حجت الاسلام نظافت: سلام علیکم محضر شما و همهی بینندگان عزیز.
شریعتی: چقدر خوشحالیم که شما را میبینیم.
حجت الاسلام نظافت: ما هم همینطور.
شریعتی: بزرگوارید. توفیقی است برای ما از مشهد چه خبر؟
حجت الاسلام نظافت: خیلی خوب الحمدالله.
شریعتی: الحمد الله. سلام ما را محضر حضرت رضا برسانید.
حجت الاسلام نظافت: حتماً مکرر. دیگر نمیشود ما مشرف شویم، و شما و سمت خدایان مقابل چشمان ما نیاد.
شریعتی: خدا انشاءالله حفظ کند شما را. خیلیها آرزوی زیارت مشهد الرضا را دارند انشاءالله به زودی زود نصیبشان شود بروند آن هوای ناب و بینظیر حرم را نفس بکشند، امروز هم خدمت شما هستیم با دل و جان بحث شما را خواهیم شنید.
حجت الاسلام نظافت: «اعوذُ بِالله مِنَ الشَّیطانِ الرَّجیم» «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ وَ بِه نَستَعین»
بحث ما پیرامون عزت بود. در اهمیت عزت همین بحث که، خدای متعال فرموده است: مومن حق ندارد خودش را ذلیل کند میدانید بعضی از چیزها را خدا به خودمان باز گذاشته است همه تو همهی امور خدای متعال ورود نکرده است یک منطقة الفراغی هم هست، به اختیار خود انسان است از جمله چیزهای که خدا فرموده است به اختیار خودت نیست بحث ذلّت است، خدا غیور است دوست ندارد بنده مومنش خوار و ذلیل باشد و لذا در این بحث زیاد تکیه شده است در روایت داریم عزت دست خود آدمها است «الرّجُلُ حيثُ اختارَ لنَفسِهِ» یعنی هر کسی هر جور انتخاب میکند برای خودش عزت را انتخاب میکند یا ذلت را «نامهوم 00:03:40» اگر خودش را حفظ کند از عوامل ذلت میرود بالا، خدا به آن حرمت میدهد، عزت میدهد، آبرو میدهد.
شریعتی: عزیز میشود.
حجت الاسلام نظافت: عزیز میشود، «و إن ابتَذَلَها» اگر خودش را مبتذل کند خوار کند پست میشود بنابراین از جمله جاهایی که به خود انسان خدای متعال "تَکْویناً" باز گذاشتد همین است یعنی تشریحاً خدا میگوید خودت را ذلیل نکن اما تکویناً میگوید دست خودت است یعنی میتوانید مثل اینکه خدای متعال میفرماید خودت را داخل دره نینداز اما اگر کسی میخواهد بندازد جلوی آن را نمیگیریم.
شریعتی: یا شاید میشود گفت که خداوند میفرماید که تو را من آفریدم این عزتت را حفظ کن.
حجت الاسلام نظافت: بله. شاید در تأیید این فرمایش شما آن عبارت باشد که فرمود که: خدا تو را آزاده آفریده است «ا تَکُنْ عَبْدَ غَیْرِکَ وَ قَدْ جَعَلَکَ اللّهُ حُرّاً» بردهی غیر خودت نشو. خدا تو را آزاده آفریده است برده شدن یعنی ذلّت.
شریعتی: و این یعنی دست خودت است.
حجت الاسلام نظافت: و این دست خودتت است فقط بردگی در برابر یک کسی که منجر به عزت میشود و آن خدا است، و هر جا که خدا میگوید سر خم کن «إِلهِی کفی بِی عِزّاً أَنْ أَکونَ لَک عَبْداً» خدایا برای من همین عزت همین بس که بندهی تو باشم. یکی از عوامل عزت امنیت است خیلی مهم است امنیت، امنیت عدل نان است «فَلْيَعْبُدُوا رَبَّ هذَا الْبَيْتِ الَّذِي أَطْعَمَهُمْ مِنْ جُوعٍ وَ آمَنَهُمْ مِنْ خَوْفٍ» اصلاً خدا وقتی امنیت نباشد توقع عبادت ندارد وقتی هم که گرسنه هستیم توقع ندارد، میفرماید: «فَلْيَعْبُدُوا رَبَّ هذَا الْبَيْتِ» عبادت کنند خانهی این کعبه را خدای این کعبه را، خدایی که آنها را سیر کرد و امنیت به آنها داد امنیت بسیار اهمیت دارد و لذا یکی از چهار مأموریتی که امیرالمومنین به مالک اشتر دادند در ابتدای نامهی 53 بحث جهاد است، مبارزه، مبارزهی با دشمنان در نامهی در خطبهی 27 داریم که امیرالمومنین بعد از اینکه سپاه معاویه حمله کردند شهر انبار غارت کردند و خلاصه به ناموس مسلمانها تجاوز شد امیرالمومنین فرمودند: کسی از غصهی تسلط دشمن بر ناموس بمیرد نه باید جا دارد نه باید ملامت کرد آن را، بلکه باید تشویق کرد آن را و باریکلا گفت در همان خطبه دارد امیرالمومنین میفرمود: من به شما بارها گفتم «اغْزُوهُمْ قَبْلَ أَنْ يَغْزُوكُمْ» گفتم بجنگید با دشمن قبل از اینکه با شما بجنگند نگذارید جنگ بیاید به درون خانه «فَوَاللَّهِ مَا غُزِيَ قَوْمٌ قَطُّ فِي عُقْرِ دَارِهِمْ إِلَّا ذَلُّوا» فرمود هر قومی که جنگ درون خانهیشان کشیده شد به ذلت کشیده شدند یادمان نمیرود اتفاقات تلخی در خرمشهر در آبادان در سوسنگرد افتاد در مهران افتاد.
شریعتی: آمدند چه کردند.
