برنامه سمت خدا

-حجت الاسلام والمسلمين نقويان

-آثار مدارا در خانواده

88-09-10
درباره ي آثار مدارا توضيح بفرماييد.
مروري بر معني مدارا مي کنيم. مدارا هم معني اداره کردن و مدير است. اداره يعني دور زدن. واژهايي که ما در واژهاي محبت آميز استفاده مي کنيم مثل دورت بگردم. در روايات ما مدارا با کلمه ي رفق هم آمده است. در فارسي عبارت کج دار و مريز استفاده ميکنيم. حديثي از پيامبر است که مي فرمايند: مدارا کردن نصف ايمان است و اگر بخواهيم براي هر چيزي شاخصي بگذاريم و هرکس خواست بداند ايمانش در چه حدي است، ببيند چقدر با مردم مدارا ميکند ؟ چقدر زود عصباني ميشود ؟ بعضي ها همه را بي دين مي دانند و با همه سرجنگ دارند. مدارا بايد در همه جا باشد. بعضي ها اهل مدارا نيستند. مثلا در رانندگي مدام بوق مي زنند و اگر ماشين بوق نداشته باشد، ايشان نمي توانند رانندگي بکنند. گاهي هم حق با اين هاست. ولي حالا من که با اين مردم زندگي ميکنم، چکار کنم ؟ با کسي که يکدفعه مي پيچد يا مي ايستد چکار بايد کرد؟ ما در اين مسير بايد مدار ايمان را نشان دهيم.

خانمي مي گفتند: شوهر من نظامي است و خانه را با محل کار اشتباه ميگيرد. و مي خواهد به بچه ها دستور بدهد. ما در منزل مشکل داريم. خانه محل سکونت و محل آرامش دادن و آرامش گرفتن است. ما ميخواهيم در خانه آرامش بگيريم. چکار ميکنيد؟ و چرا اين کار را مي کنيد؟ ما بايد همانقدر که آرامش مي گيريم، آرامش هم بدهيم. انسان در حين جاذبه بايد جذبه هم داشته باشد. يکي از آثار مدارا، سکته نکردن است که آمار سکته پايين مي آيد. کسي که سکته ميکند بخاطر اين است که اهل مدارا نيست. آدمهاي نرم و مهربان که زود از کوره در نمي روند و نمي شود اين ها را عصباني کرد، کمتر سکته مي کنند. مردي بود که خيلي اهل مدارا بود. چند تا از جوانان نا اهل محل گفتند: برويم و ايشان را عصباني کنيم. نصف شب در خانه ي او را زدند و ايشان از خواب بلند شد و آنها گفتند: ما ميخواهيم ببينيم فضولات گاو چه مزه اي مي دهد. ايشان خيلي نرم و ملايم گفت: اولش کمي تلخ و آخرش هم ترش ميشود. يکي از آن جوانان گفت: آقا شما ميل کرده ايد ؟ گفت: نه از آثارش مي فهمم. اول مگس مي نشيند و... و بعد گفت: اگر فرمايشي نداريد خداحافظ و آنها گفتند: خير و رفتند. مثال رسايي است. از اين ميشود خيلي چيز رساند. ما مي خواهيم خوش بگذرانيم و اين ادبيات جديد غربي است.

