حجت الاسلام فرحزاد: علیکم السلام و رحمه الله. خدمت شما و همه ی بینندگان عزیز عرض سلام دارم و ایام شهادت سه معصوم بزرگوار، امام عظیم الشان، امام مجتبی و آقا علی بن موسی الرضا را تسلیت عرض می کنم. ان شاءالله که خدای متعال در این روزهای پایانی ماه صفر به لطف و کرمش عنایت کند که بهترین عرض ادب را به ساحت قدس این اهل بیت ان شاءالله داشته باشیم. و ان شاءالله خدا همه ی مریض ها، روحی و جسمی، شفای عاجل عنایت کند. عزیزانی که جایشان خالی است و از دنیا رفته اند ان شاءالله غریق به رحمت باشند. ان شاءالله بازمانده ها هم خدا به آن ها صبر و اجر مرحمت کند و ان شاءالله عاجزانه از خدای متعال می خواهیم که همه ی مشکلات مرتفع شود و شر این ویروس هم از کل دنیا کنده شود.
شریعتی: ان شاءالله. حال شریف و مبارک چطور است؟
حجت الاسلام فرحزاد: الحمدلله. الهی شکر.
شریعتی: الحمدلله. خوشحالیم کنار شما هستیم. خوشحال تر این که در شب شهادت نبی مکرم اسلام و امام مجتبی بنا است از رحمه للعالَمین نبی مکرم اسلام، پیامبر مهربانی، که هر چه درباره اش بگوییم کم گفتیم بشنویم، با بیان شیوای حاج آقای فرحزاد عزیز و نازنین.
حجت الاسلام فرحزاد: «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ/ الحَمدُللهِ رَبِّ العالَمین» «اللهُمَّ صَلَّ عَلَی مُحَمَّد وَ آلِ مُحَمَّد وَ عَجِّل فَرَجَهُم» «السَّلامُ عَلَیکَ یارَسُولَ الله، السَّلامُ عَلَیکَ یانَبی الله، السَّلامُ عَلَیکَ یااِمامَ الرَحمَه، السَّلامُ عَلَیکَ یا حَسَنِ بنِ عَلیِ المُجتَبی، السَّلامُ عَلَیکَ یا عَلی بنِ مُوسَی الرِضا وَ رَحمَةُ اللهِ وَ بَرَکاتُه». آقای شریعتی عزیز سخن گفتن از پیامبر عظیم الشأن و اهل بیتش که حقشان را بتوانیم ادا کنیم این امکان ندارد. یعنی واقعاً به قول یک بزرگی می فرمود من هر موقع که مدح و ستایش پیغمبر و اهل بیت را می کنم بعد در خلوت استغفار می کنم چون مسلماً حق آن ها ادا نمی شود.
این که می گویم به قدر فهم تست
مردم اندر حسرت فهم درست
آب دریا را گر نتوان کشید
هم به قدر تشنگی باید کشید
اگر یک اقیانوس را بشود در یک کوزه، در یک سبو به آن جا دهی، می شود فضائل آن ها را هم بیان کنی. ولی چاره ای نیست که خودشان فرمودند که بگویید. حالا خورشیدی که می تابد هر کس به اندازه ظرفیت خودش از نور خورشید بهره می برد و استفاده می کند. ولی آن بهره ای که می برد خورشید واقعی نیست بلکه ذره ای است. این شعر حافظ هم خیلی زیباست. می گوید:
ای عاشقان روی تو از ذرّه بیشتر
من کی رسم به وصل تو کز ذره کمترم
ولی یک سر سوزنی از اقیانوس بیکران، یک نمی، خیلی کم، رطوبتی از آن اقیانوس را می توانیم به زبان بیاوریم، به ذهنمان، به فکرمان، بیاوریم.
شریعتی:
کتاب فضل تو را آب بحر کافی نیست
که تر کنم سر انگشت و صفحه بشمارم
حجت الاسلام فرحزاد: واقعاً همین طور است. تازه این برای شاگرد پیغمبر، علی علیه السلام است. ولی چون خودشان فرمودند. به قول یک بزرگی می فرمود هیچ وقت یک کوچک یک بزرگ را نمی تواند تعریف کند. کسی که می خواهد تعریف کند یا ناطق باشد حمد و ستایش کند، یا ذاکر باشد یا معرف باشد یا باید بالاتر از آن معروف و کسی که معرفی می کند باشد یا موازی آن باشد. یک کسی مثلاً می خواهد شخصیتی را تعریف کند یا باید استاد او باشد، یا هم درس و هم تراز و هم کلاس او باشد. لذا این روایت، روایت جالبی است. در روایت داریم که پیغمبر عظیم الشان فرمودند: «یاعلی نشناخت خدا را مگر من و تو، و نشناخت مرا مگر خدا و تو، و نشناخت تو را مگر خدا و من». این همین را می رساند که چون این ها ذوب در خدا هستند یعنی رتبه اول قرب به خدا را دارند، آن اندازه ای که یک انسان وارسته می تواند بشناسد حق معرفت امیرالمومنین و پیغمبر خداست و در رده بعدی هم پیغمبر را هم فقط خدا و علی چون پیغمبر فقط خدا بر او حاکم است و بالاتر و برتر است و امیرالمومنین هم نفس پیغمبر است، جان پیغمبر است.
