موضوع برنامه: شرح دعای 30 صحیفه سجادیه (ادای دِین و بدهی)

ولی جا دارد که به جای تولد جشن ازدواج ایشان با پیغمبر خدا که جشن بسیار بزرگ و ازدواج خیلی مهم و پربرکتی است، نسل حضرت زهرا و یازده امام. این خیلی مهم است که در دهم ربیع که دیروز بود ان شاءالله رسانه و عزیزان مبلغ بیشتر به این بپردازند و جا بیندازند. همچنین  در آستانه 17 ربیع و ولادت پیغمبر و امام صادق علیه السلام هستیم. ان شاءالله من خواهش  دارم، حالا در پایان برنامه هم عرایضی در این زمینه خواهیم داشت که هم از نظر کمی  و کیفی گسترده تر  کنند. یعنی واقعاً بسنده به یک روز و دو روز نکنند. حداقل یک دهه یا بیست روز برای ولادت اول شخصیت عالم و رئیس مکتب و مذهب ما برنامه های مفصلی بگیرند. حالا ما هم تبرکاً چند شعر می خوانیم. می گوید: پاک کنید، خانه را نو کنید جامه ماه ربیع می رسد. را هوش کنید مست را، سجده کنید هست را. پایان برنامه آن هفته گفتیم نیست نیست، هست هست. معنی «لا الهَ الَّا الله» این است. یعنی غیر خدا از خودش هیچ  چیزی ندارد. سجده کنید هست را ماه ربیع می رسد. سیر کنید گشنه را، آب دهید تشنه را، ماه ربیع می رسد. عفو کنید بنده را، ارج دهید زنده را، ماه ربیع می رسد. گل بزنید قبله را، آب زنید دست را ماه ربیع می رسد. دور کنید غصه را. آقای دولابی می فرمودند که روز قیامت خیلی ها غبطه و حسرت می خورند که چرا این قدر غصه خوردیم. غصه های بیخودی، غصه ی دنیا.
شریعتی: غصه هایی که حقیقتش نیست.
حجت الاسلام فرحزاد: بله. فرمود این غین غصه را تبدیل به قاف کنید، قصه است، داستان است و می گذرد. دور کنید غصه را، ماه ربیع می رسد. ان شاءالله خدای متعال این ویروس و این مریضی ها را همه نوعش را از همه کشورها دور کند. عزیزانی که از دنیا رفتند غریق رحمت باشند و ان شاءالله خداوند به بازماندگان هم صبر و اجر بدهد. خیلی خانواده ها داغدار شدند. ان شاءالله خدا به همه شان صبر و اجر بدهد و ان شاءالله خوشی قلبی و حقیقی خدا به همه عنایت کند.
شریعتی: ان شاءالله. چقدر خوشحالیم خدمت شما هستیم و خدمت عزیزان و دوستانمان. هفته ی گذشته در ذیل دعاهای نورانی صحیفه سجادیه راجع به ادای دِین صحبت کردیم. خیلی ها بدهکار هستند و این بدهی اساساً چیز خیلی بدی است. ان شاءالله که  کسی بدهکار نباشد. ان شاءالله طلبکارها هم مراعات بدهکارها را بکنند و خودشان را جای آن ها بگذارند. حالا ببینیم امام سجاد در آموزه های دینی و در معارف ناب شان چه گونه با خداوند متعال صحبت می کنند و راجع به ادای دِین نکاتی را به ما می فرمایند. امروز بخش اول گفتگویمان با حاج آقای فرحزاد راجع به این موضوع است. بفرمایید با دل و جان می شنویم.
حجت الاسلام فرحزاد: «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ / الحَمدُللهِ رَبِّ العالَمین» «اللهُمَّ صَلَّ عَلَی مُحَمَّد وَ آلِ مُحَمَّد وَ عَجِّل فَرَجَهُم». دعای سی ام صحیفه سجادیه. البته ما در هفته های آینده راه های ادای دین و ذکرهایی که بر ادای دین موثر است ان شاءالله می گوییم. یکی همین دعا است، این دعای 30 صحیفه سجادیه را بخوانند.  حضرت عرضه می داند: «اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ» بر پیامبر و آل اش درود بفرست، «وَ احْجُبْنِي عَنِ السَّرَفِ وَ الِازْدِيَادِ» خدایا من را از اسراف و  زیاده روی حفظ کن. یعنی بسیاری از دیون ما برای زیاده خواهی های ما و اسراف های ما است. من عذر می خواهم آقای شریعتی عزیز و بینندگان. ایران ما در موضوع اسراف جزو کشورهای رده بالا است متاسفانه. همین اخیراً نشان داد که در ارومیه چقدر سیب ضایع شده است و چقدر میوه، خوراکی جات، حبوبات، غذاها، غذاهای سالم که بهداشت می گوید قابل استفاده است، این ها دور ریخته می شود. چه کسی مقصر است؟ این برکت را می برد. ما چقدر برای این ها باید پول خرج کنیم، هزینه کنیم، قرض کنیم.
شریعتی: در تالارها و هتل ها که افتضاح است.
