![]()
برنامه سمت خدا
موضوع برنامه: پاسخ به پرسش‌هاي بينندگان
كارشناس: حجت الاسلام والمسلمين ماندگاري
تاريخ پخش: 23-01-96
بسم الله الرحمن الرحيم و صلي الله علي محمد و آله الطاهرين
شريعتي:«اللهم وفقنا تحب و ترضي واجعل عاقبة امرنا خيرا» سلام مي‌کنم به همه شما هموطنان عزيزم. خانم‌ها و آقايان، انشاءالله هرجا که هستيد دل و جانتان بهاري و سبز باشد به حق بهار و آل بهار. خيلي خوشحاليم که در خدمت شما و حاج آقاي ماندگاري هستيم. سلام عليکم، خيلي خوش آمديد.
حاج آقا ماندگاري: سلام عليکم و رحمة الله. بسم الله الرحمن الرحيم. الحمدلله و صلاة و السلام علي رسول الله و علي آله آل الله. من هم خدمت شما و همکاران خوب اين برنامه و همه بينندگان عزيز و شنوندگان راديو قرآن عرض سلام و ادب و احترام دارم. ايام با سعادت ميلاد آقا اميرالمؤمنين را تبريک مي‌گويم. دعاي سلامت امام زمان را به عنوان توسل با همديگر تلاوت کنيم. (قرائت دعاي سلامت امام زمان) دسته گل صلواتي را به محضر آقايمان تقديم کنيم.
شريعتي: امروز آقاي ماندگاري اينجا هستند که به سؤالات شما پاسخ بدهند. من اولين سؤال را بخوانم. بعد انشاءالله پاسخ حاج آقاي ماندگاري را بشنويم. اگر خاطر شريف دوستان باشد هفته گذشته يک بحث و سؤالي را در مورد حمايت از کالاهاي ايراني صحبت کردند، اين نکات يک بازتاب‌هايي در بين مخاطبين خوب ما داشته که يک نمونه پيامي است که الآن مي‌خوانم.
بسم الله الرحمن الرحيم. با تشکر از برنامه سمت خدا و سلام به حاج آقاي ماندگاري عزيز. در حمايت از توليد کالاي ايراني که آقاي ماندگاري مي‌گويند: ايثار داشته باشيد و کالاي ايراني را حمايت کنيد، بايد عرض کنم که تکليف آنهايي که پول ندارند دور بريزند و ايثار کنند چيست؟ من مي‌روم کالاي خارجي بخرم با مبلغي که دارم، يک عمر از آن استفاده مي‌کنم. واقعاً من اين پول را به زحمت به دست آوردم و دلم نمي‌خواهد آن را بيرون بريزم. محصولات ايراني اينقدر بي‌کيفيت هستند که آدم کلاً از ايران و ايراني زده مي‌شود. به نظر من همه دزد شدند. ايشان ادامه دادند که خود سران مملکت چند نفرشان کالاي ايراني مصرف مي‌کنند؟ چرا فقط مردم بدبخت بايد تاوان پس بدهند؟ لطفاً از احساسات ديني مردم سوء استفاده نکنيد. آقاي ماندگاري شما از احساسات ديني مردم سوء استفاده کرديد؟
حاج آقاي ماندگاري: بسم الله الرحمن الرحيم. ما ممنون هستيم که اينقدر با صداقت صحبت مي‌کنند و ممنون اين بيننده عزيز هستيم. انشاءالله خدا توفيقات شما را افزون کند. ولي جهت اطلاع بيشتر اين عزيز و همه بينندگان و شنوندگان عزيزي که بحث هفته قبل ما را گوش کردند، اين سه نکته را با اين ادبيات تذکر مي‌دهم. انشاءالله اين ادبيات هم اشکالي نداشته باشد. نتوانند از اين اشکالي دربياورند. 1- ما گفتيم: پول‌هايتان را دور بريزيد؟ ما هيچوقت نگفتيم.2- ثانياً ما نگفتيم: هر کالاي نامرغوبي را بخريد. گفتيم: کالايي که رو به بهبود است و يک درصدي مرغوبيت آن از مشابه خارجي‌اش کمتر است. که اگر ما کمک کنيم انشاءالله مرغوب مي‌شود و حتي از مرغوبيت مشابه خارجي خودش بهتر مي‌شود. همين‌جا بود که به صنعتگران و توليدکنندگان هم گفتيم: اگر مي‌خواهيد براي حرف ما از اين جواب‌ها ندهند، خواهش مي‌کنيم تلاش کنيد که کالايتان را مرغوب‌تر و بهتر تحويل جامعه بدهيد. پس اولاً نگفتيم پول‌هايتان را دور بريزيد. ثانياً نگفتيم: هر کالاي نامرغوبي را به هر دليلي بخريد. گفتيم: آن کالايي که يک مقدار مرغوبيت آن کمتر است ولي رو به بهبود است. در واقع مي خواهيم به رو به بهبود کمک کنيم. ثالثاً حرف شما از اين جهت درست است. خواهش مي‌کنم ايثار را از ادبيات من پاک کنيد. عقلانيت را همه دارند. من مي‌گويم: بياييد عقلانيت به خرج بدهيم.
شما بيننده عزيز، برادر و خواهري که داريد يک کالاي ايراني را مصرف مي‌کنيد. حساب کنيد اگر من اين را مصرف نکنم، احتمال دارد از خانواده شما و اطرافيان شما چند نفر بيکار باشند؟ ما شما را دعوت به عقلانيت کرديم. آن کالايي که رو به بهبود است اگر استفاده کنم، جلوي بيکار شدن خودم، چون شما هم شايد کارگر اين کارخانه‌ها باشيد. يا بيکار شدن اطرافيان يا عزيزان مرا مي‌گيرد. کدام يک عاقلانه تر است که من بيايم يک کالاي خارجي را که مرغوبيت آن بالاتر است، استفاده کنم و دهها نفر را بيکار کنم. آيا اين پول دور ريختن است؟ عقلانيت پول دور ريختن است. نخير! همين‌جا هم يک تذکر کوچک بدهم.
ما بارها گفتيم، ما حکم خدا، حکم عقل، يا حکم دين را مي‌گوييم. هرکس عمل کرد خوشا به حالش. مي‌خواهد مسئول باشد، مي‌خواهد مردم باشد. هرکس عمل نکرد، والله بدا به حالش! مي‌خواهد مسئول باشد، مي‌خواهد مردم باشد.
نکته سوم اينکه ايشان يک اظهار نظري فرمودند. فرمودند: همه دزد هستند. من مي‌خواهم از خود ايشان سؤال کنم. شما هم جزء مردم ايران هستيد يا نه؟ شما دزد هستيد يا نه؟ وقتي مي‌گويي: همه دزد هستند يعني من هم جزءشان هستم. خواهش مي‌کنم اينطور نگوييم. عقاب آخرتي دارد، عذاب دارد روز قيامت مي‌گويند: ثابت کن همه دزد بودند. هم مي‌شود بگوييم: يک درصدي دزد هستند،قبول. در هر صنفي،در هر شغلي يک درصدي اشکال دارند. اما اينکه مي‌گوييم: همه دزد هستند، من سؤال مي‌کنم: اگر شما کارگر هستيد، حضرت عباسي حق کارتان را ادا مي‌کنيد. اين وجدان کاري که پيغمبر اکرم فرمودند: حق آن کاري که در کارگري واگذار شده است، داريد ادا مي‌کنيد. اگر ادا نمي‌کنيد راست ميگوييد دزد است. هر کارگري که باز مي‌گيرد و حق کار را ادا نمي‌کند، اين درصدي دارد دزدي مي‌کند. دزدي به قول امروزي‌ها حتماً از ديوار کسي بالا رفتن نيست. اين صنعتگري که دارد پول يک صنعت را مي‌گيرد ولي صنعت خوب تحويل نمي‌دهد. مي‌خواهد مکانيک باشد، کار فني دارد. توليدکننده باشد، کارهاي مختلف. پول يک صنعتي را مي‌گيرد، ولي خدمت درست تحويل نمي‌دهد. به همين اندازه که دارد کوتاهي مي‌کند دزد است.