حجت الاسلام نظافت: بله. و یادمان نمیرود وقتی که داعش رفتند عراق با مسیحیهای عراق با مسلمانهای عراق چه کردند در سوریه چه کردند هر جا دشمن ورود پیدا کرده است به ذلت کشانده است هم عرض شود تخریب کرده است هم، عرض شود کشته است خوار کرده است این داستان آن است یعنی ملتی که اهل جهاد باشد اهل مبارزه باشد عزیز میشود و لذا در نهجالبلاغه داریم «و الجِهادَ عِزّا لِلإسـلامِ» امیرالمومنین میفرمود: خدا مبارزه را واجب کرد برای اینکه اسلام و مسلمانان عزیز باشند به همین دلیل گفتند پول خرج کردن برای امکانات نظامی عین سرمایه گزاری است هدر نمیرود «وَ اَعِدّوا لَهُم مَااستَطَعتُم مِن قُوَّة وَمِن رِباطِ الخَيلِ تُرهِبونَ بِهِ عَدُوَّ اللَّهِ وَعَدُوَّكُم» فرمود هر چه که میتوانید قوت آماد کنید حالا آن موقع فرمود اسبهای جنگی آماده کنید الان شهر موشکی داریم همین جا خدا قوت میگوییم به دانشمندانی که دارند این زحمات را میکشند و این عرض شود افتخارات را در صنعت نظامی برای ما به ارمغان آوردند.
شریعتی: این عزت و اقتدار ما است دیگر.
حجت الاسلام نظافت: بله. و گرامی میدایم یاد شهید تهرانی مقدم را و عجیب است ما آقای شریعتی موشکهای نقطهزن داریم ولی صنعت خوردو را چرا اینگونه هستیم.
شریعتی: متاسفانه.
حجت الاسلام نظافت: چرا؟ گیر کار کجا است یعنی.
شریعتی: آنجا خواستیم و توانستیم اینجا نخواستیم.
حجت الاسلام نظافت: نمیشود بخشید این اشتباهات را این خطاها را یک جای کار میلنگد، واقعاً اگر بخواهیم میتوانیم مایی که یک زمانی بوده است برای مقابله با صدامیها آرپیجی نداشتیم امکانات نداشتیم با دست خالی میجنگیدیم حالا الحمدالله با این همه مجاهدت علمی و تلاشها و فداکاریها به این مرحله رسیدیم. خب بعد خدای متعال میفرماید: «تُرْهِبُونَ بِهِ عَدُوَّ اللَّهِ وَ عَدُوَّكُمْ» یکی از راههای ایجاد امنیت که اصلاً جنگ نشود فرمود دشمنتان را بترسانید یعنی ترساندن دشمن مانور داشتن مانور نظامی امکانات را به رخ دشمن کشیدن این پیشگیری میکند از جنگ بعد در ادامهی آیه دارد «وَما تُنفِقوا في سَبيلِ اللَّهِ يُوَفَّ إِلَيكُم» هر پولی که در راه خدا اینجا منظور از راه خدا یعنی امکانات نظامی هر مقدار پول خرج کنید فرمود به شما بر میگردد ضرر نمیکنید چون پیشگیری میکنید چون وقتی جنگ شود همه چی با هم از دست میرود هم سرمایه انسانی از دست میرود، هم عزت از دست میرود، هم عرض شود اموالمان تخریب میشود پس ملتی که عزت میخواهد باید قوی باشد و قدر امنیت خود را بداند این یکی از عوامل عزت هست و عرض شود خدمت شما که حالا ناامنی انواعی دارد گاهی ناامنی از بیرون از مرزها است که خب باید مرزبانان حواسشان جمع باشد و ما هم باید مرزبانان را دعا کنیم جالب است یک دعایی هست در صحیفه سجادیه امام سجاد علیه السلام مرزبانان را دعا میکنند و آن مرزبانان از قضاء سربازهای یزید هستند.
شریعتی: ولی حضرت دعایشان میکند.
حجت الاسلام نظافت: آره. چرا؟ چون کلان دگرند یعنی میگویند آقا بألاخره مرزهای مسلمانها را دارند حفظ میکنند.
شریعتی: آن انسجام و حاکمیت را حضرت میبینند.
حجت الاسلام نظافت: کلیت دنیای اسلام مهم است همهی ما پس باید قدردان مرزبانان هستیم، همین جا هم باز به آن عزیزان سلام میگوییم.
شریعتی: یک وقتی هم دعای آن را با حاج آقای فرحزاد ما اینجا مرور کردیم که اگر الان بینندهی برنامه ما هستند با دل و جان به آن سلام میکنیم عرض دلتنگی.
حجت الاسلام نظافت: ما هم سلام عرض میکنیم خدمت حاج آقای فرحزاد و سلام عرض میکنیم خدمت مرزبانان عزیز.
شریعتی: همهی مرزبانها.
حجت الاسلام نظافت: همهی آنها، و ما غافل هستیم گاهی که آنها بألاخره دور از خانه، دور از کاشانه.
شریعتی: در مناطق صعب العبور.
حجت الاسلام نظافت: دور از خانواده مناطق سخت، هوای گرم هوای سرد باید دعا کرد اینها را این از آن جاهایی که برای دیگران دعا میکنید به روشنی آدم میفهمید که دعایی برای مرزبان دعایی برای خودمان است. یک ناامنیهای هم گاهی از داخل جامعهی اسلامی ایجاد میشود این هم ذلت میآورد امنیت عامل عزت است حالا برای بیرون از مرزها خب مرزبانان به رخ کشیدن مراقبت جهاد برای داخل توسط اراذل و اوباش اتفاق میافتد که باید مراقبت کرد چه کار باید کرد برای اینکه ناامنیهای داخلی اتفاق نیفتد. اولاً برخورد قاطع خیلی لازم است یعنی آن دفعه هم بحث شد «وَ لَكُمْ فِي الْقِصاصِ حَياةٌ» زندگی اگر میخواهیم اینجاها دیگر جای ترحم نیست خدا از همه مهربانتر است کسی از خدا مهربانتر نیست آن خدای مهربان فرموده است آقا دست دزد را قطع کنید حدود الهی را جاری بکنید و اگر کسی جامعه را ترساند و ناامنی ایجاد کرد و حکم محارب پیدا کرد به خاطر خودش و به خاطر جامعه و به خاطر مردم ترحم خود را کنترل کنید و او را برخورد سخت و قاطع با آن داشته باشید این هم یک نکتهی بسیار مهم. برای پیشگیری از ناامنیهای داخلی فقط قاطعیتهای اینگونه کفایت نمیکند باید با ریشهها هم برخورد کرد اولاً باید کار تربیتی و فرهنگی کرد.
شریعتی: زیر ساختهای فرهنگی باید درست و اصلاح شود.
حجت الاسلام نظافت: نسل جوان را نباید رها کرد نباید بی دفاع گذاشت در برابر دشمن.
شریعتی: اینجا یک مرزبانی را میخواهد.