حجت الاسلام فرحزاد: تالارها، هتل ها، بیمارستان ها، هتل ها. حالا آدم کمتر بخورد. می گویند آبرویمان می رود 2 برابر، 3 برابر می آورند. این پذیرایی هایی که پنج رقم غذا، این ها واقعاً اسراف است. خدا ضمانت نکرده که شما برای تشریفات و تجملات و برج زندگی دین ات را ادا می کنم، خدا ضمانت نکرده است که اگر زیاده خواهی هم کردی من باز هم کمکت می کنم. این ها دیگر گردن خود ما است، مقصر خود ما هستیم. آن هایی که مشکلات اقتصادی دارند یک کار مهم این است که جلوی بَرج زندگی و زیاده روی هایشان را بگیرند، چیزهای غیر ضروری تهیه نکنند، خانواده  را قانع کنند. یک بزرگواری خدا رحمتش کند در  اصفهان میزبان ما بود. می گفت من برای یکی از بستگان مان یک جهازی می خواست تهیه کند من با زحمت برایش تهیه کردم. بعد از چند وقت دیدم نیست. گفته بلیط هواپیما گرفته رفته در دبی دو تیم با هم مسابقه بدهد به عنوان  تماشاچی نگاه کند.  گفتم عجب، ما برای چه کسی کمک جمع می کنیم. تو که 8 و 9 تو گرو هم است، بلند شوی بلیط هواپیما بگیری به دبی بروی که فوتبال ببینی! حالا از تلویزیون ببینی چطور می شود؟! می خواهم عرض کنم این فرمایش امام سجاد خیلی مهم است. یعنی یکی از راه های ادای دِین این است که ما جلوگیری کنیم، پیشگیری کنیم، پول بدهی مان را بدهیم، یا اصلاً قرض نکنیم که به دِین نیفتیم. لذا می گوید من را از اسراف، یعنی بیش از اندازه، و زیاده روی حفظ کن. «وَ قَوِّمْنِي بِالْبَذْلِ وَ الِاقْتِصَادِ» خدایا کمکم کن، من را تقویت کن، به من قوه بده، به جا ببخشم و میانه روی.
رهرو آن نیست که گهی تند و گهی آهسته رود
رهرو آن است که آهسته و پیوسته رود
در آیه قرآن هم داریم که نه آن قدر بذل کن، «کُلَّ الْبَسْطِ فَتَقْعُدَ مَلُوماً مَحْسُوراً» بعضی ها اسراف شان در بذل و بخشش است. زن و بچه اش گشنه و تشنه است ولی به دیگران کمک می کند. این اشتباه است. حتی در جود و بخشش هم می گوید زیاده روی خوب نیست. دستت را باز نکن که همه بریزد، این طوری هم نکن که اصلاً به هیچ وجه چیزی ندی. خدایا من را کمک کن به بذل و بخشش به جا و اقتصاد. اصلاً ما در روایات یک بابی داریم، «باب ُ الاِقتِصاد». اقتصاد در  فارسی یک معنا دارد، در عربی به معنای میانه روی است.
شریعتی: «واقتَصادِ فِي مَشی».
حجت الاسلام فرحزاد: در راه رفتن، در غذا خوردن، در هر کاری میانه روی باشد. «وَ عَلِّمْنِي حُسْنَ التَّقْدِيرِ». واقعاً چقدر زیبا است. خرج و بَرج مان را حساب کنیم و درآمدمان را حساب کنیم. یک آقای طلبه ای به من می گفت مثلاً شهریه من ... . الان شهریه حوزه بین 1 الی  5/1 است. از 200-300 شروع می شود، طلبه های پایین. واقعاً زیاد نیست مگر این که شغل دوم داشته باشند یا مثلاً کار دیگری داشته باشند. یا افرادی  که تدریس دارند. گفت من درآمدم را حساب می کنم که هر روزی مثلاً 50 تومان، 100 تومان، بیشتر نباید خرج کنم. با همین جلو می روم. ولی خیلی ها هستند که انقدر وام گرفته اند که نیامده باید برود. حسن تقدیر یعنی خوب برنامه ریزی ها را به اندازه گلیم دراز کردن. این روایت خیلی قشنگ است. این روایت را من خواندم علامه حکیمی خیلی تشکر کردند. پیغمبر خدا فرمود: «اِنّی لا اَخافُ عَلی اُمَّتِیَ الْفَقْرَ وَ لكِنْ اَخافُ عَلَیْهِمْ سوءَ التَّدْبیرِ». حالا چه در رده های بالا مسئولین و  مدیرها  و چه برسد به پایین مدیرهای خانه، خانم یک خانه. پیغمبر خدا فرمود من از شما از فقر نمی ترسم، یعنی خدا به اندازه لازم می رساند ولکن از سوء مدیریت می ترسم. یعنی یک مشکل بزرگ جهانی ما سوء مدیریت است. ما چندین سال اعلام می کرد بانک مرکزی و دولت های ما که آن هایی که می توانند بیایند سکه بخرند. پولدارها می رفتند سکه می خریدند، بی پول ها نمی توانستند. این توزیع ناعادلانه بود دیگر. ما خودمان به دست خودمان اختلاف طبقاتی را چندین سال در مملکت ما چیزی است که بچه هم می فهمد. این سکه را می خواهیم توزیع کنی، خودرو را می خواهی توزیع کنی، بیا به همه توزیع کن. مَثل  می خواهم بگویم. من که در اقتصاد وارد نیستم. ولی می خواهم بگویم این کار کار غلطی است.  
شریعتی: یعنی داراها داراتر می شوند، ندارها ندارتر.
حجت الاسلام فرحزاد: امکانات را ما همواره در اختیار افراد سرمایه دار قرار می دهیم می خواهد چنین کند چنان کند. افرادی که خانه ندارند، بی بضاعت هستند، بیایید برای این ها سرمایه گذاری کنیم. سرمایه دارها را بگوییم به این ها خدمت کن ما این را به شما خدمت می کنیم. این حرف خیلی حرف مهمی است که پیغمبر ما می فرماید من از فقر نمی ترسم. مملکت ما همه چیز دارد، حتی با تحریم ها هم می توانیم کنار بیاییم اگر خودمان به داد خودمان برسیم.
