حجت الاسلام فرحزاد: علیکم السلام و رحمه الله. خدمت شما و همه ی بینندگان و عزیزانی که از شبکه افق، از رادیو معارف 11 شب، برنامه را پیگیری می کنند عرض سلام داریم. صمیمانه تبریک و تهنیت عرض می کنیم عید بزرگ میلاد پیغمبر خدا و امام صادق (ع) را. همین جا عرض کنم که ان شاءالله «یَفرَحُونَ لِفَرَحِنا» شدیدتر و قوی تر باشد. خلاصه همان جوری که برای برنامه های دیگر ما سنگ تمام می گذاریم این جا هم ان شاءالله به پیغمبر خدا هم هم کماً و هم کیفاً یک روز و دو روز برگزار نشود. حداقل یک هفته، ده روز، باشد. پیش رو هم که شهادت و وفات نیست، یعنی ما مشکلی نداریم.
شریعتی: اصلاً دلت که سرشار از محبت پیامبر باشد نمی تواند روز عید نباشد. امروز عید است، این هفته عید است، ده روز دیگر هم عید است به عشق پیغمبر.
حجت الاسلام فرحزاد: من یک موقعی این ایام سوئد بودم، یک مناسبت آخر ماه صفر بود. بعد دیدم که چراغانی است. گفتم برای چه چراغانی است؟ گفتند 40 روز قبل تولد حضرت عیسی مسیح بود. واقعاً من شرمنده می شوم پیغمبر ما که فخر انبیا، فخر اولین و آخرین، آن قدر عظمت دارد که حضرت موسی کلیم الله می گوید خدایا من را جزو امت این پیغمبر قرار بده، عیسی روح الله می گوید من را جزو امت این پیغمبر قرار بده. افتخارش این است که در زمان ظهور دوازدهمین جانشین پیغمبر ظاهر می شود و بیعت با امام زمان می کند و جزو فداکاران امام زمان است. من واقعاً گلایه ی جدی دارم. ما برای پیغمبر کم خرج می کنیم، کم مایه می گذاریم. جشن های زیاد، اطعام زیاد، نذورات، مقوفات. شما رصد کنید ما برای پیغمبر چقدر موقوفه داریم. حالا اخیراً یک موجی ایجاد شده است صحن جامع را به نام پیامبر اعظم گذاشتند. یک تکان کوچک خورده است ولی آن جایگاهی که خود پیغمبر باید خرج کنیم، هزینه کنیم، در نام گذاری ها، در اسم و رسم، در تبلیغ سیره، اخلاق، رفتار پیغمبر خدا.
شریعتی: که خلق و خوی خودمان محمدی بشود.
حجت الاسلام فرحزاد: بله. دیروز یک خاطره ی شیرینی من جایی که برای تبلیغ رفته بودم اتفاق افتاد. نقل آن بد نیست که الگوی خوبی برای دیگران بشود. من جایی که بنا بود منبر بروم مسجد مهمی بود و عزیزان آمده بودند. پرسیدم که این همه شما مراسم گرفتید ناهار هم می دهید یا نه؟ گفتند نه، ما ناهار نداریم. من خیلی وا رفتم. رو منبر که نشستم گفتم که من دیگر این جا دعوت کنند نمی آیم، اول می پرسم که ناهار شام می دهند یا نمی دهند. خیّر هم که الحمدلله زیاد است. خیّر هم نباشد هر کدام نفری 50 تومان، 20 تومان بدهند اطعام راه بیندازند. خلاصه لطف کردند، من تشکر می کنم، هیئت امنا همان موقع رفتند از اطراف مسجد ساندویچ تهیه کردند و از این خیلی شیرین تر خدا کمک کرد موقع بیرون رفتن نفری 50 هزار تومان عیدی دادند. واقعاً دمشان گرم. ببینید 50 هزار تومان در این تورم خیلی نیست ولی این که شما دل ها را شاد می کنید و این که بذر محبت، می گویید به عشق پیغمبر، این خانم، این بچه، این کوچک، این بزرگ، بذر محبت را تا ابد در دل این ها می کاری این ها خیلی ارزش دارد. من همین جا توصیه می کنم چه خانواده ها این ایام و مناسبت ها، بزرگ ترها، عیدی و پاداش سال کارمندان را این ایام بدهند. مثل این که ما زندانی ها را این ایام آزاد می کنیم، عفو می کنیم. به اسم پیغمبر، به اسم غدیر خم. یک آقایی می گفت یک خاطره ی خیلی تلخی روز عید غدیر پدرش را دستگیر کردند این خانواده دیگر از غدیر بدشان می آید. قربانتان بروم روز عید غدیر روز دستگیری نیست. حالا استثناء داریم، یک موقعی یک مجرمی می خواهد فرار کند. ولی برنامه های ناشاد را در ایام شادی اجرا نکنیم و برنامه های شاد را بگذاریم در ایام شادی. این می تواند خودش کلی فرهنگ سازی بشود. ان شاءالله این الگو بشود. آن هایی هم که نمی توانند شام بدهند عیدی بدهند. حالا کارت هدیه می دهند، پول می دهند، خیلی هم خوب است.
شریعتی: خدا ان شاءالله خیرتان بدهد. ان شاءالله آن هایی که عیدی دادند، آن هایی که جشن گرفتند، آن هایی که در حد وسع و بضاعت شان برای نبی مکرم اسلام خرج کردند، هزینه کردند، وقت گذاشتند، ان شاءالله همه شان مأجور باشند. به قول آقای محمد زمانی، یک بیتی دارد خیلی بیت خوبی است.