حجت الاسلام نظافت: این هم مرزبان میخواهد. اتفاقاً از قضاء روایت داریم که علما کارشان همین است.
شریعتی: مرزبانی عقیده.
حجت الاسلام نظافت: آفرین، علما باید حالا عقیده کجای عقیده که تو خلاء نیست عقیده در ذهن آدمها است یعنی مرزبانی از انسانها مومنین یعنی مدام باید ارتباط داشته باشند علما با نسل جوان رفیق باشند به آنها آرامش دهند، امنیت دهند که آنها حرف دلشان را بزنند نترسند که بگویند آقا تو مرگ بر ضد ولایت فقیه تکفیر کنند تسفیق کنند، اینها آقا «فَسْئَلُوا أَهْلَ اَلذِّكْرِ» قرآن میکند میگوید سؤال کنید باید آدم آرامش داشته باشد شبهشان را مطرح کنند.
شریعتی: بتوانند حرف بزنند.
حجت الاسلام نظافت: حرف بزنند نگران هم نباشند، نگران برچسب نباید باشند گفت و گو، گفت و گو هم یک مقدماتی دارد صمیمت، محبت یعنی علما مثل پدر هستند حالا علما که میگوییم بعضیها هم امامه ندارند جزو عالم به حساب میآیند خود شما ماشالله این همه شاگردی کردید فرقی نمیکند هر کسی که آگاهی دارد ببینید درجه درجهای است اساتید دانشگاه معلمان عزیز هر کسی که فرهیختگی دارد.
شریعتی: حتی پدرها و مادرها.
حجت الاسلام نظافت: پدرها بله، همه وظیفه دارند کار فرهنگی و تربیتی لازم هست یک نامهای هست در نهجالبلاغه نامهی پر افتخار نامهی 31 نامهی امیرالمومنین به امام حسن مجتبی در حقیقت به تک تک فرزندانمان و به تک تک خودمان آنجا به پدر و مادر امیرالمومنین به امام حسن مجتبی در حقیقت دارند کد میدهند به بزرگترها به پدر مادرها فلسفهی نامه نوشن را امیرالمومنین اینگونه میگویند: فرمود پسرم من دیدم دارد سنم زیاد میشود دارم به آخر خط میرسم از طرفی «رَأَيْتُنِي أَزْدَادُ وَهْناً» آدم پیر میشود روز به روز بدنش ضعیفتر و سستتر میشود، دیدم روز به روز دارم ضعیفتر میشوم «بَادَرْتُ بِوَصِيَّتِي إِلَيْكَ» عجله کردم برای وصیت نوشتن یعنی هر مربی هر پدری باید زودتر از دشمن پیام خود را منتقل کند، دشمن دنبال شکار دلهای جوانان است اگر او زودتر کاشت او برنده است هر که بکارد همان است هر چه کاشته شود همان درو میشود اگر ما ناهنجاریهای را میبینیم پیدا است که ما به رسالت خود عمل نکردیم در رقابت با دشمن او جوان ما را شکار کرد بعد حضرت فرمود: من در این نامه نکاتی را میآورم قبل از اینکه نکات مهم را، قبل از اینکه اجلم فرا برسد و قبل از اینکه نتوانم حرفهای دلم را به تو بگویم بعد فرمود که: «أَوْ يَسْبِقَنِي إِلَيْکَ بَعْضُ غَلَبَاتِ الْهَوَى وَ فِتَنِ الدُّنْيَا» حضرت نگران است نگران سبقت دو چیز است آن دو چیز چیست؟ 1: هوسهای غالب 2: فتنهها، میگوید آقا به جوان خود میگوید من به تو نامه نوشتم حرفهای دلم را بگویم قبل از اینکه هوسها بر تو غلبه کند و یا فتنههای دنیا بر من سبقت بگیرند یعنی مربیها پدرها دو تا رقیب دارند 1: دشمن 2: دشمن درون هر انسان.
شریعتی: بله هوای نفس است.
حجت الاسلام نظافت: هوای نفس، فرمود اگر هوای نفس غلبه کند دیگر کار سخت میشود اگر دشمن غلبه کند کار سخت میشود.
شریعتی: من باید حالا از آنها سبقت بگیرم.
حجت الاسلام نظافت: ما باید سبقت بگیریم و راه آن این است که هر پدری با فرزند خود باید رفیق باشد، بعضی از پدرها سطح آنها خیلی بالا است نمیتوانند بیایند پایین مثلاً فرض کنیم یک پدری در سطح خودش نمیبیند که فوتبال نگاه کند میگوید قرآن میخوانم مطالعه میکنم چه فایدهای دارد ولی اگر برای همدلی و همدردی و همزبانی با فرزند خود این فوتبال را نگاه میکند به نظر من کار خیلی خوبی میکند و عبادت است ما باید همزبان بشویم، نمیشود ما در یک اوجی باشیم ما باید خودمان را بیاوریم پایین فرزند خودش را نمیتواند بیاورد بالا.
شریعتی: بله خب طبیعی است.
حجت الاسلام نظافت: بنابراین بزرگترها وظیفه دارند که کار فرهنگی کنند کار تربیتی کنند، کار تربیتی فقط حرف زدن نیست فقط سخنرانی نیست یک کاری کنیم که این حرفها وارد دل شود در همان نامه امیرالمومنین میگوید: «إنّما قَلْبُ الحَدَثِ كالأرضِ الخالِيةِ» میگویند قلب جوان مثل زمین خالی است فکر، فکر خوب داشتن خوب است ولی اگر با احساسات ما گره نخورد تبدیل به ایمان و عمل صالح نمیشود «قَالَتِ الْأَعْرَابُ آمَنَّا ۖ قُلْ لَمْ تُؤْمِنُوا وَلَٰكِنْ قُولُوا أَسْلَمْنَا وَلَمَّا يَدْخُلِ الْإِيمَانُ فِي قُلُوبِكُمْ» حرفهای قشنگ را یک کاری کنیم برود تو دل جوان، خب کی دارد این حرف قشنگ را میزند، آن کسی که دارد این حرف قشنگ را میزند باید اهل عمل باشد باید محبوب باشد، من اگر محبوب باشم حرفهای من میشود محبوب من اگر محبوب شوم سیرهام میشود محبوب.
شریعتی: یعنی من باید دلسوزی شما را باور کنم.