شریعتی: یک توزیع عادلانه.
حجت الاسلام فرحزاد: توزیع عادلانه و حسن تدبیر. لذا حضرت به خدا می گوید خدایا من به تو پناه می برم از سو تدبیر. ما راجع به ادای دِین مطلب خیلی داریم و مورد نیاز جامعه است. اگر یک مقداری بیشتر صحبت می کنیم برای این که نیاز جامعه است. اگر عزیزان بیننده توجه داشته باشند دو سه هفته ی قبل راجع به قرض دادن و قرض الحسنه خیلی خیلی سفارش شده است. حتی صندوق های قرض الحسنه که هیئت امنا و افراد مطمئن هستند این ها را باید تقویت کنند. حالا حکومت ما، مردم ما، اگر پول هایشان را تا می توانند قرض الحسنه هایی که مطمئن هستند، یا خانواده هایی که مطمئن  هستند بینشان قرض الحسنه است، بیایند این جا سرمایه گذاری کنند. ما بین رفقایمان 20-30 سال است گفتم هر کسی پول اضافی دارد بیاید نزد فلانی بگذارد، قرض می دهیم. هر وقت هم  که خواست بیاید ببرد. چون یک درصدی را ما نگه داشتیم برای این که کسی لازم داشت برگردانیم.  شک نکنید خدا قرض الحسنه را تقویت می دهد. این بی برکتی ها برای ربا است. «یَمحَقُ الله رِبا یُربِ صَدَقات».صریح قرآن است. قربانتان بروم، خدا می گوید من در قرض الحسنه و صدقه دادن رشد قرار دادم، برکت قرار دادم، خیر قرار دادم، زیاد می کنم، مال با برکت می شود. یک مدیرعامل صندوق قرض الحسنه می گفت ما 60 سال است. یک صندوق قرض الحسنه گذاشتیم، فراخوان دادیم هر کسی می خواهد بیاید. هیچ سود و رِب نمی گیریم، فقط از حضرت امام استفتاع کردیم. ایشان فرمودند به اندازه اجازه مغازه و  حقوق کارمندها 1% یا 2% کارمزد بگیرید. حتی می گفت گاهی به 2% هم  نمی رسد، همان 1% کافی است. گفت حاج آقا خدا می داند چه کسی می گوید نمی شود بانک اسلامی درست کرد. دروغ محض است. گفت ما میلیاردها مردم پول گذاشتند مطمئن بودند، خانه خریدند، جهاز تهیه کردند، شغل دار شدند، آب از آب هم تکان  نخورده است.
شریعتی: و این پول همین طوری در گردش  است.
حجت الاسلام فرحزاد: می شود، نگوییم نمی شود. «یَمحَقُ الله رِبا» خدا ربا را محو می کند، نابود  می کند. ببینید این هایی که ربا گرفتند به ورشکستگی و چه نکبتی افتادند، حتی می خورند  هم مالش حرام است. نکته ی خیلی مهمی است می خواهم عرض کنم، این را کلید کنند. آیت الله جوادی آملی خدا حفظشان کند، یک مرجع بزرگوار، یک کسی که در تفسیر حرف مهمی می زند، شخصیتی که حکیم است، فیلسوف است، مفسر است. حالا بعضی از آقایان به ما گله می کنند که هر کس از دنیا می رود تعریف می کنید. حالا ما از زنده ها هم  تعریف می کنیم. ارج دهید زنده را، ماه ربیع می رسد. آقای رفیعی ما برای حضرت خدیجه همایش گرفتند، در مدرسه امام خمینی، 2-3 شبکه پخش مستقیم بود.
شریعتی: بله، من هم آن مراسم را دیدم. حضرت آیت الله جوادی هم سخنرانی کردند.
حجت الاسلام فرحزاد: و آیت الله مکارم شیرازی صحبت کردند. دو شبکه پخش مستقیم داشتند. ایشان فرمود. حالا عین عبارتش آرشیو را دربیاورند. این جمله خیلی عجیب است. ایشان فرمودند که آمریکا 40 سال است می خواهد به ایران  حمله کند. گزینه حمله به ایران روی  میز است، یعنی دارند کارشناسان بررسی می کنند که چگونه مهار کنیم، بزنیم. ولی الحمدالله نتوانستند نظام را به هم بزنند. آمریکا نه، خدای بزرگ، خدایی که اختیار همه عوالم را دارد، در قرآن می گوید هر کس که ربا می خورد، ربا می دهد، قانون ربا تصویب می کند، بانک های ربوی در حکم جنگ با خدا است نه آمریکا. این خیلی حرف است. من  نمی دانم  چه زمانی می خواهیم بانکمان را حل کنیم. تمام مراجع هم ناراضی هستند. این دولت جدید برای بانک ها یک کاری بکنند. به قول آقای حسینی قمی یک فراخوان  بدهند، ببینند چند نفر مردم از بانک های ما راضی هستند. قرض الحسنه های ما را اکثراً راضی هستند. حالا یک موقع بعضی ها بالا کشیدند، استثنا است. ولی بیاییم یک مقدار  قرض الحسنه ها را تقویت کنیم و این دیرکردها طرف را مصعصل می کند. واقعاً بعضی ها توان پرداخت ندارند. باید برای این ها فکری کرد.
شریعتی: و یک آه آن ها کل مملکت و زندگی  ما را تحت الشعاع قرار می دهد.
