حجت الاسلام نظافت: سلام علیکم. سلام بر شما و همه بینندگان عزیز. در خدمتتان هستیم.
شریعتی: بزرگوارید. حالتان چطور است؟
حجت الاسلام نظافت: الحمدالله، خدا را شکر.
شریعتی: خدا را شکر. خوشحالیم که شما مشهد هستید سلام رسان ما و همه مخاطبان.
حجت الاسلام نظافت: مهم دیگر انگار با جانمان عجین شده است دیگر.
شریعتی: سفیر سمت خدا هستید در مشهد.
حجت الاسلام نظافت: نمی‌شود سلام بگوییم و شما و بعد هم بقیه بینندگان جلوی چشممان رژه نروند.
شریعتی: دلخوشیم به همین لطف شما.
حجت الاسلام نظافت: سلامت باشید. نه، هر که برای دیگران دعا کند در حقیقت برای خودش دعا کرده است.
شریعتی: بله، خیلی خوب. ان‌شاءالله که زیارت حضرت نصیب همه‌مان بشود و زیارت امیرالمومنین که این چهارشنبه‌ها داریم نامه حضرت که وصیت حضرت به امام مجتبی است را مرور می‌کنیم و نکته‌های ناب و لطیف حاج آقای نظافت عزیز را می‌شنویم «قَرِينِ الْأَحْزَانِ» که هفته گذشته همین جا نقطه گذاشتیم.
حجت الاسلام نظافت: بله. «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ/ وَ بِه نَستَعین». 14 ویژگی..
شریعتی: برای جوان.
حجت الاسلام نظافت: حضرت برای جوان به هر انسانی که پا به این عرصه دنیای پر بلا می‌گذارد بیان کردند. رسیدیم به «قَرِينِ الْأَحْزَانِ»، بعدی‌اش «نُصُبِ الْآفَاتِ». «نُصُب» هم چیزی شبیه همان غرض، یعنی سیبل. آفت یعنی آسیب، صدمه. هر انسانی آفت‌ها به سمتش می‌آید، چه به سمت خودش چه به سمت خوبی‌هایش. چون در روایت داریم «لكلِ شيءٍ آفةٌ» هر چیزی آفت دارد. این شی که گفتند هر چیزی آفت دارد چه چیزی است؟ چیزهای بد که سراپا آفت است، مراد شی خوب است. خوبی‌ها آفت پیدا می‌کنند. فدای اهل البیت بشوم که چه تذکراتی دادند.
شریعتی: حواسشان به کجاها بوده است.
حجت الاسلام نظافت: باید مراقب آفت‌ها باشیم. اگر ما می‌خواهیم طرحی داشته باشیم طرح‌های خوب آفت دارد. کاش نمایندگان مجلس، طراحان، برنامه‌ریزان، برای هر طرحی اول این سوال را در ذهنشان ایجاد کنند آفت احتمالی‌اش چیست، آسیب‌اش چیست. بعد برای آن آفت پیشگیری کنند، برای آن آفت هم برنامه داشته باشند نه فقط برنامه. ببینید بعضی از کارهای خوب من می‌ترسم حاشیه درست کند. کارهای خوب خیلی انجام دادیم ولی آسیب داشت، فکرش را نمی‌کردیم که با نیت خوب کارهای خوبی انجام شد... .
شریعتی: ولی به فکر آفت‌اش نبودیم.
حجت الاسلام نظافت: نبودیم، بله. و بعد گرفتاری درست شد. این بد است که ما همواره یک اتفاقی بیفتد، بعد تازه به فکر آفت‌اش باشیم. دقت می‌کنید؟ ما الان از نظر زیست محیطی، از نظر عرض شود خدمت شما مهاجرت، روستاهای ما خالی شده است.
شریعتی: متاسفانه.
حجت الاسلام نظافت: شهر چه خبر است. خب حالا ببینید اگر آن موقعی که برق رفت در روستا اگر می‌گفتیم آسیب و آفت احتمالی‌اش چیست به فکر می‌بودید، اگر آن موقعی که به شهری‌ها کوپن دادیم، به روستایی‌ها ندادیم گفتیم شما که خودتان مرغ دارید، شما که خودتان نمی‌دانم تولیدکننده هستید.
شریعتی: فکر این جا نبودیم.
حجت الاسلام نظافت: نبودیم. آن‌ها گفتند پس چرا، ما هم بیاییم از این سهمیه استفاده کنیم.
شریعتی: امکانات استفاده کنیم.
حجت الاسلام نظافت: همین جور، نمی‌خواهم مثال‌های دیگر بزنم. فرمود: «وآفةُ العلمِ» چیست؟ «النِّسيانُ».
شریعتی: فراموشی.
حجت الاسلام نظافت: حیف است. یک چیزی را یاد بگیریم بعداً به کارمان نیاید. و لذا گفتند، قدیم‌ها علما گفتند «الدَرسُ حَرف وَ التَکرارُ الف» یک بار یاد می‌گیری، ده بار، هزار بار باید تکرار کنی.
شریعتی: تکرار کنی که ماندگار بشود.
حجت الاسلام نظافت: ماندگار بشود. فرمود عبادت، عبادت چیز خوبی است دیگر.
شریعتی: آن هم آفت دارد.
حجت الاسلام نظافت: آفت‌اش ریا است. حیف است. اگر می‌خواهی ریا کنی خودت را به خدا نشان بده نه به خلق. ولی ناخواسته انسان گرفتار خودنمایی می‌شود. «وآفةُ اللّبِّ»؛ لُب یعنی خرد. فرمود: «العُجْبُ» آدم‌هایی که عقلشان خوب کار می‌کند خودشیفته می‌شوند، بعد دیگر به خیرخواهی دیگران توجه نمی‌کنند و خودشان را محروم می‌کنند از مشاوره‌های دیگران. عُجب خیلی بد است.
شریعتی: پناه بر خدا.
حجت الاسلام نظافت: بله. فرمود: «مَنِ اسْتَبَدَّ بِرَأْيِهِ هَلَكَ» کسی که استبداد دارد به اندیشه خودش هلاک می‌شود. خودش را محروم نکند از نظرات دیگران. درست است خوب می‌فهمی ولی نباید فوقش خوب می‌فهمی.
شریعتی: کاش می‌شد تمام این حرف‌ها و این کلمات تابلو می‌شد یک جایی هر روز آن‌ها را می‌دیدیم.
حجت الاسلام نظافت: ورای‌اش تکرار زیاد است تا ملکه وجودمان بشود. «وآفةُ النَّجابةِ»؛ بعضی‌ها شریف‌زاده هستند. پدر ارزشمندی دارد، آفت دارد، گفت کبر است، به خودش نباید ببالد.
شریعتی: فکر کند خبری است.