علی را قدر پیغمبر شناسد
که هر کس خویش را بهتر شناسد
لذا این کلام بلندی است. به قول یک بزرگی می فرمود در یک رتبه حتی دیگران هم شاید در این حد معصوم نباشند که نشناخت مرا مگر خدا و علی بن ابی طالب (ع). لذا من به ذهنم رسید که بنده هم از یک آیه قرآن در شان پیغمبر خدا بهره ببرم و از کلام نورانی مولا امیرالمومنین که در جاهای مختلف، خطبه های مختلف، کلمات مختلف، مدح و ستایش پیغمبر عظیم الشان را دارند.
شریعتی: به به، چه از این بهتر. خدا شما را خیر دهد.
حجت الاسلام فرحزاد: موقع ذکر پیغمبر و یاد پیغمبر هم هر چه ذکر صلوات را هدیه کنند محضر پیغمبر خدا، چه یاد زبانی چه یاد قلبی چه یاد شنیدنی، یاد پیغمبر توام با این ذکر هم خیلی نورانی تر می شود. این آیه مبارکه که خدای متعال ستایش پیغمبر را فرموده است: «لقَد جاءَكُم رَسولٌ مِن أَنفُسِكُم عَزيزٌ عَلَيهِ ما عَنِتُّم حَريصٌ عَلَيكُم بِالمُؤمِنينَ  رَءوفٌ رَحيمٌ». یک چند نکته در این آیه است. 1) «جاءَكُم» خدا پیغمبر را فرستاده، او را تربیت کرده است، «اَنا اَدَّبَنی الله» فرمود من تربیت شده خدا هستم. خدا بخواهد یکی را پرورش دهد و تربیت کند چه خواهد شد. یعنی آن چه خوبان همه دارند تو تنها داری مصداق حقیقی اش وجود پیغمبر خداست. یعنی هر چقدر زیبایی، کمال، جمال، که می شود از یک بشر در یک مخلوق باشد در پیغمبر خدا خدای متعال قرار داده است. یک بار دیگر عرض کردم؛ بعضی ها آسمان می بینند، زمین می بینند، کوه و در و دشت می بینند، می گویند «اللهُ اَکبَر»، «سُبحانَ الله»، «العَظِمَةُ لِله». ولی اولیای خدا جمال پیغمبر و کمال پیغمبر را می بینند می گویند: «اللهُ اَکبَر، العَظِمَةُ لِله». گفت:
ظاهر آن اختران کلام ما
باطن ما گشته قوام سما
«لَولَاکَ مَا خَلَقتُ الأَفلاکِ» تمام زیبایی های عالم یک شعاعی از زیبایی پیغمبر  خداست، بلاشک. تمام زیبایی هایی که یوسف صدیق داشته است، دلربایی که داوود پیغمبر داشته است، جمال و کمالی که آدم سفی الله داشته است، تمام این ها را جمع کنید یک گوشه ای از پیغمبر خداست که به آن ها تابیده است. به امیرالمومنین همین جور، به حضرت زهرا همین جور. چون آن حلقه اول و فیض نخست اوست، نور اول اوست. تمام انوار عالم از آن جا جدا شده است. لذا می گوید او از طرف خدا آمده است. «لقَد جاءَكُم رَسولٌ مِن أَنفُسِكُم عَزيزٌ عَلَيهِ ما عَنِتُّم حَريصٌ عَلَيكُم بِالمُؤمِنينَ رَءوفٌ رَحيمٌ». رسول نماینده و خلیفه ای است که تمام اوصاف و حقایق کسی که او را فرستاده است باید در او باشد. چون از او حکایت می کند، از او می گوید. لذا خلیفه کامل خداست. رسول، نه رسول عادی است. ما 124 هزار پیغمبر داریم، در میان 124 هزار پیغمبر که نبی هستند 313 نفرشان رسول هستند. یعنی یک افق بالاتری در نبوت و رسالت دارند. و در میان رسل باز 5 نفر اولوالعظم هستند، و در میان اولوالعظم سید انبیا، سید رسل، حضرت محمد مصطفی (ص) هستند.
شریعتی: «اللهُمَّ صَلَّ عَلَی مُحَمَّد وَ آلِ مُحَمَّد وَ عَجِّل فَرَجَهُم».
حجت الاسلام فرحزاد: «لقَد جاءَكُم رَسولٌ مِن أَنفُسِكُم» از خودتان. چقدر در این لطافت خوابیده است. درباره حضرت هود، درباره حضرت صالح، داریم که ما او را فرستادیم «اِلی اَخاهُ صالِحا». می گوید این حضرت صالح برادر شماست، هود برادر شماست. ولی درباره پیغمبر می فرماید: «لقَد جاءَكُم رَسولٌ مِن أَنفُسِكُم» جان شماست، از خود شماست.
