامی این جوارح زبان بیشترین فعالیت را دارد به همین خاطر شما صبح را مورد بررسی قرار بدهید یک عمل شمار انسان داشته باشد می‌بینید بیشترین فعالیت این زبان را دارد. چون بیشترین فعالیت دارد... .
شریعتی: گناه‌هایش هم بیشتر است دیگر.
حجت الاسلام صفایی بوشهری: به همین خاطر نرخ گناه‌اش بالاتر است کما این که می‌تواند آن ثوابش هم بیشتر باشد. به همین جهت حضرت خاتم الانبیا محمد مصطفی (ص) فرمودند که زمانی که انسان سوگ می‌کند، سوگ می‌شود، اعضای بدنش خطاب می‌کنند به لسان‌اش، التماس می‌کنند، تحت سایه‌اش قرار می‌گیرند، کرنش به آن می‌کنند، می‌گویند تو خوب باش امروز که ما هم خوب باشیم. اگر بد شدی ما هم مجبوریم بد بشویم. چون انسانی که سخن بد گفت مجبور است با اعضای‌ بدن‌اش آن را چه کار بکند؟ توجیه کند.
شریعتی: و تاییدش کند.
حجت الاسلام صفایی بوشهری: مثلاً خدایی نکرده انسان یک توهین به کسی بکند، مشاجره جای دیگر، این اعضای بدن در پرتو آن توهین شخص باید فعال باشند. گاهی انسان خدایی نکرده یک دروغی می‌گوید، یک غیبتی می‌کند، حالا می‌خواهد آن را توجیه کند آن شخص ناراحت می‌شود، گاهی به گوش‌اش می‌رسد، گاهی یکی تذکر به او می‌دهد چرا غیبت می‌کنی. اعضای بدن دیگر باید وارد این صحنه بشوند که باز توجیه آن کار را بکنند. لذا پیامبر خاتم فرمود که اعضا به زبان می‌گویند، اگر تو مستقیم باشی، درست باشی ما هم درست باشیم.
شریعتی: التماسش می‌کنند امروز را خوب باش.
حجت الاسلام صفایی بوشهری: خوب باش. اگر اوضاع را خراب کردی ما هم خراب می‌شویم. این کلام بسیار مهمی است که ساحت مقدس پیامبر فرمودند که زبان شخص اول اعضای وجودی و جوارح انسان است، طوری که تمامی آن اعضا خوف دارند که این عضو آن‌ها را به دردسر بیندازد. با توجه به این نکاتی که بیان شد انسان باید صحیح‌گو، زیباگوی و گزیده‌گوی باشد. هم صحیح، هم زیبا، هم گزیده. «قولُوا لِلنَّاسِ حُسْنًا»، این کلام خداوند هست. می‌گوید با مردم می‌خواهید صحبت کنید، حرف بزنید، نه تنها حرف صحیح بزنید، خدایی نکرده گناه نباشد، نه زیبا هم صحبت کنید.
شریعتی: کم گوی و گزیده گوی چون درّ. هم زیبا باشد، هم گزیده باشد، هم کم باشد.