اگر شما کارمند هم باشيد، خداي نکرده من قرار است در کارمندي هشت ساعت کار مفيد کنم. اگر يک ساعت،يک ربع، يک دقيقه کارم را درست انجام ندهم. من دارم با کارمندان عزيز اين مملکت که رقمشان هم کم نيست، صحبت مي‌کنم. يک درصدي دزدي مي‌شود. من براي کارمندها مي‌خواهم تذکربدهم. از من به دل نگيريد. من يک طلبه هستم و دارم يک نصيحتي مي‌کنم. ما مي‌خواهيم به کارمندان عزيز نصيحت کنيم. کارمندهاي عزيزي که من نمي‌گويم، ارزشيابي‌ها مي‌گويد: کار مفيد رقمش خيلي پايين است. من رقم پايين را مي‌گويم. من مي‌گويم: شما کارمند عزيز، من را به عنوان کارگر خودتان در خانه آورديد. کار که عيب ندارد. من قرار است امروز هشت ساعت در خانه شما کارگر باشم. صبح يک ساعتي بساط صبحانه را پهن مي‌کنم و مي‌خورم. با خوش و بشي که با رفيق‌هايم دارم. صبحانه که تمام شد، بچه‌ام را مهد مي‌گذارم. من کارگر شما هستم. طي کردم با شما که يک روز براي شما کار کنم صد هزار تومان به من بدهيد. از مهد برگشتم با تلفن خانه شما که من کارگرش هستم، يک ساعت و 45 دقيقه احوال عمه و عمو را مي‌پرسم. ظهر که حق من است نماز بخوانم و ناهار بخورم. اين کنار، بعد از ظهر هم قرار دکتر دارم. مي‌روم کارم را انجام مي‌دهم و برمي‌گردم. چهار بعد از ظهر هم بچه را از مهد بياورم. شب بيايم به شما بگويم: صد هزار تومان مرا بدهيد. به من چه ميگوييد؟ ميگوييد: تو در خانه ما کاري نکردي؟ کارمندان عزيز تو را بخدا اگر اينطور در اداره کار مي‌کنيد و دولت هم به شما حقوق بدهد، اين حقوق به فتواي همه مراجع براي من و شما شرعي نيست و اشکال دارد. با اين ادبيات اگر اين عزيزي که گفته: همه دزد هستند. اگر کارگر از کارش کم بگذارد، اگر توليدکننده و خدمات فني و صنعتگر از توليد کم بگذارد. اگر کارمند از تعهدش کم بگذارد، يک درصدي داريم دزدي مي‌کنيم. ولي باز نمي‌توانيم بگوييم: همه دزد هستند. ما آدم‌هاي سالم هم در طبقه‌ي کارگر داريم. هم در طبقه‌ي کارهاي فني و خدماتي و توليدي و صنعتي داريم، هم در طبقه‌ي کارمند داريم. خواهش مي‌کنم شما کارگر هستي، کارمند هستي، خدماتي هستي، صنعتگر هستي. از خودمان شروع کنيم. خودمان مراقب باشيم پولي که به ما مي‌دهند حلال باشد. اگر اينطور باشد وضعيت مملکت درست مي‌شود.
