حجت الاسلام صفایی بوشهری: و علیکم السلام و رحمه الله. «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ». بنده هم محضر مبارک حضرت عالی، بینندگان، شنوندگان و مردم عزیز، گرانقدر، محترم، سلام عرض می‌کنم، عرض ادب دارم. تسلیت می‌گویم شهادت حضرت امام عسکری و امیدوارم ان‌شاءالله در دنیا رهرو آن بزرگوار و در آخرت مورد شفاعت‌شان قرار بگیریم.
شریعتی: ان‌شاءالله. و یک تسلیت ویژه و مخصوص هم محضر فرزند بزرگوارشان حضرت مهدی (عج) و ان‌شاءالله خود حضرت عنایت بکنند زیارت سامرا را برای همه ما بنویسند. خیلی وقت است حاج آقا ما توفیق نداشتیم مشرف بشویم سامرا و امیدوارم که به حق امروز ان‌شاءالله برای تک تک مخاطبان این اتفاق خوب رقم بخورد. حاج آقای صفایی حالتان چطور است؟
حجت الاسلام صفایی بوشهری: الهی شکر، الحمدالله.
شریعتی: توفیقی است برای ما که در محضر شما هستیم و از محضر پرفیض شما بهره‌مند می‌شویم. قصه قصه‌ی اهل ایمان است و مومنین. مومنین چه ویژگی‌هایی دارند، از طهارت و پاکی کسب‌شان حاج آقای صفایی فرمودند، از حسن خلق‌شان فرمودند و ان‌شاءالله امروز ادامه مباحث را خواهیم شنید. از امام عسکری بشنویم و مقدمه بحثمان باشد و ان‌شاءالله حسن مطلع.
حجت الاسلام صفایی بوشهری: ان‌شاءالله. تاریخ زندگی امام حسن عسکری یک تاریخ بسیار ویژه‌ای است که شاید هیچ کدام از ائمه ما آن را تجربه نکردند. ایشان در 2 سالگی همراه پدر از مدینه به سامرا باالاجبار فراخوانده شدند و در یک منطقه سراسر نظامی می‌شود گفت محبوس شدند. و تمام عمر خودشان را در آن فضا گذراندند که هیچ ارتباطی خارج از سامرا ایشان نداشند از 2 سالگی به بعد.
شریعتی: چقدر این سخت است.
حجت الاسلام صفایی بوشهری: بله. و تنها امامی است که مانع شدند ظاهراً به حج برود. آن حضرت بعد از شهادت امام هادی مقام امامت را که به دست گرفتند شرایط اختناقی که برای عرصه امامت ایجاد کرده بودند فوق العاده شدید بود. به طوری که اگر کسی می‌خواست امام را زیارت بکند باید خودش را به شکل دوره‌گردها بیرون می‌آورد که کسانی که مواظب بودند که آن منطقه کسی با آقا دیدار نکند یک دیداری ولو اندک حاصل بشود و حضرت آن پیام را به این شخص برساند. حضرت در 28 سالگی به شهادت رسیدند.
شریعتی: امام جوان ما.
حجت الاسلام صفایی بوشهری: بله. اما در این مدتی که در این منطقه قرار داشتند و تمام زندگی ایشان در آن منطقه گذشت با ایجاد ارتباطاتی که داشتند توسط سحابی ایشان کل جهان اسلام به ویژه جهان تشیع را بر نظام نمایندگی و ارتباط مدیریت کردند. نمایندگانی داشتند در کل جهان اسلام و تشیع، ارتباط برقرار می‌کردند و این کار از زمان امام جواد و امام هادی شروع شد این نظام نمایندگی و به همین طریق پیوند امت و امامت برقرار کردند. آن حضرت در آن منطقه‌ای که بودند معجزات بسیاری از خود بروز دادند که یک طبیب مسیحی وقتی که تشرف پیدا کرد خدمت حضرت شرایط حضرت را دید گفت در تاریخ این شرایط جسمی که این شخص دارد جز حضرت مسیح در تاریخ نوشته نشده است. نکته‌ای بود که ایشان گفتند. در 28 سالگی توسط معتمد مسموم شدند و به شهادت رسیدند. یعنی تحمل 28 سال شخصیت امام را هم نداشتند و آغاز شد این پایان، این شهادت، آغازی شد برای امامت موعود الامم حضرت مهدی آل محمد (عج).
شریعتی: «اللهُمَّ صَلَّ عَلَی مُحَمَّد وَ آلِ مُحَمَّد وَ عَجِّل فَرَجَهُم».
حجت الاسلام صفایی بوشهری: که آن حضرت آغاز کردند که تبریک هم می‌گوییم سالروز ولایت حضرت آقا که از فردا شروع می‌شود ان‌شاءالله. امید داریم ان‌شاءالله خداوند تعجیل کند در ظهورش، دعای خیرش نصیب همگان بشود، چشم‌مان هم به جمال مبارک حضرت روشن و منور بفرماید. ما هم رهروان خوبی، مسلمان‌ها و شیعیان خوبی برای آن حضرت باشیم ان‌شاءالله به امید خدا.
شریعتی: ان‌شاءالله.