حجت الاسلام نظافت: دلسوزی اعتماد شما را من باید جلب کنم و من همیشه گفتم در زیارت امین الله که اننشاء امام سجاد علیه اسلام است امام سجاد میدانید ائمهی معصومین دل کندهیی از ما سب الله هستند «إلهى هَبْ لى کَمالَ الْانْقِطاعِ إلَیْکَ» منقطع هستند ولی امام سجاد در همان زیارت امین الله بعد از اینکه میگوید: «اللَّهُمَّ فَاجْعَلْ نَفْسِي مُطْمَئِنَّةً بِقَدَرِكَ رَاضِيَةً بِقَضَائِكَ مُولَعَةً بِذِكْرِكَ وَدُعائِكَ مُحِبَّةً لِصَفْوَةِ أَوْلِيائِكَ مَحْبُوبَةً فِي أَرْضِكَ وَسَمائِكَ» خدایا یک کاری کن مردم من را دوست داشته باشند، وقتی یک بچه میگوید مردم من را دوست داشته باشند چون بچه محتاج است نیاز دارد امام که نیاز ندارد امام چون عاشق هدایت است دوست دارد دستگیری کند میداند اگر محبوب نباشد نمیتواند دستگیری کند.
شریعتی: نمیتواند اثرگذار باشد.
حجت الاسلام نظافت: نمیتواند اثرگذار باشد و لذا میگوییم محبوب. البته فرمود: «مَحْبُوبَةً فِي أَرْضِكَ وَ سَمَائِكَ» محبوبیتی در زمین به تنهایی به درد نمیخورد.
شریعتی: آسمان و زمین.
حجت الاسلام نظافت: محبوبیت در آسمان هم خوب است ولی به درد هدایت نمیخورد.
شریعتی: با هم باید باشند.
حجت الاسلام نظافت: این دوتا بودن خوب است و لذا خب راه این محبوبیت چه هست؟ محبت، احسان، مدارا، رفاقت، الفت، صمیمیت خودمان را میگیریم ما باید برویم سراغ دیگران. امیرالمومنین در نهجالبلاغه فرمود که: پیامبر اکرم «طَبیبٌ دَوّارٌ بِطِبِّه»" دَوّارٌ" یعنی میچرخید یعنی زیاد میچرخید، یعنی مطب نزده بود که هر که دوست دارد بیاید هر که دوست ندارد نیاید.
شریعتی: خودش میرفت سراغ بیمار.
حجت الاسلام نظافت: خودش میرفت، دلش نمیآمد، دیدهاید گاهی مامانها دنبال فرزند خود راه میروند غذا تو دهن فرزند خود کند دلش نمیآمد نمیگوید نمیخوری نخور پیامبر پدر است علما باید پدر باشند فرهیختگان، اساتید دانشگاه همه همه ایمان درجه درجه هر کسی که سطح آن بالاتر است وظیفه دارد. در این اتفاقات اخیر خب آدم برای کسی که شهید شد دلش گرم است میگوید خب رفت بهشت ولی آن کسی که ما مجبور میشویم برخورد قاطع کنیم اعدام کنیم دلمان هم میسوزد واقعاً، میگوییم این بابا میتوانست برود با اسرائیل بجنگد، میتوانست برود با دشمن بجنگد این هم جوان این جامعه بود مال یک خانواده متدین بود چرا؟ ببینید ما نباید نسبت به این قضایا بیتفاوت باشیم باید یک تصمیمی بگیریم که این اتفاقات کم پیش آید، پیشگیری از ناامنیهای داخلی به اندازه پیشگیری از ناامنیهای خارج از مرز اهمیت دارد بلکه شاید مهمتر باشد چرا؟ چون این جوان باید برود به مبارزهی با دشمن اگر این جوان دشمن شکارش کرد دیگر نمیرود پس کار فرهنگی تربیتی را جدی بگیریم کار فرهنگی و تربیتی هم عرض کردم که یک ظرافتها و لطافتهای دارد حالا انشاءالله در یک مناسبتهای بعدی اگر پیش آمد نکاتی را عرض خواهم کرد.
شریعتی: انشاءالله.
حجت الاسلام نظافت: نکتهی بعدی برای پیشگیری ایجاد اشتغال است در روایت داریم «مِنَ الفَراغِ تَكونُ الصَّبوَةُ» بیکاری منشأ هوس بازی است فرمود خدا دوست ندارد جوان بیکار را در روایت داریم پیامبر اکرم جوانی میدیدند میگفتند شغلت چیست؟ اگر میگفت کار ندارم ناراحت میشدند خب پس ببینید به این جهت هم فکر کنیم دیگر این بیکاری با کار تربیتی ارتباط دارد بیکاری با کار از فساد ارتباط دارد کار موجب اصلاح امور تربیتی است پیوند دارد بیکاری هم موجب تخریب است یک روایت قشنگی هست در نهجالبلاغه دارد که (نامفهوم 00:22:13) یک جنایت کار را آوردند که امیرالمومنین حدی جاری کند دیدند دور بر آن یک عالمه غوغایی است غوغا یعنی همان اراذل و اوباش و بیکارها و اینطور چیزها همهی بیکارها اینگونه نیستند غصهی ما این است که بسیاری از فرهیختگان ما بیکارند.
شریعتی: بیکار هستند متاسفانه.
حجت الاسلام نظافت: حضرت فرمود: «لاَ مَرْحَباً بِوُجُوه لاَ تُرَى إِلاَّ عِنْدَ كُلِّ سَوْأَة» آفرین نمیگوییم "لاَ مَرْحَباً" به آن صورتهای که هر جا که بدی هست آنها هم هستند یعنی وقتی بیکاری هست تا یک مسئلهای پیش میآید میآیند آدمها.
شریعتی: و این به یک حس نارضایتی درون آدمها بر میگردد دیگر و این تشدید میکند.
حجت الاسلام نظافت: غصهی خیلی از خانوادهها این است و مردم هم فکر میکنند مثلاً گاهی به بنده میگویند آقا من کارهای نیستم من یک معلم هستم دیگر حالا فکر نکنید ما دستمان میرسد ولی به مسئولین توصیه میکنیم که به فکر اشتغال جوانان باشند و اولویت اشتغال با جوانان است.
شریعتی: یعنی ازدواج منوط به همین اشتغال همهی کارها آرامش امنیت روانی.