حجت الاسلام صفایی بوشهری: بله. به همین خاطر ساحت مقدس امام صادق فرمودند از ویژگی‌های مومن این است که «أمسَكَ الفَضلَ مِن كلامِهِ» زیادی سخن‌اش را بیان نمی‌کند، نیازی نیست بیان کند. خدا رحمت کند یکی از بزرگان اصحاب سلوک و مسائل عرفانی می‌فرمودند که دهان انسان مثل بادکنک است، همین که باز شد همین طور دیگر مطلب بیرون می‌آید. چگونه این هوای درون بادکنک همین طور می‌آید بیرون، اگر هم رهایش کنید این طرف می‌رود، آن طرف می‌رود، سر و صدا می‌کند. دهان هم همین طور است. اگر باز شد مدیریت نشود هر چه دارد می‌آورد بیرون، خوب، بد، گزیده، غیرگزیده. همین طور مطلب بیرون می‌آید تا دیگر تمام بشود. به خاطر همین است که می‌گویند که دهان انسان مثل یک درب صندوق است. انسان این درب صندوق طلا و نقره‌اش خیلی باز نمی‌گذارد، موارد خاصی آن را باز می‌کند. می‌گوید انسان هم مثل یک صندوق پر از جواهرات است، وجود مبارک انسان. این دهان درب آن است، می‌گویند خیلی نباید باز باشد که هر چه بخواهد بگوید بگوید، هر چه در ضمیر است بیان بکند، خوب نیست. انسان‌هایی که اهل حرف هستند و سخنان زیادی دارند و مطالب زیاد بیان می‌کنند این‌ها دچار ضعف در تعقل می‌شوند. علاوه بر آن اگر ما مدیریت زبان نکنیم قلب ما دچار بحران کم ایمانی در نهایت بی‌ایمانی می‌شود. بحث ایمان داریم می‌کنیم.
شریعتی: بله.
حجت الاسلام صفایی بوشهری: ساحت مقدس رسول خدا فرمودند: «لا يَستَقيمُ إيمانُ عَبدٍ حتّى يَستَقيمَ قَلبُهُ».
شریعتی: نسبت مستقیم دارد.
حجت الاسلام صفایی بوشهری: بله. ایمان انسان دارای یک استحکام قوی نمی‌شود مگر این که قلب او دارای یک استحکامی باشد.
شریعتی: قوامی پیدا کند.
حجت الاسلام صفایی بوشهری: بله. «وَ لا يَستَقيمُ قلبُهُ» این قلب هم دارای این استقامت و قدرت نمی‌شود، «حتّى يَستَقيمَ لِسانُهُ» تا این که لسان او لسان خوبی باشد. لذا اگر لسان بد شد، قلب هم بد می‌شود، قلب بد شد ایمان دچار مشکل می‌شود. به همین جهت هست که بزرگان علم اخلاق یکی از سفارشات دقیق آن‌ها که خیلی روی آن عنایت داشتند مدیریت زبان بود. می‌گفتند که مواظب باشید حرف را صحیح، گزیده، زیبا بزنید. هم حرف نیک بزنید، هم نیک حرف بزنید. ساحت مقدس آقا امام رضا (ع) می‌گوید کلام ما محاسن هست، زیباست، هم صحیح است، هم گزیده است، هم زیباست. شما احادیث اهل بیت را نگاه بکنید گاهی یک جمله است، گاهی دو جمله است. کم پیدا می‌شود احادیث خیلی مفصل آن هم علت‌های خاصی دارد. یک نکته‌ای می‌خواهم این جا محضر مبارک شما و عزیزان بیان کنم. انسان‌هایی که تتبع در سخنان بزرگان دارند. ما بزرگان بسیاری در تاریخ بشریت داشتیم. خب برخی از آن‌ها فلاسفه بودند، برخی از آن‌ها دانشمندان بودند، برخی از آن‌ها خطبای خیلی بزرگی بودند در یونان قدیم. برخی علما بودند، برخی پیامبران بودند. اما وقتی شما این سخنان را نگاه می‌کنید یک شخصیت خودش را مثل خورشید می‌آورد نشان می‌دهد، تجلی پیدا می‌کند و آن هم علی‌بن‌ابیطالب (ع) است. شما هر جایی که می‌خواهید سخن خوب پیدا کنید که خوب هم بیان شده باشد و زیبا باشد علی بن ابیطالب تجلی پیدا می‌کند. بنده یک کتابی از بزرگان می‌خواندم. این از شخصیت‌های بزرگ جهان اسلام هستند. به عبارتی رسیدم عجیب عبارت زیبایی بود، خیلی زیبا بود. ایشان هم در قلم فرسایی بسیار تبحر دارند. احساس کردم این سخن چون به فارسی نوشته بود سخن یک انسان حتی عالم هم نمی‌تواند باشد، این سخن سخن یک انسان عرشی است. بررسی کردم دیدم ایشان اقتباس کرده است از سخن آقا امیرالمومنین. «أ لاَ حُرٌّ يَدَعُ هذهِ اللُّماظَةَ لأهلِها؟!» آیا یک آزاد مرد پیدا نمی‌شود که این گوشت لای دندان مانده یعنی این امور دنیوی که دیگران نتوانستند بخورند، با خود ببرند در گور رهایش کردند، رها کند برای اهلش؟ بررسی کردم دیدم کلام امیرالمومنین است ایشان اقتباس کرده است.