حجت الاسلام نظافت: بله. گیرم پدر تو بود فاضل، تو چه گیرت می‌آید؟ تو باید خودت این سیر را طی کنی. زیرکی فرمود آفت دارد، خودستایی. جود؛ جود خیلی خوب است فرمود آفت دارد، آفت‌اش اسراف است. سفره‌هایی می‌اندازند بیش از حد پذیرایی می‌کنند، غذاهای دست خورده ته این سفره زیاد است. باید جود را مدیریت کرد، حساب شده، به اندازه، نباید اسراف بیرون بیاید. «آفةُ الجُودِ السَّرَفُ» و ما چقدر گرفتار اسراف هستیم. «وَلَا تُبَذِّرْ تَبْذِيرًا/ إِنَّ الْمُبَذِّرِينَ كَانُوا إِخْوَانَ الشَّيَاطِينِ»، کسانی که بریز و بپاش می‌کنند برادر شیطان هستند چون شیطان می‌خواهد ضربه بزند، راهش این است که ما پول‌هایمان را هدر بدهیم. حیا خوب است ولی آفت دارد، فرمود آفت‌اش می‌شود ضعف یعنی از حقش نمی‌تواند دفاع کند، نمی‌تواند حرفش را بزند. حلم خوب است، آفت دارد. فرمود آفت‌اش ذلت است. نیرومندی فرمود خوب است، آفت‌اش فحش است. حالا فحش رفتاری یا فحش گفتاری، چون فحش یعنی زشتی آشکار. شجاعت خوب است ولی فرمود آفت‌اش بی‌تدبیری است. چون نگران نیست همین طوری می‌زند به هدف.
شریعتی: در واقع هر کدام از این‌ها یک اندازه‌ای دارد دیگر.
حجت الاسلام نظافت: زیاد داریم. حالا من نمونه‌هایی آوردم که اهل البیت (ع) چقدر مطلب برای ما گذاشتند، به یادگار گذاشتند. ما ثروت بادآورده زیاد داریم. البته علمای ما در طول تاریخ زحمت کشیدند ولی ما برای آن زحمت نکشیدیم. ما سلمان فارسی نیستیم که در به در گشته تا پیدا کرده است.
شریعتی: یک گنجی است به ما رسیده است همین جوری بی‌مزد و بی‌منت.
حجت الاسلام نظافت: به دنیا آمدیم ولی این‌ها واقعاً همه هر کدام‌شان من می‌گویم معجزات قولی، یعنی هر کدام‌اش نشان حقانیت اهل البیت (ع) است. خب پس «نُصُبِ الْآفَاتِ».ان‌شاءالله خدای متعال ما و خانواده ما را و تمام خوبی‌های ما را از آفات حفظ کند.
شریعتی: الهی آمین، ان‌شاءالله.
حجت الاسلام نظافت: ویژگی بعدی «صَرِيعِ الشَّهَوَاتِ». هر جوانی، هر انسانی «صَرِيعِ الشَّهَوَاتِ» است. صریع با صاد یعنی زمین خورده. عرب به کشتی می‌گوید مصارع، به کشتی‌گیر می‌گوید مصارعه. هر جوانی از ناحیه شهوات زمین می‌خورد.
شریعتی: خاک مالِ شهوات است.
حجت الاسلام نظافت: بله. بعد شهوات هم جمع است دیگر، یعنی انواع و اقسام دارد. از ناحیه شهوات زمین می‌خورد هر جوانی، به هدف اصلی‌اش نمی‌رسد و شیطان از این طریق آدم را در دام می‌اندازد. شهوت هم باز جزو جبرها است، یعنی انسانی را نداریم که هوس نداشته باشد، شهوت نداشته باشد، و هر روزی و هر دوره‌ای زندگی شهوت تازه‌ای را متولد می‌شود. اول که به دنیا می‌آییم شهوت خوردن است، تازه خیلی معدود شیر مادر. مدام تولد پیدا می‌کند شهوات تازه. بعد شهوت مالکیت، پول داشتن. درست است؟ بعد شهوت دیده شدن، بعد شهوت جنسی، بعد شهوت ریاست. انواع و اقسام دارد. شهوت در لغت به معنای میل و رغبت است. حالا میل به خوردن، میل به داشتن، میل به دیده شدن، میل حتی به اطلاع داشتن.
شریعتی: دانستن.
حجت الاسلام نظافت: بله. دوست دارد آدم فضول است، خدا آدم را فضول آفریده است و خیلی از فضولی بچه‌ها خسته نشوید. کنجکاوی هست، باید جهت بدهیم. خدا انسان را این جور آفریده است. بعد در یک آیه‌ای داریم فرمود: «زُيِّنَ لِلنَّاسِ حُبُّ الشَّهَوَاتِ»، بعد خدای متعال مثال زدند. مزین شده است برای همه مردم محبت شهوات، نه تنها خود شهوت، خود این محبت.
شریعتی: دوستش دارم.
حجت الاسلام نظافت: محبت‌اش. بعد مثال زد. «مِنَ النِّسَاءِ» جنس مخالف، «وَالْبَنِينَ» پسر، پسران که مظهر قدرت هستند در خانواده.
شریعتی: فرزندانت در واقع.
حجت الاسلام نظافت: فرزندان و حالا به جهت وجه قدرت‌اش پسر ویژگی خاصی دارد. «وَالْقَنَاطِيرِ الْمُقَنْطَرَةِ» ثروت هنگفت، طلا و نقره و اسب نشاندار الان ماشین‌های مدل بالا. حالا شهوت که بد نیست، چرا بد نیست؟ چون خدا در وجود ما قرار داده است، خدا چیز بد نمی‌آفریند. درست است؟
شریعتی: بله.
حجت الاسلام نظافت: شهوت پس چه زمانی بد است؟ وقتی ما را زمین بزند، وقتی هدف بشود.
شریعتی: وقتی اسراف کنیم.
حجت الاسلام نظافت: وقتی بت بشود، وقتی اسراف یعنی حلالی است که زیاد مصرف می‌شود، وقتی حرام باشد. این‌ها می‌شود آن شهوتی که از نظر اسلام مظلوم است.
شریعتی: یعنی در واقع یک حد و چارچوبی دارد.
حجت الاسلام نظافت: بله. یعنی هر چه خدا داده است خوب است به شرطی که مدیریت بشود. حالا همین شهوت جنسی که معمولاً ذهن‌ها می‌رود به سمت شهوت جنسی در حالی که عام است شهوات. وسیله قرب به خدا است، یعنی اگر از طریق ازدواج جهت‌دهی بشود ازدواج خیلی برکات دارد، خیلی معنویت در دل ازدواج است، خیلی معارف از طریق ازدواج منتقل می‌شود. آدم‌ها از طریق ازدواج معنای توکل را می‌چشند، بر ترس‌هایشان غلبه می‌کنند، به کمال می‌رسند، خودی‌شان توسعه پیدا می‌کند. تا مجرد است فقط به فکر خودش است، وقتی متاهل می‌شود دغدغه سرپرستی را به عهده می‌گیرد، وقتی فرزنددار می‌شود باز خودی‌اش توسعه پیدا می‌کند. غضب خدا داده است بد است؟ بد نیست، پس دفاع برای چیست، جهاد برای چیست. آن جهاد مدیریت غضب است. کنجکاوی، اگر کنجکاوی نباشد تحقیق و پژوهش معنا ندارد، تدبر در آیات قرآن معنا ندارد، پیشرفت علوم بشری معنا ندارد. شهوت غذا اگر نباشد خب غذا نمی‌خوریم، نیرو نمی‌گیریم، نمی‌چشیم مزه غذا را که شکر بکنیم. خودنمایی؛ خب راه‌اش این است که خودمان را به خدا نشان بدهیم دیگر. یعنی این خودنمایی را خدا به انسان داده است اما دین آمده است به همه این‌ها راه حل خوب‌اش را دادیم، جهت دادیم.