حجت الاسلام نظافت: بله. آن وقت دارد که از امیرالمومنین پرسیدند این غوغا چه کسانی هستند؟ شما همیشه میگویید غوغا «هُمُ الَّذِینَ إِذَا اجْتَمَعُوا غَلَبُوا» غوغا، بیکاران دور هم جمع میشوند غلبه میکنند و وقتی متفرق هستند شناخته نمیشوند گم میشوند تو جامعه وقتی میروند سر کارهای خود بعد در یک عبارتی فرمودند: غوغا کسانی هستند که وقتی دور هم هستند مضراً وقتی پراکنده هستند مفید هستند، گفت یعنی چه وقتی پراکنده هستند؟ فهمیدیم وقتی دور هم هستند مضراً یعنی چه؟ اما وقتی پراکنده هستند مفید هستند یعنی چه؟ حضرت فرمودند: هر صاحب شغل میرود سر کار خود.
شریعتی: سر جای خودش قرار میگیرد.
حجت الاسلام نظافت: اگر بنّایی است میرود بنا جامعه از آن فیض میبرد، اگر نانوا است میرود سر نانوایی خود اگر بافنده است حضرت بافندگی را مثال زده است شغلهای مختلف ببینید چقدر اهمیت دارد پس اشتغال کمک میکند به پیشگیری از ناامنیهای داخلی. و جامعهای که ناامنی داشته باشد ذلیل است چه در داخل چه در بیرون فرقی نمیکند امنیت از هر دو جهت لازم است.
شریعتی: یک فرمایشی هم خود حضرت امیر دارد چه بد کشوری است آن کشوری که ناامن باشد.
حجت الاسلام نظافت: بله، خیلی در مورد امنیت مطلب فراوان است. یکی از راههای پیشگیری از ناامنیهای داخلی در کنار کار فرهنگی، در کنار برخورد قاطع، در کنار ایجاد اشتغال سرگرمی حلال، شادی حلال.
شریعتی: تفریح.
حجت الاسلام نظافت: تفریح بله، در یک روایتی از امام کاظم علیه السلام هست که مومن باید وقت خود را 4 قسمت کند، نه 4 قسمت مساوی یعنی 4 عنصر حتماً در زندگی خود داشته باشد، مناجات، رسیدگی به امور زندگی، ارتباطات، لذت حلال لذتی که حلال باشد و زیبا باشد چون بعضی از لذتها حلال است ولی زیبا نیست حلال و زیبا باید شادی حلال درست کرد.
شریعتی: که حال دل را خوب کند.
حجت الاسلام نظافت: بله، «أَرْسِلْهُ مَعَنا غَداً یَرْتَعْ وَ یَلْعَبْ» برادران یوسف به چه بهانهای، بهانهی پیامبر پسند چه بود؟ که یوسف را از بابا جدا کردند.
شریعتی: برویم بگردیم.
حجت الاسلام نظافت: گفتند ما میخواهیم این یوسف را ببریم خوش باشیم بازی کنیم و خوش باشیم حضرت یعقوب دهنش بند آمد دیگر، چه بگوید حرف منطقی دارند میزنند جوان نیاز دارد به تخلیه هیجانات نیاز دارد به شادی حلال، و من توصیه میکنم به پدرهای عزیز با فرزندانشان اگر مطمئن نیستند که فرزندشان دوست خوب دارد خودشان همراه شوند چقدر هم خوب است یکی از مهمترین کارها این است که برای فرزندانمان دوست خوب پیدا کنیم هر کسی که بدبخت شده است دوست بد داشته است.
شریعتی: متاسفانه بله.
حجت الاسلام نظافت: هر کسی هم که به سعادت رسیده است دوست خوب داشته است امکان ندارد در روایت داریم مسجد که میروید یکی از فواید آن دوست خوب است، دوست خوب میگویند برادر اکتسابی است آخه میدانید؟ برادر تنی ما برادر تحمیلی است با احترامی که برای برادر و خواهرهایمان قائل هستیم تحمیل است ما انتخاب نکردیم خدا برای ما انتخاب کرد این برادرت باشد این خواهرت باشد اما دوست برادری است که انتخاب میکنم فرمود: «رُبَّ أخٍ لَم تَلِدْهُ اُمُّكَ» چه بسیار برادرهای که مادر آنها نزایید.
شریعتی: دوستهای که از برادرت یک وقتهایی برادرتر هستند.
حجت الاسلام نظافت: لذا دوست خوب خیلی مهم است. خب حالا گاهی ممکن است که یک خانوادهای در شرایطی هستند که دوست خوب برای فرزندانشان نیست به ویژه خانوادههای کم فرزند جُر آن را باید پدر بکشد.
شریعتی: که همراه شود.
حجت الاسلام نظافت: همراه شود، یا مادر بألاخره بایستی همراه شد و دیگر بایستی خودمان را بشکانیم و حوصله داشته باشیم و علم داشته باشیم. این هم یک مطلب، مطلب دیگری این است که عزت در برابر کفار است عزت در برابر مومن تواضع داریم یعنی در برابر مومن گردن فرازی نداریم تواضع، ادب، احترام.
شریعتی: اینجا عزت اینگونه معنا میشود.
حجت الاسلام نظافت: بله، «يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنوا مَن يَرتَدَّ مِنكُم عَن دينِهِ فَسَوفَ يَأتِي اللَّهُ بِقَومٍ يُحِبُّهُم وَيُحِبّونَهُ أَذِلَّةٍ عَلَى المُؤمِنينَ أَعِزَّةٍ عَلَى الكافِرينَ» فرمود: اگر مرتد شوید خدا، شما تحفه نیستید خدا شما را میبرد یک قوم دیگری را میآورد آن قوم چه ویژگیهای را دارند؟ در برابر مومنین ذلیل هستند، ذلیل هستند یعنی تواضع شدید دارند در برابر کفار عزیز هستند عزت پس توجه داشته باشیم نباید موجب تکبر شود دعای قشنگی است در صحیفه سجادیه دعای 20 دعای مکارم الاخلاق یک وقت یک کسی میگفت که چند چیز را باید زیاد مرور کرد یکی از آن دعای مکارم است خطبه متقین دعای مکارم نامه 31 اگر کسی این 3 تا را همیشه مرور کند و تحت حال و هوای این 3 تا، 2 تا دعا و آن نامهی خطبه 1 نامه و 1 دعا.
شریعتی: در این هوا نفس بکشد.