حجت الاسلام صفایی بوشهری: امام عسکری چون به خاطر در منطقه معسکر بودند، منطقه نظامی بودند، مشهور شدند به امام حسن عسکری و الا حضرت عالی هم در همان حال بودند لذا عسکرین گفته می‌شد به هر دو امام بزرگوار ما. یک روایتی از ایشان محضر مبارک شما و عزیزان عرض می‌کنم. فرمودند: «خِـصْلَتانِ لَيْسَ فَوْقَـهُما شَـيْءٌ» دو تا خصلت هست بالاتر از آن دیگر چیزی نیست، «أَلايمـانُ بِاللّهِ وَ نَفـْعُ الإخـوانِ».
شریعتی: چقدر خوب.
حجت الاسلام صفایی بوشهری: ایمان به خدا، خدمت به مردم.
شریعتی: دیگر بالاتر از این‌ها دنبال چیزی نگردید.
حجت الاسلام صفایی بوشهری: یعنی انسان ایمان به خدا داشته باشد...
شریعتی: به دیگران هم خیر برساند.
حجت الاسلام صفایی بوشهری: عنوانش می‌شود مومن، مومن که شد می‌شود محبوب خدا، حرمت‌اش بالاتر از حرمت خانه خدا است. در جلسات گذشته عرض کردم. ایمان داشته باشد انسان و سود و خیر برای مردم داشته باشد، یعنی مردم وقتی او را کنار خودشان می‌بینند احساس آرامش کنند، احساس کنند یک پشتوانه‌ای دارند، یک تکیه‌گاه محکمی دارند. چون روز شهادت امام حسن عسکری است مناسب دیدم همان طور که حضرت عالی فرمودید وصیت‌نامه عمومی حضرت را مقداری قرائت کنم.
شریعتی: چقدر خوب.
حجت الاسلام صفایی بوشهری: وصیت با دیگر کلمات و دیگر مکتوبات فرق می‌کند. گاهی انسان مطلبی می‌نویسد، گاهی مطلبی می‌گوید، این احتمال دارد دارای ارزش‌های خاصی باشد. اما وصیت فوق العاده است، عصاره‌ تمام داشته‌ها و یافته‌های شخص در آخرین لحظات عمر در وصیت می‌آورد و بیان می‌کند کسانی که وصیت مرا می‌شنوید، می‌خوانید، من می‌روم.
شریعتی: این چکیده عمر من است.
حجت الاسلام صفایی بوشهری: اما محصول عمرم به شما می‌سپارم این مطالبی که به شما می‌گویم و این خیلی نکته مهمی است. به همین جهت برخی از بزرگان آمدند تمام این وصایا جمع کردند، مثلا وصایا النبی، وصایا علی، وصایا الائمه، کتاب نوشتند در رابطه با وصایا‌یشان و این خیلی زیبا است، این کلمات آخرین انسان از زبان بزرگانی معصوم بشوند. حضرت فرمودند: «أُوصیکُمْ بِتَقْوَى اللّهِ». اول چیزی که به شما می‌گویم وصیت می‌کنم اهل تقوا باشید، یعنی زندگی بدون گناه، زندگی حلال، زندگی بر پایه خود در محضر خدا دیدن، زندگی بر اساس ایمان داشتن توصیه می‌کنم. این مهم است، این کلام اول‌شان است. مواظب باشید مخالفت فرمان خدا نکنید چون انسان اگر مخالفت فرمان خدا کرد زمینه برای سقوط خودش در باتلاق متعفن گناه و شیطنت باز می‌کند. تقوا یعنی زندگی با خدا در محضر خدا برای خدا. باعث نجات و کمال، سعادت و رستگاری است، فردی و اجتماعی. جامعه‌ای تقوا داشته باشد تمدن ایجاد می‌شود، جامعه تقوا نداشته باشد محروم از تمدن است. شخص اهل تقوا باشد می‌شود محبوب خدا که در جلسات گذشته مفصل بحثش را گفتیم.
شریعتی: بله، فرمودید.
حجت الاسلام صفایی بوشهری: «وَ الْوَرَعِ فى دینِکُمْ» دومین نکته‌ای که حضرت سفارش می‌کند این نکته است مردم در رابطه با دین‌تان ورع داشته باشید. ورع یعنی پارسایی، دقت در انجام آن. در انجام دین‌تان ورع داشته باشید، حریص باشید، مواظبت بکنید، پارسا باشید، پرهیزگار باشید، نزدیک تخلف از دین نروید. ورع یعنی این. تقوا یعنی تخلف از دین را مرتکب نشوید، ورع یعنی نزدیک هم نشوید.
شریعتی: یک مرتبه بالاتر است.