شريعتي: دو نکته و دو پيام را بخوانم و بعد انشاءالله وارد يک فضاي ديگري شويم. با تشکر از تمام توضيحات حاج آقاي ماندگاري در مورد حمايت از کالاي ايراني. اما مسأله‌اي که خيلي مهم است اين است که ما از روحانيون بيشتر توقع تبليغ کالاي ايراني را داريم. وقتي مردم دست روحاني محل ما گوشي خارجي مي‌بينند چه توقعي از کساني که پاي منبر اين روحاني مي‌نشينند، هست؟ بنده خودم نيمه شعبان عروسي‌ام است و براي جهيزيه‌ام تمام کالاهايي که ايراني هستند را خريدم. خدا را شکر 95 درصد جهيزيه‌ي من ايراني است. نکته آقاي ماندگاري در اين مورد چيست؟
حاج آقاي ماندگاري: ببينيد ما روحانيون هم آدميزاد هستيم. حرف شما قبول! ما روحانيون بايد بيشتر براي کالاي ايراني تبليغ کنيم البته اگر متهم نشويم به اينکه حاج آقا چقدر حق حساب گرفتي؟ ما بايد بيشتر تبليغ کنيم همچنان که روحانيت در زمان جنگ تبليغ کرد و مردم به خط مقدم رفتند، امروز هم بارها گفتيم که سنگر خط مقدم توليد و اشتغال است. روحانيت بايد خودشان هم علمدار اين سنگر باشند و تبليغ بيشتري کنند. بارها گفتيم: ما مثل داروفروش هستيم. اگر داروي مطمئن به شما داديم وخودمان مريض بوديم به مريضي ما نگاه نکنيد. براي ما دعا کنيد. دعا مي‌کنم که خدايا روحانيت ما را اصلاح بفرما. نگاه مردم عزيز ما را به روحانيت اصلاح بفرما. اميدواريم همه ما روحانيت توفيق داشته باشيم هرآنچه مي‌گوييم خودمان اول عمل کنيم.
شريعتي: گفتند: در مورد حمايت از توليد ايراني سؤالي دارم. اينکه بعضي از توليدات بعد از حمايت چندين ساله مردم از آنها باز هم کيفيت خوبي ندارند. اينجا باز هم حمايت از کالاها معامله با خداست. يا کمک کردن به بعضي از سودجويان است؟ اگر واقعاً ثابت شود که اينها دارند از اين حمايت مردم سوء استفاده مي‌کنند حتي حمايت دولت و مردم دارند سوء استفاده مي‌کنند، جداً حکم عوض مي‌شود. يک چيز ديگري بايد اينجا بحث کنيم. ولي اميدواريم آنها هم متنبه شده باشند. با اين همه تأکيدات حضرت آقا و کمکي که دولت و مسئولين مي‌کنند. با اين نگاه قشنگي که گفتيم: مردم به توليد ايراني داشته باشند، آنها هم به وجدانشان مراجعه کنند با اين همه حمايت خودشان را در برابر خدا و مردم و نظام مسئول نکنند. کارهاي خوب تحويل بدهند و ما داريم به مردم مي‌گوييم: هر کالايي رو به بهبود است کمکش کنيد. اگر شما رو به سقوط باشيد که نمي‌شود کمک کنيد.
شريعتي: انشاءالله همه ما از کار و توليد و اشتغال حمايت کنيم که نهايت آن آرامش و شکوفايي جامعه ماست و رسيدن به قله‌هايي که در چشم‌انداز ما ترسيم شده است.
حاج آقاي ماندگاري: مردم اين بيان را خوب مي‌فهمند. بالاترينش اين است که هيچ مردي جلوي زن و بچه‌اش شرمنده نمي‌شود. اين خيلي قشنگ است.
شريعتي: انشاءالله همه دست به دست هم بدهيم تا اين اتفاق بيافتد و آن آرامش و شکوفايي و رونق به جامعه برگردد.
وارد فضاي ديگري از سؤالات شويم که سؤال عجيبي است. ايشان مي‌گويند: من 26 سال سن دارم و از ده سالگي معتاد به مواد مخدر هستم. با اين همه اصلاً نماز اول وقت من ترک نشده است. همه اطرافيان مرا مسخره مي‌کنند و مي‌گويند: نمازت بر سرت بخورد. تو را بخدا سؤال مرا مطرح کنيد و مرا راهنمايي کنيد.