حجت الاسلام نظافت: همیشه دیگر حال معنوی آن خوب است و همیشه رو فرم است و همیشه یادش است چگونه عمل کند. در دعای مکارم یک جمله داریم «وَ أَعِزَّنِی وَ لَا تَبْتَلِینِّی بِالْکبْرِ» خدایا من را عزیز کن ولی آفت عزت تکبر است عزیز باشم ولی متکبر نباشم با شخصیت باشم ولی در سلام بر دیگران پیشی بگیرم عزیز باشم ولی خطا کردم بگویم ببخشید خطا کردم.
شریعتی: اتفاقاً در روابط بین خودمان آدمهای که متواضعتر هستند عزیزتر هستند.
حجت الاسلام نظافت: آفرین، اینها با هم گره خورده است. ولی خب گاهی آدمها عزیز که میشوند حواس آنها نباشد عزت سر از تکبر در میآورد، آفت عزت تکبر است آفت تواضع ذلت است در روایت داریم که یکی از راههای عزت این است که درد و دل با هر کسی نکنید اولاً درد و دل را تا جایی که میتوانی نکن فرمود: «رَضِيَ بِالذُّلِّ مَن كَشَفَ عن ضُرِّهِ» خانمها گاهی از همسرانشان ناراحت میشوند، نگویید به دیگران، میرود به مادرش میگوید بعد به مادرش میگوید به کسی نگو مادرش هم باز نمیتواند نگهاش دارد میرود به یک نفر دیگر میگوید ولی میگوید به کسی نگو، آن هم میرود تو روضه به همه میگوید ولی میگوید به کسی نگویید همه میدانند فقط خودش نمیداند که همه میدانند فرمود: (نامفهوم 00:30:20) هر کسی بهتر از دیگران میتواند سر خود را حفظ کند اگر من عرضه ندارم سر خودم را حفظ کنم چگونه از شما توقع دارم که شما سر من را حفظ کنید بنابراین درد و دل تا جایی که ممکن است نکنید، البته یک جاهایی مثلاً رفتم دکتر خب باید بگویم چه مشکلی دارم دکتر امین است رفتم مشاوره همینطور رفتم پیش قاضی همین است ولی در غیر این موارد فرمود: رضایت داده است به ذلت کسی که پرده از روی مشکلات خود بر میدارد چون خیلی وقتها خواستیم سبک شویم حالا در یک روایت داریم اگر خواستید بگویید به مومن بگویید درد و دلهایتان را «مَنْ شَكَا الْحَاجَةَ إِلَى مُؤْمِنٍ، فَكَأَنَّهُ شَكَاهَا إِلَى اللَّه» میدانید شکایت از خدا بد است شکایت به خدا خوب است خدا دوست دارد درد و دلهایمان را به او بگوییم حالا فرمود: اگر به مومن بگویید انگار به خدا گفتهاید مومن یعنی امام رضا علیه السلام که در اذن دخول میگوییم «وَ فَتَحْتَ بَابَ فَهْمِي بِلَذِيذِ مُنَاجَاتِهِمْ»من از نجوای با این امام غصههای خود را به او میگویم سبک میشوم احساس ذلت هم نمیکنم.
شریعتی: درد و دل میخواهم بکنم جایش حرم امام رضا است.
حجت الاسلام نظافت: حرم امام رضا است یا با امام زمان، یا با حضرت زهرا سلام الله یا یک مومنی که واقعاً مطمئن هستیم.
شریعتی: خدا رحمت کند مادربزرگم را همیشه میگفت یک وقتی هم شاید گفتم میگفت هیچ وقت درد و دلهای خود را به کسی نگو اگر دوست باشد ناراحت میشود اگر دشمن باشد خوشحال میشود پس بهترین جایش کنار ضریح حضرت رضا است واقعاً.
حجت الاسلام نظافت: آفرین، و بعد فرمود: «وَ مَنْ شَکَاهَا إِلَى کَافِرٍ» حالا یک کسی درد و دل خود را به کافر بگوید در سطح کلام سیاسی برود با بیبیسی مصاحبه کند مشکلات داخلی را برود به آنها بگوید فرمود: «وَ مـَنْ شـَكـَا إِلَى اللّهِ» این شکایت از خدا به حساب میآید خدا دوست ندارد مومن با بیگانه درد و دل کند ولو حق با او باشد حق با، ما نباید اختلافهای خود را بکشانیم به رسانههای بیگانه بعد در نهجالبلاغه داریم که یک وقت یک یهودی خیلی زیبا است یک یهودی به امیرالمومنین گفت شما هنوز پیامبر خود را دفن نکرده بودید شروع کرده بودید به اختلاف، راست هم میگوید اختلاف شد اتفاق تلخی است که افتاد و مسبب آن بآلاخره به بشریت ظلم کردند اگر مسلمانها الان این همه گرفتاری دارند به خاطر این اتفاقات تلخ است گفت هنوز دفن نکرده بودید شما شروع کردید به اختلاف امیرالمومنین نگفتند تقصیر من نبود، من داشتم پیامبر را غسل میدادم من به وظیفه خود عمل میکردم دیگران به وظیفه خود عمل نکردند جواب دندانشکن به آن دادند فرمودند: «إِنَّمَا اِخْتَلَفْنَا عَنْهُ لاَ فِيهِ» ما اختلافمان سر این بود که جانشین کیست؟ اختلاف در مورد اصل نبوت و اصل توحید نکردیم شما چی؟ فرمود: «و لكنَّكُم ما جَفّتْ أرْجُلُكُم مِن البَحرِ» فرمود هنوز پاهایتان از دریا خشک نشده بود شما به پیامبران گفتید «اجْعَلْ لَنا إِلهاً کَما لَهُمْ آلِهَةٌ» دارد که با معجزه حضرت موسی اینها رد شدند بعد که رسیدند به گوساله پرستان را دیدند به حضرت موسی گفتند که برای من بیا گوساله بگذار ما هم بپرستیم که حضرت موسی فرمود: خیلی نادان هستید این همه معجزه خدا را دیدهاید یعنی...
شریعتی: حضرت چه جوابی دادند.
حجت الاسلام نظافت: امیرالمومنین آره جواب دندان شکن داد این یهود آمده است فضولی میکند در اختلاف مسلمانها اینها درس است واقعاً یعنی عزت همین است، حالا در مسائل خانوادگی هم هست یک کسی ورود پیدا میکند باید بگوییم باید توضیح ندهیم، حتی گاهی پدر مادرها ورود آنها کار را خراب میکند واقعاً یک مقدار جوانها را به حال خودشان بگذاریم.