شریعتی: جهت دادیم.
حجت الاسلام نظافت: هر چه که خدا داده است خوب است از جمله شهوت. و چقدر مهم است که جامعه ما به امر ازدواج توجه ویژه کند. من همین جا می‌خواهم بگویم به مسئولین عزیز و خیران و بزرگ‌ترهای فامیل و پدر مادرها به ویژه ازدواج را آسان کنیم و بچه‌هایمان را آماده ازدواج زود کنیم. یعنی سبک تربیتی ما یک جوری باشد که در آن تربیت اجتماعی پررنگ باشد نه تربیت فردی که جامعه‌پذیر باشد، که مسئولیت‌پذیر باشد و بتواند این پسر ما یک خانواده‌ای را به عهده بگیرد. و این ازدواج که دیر انجام می‌گیرد آسیب‌های دینی و روحی فراوان دارد.
شریعتی: فردی و اجتماعی.
حجت الاسلام نظافت: فردی و اجتماعی گرفتاری درست می‌کند. اصلاً اگر ما می‌گوییم این دین خاتم است و برای هر مشکلی طرحی دارد برای طرحی که شهوات از ناحیه شیاطین صورت می‌گیرد طرح‌اش چیست؟ برنامه‌اش چیست؟ راهش همین ازدواج است. در روایت داریم که به هر... . در قرآن داریم خدای متعال به همه بزرگ‌ترها فرمود: «وَ أَنْكِحُوا الْأَيامى‌» به فکر ازدواج بی‌همسرها باشید. اگر هم می‌گویید فقیر هستم خب «يُغْنِهِمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ» اعتماد کنید به خدا، «وَ اللَّهُ واسِعٌ عَلِيمٌ». پدر مادرها نباید کوتاهی کنند، مسئولان نباید در تسهیل ازدواج کوتاهی کنند. و ما متاسفانه پول برای درمان زیاد خرج می‌کنیم، برای پیشگیری خرج نمی‌کنیم. ازدواج پیشگیری می‌کند از بسیاری از گرفتاری‌ها. البته ازدواج تؤام با آموزش، این آموزش خیلی مهم است.
شریعتی: یعنی خود همین ازدواج هم مثل همان نکاتی که گفتید خودش یک آفاتی دارد.
حجت الاسلام نظافت: آفاتی دارد، آفرین. راهش چیست؟ آموزش و تربیت اجتماعی. در روایت داریم اگر کسی فرزندش بالغ شد و می‌تواند حلال در اختیار او قرار بگیرد، «فَلَم یُزَوِجهُ» او را به تزویج درنیاورد و اگر فرزند گرفتار گناه بشود پدر و مادر شریک هستند. و چقدر ظلم می‌کنند کسانی که الگوی ازدواج سخت می‌شوند، یعنی پولدارهایی که ازدواج‌هایی با هزینه‌های سنگین برگزار می‌کنند بقیه هم میل پیدا می‌کنند این کار را بکنند، بعد نمی‌توانند، تاخیر می‌افتد. و چقدر خوب است فرهنگ سازی در این جهت، ازدواج آسان. بسیار اهمیت دارد. به هر حال همه وظیفه دارند و من می‌گویم باید موقوفه‌هایی در جهت ازدواج جامعه داشته باشد، موقوفه. یعنی مثلاً ما الان در همان پروژه‌ای که حضرتعالی آمدید بازدید آن جا یک موردش همین است، یک بخشی از آن توجه به امر ازدواج است.
شریعتی: چقدر خوب.
حجت الاسلام نظافت: بله. سالنی، دو تا سالن پذیرایی برای محرومان مجانی، البته بنا داریم شرط بگذاریم بگوییم آقا این دو تا کتاب را باید بخوانید.
شریعتی: این بهای آن است.
حجت الاسلام نظافت: بله، این بهای آن است. این دو تا کتاب را بخوانید...
شریعتی: که بروند یاد بگیرند زندگی را، سبک زندگی را.
حجت الاسلام نظافت: یاد بگیرند که بعد بله، این زحمت‌هایی که می‌کشند هدر نرود. فرمود اگر کسی ازدواج کند نیمی از دینش را به دست آورده است، برود به دنبال نصف دیگرش باشد. یعنی کدام عمل داریم که با آن نصف دین یک جا به دست بیاید؟
شریعتی: برای ازدواج که حاج آقا خیلی‌ها باید دست به دست هم بدهند که این اتفاق بیفتد. یعنی دولت جای خودش، خانواده‌ها، خود جوان‌ها، جامعه.
حجت الاسلام نظافت: بله. و من نمی‌دانم... .
شریعتی: یعنی یک گره کوری شده است متاسفانه.
حجت الاسلام نظافت: حرام این قدر آسان، حلال سخت. ما در زمین شیطان داریم بازی می‌کنیم. چرا؟ چرا حلال سخت باشد، چرا حرام آسان باشد. در همین نهج البلاغه که افتخار داریم فرمود مرد الهی قفل درب جهنم است و کلید درب بهشت. کلید درب بهشت یعنی حلال را آسان می‌کند.
شریعتی: آسان می‌کند، بله.
حجت الاسلام نظافت: و باید کلی فیلم ساخته بشود تا ازدواج آسان سرزنش نباشد، افتخار باشد. فرهنگ را خراب کردند بعضی‌ها. ما اول انقلاب خدا رحمت کند یکی از بستگان ما شهید شد.
شریعتی: خدا رحمتش کند.
حجت الاسلام نظافت: با افتخار با لباس سپاهی‌اش در آن جلسه عروسی‌اش شرکت کرد و در دو تا اتاق کوچک.
شریعتی: زندگی‌شان را شروع کردند.
حجت الاسلام نظافت: ساده، صمیمیت، بله. بله، با کمترین هزینه‌ها. اصلاً افتخار بود سادگی. چقدر هم خوب است. وقتی ساده زیستی در جامعه افتخار باشد دزدی کم می‌شود، غصه کم می‌شود، کارها روان می‌شود و وقتی که ما تجمل پرستی را باب می‌کنیم داریم به همه ظلم می‌کنیم. من گاهی بعضی از جوان‌ها را شوخی و جدی به آن‌ها می‌گویم تا می‌فهمم ازدواج نکردند می‌گویم شما دارید به چند گروه ظلم می‌کنید. اول به خودت، دوم به آن دختری که سهم توست و منتظر است تو بروی رفیق او باشی، همسفر او باشی، او را از تنهایی بیرون بیاوری. سوم به پدر و مادرت که دوست دارند که داماد و یک عروسی داشته باشند. چهارم به فرزند آینده‌ات که پیر می‌شود، بالاخره پدر خوب است جوان باشد. پنجم به امام زمان‌ات که تو با ازدواج می‌‌توانستی یار تولید کنی. واقعاً این‌ها نمی‌دانم، مسئولین یک فکر جدی‌تری باید بکنند. یعنی ما پول زیاد داریم خرج می‌کنیم، پول‌ها به جا نیست.