شریعتی: این جا هم باید بگوییم: «اَفَلا تُبصِرُ»
حجت الاسلام فرحزاد: واقعاً همین طور است. یعنی قربانتان بروم پیغمبر در وجودت هست. هفت جمله است. من خواهش دارم زیارت جامعه کبیره را گاهی با تامل بخوانیم، گاهی شرح کبیره را ببینیم و بخوانیم. هفت فقره است که خیلی نکته های مهمی در آن است. «ذِکُرکُم فِي الذاکِرین» هر کجا زیبایی و قشنگی ذکر می شود یاد شماست. «إن ذُکِرَ الخَیرِ کُنتُم اَولَه». «اَسماؤُکُم فِی الأسماءِ وَ أجسادُکُم فِی الأجسادِ وَ أنفُسُکُم فِی النُّفوسِ». یعنی همه ی موجودات و عالم و انسان ها شعاع نفس کامل انسان کامل هستند که پیغمبر است. «قُبُورُکُم فِی القُبُورِ، آثارُکُم في الآثار، فُما اَحلی أسماءَکُم» اما اسم های خودتان چقدر شیرین است، به شیرینی یامحمد، به شیرینی یازهرا، یاعلی، یاحسین. نداریم کسی که یک مقدار با روحیات این ها آشنا باشد، با نور این ها آشنا باشد. این تعبیر «لقَد جاءَكُم رَسولٌ مِن أَنفُسِكُم» زیباترین و خیلی دلرباترین است. از خودتان است. نمی خواهد  بگوید فقط جسمش بشر است. نه؛ «لقَد جاءَكُم رَسولٌ مِن أَنفُسِكُم» از خودتان است. یعنی با شماست، همه جا با شماست، شما با او هستید. صفت دیگری که خدای متعال در وصف پیغمبر می فرماید: «عَزیزٌ عَلَیهِ ما عَنتُم». وقتی که از خدا شما باشد یک علامتش این است:
چو عضوی به درد آورد روزگار
دگر عضوها را نماند قرار
لذا خدای متعال می فرماید این پیغمبر رنج امت بر او بسیار سنگین است. عزیز یعنی سنگین است، برای پیغمبر سخت است. هر امتی جهالت به خرج دهد، گناه کند، معصیت کند، مشکلی پیدا شود روحی و جسمی، بر آن نفس کامل که پیغمبر خداست یک آزار و اذیتی می رسد.
شریعتی: به ما فشار بیاید به او فشار می آید. ما رنج بکشیم او رنج می کشد.
حجت الاسلام فرحزاد : بله. چون از پدر مهربان تر است، از مادر مهربان تر است، و البته صعه وجودی دارد، ظرفیتش هم به اندازه عالم هستی است. ولی بر آن است. یک علامت مومن و متقی در روایات این است که «نَفسُهُ مِنهُ فِي تَعبِ وَ النّاسُ مِنهُ فِي راحةِ» رنج خود و راحت دیگران طلب می کند. یعنی حاضر است تمام بارها را به دوش بکشد، بلاتشبیه مثل مادر مهربان. یک مادر مهربان حاضر است شب تا صبح بیداری باشد بچه اش مریض است یک وقت مشکلی پیدا نکند. یا مثلاً یک وقتی در آفتاب باشد، بچه اش در سایه باشد. خودش تشنگی و گرسنگی را تحمل می کند بچه اش سیراب باشد. تمام مهرهایی که در مادرها است شعاع وجود نور و محبت پیغمبر است. در پدرها هم همین جور است. چون او پدر اصلی است. من و علی دو پدر امت هستیم. تمام پدرها که خودشان را به آب و آتش می زنند به بچه هایشان برسند شعاع سر سوزنی از محبت پیغمبر به وجودشان تزریق شده است. لذا «عَزیزٌ عَلَیهِ ما عَنتُم». خیلی ناگوار است. ما هم سعی کنیم این اذیت و آزار را کم کنیم. فرمود زینت ما باشید، باعث ننگ و عار و زحمت ما نباشید. گناه می کنید من باید واسطه بشوم.
شریعتی: یک باری را از دوش حضرت برداریم.
حجت الاسلام فرحزاد: این خیلی مهم است.  این نکته را یک بار گفتم، علامه حکیمی هم خیلی تقدیر و تشکر کردند. مثلاً ما روایت داریم که پیغمبر عظیم الشان نماز و خطبه های نماز جماعت باید مختصر باشد، طول نکشد. خطبه ها  و سخنرانی ها کوتاه باشد، خسته کننده نباشد. یک ربع، بیست دقیقه، نیم ساعت، ببینیم موقعیت و شرایط چگونه است. «أقصَرُ النَّاسِ خُطبَةً وَ أقَلَّهُ هَذَراً وَ اَخَفٌّ النَّاسِ صَلَاةٌ فِی تَمَامِ» درباره پیغمبر است. نه قصیر، اقصر. خطبه هایشان کوتاه بوده است، گزیده گویی، جان مطلب را می فرمودند. نماز فرادا آدم سوره بقره بخواند، یک جز قرآن بخواند، ایرادی ندارد. نماز جماعت فرمود مردم را به فتنه نیندازید. یک نفر را فرستادند سوره بقره را در نماز خواند. پادرد و کمردرد  است، مردم خیلی اذیت شدند. حضرت خیلی ناراحت شدند. فرمودند مردم را باعث فتنه از نماز و مسجد نشوید. این هایی که قرآن سر گرفتن را طول می دهند، دعاها و زیارت ها را خیلی طول می دهند، خیلی بد است. کوتاه و مختصر باشد. دعای کمیل را باید 20 دقیقه بخواند 1 ساعت و نیم طول می دهد. مخصوصاً در مشاهد مشرفه 5-6 روضه در دعای کمیل می خواند. یک روضه بخوان قربانت بروم. یا دعای کمیل را تمام کن، چون بعضی ها فکر می کنند دعای کمیل را وسطش قطع کنند کافر می شوند، گنه کار می شوند. حالا بچه اش مشکل دارد هتل را می بندند، شام را تعطیل می کنند، هزارتا است. الان مشهد خیلی از عزیزان می روند. ان شاءالله شما هم مشرف شوید. منظور این است که طول دادن کار خوبی نیست. حتی می خواهم بگویم 10 بادمجان دور قاب چین، مریدان هم می گویند می خواهیم به آن ها نگاه نکنید. 90 و چند درصدی که خسته شدند و می گویند مختصر باشد.