حجت الاسلام صفایی بوشهری: بله. «وَالاْجْتَهادِ لِلّهِ» برای خدا تلاش کنید. خدا تمام جهان برای شما آفریده است، تمام کتب آسمانی برای شما فرستاده است، تمام پیامبران برای شما مبعوث کرده است، تمام ائمه امامت شما را به عده داشته باشند. خدا هر چه که داشته برای هدایت شما فرستاده است، تمام نظام تکوین و آفرینش برای شما طراحی کرده است. شما در راه خدا کوشش بکنید، همان طور که او این سفره را پهن کرده است شما هم نمکدان نشکنید، شما هم برای خدا تلاش کنید، یعنی دین خدا را حفظ کنید، مطابق با دین خدا عمل کنید. این هم وصیت دیگری از آقا. «وَ صِدْقِ الْحَدیثِ» اهل دروغ نباشید. دروغ یکی از خطرناک‌ترین افعال انسانی است، دروغ یعنی شب را روز نشان دادن، روز را شب نشان دادن، خوب را بد نشان دادن، بد را خوب نشان دادن، یعنی جهان را وارونه کردن، نظام جهان تعاملی را از حقیقت خود عاری کردن و مخاطب را در یک فضای توهمی قرار دادن.
شریعتی: یعنی نیست را حذف کردن.
حجت الاسلام صفایی بوشهری: بله.
شریعتی: دروغ واقعیت ندارد.
حجت الاسلام صفایی بوشهری: بله. آن وقت آن فردی که دروغ شنیده است اگر باور بکند تصمیماتی می‌گیرد که منطبق با واقع نیست. در چاهی می‌افتد، در چاه توهم، در چاه کذب که دیگر بیرون آمدن‌اش احتمال دارد هزینه‌های بسیاری بخواهد تحمل بکند. خدایی نکرده به یک آقایی در رابطه با خانم‌اش دروغ بگویند. این مرد چه تصوری از خانم‌اش می‌کند؟ یا بالعکس، به خانم در رابطه با شوهرش دروغ بگوید او چه قضاوتی می‌خواهد بکند. باور کند زندگی به هم می‌ریزد. لذا دروغ خود امام حسن عسکری می‌گوید تمام خبائث داخل یک اتاق قرار بدهید کلیدش دروغ است، کلید آن دروغ است. «وَ أَداءِ الأَمانَةِ» ای مردم امانت‌دار باشید. چه می‌خواهد آن کسی که به شما امانت داده بر باشد، آدم خوب باشد یا فاجر باشد، فرق نمی‌کند. این را مراعات کنید. «وَ طُولُ السُّجُودِ» سجده‌های طولانی کنید. در سجده‌های طولانی برکات بسیاری است به ویژه برخی از بزرگان در نماز شب در آخرین سجده سجده‌های طولانی می‌کردند و در خارج از نماز شب سجده‌های طولانی برکاتی نصیبشان می‌شد چون سجده خاشع‌ترین، خاضع‌ترین، حالت انسان نسبت به خدا است. یعنی خدایا شما والا و بالایی و من همچون خاک در محضرت قرار گرفتم. خدا می‌گوید این ادعا ندارد، این متوجه کیست. لذا عنایت به او بکنیم، این سجده این آثار را دارد. «وَ حُسْنِ الْجَوارِ» همسایه خیلی احترام کنید، همسایه‌داری کنید که متاسفانه الان یک شرایطی رخ داده است که خانه‌های کنار هم هستند از هم اطلاع ندارند.
شریعتی: بی‌خبرند.
حجت الاسلام صفایی بوشهری: بی‌خبرند. و بعد می‌فرماید: «فَبِهذا جاءَ مُحَمَّدٌ(ص)» و به همین حسن الجوار ساحت مقدس رسول خدا سفارشات بسیار کرده است. ساحت مقدس آقا امیرالمومنین می‌گفت این قدر پیامبر در رابطه با همسایه‌داری سفارش کرد که ما فکر کردیم دیگر بعد از آن گفتیم دیگر ارث هم می‌برد از انسان.
شریعتی: این قدر که سفارش کرده است.
حجت الاسلام صفایی بوشهری: این قدر که سفارش کرده است. «صَلُّوا فى عَشائِرِهِمْ» این در میان مردم باشید، فاصله از مردم نگیرید. عشائر یعنی جمعیت‌ها. درون مردم باشید، دور از مردم نباشید، نگویید ما تافته جدا بافته هستیم. همین نکته‌ای که حضرت امام، مقام معظم رهبری، بارها می‌فرمایند به مسئولین
شریعتی: خاصه به مسئولین، بله.
حجت الاسلام صفایی بوشهری: و دیگران که نحو مسئولیتی دارند، بارها حضرت آقا به ائمه محترم جمعه تذکر می‌دهند با مردم باشید، درون مردم باشید. انتظار نداشته باشیم که مردم بیایند، ما طرف مردم برویم. این روحیه را داشته باشیم. لذا نمی‌گوییم مردم طرف شما بیایند، می‌گوید «صَلُّوا فى عَشائِرِهِمْ»، شما بیایید طرف مردم، در بطن مردم باشید، در کنار ناگواری‌ها، سوگ‌هایشان شما باشید.
شریعتی: توصیه‌ای که امام رضا به امام جواد کردند، شنیدم از در پشتی تو را می‌برند، با مردم باش.
حجت الاسلام صفایی بوشهری: بله. در شادی‌هایشان شریک باشیم، در غم‌شان شریک باشیم.