حجت الاسلام فرحزاد: حتما همین طور است. حالا دعا کن، می گویند  چرا دعا مستجاب نمی شود. واقعاً نظام ما باید برای بانکداری یک طرح جدید و یک قرض الحسنه های جدید و یک راهکارهای جدید بدهد. حالا در خارج هم سود 2%، 4% است. برای ما 18%، 22%، برو بالاتر است. خیلی  کار مشکلی است. وقتی شما به یک کارفرمایی 18% سود می گیری او هم باید از زیر مجموعه اش 25%، 30%، بگیرد که بتواند ربای بانک را بدهد. واقعاً یک فکری بکنیم. عاجزانه، متزرعانه، همه ی متدنین مملکت ما خواهشمند هستم برای این قرض الحسنه و اصلاح بانک ها یک فکر اساسی بشود. این خیلی مهم است. یکی راجع به قرض الحسنه صحبت کردیم، یکی هم راجع به این که تا می توانیم دِین نگیریم، قرض نکنیم. یعنی تا جایی که می شود، آن که نمی شود که چاره ای نیست. خیلی ما پیامک داشتیم که شما می گویید قرض بدهید، ما قرض دادیم اصلاً یک قصدش را هم نداده است، بالا کشیده است، خورده است. یک صندوق خیلی خوبی است در قم، مرحوم شیخ مرتضی حائری موسس آن بود. فکر می کنم شاید 60 سال یا 70 سال سابقه دارد. خیلی هم کار راه انداز بود. ما خودمان مکرر وام گرفتیم. این صندوق قرض الحسنه یک موقعی من  رفتم دیدم کسی با مدیرش دعوا می کند. گفت چرا دعوا می کنی؟ سه ضامن می خواهد. من از کجا بیاورم. من هم گفتم چرا این قدر سخت می گیرید؟ گفت حاج آقا یک موقعی وقت دارید بیاید این جا پرونده ها را نشان دهیم که بعضی از این افراد آمدند قرض گرفتند ولی یک قسط از آن را ندادند  که ما دلمان خوش باشد یک قسط آن را داده است.
شریعتی: یعنی گرفته و رفته و پشت سرش را هم نگاه نکرده است.
حجت الاسلام فرحزاد: من خواهش دارم از بینندگان عزیز این بحث امروز من را کلید کنید در  فضای مجازی بگویید به آن هایی که وجدان دارند، ایمان دارند، معاد و قیامت را یک سر سوزن قبول داشته باشند جرات نمی کنند  بدهکاری شان را تسویه نکنند. حالا بحث امروز یک مقدار تند است. اجازه دهید خوب گوش بدهند. ادای دین جز اوجب واجبات است. شما می دانید حتی از نماز واجب تر است. نماز ستون دین است. ولی اگر شما شده اول ظهر پولی به دستتان رسیده است، طلبکارت وقت است که به او پولش را بدهی و او نیاز دارد. گفتند «قَد قامَتِ الصَلاة» اول نماز ظهر. اگر او پول نیاز دارد اول باید بروی دِینت را ادا کنی و به حسابش واریز کنی بعد بیایی نماز بخوانی. مگر این که تنگ غروب است و دیگر وقت نیست. این استثنا است. حتی اگر وسط نماز طلبکار آمده می گوید طلبم را می خواهم تو می توانی درست در  جیبت کنی و آن پول ای سکه را به او بدهی. می گوید در  نماز این کار را بکن. ادای دِین جزو اوجب واجبات است. پول از بانک گرفته یا از مردم گرفته یا از فامیل گرفته است بیخیال بیخیال است. این بی تفاوتی و بی خیالی خیلی بد  است. پس این از اوجب واجبات است. چند حدیث می خوانم. امام صادق (ع) فرمود: ««أيُّما مؤمنٍ حَبَسَ مؤمنا عن مالِهِ و هُو مُحتاجٌ إلَيهِ» پول از کسی گرفتی یا اجاره بدهکار هستی یا هر چیزی، یا جنس خرید کردی پولش را به طرف نمی دهی، او هم محتاج این پول است. فرمود هر مومنی مال مومنی را حبس کند و نگه دارد و به او ندهد و آن طرف هم محتاج است، «لَم يَذُقْ و اللّه ِ مِن طَعامِ الجَنّةِ ، و لا يَشْرَبُ مِن الرَّحيقِ المَخْتومِ» والله از غذای بهشتی و از نوشیدنی گوارای بهشتی به او هرگز نخواهند داد. یعنی هرگز در بهشت نخواهد بود کسی که پول دارد، می تواند بدهد، ولی نمی دهد. دغدغه داشته باشیم. والله از طعام بهشت نخواهد  خورد. این را امام صادق می فرماید، صدق محض است. از نوشیدنی های بهشت به کام او نخواهند ریخت. از حضرت مسلم ما بالاتر داریم، نایب خاص امام حسین است. برای این هایی که می گویند ما ولایتی باشیم، هیئتی باشیم، هر کاری کردیم آن ها درست می کنند. حضرت به مردم  کوفه نامه نوشتند فرمودند: «إنَّی باعِثُ مِن اَخي». جانم به قربان این برادر. «وَ مِن اَهلِ بَیتي». وقتی که محاصره کردند و حضرت بدنش پر از زخم و جراحت بود، حتی لبش شکافته بود نتوانستند آب بخورند. دغدغه اش موقع شهادت چه بود؟ فرمود یک کسی بیاید وصی من بشود. همه می ترسیدند. ابن زیاد ملعون گفت که وصی شدن جرم نیست، یکی قبول کند شاید او کار واجبی دارد. اول وصیتش این است گفت این زره من را بفروش آمدن کوفه  700 درهم  قرض کردم و بدهکار هستم، بدهی من را بده. همه بدن پر از  زخم وجراحت است، الان سر از بدن جدا می شود، از بالا به پایین پرت می کنند. می گوید اول قرض من را بدهید. این حدیث ها خیلی مهم است، یعنی واقعاً کسی با این حدیث ها تکان نخورد صد درصد به ایمانش شک کند. برود یک فکری بکند. امام حسین علیه السلام فرمود: «اَنْ لا یُقْتَلَ مَعی رَجُلٌ عَلَیْهِ دَیْنٌ وَ نَادِ بِها فِی الْمَوالی» به یک نفر فرمودند برو روز عاشورا به اصحاب و یاران جار بزن که کسی که بدهی دارد در رکاب من کشته نشود، برود بدهی اش را بدهد یا وصیت و سفارش کند که بدهی اش را بدهند. روایت داریم بالاتر از اصحاب امام حسین نداریم ولی می گوید باید بدهکار نباشی، برو بدهی ات را بده. «لا یُقْتَلَ مَعی رَجُلٌ عَلَیْهِ دَیْنٌ». با صدای بلند از جدم پیغمبر خدا شنیدم: «مَنْ ماتَ وَ عَلَیْهِ دَیْنٌ اُخِذَ مِنْ حَسَناتِهِ یَوْمَ الْقِیامَهِ»روز قیامت پول نیست که تبادل بشود، آن جا حسنات طرف را می گیرند و به او می دهند.