ما در اسلام کلمه ي خوش نداريم. کلمه ي خوب داريم. بعضي ها ملاک براي ازدواج خوشگلي طرف است. اگر اين دختر عروس اين خانواده شد، ديگر نمي پرسند عروس خوشگلي داريد يا نه؟ مي گويند: عروس خوبي داريد يا نه ؟ خوشي وقتي در جاي درستش مي نشيند، خوبي ميشود. اگر عروس بد باشد مي گويند: کاشکي خوشگلي نداشت، کمي خوبي داشت. کاشکي بجاي خوش سيما، خوش سيرت بود. حالا آنهايي که مي خواهند خوش بگذرانند، پيامبر ميگويد: نصف خوشگذراني زندگي، مدارا است. يکي از اسامي خدا رفيق است. رفيق يعني کسي که شفقت دارد و مهرباني دارد. از دست دوستش ناراحت نمي شود. در روايات داريم: خدا رفيق است و رفق را دوست دارد. رفيق از رفق است. خدا کسي را دوست دارد که اهل رفق و مدارا باشد. از لوازم مدارا سينه ي گشاده داشتن است. کسي که زود جوش نمي آورد، ظرف وجودش کوچک نيست. شما در يک ليوان چند سي سي آب اضافه کنيد، معلوم ميشود. ولي در استخر چند پارچ هم آب بريزيد مشخص نميشود از اقيانوس چند تا کاميون آب بردارزد يا اضافه کنيد، خودش را نشان نمي دهد. اگر ظرف وجودي انسان پُر جنبه باشد، انسان کمتر جوش مي آورد و در نتيجه کمتر سکته مي کند. بسياري از خانواده ها اگر مي خواهند بيمار نشوند، سعي کنند اهل رفق و مدارا باشند.
AA آيا فقط خانم ها بايد کوتاه بيايند ؟
من فکر نمي کنم گفته باشم که فقط خانمها کوتاه بيايند و مدارا بکنند. چه کسي بايد کوتاه بيايد و چه کسي نبايد کوتاه بيايد ؟ کسي که خود را بالاتر مي بيند بايد کوتاه بيآيد. چرا ما اينقدر پيامبر را دوست داريم ؟ چون از همه بيشتر کوتاه ميآمد. بيشترينAA  مداراي اوAA  بخاطر همين مقامش بالايش است. حضرت علي (ع) مي فرمايد: عاقل ترين مردم کسي که بيشتر مدارا مي کند. به زن و مرد کاري ندارد. به سن کاري ندارد. به باسواديAA  و بي سوادي هم کاري ندارد. يکي از اصحاب پيامبر بنام معاويه پسر حکم سلمي ميگويد: هنگامي که با رسول خدا مشغول نماز بودم، مردي عطسه کرد وسط نماز گفتم: خدايت
بيامرزد. ديگران با نگاهشان برايم خط و نشان کشيدند. گفتم: چکارداريد اين طور مرانگاه مي کنيد؟AA  دستشان را بر پايشان زدند و با اينکار مرابه سکوت دعوت کردند و من ساکت شدم. هنگامي که نماز به پايان رسيد، پيامبر مرا خواست. AA  پدر و مادرمAA  فدايش باد. چنين آموزگاري کهAA  به خوبي آموزش مي دهد نه پيش از آن ديدمAA  و نه پس از آن. سوگند به خداوند که نه برسرم فرياد يکشيدAA  و نه کتکم زد وAA  نه دشنامم داد. فرمود: درنماز نبايد حرف زد. نيايش کردن و تکيبير گفتن و قرآن خواندن است نماز در مدارس دخترانه ي ما بايد دختران روسري سرشان بکنند. بعضي از معلمان عزيز از بس که روسري را جا بيندازند، يعني روسري، بايد توي سر ما برود. ما با زور و فشار روسري او را درست ميکنيم بجاي آنکه توي سر او را درست کنيم. او همينکه از مدرسه بيرون آمد، روسري اش هم عقب مي رود. بعضي از ايرانيان از مرز کشورکه خارج ميشوند، مرز روسري شان هم عوض ميشود. اين معلوم است آنچه توي سرش است مشکل دارد. او هنوز باور نکرده است. اگر يک معلمي بتواند با مهر و محبت و رفق و مدارا و منطق درست کار کند، آنگاه مادر آن دانش آموز هم نمي تواند روسري او را دربياورد. مي گويد: مادر اين روسري هويت من است. اين آرم مسلماني من است. پرچم وجود کشور من است. الان يکسري از مسلمانان ترکيه از ترکيه هجرت مي کنند، فقط بخاطر اينکه روسري اش را حفظ بکند. و درسش را هم بخواند. چون در ترکيه با روسري وارد دانشگاه شدن ممنوع است. ببينيد اين ايمان چقدر ارزش دارد و براي اين انسان شيرين است. روايت داريم: بهترين شما کسي است که براي همسرش بهترين باشد. مردي که بر بداخلاقي همسرش تاب بياورد پروردگار پاداشي را که بخاطر تحمل ناگواري ها به حضرت ايوب (ع) داده است، به او خواهد داد. الان اين ضرب المثل شده است. که طرف صبر ايوب دارد. اين واقعيت است. چون ايوب خيلي سختي کشيد. يک انساني است که خدا اين همه به او مصيبت داده است. گاهي تا شوهر عيب زن را مي گويد، زن گارد مي گيرد و از اول عروسي شروع ميکند و اشکالات را ميگويد. در حاليکه بايد بگويد: باشد. من قبول دارم. شما هم به من کمک کن تا اين اشکالات را از بين ببرم. مقابله به مثل نکنيد. زخم را بايد با کرم برطرف کرد نه با سنباده. هر مردي که با زبانش زنش را بيازارد، پروردگار نه انفاق او را در راه خدا مي پذيرد، نه نمازهاي مستحبي او را و نه نيکي و روزه اش را تا زماني که زنش را خردسند کند. و اگر آن مرد روزها روزه بگيرد و شبها براي نماز شب بپا خيزد، برده ها آزاد کند، باز نخستين کسي خواهد بود که وارد دوزخ ميشود. اين برنامه ها بايد وقتي پخش بشود که آقايان هم پاي تلويزيون باشند.

AA آيا پيشنهادي داريد که اين مدارا کردن در ما نهادينه شود؟
قرآن مي فرمايد: در کارهايتان فکر کنيد. مثلا من فکر کنم که وقتي پير شدم با اين بد اخلاقي من، بچه ها هم ديگر به من سر نمي زنند يا اگر در بيمارستان افتادم کسي به داد من نمي رسد و مي گويند: از دست بداخلاق راحت شديم. بايد کاري بکنيم که با مهر و محبت به ما کمک کنند حضرت علي (ع) مي فرمايد: جوري با مردم نشست و برخاست کنيد که اگر زنده هستيد، مشتاق ديدار شما باشند و اگر از دنيا رفتيد، بر فراق شما بگريند. چه وقت انسان مشتاق ديدار کسي ميشود؟ علي (ع) مي فرمايد: سرآمد هر عاقلي اين است که بتواند اهل مدارا باشد.
نظر شما درباره ي با دوستان مروت با دشمنان مدارا چيست؟
منظور ما از دشمن آمريکا و اسرائيل نيست. بعضي از درها سه تا قفل دارد. بعضي از انسانها مثل درهاي سه قفله هستند. سه تا کليد لازم دارند. يعني بايد با او سه بار مدارا کنيد. يا بايد سي بار مدارا کنيد. بالاخره باز ميشود. کم هستند افرادي که با مدارا بدتر بشوند. و اگر اينطور شدند، آنها را بايد با ميخ و چکش باز کرد. خداAA  مي گويد: بعضي ها را با ميخ مرگ بازشان مي کنيم. اما بيشتر انسانها با مدارا باز ميشود.