شریعتی: حاج آقا این خیلی دلگرم‌کننده است.
حجت الاسلام صفایی بوشهری: بله، همین طور است، همین طور است. «وَ اشْهَدُوا جَنائِزَهُمْ» وقتی کسی فوت کرد تشییع جنازه است شما شرکت بکنید. این مایه دو چیز می‌شود، یکی مصیبت‌دیده‌ها آرام می‌گیرند. دیدید کسی که فردی از آن‌ها فوت کرده است کنار مسجدی ایستاده است ناراحت، چشم‌اش به در است چه کسی می‌آید. این شخص که می‌رود او آرامش پیدا می‌کند، در تشییع جنازه که می‌رود او آرامش پیدا می‌کند. یکی برای مصیبت‌دیده یکی هم برای خود انسان که درس است، که یک روزی هم همچین مراسمی... .
شریعتی: برای تو می‌گیرند.
حجت الاسلام صفایی بوشهری: مواظب باش فرصت دنیا را از دست ندهی.
شریعتی: بله.
حجت الاسلام صفایی بوشهری: «وَ عُودُوا مَرْضاهُمْ» کسی مریض شد بروید عیادت چون انسانی که مریض است دارای شرایط روحی خوبی نیست به ویژه اگر اقوام باشد، اگر خویش باشد، اگر آشنا باشد، اگر همسایه باشد، می‌گوید بروید عیادت بکنید. این موجب راحتی روح و روان او می‌شود، اعتماد به نفس پیدا می‌کند، در بهبودش، روند بهبودش تاثیر دارد، شما بروید. «وَ أَدُّوا حُقُوقَهُمْ» حقوق مردم را پاس بدارید. هر فردی یک حقوقی دارد، حق مردم نکند ضایع کنید، نکند پامال بکنید. اگر در صف ایستادید جلو نزنید، اگر کسی سلام کرد حقی گردن شما دارد باید زیباتر از سلام جوابش را بدهید. این حق است. اخلاق را مراعات کنید، مواظبت کنید. بعد می‌فرماید: «فَإِنَّ الرَّجُلَ مِنْکُمْ» اگر یک نفر از شما، «إِذا وَرَعَ فى دینِهِ» در دینش پرهیزگار بود، مواظبت دینی می‌کرد، دینی زندگی می‌کرد، دیندار بود، «وَ صَدَقَ فى حَدیثِهِ» راستگو بود، «وَ أَدَّى الاْمانَةَ» امانتدار بود، «وَ حَسَّنَ خُلْقَهُ» خلق و خوی زیبایی داشت، نه خوب‌ها، می‌گوید زیبا. گاهی انسان اخلاق خوب دارد ولی یک چیز بالاتر از آن است، خوب و بالاتر از آن زیبا. برخی از انسان‌ها این قدر خوش اخلاق و زیبا اخلاق هستند که انسان که از آن‌ها جدا می‌شود می‌گوید من دلم می‌خواهد دوباره برگردم. برخی از آقایان می‌گویند ما دو سال با ایشان می‌نشینیم اصلاً احساس نمی‌کنیم که چه زمانی گذشت، سیر نمی‌شویم. انسان‌های اخلاقی این طوری هستند. می‌فرماید اگر کسانی این طوری بودند «وَ حَسُّنَ خُلقُهُ مَعَ النّاسِ» با مردم خوش اخلاق بود، زیبا اخلاق بود. «قیلَ: هذا شیعِىٌ» این‌ها شیعیان ما هستند، کسانی که این تیپ هستند، این روحیه را دارند، این روحیه و رویه را دارند شیعیان ما هستند.
شریعتی: این‌ها می‌توانند ادعا کنند که شیعه علی بن ابیطالب هستند.
حجت الاسلام صفایی بوشهری: «فَیَسُرُّنى ذلِکَ» ما خوش حال می‌شویم از این‌ها، از آدم‌های این چنینی که این‌ها شیعیان ما هستند و این چنین دارای فضائل خیلی خوب، صفات ویژه.
شریعتی: و این که حضرت فرمودند زینت ما باشید به نظرم تمام این اتفاقات در کنار هم می‌شود تو زینت ما باشی.
حجت الاسلام صفایی بوشهری: بله. عبارت بعدی‌شان همین است. «اتقوا الله وَکُونُوا لَنَا زَیناً ولا تَکُونوا لَنَا شَیناً عَلَینا» برای ما هر کجا می‌روید زینت باشید، وقتی می‌گویند این شیعه امام حسن عسکری است می‌گویند این تربیت شده آن مکتب است، این زینت ما می‌شود. «ولا تَکُونوا لَنَا شَیناً» این طوری نباشد که باعث بشوید بگویند آدمی که این چنینی است پس معلوم می‌شود مربی آن، امام آن هم دارای مشکلی بوده است. بعد مطالب بسیار مهمی بیان می‌کنند. در یک عبارتی که به پدر مرحوم صدوق نامه نوشتند حضرت بیان کردند که: «عَلَيْكَ بِالصَّبْرِ» صبور باشید، «وَ اِنْتِظارِ الْفَرَجِ» و همگی آماده فرج فرزندم مهدی آل محمد (عج)... .