شریعتی: بگذاریم خودشان مدیریت کنند.
حجت الاسلام نظافت: بله، تخلیه نکنیم فرزندانمان را یعنی عادت ندهیم عرض شود دختری که عروس شده است پسری که داماد شده است که بیاید به اینور و آنور بگوید اگر آمد گفت بگوییم پسرم صبر کن، دخترم صبر کن به کسی دیگری نگویید این خیلی مهم است این آموزش همینگونه عزتها از بین میرود یعنی اختلافها به حدی میرسد که دیگر قابل کنترل نیست ما باید اختلافها را خاموش کنیم. « بَشِّرِ الْمُنَافِقِينَ بِأَنَّ لَهُمْ عَذَابًا أَلِيمًا الَّذِينَ يَتَّخِذُونَ الْكَافِرِينَ أَوْلِيَاءَ مِنْ دُونِ الْمُؤْمِنِينَ ۚ أَيَبْتَغُونَ عِنْدَهُمُ الْعِزَّةَ فَإِنَّ الْعِزَّةَ لِلَّهِ جَمِيعًا» خدای متعال میفرماید: بعضی از منافقان انسانها که منافق هستند این هستند علامت آنها این است با کفار طرح دوستی میریزند بعد خدای متعال میفرماید: «أَ يَبْتَغُونَ عِنْدَهُمُ الْعِزَّةَ» دنبال چه هستید؟ پناه میبرید به کفار با آنها رفیق میشوید با آنها سَر و سِر دارید از نزد آنها عزت میجویید آنها به اندازهی که به درد آنها بخورد استفاده میکنند تمام شد تاریخ مصرف میاندازند کنار مستکبران به کسی وفا نخواهند کرد مگر به محمد رضا شاه وفا کردند این قدر خوش خدمتی کرد محمد رضا شاه ولی بعد که از ایران رفت آواره شد آمریکا نگهاش نداشت پارلمان نگهاش نداشت.
شریعتی: اینجا نیا، آنجا نیا.
حجت الاسلام نظافت: تاریخ مصرف دارند اینها پس عزت پوشالی داریم، عزت واقعی داریم، عزت خیالی داریم، عزت پایدار داریم، عزت پایدار گره خوردن با خدا و تعالیم الهی و با اهل البیت این پایدار است ولو اگر موقتاً کار شما به ذلت کشانده شود تو عزیز هستی خدا را داشته باشیم همه چیز را داریم «مَاذَا وَجَدَ مَنْ فَقَدَكَ» خدایا کسی که تو را ندارد چه چیز دارد؟ «وَ مَاالَّذِي فَقَدَ مَنْوَجَدَك» کسی که تو را دارد چه چیز ندارد؟ این هم خیلی مهم است ببینید عزت با پست و مقام دوام ندارد، خواهش میکنم اگر کسی در اداره پستی گرفت خودش را گم نکند.
شریعتی: یک روز تمام میشود بألاخره.
حجت الاسلام نظافت: تمام میشود فرمود: «وَتِلْكَ الْأَيَّامُ نُدَاوِلُهَا بَيْنَ النَّاسِ» دست به دست میچرخد قائده عالمین است و آن کسی که رئیس یک ادارهای شده است و حالا عزت ظاهری پیدا کرده است و خودش را گم نمیکند و ادب دارد، و اخلاق دارد، روزی پست او را از آن بگیرند از آن اداره لازم است....
شریعتی: باز هم سر جایش هست دیگر.
حجت الاسلام نظافت: آره، لازم نیست برود.
شریعتی: آن جایگاه اجتماعی را دارد.
حجت الاسلام نظافت: آفرین. ولی بعضیها دیگر مجبور هستند که بروند، آره این خیلی بد است «وَتِلْكَ الْأَيَّامُ نُدَاوِلُهَا بَيْنَ النَّاسِ» قرآن میگوید که بلقیس گفت: «إِنَّ الْمُلُوكَ إِذَا دَخَلُوا قَرْيَةً أَفْسَدُوهَا وَجَعَلُوا أَعِزَّةَ أَهْلِهَا أَذِلَّةً» پادشاهها اگر وارد یک شهری شوند عزیزها را ذلیل میکنند یعنی بألاخره دنیا اینگونه است دیگر عزت واقعی را داشته باشیم عزت واقعی عزت الهی است، امام حسین علیه السلام شمر روی سینه آن نشسته است عزیز است حضرت یوسف زندانی بود ولی عزیز بود عزت پایدار، فرمود: «إنَّ الحُرَّ حُرٌّ على جميعِ أحْوالِهِ» آن کسی که آزاده است همیشه عزیز است فرمود: مثل حضرت یوسف که در زندان رفته بود و برده بود ولی عزیز بود کسی با خدا ببندد مشکلی نخواهد داشت. عزتهای ناپایدار عزت با خون است عزت پایدار نیست قرآن نقل میکند اقوامی که کوهها را میتراشیدن ولی ذلیل شدند پایدار نبود «كَمْ تَرَكُوا مِنْ جَنَّاتٍ وَ عُيُونٍ» میگوید چه باغها و چشمهسارهایی را که گذاشتند و مردند و رفتند عزت پایدار عزت با خدا است، قارون با آن همه ثروت از آخر به گِل نشست و گرفتار رانش زمین شد نمونههای زیادی داریم، برادران یوسف میگفتند «نَحْنُ عُصْبَةٌ» مینازیدن به این که ما با هم هستیم و نتوانستند یوسف را ببینند یوسف را انداختند داخل چاه خدا از ته چاه یوسف را آورد بالا.
شریعتی: و عزیز شد.
حجت الاسلام نظافت: و اینها شرمنده شدند و اعتراف به خطا خود کردند گفتند ما خطا کردیم، به هر حال عزت با پست و مقام دوام ندارد با نمیدانم رفیق داشتن و گروه داشتن دوام ندارد با پول دوام ندارد.
شریعتی: با تکبر دوام ندارد.
حجت الاسلام نظافت: با تکبر با هر چیز که شما میگویید فقط با خدا دوام دارد این توصیهای که اولیاء خدا به ما کردند. امیرالمومنین میفرماید: «لا يَزِيْدُنى» این خیلی قشنگ است این عبارت «لا يَزِيْدُنى كَثْرَةُ النّاسِ حَوْلى عِزَّةً، وَ لا تَفَرُّقُهُمْ عَنّى وَحْشَةً» چقدر قشنگ است میگوید من علی اگر جمعیت زیاد طرفدار داشته باشم اینها به عزت من نمیافزاید اگر اینها همه بروند و من تنها باشم اینها به وحشت من نمیافزاید.