هزار طائفه آمد، هزار مکتب رفت
و ماند شیعه که «قال الامام صادق» داشت
ما این ایام کمتر از امام صادق شنیدیم و حضرت صادق علیه السلام تحت الشعاع آن انوار بی نظیر نبی مکرم اسلام قرار گرفته است. می خواهیم از امام صادق بشنویم، حسن مطلب برنامه امروز باشد و ان شاءالله وارد صحیفه بشویم.
حجت الاسلام فرحزاد: «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ / الحَمدُللهِ رَبِّ العالَمین» «اللهُمَّ صَلَّ عَلَی مُحَمَّد وَ آلِ مُحَمَّد وَ عَجِّل فَرَجَهُم» «السَّلامُ عَلَیکَ یا رَسُولَ الله وَ رَحمَةُ اللهِ وَ بَرَکاتُه» «السَّلامُ عَلَیکَ یا جَعفَرَ بنَ مُحَمَّد الصادِق وَ رَحمَةُ اللهِ وَ بَرَکاتُه».یاداوری خوبی کردید که حالا از یک نظر که در یک زمان تولد پیغمبر است و امام صادق است خوب است. ولی از یک نظر امام صادق تحت الشعاع نور پیغمبر و جدش قرار گرفته است. معمولاً 80-90 درصد، گاهی 100 درصد فقط از پیغمبر می گویند.
شریعتی: نشد حقشان را ادا کنیم.
حجت الاسلام فرحزاد: واقعاً یک غربت این گونه برای امام صادق هست. حالا یک چند دقیقه ای حالا امام صادق به ما یک لطف و نظر و حمایتی کند که فرق نمی کند، این تعبیری که شما هم بارها فرمودید، تعبیر مولا امیرالمومنین علی (ع) «کُلُنَا مُحَمَّد».
شریعتی: «اللهُمَّ صَلَّ عَلَی مُحَمَّد وَ آلِ مُحَمَّد وَ عَجِّل فَرَجَهُم».
حجت الاسلام فرحزاد: یعنی بلاشک تمام چهارده معصوم همان جلوه پیغمبر خدا هستند. یعنی 13 معصوم دیگر هم همان نور پیغمبر خدا هستند. در واقع اگر از امام صادق هم می گوییم در واقع از پیغمبر می گوییم. چون این همه آوازه ها از شَه بُوَد، گرچه از حلقوم عبدالله بُوَد. امام صادق که مادرشان خیلی مادر بزرگواری بوده، امّ فَروه، همسر امام باقر (ع) است. صدیقه، متقیه، فوق العاده بوده است که از دامن همچنین مادری حضرت متولد شدند. امام صادق واقعا به مکتب و مذهب ما خیلی حق فوق العاده ای دارد. شاید تمام روایاتی که از اهل بیت به ما رسیده است شاید حدود 90-100 هزارتا باشد، حدود 50 درصد آن از امام صادق است. این خیلی مهم است. یعنی اگر ما فرمایشات امام صادق علیه السلام را از معارفمان، از اعتقاداتمان، از احکاممان، از اخلاقمان، دربیاوریم 50 درصد کمیت ما لنگ است. این خیلی مهم است. یعنی شرایطی که برای امام صادق فراهم شد هم توانستند معارف ناب جدشان پیغمبر را اشاعه بدهند و افشا کند و هم این که بین چهار الی پنج هزار شاگرد حسابی تربیت کنند.
شریعتی: جهادشان جهاد علمی بوده است.
حجت الاسلام فرحزاد: در واقع این کار بزرگ امام صادق است. شاگردهای فوق العاده ای که هر کدام برای خودشان یک ستاره ی درخشانی در محیط و منطقه شان بودند. حشام بن حکم با این که سن و سالی هم نداشت، ولی در مناظرات کسی تاب مقاوت ایشان را نداشته است. یا یک مثال ساده، با یک گفتگوی ساده، با یک حدیث، طرف را مجاب می کرده است. این ها تربیت شده امام صادق هستند. یا محمد بن مسلم، یا زراره، یا حمران بن اعین برادر زراره. مثلاً ابان بن تغلب یک شخصیتی است که امام صادق او را تربیت کردند، حضرت می فرماید من دوست دارم مثل اَبان بن تغلب بنشیند و بین مردم فتوا دهد، من لذت می برم. وقتی هم که ابان بن تغلب از دنیا رفت حضرت آن قدر متاثر شدند. این تعبیر عجیبی است. فرمودند: «إنَّ مُوتَ اَبان اوجَحَ قَلبي» دل من را به درد آورد فراق این شاگرد و دوست و شیعه عزیز. این هم نکته ی قشنگی است که می خواهم عرض کنم. آیت الله بهجت جمله قشنگی دارند. خیلی آقای شریعتی عزیز، باید حسرت بخوریم شخصیت هایی که رفتند و ما جای آن ها نداریم. بنده سراغ ندارم. جای خالی آیت الله بهجت، جای خالی آیت الله بهاءالدینی و امثال این بزرگان. آیت الله بهجت یکی از خصوصیاتشان این بود که قبل از درس و بعد از درس صحبت می کردند. بعضی اساتید هستند می آیند درس می دهند و می روند. ولی ایشان نه، قبل از درس یک اشاره ای می کردند، بعد از درس صحبت می کردند. و شاید روزی نبود که راجع به دو رکن اصل دین که تولی و تبری است اشاره ای نکند که آقا هر چه هست زیر سایه ولایت اهل بیت است، باید این را علم کرد. یک اشاره ای، حدیثی، یک نکته تاریخی ای. از آن سمت هم اشاره به این که هر چه ما ضرر زدیم دشمن های اهل بیت به ما ضرر زدند، تولی را از دست ندهیم. به تولی و تبری خیلی پافشاری و تاکید داشتند. یکی از فرمایشات قشنگشان این بود که ما چهار مذهب اهل سنت که داریم، مالکی و حنفی و شافعی و حنبلی، رئیس این چهار مذهب همه شاگرد امام صادق بودند. یعنی افتخار می کردند که ما به درس امام صادق رفتیم. و این نکته ی زیبای آیت الله بهجت این است که می گفت ما می توانیم سوال کنیم، اگر یک استادی که می تواند این همه شاگرد که رئیس مذهب شما شدند تربیت کند که این افتخار می کنند، ما در پیروی برویم مذهب استاد را بگیریم یا مذهب شاگرد را بگیریم. الان فرض کنید یک متخصص یا پرفسوری در یک رشته خیلی قوی است، 10-20 تا هم شاگرد دارد. ولی عقل و فهم و درک به ما می گوید تا وقتی که استاد است او خبره تر است، او حداقل اعلم است، سراغ او برویم. ولی اگر او نبود، روایت هایش نبود، درسش نبود، احکامش نبود، بعد پیش شاگردانش می رویم. حالا ببینید من دو تعبیر نوشتم. یکی مالک بن انس، رئیس مذهب مالکی است. خیلی تعبیر بلندی است. «ما رَأت عِینٌ، وَ لا سَمِعَت أُذُن، وَ لا خَطَرَ عَلَی قَلبِ بَشَرٍ اَفضَل مِن جَعفَرِبنِ مُحَمَّد عَلَیهِمَ السَلام».