شریعتی: «اللهُمَّ صَلَّ عَلَی مُحَمَّد وَ آلِ مُحَمَّد وَ عَجِّل فَرَجَهُم».
حجت الاسلام صفایی بوشهری: باشید و صبور باشید. فشار، سختی، مشکلات، همه جانبه می‌آید لکن ایشان ظهور ندارد ولی حضور دارد. ما یک ظهور داریم یک حضور. ظهور یعنی دیده شدن اما حضور یعنی بودن ولی ما درک نمی‌کنیم. می‌فرماید که فرزندم امام ظهور ندارد ولی حضور دارد. برای ظهورش انتظار بکشید، انتظار فرج بکشید ولی ایشان حاضر است، حضور دارد، هوای همه شما را دارد. به همین خاطر خود آقا امام زمان فرمود که من اخبار همه شما را مطلع هستم، تمام مشکلات شما را می‌بینم و من در همان عرصه حضور مواظب شما هستم، اگر این طور نبود زیر پای دشمنان لِه می‌شدید شما. من امان شما هستم تا ان‌شاءالله ظهور محقق بشود و آن وقت کل جهان و شما در شرایط مناسب قرار بگیرید. این وصیتی بود که حضرت... .
شریعتی: چقدر وصیت لطیفی بود در واقع وصیت امام عسکری سلام و صلوات و درود خدا بر او و فرزندش که همه ما چشم به راه آمدنش هستیم و باز هم محضر حضرت بقیة الله الاعظم عرض می‌کنیم که «آجرک ألله یا بقیة ألله» و امیدوارم که در همین امسال، در همین بهار ربیع ان‌شاءالله بشارت آمدن‌تان را بشنویم همین قدر نزدیک. خیلی ممنون و متشکرم از حسن انتخابتان حاج آقای صفایی عزیز. برگردیم به بحثمان و ان‌شاءالله از حسن خلق هفته قبل فرمودید و اشاره کردید و امروز وارد بحث جدیدی خواهیم شد ان‌شاءالله.
حجت الاسلام صفایی بوشهری: امام صادق (ع) شاخص‌هایی از انسان با ایمان بیان کردند. اولین آن‌ها «مَنْ طَابَ مَكْسَبُهُ» کسی که رزق و روزی‌اش، درآمدش، طیب و طاهر باشد، یعنی حرام نباشد، شبهه هم در آن نباشد. بعد گفتند دومین ویژگی این است «حَسُنَتْ خَلِيقَتُهُ» خلق و خوی او نیکو باشد، زیبا باشد، فراتر از خوب زیبا باشد. زیبا یعنی دلربا باشد، جاذبه داشته باشد. بعضی از انسان‌ها که اخلاق زیبا دارند کاملاً انسان مجذوبشان می‌شود.
شریعتی: به دل می‌نشیند.
حجت الاسلام صفایی بوشهری: بله. یکی از ویژگی این افرادی که «حَسُنَتْ خَلِيقَتُهُ» این است که بچه‌ها فوق العاده نسبت به این‌ها جذب می‌شوند، بچه‌های کوچک چون طینت پاکی دارند پاکی را کاملاً احساس می‌کنند.
شریعتی: ادراک می‌کنند.
حجت الاسلام صفایی بوشهری: بله. به همین خاطر وقتی اهل بیت می‌رفتند یک جا این بچه‌ها هجوم می‌آوردند به سمتشان، بچه‌ها علاقه نشان می‌دادند. سومین ویژگی «صَحَّتْ سَرِيرَتُهُ» که بحث امروزمان است. یعنی سالم باشد، آن سریر یعنی باطن.
شریعتی: طینت‌شان در واقع به نوعی.
حجت الاسلام صفایی بوشهری: بله. که یکی از تجلیات این سریر و باطن نیت است، یعنی نیت‌شان نیت سالمی باشد.
شریعتی: نیت خیر است.
حجت الاسلام صفایی بوشهری: بله. مومن کسی است که هم اقتصاد حلال دارد، هم حسن خلق دارد، هم باطن سالمی دارد.
ما درون را بنگریم و حال را
نه این برون را بنگریم و حال را
در یکی از این اشعار هست:
ظاهرت چون گور کافر پر حلل
اندرون، قهر خدا عز و جل
می‌گوید این افرادی که کافر هستند می‌میرند این تابوت‌هایی که برایشان درست می‌کنند خیلی زیبا است. پر از نقش و نگار و این‌ها است. بعد می‌فرماید اما درون چیست؟ یک کافری است که عذاب خدا مبتلا است. می‌گوید: ظاهرت چون گور کافر پر حلل، پر از زیبایی‌ها، اندرون، قهر خدا عز و جل، آن درون آن تابوت قهر خداست برای آن کافر.
شریعتی: آتش غضب است.
حجت الاسلام صفایی بوشهری: به همین خاطر برخی‌ها این تیپ هستند، این روحیه هستند، ظاهر خوبی دارند اما باطن خراب است.