شریعتی: سرجایش خرج نمی‌کنیم.
حجت الاسلام نظافت: بله. یک دفعه دیگر هم گفتم در دعای 20 داریم، دعای مکارم الاخلاق. فرمود: «وَ أَصِبْ بی‌سَبِیلَ الْهِدَایةِ لِلْبِرِّ فِیمَا أُنْفِقُ مِنْهُ» خدایا من را هدایت کن پولی که می‌خواهم خرج کنم جای آن را پیدا کنم. با تمام ارادتی که برای اربعین و برای پول برای امام حسین خرج کردن داریم من اعتقادم این است که اگر نصفی از این پول‌ها برای ازدواج خرج بشود امام حسین خوشحال است چون به آن هدف می‌رسیم. نمی‌خواهم بگویم از این بزنند.
شریعتی: بله، روشن است.
حجت الاسلام نظافت: به این طرف توجه بکنید. پیامبر اکرم رمز مخابره کرده است که اگر برای دین می‌خواهید دلسوزی کنید پول می‌خواهید خرج کنید برای ازدواج خرج کنید. نیمی از پول‌هایی که برای دین می‌خواهد خرج بشود برای ازدواج است. «مَن تَزَوَّجَ فقد أحرَزَ نِصفَ دِينِهِ»، پس اگر برای ازدواج... .
شریعتی: تمام آن‌ها یک طرف، این یک طرف.
حجت الاسلام نظافت: بله. یعنی قرض الحسنه‌ها نصفش برای ازدواج بیاید، هر خیراتی که هست برای ازدواج باشد، نصفش. به نظر من جواب می‌گیریم. به هر حال، حالا چون بحث «صَرِيعِ الشَّهَوَاتِ» است در تعقیب نماز عصر داریم به ما یاد دادند بگوییم «اللّٰهُمَّ إِنِّى أَعُوذُ بِكَ مِنْ نَفْسٍ لَاتَشْبَعُ» شهوت اگر رها شود و کنترل نشود... .
شریعتی: سیرشدنی نیست.
حجت الاسلام نظافت: آفرین. سیرشدنی نیست. چرا؟ چون روح ما بیقرار ابدیت است. شما می‌خواهید با این شهوت آرام‌اش کنی...
شریعتی: نمی‌شود.
حجت الاسلام نظافت: روح ما بیقرار خداست، خدا هم یعنی بی‌نهایت. می‌خواهی با دنیا آرام‌اش کنی نمی‌شود. حالا به هر معنایی از آن که باشد. این رمزش است. ولی اگر کنترل‌اش بکنی نه. «اللَّهُمَّ أَغْنِنِي بِحَلَالِكَ عَنْ حَرَامِكَ وَ بطاعتك عَن مَعصيَتِك، وَ بِفَضلِكَ عَمّن سِواك».
شریعتی: ان‌شاءالله.
حجت الاسلام نظافت: تنوع طلبی بشر هم ریشه در همین شهوت افسارگسیخته دارد. الان تنوع طلبی خیلی دارد بشر را اذیت می‌کند. یعنی گاهی ممکن است در هر روزی یک مد تازه‌ای باشد، در هر هفته‌ای.
شریعتی: و همین است که می‌شود «صَرِيعِ الشَّهَوَاتِ» زمین خورده شهوت می‌شود.
حجت الاسلام نظافت: آفرین، و زندگی‌ها را سخت می‌کند. حالا تنوع طلبی ریشه در چه دارد؟ در همین «أَعُوذُ بِكَ مِنْ نَفْسٍ لَاتَشْبَعُ» چون سیر نمی‌شود مدام مدل‌اش را عوض می‌کند شاید با دنیا آرام بگیرد.
شریعتی: و یک سرابی است که واقعاً سراب است.
حجت الاسلام نظافت: این داستان قوم بنی اسرائیل آن قسمتی که برای آن‌ها از آسمان مرغ بریان و حلوا می‌آمد، به حضرت موسی گفتند: «لنْ نَصْبِرَ عَلَىٰ طَعَامٍ وَاحِدٍ» هرگز بر یک نوع غذا صبر نمی‌کنیم. یک روز مرغ، دو روز مرغ، سه روز مرغ.
شریعتی: دیگر بس است، خسته شدیم.
حجت الاسلام نظافت: بله. همواره همین جوری است. لباس هم همین جوری است، نمی‌دانم وسایل زندگی هم تا حدی تنوع خوب است ولی وقتی که دیگر افسارگسیخته می‌شود زندگی را سخت می‌کند، هدف را گم می‌کنیم. 70 سال، 80 سال، همواره دنبال مثل این اسباب‌بازی‌های بچه‌ها می‌سازند و خراب می‌کنند بعضی‌ها هم این جوری هستند. تا پول گیرشان می‌آید یک تغییری در دکوراسیون، یک تغییری در خانه، در تنوعات این جوری. در حالی که نمی‌دانند مشکل ما یک چیز دیگری است و آن نفس رها شده است و نفسی که متصل به خدا نشده است. اتصال به خدای متعال برای ما آرامش می‌آورد، «أَعُوذُ بِكَ مِنْ نَفْسٍ لَاتَشْبَعُ». خب نکته آخر در تربیت به شهوت توجه کنید نه حلال‌اش. یعنی چه؟ یعنی در ارتباط با هر جوانی ببینید پسند حلال او چیست، از آن جا شروع کنید. اصلاً این وسیله ارتباط است شهوت. دوست دارد جوان فوتبال بازی کند، دوست دارد کوهنوردی را، دوست دارد شنا را، این‌ها میل است دیگر، میل طبیعی است که خدا قرار داده است. ما این را وسیله قرار بدهیم. در نهج البلاغه است، یادگار امیرالمومنین است، درک کنید. فرمود: «إِنَّ لِلْقُلُوبِ شَهْوَةً» دل‌ها شهوت دارد، «وَ إِقْبَالًا وَ إِدْبَاراً» دل انسان گاهی میل به یک چیزی دارد، گاهی میل ندارد. فرمود: «فَأْتُوهَا مِنْ قِبَلِ شَهْوَتِهَا» به سراغ دل اگر می‌خواهید بروید از ناحیه میل‌اش بروید، البته میل حلال. یعنی در ارتباط با هر جوانی باید ببینیم میل‌اش چیست، به آن میل توجه کنیم.
شریعتی: به چه تمایل دارد.