شریعتی: زیاد از شما شنیدیم «یُریدُ الله بِکُمُ الیُسر».
حجت الاسلام فرحزاد: بعدش هم می گوید: «وَلَا یُریدُ بِکُمُ العُسر». مرحوم آقاشیخ محمدتقی آملی، استاد سید حسن آملی بوده است خدا رحمتشان کند، یک بنده خدایی ورشکست شده بود و خیلی در به در بود، به اضطرار کامل رسیده بود. خدمت آیت الله شیخ محمدتقی آملی می آید. خیلی به حالت اصرار می آید. منتظر بوده دعای جوشن کبیری بگوید. ایشان می فرماید برو در یک جای خلوت یک بار بگو یاالله. چرا خدا جواب ندهد. اگر به ما گفتند 10 بار بگو به خاطر این است که کمبود ما، کم باوری ما.
شریعتی: کوچکی ما.
حجت الاسلام فرحزاد: من آقای شریعتی را صدا بزنم مثلاً 100 بار باید بگویم آقای شریعتی؟! نه یک بار. یعنی این به خاطر این که ما دیرباوریم و می خواهیم انس بگیریم. یعنی یاد او شیرین است. این بهانه ای است که ما او را یاد کنیم. و الا این که ما به خاطر حاجتمان یک میلیون بار صدا بزنیم یا مثلاً دعای کمیل را دو ساعت طول دهیم به نظرم این کار خوبی نیست. پیغمبر ما نمازشان خیلی جمع و جور بوده است. با این که جمع و جور بوده است اما ما داریم که پیغمبر خدا یک بار نماز را سریع خواندند، یعنی از همیشه سریع تر خواندند. بعد از نماز یک نفر آمد خدمت پیغمبر خدا عرض کرد که آقا نماز را چرا این قدر سریع خواندید. حضرت فرمودند: «اَما تَسمَع» ناله ی این بچه را که طرف خانم ها گریه می کرد نمی شنیدید. یک بچه ای مادرش اقتدا کرده بود شروع کرده بود ناله کردن و شیون زدن و گریه کردن. نماز جماعتی که معراج مومن است، نماز جماعتی که پیغمبر در اوج قرب به خدا است، صدای ناله ی یک بچه را تاب نمی آورد. «عَزیزٌ عَلَیهِ ما عَنتُم». آن وقت پیغمبر چگونه تاب بیاورد که یک کسی گرفتار باشد، در بند باشد، گرفتار باشد، جهنم برود، گرفتاری روحی و جسمی داشته باشد. ناله ی یک بچه که می آید نماز جماعت را سریع می خواند که مادر برود بچه را آرام کند. پیغمبر ما روی منبر مشغول سخنرانی بودند، خانه ی حضرت زهرا مانند خانه خود پیغمبر خدا چسبیده به مسجد بود. حضرت آقا اباعبدالله هم خردسال بودند، 3-4 سالشان بود. آمدند از خانه بیایند وارد مسجد  شوند دیدند پیغمبر روی منبر سخنرانی می کنند. پای مبارک به پاشنه در گیر کرد با صورت به زمین خوردند. شروع به گریه کردن کردند. در روایت داریم پیغمبر منبر و جمعیت را رها کردند، به حالت شتاب و سرعت فوق العاده که تعبیر خود حضرت این است من نفهمیدم چگونه پله های منبر را پایین آمدم.
شریعتی: که خودشان را برسانند.
حجت الاسلام فرحزاد: خودشان را رساندند، امام حسین را در آغوش گرفتند، بغل کردند، آرام کردند. فرمودند من تاب گریه حسینم را ندارم. یتیم هم همین جور، گرفتار هم همین جور. پیغمبری که تاب گریه ی یک بچه را ندارد، حتی نوه ی خودش. این خیلی مهم است. این پیغمبر بوده است که  این قدر خدا به او لطف و محبت کرده است. «عَزیزٌ عَلَیهِ ما عَنتُم». «حًریصٌ عَلَیکُم». تک تک این ها خیلی زیباست. «حَریصٌ عَلَیکُم» یعنی حرص دارد. کسی که حرص به مال دارد، حرص به علم دارد، یعنی دیگر هر جور خودش را به آب و آتش می زند که به آن مال برسد، به آن علم برسد.
شریعتی: تمام زندگی اش است، فکر و ذکرش است.
حجت الاسلام فرحزاد: همه هستی اش را به خاطر آن مقصدش می دهد. حتی حریص را می گویند حلال و حرام و شبهه ناک هم سرش نمی شود. فقط می خواهد برسد. «حَریصٌ عَلَیکُم»  یعنی پیغمبر حرص فراوان بر هدایت خلق، بر محبت خلق، در دستگیری حق، خوبش، بدش، زمین خورده اش، گرفتارش، همه را می خواهد بغل کند. این جمله را اولین باری که دیدم برای من خیلی مهم بود. ابن مسعود می گوید پیامبر اوصاف آخر الزمان را بیان می کردند که در آخر الزمان فتنه ها است، ریزش ها زیاد است، افراد زیاد غربال می شوند. بعد فرمودند از جمله برخی از علمای آخر الزمان بیراهه می روند و جمعی را هم به بیراهه می برند. پیغمبر این ها را می دیدند. یعنی پیغمبر آن زمان می دیدند که طالبان درست می شود، داعشی ها درست می شوند، این همه مثلاً فتنه ها و وهابیت ادعای امت پیغمبر را هم دارند.
شریعتی: به اسم دین جنایت می کنند.