شریعتی: وجه رایج آن جا است.
حجت الاسلام فرحزاد: حالا می گویم روایت های تندتر از این هم هست. خیلی مهم است. من واقعاً نمی خواهم در مقام خودستایی باشم. من آن قدر دغدغه دارم، حتی قبض آب و برق و گاز که می آید سریع واریز می کنم. می گویم شاید دولت نیاز دارد و پول من یک کمکی بشود. نمی گذارم برای تاریخ آخر. اگر بتوانم دو سه قسط جلوتر می دهد، اگر داشته باشم تسویه می کنم. نداری یک حرف دیگر است ولی وقتی داری چرا نمی دهی. بعضی از عزیزان آمدند دم خانه من، گفتند حاج آقا این ادای دِین را یک مقدار بیشتر صحبت کن. می گویم برای چه؟ می گوید سه ماه اجاره خانه من را نداده است رفته پیاده روی اربعین به کربلا. بانی هم نداشته است، از پول خودش رفته  است. اجاره خانه اش را نمی دهد، قسط بانکش را نمی دهد. نمی خواهم بی ادبی کنم به هیئت یا کربلا رفته ها و مشهد رفته ها و عمره رفته ها، ولی روایت داریم از امام جواد علیه  السلام پرسید آقا من می خواهم به حج بروم، به مکه بروم، به یک مرجعه که اصلاً دین باطلی بوده، به یک آدمی که دین باطل دارد بدهکار هستم. فرمود اول برو بدهی ات را بده. ادای دِین را ما جدی بگیریم. سفر مستحبی، سفر تفریحی، ولخرجی های زیاد است. یک معضل بزرگ مملکت ما است. کسانی ساختمان می سازند  سر وقت پول نمی دهند، شارژ را سر وقت نمی دهند، به یک جایی می رسند که مجبور می شوند شکایت کنند. ما چقدر پول وکالت، چقدر پول قضاوت، این 15 میلیونی که در یک سال است ما چقدر پرونده مالی و حقوقی داریم. خیلی زیاد است.
شریعتی: و تازه به تمام این روایات هولناکی که شما اشاره کردید و ما شنیدیم بحث حق الناس را هم اضافه کنید.
حجت الاسلام فرحزاد: من یک موقعی ماشینم خراب است یا وسط اتوبان یک کاری می کنم، گاهی صد کیلومتر راه بند می آید. یا به قول آن دوستمان می گفت من چقدر می روم در نوبت در کارواش که ماشینم را تمیز کنند، چقدر  هم پول می دهم، می آیی در خیابان در بلوار این آب را رها کردند به هم می زنند. حق الناس را ما جدی بگیریم. روز قیامت بیشتر مردم گیر حق الناس هستند. من خجالت می کشم ما در بعضی از مسائلی که وسواس نباید داشته باشیم، در قرائت، در عدد ضمه، همواره شکیات. والله این ها مهم نیست. در مقابل آبروی مردم، مال مردم، غیبت، تهمت، این ها مهم نیست.
شریعتی: آن هایی که باید برای ما مهم باشد متاسفانه نیست.
حجت الاسلام فرحزاد: من باور کنید بعضی روایات تند را استخاره کردم بد آمد که بگویم. یعنی من خیلی پایین آوردم. من تهدیدم کم است. حالا چند روایت دیگر که پایین تر است. خیلی این روایت ها عجیب است. روایت داریم پیغمبر ما وقتی نماز می خواندند آدم فوری بلند نشود؛ دعا بخواند، تسبیح بخواند، تسبیحات حضرت زهرا بگوید. امیرالمومنین می فرماید بعد از سلام نماز صبح پیغمبر برگشتند به طرف مردم. فرمودند از طائفه بن النجار، این جا کسی هست؟ گفتند آقا چه کار دارید، کار واجب چیست. فرمودند از این فامیل یک نفر شهید شده، دیشب به خواب من آمده که یارسول الله به داد من برس. چه شده؟ عرض کرد یارسول الله به یک یهودی سه درهم بدهکار بودم من را این جا حبس کردند، زندان هستم. شهید در زمان پیغمبر اسلام زندان است. عزیزان خواستند به صحیفه بحار مراجعه کنند. «حُبِسَ شَهیدُ عَلی بابِ الجَنَّة لِثَلاثَة دَراهِم کانَ لِیَهُودیٍ».اولاً کسی که خواب دیده خوابش مثل وحی می ماند پیغمبر خداست، دوماً آن کسی که خواب دیده شده است شهید است. سوماً مبلغ بدهی میلیارد نبوده، اختلاس و  رشوه و کلان نبود، سه درهم بوده است. طرفش هم یک یهودی بوده است، هشتاد میلیون آدم نبود.