شریعتی: «اللهُمَّ صَلَّ عَلَی مُحَمَّد وَ آلِ مُحَمَّد وَ عَجِّل فَرَجَهُم».
حجت الاسلام فرحزاد: این تعبیر یکی رئیس های مذاهب اربعه است. می گوید چشمی ندیده، گوشی نشنیده، ذهن و خاطر هیچ بشری خطور نکرده که بشری برتر و افضل از امام صادق باشد. «مَلَئَا الدُنیا عِلمَ وَ فِقهَ». خیلی تعبیر بلندی است. دنیا را علم و فقه امام صادق پر کرده است. چهار نفر از شاگردانش این ها بودند. یا ابوحنیفه که رئیس حنفی ها است، می گوید من دو سال افتخار داشتم شاگرد امام صادق (ع) باشم. می گوید: «لَؤلا السَنتانِ لَهَلَکَ النُعمان». نعمان لقبش بوده است. می گوید اگر آن دوسالی که من درس و تعلم خدمت امام صادق نبود هلاک می شدم. یعنی فرمول اصلی را از امام صادق گرفتم.
شریعتی: حضرت چشمه بودند و می جوشیدند.
حجت الاسلام فرحزاد: یعنی واقعاً علم پیغمبر در وجود او بوده، علم الهی در وجود او بوده است و این خیلی مهم است. یک روایتی هم که مناسب با بحث ما است، بحث راجع به رسیدن فقرا و ادای دِین و این که مراعات حلال و حرام را بکنیم خیلی جالب است. روایت جالب است. امام صادق یک غلامی داشتند به نام مصادف. یک بار حضرت فرمودند که یک پولی هست فعلاً استفاده نمی شود، می خواهیم تجارت بکنیم. هزار دینار به این آقای مصادف دادند که با تجاری که به مصر می روند مال التجاره رد و بدل کنند، از این جا یک چیزی ببرند بفروشند، آن جا بخرند بیاورند، یک سودی بکنند. مصادف رفت. به مصر رسیدند بیرون دروازه مصر به قول ما سر و گوشی به آب دادند که اوضاع احوال این جنس هایی که ما داریم چگونه است. گفتند اتفاقاً بازار سیاه است، یعنی این جنس در مصر کمبود است و خواهان هم زیاد دارد. عرضه و تقاضا با هم نمی خورد که خیلی سودجوها این گونه جاها سوء استفاده می کنند. بعضی موقع ها روی دستشان می ماند. در مملکت ما هم متاسفانه این خیلی فراوان است. این ها با هم تبانی کردند. گفتند حالا که این طور است مثلاً ما از این جنس فراوان داریم، شهر نیاز دارد.
شریعتی: کمبود بازار است.
حجت الاسلام فرحزاد: جنسی که مثلاً 100 تومان بود گفتند 200 تومان است. مثلاً سود 10 درصد، 20 درصد، حالا می گوییم باید مالیات بدهم 30 درصد، اما 100 درصد یعنی یک تومان دو تومان، یک جنس 100 تومانی را دو برابر یعنی 200 تومان بدهی. خیلی ها این کار را می کنند. آن هایی هم که نمی کنند گاهی زورشان نمی رسد. این ها با هم تبانی کردند جنسی که باید 10 درصد، 20 درصد روی آن بکشند 100 درصد روی آن کشیدند و دو برابر بردند و آن ها هم مجبور بودند خریدند. با خوشحالی خدمت امام صادق برگشت و گفت این هزار دینار اصل سرمایه این هم هزار دینار سودی که برای شما آوردم. حضرت فرمودند من دست به این مال نمی زنم. این به درد من نمی خورد، این بی انصافی است، این مال برای من پاک نیست، من استفاده نمی کنم.
شریعتی: افتخار می کنی به این کاری که کردی!