حاج آقاي ماندگاري: اين سؤال سه نکته اساسي دارد. نکته اول نقش خانواده در تربيت است که خيلي مهم است. اين ده سالگي معتاد شده است. احتمالاً فضاي خانواده فضاي اعتياد بوده است. فضاي بي‌توجهي بوده است. دين ما اصلي‌ترين هدفش تربيت انسان است. اصلي‌ترين کانون تربيت خانواده است. اصلي‌ترين مربيان تربيتي پدر و مادر هستند. پسربچه‌اي که در ده سالگي معتاد شده معلوم مي‌شود اين خانواده به اين مرض خانمان سوز بي‌توجه بودند. چون ما گفتيم: اعتياد يک مريضي است. امروز با خواندن اين پيام مردم تعجب مي‌کنند که چه بلايي سر اين آقا آمده است. چه پدري و مادري بودند؟ چرا توجه نکردند؟ اين مريضي با نمره نود درصد بوده است. اما حواستان هست بعضي از مريضي‌ها و اشکالاتي که در خانواده ما هست رقم درجه‌اش پايين‌تر است. ولي باز هم بي‌توجهي‌هاي شما چه بلايي سر بچه‌ها مي‌آورد. مثلاً قبول دارم الآن کم داريم خانواده‌‌هايي را که از ده سالگي بچه‌شان معتاد شود. اين واقعاً استثناء است. اما خانواده نداريم که از ده سالگي بچه بي‌ادب شده است؟ همچنان که همه ميگوييد: چرا از ده سالگي به اعتياد اين بچه بي‌توجه بوديد، چرا من و شما به بي‌ادبي بچه‌مان بي‌توجه هستيم؟ ممکن است رفتارهاي ما و تربيت ناصحيح و مشکلات درون خانواده از بچگي روي بچه‌ها يک اثري بگذارد. همچنان که اعتياد بد است، بي‌ادبي هم بد است. بي‌ادبي در جامعه ما خيلي اذيت مي‌کند.
جايي اشاره کردم که مردم ما در حرم امام رضا خوش اخلاق هستند. در حرم امام حسين خوش اخلاق هستند. در هيأت امام حسين و مسجد هم خوش اخلاق هستند. در ماه رمضان هم خوش اخلاق هستند. انشاءالله ايام اعتکاف است، مردم خوش اخلاق هستند. چرا اين خوش اخلاقي را در خيابان نداريم. چرا در اداره‌ها زود از کوره درمي‌رويم؟ حتي بعضي از آدم‌هاي شاخص ما زود از کوره در ميروند. از کوره در رفتن يک شخص روحاني و يک مسئول در جامعه خيلي بد است. از کوچکي بي‌توجه بوديم، بي‌ادب شده است. از کوچکي بي‌توجه بوديم،پرخاشگر شده است. از کوچکي بي‌توجه بوديم خشن شده است. از کوچکي بي‌توجه بوديم، تخم مرغ دزد بوده و حالا شتر دزد شده است. دست به بيت المال مي‌زند و ميلياردي مي‌دزدد.
شريعتي: يعني ايشان ده سالش بوده و معتاد شده اين محسوس و ملموس است.
حاج آقاي ماندگاري: مادر من خدا رحمتش کند. بچه‌ي کوچکي بود در مغازه يک نخود برداشت، دست در دهان بچه برد و نخود را درآورد. صاحب مغازه گفت: حاج خانم حلال کردم! گفت تو حلال کردي. بچه من نبايد به خوردن مال مردم عادت کند. اين يعني حساس بودن مادر به بچه چهار، پنج ساله!