حجت الاسلام فرحزاد: آقای سید حسن نصرالله را خدا حفظشان کند، جمله ی قشنگی فرمودند. فرمودند ما این گروه ها را از بین می بریم یا جلوی آن ها را می بندیم، داعش و القاعده را. ولی این فکر فکر غلط است. یعنی این جریان را باید خنثی کرد؛ یعنی جریان وهابیت.
شریعتی: یک تفکر است.
حجت الاسلام فرحزاد: این تفکر را باید خشکاند. یعنی تفکر را باید از اسلام جدا کرد، از پیغمبر جدا کرد. پیغمبری که در اوج رحمت است ناله ی یک بچه را نمی تواند تحمل کند آن وقت این خشونتی که این ها نشان می دهند چه ربطی به پیغمبر دارد
شریعتی: با جنایت سر می برند، نام پیامبر نقش پرچمشان می شود.
حجت الاسلام فرحزاد: اسم پیغمبر را می آوردند، الله اکبر می گویند. به اسم دین، به اسم پیغمبر، می کنند. واقعاً ظلم و جنایتی که این ها کردند هیچ کس نکرده است و نخواهد کرد. غرض این که پیغمبر وقتی این دو جریان آخر الزمان را شنیدند بغض کردند. شروع کردند بلند بلند گریه کردن. به حدی که از گریه پیغمبر اصحاب هم شروع به گریه کردند. گفتند یارسول الله چرا این قدر گریه می کنید. فرمود: «اَبکي رَحَمَةً لِلاَشقیا». یک وقت ما برای امام حسن مجتبی گریه می کنیم، برای خود پیغمبر، برای امام حسین. اما من بنشینم برای طالبان گریه کنم، برای القاعده و داعش گریه کنم که چرا این ها باید به جهنم بروند.
شریعتی: دلت برای این ها هم بسوزد.
حجت الاسلام فرحزاد: اگر یک داعشی از بین برود می گویم الحمدلله.
شریعتی: چقدر باید پر رحمت باشی، پر مهر باشی.
حجت الاسلام فرحزاد: خیلی عجیب است از این که یکی جهنم برود گریه کند. شما معلمی سراغ دارید، ممکن است در معلم ها باشد، که مثلاً شاگردش تجدید شود یا مردود شود بنشیند گریه کند.
شریعتی: اگر عاشق شاگردش باشد چرا که نه.
حجت الاسلام فرحزاد: این واقعاً این گونه است. این «حَریصٌ عَلَیکُم» خیلی معنی بلندی دارد.  یعنی من گریه می کنم برای جهنمی ها، گریه می کنم برای اشقیا. شدت مهربانی پیغمبر را می رساند.
شریعتی: یک صلوات بفرستیم. «اللهُمَّ صَلَّ عَلَی مُحَمَّد وَ آلِ مُحَمَّد وَ عَجِّل فَرَجَهُم».
حجت الاسلام فرحزاد: «حَريصٌ عَلَيكُم بِالمُؤمِنينَ رَءوفٌ رَحيمٌ». گفت:
دوستان را کجا کنی محروم
تو که با دشمنان نظر داری
تو که برای ابوجهل این همه دغدغه داشتی، برای ابولهب این همه دغدغه داشتی، مثل ابر بهار برای جهنمی ها گریه می کردی پس با سلمان و ابوذر که جان تو بودند، روح تو بودند، قلب تو بودند، با این ها چه خواهی کرد. رئوف از رحیم بالاتر است. رحیم یعنی مهربان، رئوف شدت مهربانی است. یعنی یک کسی را که آدم خیلی دوست دارد هر چقدر هم بدی کند به او گیر نمی دهد.
شریعتی: امام رضا را می گویند امام رئوف است.
حجت الاسلام فرحزاد: بله. این ایام هم مناسبت دارد. حق این سه معصوم را این سه روز آخر ان شاءالله ادا کنیم. هم خدا اسمش رئوف و رحیم است. این آیه هم دو بار تکرار شده است که: «إنَّ اللَّهَ بِالنَّاسِ لَرَؤُفٌ رَحيمٌ». عنایت کنند آن هایی که به ما ایراد می گیرند که چرا از رحمت می گویید. ما نمی گوییم، خدا گفته است، پیغمبر گفته است، آیات قرآن همه رحمت است. یعنی غالب است. «إنَّ اللَّهَ» نه به مومنین، نه به متقین، نه به صالحین، «إنَّ اللَّهَ بِالنَّاسِ» یعنی مردم. نمی گوید رحمان. ما می گوییم رحمان، رحمت عالم خداست، شامل همه ی موجودات می شود. نه؛ هم رئوف دارد و هم رحیم. این جا رحمان نیست. دو بار این آیه آمده است. «إنَّ اللَّهَ بِالنَّاسِ لَرَؤُفٌ رَحيمٌ» یعنی شمایی که دم از خدا می زنی و معرفت نفس را می گویی و من هم باید نماینده خدا باشم با صفات خدا، من هم به یک  معنا باید با همه ی انسان های روی زمین مهربان باشم.
شریعتی: که خدایی بشوم.
حجت الاسلام فرحزاد: که خدایی بشوم. یک جمله خیلی قشنگی خدا رحمت کند علامه حکیمی را. یکی دو روز قبل چهلم شان بود. آن نامه ای که آوردیم و نشان دادیم در آن نامه هم همین نکته را ایشان نوشته است. نوشته بودند به بنده که اسلام نیامده فقط مومنین و مثلاً یک حکومت اسلامی تشکیل دهد فقط مسلمان ها را نجات دهد. نخیر؛ اسلام دین جهانی است. می خواهد بر کل عالم عدالت پیدا کند. و استشهاد می کردند به این دعایی که ما در ماه مبارک رمضان می خوانیم. «اَغنِی کُلَّ فَقیر، اشفِع کُلَّ جائِر» هر برهنه ای را بپوشان. نمی گوید مومن و مسلمان باشد.