حجت الاسلام فرحزاد: او ناشی بود، اشتباه کرده بود. این بی انصافی است مخصوصاً وقتی مردم نیاز دارند. الان مثلاً روغن، برنج، گاهی انبار می کنند سرمایه دارها می خرند که مثلاً ایام حج، ایام محرم، ایام جشن و عروسی ها یا عید نوروز، مردم مجبورند ناگهان گران می فروشند. این خیلی بد است. بی انصافی اش بد است و الا به اندازه انصاف هیچ کس ایراد ندارد. بعد حضرت دو جمله دارند خیلی جمله عجیبی است. قابل توجه است این هایی که کسب و کار دارند، با افراد معامله دارند، داد و ستد دارند. امام صادق (ع) به مصادف فرمودند: «مُجادَﻟَﺔُ السُّيُوفِ اَهْوَنُ مِنْ طَلَبِ الحَلالِ». خیلی عجیب است. میدان جبهه، خط مقدم جبهه، که خمپاره و گلوله می آید، نیزه و شمشیر می آید، یا آدم شهید می شود یا مجروح می شود یا ممکن است فتح و پیروزی برگردد. فرمودند خط مقدم جبهه با شمشیر بجنگی این راحت تر از کسب حلال است. آن جا جبهه می روی یا شهید می شوی، یا جانباز می شوی، یا پیروز می شوی، مجاهد و رزمنده هستی و پیش خدا ثواب می بری. یک روز است، دو روز است، یک هفته است، تمام می شود. ولی بازار شیطان خیلی جولان می دهد. کسب حلال می گوید من نمی دانستم از شمشیر زدن در میدان جنگ... . حالا ما داریم، نمی خواهم بگویم همه، بعضی ها بودند ایام دفاع مقدس خیلی هم خدمت کردند ولی بعد از آن در کارهای اقتصادی آمدند یک کارهایی که نباید بکنند کردند. یعنی خطر این بیشتر است. امام صادق می فرماید، من که نمی گویم. یعنی میدان جبهه و جنگیدن راحت تر است از کسب حلال. یعنی دچار ربا نشوی، دچار گران فروشی نشوی، احتکار نکنی، رشوه ندهی، رشوه نگیری.
شریعتی: کاسب که الکی حبیب خدا نمی شود.
حجت الاسلام فرحزاد: واقعاً همین طور است. دو روایت خوب و بد داریم. یکی «اَلكاسبُ حَبیبُ اللهِ» آن کاسبی که حلال دربیاورد، حلال بخرد، حلال بخورد، حلال مصرف کند. یکی هم داریم که سگ یهودی ها از بعضی کاسب ها بهتر است. یعنی آن سگی که یک لقمه نان می خورد از بعضی از این کاسب هایی که بی انصاف هستند و حرام خور هستند بهتر است. احتکار می کنند، رشوه بده بستان دارند. رانت خواری عجیب و غریب است. به عنوان رشوه، به عنوان هدیه می دهند. آدم می خواهد که از پس آن بربیاید. خیلی سخت است. این هایی که خارج می روند قرارداد می بندند خیلی به آن ها امکانات می دهند، خیلی هدیه می دهند. یک موقعی من برای نیروی انتظامی صحبت می کردم فرمانده نیروی انتظامی می گفت ما داریم یک پست های حساسی که مثلاً سرگلوگاهی است. به این سرباز ما، وظیفه یا غیر وظیفه، کادر ما، صبح تا غروب 50 الی 100 بار پول می دهند که ما را رد کن. این 80 دفعه رد کند، 90 دفعه را بگوید من رد نمی کنم، درآمدش هم ممکن است یک مقدار کم باشد. ولی واقعاً مرد الهی می خواهد، تقوای فوق العاده می خواهد که آدم داشته باشد. این است که امام صادق می فرماید در جبهه جنگیدن راحت تر است. در جبهه ی اقتصادی خیلی سخت تر است. این ها واقعاً هشدار است، واقعی هم هست. این هم مثال قشنگی است. یکی از رفقا اهل شمال است. می گفت پدر من زمانی که زنده بود اموالش را تقسیم کرد. یک بخشی از زمین برنج کاری را به من داد. روحانی طلبه است. گفت ما خوشحال شدیم که در کنار این طلبگی مان یک مقدار کمکی داشته باشیم. برنج کاشتیم. شب که می خوابیدم می گفتم ان شاءالله برنج دو برابر بشود. آن کسی که خانه می سازد، ملک دارد. خیلی بد است، فکر بقیه را نمی کند. این روایت خیلی تند است. پیغمبر خدا فرمودند کسی که آرزوی گرانی برای امت من بکند عمل چهل سالش هبط می شود. مثلاً بگوید جنس من گران بشود، مردم به دردسر بیفتند. این است که امام صادق فرمود کسب حلال از جنگیدن میدان جنگ سخت تر است. این هم حدیث خیلی عجیبی است. آقای شریعتی، یک بابی است که ما آن را باز نکردیم. الان می گویند فلانی عابد است، زاهد است. عبادت که می گوییم فوری در ذهنمان معنی اش این است که نماز زیاد می خواند، قرآن زیاد می خواند، زیاد ذکر می گوید. این ها بلاشک عبادت است. ولی پدر جد عبادت تفکر است، پدر جد عبادت ارتباط و اتصال به پیغمبر و اهل بیت و ایجاد محبت در قلب انسان ها است. این بالاترین عبادت است. «ذکرُ عَلیٍ» بالاترین عبادت ها است. ما این ها را عبادت نمی دانیم. مثلاً بعضی ها هستند ما در رواق یا مشاهد مشرفه منبر می رویم، پای منبر من نشسته است دعا و قرآن می خواند. نمی گوید این حرف هایی که من می زنم و حدیث هایی که می خوانم پدر جد عبادت است. آن که تو داری پای منبر من می خوانی که اهانت است. من این نکته را عرض کنم، بد نیست بیننده ها توجه کنند. بسیاری مواقع ما منبر می رویم، مساجد، مشاهد مشرفه، حدیث می خوانیم، آیه می خوانیم، از خدا می گوییم، از چهارده معصوم می گوییم. پای منبر من دارد نماز می خواند. برو در یک رواق دیگر نماز بخوان. صاف جلوی منبر ایستاده و نماز می خواند.
