حجت الاسلام لقمانی: بسم الله الرحمن الرحیم. شیعه بودن چیست؟ بغض منفجر/ شیعه یعنی یک نگاه منتظر/ منتظرم هستیم ما در هر نماز تا اذان برخیزد از خاک حجاز/ بر لباس این حقیقت لکه نیست/ پرده‌دار این اذان جزء مکه نیست. السلام علیک یا بقیه الله فی ارضه. خدا را شاکر هستیم که این توفیق را پیدا کردیم بویژه در آغاز و ماه شعبان درباره امام زمان سپهسالار هستی و امیر آفرینش سخن بگوییم. الحمدلله رب العالمین. یک از موضوعات بسیار ضروری که در اوج معارف مهدوی هست بحث وظیفه منتظران در زمان غیبت است. ما چه بکنیم همسو با امام زمان شویم. چه بکنیم حضرت به ما نگاه بکنند، لبخند بزنند، از ما رضایت داشته باشند و آماده باشیم برای زمان ظهور. اجازه بدهید من آغاز سخن بگویم منتظر کیست و انتظار چیست. اگر این قدم درست برداشته شود بقیه‌ی مطالب هم روی ریل قرار می‌گیرد و می‌فهمیم که چگونه باید عمل کنیم. انتظار یعنی آمادگی تمام. انتظار یعنی پویایی، انتظار یعنی زنده بودن و سرزنده بودن. شیعه دو ویژگی والا دارد. یکی گذشته‌ی سرخ، یکی آینده‌ی سبز. گذشته سرخ کربلا، عاشورا، امام حسین (ع) و آینده سبز، انتظار، قیام حضرت مهدی (عجل الله تعالی فرجه الشریف). کسانی که گذشته‌ی سرخ را دارند از مرگ نمی‌ترسند. شهادت را زنده بودن ابدی می‌دانند و کسانی که آینده سبز را دارند شیعه تمام امیدوار هستند. لذا منتظر واقعی امیدوار تمام هست. تام و تمام. اجازه بدهید من آغاز صحبت در قالب مثال بحث انتظار را بیان کنم. گاهی برای خودمان اتفاق افتاده و گاهی پای تلویزیون دیده‌ایم. یک نفر عزیزی دارد می‌خواهد از راه برسد می‌رود فرودگاه چون خیلی محبوبش را دوست دارد، زودتر از وقت مقرر خودش را می‌گذارد. یک وقت دیر نشود. یک گلی می‌خرد زیبا در حد اعلای سلیقه. جمعیت را دیدید می‌شکافد می‌ریزد تا پشت آن شیشه‌ای که باید بایستد. همه ایستاده‌اند ولی ایشان گاهی داد می‌زند، دست تکان می‌دهد، فریاد می‌زند. بی‌توجه به اینکه اطرافیان هستند. صدا هم آن طرف نمی‌شنود ولی منتظر است. نشان می‌دهد انتظار یعنی فعال بودن نه منفعل بودن. این کسی که الآن سر از پا نمی‌شناسد، تا عزیزش را ببیند و در بغل بگیرد، چون ایستاده است و ایستادگی دارد و آماده باش صد درصد است منتظر است ولی گاهی پنجاه قدم آن طرف‌تر یک نفر خمیده و لمیده و خوابیده است. آن دیگر منتظر نیست. نشان می‌دهد این انتظار به معنای چیست؟ امیدواری، ایستادگی، تأثیرگذار بودن، حرکت. اینکه بعضی‌ها تلقین می‌کنند هست تا امام زمان بیاید. پس ما چی؟ این یک نکته‌ای است. یک فرازی از زیارت امام زمان (ع) است. فوق العاده من تقاضا می‌کنم عزیزان روی این کار بکنند، یاد‌داشت بکنند، مرحله به مرحله در خودمان اجرایی‌اش کنیم. خیلی زیباست. «السَّلَامُ عَلَيْكَ أَيُّهَا الْعَلَمُ الْمَنْصُوبُ». ای بیرق برافراشته. منتظر واقعی کیست؟ فعال است. برافراشته. تأثیرگذار است. همین طرحی که حضرت آقا می‌فرمایند. در هر محله‌ای، در هر مسجدی، در هر منطقه‌ای انسان تأثیرگذار باشد مخصوصاً در این وضع، در این مشکلاتی که هست. «وَ الْعِلْمُ الْمَصْبُوبُ» دانش ریزان. «الجاهل حیرانٌ» جاهل حیران است. «الجهل معدن الشر» جهل معدن تمام بدی‌هاست. برکتی که دانش دارد، روشنایی دارد. این آینده را می‌بیند. امام زمان «وَ الْعِلْمُ الْمَصْبُوبُ» منتظران هم باید چنین باشند. هر روز به آگاهی‌شان اضافه کنند. هر روز به روشن‌بینی‌شان اضافه کنند. بودن در متن جامعه و سوم می‌فرماید: «وَ الْغَوْثُ» فریادرس بودن. خدا نکند فردی، جامعه‌ای، مأیوس شود. شیطان و شیطان صفتان. بهائیت که علیه شیعه است دقیقاً این نکته را دارد دنبال می‌کند که شیعیان مأیوس باشند. یأس خاکستری است بر دل‌ها و دیده‌‌ها. در حالی که امام، غوث، فریادرس هستند. انتظار به معنای فربادرسی. دستگیری از دیگران و نکته‌ی بعد می‌فرماید: «وَ الرَّحْمَةُ الْوَاسِعَةُ» رحمت ریزان. مهربان بودن. از درخت مهر سیبی می‌کنم، در تمام شهر قسمت می‌کنم. شیعه کسی است که مهربان است اول نسبت به خود. اهل بیت را والرحمه الموسع می‌دهم. اول نسبت به خود، بعد نسبت به دیگران دستگیر کردن. پس انتظار یک آمادگی صد درصد هست. انتظار پویایی است. اتنظار ایستایی نیست، خمودی نیست، بی‌حالی و بی‌خیالی نیست و منتظر کسی است که این ویژگی‌ها را دارد. این خیلی مهم است. این که گاهی تلقین می‌شود که ما کاره‌ای نیستیم، درست نیست. ما هم باید زمینه‌ساز باشیم. نکته‌ی بعد و فراز بعدی که خدمت عزیزان تقدیم می‌کنم، ویژگی‌ها و وظایفی که منتظران باید داشته باشند است. یک، اولین وظیفه‌ای که من و شما در دوران ظهور داریم شناخت دین، مبانی دینی و سخنان معصومان است. فوق‌العاده اهمیت دارد. ما کسانی را داشتیم احساسی وارد قضایا شدند. به همین سرعت که آمدند به همین سرعت هم برگشتند. «يَدْخُلُونَ في‏ دينِ اللَّهِ أَفْواجا» ولی بعداً «یخرجون من دین الله افواجا». سه رکن در دین است. اگر من و شما این سه رکن را کاملاً به باور خودمان برسانیم در مسیر زندگی ثابت‌قدم خواهیم ماند. در صراط مستقیم هدایت و مهدویت خواهیم ماند. یک عقاید، اندیشه. دو اخلاق، دل و قلب. سه احکام، عمل جوارح. خدا نکند انسان باورهای دینی‌اش ضعیف و سست باشد. من خدمت عزیزان یک جمله‌ای بگویم. همه‌ی ما در زندگی نیاز به راهنما و ولی داریم. کودک که بودیم در مدرسه می‌گفتند امضای ولی. ولی را بیاور کارنامه را بگیرد. وقتی هم که بزرگ و بزرگتر می‌شویم نیاز به عقل بیرونی، انبیاء داریم. انبیاء درونی، نبوت درون عقل خودمان هست ولی نیاز به راهنمایی داریم. اگر خدای ناکرده در مسیر زندگی این قدم اول را برنداریم، ابدیت باوری، دین‌باوری که «اللَّهُ وَلِيُّ الَّذينَ آمَنُوا يُخْرِجُهُم‏». خداوند چه می‌کند؟ از ظلمت‌ها به سوی نور هدایت می‌کند. کسانی که زیر این بیرق نیایند، «أَوْلِياؤُهُمُ الطَّاغُوت‏» «وَ الَّذينَ كَفَرُوا أَوْلِياؤُهُمُ الطَّاغُوت»‏. چه می‌کند؟ «مِنَ النُّورِ إِلَى الظُّلُماتِ» نه ظلمت، ظلمات. مرتب زمین می‌خورند، مرتب شکار می‌شوند. صید می‌شوند. من یک داستانی از امیر دل‌ها، شهید حاج قاسم سلیمانی بگویم. در این مدت یک سال و خورده‌ای که ایشان به شهادت رسیدند که هنوز این داغ کهنه نشده است. هنوز همه‌ی ما گاهی تلویزیون یک برشی از زندگی ایشان است اشک می‌ریزیم. جلوه‌های مختلفی از زندگی ایشان بیان شده، ما هم می‌شنیدیم. هیچ‌کدام از من دلبری نمی‌کرد که چرا حاج قاسم، حاج قاسم شد. موارد مختلفی گفته می‌شد ولی من را نمی‌گرفت. تا این مطلب. این را تقدیم می‌کنم به عزیزان نوجوان و جوان. اگر بخواهیم سربلند شویم، عاقبت بخیر شویم راهش همین است. دختر ایشان گفتند یک روز رفتم دفتر کار پدرم. باباجان! زینب جان! چای می‌‌خوری؟ بله. یک چای برای من ریختند. یک ظرفی هم بود توت خشکه در آن بود. جلوی من گذاشتند. چای را با توت خشک خوردم. تا خواستم خداحافظی کنم گفت بابا چند تا توت خشک خوردی؟ گفتم چرا؟ گفت من باید پول آن را به سازمان برگردانم. این چای‌ها مال کارکنان هست نه مال مهمان. پل صراط همین است. این جمله‌ی خاصی که ایشان گفتند کسی که شهید نباشد شهید نمی‌شود. دیدید بعضی‌ها در اموال‌شان دقت نمی‌کنند.
شریعتی: یکی از مشکلات ما این است که ما اصلاً مسیری برای خودمان ترسیم نکردیم، چشم‌اندازی نداریم، مقصدی برای خودمان تعریف نکردیم.
حجت الاسلام لقمانی: متأسفانه همینطور است. تقوایی که از بشر خواسته‌اند آن است که راه را گم نکند، هدف را فراموش نکند، مسیر را رها نکند. «من کان لله کان الله له» کسی که برای خدا باشد، خدا برای اوست. کسی که خدا را پرستش کند خدا تمام اشیاء را وادار به کرنش در مقابل او می‌کند. این خیلی مهم است. تقاضا می‌کنم جدی بگیریم. یک دوره‌ای خودمان، دیگران، مخصوصاً عزیزانی که محصول عمر ما هستند عقاید، اخلاق، احکام. وقتی که این درخت وجود ما بارور شد دیگر تندبادها هم نمی‌تواند آنها را از پا دربیاورد. یک دعایی که از امام صادق (ع) بیان می‌کنند راجع به همین قضیه. من کم دیده‌ام. این دعا در قنوت نماز فوق العاده برای موفقیت ما مؤثر است. امام صادق (ع) فرموده‌اند سه جمله دعا هست که پیغمبران از آدم (ع) به بعد دست به دست گرفته‌اند تا به رسول خدا رسید. همه‌ی انبیاء. و پیامبر صبح به صبح می‌خواندند. چون شبیه این در دعای ابوحمزه هست من عین این دعا را می‌خوانم. «اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ إِيمَاناً تُبَاشِرُ بِهِ قَلْبِي وَ يَقِيناً حَتَّى أَعْلَمَ أَنَّهُ لَا يُصِيبُنِي إِلَّا مَا كَتَبْتَ لِي وَ رَضِّنِي بِمَا قَسَمْتَ لِي» خدایا از تو ایمانی می‌طلبم که با آن همیشه در دلم باشی. این را ما می‌خواهیم. بهترین رئیس جمهور ایران چیست؟ «إِيمَاناً تُبَاشِرُ بِهِ قَلْبِي»  ایمانی که خدا همیشه در دل او باشد. بهترین روحانی، بهترین پدر، بهترین مادر. خدا نکند. نه اینکه ما خدا را فراموش کنیم، خدا ما را فراموش کند. «وَ يَقِيناً» و یقینی که چه ویژگی‌ای دارد؟ بدانم هر چه در زندگی به من می‌رسد جزء تقدیرات توست. این خیلی مهم است. جزع و فزع نمی‌کنم، فکر نمی‌گویم، ناشکری نمی‌کنم. «وَ رَضِّنِي مِنَ الْعَيْشِ بِمَا قَسَمْتَ لِي» هر چه به من دادی راضی باشم. «راضیه مرضیه» من با یک جمله‌ی طلایی قسمت اول را به پایان ببرم. یوسف می‌دانست تمام درها بسته است ولی برای فرار از گناه به طرف تمام درهای بسته رفت. تمام درها باز شد چون به خدا امید داشت، توکل داشت. خدای تو و یوسف یکی است. تو هم به سوی درهای بسته برو. درها باز می‌شود.