شریعتی: به یک نفر بدهی داشته است.
حجت الاسلام فرحزاد: آقا شما این همه روی منبرها، در سیره شهدا، در یادواره شهدا گفتید شهید اول قطره از خونش به زمین می ریزد همه گناهانش پاک می شود. در همان روایت فراوان دارد الان هم یک مورد را می خوانم. حضرت می فرماید که هر چیزی که از خونی که از شهید به زمین ریخته می شود خدا همه را می آمرزد، «يُغفَرُ للشَّهيدِ كُلُّ ذَنبٍ إلّا الدَّينَ». چیزی بالاتر از شهادت نداریم. مافوق همه برّها است. ولی اگر من از شما قرض گرفتم رفتم جبهه در رکاب امام زمان هم باشم بدهی من سرجایش است. امام حسین دغدغه اش بدهی اصحابش بوده است.
شریعتی: شاید برای همین است که بعد از 120 سال اگر از این دنیا رفتیم به تعبیر حاج آقای احمدی خدا رحمتشان کند، همیشه می گفت بعد 120 سال که رفتیم اولین چیزی که باید از مال میت جدا شود دِین است.
حجت الاسلام فرحزاد: احسنت. می گویم جزو اوجب واجبات است. شهید اگر نه فقط مال، با خانمش بداخلاق بوده و خانمش ناراحت است. مسائل  حق الناس، حالا اهم از ارضی من تهمت به کسی زدم رفتم شهید شدم. باید او را راضی کنم، حلالیت بطلبم، یک جوری از دلش دربیاورم. این خیلی مهم است، خیلی مهم است. حالا دو تا خاطره از شهدا هم بگویم بد نیست. این حدیث خیلی مهم است که پیغمبر ما فرمود بروید این یهودی را پیدا کنید و 3 درهم را بدهید. این شهید را آزاد کنید. این حدیث را شاید 15-20 سال قبل بود ماه مبارک رمضان در حرم حضرت معصومه ظهرها منبر می رفتم خواندم. بعضی ها ممکن است بگویند این حدیث است، برای 1400 سال قبل است، حالا الان عوض شده است. قیامت و معاد و حساب و کتاب عوض نشده است. شر و خیر سرجایش است.
شریعتی: حلال حلال است، حرام حرام است.
حجت الاسلام فرحزاد: سر سوزن حساب است. خدا سر سوزنی ظلم نمی کند و حق مظلوم را از ظالم خواهد گرفت. خیلی برای خود من شیرین بود. بعد از منبر یکی از رفقای جبهه که سیدی هم هست آمد گفت فکر نکنی حدیث برای قدیمی ها است. برای خود من شبیه همین اتفاق افتاده است. گفتم چیست؟ گفت من  یک دوست صمیمی داشتم با هم به جبهه می رفتیم و با هم می آمدیم. یک هفته مرخصی دادند به قم آمدیم. گفتم سحر با هم وعده کنیم برویم حرم حضرت معصومه نماز صبح بخوانیم. دم حرم رسیدیم که نماز اقامه می شد، دیدم نزدیک است برود رکوع. نماز صبح هم دو رکعت است. دیدیم تا به کفش داری کفش مان را بدهیم و نمره بگیریم به یک رکعت که حتماً نمی رسیم. به رفیقم گفتم کفش ها را ول کن، می رویم به نماز. گفت کفش ها را رها کنیم دزد می برد. گفتم اگر برد من پولش را می دهم. گفت باشد. رفتیم و به نماز رسیدیم و یک زیارتی کردیم و آمدیم. دیدیم کفش های رفیق ما را بردند. آدم به زبان هم نیاورد بهتر است این هم اثر دارد، بی اثر نیست. رفتیم گشتیم، پیدا کردیم و برایش یک کفش خریدیم. به جبهه رفتیم. بعد از مدت کمی ایشان شهید شد. خیلی داستان تکان دهنده ای است. گذشت و پدر ایشان روحانی بود. گفت یک روز به من گفت که فلانی خانم فلان شهید آمده و با شما کار دارد. آمدم دیدم خانم همین  رفیقمان است که شهید شد. گفت  جریان کفش چیست، شوهر من سه بار به خواب من آمده و گفته برو پول کفش را به روحانی بده. خیلی عجیب است. سه بار به خواب آمده که برو به رفیق هم جبهه ای من پول کفش را بده. با این که من ناراضی نبودم. خودم گفته بودم ولی این برگردن من نمی آید. ولی سه بار به خوابش آمده و گفته برو پول کفش را بده. باید خودم می خریدم. شهید بنیادی را رزمنده های قم خوب می شناسند. الان بعضی جاها به نام ایشان است. فرمانده گردان  حضرت معصومه علیها سلام بودند. یکی از آقایان قم برایم تعریف کرد که ایشان عقد می خواست بخواند  نتوانست بیاید، غیابی عقدش را خواندند. بعد آمد. و بعد هم رفت شهید شد. خدا رحمتش کند. وصیت کرده بود  که این لباس، این کمربند، این نسخه، برای جبهه است و بیت المال  است. یک وقت کسی نگیرد بگوید یادگاری است. گفتند باشد. مدتی گذشت. به خواب آمد و گفت پانسخه من را فلان فامیل برداشته برده و من این جا گیر هستم. مگر چقدر قیمت دارد. یکی گفته یادگاری است، یواشکی گرفته و برده است. این ها خیلی مهم است.