حجت الاسلام نظافت: به آن توجه کنیم. خب تفریح، در روایت داریم. امام رضا (ع) را یک جایی دید گفت آقا مثلاً این جا چه کار می‌کنید. فرمودند امام صادق و امام رضا (ع). فرمود: «خرجنا إلى نزهة» آمدیم گردش، آمدیم تفریح با رفقایشان. اگر این تفریح حساب شده باشد اتفاقات خوبی می‌افتد، توجه به پسند حلال. بعد فرمود: «إِنَّ نَزَهُ البُکره» همین است. خدا دل انسان را این جوری آفریده است، اگر مجبورش کنند به کاری کور می‌شود. کور می‌شود یعنی چه؟ یعنی مصلحت آن را نمی‌فهمد. یعنی اگر بگوییم باید نماز بخوانی، کار خراب می‌شود. باید حجاب داشته باشی، نه حجاب را محبوب کنیم. الزامات را شیرین کنیم، محبوب کنیم. و ما در این جهت کم گذاشتیم، نتوانستیم قوانین الهی را محبوب کنیم که آدم‌ها عاشقانه به سمتش بروند. دارد که حضرت یعقوب برادران یوسف پدرشان را با این بهانه قانع کردند که یوسف را جدا کردند. چه گفتند؟ گفتند: «أَرْسِلْهُ مَعَنَا غَدًا يَرْتَعْ وَيَلْعَبْ»، داداش را بفرست بیاید با ما بازی کند و خوش باشد.
شریعتی: برویم بچرخیم کِیف کنیم.
حجت الاسلام نظافت: پیامبر خدا دید حرف منطقی دارند می‌گویند، دهان پیامبر خدا بسته شد. راست می‌گوید یوسف نیاز دارد به بازی. ما کاش تفریحاتمان مدیریت شده می‌بود از نظر تربیتی. من گاهی به طلبه‌ها می‌گویم، می‌گویم فوتبالی که بازی می‌کنید در آن می‌تواند کلاس اخلاق هم باشد، فرصت هم‌افزایی است که پاس بدهی به دیگران، همواره نگویی خودم گل بزنم، فرصت صداقت است که اگر هَند شد کسی نفهمید خودت بگویی هَند شد. فرصت عرض شود جوانمردی است.
شریعتی: اگر کسی زمین خورد دستش را بگیریم بلندش کنیم.
حجت الاسلام نظافت: و خلاصه...
شریعتی: کار جمعی می‌کنیم.
حجت الاسلام نظافت: کار خشن نداشته باشی و از این جهت کشورهای دیگر از ما جلو هستند. و لذا تماشای فوتبال‌شان لذت دارد. این هماهنگی، این همکاری. خلاصه ما می‌توانیم فوتبال تربیت محور درست کنیم، می‌توانیم کوهنوردی و شنای تربیت محور درست کنیم، و ما برای ورزش خیلی پول خرج کردیم، پیوست‌های تربیتی برای آن نگذاشتیم.
شریعتی: و تعریف نکردیم.
حجت الاسلام نظافت: نکردیم. همین جور فکر کردیم پول خرج کنیم درست می‌شود، درست نمی‌شود. خودش هزار و یک آسیب پیدا می‌کند. این طبیعی است که جوان هیجان دوست دارد. این دین ما چقدر قشنگ است، از این من غصه می‌خورم. چقدر زیباست. در یک روایتی است از امام کاظم (ع) که مومن عمرش را چهار قسمت بکند: عبادت، رسیدگی به زندگی، ارتباطات با رفیق خوب، بعد فرمود بین خودش و نفسش خلوت کند تا لذت ببرد. ما آن چه را که جوانان دوست دارند اگر بنشینیم فکر کنیم که از این طریق چگونه می‌شود معارفی را، ارزشی را منتقل بکنیم خیلی کارها می‌توانیم بکنیم ولی ما معمولاً به پسند خودمان توجه می‌کنیم. بالاخره یک عده‌ای می‌آیند هیئت، برای بقیه باید فکری کرد.
شریعتی: چه فکری کردیم؟
حجت الاسلام نظافت: یک عده‌ای می‌آیند پیاده‌روی اربعین، برای بقیه چه کار کردیم؟ تازه همین پیاده‌روی اربعین هم بالاخره بی‌آسیب نیست دیگر. گفتیم ««لكلِ شيءٍ آفةٌ» دیگر.
شریعتی: بله.
حجت الاسلام نظافت: این هم همین جوری است، باید برای آن فکر کرد. خب حتی فیلم، اگر ما بچه‌هایمان فیلم نگاه کنیم. گاهی در قطار من دیدم که یک فیلم، فیلم آموزنده کم داریم. جمهوری اسلامی است، این قدر فیلم خوب تولید شده است، چرا نیست. فیلم هست، آموزنده‌اش نیست. من ندیدم.
شریعتی: می‌بینی باز همان پیوست فرهنگی را ندارد.
حجت الاسلام نظافت: ندارد. سرگرمی درست می‌کنند. ما نیامدیم در این دنیا سرگرم بشویم، آمدیم رشد کنیم. و لذا من به خیلی‌ها گفتم با بچه‌هایتان فیلم نگاه کنید، با بچه‌هایتان اخبار نگاه کنید، این کلیپی که می‌خواهی ببینی خب با هم ببینید. راجع به این‌ها، این‌ها سوژه‌های گفتگوی پدر و مادر و فرزند است. کتابی که می‌خواند، عرض شود خدمت شما فیلمی که با هم می‌بینند خب فیلم جذبه دارد دیگر، بعد می‌شود راجع به آن گفتگو کرد.
شریعتی: و خود همین نفس گفتگو خودش یک دنیا حرف در آن نهفته است.
حجت الاسلام نظافت: بله.
شریعتی: یعنی خیلی‌ها همین هنر گفتگو کردن با بچه‌ها را ندارند.
حجت الاسلام نظافت: ندارند. این توجه می‌خواهد و وقت خالی کردن می‌خواهد و باید بدانیم این خودش عبادت بزرگی است. باید اهتمام قائل باشیم. خب از این عبور کنیم.
شریعتی: «وَ خَلِيفَةِ الْأَمْوَاتِ».
حجت الاسلام نظافت: «خَلِيفَةِ الْأَمْوَاتِ». آخرش امیرالمومنین می‌گویند بابا تو جانشین مردگان هستی. یعنی هر جوانی، هر انسانی «خَلِيفَةِ الْأَمْوَاتِ» است، یعنی ما بازمانده نسل قبل هستیم، یعنی ما یک سلفی داریم و چشم به هم بزنیم خودمان می‌شویم سلف و فرزند ما می‌شود خلف.
شریعتی: می‌آیند جانشین ما می‌شوند.
حجت الاسلام نظافت: باز او می‌شود جانشین ما می‌شود. حالا این در نهج البلاغه هست. خیلی نهج البلاغه مطلب دارد.
شریعتی: خیلی، خیلی. آدم سرمست می‌شود واقعاً.
حجت الاسلام نظافت: اصلاً نهج البلاغه را به نظر من با نهج البلاغه می‌شود شرح کرد و لذا شما می‌بینید من همواره کد از... .
شریعتی: بله از خود نهج البلاغه و عبارات می‌گویید.
حجت الاسلام نظافت: در خطبه 32 داریم امیرالمومنین فرمود: «و اتَّعِظوا بِمَن كانَ قَبلَكُم قَبلَ أن يَتَّعِظَ بِكُم مَن بَعدَكُم»، فرمود پند بگیرید از نسل قبل، قبل از این که نسل بعد بیایند از شما پند بگیرند.