شریعتی: خوب نیست.
حجت الاسلام فرحزاد: خیلی بی ادبی و بی احترامی است. نماز نمی خواند قرآن می خواند، دعا می خواند، مفاتیح، حتی ذکر. مگر آدم چند دل دارد. یا در نماز و ذکر و قرآنت حرف من را گوش می دهی و دلت با من است، پس به آن قرآن و نماز داری توهین می کنی. یا حواست به آن قرآن و نماز و دعایی است که داری می خوانی پس به این گوینده ای که «لا الهَ الَّا الله» می گوید توهین می کنی. « مَا جَعَلَ اللَّهُ لِرَجُلٍ مِنْ قَلْبَيْنِ فِي جَوْفِهِ ». آداب خیلی پیش پا افتاده را ما مراعات نمی کنیم. می خواهی ذکر بگویی، قرآن بخوانی، عیب ندارد برو کنار بخوان. یک موقعی آقای دولابی خدا رحمتشان کند. آقای دولابی همواره از خدا می گفت. می گفت من عراق رفتم، دیدم که نوشته حزب بعث به پا شد. گفتم عجب، این جا می گویند قیامت به پا شده است. رفتم سوریه گفتند آن جا حزب بعث، گفتم این جا هم قیامت به پا شده است. آمدم ایران گفتند حزب رستاخیز، گفتم همه جای دنیا دارد قیامت به پا می شود. یعنی از یک بحث به قیامت می رفت. شرکت واحد پس همه ی این ها برای واحد است. یعنی به کمترین چیزی از توحید متصل بود. آقا من داشتم از خدا می گفتم، از پیغمبر می گفتم، یک کسی بلند بلند در چشمان من ذکر می گوید. من ساکت شدم. گفتم یا شما ذکر بگو من گوش بدهم، یا من ذکر می گویم شما گوش کن. خیلی ها می پرسند ما مشهد می رویم، کربلا می رویم، قم، جمکران؛ چه چیزی می توانیم در دل امام رضا جا باز کنیم. ادب؛ من هزار بار بگویم ادب کم است.
شریعتی: حاج آقا می فرمودند سلمان فقط به چهره پیامبر نگاه می کرد.
حجت الاسلام فرحزاد: ما حدیث از او کم داریم. خود آقا را می خواست. بعضی ها می فرمودند سامری دنبال این هستند که یک مدرکی بگیرند. حدیث درست کنند این سمت و آن سمت بروند برای خودشان دکان و دستگاه درست کنند. ولی سلمان محو خود پیغمبر بود، محو حضرت زهرا بود، محو حضرت علی بود. صاحب خانه را می خواست. فقط تماشا می کرد. ما حاجت هایمان را می خواهیم، ما هول می دهیم می خواهیم کنار ضریح برویم، از نرده بالا می رویم متاسفانه. به نظر من خیلی بی ادبی است. این نرده را گذاشتند که احترام کنید قربانتان بروم. من نمی گویم این ها آدم های بدی هستند، دوست نادان هستند. ادب چیز خوبی است. با خادم امام را باید با ادب برخورد کرد، کنار ضریح با ادب باشد. اصلاً هیچ چیزی مثل ادب من قسم می خورم آدم را به محبوب و معشوقش نزدیک نمی کند. هیچ چیزی هم مثل به قول آقای دولابی می فرمودند تمام عالم به این خانواده احتیاج دارند، خود آن منافقین هم فهمیدند که بدون همراهی حضرت علی کار پیش نمی رود. منتها بعضی ها مثل سلمان و ابوذر ادب کردند آمدند رفتند داخل خانه، بعضی ها هم آتش زدند، بعضی ها سوزاندند، بعضی ها با کتک و طناب این ها را آوردند. این بی ادبی است. می دانستند بدون
شما یک سیلی بی جا که می زنی یک وقت این خدایی نکرده بدعت می شود این باب می شود. دیگر سنگ روی سنگ بند نمی شود. خیلی بی ادبی بد است. یک گناه هایی است که به نظر من اگر بدعت بشود شاید نابخشودنی بشود. مگر این که آن بدعت را بشکنند. باید محکم جلوی آن را بگیریم. خیلی بد است. دین ما دین منطق است، دین گفتگو است، دین مذاکره است. با کتک و بی ادبی نمی شود. خیلی زشت است، یعنی هر چه بگویم زشت است کم گفتم. بی ادبی بدترین گناهان است، ادب بهترین سیره پیغمبر و اهل بیت است.
شریعتی: اصلاً پیامبر آمدند ما را مودب کنند.
حجت الاسلام فرحزاد: فرمود: «أَدَّبَنی رَبّي فَاحسَنَ» خدا من را تربیت کرده است خوب تربیت کرده است و من هم حضرت علی را تربیت کردم. پیغمبر خدا اگر یک گناه کاری در محضر ایشان خلافی انجام می داد هیچ وقت مستقیم به او نمی گفت یا در جمع آبروی او را نمی برد. مثال می زد، با داستان می گفت. «ما بالُ اَقوامٍ» چرا در زمان گذشته یک کسی فلان کار را کرد این اتفاق بد افتاد، آن طرف کلام حضرت را گرفته است. خیلی لطافت می خواهد. امر به معروف، نهی از منکر. امام حسن عسکری (ع) جمله ی خیلی زیبایی دارند.می فرماید که کسی که عیب دوست، فامیل، قوم و خویش، عزیزی، را در جمع بگوید او را خراب کرده است. در جمع بگویم آقای شریعتی چنین و چنان، خیلی ضایع کردم، خیلی بی ادبی کردم. ولی در خلوت، در خلوت حالا با اشاره و کنایه بگوییم به او زینت دادیم. یعنی می گویم این جا آشغال است، آن را تمیز می کنی زیبا می شود. کسی که در خلوت عیب همسر و فامیل و دوست را با لطافت، سر وقت، به جا، موقعیت خیلی مهم است، عصبانیت نباشد.