شریعتی: خیلی تکان دهنده است. و حالا این هایی که به بیت المال تعرض می کنند، اختلاس می کنند.
حجت الاسلام فرحزاد: من یقین دارم یا اعتقادی به قیامت و آخرت ندارند، یا اگر هم دارند و این کار را می کنند واقعاً در اشدّ عذاب هستند.  آدم مدیون هشتاد میلیون یا کل دنیا بشود خدا به خیر بگذراند. این خیلی سخت است. «کُلُّ ذَنبِ شَهیدُ فِي سَبیلِ الله الَّا الدِّین وَ إنَّهُ لاکَفارَ الَّا اَداءُ». ما واقعاً از شهید بالاتر نداریم. باز امام صادق علیه السلام فرمود اگر کسی توان پرداخت دارد و نپردازد در روز قیامت وحشت زده و نگرانی او را می گیرد. و  چون آن جا نمی توان  پول تبادل کرد، حسنات او را جابجا می کنند. در یک روایت دیگر داریم برای یک درهم هفتاد نماز قبول شده به طرف می دهند تا راضی شود. اگر هم کسی نماز ندارد. گناه که دارد طرفی که طلبکار است. گناه های او را می گیرند  روی او می گذارند که او سبک شود. حالا روایت های دیگر هم است ولی چون می خواهم صحبت کنیم که پیغمبر خدا بر کسانی که بدهکاری داشتند نماز میت نمی خواندند. نمی گفتند «لَا نَعلَمُ مِنهُ الَّا خِیرا». مگر امیرالمومنین یا کسی واسطه می شد و ضمانت می کرد که من بدهی اش را می دهم. قربانتان بروم بدهی را جدی بگیرید. یعنی  شده زندگی مان را بفروشیم ولی بدهی مان را بدهیم
شریعتی: حاج آقا از یک طرف هم سد راه خیر می کند. پشت دستم را داغ می کنم اگر بخواهم قرض بدهم.
حجت الاسلام فرحزاد: همین طور است. الان  هم فصل رد مظالم است. وقت خوبی است. آن هایی که می شناسیم باید به اهلش برسانیم. آن هایی که نمی شناسیم بله، آن ها را رد مظالم کنیم. اجازه هم که دادند. به سادات می شود بدهیم، به فقرا، به فامیل، به نزدیکان. البته نمی شود صرف قربانی کرد مگر این که به خود طرف بگویید و خود او بگوید برایم گوشت بخر. این عیب ندارد. الان فرصت خوبی در ماه ربیع الاول است. برای اموات، برای شهدا، برای خودمان، برای دیگران. اصلاً صدقاتی که می دهیم به نیست رد مظالم بدهیم.
شریعتی: بسیار خوب. اگر هم احیاناً خدایی نکرده از بیت المال حقی را ضایع کردیم یا خسارتی به بیت المال زدیم آن باید به خزانه دولت برگردد. یک شماره حسابی است که دوستان ان شاءالله در کانال قرار می دهند که ان شاءالله ضمه ما  از این لحاظ هم بری بشود. اگر موافق باشید مشرف شویم به ساحت قرآن کریم. پس این شماره حساب دیون دولتی را هم عزیزانمان گذاشتند که اگر احیاناً خسارتی به بیت المال وارد  شد ان شاءالله بتوانیم این حق را ادا کنیم. صفحه 327 را امروز با هم تلاوت می کنیم، آیات 58 تا 72 سوره مبارکه انبیا را به اتفاق بشنویم. برمی گردیم با احترام همراه شما هستیم و در کنار شما.  صفحه327قرآن کریم

شریعتی: «اللهُمَّ صَلَّ عَلَی مُحَمَّد وَ آلِ مُحَمَّد وَ عَجِّل فَرَجَهُم». امروز راجع به ادای دیون با حاج آقای فرحزاد صحبت کردیم. نباید بی تفاوت بود نسبت به ادای دیون. اگر به کسی بدهکار هستیم تا جایی که می توانیم و در توانمان هست این  بدهی را ادا کنیم. آن هایی که صاحبان حق را نمی شناسند اگر حقی را از کسی ضایع کردید، اگر بدهکار هستید، و دسترسی به آن صاحب مال ندارید. اگر هم از دنیا رفته است وراث او را نمی شناسید این می شود مظالم عباد که باید رد مظالم بکنیم. رد مظلالم هم تا سقف 500 هزار تومان برنامه سمت خدا الحمدالله از مراجع تقلید این اجازه را گرفته است. به فقرا باید بدهید، فقرایی که خودتان می شناسید. و اگر هم نمی شناسید ان شاءالله بگردید پیدا کنید. به تعبیر یکی از آقایان این خودش پر برکت خواهد بود. بعضی ها می گویند که شماره حساب بدهید ما به حساب شما واریز کنیم. این را باید مستقیماً به فقرا بدهید. اگر هم احیاناً خسارتی به بیت المال وارد کردید یک شماره کارتی را که دوستان زیرنویس هم می کنند ذکر شده است و ان شاءالله عزیزان آن خسارت و دین را به دولت و بیت المال برگردانند. شما نکته ای دارید؟
حجت الاسلام فرحزاد: بله. فقیر که همه خانواده ها دارند منتها به حسابشان واریز کنید. شریعتی: حالا بعضی ها سختشان است.