شریعتی: چقدر خوب.
حجت الاسلام صفایی بوشهری: به همین خاطر یکی از ویژگی‌های منحصر بفرد علی‌بن‌ابیطالب این امیرکلام بودن است، کلامش دون القرآن است، اما فراتر از سخنان است.
شریعتی: تمام بشریت.
حجت الاسلام صفایی بوشهری: چون در مکتب چه کسی بزرگ شده است؟
شریعتی: پیغمبر عظیم الشان.
حجت الاسلام صفایی بوشهری: رسول خدا (ص).
شریعتی: «اللهُمَّ صَلَّ عَلَی مُحَمَّد وَ آلِ مُحَمَّد وَ عَجِّل فَرَجَهُم».
حجت الاسلام صفایی بوشهری: بدین جهت هست شما هر عبارتی که ما می‌خوانیم یا از امیرالمومنین است یا از فرزندان امیرالمومنین است. و این سخنان سخنان بسیار والایی است. با توجه به مطالبی که گفته شده اگر لسان دارای یک قوام انسانی نباشد قلب را دچار بحران می‌کند. ببینید انسان‌هایی که غیبت می‌کنند، انسان‌هایی که دروغ می‌گویند، انسان‌هایی که تهمت می‌زنند، انسان‌هایی که بهتان می‌زنند، انسان‌هایی که نمامی می‌کنند، انسان‌هایی که بد زبان هستند، شما نگاه کنید می‌بینید این‌ها قلبشان دچار آسیبی شده است که از این زبان است. با آن‌ها صحبت می‌کنید نمی‌پذیرند، حرف حق را نمی‌پذیرند، خیرخواه نیستند. قلب دچار اشکال است توسط این زبان و این قلب دیگر جای ایمان نیست. بدین خاطر می‌گویند انسان‌های مومن انسان‌هایی هستند که زبانشان را مدیریت می‌کنند، چون زبان مدیریت شد قلب مدیریت می‌شود، پاک می‌شود و قلب پاک محل نزول ایمان الهی است. گاهی انسان در شرایط سخت قرار می‌گیرد مثل آخرت. این حدیث داریم. حساب می‌کنند، حسابرسی است در آخرت دیگر، یک بخشی از آخرت آغازش حسابرسی است. نامه اعمال را می‌دهند به شخصی می‌بینند که می‌گوید خدایا شما عادل هستید، شما بزرگ هستید، من خیلی اعمال خوب انجام دادم این جا نوشته نشده است.
شریعتی: این‌ها کجا رفته است.
حجت الاسلام صفایی بوشهری: بله. جواب داده می‌شود این اعمال خوب تو به خاطر این که بدهکار دیگران بودی، به خاطر غیبت، حرف بد زدن، به دیگری دادیم. یک شخصی به او نامه اعمال می‌دهند نگاه می‌کند می‌گوید خدایا من این همه عمل خوب انجام ندادم، می‌گویند نه این عمل فلانی است غیبت تو را کرده است، حرف بد زده است، به تو دادیم. زبان عنصر سرنوشت‌ساز بر زندگی انسان است. می‌تواند یک انسان را نجات بدهد، می‌تواند یک انسان را زمین بزند. ساحت مقدس امیرالمومنین می‌فرماید که چقدر انسان‌ها بودند که «أهلَكَهُ لِسانٌ!» زبانشان آن‌ها را به هلاکت رساند. یا حرف بد زدند، یا حرف نابجا زدند.