شریعتی: فرمود بهترین دوستان من کسانی هستند که عیوب من را بگویند.
حجت الاسلام فرحزاد: امام صادق می فرماید یعنی به عنوان هدیه است. بدترین انسان ها آن هایی هستند که در جمع طرف را خرد می کنند. به بعضی ها می گوییم چرا غیبت می کنی؟ می گوید من جلوی خودش هم می گویم. خوب جلوی خودش هم گناه بزرگی است، آن جا هم نباید بگویی، آن جا هم گناهش کمتر از غیبت نیست. یک مقدار حاشیه رفتیم ولی حاشیه اش بد نبود. این کلام خیلی مهم است که ما عبادت را فقط فکر می کنیم که عبادت در ذکر و دعا خلاصه می شود. ادب بالاترین عبادت است، احترام پدر مادر بالاترین عبادت است.
شریعتی: تفکر را داشتید می گفتید.
حجت الاسلام فرحزاد: امام صادق فرمود عبادت 10 جزء دارد، 9 جزء آن در کسب حلال است. یک مقدار قربانتان بروم روی این حدیث تأمل کنید. یعنی ما فکر نمی کنیم که خیلی از این گرفتاری هایی که خانواده ها دارند، طلاق است، دردسر است، بی برکتی است، فقر است، فلاکت است، مشکلات اقتصادی است، برای مال حرام است. بچه مان حرفمان را گوش نمی دهد، مردم حرف بزرگ ها را گوش نمی دهند، بزرگ ترها حرف ما را گوش نمی دهند. مال این رباها نیست، مال این رشوه ها نیست، مال این حرام نیست همه جا قاطی شده است. من عذر می خواهم که دارم صراحتاً حرف می زنم. شما بخواهید یک خانه بسازید، از جایی که شروع می کنید که مثلاً بخواهید پروانه بگیرید، نوسازی و مهندس بیاید بازدید کند. بعید می دانم بدون رشوه کسی بتواند پیش ببرد. من جسارت نمی کنم ولی آن هایی که در کار هستند می دانند. یک از بزرگان می گفت من اضافه ساختمان داشتم آن مهندس به من گفت که این قدر به من بدهی من امضا می کنم.
شریعتی: این قدر برایت آب می خورد.
حجت الاسلام فرحزاد: گفت ندادم. گفتم این حرام است، این رشوه است. گفت حکم تخریب را گرفتند، تجدید نظر هم تایید شد، گفتم ای کاش 5 میلیون را می دادم که 200 میلیون به من ضرر نمی زد. یعنی طرف را وادار می کنند که چنین کاری را بکند. یعنی یا قرار است انگشت من قطع بشود یا گردن من قطع بشود یا دست من قطع بشود. مال حرام خیلی در مردم ما یا خدایی نکرده در ادارات ما نفوذ پیدا کرده است.
خیلی خطر دارد.
شریعتی: و بدتر این که به یک جایی می رسد که متاسفانه عادی می شود.حجت الاسلام فرحزاد: در گمرکات ما، همه جا هست. این همه دارند می گویند مدارس دولتی پول نگیرند ولی می گویند ما بیچاره ایم. این که امام صادق می فرماید کسب حلال از میدان جنگ سخت تر است. عبادت نماز و روزه هست، ولی پدر جد عبادت کسب حلال است. آن کاسبی که گران فروشی نمی کند، آن اداره ای که می گوید 30 سال است من از کاغذ و خودکار اداره استفاده شخصی نکردم.می گوید: «کُلُوا مِن الطَیِّبات وَاعْمَلُوا صَالِحًا». به قول آقای قرائتی فرمودند من خیلی جاها منبرهای یک دقیقه ای دو دقیقه ای دارم، همه هم آیه قرآن است. قرآن چند جا دارد «کُلوا» ولی هیچ وقت «کُلوا» تنها نیست. «کُلوا وَ لا تُسرِفُوا» بخورید و اسراف نکنید، «کُلوا» صدقه بدهید، «کُلوا وَ عَمَلُ الصالِحاتِ». آن «کُلوا» مشکل دارد که عمل صالح پیش نمی آید. غذای طیب در انسان می رویاند، غذای خبیث عمل ناصالح و ناشایست. این جمله هم خیلی جمله ی عجیبی است. حالا به بنده فرحزاد خیلی ایراد دارند، و واقعی هم هست. گاهی رفقا هم تذکر می دهند، پیام هم می دهند، قبول هم داریم. بیشتر از این ها است، میلیونش را شما نفهمیدید. گاهی حرف بنده اثر نمی کند می گویم شاید خودم عمل نکنم. ولی آقا امام حسین (ع) که جان همه ی عوالم به قربانش چقدر خطبه خواندند، چقدر صحبت کردند. چرا حرف کاملاً دل برو امام حسین که یک سر سوزن لقمه حرام در وجودش راه ندارد، در دل سنگ لشکر عمرسعد اثر نکرد.
شریعتی: چون حرام در دل آن هاست.