بهزیستی، کمیته امداد، بروند بررسی کنند خیلی افراد نیازمند هستند. دارو لازم دارند، امکانات ندارند.
شریعتی: حاج آقا من در جلسه ای پیشنهاد کردم گفتم یک کارت هدیه ای تهیه کنید خیلی آبرومندانه و با کرامت باشد. نیازی هم نیست که بگویید این برای رد مظالم است.
حجت الاسلام فرحزاد: بهتر است. ان شاءالله رد مظالم را جدی بگیریم. عرض کردم، حتی صدقات را که می دهیم به نیت رد مظالم بدهیم که آن جابجا شود. الان یک درهم می دهیم ولی آن جا باید هفتاد  نماز قبول شده بدهیم. آن جا دیگر دستمان خالی می شود.
شریعتی:
ای که دستت می رسد کاری بکن
پیش از آن کز تو نیاید هیچ کار
 تا یادم نرفته آیت الله بهشتی، همسر گران قدرشان شنیدیم که مبتلا به بیماری کرونا شدند. بای شفای ایشان، خانواده شان و همه ی کسانی که مبتلا هستند التماس دعای ویژه دارند خواهش می کنم  عزیزانمان یک حمد شفای هم قرائت و تلاوت بکنند.
حجت الاسلام فرحزاد: تا حمد می خوانند ما هم در فضیلت صلوات از فرصت استفاده کنیم. ایام ربیع و ماه پیغمبر خدا است. پیغمبر خدا فرمود یک کسی یک بار بر من درود بفرستد: «خَلَقَ الله تَعالی یَومَ القیامَة عَلی رأسِهِ نوراً» بالای سر او خدا نور قرار می دهد،  طرف راستش نور قرار می دهد، طرف چپش نور قرار می دهد، مافوقش نور قرار می دهد، پیش رویش نور قرار می دهد، پشت سرش نور قرار می دهد، زیر پایش نور قرار می دهد. یعنی شش جهت نور او را می گیرد. و می فرماید: «جَمیعِ اَعضاءِهی نُورا» یعنی ذکر بلند صلوات در همه ی اعضای او نور ایجاد می کند و کسی که نور دارد «لَم یَدخُلِ النّار» یعنی با گفتن صلوات و نورانیت صلوات خودمان را از آتش جهنم آزاد کنیم.
شریعتی: «اللهُمَّ صَلَّ عَلَی مُحَمَّد وَ آلِ مُحَمَّد وَ عَجِّل فَرَجَهُم». حاج آقا دو دقیقه وقت داریم.
حجت الاسلام فرحزاد: ان شاءالله خدا همه ی مریض ها و آقای بهشتی و خانواده اش  هم ان شاءالله شفا عاجل عنایت کند. راجع به 17 ربیع من خواهش دارم چون دوشنبه بعد از 17 ربیع می افتد واقعاً یک برنامه جشن مفصل در خانه، بیرون، جشن های خانوادگی بگیرید. پیغمبر ما اول شخصیت عالم است. یعنی ما گاهی برای یک امامزاده چه دم و دستگاهی می سازیم. نباید کم بگذاریم ولی پیغمبر قابل قیاس با هیچ امام و پیغمبر دیگری نیست. ان شاءالله 17 ربیع برنامه های مفصل داشته باشیم. من گلایه ام این است که ما «یَحزَنونَ لِحُزنِ» ما 80-90 درصد است، «یَفرَحُونَ» جشن ها  و شادی هایمان خیلی کمرنگ است. آقا ده شب برای پیغمبر جشن  بگیرید. چرا ما برای پیغمبر نذورات نداریم، موقوفات نداریم، شام نمی دهیم، ایستگاه های صلواتی که مزاحمت نداشته باشد ایجاد نمی کنیم. بیاییم برای پیغمبر دست بالا کنیم و این حیف است. پیغمبر ما فرمود: «مَا اختَلَطَ حُبّي بِقَلبِ عَبدٍ إلاّ حَرَّمَ اللّه ُ جَسَدَهُ عَلَى النّارِ» هیچ کسی محبت من به قلبش قاطی نمی شود الا خدا بدنش را بر آتش جهنم حرام می کند. بیاییم بذر محبت پیغمبر را در دل خانواده، فامیل، دوستان و همکاران ان شاءالله بکاریم.
شریعتی: ان شاءالله. خیلی ممنون و متشکرم. می خواهیم گزارش قربانی را ببینیم. دعا هم بکنیم.
حجت الاسلام فرحزاد: خدایا تو را قسم می دهیم به حق امام حسن و امام حسین که روز این دو بزرگوار است مریض ها را شفا عنایت بفرما، قلب امام زمان از ما راضی، فرجش را نزدیک، رفع هم و غم و گرفتاری از همه ی عالم بفرما و توفیق خدمت در ایام ربیع و 17 ربیع هم به همه مرحمت بفرما.
شریعتی: الهی آمین. خیلی ممنون و متشکرم از توجه و عنایت شما. بهترین ها را برای تک تک تان از خداوند متعال مسالت می کنم. گزارش قربانی ماه ربیع را ببینید و ممنون و متشکرم از همه ی عزیزانی که با دل و جان در قربانی های اول ماه سهیم هستند و شریک هستند و به این همدلی می بالیم و افتخار می کنیم. تا فردا و تا سلامی دوباره.