شریعتی: یا حرف بد زدند یا بد حرف زدند.
حجت الاسلام صفایی بوشهری: بله. این باعث شد که این شخص در فضایی قرار بگیرد که در آن فضا شرایط به ضررشان تمام بشود هم در دنیا هم در آخرت. انسان موجودی است که اگر زبانش را مدیریت نکند این زبان است که شخصیت انسان را می‌خواهد نشان بدهد بلای انسان می‌شود. «اللِّسانِ بَلاءُ الإنسانِ» این زبان بلایی می‌شود که با خودش می‌گرداند. به یک شخص بزرگواری گفتند آقا یک نصیحت ما را کن. گفت زبانت را مدیریت کن. خداوند دو لب داده است که این زبان خیلی فعال نشود. و یک زبان است اما دو تا گوش داده است که زیاد بشنو، کم بگو و اگر می‌خواهی بد حرف بزنی این دو لب مواظبت می‌کنند که آن فعال نشود. بنابراین باید مدیریت زبان کنیم و الا زبان ما را مدیریت می‌کند و بیچاره می‌کند.
شریعتی: بله. خیلی خوب. آقا خیلی از شما ممنون و متشکرم، سپاسگزارم. خیلی ممنونم از همراهی شما. آیات را بشنویم، بعد از تلاوت آیات همراه شما هستیم. قرار هست که امروز در پایان برنامه یک خطبه عقدی را شما شاهد باشید و نظاره‌گر که ان‌شاءالله تقدیمتان خواهیم کرد. بازمی‌گردیم با احترام همراه شما و در کنار شما.
صفحه444قرآن کریم
شریعتی: «اللهُمَّ صَلَّ عَلَی مُحَمَّد وَ آلِ مُحَمَّد وَ عَجِّل فَرَجَهُم». دیروز پشت صحنه ما شاهد یک خطبه عقدی بود که یک دختر و پسر عزیز در برنامه سمت خدا با حضور حاج آقای حسینی قمی عزیز خطبه عقدشان خوانده شد و به خانه بخت رفتند. برای همه جوان‌های عزیز آرزوی خوشبختی می‌کنیم. یک برش‌هایی و یک بخش‌هایی از این مراسم مختصر دیروز را تقدیم نگاهتان می‌کنیم. حاج آقای صفایی دعا بکنند و ان‌شاءالله خداحافظی بکنیم.
حجت الاسلام صفایی بوشهری: «اللهُمَّ صَلَّ عَلَی مُحَمَّد وَ آلِ مُحَمَّد وَ عَجِّل فَرَجَهُم». خدایا ظهور آقا امام زمان تعجیل بفرما. دعای خیرش نصیب ما بگردان، چشم ما را به جمال مبارک‌اش روشن و منور بفرما. شهدا، امام شهدا، رفتگان به ویژه والدین غریق رحمت واسعه خودت بدار، طول عمل با عزت، سعادت حضرت مهدی و سرافرازی روز افزون نصیب مقام معظم رهبری بگردان. جمیع مرضای اسلام شفای عاجل عنایت بفرما. حاجت حاجتمندان روا بگردان. حسن عاقبت به شفاعت اهل بیت نصیب ما بفرما. «وَ صَلی اللهُ عَلی مُحمَدٍ وَ آلِ مُحَمَّد».
شریعتی: الهی آمین. خیلی از شما ممنون و متشکرم. «اللهُمَّ صَلَّ عَلَی مُحَمَّد وَ آلِ مُحَمَّد وَ عَجِّل فَرَجَهُم». روز جهانی ناشنواها را به همه ناشنواهای عزیز تبریک می‌گوییم و تشکر ویژه و مخصوص به همین بهانه از جناب آقای محمودی رابط محترم ناشنواها که برنامه‌های حاج آقای صفایی را دوستان ناشنوا می‌توانند جمعه‌ها صبح ساعت 8 از شبکه افق ببینند و نظاره‌ کنند. تا فردا و تا سلامی دوباره.