ظاهرت طعنه زند بر یزید
باطنت بس ننگ دارد هم یزید
یزید هم ننگ می‌کند که این آدم این چنینی است که دارای چنین باطنی است، یزید هم ننگ دارد، عیب می‌داند. انسان‌های مومن انسان‌های پاک طینت هستند، پاک نیت هستند. در رابطه با نیت یک مطالب فوق العاده مهمی است که اگر انسان مراعات نکند تمام تلاش او ضایع و هدر می‌شود. مثلاً انسان چند میلیارد پول هدیه کند اما با نیت بد، تمام اموال‌اش از بین رفته است، هیچ چیزی هم گیرش نیامده است. یک عمر تلاش بکند، خدمت بکند، نمی‌گوییم کار بد، خدمت بکند با نیت بد تمام عمرش از دست رفته است، هدر رفته است. سود انسان، بهره‌مندی انسان، عقلانیت انسان، این است که در رابطه با نیت او مواظبت کند که نیت او نیت الهی باشد. نیت یعنی قصد و هدف از فعل، یعنی من این کار را که انجام می‌دهم با چه قصدی انجام می‌دهم.
شریعتی: نیت‌ام چیست.
حجت الاسلام صفایی بوشهری: با چه هدفی انجام می‌دهم.
شریعتی: بله.
حجت الاسلام صفایی بوشهری: به همین خاطر خود فعل مثل کالبد است، مثل جسم است، اما نیت روح است، روح این قالب است، این کالبد است، این جسم است. بدین جهت بیان شده است که ارزش هر فعل به روح آن است، مثل ارزش انسان به روح انسان است ارزش هر کار هم به روح آن است، به آن نیت‌اش است. حالا با توجه به این نکته ببینید چقدر احادیث در این رابطه داریم که من محضرتان عرض می‌کنم. ساحت مقدس رسول خدا (ص) خطاب کرد: «يا أيُّها النّاسُ، إنّما الأعمالُ بالنِّيّاتِ». «إنّما» یعنی تردید نکنید منحصر هم این نکته است، هیچ چیز دیگر هم کم و زیاد ندارد، نه یک کلام کم، نه یک کلام زیاد، «إنّما الأعمالُ بالنِّيّاتِ». یعنی عمل ارزش‌اش، ضد ارزش‌اش، قیمتش، هر چه هست به آن نیت‌اش است. «وإنّما لِكُلِّ امرئٍ ما نَوى» برای هر شخصی آن چیزی نوشته می‌شود که نیت می‌کند نه آن چیزی که عمل می‌کند. احتمال دارد انسان میلیون‌ها تومان پول به یک فقیر بدهد، به یک خیر بدهد، کار خوبی است ولی به نیت این که اسمش سر زبان‌ها بیفتد. آن فعل میزان نیست، نگاه به نیت‌اش می‌کند که چه نیت دارد. نگاه می‌کند برای این که مشهور بشود می‌گویند خب دیگر تمام شد، هم این شخص پول‌اش را از دست داده است و هم ثوابی نبرده است، قطعاً هم چون کار کارِ شیطانی است این شخص به هدف خودش نخواهد رسید. اگر اشتهار هم پیدا کرد می‌رود بالا که محکم بخورد زمین. دیدید یک شی‌ای هر چه بالاتر برود محکم‌تر زمین می‌خورد؟
شریعتی: خدا برای هیچ کس نیاورد.
حجت الاسلام صفایی بوشهری: بله، پناه بر خدا. برود بالا خودش را می‌خواهد بالا و والا نشان بدهد محکم‌تر زمین می‌خورد. امیرمومنان که امیر مفاهیم‌اند، امیر حقایق‌اند، می‌فرماید: «النِّيَّةُ أساسُ العَمَلِ»، نیت ریشه عمل است. شما یک درخت فرض کنید، ریشه آن هست که این نهال را می‌پروراند، تغذیه می‌کند، رشد می‌دهد، میوه می‌دهد، اما این ریشه، این اصل اگر نباشد... .
شریعتی: درخت دیگر حیات ندارد.
حجت الاسلام صفایی بوشهری: حضرت می‌فرماید نیت مثل ریشه است.
شریعتی: حیات اعمال ما و زندگی ما.
حجت الاسلام صفایی بوشهری: بله. روح عمل برای آن است. از آن مهم‌تر امام صادق می‌فرماید خداوند در قیامت همه انسان‌ها را به نیت‌شان محشور می‌کند نه با فعل‌شان. می‌گوید این فعل را خوب انجام دادی، درست، با چه نیتی؟ می‌گوید شما باید با نیت سلامت فعل خوبی که انجام دادید برای ما ثابت کنید. بعد می‌فرماید که این همان آیه شریفه است «کُلٌّ یَعْمَلُ عَلی شاکِلَتِهِ»، همه انسان‌ها مطابق با شاکله‌شان فعل انجام می‌دهند، مطابق با باطن و نیت‌شان. بعد فرمودند شاکله یعنی چه؟ فرمود: «على نِيَّتِهِ» نیت، «على نِيَّتِهِ». یک نکته مهم از جهت روانشناسی انسان وجود دارد و آن این است که اگر انسان دارای نیت قوی باشد هیچ وقت از کاری که می‌کند خسته نمی‌شود.