شریعتی: چه بگویند مرگ بر تو، چه بگویند درود بر تو.
حجت الاسلام نظافت: امیرالمومنین با خدا بسته است. البته حالا اگر با خدا باشیم طرفدارانی داشته باشیم چه بهتر از اینها استفاده میکنیم بر علیه دشمنان از اینها استفاده میکنیم برای پیشبرد مقاصد عالیه اگر با خدا باشیم عزت الهی داشته باشیم حالا ثروت هم داشته باشیم چه بهتر از این ثروت استفاده میکنیم برای پیشبرد مقاصد عالیه برای آباد کردن آخرت خود، اگر عزت الهی داشته باشیم مقام هم داشته باشیم چه بهتر از این مقام هم استفاده میکنیم، ما نفع نمیکنیم عزتهای که عوامل مادی دارد ولی اینها عزت پایدار نیست تکیهگاه دل ما خدا باشد و خدا باشد و خدا.
شریعتی: «إِنَّ الْعِزَّةَ لِلَّهِ جَمِيعًا» خیلی از شما ممنون و مچکرم. خیلی خوب انشاءالله همیشه عزیز باشید زیر سایه الطاف حضرت رضا برای شفاعت مریضها دعا کنید خیلیها التماس دعا ویژه گفتند آنهای که در منزل هستند آنهایی که رو تخت بیمارستان بستری هستند در این فاصله یک حمد و شفاء برای شفاء مریضهایمان میخوانیم تلاوت آیات را میشنویم بر میگردیم در دقایق پایانی با احترام همراه شما هستیم و در کنار شما «اللهُمَّ صَلَّ عَلَی مُحَمَّد وَ آلِ مُحَمَّد وَ عَجِّل فَرَجَهُم».
صفحه153 قرآن کریم
شریعتی: «اللهُمَّ صَلَّ عَلَی مُحَمَّد وَ آلِ مُحَمَّد وَ عَجِّل فَرَجَهُم». با دل و جان سلام میکنیم به حضرت رضا علیه صلاة و السلام و انشاءالله زائران و مجاوران حضرت آنجا اگر هستند سلام ما را برسانند و انشاءالله دعا کنند برای همهی دوستانی که التماس دعا ویژه دارند در طرح فرزندان غدیر امروز آخرین مهلت و فرصت ثبتنام شما است میتوانید به کانال ما مراجعه کنید لینک ثبتنام را آنجا دوستان قرار دادند این طرح برای زوجهای نابارور به صورت ویژه و اختصاصی از پریروز در واقع در سایت ما شرایط آن فراهم شده است دوستان میتوانند مراجعه کنند انشاءالله بهرمند شوند امروز آخرین فرصت هست کمتر از 1-2 دقیقه فرصت داریم وقت در اختیار حاج آقای نظافت عزیز هست و نکتهی قرآنی را بشنویم و خداحافظی کنیم.
حجت الاسلام نظافت: بله این صفحه آیات خیلی مهمی دارد بحث عبرت از داستان حضرت آدم و حوا است که اینها بألاخره گرفتار شدند و راه توبه را یاد داده است خدای متعال به اینها و به همه ما اینها گفتند: « ظَلَمْنا أَنْفُسَنا» کسی که گناه میکند باید بگوید خدایا من به خودم ظلم کردم اینها آدم و حوا گفتند «رَبَّنا ظَلَمْنا أَنْفُسَنا وَ إِنْ لَمْ تَغْفِرْ لَنا وَ تَرْحَمْنا لَنَكُونَنَّ مِنَ الْخاسِرِينَ» 2 چیز را با هم خواستند هم مغفرت هم رحمت در آیهای در همین صفحه داریم که «يَا بَنِي آدَمَ قَدْ أَنْزَلْنَا عَلَيْكُمْ لِبَاسًا» خدای متعال اشاره میکند به نعمت لباس بعد میفرماید: « وَلِبَاسُ التَّقْوَىٰ ذَٰلِكَ خَيْرٌ» این لباس خیلی مهم است پوشش است.
شریعتی: اما از این بهتر.
حجت الاسلام نظافت: از این بهتر لباس تقوا است یعنی یک کسی ممکن است حجاب ظاهری داشته باشد اما بیتقوایی کند این روز قیامت برهنه است هر کسی که تقوا ندارد روز قیامت شرمنده است آنجا برهنه محشور میشود "لِبَاسُ التَّقْوَىٰ" به درد عالم آخرت میخورد یکی از مصداقهای تقوا البته این پوشش ظاهری است که در یک آیه بعد میفرماید: مواظب باشید شیطان لباس را از تن شما در نیارد یعنی شیطان یکی از شگردهایش ترویج برهنگی است که اولین عملیات شیطان همین کاری بود که آدم و حوا برهنه شوند، این ترویج برهنگی الان هم شیاطین و انس کارشان این است دیگر میبینید دیگر بنابراین بحث حجاب بحث مهمی است و به نفع همه است به نفع دنیای ما، یه نفع پایداری خانواده و به نفع آخرت. انشاءالله که همهی ما در برابر وسوسههای شیطان معصوم باشیم خدا دعا کنم.
شریعتی: بله دعا بفرمایید.
حجت الاسلام نظافت: خدا به حق محمد و آل محمد ما و جوانان را در برابر وسوسههای شیطان محافظت بفرما، ما را دشمن شاد نگردان، عاقبت ما را ختم به خیر بگردان، شیرینی نماز و مناجات و بندگی را به همهی ما بچشان، تنفر از گناه را روزی ما بگردان، خدایا آنهایی که التماس دعا میگویند، خیلیها التماس دعا میگویند مسکن میخواهند و همسر میخواهند فرزند دوست دارند داشته باشند، بدهی دارند اختلاف در خانواده دارند خدایا حوائج التماس دعاگویان را برآورده بفرما.
شریعتی: الهی آمین. خیلی از شما ممنون و مچکرم. فردا انشاءالله با حضور حاج آقای عاملی به شما سلام خواهیم کرد دو هفتهای است که ظرف نباتمان خالی است و چایی میخورم و حسرت خراسان. خیلی از شما ممنون.
حجت الاسلام نظافت: سلامت باشید.