حجت الاسلام فرحزاد: احسنت. «لِأَنَّها مُلِئَت بُطونُکُم مِنَ الحَرام». من لقمه حرام به خانه ام آوردم بعد می گویم چرا بچه من نماز نمی خواند. تو چه کار کردی، تو چه به او دادی. باز مثال خوبی است. می گوید شما گازوئیل در هواپیما بریز، خوب بلند نمی شود، بنزین سوپر مخصوص می خواهد. روح ما و جان ما هم همین است.
حجت الاسلام فرحزاد: سخت است ولی باید این ریشه ها را درست کرد.
شریعتی: یعنی ما فکر می کنیم با باری به هر جهت و ولنگاری می شود این راه را رفت ولی نمی شود.
حجت الاسلام فرحزاد: نه. فلذا شما ببینید تقوا در قرآن و روایات و آیات از همه بیشتر است. نماز جمعه ها حرف سیاسی بزنند، عیبی ندارد نمی گوییم نزنند. ولی لازم است در دو خطبه وصیت به تقوا، وصیت هم نه این که یک کلمه بگوییم «اُوصیکُم بِتَقوا» بعد 90 درصد از سیاست حرف بزنیم. من یک شهری رفتم. حالا جوک نیست، واقعی است. یک تابلویی دیدم که نوشته بود در نماز جمعه که سرتاسر سیاسی است شرکت کنید. امام جمعه اصلاً من را دعوت کرده بود. آمدم گفتم همه ی ایران می نویسند عبادی-سیاسی، این ها نوشتند سرتاسر سیاسی.
شریعتی: عبادی اش را حذف کردند.
حجت الاسلام فرحزاد: نماز جمعه که الحمدلله تهران هم هفته گذشته شروع شده است، باید آدم ها را متحول کند. مثل آیت الله دستغیب، مثل آیت الله مدنی، اشک مردم را دربیاورد، تقوا ایجاد کند.
شریعتی: جامعه را حرکت دهد.
حجت الاسلام فرحزاد: ادب ایجاد کند، ملایم شان بکند، معتدل شان بکند، آرامشان بکند. نمی گوییم حرف سیاسی نزنید، این حرف غلطی است. مسائل روز باید مطرح بشود اما آن موضع تقوا و اخلاق و ادبش در خطبه ها کم نشود، ضعیف نشود. آن را کم می گذاریم که در سیاست هم مشکل پیدا می کنیم، در اقتصاد هم مشکل پیدا می کنیم. آیت الله مجتهدی خدا رحتشان کند جمله قشنگی می فرمودند. فرمودند ما سخنران خیلی داریم، خطیب خیلی داریم، واعظ کم داریم. حرف قشنگی است.
شما اگر توجه داشته باشید مدرسه ای که آقای مجتهدی خدا رحمتش کند، روحش شاد، تاسیس کردند که یکی مثل آیت الله خرازی، آیت الله استادی شاگردهای آن مدرسه بودند. نوعاً طلبه هایش خوب هستند. نمی گوییم کلی، خوب همه جا هست. ولی نوعاً خوب هستند. چون مقید بودند برای این ها صحبت کنند، مسئله بگویند، اخلاق بگویند، تدریس بگویند، پنجشنبه ها روضه بگذارند، روز وفایات می گفتند درس تعطیل نیست تبدیل به روزه و سخنرانی و ذکر اهل بیت می شود. می خواهم عرض کنم ما برای آموزش میلیاردها هزینه کردیم برای پرورش یک هزارم. اصلاً پرورش بر آموزش مقدم است.
شریعتی: «یُزَّکیهِم وَ یُعَلِمُهُم».
حجت الاسلام فرحزاد: حتی آن آموزش هم مقدمه پرورش است. آموزش یک چیزی یاد می دهیم ولی محتوا خالی است. همین جمله ایشان خیلی قشنگ است. ما سخنران خیلی داریم، خطیب خیلی داریم، مثل بلبل الفاظ و کلمات را به هم می زند. ولی واعظ نداریم. واعظ یعنی تکان بدهد. امام (ره) یادم نیست در کتاب شرح جنود عقل و جهل است فکر می کنم. جمله قشنگی دارند. می فرمایند که هم کتاب های ما، هم منبرها و سخنرانی های ما، فقط نه مثل یک نسخه طبیب باشد که من دوا می نویسم برو بخور، خواستی بخور خواستی نخور. نه، باید شوری در این نسخه باشد که در طرف شوق ایجاد شود که برود این دوا را بخورد. شوق ایجاد شود که حرف فرحزاد را عمل کند. مثل این که دیروز روی منبر گفتم تا آخر منبر اثر کرد. خدا را خیلی شکر کردم. شاید اول صحبت را کسی گوش نداده باشد. دیروز منبر که رفتم پرسیدم این جا ناهار هم می دهند، گفتند نه. 2-3 بار روز منبر گفتم من دیگر جایی که سور نباشد منبر نمی روم، مخصوصا ً17 ربیع باشد. همان روی منبر رفتند هیئت امنا ساندویچ تهیه کردند، نفری 50 هزار تومان هم عیدی دادند. این که یک چیزی فلانی بگوید، یک چیزی هم فلانی بشنود.
شریعتی: ما هم بگوییم به به و چه چه.