شریعتی: نیت قوی؟
حجت الاسلام صفایی بوشهری: قوی و الهی. شما ببینید گاهی انسان 8 ساعت، 12 ساعت، 15 ساعت، گاهی در شرایط سخت مثل دفاع مقدس، این جوانان عزیز ما که می‌رفتند از این نظام و از این مملکت دفاع می‌کردند، این نیت‌شان الهی بود، روی نیت‌شان هم ایستاده بودند، نیت‌شان قوی بود، به همین خاطر ضعف احساس نمی‌کردند. امام صادق می‌فرماید که هیچ بدنی ضعیف نمی‌شود اگر نیت‌اش قوی باشد. لذا حضرتعالی، دیگران، هر چه نیت‌تان قوی باشد از کاری که می‌کنید خسته نمی‌شوید.
شریعتی: و برای همین بود که بچه‌ها آن مجاهدت‌ها، رشادت‌ها، خسته‌شان نمی‌کرد و شب و روز نمی‌شناختند واقعاً.
حجت الاسلام صفایی بوشهری: بله. بعد فرمودند که اگر انسان بخواهد موفق بشود هر کاری که می‌کند حتی خوابیدن، خوردن، دست روی سر بچه‌ای کشیدن، اندکی کمک کردن، هر کاری که می‌خواهد بکند باید نیت الهی بکند برای خدا. حتی نشست و برخاست کنار همسرش، رفتن به خانه پدر، تکریم مادر.
شریعتی: نیت‌ات را که الهی کنی این کارهایت هم می‌شود عبادت دیگر.
حجت الاسلام صفایی بوشهری: می‌شود عبادت. لذا فرمودند که شما باید نیت کنید. این جا یک سوالی است که خیلی سوال می‌کنند ما نمی‌توانیم هر کاری بکنیم یک نیتی بکنیم، این را چه کار بکنیم؟ این جا بزرگان فرمودند شما قبل از نماز صبح یا بعد از نماز صبح کار روزی که می‌خواهید انجام بدهید مشخص است تقریباً یک نیت کلی کنید، بگویید خدایا تمام این کارهایی که من می‌خواهم انجام بدهم اداره می‌روم، خانه پدر و مادر می‌روم، می‌خواهم برای خانواده جنسی بخرم، می‌خواهم کمکی به کسی بکنم، همه این کارها نیت بکنید به طور کلی برای خدا. اول خدایی باشد آن کار، درست باشد، بعد نیت کنید برای خدا. حالا در مواقع عبادی مثل نماز خب آن نیت خاص خودش را می‌خواهد. حالا اگر شما فراموش کردید مثلاً خانه پدر می‌روید نیت بکنید اشکال ندارد نیت‌اش را اول صبح کردید، هر چند اگر نیت کنید مشخصاً بهتر هست ولی همین کفایت می‌کند. این یک راهکاری بود که اهل سلوک بیان کردند. لذا:
نیت انسان بود اصل عمل   
گر نباشد نیتی غفلت بدان
غفلت است.
مزد فعل بر پایه نیت بود
رو حدیث انما الاعمال کن
شریعتی: «إِنَّمَا الْأَعْمَالُ بِالنِّیَّاتِ».
حجت الاسلام صفایی بوشهری: به همین جهت هست که ارزش عمل به نیت‌اش است. مثال زدند که شما یک صدف، صدف در دریا خب این غواص‌ها قوس می‌کنند، زحمات زیادی، تعداد زیادی صدف سربسته بالا می‌آورند. می‌خواهند قیمت بگذارند. سرش را باز می‌کنند نگاه درونش می‌کنند، هر چقدر مروارید هست قیمت دارد. عمل هم سرش را باز می‌کنند اگر درون آن نیت خوب هست قیمت دارد. حالا هر چه نیت بهتر، قیمت بالاتر، مروارید درشت‌تر ارزش‌اش بیشتر. که خب اشعار زیادی هم هست که دیگر... .
شریعتی: بسیار خوب. ان‌شاءالله خداوند به همه ما اخلاص بدهد، ان‌شاءالله خداوند همه ما را از بد دلی دور بکند و امیدوارم توصیه‌ها و مواعظی که حاج آقای صفایی عزیزمان اشاره کردند در ما اثر بگذارد و ان‌شاءالله به سمت معنویت، به سمت ایمان، عمل صالح، حرکت بکنیم و این‌ها یک سرمایه‌گذاری مطمئن برای تک تک ما در این بازار دنیا. صمیمانه از شما ممنون و متشکرم و خیلی سپاسگزارم از لطف و مرحمت شما. در سالروز شهادت امام عسکری (ع) هستیم. ثواب تلاوت آیات را هدیه بکنیم به روح بلند آن حضرت و امیدوارم که از برکاتش تک تک‌مان و فرد فردمان ان‌شاءالله بهره‌مند بشویم. بعد از تلاوت آیات با احترام همراه شما هستیم و در کنار شما.