شریعتی: و گفت ایمان یعنی اینکه وقتی می‌روی نماز باران بخوانی چترت را با خودت ببری.
حجت الاسلام لقمانی: بهترین نمازگزار کسی است که چترش را می‌برد. وظیفه‌ی دومی که ما داریم، مطالعه، شناخت بیشتر، معرفت فراوان‌تر نسبت به امام زمان (ع) است. گاهی دیدید و دیدیم. دعا را بعضی‌ها مثل لاستیک زاپاس می‌دانند. هر وقت کار گیر کرد. خب چکار کنیم؟ حالا گرفتار شدیم. خدایا تا تمام شد روز از نو، روزی از نو. همانم که بودم به ده‌سالگی، همان دیو با من به دلالی. بعضی‌ها دعا را فرمان می‌دانند. هر لحظه، هر روز. امام زمان (ع) کیست؟ «بِيُمْنِهِ رُزِقَ الْوَرَى وَ بِوُجُودِهِ ثَبَتَتِ الْأَرْضُ وَ السَّمَاء» ماشاءالله. به واسطه حضرت ما روزی می‌خوریم، به خاطر حضرت زمین و آسمان سر جایش هست. این خیلی مهم است. حضرت واسطه‌ی هستی هستند. سپهسالار آفرینش هستند. اگر ما این را بدانیم هر لحظه، هر لحظه‌ای به یاد حضرت هستیم. امام صادق (ع) فرمودند: «و لقد آتینا لقمان الحکمه» این حکمت یعنی عقل و فهم چیست؟ معرفت امام است. شناخت امام. پیامبر فرمودند کسی که بمیرد و امام زمانش را نشاسد مرده است به مردن جاهلیت.  و این چقدر بد مردنی است. آن جمله‌ای که یک روز خدمت آیت الله ناصری بودیم اگر حجت نباشد زمین اهلش را فرو می‌برد، ایشان فرمودند اگر زمینی باشد. بی‌دلیل نیست بعضی‌ها امامت را جزء اصول دین می‌دانند. امام حجت خدا. وقتی که ما امام را می‌شناسیم، زندگی‌مان را همسو و همسان با امام می‌کنیم. یک سؤال، یک جواب خیلی کوتاه. من از کجا بدانم امام زمان الآن از دست من راضی هستند. الآن حضرت منت سر ما بگذارند تشریف بیاورند اینجا به من بگویند شما که انقدر قشنگ قشنگ حرف می‌زنید موبایلتان به من بدهید من نگاه کنم. راحت می‌دهم یا نه؟ در منزل ما بیایند زنگ بزنند ببخشید شما؟ من مهدی موعود هستم. موعود انبیاء آمده‌ام منزل شما چند دقیقه بنشینم. راحت در را باز می‌کنم بفرمایید داخل یا می‌گویم خجالت می‌کشم بعضاً چیزی را به شما بدهم. ببینید. گفت زیباترین لحظه‌ی زندگی برای یک خوشبخت آن است که در لحظه‌ی گناه احساس کند خدا کنار دستش نشسته است دست از گناه بکشد. امام زمان او را می‌بنید. می‌تواند یک ارتباطی، می‌تواند.... نه، مراقب باش. شناخت امام به این معنا است که انسان امام را حاضر ببیند، ناظر ببیند. وقتی که من و شما این شناخت را پیدا کردیم مهدوی مهدوی می‌شویم. آن وقت دیگر حضرت دعا می‌کنند. در حق ما. مگر نبود آ سید کریم کفاش. مگر نبود پیرمرد قفل‌ساز. کسی که با رمل و استولاب و چله‌نشینی می‌خواست حضرت را ببیند پیغام داده شد با واسطه‌هایی بیا کجا، بیا کجا، در مغازه قفل‌ساز. می‌گوید ایستاده بودم یک آقایی دارد با قفل‌ساز خیلی خودمانی است. بچه‌هات چطور هستن؟ بدهی‌ات برطرف شد؟ بیماری همسرت خوب شد؟ بعد یک لحظه به من صورت برگرداندند گفتند عزیزم تو مثل این قفل‌ساز باش من به دیدار تو می‌آیم. ببینید. سومین ویژپی باید که منتظران امام زمان داشته باشند اطاعت و پیروی از امام در مراحل مختلف زندگی است. حالا که ما معرفت پیدا کردیم معرفت باعث محبت می‌شود. محبت باعث اطاعت می‌شود. محصول اطاعت چیست؟ هدایت. رهاآورد هدایت چیست؟ سعادت و خوشبختی و سربلندی. «وَ مَنْ يُطِعِ اللَّهَ وَ الرَّسُولَ فَأُولئِكَ مَعَ الَّذينَ أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَيْهِمْ مِنَ النَّبِيِّينَ وَ الصِّدِّيقينَ وَ الشُّهَداءِ وَ الصَّالِحينَ وَ حَسُنَ أُولئِكَ رَفيقا» چه رفیق‌های خوبی هستند انبیاء و شهدا و صدیقین. اطاعت. کسی که ما را اطاعت کرد، خدا را اطاعت کرده است. جناب آقای شریعتی یک مجموعه‌ی داریم در معارف دینی «منا اهل البیت لیس منا» از ماست با ما نیست. این شاخص است. در ذهن همه‌ی ما هست. اولین کسی که پیامبر فرموند: منا اهل البیت جناب سلمان رحمه الله علیه بود. در یک جمله‌ای هم هست: «یا اباذر! انک منا اهل البیت» امیرمؤمنان یک جمله‌ای دارند راجع به یکی از اصحاب او از ما اهل بیت بود ولی تا پسرش بزرگ شد پسری که مشعون نام این بود، نامبارک بود، منحرف شد. دیگر از ما نیست. ولی یک سلسله روایاتی داریم: «لیس منا» همین الآن خودمان را چک کنیم، امتحان کنیم. اگر امام زمان بفرماید لیس منا، چه کسی را لیس منا می‌گویند؟ چند تا را به عنوان نمونه من اشاره بکنم. خیلی زیبا است. «لیس منا من تشبه بغیره» از ما اهل بیت نیست کسی که خودش را به غیر ما شبیه بکند. چی در گردن آویزان کرده است، چه لباسی می‌پوشد، چه چیزی می‌بیند؟ گرایش به چی و به کی دارد. پویش، پوشش، تمام اینها از ما نیست. نشان می‌دهد می‌گویند لباس شهرت. ما باید به پوشش دقت کنیم. چه چیزی می‌پوشیم. اگر امام زمان الآن موارد منزل ما شدند، در خیابان ما را دیدند می‌رویم یک گوشه قایم می‌شویم یا نه، خوشحال می‌شویم. یک جمله دیگر دارد از ما نیست کسی خداوند وسعت رزق به او داده ولی به زن و بچه‌اش سخت می‌گیرد. اول زندگی عموم ما زندگی‌مان روی شمعک بوده است. بعد خداوند وسعت رزق می‌دهد. می‌فرماید از ما نیست. از ما نیست کسی که نسبت مسلمانی مکر کند، فریب بدهد. او را گول بزند. ببینید صادقانه. لیس منا. لیس منا من ترک الدنیا لآخرته فآخرته لدنیا. از ما نیست کسی که دنیایش را برای آخرت ترک کند، آخرتش را برای دنیا ترک کند. تعادل، مدیریت، هر دو با هم. اینها از ما نیستند. دیگر فرمودند: از ما نیست کسی که هر روز از خودش حساب نکشد. غالباً ما اصلاً توجه نداریم. شب به شب از خودش حساب بکشد چه رزقی، چه لقمه‌ای، چگونه. امروز من چقدر نگاه‌های ناجور داشتم؟ محاسبه، مراقبه صبح تا شب. ویژگی بعدی که می‌فرمایند منتظران ظهور باید داشته باشند اطاعات از نایبان برحق امام زمان است. این خیلی مهم است و دشمن خیلی دارد در این عرصه کار می‌‌کند. دست ما از دست مراجع ولی فقیه بیرون کشیده شود. حضرت فرموده‌اند در زمان غیبت ما وقتی که من در دوره غیبت در بین شما نیستم به راویان حدیث، فقها، مراجعی مراجعه کنید چون آنها حجت بر شما هستند و من حجت بر آنها هستم. می‌خواهیم جزء منتظران ظهور باشیم گوش به فرمان باشیم و پدر عزیزشان امام حسن عسگری ویژگی‌های این افراد را مشخص کردند. خیلی جامع است. «فَأَمَّا مَنْ كَانَ مِنَ الْفُقَهَاءِ صَائِناً لِنَفْسِهِ»، فقهایی که ما می‌گوییم شما پیروی کنید اولین ویژگی این است که مالک نفس خود باشند. مراقب خود باشند. ویژگی دوم «حَافِظاً لِدِينِهِ»، حافظ نفس خود باشند. ویژگی سوم «مُخَالِفاً لِهَوَاهُ» مخالفت با هوای نفس داشته باشند. «مُطِيعاً لِأَمْرِ مَوْلَاهُ» مولا مطیع خداوند باشد «فَلِلْعَوَامِّ أَنْ يُقَلِّدُوه» بر غیرمجتهدان لازم است تقلید کنند. بعد جمله‌ی پایانی خیلی پاسخگو به پرسش‌ها هست. «وَ ذَلِكَ لَا يَكُونُ إِلَّا بَعْضَ فُقَهَاء» این ویژگی که گفتیم مال همه نیست. بعضی ار فقهاء این ویژگی را دارند یعنی من و شما باید تحقیق کنیم، بتوانیم اعلم، بهترین را انتخاب کنیم، تقلید کنیم.
شریعتی: اینها هر کدامش خیلی مقامات بلندی است.
حجت الاسلام لقمانی: کار همه کس نیست که بتواند چنین کند. بعد امام زمان فرمودند منزلت فقیه به منزله‌ی انبیاء در قوم بنی‌اسرائیل است. خیلی عجیب است. یعنی اگر می‌خواهید هدایت شوید باید حتماً دست‌تان در دست یک عالم دینی با این ویژگی‌ها باشد نه هر کسی که بتوانید منتظر واقعی محسوب شوید. ویژگی بعد مهرورزی منتظران است. علاقه داشتن به همدیگر. کینه و کدورت و بددلی و بدزبانی نداشتن. امام زمان (ع) در صبح جمعه‌ی ظهور ابتدائاً چند کار انجام می‌دهد. جد عزیزشان فرموده‌اند خداوند دست او را سر مردم می‌کشد عقل‌ها کامل می‌شود، اخلاق کامل می‌شود. این یک. دوم دل‌های پراکنده را حضرت جمع می‌کنند. همه یک دل می‌شوند. همه یکسان و یکسو می‌شوند. اگر دل‌ها یکی شود هم الفت می‌گیرد و هم اجازه می‌دهد با او الفت بگیرید. وقتی انسان ویژگی الفت و محبت به دیگران را داشته باشد عین خود امام زمان «یولف بین قلوب مختلفه».
شریعتی: خیلی ممنون و متشکر.
تلاوت صفحه 126 آیات 109 تا 113 سوره مبارکه مائده.
صفحه 126 قرآن کریم