حجت الاسلام فرحزاد: حالا ایام شادی است بد نیست بگویم. می گویند یک بنده خدایی رفت یک جایی ماه رمضان روی منبر، کدخدای منبر پای منبر بود. اتفاقاً کدخدا آمده بود این خیلی بهتر صحبت کرد که مثلاً خوشش بیاید. کدخدا خیلی خوشش آمد. گفت خواستی بروی من یک 40 کیلو به تو می دهم، عید فطر که خواستی بروی. خیلی صحبت کردی من خوشم آمد. عید فطر آمد برود دید خبری نشد، گفت شاید یادش رفته است. آمد به کدخدا گفت که آقا، شما الوعده وفا. گفت چه؟ اصلاً یادم نیست. گفت پای منبر من آمدی. گفت برو دنبال کارت، تو یک چیزی گفتی من خوشم آمد من هم خواستم یک چیزی بگویم تو خوشت بیاید. خیلی از حرف های ما این گونه است. واعظ کم داریم. آقای حق شناس کم داریم، آقای مجتهدی کم داریم، آیت الله ضی آبادی کم داریم. حدیث را دوباره تکرار می کنم. عبادت ده جزء دارد، 90 درصد عبادت کسب حلال است. مال حلال، حالا بنده روحانی هستم، کسی کارگر است، کسی کارمند است، در کارش کم نگذارد، از کارش ندزدد، ساعت کار را درست انجام دهد. این ها همه حلال و حرام است. همه جا هم توسعه دارد. 90 درصد عبادت کسب حلال است، 10 درصد کارها و عبادت های دیگر است.
شریعتی: الحمدلله به برکت نور امام صادق نکته های خوبی را شنیدیم.
حجت الاسلام فرحزاد: اثرگذاری این برای من خیلی مهم است.
شریعتی: ان شاءالله اثر می کند. خودشان هم باید عنایت کنند و دست ما را بگیرند. خیلی ها می خواهند شخصیت پیامبر را، «رَحمَةً لِلعالَمین» را بشناسند. قبلا ًهم این کتاب را معرفی کردیم. بسیار کتاب خوبی است.
حالا دیگر دوستان می دادند برای تهیه کتاب های برنامه هم به بخش فروش اینترنتی کتاب ما می توانید مراجعه کنید در سایت ما و هم به کانال ما. یک خبر خوش هم بدهم. حالا امروز می خواهیم راجع به طرح فرزندان غدیر صبحت کنیم. قرار گذاشتیم 18ام هر ماه یاد بکنیم از دوستانی که در این طرح با ما همراه بودند و از آن ها تقدیر و تشکر کنیم. ان شاءالله بعد از تلاوت قرآن حتماً راجع به آن صحبت خواهیم کرد. کد دستوری ما هم الحمدلله راه افتاده است. یعنی در کنار سایت ما دوستانی هم که می خواهند در طرح فرزندان غدیر مشارکت کنند و اول هر ماه قمری برای قربانی ها، هم می توانند به سایت ما مراجعه کنند هم به کانال ما در سروش و ایتا که درگاه های پرداخت آن جا ذکر شده است و هم کد دستوری *780*3131#. دیگر می توانید حفظ شوید و به دوستانتان هم معرفی کنید. حالا دوستان هم اگر شد زیرنویس می کنند. حالا ان شاءالله در برنامه های آتی هم مجدداً خدمت شما عرض خواهم کرد. صفحه 334 را امروز با هم تلاوت می کنیم. قرار امروز ما ثواب تلاوت این آیات را به روح بلند حضرت امام صادق (ع) هدیه کنیم. آیات 16 تا 23 سوره مبارکه حج را به اتفاق بشنویم. برمی گردیم با احترام همراه شما و در کنار شما. بفرمایید خواهش می کنم.صفحه334قرآن کریم
شریعتی: «اللهُمَّ صَلَّ عَلَی مُحَمَّد وَ آلِ مُحَمَّد وَ عَجِّل فَرَجَهُم». ما باید خداحافظی کنیم، خیلی وقت نداریم. دیروز یک گزارشی از طرح فرزندان غدیر پخش کردیم. خیلی ها گفتند اگر می شود مجدداً پخش کنید. ممنونم از مشارکت و همراهی و مساعدت و همدلی عزیزانمان، اهالی خوب سمت خدا. با دیدن این تصاویر آدم خستگی از تن و روح و جانش به در می شود. حالا بنا است که ببینیم. شما دعا کنید و خداحافظی کنیم.
حجت الاسلام فرحزاد: پیغمبر خدا فرمود نزدیک ترین افراد به من در روز قیامت آن هایی هستند که بیشتر از همه صلوات بر محمد و آل محمد می فرستند.
شریعتی: «اللهُمَّ صَلَّ عَلَی مُحَمَّد وَ آلِ مُحَمَّد وَ عَجِّل فَرَجَهُم».
حجت الاسلام فرحزاد: ان شاءالله در طرح فرزندان غدیر شرکت کنید. قبل از این که این خانواده ها به مشکلات بخورند وام به عنوان قرض الحسنه شما در اختیار می گذارید. ان شاءالله به کانال مراجعه می کنید که کمک کنید. خدا را قسم می دهیم به حق پیغمبر و اهل بیت مریض ها شفا عاجل عنایت بفرما، رفع هم و غم و فقر و مشکلات از همه ی عالم خصوصاً مملکت ما برهان. آن هایی که از دنیا رفتند همه را با اهل بیت محشور بگردان.
شریعتی: خیلی از شما ممنون و متشکرم. این گزارش را ببینید، دل و جانتان تازه می شود، بارقه ی امید، لبخند شادی، پدر مادرهایی که برای اولین بار بعد از مدت ها انتظار فرزندانشان را در آغوش می گیرند بسیار دیدنی است. تا فردا که ان شاءالله با حضور آقای دکتر رفیعی خدمت شما خواهیم رسید شما را به خداوند بزرگ و مهربان می سپارم. این هم گزارش طرح فرزندان غدیر. بفرمایید.