شریعتی: «اللهُمَّ صَلَّ عَلَی مُحَمَّد وَ آلِ مُحَمَّد وَ عَجِّل فَرَجَهُم». با احترام همراه شما هستیم و در کنار شما. امشب و فردا آغاز ولایت حضرت بقیة الله الاعظم ارواحنا فداء است، امیدوارم که به حق دعای حضرت ان‌شاءالله همه ما عاقبت بخیر بشویم و باشیم در روزگار آمدن‌اش و آن بهار واقعی را ببینیم و جشن بگیریم ان‌شاءالله. وقت در اختیار شماست حاج آقای صفایی عزیز. اشاره قرآنی را بشنویم و ان‌شاءالله خداحافظی کنیم.
حجت الاسلام صفایی بوشهری: خواهش می‌کنم. در آیه شریفه هست: «إِنَّمَا يَخْشَى اللَّهَ مِنْ عِبَادِهِ الْعُلَمَاءُ»، یعنی کسانی از خداوند خشیت دارند یعنی خودشان را در محضر خدا می‌دانند و در محضر خدا خوف دارند که نکند کاری کنند که خدا از آن‌ها ناراحت بشود، پشت به آن‌ها کند. این افراد عالم‌اند. مراد از علما نه دانشمندان مرسوم هست، علما یعنی کسانی که دارای معرفت هستند، معرفت دینی هستند. همین معرفت داشتن یعنی علم داشتن، می‌شوند عالم. می‌فرماید که: «إِنَّمَا يَخْشَى اللَّهَ مِنْ عِبَادِهِ الْعُلَمَاءُ»، تردیدی نیست که کسانی می‌توانند خشیت الهی داشته باشند، خاضع، خاشع، خائف و مودب به آداب حضور در محضر خدا باشند که عالم باشند، با معرفت باشند. این‌ها را بدانند که خدایی هست، در محضر خدا هستند، وظیفه‌ای دارند، نجات و کمال‌شان در تودب به آداب الهی است و دنیایی دیگر فراتر از این دنیا دارند که مقدمه‌اش برزخ است و انتهایش قیامت است و حیات جاوادانه است و نجات و کمال آن جا در دینداری این جا است. این خیلی علم است. لذا می‌فرماید که کسانی از خدا خشیت دارند که این مطالب را بدانند و آگاه باشند. خداوند ان‌شاءالله به همه این را عنایت کند، ان‌شاءالله.
شریعتی: ان‌شاءالله. این معرفت را، این علم را. حاج آقای صفایی عزیز خیلی از شما ممنون و متشکرم. حضور حاج آقای صفایی در برنامه ما بهانه‌ای می‌شود تا به همه جنوبی‌های خونگرم، بوشهری‌های عزیز، با دل و جان سلام بکنیم و ان‌شاءالله شما هم حامل سلام ما و اهالی خوب سمت خدا به مردم عزیز و نازنین بوشهر باشید ان‌شاءالله. دعا کنید و ان‌شاءالله خداحافظی بکنیم.
حجت الاسلام صفایی بوشهری: «اللهُمَّ صَلَّ عَلَی مُحَمَّد وَ آلِ مُحَمَّد». خدایا ظهور آقا امام زمان تعجیل بفرما. دعای خیرش در این ساعات که ساعات خاصی است هم دارای مصیبتی است عظیم، شهادت پدر، و هم آغاز مسئولیتی بسیار عرشی و آن ولایت و امامت، در این ساعات از ایشان تقاضا داریم برای همه ما دعای خیر حضرت بفرماید ان‌شاءالله. چشممان به جمال مبارک‌اش روشن و منور بفرماید. شهدا، امام شهدا، رفتگان عزیز، مردم عزیز، به ویژه والدین غریق رحمت واسعه خودش بدار. طول عمر با عزت و سعادت حضرت مهدی و سرافرازی روزافزون نصیب مقام معظم رهبری بگردان. جمیع مرضای اسلام در هر جایی هستند، مریض‌های مومنین، به ویژه آن مریض‌هایی که در بستر هستند، در بیمارستان‌ها هستند، بیمارهایی که واقعاً شرایط سختی دارند شفای عاجل خداوند عنایت بفرماید. حاجت حاجت‌مندان روا بگرداند. مکر جهان استکبار به اشد وجه به خودشان برگرداند. حسن عاقبت و شفاعت اهل بیت نصیبمان بگرداند. و صلی الله علی محمدٍ وَ آل محمد.
شریعتی: الهی آمین. «اللهُمَّ صَلَّ عَلَی مُحَمَّد وَ آلِ مُحَمَّد وَ عَجِّل فَرَجَهُم». خیلی از شما ممنون و متشکرم. امام عسکری امامی بودند که حج مشرف نشدند. به قول سید حمیدرضا برقعی:
قسمت کعبه نشد تا که طوافت بکند
بر دل کعبه همین داغ فراوان کم نیست
و به قول یکی دیگر از دوستان عزیزمان:
حج نرفتی تو ولی قبله حاجات شدی
تو خودت عین صفا مشعر و میقات شدی و حالا با دل و جانمان به این امام غریب و مظلوم سلام می‌کنیم و کبوتر دلمان را پر می‌دهیم به سمت سامرا. تا فردا و تا سلامی دوباره.