شریعتی: یک روزی تو هم می‌روی همان طوری که دیگران رفتند.
حجت الاسلام نظافت: ما الان «خَلِيفَةِ الْأَمْوَاتِ» هستیم، خب بچه ما هم می‌شود خلیفه ما دیگر. پس ما از فرصتمان استفاده بکنیم و به جوان‌مان این مطلب را بگوییم. حالا در این رابطه یک خطبه‌ای هست خطبه 145. امیرالمومنین فرمود اولاً دنیا این جوری است: «لَا تَنَالُونَ مِنْهَا نِعْمَةً إِلَّا بِفِرَاقِ أُخْرَى»، فرمود نمی‌شود تو به یک نعمت برسی مگر این که یک نعمتی را باید از دست بدهی، یعنی دنیا این جوری است. هزینه رسیدن به نعمت جدید از دست دادن یک نعمت است. حالا عمری باشد، پولی باشد، انرژی‌ای باشد، این که همه را بخواهید با هم جمع بکنید دنیا این جوری نیست. فرمود هیچ کس عمری به او داده نمی‌شود مگر این که یک عمری از او گرفته می‌شود. یعنی اگر ما به امروز رسیدیم دیروز را از دست دادیم. بعد همین جور فرمود که: «وَ لَا يَتَجَدَّدُ لَهُ جَدِيدٌ» هیچ چیز تازه‌ای برایش پیش نمی‌آید مگر این که تازه قبلی کهنه می‌شود. آن وقت خلاصه حضرت فرمود: «وَ قَدْ مَضَتْ أُصُولٌ» ریشه‌ها رفتند، ما شاخه‌اش هستیم.
شریعتی: ای جانم.
حجت الاسلام نظافت: «وَ قَدْ مَضَتْ أُصُولٌ» پدربزرگ‌ها رفتند، ما شاخه آن‌ها هستیم. بعد فرمود: «فَمَا بَقَاءُ فَرْعٍ بَعْدَ ذَهَابِ أَصْلِهِ»، آن بزرگ‌ترها رفتند ما هم می‌رویم. این هم در مورد «خَلِيفَةِ الْأَمْوَاتِ». تمام شد این 14 ویژگی.
شریعتی: و حالا حضرت می‌خواهند نامه را شروع کنند.
حجت الاسلام نظافت: نامه را شروع کنند. بعد شروع که می‌کنند باز ارتباط با قبل دارد. حضرت فرمود من یک چیزی را فهمیدم، «فَإِنَّ فِيمَا تَبَيَّنْتُ» در آن چه که برایم روشن شده است. چه روشن شده است؟ 3 چیز را حضرت فرمود. «إِدْبَارِ الدُّنْيَا عَنِّي» برایم روشن شد که دنیا پشت کرده است که قبلاً هم اشاره کرده بودند، روزگار بر من غلبه کرده است و آخرت به من رو آورده است. پس حضرت می‌گویند من فهمیدم: 1) دنیا پشت کرده است، روزگار بر من غلبه کرده است، آخرت هم به من پشت کرده است.
شریعتی: حضرت در واقع موقعیت مختصات خودشان را دارند شرح می‌دهند.
حجت الاسلام نظافت: حالا دنیا به من پشت کرده است چون دنیا اقبال و ادبار دارد، دنیا به جوان‌ها اقبال دارد، به ما اقبال‌اش کم می‌شود، پیر که می‌شویم دیگر کلاً اقبال ندارد. روزگار هم بر پیرمرد غلبه می‌کند. «وَ مَنْ نُعَمِّرْهُ نُنَکِّسْهُ فِی الْخَلْقِ» او را واژگون می‌کند. بعد هم آخرت رو می‌آورد. یعنی این چنین نیست که بگوییم آقا دنیا پایان زندگی است، بلکه مرگ ما آغاز یک زندگی تازه است. خب حالا منظورتان چیست؟ پدرجان چه می‌خواهید بگویید. فرمود: «مَا يَزَعُنِي عَنْ ذِكْرِ مَنْ سِوَايَ» با توجه به این سه تا نکته که فهمیدم. چه شد؟ دنیا پشت کرده است، روزگار غلبه کرده است، آخرت رو آورده است. فرمود در این فهم یک حالی در من به وجود آورده است که حال هیچ کس را ندارد. مرا باز می‌دارد از ذکر غیر خودم، حوصله ندارم به دیگران فکر کنم. چرا؟ چون «إِقْبَالِ الْآخِرَةِ» است، یعنی آخرت آن قدر سفر... .
شریعتی: عظیمی است.
حجت الاسلام نظافت: عظیم و پر هیجانی است که دیگر اگر آدم به آن توجه کند حوصله ندارد فضولی کند در زندگی دیگران.
شریعتی: وقت فضولی را هم ندارد.
حجت الاسلام نظافت: وقت ندارد، اصلاً نمی‌تواند.
شریعتی: نمی‌تواند.
حجت الاسلام نظافت: پس حالا از نهج البلاغه به شما بگویم. در خطبه 16 حضرت فرمود: «شُغِلَ»، این را می‌توانید حفظ کنید. «شُغِلَ مَنِ الْجَنَّةُ وَ النَّارُ أَمَامَهُ» فرمود کسی که جلوی روی او بهشت و جهنم هست، «شُغِلَ». «شُغِلَ» یعنی ذهنش مشغول است، یعنی نمی‌تواند بی‌توجه بشود، بگذرد، بیخیال‌اش بشود. چیزهای دیگر را می‌شود بیخیال‌اش شد، اگر کسی به بهشت و جهنم توجه کند نمی‌تواند بیخیال‌اش بشود.
شریعتی: «سَاعٍ سَرِيعٌ نَجَا».
حجت الاسلام نظافت: «سَاعٍ سَرِيعٌ نَجَا، وَ طَالِبٌ بَطِي‏ءٌ رَجَا، وَ مُقَصِّرٌ فِي النَّارِ هَوَى». ولی حضرت فرمود متاسفانه آدم‌ها سه دسته می‌شوند که شما اشاره کردید. بعضی سعی و سرعت را با هم دارند این‌ها نجات پیدا می‌کنند، این‌ها خود اهل البیت هستند. بعضی مثل ما می‌خواهند ولی کند هستند، «طَالِبٌ بَطِي‏ءٌ» این‌ها امیدوار باشند. بعضی‌ها هم کوتاهی می‌کنند فرمود «هَوَی». «هَوَی» یعنی می‌افتد در آتش جهنم.
شریعتی: ان‌شاءالله جزو این دسته سوم نباشیم.
حجت الاسلام نظافت: بعد آیات عجیبی در وصف قیامت در قرآن است. کاش خدا روزی‌مان کند بخوانیم و اشک بریزیم. قرآن همراه با اشک خیلی خوب است، چه اشک شوق، چه اشک خوف. می‌دانید قرآن را گفتند با حالت حزین بخوانید، «فَقرَءُ حَزینا». ظاهراً با این حالت حزن انسان دریافت بهتری دارد. حالا آیاتش خیلی عجیب است. مثلاً فرمود: «يَا أَيُّهَا النَّاسُ اتَّقُوا رَبَّكُمُ»، «إِنَّ زَلْزَلَةَ السَّاعَةِ شَيْءٌ عَظِيمٌ» زلزله قیامت فرمود خیلی عظیم است. خدای با‌عظمت می‌گوید زلزله قیامت عظیم است. فرمود قیامت روزی است که اگر مادری باشد که بچه‌اش را دارد شیر می‌دهد در آن شرایط به بچه‌اش بی‌توجه می‌شود.