شریعتی: یعنی همه باید زیر چتر اسلام باشند.
حجت الاسلام فرحزاد: همه. یعنی یک مسلمان باید دغدغه کل کرونایی ها را داشته باشد، «اللَّهُمَّ اَشفِع کُلَّ مَریض». کل مریض؛ نمی گوید حالا این یهودی است، مسیحی است، زرتشتی است، این ها مسلمان نیستند، گاوپرست هستند، آتش پرست هستند. نه، هر کس می خواهد باشد.  
شریعتی: آقای قرائتی همیشه می گویند در برنامه ما خدا ان شاءالله حفظشان کند، می گویند فقط همین هیئت را دعا می کنند. هیئت بغلی را هم دعا کن، چه چیزی از شما کم می شود.
حجت الاسلام فرحزاد: نه هیئت بغلی، تمام عالم. ما ظالمین را دعا کنیم هدایت شوند یا نابود شوند کدام بهتر است؟ یک آقایی می گفت یک دیوانه ای در مجلس آمد و شکلک درآورد. مجلس را به هم می زد. یک آقای ساده ای بالای منبر بود دید مجلسش دارد بهم می خورد، گفت بنشین سرجایت، خدا ان شاءالله نابودت کند. دیوانه بلند شد گفت به این آقا می گویید عاقل، به من می گویید دیوانه؟! بگو خدا به من عقل بدهد. بگو خدا هدایت کند، جلوی ظلمشان گرفته شود که ظلم نکنند. تا جایی که می توانیم ما باید دعا کنیم هدایت شوند. این ها سیره پیغمبر است، آیات قرآن است. «حریصٌ عَلَیکُم» یعنی به همه. آن قدر حرص می خورد که خدا گفت: «لَعَلَّکَ باخِعٌ نَفسَک» یارسول الله تو جانت را برای هدایت گذاشتی. ما نمی خواهیم، جانت را نگذار. پیغمبر ما «عَلَيكُم بِالمُؤمِنينَ رَءوفٌ رَحيمٌ». دلسوزترین، مهربان ترین، لطیف ترین، روحیه  و قلب نازک را در عالم داشتند. کلامی که از آقای دولابی همیشه نقل کردیم که می فرمودند پیغمبر آن قدر لطافت داشتند که دست مبارک را بالا پایین می کردند چون این فضا پر از موجودات نامرئی است. هر آدمی 7-8 فرشته همراهش هستند. 2 فرشته حفاظت دارند، 2 فرشته خوبی و بدی را می نویسند. در روایت است. پر از فرشته است. ما نمی دیدیم، ولی پیغمبر می دیدند. آن قدر پیغمبر آرام حرکت می کردند، آرام سخن می گفتند، آرام برنامه هایشان را تنظیم می کردند که ذراتی که دور ایشان هستند سر سوزن صدمه نبینند.
شریعتی: آزرده نشوند. این همه لطافت داشتند.
حجت الاسلام فرحزاد: من چون از امیرالمومنین درباره پیغمبر هم می خواهم عرض کنم عرض کردیم اول صحبت مان.
شریعتی: این معرفی قرآن از پیامبرمان بود.
حجت الاسلام فرحزاد: بله. آیه مبارکه آخر سوره توبه: «لقَد جاءَكُم رَسولٌ مِن أَنفُسِكُم عَزيزٌ عَلَيهِ ما عَنِتُّم حَريصٌ عَلَيكُم بِالمُؤمِنينَ رَءوفٌ رَحيمٌ»و اما یک کلام هم از امیرالمومنین علی علیه اسلام که می فرمایند: «ما بَرِ الله نَسِمَتاً خیرً مِن مُحَمَد صَلّی اللهُ عَلیهِ وَ آلِه».
شریعتی: «اللهُمَّ صَلَّ عَلَی مُحَمَّد وَ آلِ مُحَمَّد وَ عَجِّل فَرَجَهُم».