من خواهش مي‌کنم پدر و مادرها اگر الآن غصه خورديد براي اين جوان 26 ساله که از ده سالگي معتاد شده است، بياييد براي بي‌ادبي بچه‌ها و پرخاشگري بچه‌هايمان و حرام‌خوري بچه‌ها،کيف بچه را باز مي‌کني و مي‌بيني يک خودکار اضافي است. بگو: از کجا آوردي؟ در راه داري مي‌آيي يک مغازه رفتي يک وسيله‌اي براي خانه بخري، دست به تخمه نزده باشي. حواسمان به بي‌ادبي و پرخاشگري و حرام‌خواري‌اش باشد. حواسمان به بي‌حيايي او باشد. امروز بي‌حيايي دارد همه ما را اذيت مي‌کند. حتي من از بعضي کم‌حجاب‌ها پرسيدم که مي‌گويند: ما از دست بعضي‌ها داريم عصباني مي‌شويم. گفتم: تو هم يک درصد بي‌توجهي هستي. خانمي کاملاً بدحجاب بود ولي يک خانم را ديد و گفت: من ديگر اعصابم خورد شده است. گفتم: شما هم يک درصدي را داري. گفتم: شما به اين درصد بي‌توجهي هستي و او هم به درصد بالاتر بي‌توجه شده است. يعني بياييم باور کنيم بي‌توجهي‌هاي ساده ما در روند بچه‌هاي ما گاهي وقت‌ها ما را به مشکلات بزرگي در جامعه تبديل مي‌کند.
دستگاه قضايي به من مي‌گفتند: اکثر خشونت‌هايي که به جرح و حتي قتل انجام مي‌دهد بعد از يک تصادف بوده است. بعد از يک قصه و دعوا بوده است. حتي براي يک بوق بوده است. اينها بخاطر اين است که ما به اين اتفاقات بي‌توجهي کرديم. من از شما مي‌خواهم سؤال کنم. اعتياد يک مريضي است. ولي من خدا را شکر مي‌کنم اين عزيز مريضي اعتيادش خدا انشاءالله کمکش کند. ولي رابطه‌اش را با خدا قطع نکرده است. معتاد با نماز بهتر است يا بي‌نماز؟ کدام اميد به هدايتش داريم؟ لااقل مي‌گوييم: آن کسي که نماز خوان است انشاءالله آن نمازش کمک او مي‌کند و او را نجات مي‌دهد. مثل نمازي که فضيل بن عياض را نجات داد. من خواهش مي‌کنم اطرافيان اينطور بر سر کسي نزنند. نه فقط در مورد اعتياد. يک نفر بدحجاب است، ولي نمازخوان است. مي‌گويند: نمازت بر سرت بخورد. حجابت را درست کن! ما خراب‌تر نکنيم. او مي‌گويد: هم اعتياد دارم و هم نمازم را کنار مي‌گذارم. اينکه بدتر شد. اگر راست مي‌گويي اعتيادت را درست کن! اينکه درست است را خراب نکنيد. خراب را درست کنيد.
نکته سومي که مي‌خواهم عرض کنم اطرافيان مي‌توانند خوب کمک کنند. اطرافيان مي‌توانند ايشان را از اعتياد جدا کنند با همين نماز قشنگي که دارد مي‌خواند. اين ويژگي قشنگ را تقويت کنند و از همين استفاده کنند.
شريعتي: گفتند از سؤال آخر هفته گذشته شما که در مورد دخترخانمي بود که پدرشان دامدار بود و فوت کرده بودند و شرايط سختي داشتند، اشک من درآمد. من هم تحت پوشش کميته هستم. چون پدرم پير است واقعاً فقر هزار مشکل ايجاد مي‌کند. حتي خود من بخاطر فقرم سالهاست که در خانه هستم و کسي با من ازدواج نکرده است. من همان پولي که از کميته امداد به من مي‌دهند را از اسفند ماه به يک پسربچه مي‌دهم. آخر من به زندگي سخت عادت کردم ولي آن آقا پسر که کوچک است مثل من نمي‌تواند تحمل کند. تا به سن من برسد خيلي بايد سختي بکشد تا در برابر سختي‌ها محکم باشد. براي من دعا کنيد، خيلي محتاج هستم. با تشکر و دعا کنيد امسال بتوانم کربلا بروم. درست است پول ندارم ولي شايد امام حسين به ما بچه فقيرها هم کمک بکند.
کار شما خيلي کار ارزشمندي است و از همين‌جا دعا مي‌کنيم که انشاءالله آنهايي که زيارت کربلاي معلي و نجف اشرف و عتبات را دارند، به زودي زود قسمتشان شود و مشرف شوند.