شریعتی: پناه بر خدا.
حجت الاسلام نظافت: فرمود سقط می‌کنند جنین‌شان را، «وَتَضَعُ كُلُّ ذَاتِ حَمْلٍ حَمْلَهَا وَتَرَى النَّاسَ سُكَارَىٰ» مردم گویا مست شدند. یعنی این قدر از خود بی‌خود شدند، وحشت‌زده شدند. فرمود ولی مست نیستند، عذاب خدا شدید است. «إِذَا زُلْزِلَتِ الْأَرْضُ زِلْزَالَهَا/ وَأَخْرَجَتِ الْأَرْضُ أَثْقَالَهَا»، این هم همه عزیزان شنیدند. در سوره قیامت داریم، سوره معارج. ببخشید سوره معارج. فرمود: «إِنَّهُمۡ يَرَوۡنَهُۥ بَعِيدٗا» قیامت را دور می‌بینند، «وَنَرَاهُ قَرِيبًا» ولی ما نزدیک می‌بینیم. بعد فرمود قیامت «وَلَا يَسْأَلُ حَمِيمٌ حَمِيمًا» دوست‌های جان جانی سراغ دوستشان را نمی‌گیرند. ممکن است بگوییم خب نمی‌بیند. فرمود: «يُبَصَّرُونَهُمْ» دوستش را به او نشان می‌دهند، حوصله ندارد به او فکر کند. بعد فرمود: «يَوَدُّ الْمُجْرِمُ» مجرم آرزو می‌کند بچه‌هایش برود جهنم ولی خودش نرود.
شریعتی: آن‌ها را بدهد خودش نجات پیدا کند.
حجت الاسلام نظافت: بعد می‌بیند نمی‌شود می‌گوید زنم برود، «وَصَاحِبَتِهِ». می‌بیند نمی‌شود، می‌گوید «وَ اَخیه» برادرم برود جهنم. می‌بیند نمی‌شود، می‌گوید «وَ فَصِيلَتِهِ الَّتِي تُؤْوِيهِ‏» تمام قبیله‌اش بروند جهنم تا او نرود. بعد سخاوتش بیشتر می‌شود، «وَمَنْ فِي الْأَرْضِ جَمِيعًا» همه اهل زمین بروند جهنم تا او نرود. «ثُمَّ يُنْجِيهِ» که خطاب می‌آید «كَلَّا ۖ إِنَّهَا لَظَىٰ» این آتشی است که شعله‌ور شده است و این آتش می‌داند دنبال چه کسی باید برود. «تَدْعُو مَنْ أَدْبَرَ وَتَوَلَّىٰ». در خطبه 116 داریم امیرالمومنین فرمود اگر آن چه را که من می‌دانم شما می‌دانستید از قیامت، فرمود سر به بیابان می‌گذاشتید. «لَخَرَجْتُمْ إِلَى الصُّعُدَاتِ تَبْكُونَ عَلَى أَعْمَالِكُمْ» گریه می‌کردید بر عمل‌هایتان، به سر و صورتتان می‌زدید. اموالتان را رها می‌کردید بدون نگهبان، «لَتَرَكْتُمْ أَمْوَالَكُمْ لَا حَارِسَ لَهَا». اموالتان را به هیچ کس نمی‌سپردید و فقط به فکر خودتان بودید، «لَهَمَّتْ كُلَّ امْرِئٍ مِنْكُمْ نَفْسُهُ لَا يَلْتَفِتُ إِلَى غَيْرِهَا».
شریعتی: یعنی عظمت را که می‌بینی، آن بزرگی و هولناکی را، این جا هم حضرت می‌گویند دیگر بیخیال همه شدی.
حجت الاسلام نظافت: بله. دنیا همین جوری است. شما در زلزله دیدید؟ زلزله دنیا چیزی نیست در مقایسه با آن زلزله. یکی از بستگان می‌گفت که یک وقت احساس کردیم زلزله شد. از خانه زدیم بیرون. بعد متوجه شدیم آن بچه کوچک را فراموش کردیم بیاوریم.
شریعتی: ای داد بیداد.
حجت الاسلام نظافت: به شوهرم گفتم تو برو بیار، گفت تو برو بیار. این جوری می‌شود.
شریعتی: پناه بر خدا.
حجت الاسلام نظافت: بله. زلزله قیامت... . بنابراین امیرالمومنین می‌گویند که من حوصله دیگران را ندارم. بعد فرمود: «غَيْرَ أَنِّي حَيْثُ تَفَرَّدَ بِي دُونَ هُمُومِ النَّاسِ هَمُّ نَفْسِي» حال که چنین است من یک همّ دارم و آن دغدغه خودم است، غصه خودم را بخورم.
شریعتی: یعنی به خودم رسیدگی کنم.
حجت الاسلام نظافت: « فَصَدَفَنِي رَأْيِي» دیگر فکرم دنبال دیگران نمی‌رود، فکر و رای من بازداشته شده است از این که به دیگران توجه کنم، فضولی کنم به دنیای دیگران. فلانی چقدر پول دارد، دعوایشان سر چیست، کنجکاوی‌های بیجایی که بعضی‌ها دارند، نمامی‌هایی که دارند.
شریعتی: حالا که این جوری است به خودم برسم.
حجت الاسلام نظافت: به خودم. «وَ صَرَفَنِي عَنْ هَوَايَ» فرمود این وضعیت مرا از هوای نفس تمایلات بازداشته است. یاد آخرت عامل کنترل هوس‌ها است طبق این بیان. بعد فرمود: «وَ صَرَّحَ لِي مَحْضُ أَمْرِي» امر خالص من برای من آشکار شده است، یعنی این که من مسافر هستم.
شریعتی: رفتنی هستم.
حجت الاسلام نظافت: باید بروم. و ما از این غافل هستیم. امیرالمومنین می‌فرمایند این. آن وقت حالا، فرمود: «فَأَفْضَى بِي إِلَى جِدٍّ لَا يَكُونُ فِيهِ لَعِبٌ» نتیجه این جریان فکری توجه به آن سه تا نکته است. فرمود من کشیده شدم به یک جدیتی که اصلاً با لعب آمیخته نیست. حالا این را فکر کنم باید بعداً، جلسه بعد توضیح بدهیم که جدیت‌های ما با لعب آمیخته است. آن لعبی که حضرت می‌گویند منظورشان چیست.
شریعتی: یعنی جدی‌هایمان هم جدی نیست.
حجت الاسلام نظافت: جدی‌هایمان جدی نیست، آمیخته با لعب است.
شریعتی: باز هم شوخی در آن است.