حجت الاسلام فرحزاد: در کافی شریف حدیث معتبر است. در عالم هستی خدای متعال چیزی برتر، بهتر، بالاتر، از پیغمبر خلق نکرده است. امیرالمومنین گاهی پیغمبر را وصف می کردند. در این روایت نورانی در بحار چند وصف پیغمبر را وصف کردند. «کانَ اَمیرُالمُومِنین عَلی علیهِ السَّلام». کانَ یعنی همیشه هر وقت می خواستند پیغمبر را وصف کنند به این عبارت وصف می کردند. «إذا وَصَفَ النَّبيَّ صلى الله عليه و آله قالَ» چه می فرمودند؟ «کانَ رَسولُ الله أجوَدُ النّاسِ كَفّا» جودش و بخشندگی اش از همه بیشتر بود، رو دست نداشت. تمام اموال حضرت خدیجه را انفاق کردند، هر چه داشتند همه را در راه خدا دادند. ما آن قدر درباره سخاوت و جود آیه و حدیث داریم این را من مکرر گفتم مکرر هم خواهم گفت. نماز ستون دین است، ستون وسط خیمه است، بکشی خیمه می خوابد. ولی برای نماز 90 و خرده ای آیه قرآن داریم. برای سخاوت، احسان، قرض الحسنه، حدود 500 آیه داریم. «کانَ رَسولُ الله أجوَدُ النّاسِ كَفّا»  آدم سخی محال است آتش جهنم او را بسوزاند ولو کافر باشد. حاتم طایی در زمان جاهلیت بت پرست بود از دنیا رفت، آتش به او اثر نمی کند چون سخاوت داشت. سامری مردم را گمراه کرد ولی حکم اعدام برداشته شد گفت: «لِاَنَّهُ سَخیٌ». هم در دنیا اثر دارد و هم در آخرت. آدم بخیل ولو مومن سجاده آب بکش باشد در قعر جهنم خواهد بود. مرتد می شود به جهنم می رود. من خدمت یک بزرگی رسیدم، مکرر. قبل از محرم، قبل از ماه رمضان، گفتم راجع به چه به مردم صحبت کنیم. فرمودند از سخاوت بگو. اگر مردم سخی باشند ما فقیر نداریم، گرفتاری نداریم، این همه اجاره ها بالا نمی رود، کرایه ها بالا نمی رود. ما قبول داریم تحریم و مشکلات بیرونی را ولی خودمان هم به خودمان رحم کنیم ولی نمی کنیم. 2-3 میلیون خانه خالی در مملکت ما چرا باید باشد. من سوال می کنم. برای چه باید خالی باشد؟ تو برادرزاده، خواهرزاده، فامیل، دوست، آشنا، نداری. یک خیری به من می گفت حاج آقا کار من ساختمان سازی است در حد اعلی هم نیست، متوسط یک مقدار بهتر. می گفت من در فامیلم رصد کردم یک نفر مستاجر در فامیل من نباشد. اگر این طرز فکر در همه باشد. دست مریزاد، خدا ان شاءالله خیر دنیا و آخرت به تو بدهد. اگر همه همین طرز فکر را داشته باشیم. ما مشکل بخل داریم، مشکل حرص دنیا داریم. همواره سکه و پول و طلا و دلار جمع می کنیم.
شریعتی: نگاهمان بسته است.
حجت الاسلام فرحزاد: نگاهمان خراب است. یک نمی از جود پیغمبر به ما برسد. «کانَ رَسولُ الله أجوَدُ النّاسِ كَفّا». دوم: «و أجرَأُ النّاسِ صَدرا» جرات پیغمبر از همه ی عالم بالاتر بوده است. این ها که تفصیل است. امیرالمومنین  در نهج البلاغه می فرمایند. با این که ما امیرالمومنین را اول شجاع عالم می دانیم، همه یل ها زانو می زدند، مغلوب می شدند. ولی امیرالمومنین می فرماید: «کنَّا اذا احْمَرَّ الْبَأسُ اتّقَینا بِرَسُولِ اللَّهِ» هر وقت تنور جنگ گرم می شد و از همه طرف دشمن به ما حمله می کرد ما پناهنده به پیغمبر می شدیم در حالی که پیغمبر از همه به دشمن نزدیک تر بود. چون بعضی ها فکر می کردند پیغمبر آن عقب ها می رفتند یا در مدینه از دور اداره می کردند. خط اول بودند و امیرالمومنین می فرماید در مشکلات به او پناهنده می شدیم. تمام تهدیدهای عالم به او می شد. می گفت خورشید را در یک کف دستم بگذارید، ماه را در یک دست دیگرم، من دست از انذار و تبلیغ برنمی دارم. دست خالی در مقابل دنیا ایستاد. کسی که خدا دارد تمام قدرت های الهی در وجودش است. «و أجرَأُ النّاسِ صَدرا». 3) «و أصدَقُ النّاسِ لَهجَةً». تمام این ها را یک نفر تک تک داشته باشد نجات پیدا می کند. از تمام انسان های روی زمین صادق تر و راستگوتر بود. که صدق ریشه ی همه ی خوبی ها، و کذب و دروغ ریشه تمام پلیدی هاست. مرحوم آقای بهاءالدینی همیشه این حدیث را تکرار می کردند، حتی نیمه شب هم دیدن ایشان رفتیم منتظر بودیم از امام زمان بگویند این حدیث را خواندند که تمام بدی ها را خدا در یک صندوقی جمع کرده است و کلید آن صندوق شراب است و کذب بدتر از شراب است. مواظب باشیم دروغ نگوییم. «و أصدَقُ النّاسِ لَهجَةً». 4) «و أوفَى النّاسِ ذِمَّةً». یا انسان قول و عهد و پیمان نبندد، یا جانش  است و عهد و وعده ای که داده است. از تمام انسان های روی زمین باوفاتر بوده است. اگر چیزی را به ذمه می گرفتند، مالی، ارثی، آبرویی، امانتی، از همه باوفاتر بودند.