حاج آقاي ماندگاري: من مي‌خواهم يک نکته در مورد دعا بگويم. چون گاهي در روايات ما مي‌گويند: براي يک حاجت برويد توسل کنيد. اين شخص با اين وضعيت فقري که دارند خيلي عمل قشنگي کردند. من از بيننده‌ها مي‌خواهم دست به دعا بلند کنيد و براي اين جوان دعا کنيد. خدايا به آبروي اين ايام و صاحب اين ايام، اميرالمؤمنين زيارت کربلا را با عافيت و معرفت نصيب اين عزيز بزرگوار که اين ايثار را کرده است بفرما. انشاءالله کربلا رفتند خبر به ما بدهند و نايب الزياره ما هم باشند.
اما در رابطه با سؤال، اين سؤال يک پيام خيلي قشنگي به ما داد. اينکه آدم مي‌تواند فقير باشد ولي غافل نباشد. آن چيزي که در تربيت اسلامي در دين ما، اولياي خدا به ويژه اميرالمؤمنين که ايام متعلق به اين وجود نازنين است به ما توصيه کردند، اينکه از محرومين جامعه غافل نشويم. مسئول مي‌تواند همه مسئوليت‌هايش را انجام بدهد و زندگي‌اش را داشته باشد و طبيعتاً بايد زندگي مسئول با بقيه فرق کند چون گرفتاري‌هايش زيادتر است و مشکلاتش بيشتر است اما مسئول مي‌تواند طوري راه برود که نشان بدهد از محرومين جامعه غافل نيست. حتي بعضي از آخوندها و بعضي از مسئولين دارند طوري زندگي مي‌کنند که مردم مي‌گويند: اينها اصلاً نمي‌دانند که چند ميليون فقير در اين مملکت است.تفريح ما بجاست، عيد ما بجاست، باغ بالا و پايين ما بجاست. سياحت ما بجاست و لذت‌هاي ما بجاست، پوشش‌هاي خودمان و خانواده ما بجاست. عروسي و جشن‌ها بجاست. در شورا هم براي مردم بگوييم ما طرفدار محرومين هستيم. خنده دار است. اين يعني غافل است و توجه ندارد. وقتي اميرالمؤمنين مولاي ماست، نسبت به يک حيوان مي‌گويد: حواستان هست بار زيادي داريد سوار اين حيوان مي‌کنيد. اين طاقت ندارد. يعني غافل نباش آقايي که داري براي باربري از يک حيوان استفاده مي‌کني، اشکالي هم ندارد و خدا او را براي باربري خلق کرده است. ولي غافل نباش از اينکه اين يک طاقتي دارد.
وقتي اميرالمؤمنين و اولياي خدا به ما گفتند: يک حيواني براي شما مدتي کار کرده است. حالا پير شده است. غافل نباش. اين الآن پير شده و نمي‌تواند براي تو کار کند. سگ نگهبان بوده، قاطر باربر بوده است. گاو شخم زن بوده است، اينکه نمي‌تواند براي تو کار کند حواست به او باشد، لقمه نان او را بدهد تا موقعي که در اين دنيا عمر دارد. وقتي اهل‌بيت به ما گفتند: از يک حيوان غافل نباشيد، وقتي اميرالمؤمنين به ما فرمودند: از يک مرد نصراني غافل نباشيد. پيرمردي شده و از کار افتاده است. ولي بايد حواست به نان او باشد. اين اميرالمؤمنين به مسئولين ما اجازه مي‌دهد از محرومين غافل باشند؟ غفلت دارد همه را مي‌سوزاند. و الا بخدا مردم ما تحمل فقر و مشکلات را دارند. اين بي‌تفاوتي‌هاست که ببينند هرسال يکي از مسئولين عيدشان را به خوش گذراني بروند. هميشه جشن‌هاي بچه‌هايشان الحمدلله خوش هستند. کيفشان کوک است و همه چيزشان به راه است. در عمل به فکر محرومين نيستند. اين فقط حرف نزده است. در عمل گفته: من يکوقت‌ها از همين پول کمي که به من مي‌دهند و درآمد کمي که دارم، خرج محرومين را مي‌دهم.