حجت الاسلام نظافت: حضرت می‌گویند جدی‌های من هیچ گونه لعبی ندارد. البته امیرالمومنین با بچه‌هایش بازی می‌کرده است، کشتی می‌گرفته است، ولی آن لعب حضرت عبادت بوده است. این لعب معنای خاصی دارد که اگر فرصت باشد.
شریعتی: ان‌شاءالله. خیلی از شما ممنون و متشکرم حاج آقای نظافت. نکته‌های خوبی را شنیدیم و امیدوارم که با یاد مرگ زندگی کنیم به معنای واقعی کلمه. با مرگ زندگی کن و با زندگی بمیر. به نظرم این خیلی می‌تواند موثر باشد و کمک بکند و امیدوارم به تعبیر امیرالمومنان «كَفي بِالْمَوْتِ واعِظاً» و نکته کلیدی حضرت در این وصیت همین یاد مرگ است و معادباوری و امیدوارم که لحظاتمان قرین با این نکته بشود. خیلی ممنونم از توجه‌تان. برای مشارکت در طرح رد مظالم که یک سنت هر ساله است عزیزانمان می‌توانند با ما همراه بشوند. برای اطلاع از جزئیات بیشتر به کانال ما، به سایت ما می‌توانند مراجعه کنند. با اجازه‌ای که برنامه سمت خدا هر سال ایام ماه ربیع الاول از دفتر مراجع معظم تقلید می‌گیرد. یک اتفاق خوبی که افتاده است حاج آقای نظافت، خیلی گفتیم یک مقدار بارمان سبک بشود.
حجت الاسلام نظافت: خیلی طرح خوبی است. من خودم سال‌های قبل متوجه شدم فیض بردم از این ابتکار شما.
شریعتی: الحمدالله.
حجت الاسلام نظافت: یعنی خودم هم چنین کاری کردم.
شریعتی: خدا ان‌شاءالله خیرتان بدهد.
حجت الاسلام نظافت: بله. چقدر این ابتکارها خوب است. جامعه ما خیلی محتاج ابتکار است. و در روایت داریم اگر کسی بنیان‌گذار کار خوبی باشد در ثواب کارهای آن‌ها شریک است و شما شریک هستید.
شریعتی: ان‌شاءالله. دلخوشیم.
حجت الاسلام نظافت: و تهیه‌کننده محترم.
شریعتی: سلامت باشید. زحمات دوستان، جناب آقای رکنی عزیز که جا دارد صمیمانه از ایشان تشکر بکنم و اتفاق مبارکی است که دیگر شما بدون نیاز به اجازه مرجع تقلیدتان تا سقف 500 هزار تومان می‌توانید خودتان مظالمی که به گردنتان هست اگر صاحبان حق را نمی‌شناسید خودتان از طرف آن‌ها صدقه بدهید و ان‌شاءالله که معجور باشید. بعد از تلاوت آیات همراه شما هستیم و در کنار شما.صفحه440قرآن کریم

شریعتی: «اللهُمَّ صَلَّ عَلَی مُحَمَّد وَ آلِ مُحَمَّد وَ عَجِّل فَرَجَهُم». به حضرت رضا هم با دل و جان سلام می‌کنم و امیدوارم که زیارتشان رزق و روزی همه ما بشود ان‌شاءالله. خیلی‌ها از دیون دولتی پرسیدند که اگر از بیت المال حقی را ضایع کردیم قصه‌اش با رد مظالم فرق می‌کند. شماره کارتی را دوستان قید می‌کنند و ذکر می‌کنند، زیرنویس می‌کنند، ان‌شاءالله می‌توانید دیونی که به دولت بدهکارید در واقع به این شماره کارت واریز بکنید و امیدوارم که حقی به گردن کسی نباشد و بارمان ان‌شاءالله سبک بشود. وقت در اختیار شماست حاج آقای نظافت.
حجت الاسلام نظافت: روایت داریم که در نهج البلاغه، سه نوع ظلم برای هر کسی مطرح است. ظلم سومی که حضرت می‌گویند فرمود ظلم «لایُترَک» است. نفرمود بخشیده نمی‌شود، فرمود رها نمی‌شود، یقه‌ات را می‌گیرند، و آن حق الناس است. حالا داستان ظلم به بیت المال که دیگر بسیار سخت‌تر است چون اگر ما به یک نفر بدهکار باشیم سروکارمان با یک نفر است، سروکار با یک ملت بسیار سخت است. و به شما می‌گویم هیچ کس روز قیامت نخواهد بخشید مگر این که زیاد داشته باشد. امکان ندارد کسی خودش محتاج باشد و ببخشد. عرض کردیم، الان آیات را خواندیم، آیات قیامت را دیگر. بنابراین این داستان حق الناس را جدی بگیریم. و برای ادارات هم اگر کسی ماشین بیت المال را بد استفاده کرده است جبران کند، اگر کسی حقوق گرفته ولی کار مردم را راه نینداخته است. مثلاً من گاهی رفتم در بعضی از ادارات دیدم دارد کار شخصی‌اش را انجام می‌دهد، یا دارد با موبایل‌اش کار دیگری انجام می‌دهد در حالی که ارباب رجوع منتظر است. یا فرض بفرمایید که بیت المال، به بیت المال لطمه‌ای زدند، یا پول را بی‌جا خرج کردند. به طرق مختلف آدم‌ها مدیون بیت المال هستند و کار بسیار سخت می‌شود. ان‌شاءالله که خدای متعال مدد کند. توصیه هم بکنیم به دیگران. چقدر خوب است زمینه توبه دیگران را فراهم بکنیم و برای آینده یک کاری بکنیم که باز دیگر محتاج توبه دوباره نشویم.
شریعتی: نشویم. و مسیر بندگی را و مسیر طاعت را برای هم هموار بکنیم ان‌شاءالله. پس برای پرداخت رد مظالم تا سقف 500 هزار تومان خودتان می‌توانید از طرف صاحب آن حق که او را نمی‌شناسید به فقرا این صدقه را پرداخت کنید و بیشتر از آن باز نیاز به اجازه دارد و برای دیون دولتی هم که اگر خدایی نکرده از بیت المال حقی را ضایع کردید شماره کارتی که دوستان ما زیرنویس می‌کنند. بهترین‌ها را برای همه شما آرزو می‌کنم. خیلی‌ها گرفتاری دارند، مشکل دارند، الهی که به حق امام رضا حاجت روا بشوند. شما دعا بکنید به نفس گرم دوستانمان و آمین شما.
حجت الاسلام نظافت: خدایا به حق محمد و آل محمد ما را مدیون احدی از خلقت مگردان. سفر پر خطر مرگ را بر ما آسان بفرما. هنگام مردن امام رضا (ع) را به فریاد ما برسان. و در قیامت هم ما را همنشین امام رضا (ع) قرار بده.
شریعتی: الهی آمین. گفت: شک ندارم که پس از مرگ ملائک گویند از دل قبر خودت خیز که مهمان داری ما سراسیمه بپرسیم که آن مهمان کیست و بگویند که مهمان ز خراسان داری. «السلامُ عَلَیکَ یا عَلی بنِ مُوسیَ الرِضا». بهترین‌ها نصیبتان تا سلامی دوباره.