شریعتی:
به حسن خلق و وفا کس به یار ما نرسد
تو را در این سخن انکار کار ما نرسد
حجت الاسلام فرحزاد: 5) «و أليَنُهُم عَريكَةً» از همه ی انسان ها ملایم تر بودند. یک بزرگی می فرماید در معاشرت در راه خدا آتش باش و بی قرار باش ولی در معاشرت با بندگان خدا آب رحمت باشد. بنزین نباش، نفت نباش، آتش نباش. پیغمبر ما «و أليَنُهُم عَريكَةً» بودند. فحش می دادند ساحر، کذاب، ولی نرم و ملایم بودند. «و أكرَمُهُم عِشرَةً» از همه در معاشرت بیشتر احترام طرف را داشتند، بزرگواری داشتند. هر کس با پیغمبر معاشرت می کرد حضرت جوری با او معاشرت می کرد که او فکر می کرد از همه بیشتر او را پیغمبر دوست دارد. این در سیره پیغمبر گفتند. «مَن رَآهُ بَديهَةً هابَهُ» بار اول آدم ناشناس پیغمبر را می دید هیبت پیغمبر او را می گرفت و کمی می ترسید اما «و مَن خالَطَهُ مَعرِفَةً أحَبَّهُ» وقتی با پیغمبر معاشرت می کرد، یک چند لحظه ای می گذشت پیغمبر سلام می دادند، دست می دادند، با کسی مصاحفه می کرد اگر طرف دست نمی کشید پیغمبر رها نمی کردند. ولو چند ساعت هم طول می کشید پیغمبر می فرمودند من قطع نمی کنم.
شریعتی: «وَلؤ کُنتَ فَظاً غَلیظَ القَلب».
حجت الاسلام فرحزاد: می فرماید پیغمبر اگر کسی با او معاشرت می کرد و می شناخت عاشق می شد. گفت:
در دل هر امتی که از حق مزه است
روی و آواز پیمبر معجزه است
خیلی ها با دیدن پیامبر مسلمان می شدند. بعد امیرالمومنین می فرماید: «لَم أرَ قَبلَهُ و لا بَعدَهُ مِثلَهُ» از گذشتگان، از آیندگان، امیرالمومنین که همه کاره عالم است و همه حقایق در وجودش است می فرماید من نمونه پیامبر را قبل و بعد احدی را مثل او ندیدم.
شریعتی: و چقدر بد است برای ما حاج آقای فرحزاد، آدم قند در دلش آب می شود وقتی اوصاف پیامبری به این زیبایی را می بیند و می شنوند و چقدر است برای ما که از آن مصطفی جاودانه تاریخ دور افتادیم.
حجت الاسلام فرحزاد: دور افتادیم و امت ما این جوری که باید باشد آبروداری نکردند. یک ذره ای از اخلاق و صفات پیامبر در وجود هر کس باشد بلاشک نجات پیدا می کند.
شریعتی: این جا دیگر واقعاً باید شکایت کرد از فرد نبی.
حجت الاسلام فرحزاد: ان شاءالله خدای متعال توفیق مرحمت کند که در این ایام خصوصاً 28 صفر، 30 صفر که شهادت این بزرگواران است خلق پیامبر، رفتار اهل بیت، این نماز و روزه و زیارتی که می رویم باید ببینیم از کجا قبول شده است. می گوید اگر رفتارت، عملت، به آن ها نزدیک شد علامت قبولی است. عزاداری ها قبول شده است، اربعین قبول شده است.
شریعتی: ان شاءالله. این را هم بگویم. یک وقت هایی در سحر ماه من یا در همین برنامه سمت خدا حاج حامدآقای کاشانی از فضائل امیرالمومنین می گویند خوب زیاد شنیدیم در ایام ماه مبارک، ایام غدیر. ته آن غصه من به آن جا می رسم که امیرالمومنین با همه ی این عظمتش می فرماید: «عَبدٌ مِن عَبیدِ مُحَمَّد».
حجت الاسلام فرحزاد: «اللهُمَّ صَلَّ عَلَی مُحَمَّد وَ آلِ مُحَمَّد وَ عَجِّل فَرَجَهُم». حالا ببینید او چه خبر است. یعنی با این بزرگی امیرالمومنین می فرماید من بنده این آقا هستم. می گویند بزرگترین معجزه پیغمبر امیرالمومنین است؛ یکی قرآن است و یکی امیرالمومنین.
شریعتی: بله. دو دقیقه تا پایان فرصت هست. یک کتابی حاج آقای فرحزاد می خواهیم معرفی کنیم به دوستانمان با توجه به این که در ایام شهادت امام هشتم امام رضا علیه السلام هستیم و این را هم بگویم که ان شاءالله پنج شنبه با حضور حاج آقای عاملی از رواق مطهر امام خمینی در حرم مطهر رضوی به شما سلام خواهیم کرد. شمس الشموس السلطان علی بن موسی الرضا؛ عنوان کتابی است که می خواهم معرفی کنم. نوشته جناب آقای دکتر قدوسی زاده از نشریه محترم معارف. دوستانی که می خواهند این کتاب را مطالعه کنند به بخش فروش اینترنتی کتاب در سایت ما مراجعه کنند یا پیامک ارسال کنند به 20000303 یا به کانال ما در سروش و ایتا مراجعه کنند. قرار امروز ما صفحه 313 قرآن کریم است. عزیزانمان تلاوت کنند، ما را هم دعا کنند. حاج آقای فرحزاد دعا کنند و ما ان شاءالله خداحافظی کنیم.
حجت الاسلام فرحزاد: ظاهراً به خاطر فشردگی است. من یادم رفت بگویم عزیزان حتماً برای امام حسن مجتبی هم برنامه ای داشته باشید. امام حسن غریب و مظلوم است. ان شاءالله خدا به برکت امام حسن، امام هشتم، پیامبر، حاجت ما را برآورده و مریض های ما شفا و خیر دنیا و آخرت به همه مرحمت کند.
شریعتی: ان شاءالله. «اللهُمَّ صَلَّ عَلَی مُحَمَّد وَ آلِ مُحَمَّد وَ عَجِّل فَرَجَهُم». تا فردا و تا سلامی دوباره.

صفحه313قرآن کریم