پس ما مي‌گوييم: فقير باش ولي غافل نباش. غني باش ولي غافل نباش. مسئول باش ولي غافل نباش. روحاني باش ولي غافل نباش. اگر غافل باشيم مي‌خواهم يک حرف تند قرآني بزنم. برادرها و خواهرها و بيننده‌ها ببخشيد. خدا فرموده: هرکس غافل باشد از حيوان پست‌تر است. «أُولئِكَ كَالْأَنْعامِ بَلْ هُمْ أَضَلُّ أُولئِكَ هُمُ الْغافِلُونَ» (اعراف/179) کساني که بريز و بپاش‌هايي دارند. بخور بخورهايي دارند، اينقدر دارند اسراف مي‌کنند، به اينها مي‌گوييم همسايه‌تان، قوم و خويشتان، کنار دستتان،دو کوچه آن طرفتر نان شب ندارند. يک خانمي با من تماس گرفته خدا شاهد است اينقدر گريه کرد، که من متأثر شدم. گفت: براي کار همسرم و براي نان خانه‌مان گير کرديم. اميرالمؤمنين خبر دارد شد بچه‌هاي يتيم گرسنه هستند. رفت آتش تنور را روشن کرد، صورتش را در آتش گرفت، بوتراب مزه آتش را بچش. اينقدر در مکتب ما در مورد غفلت از فقرا و محرومين دارند تأکيد مي‌کنند اگر اينقدر غفلت بد است، غافل نباشيم. مسئولين بزرگوار در برابر خدا مسئول هستيد. روحانيت معظم، مردم مسئول هستيد. پولدارها مسئول هستيد. همه مسئول هستيد. حتي فقرا براي دستگيري نسبت به پايين‌تر از خودتان مسئول هستيد. اگر غافل نباشيم خدا دوستمان دارد. غافل باشيم شيطان کيف مي‌کند.
شريعتي: انشاءالله جز اين دسته نباشيم. ايشان نوشتند: براي ما فقرا، من احساس مي‌کنم اين خانمي که پيام فرستادند اوج غني هستند. بهترين سرمايه نصيبشان هست. من به حالشان غبطه مي‌خورم. انشاءالله اين روحيه در همه دوستان عزيز ما تقويت و تکثير شود. ما نياز به همين روحيات داريم. امروز صفحه 548 قرآن کريم، آيات پاياني سوره مبارکه حشر در سمت خدا تلاوت مي‌شود.
«فَكانَ عاقِبَتَهُما أَنَّهُما فِي النَّارِ خالِدَيْنِ فِيها وَ ذلِكَ جَزاءُ الظَّالِمِينَ «17» يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَ لْتَنْظُرْ نَفْسٌ ما قَدَّمَتْ لِغَدٍ وَ اتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ خَبِيرٌ بِما تَعْمَلُونَ «18» وَ لا تَكُونُوا كَالَّذِينَ نَسُوا اللَّهَ فَأَنْساهُمْ أَنْفُسَهُمْ أُولئِكَ هُمُ الْفاسِقُونَ «19» لا يَسْتَوِي أَصْحابُ النَّارِ وَ أَصْحابُ الْجَنَّةِ أَصْحابُ الْجَنَّةِ هُمُ الْفائِزُونَ «20» لَوْ أَنْزَلْنا هذَا الْقُرْآنَ عَلى جَبَلٍ لَرَأَيْتَهُ خاشِعاً مُتَصَدِّعاً مِنْ خَشْيَةِ اللَّهِ وَ تِلْكَ الْأَمْثالُ نَضْرِبُها لِلنَّاسِ لَعَلَّهُمْ يَتَفَكَّرُونَ «21» هُوَ اللَّهُ الَّذِي لا إِلهَ إِلَّا هُوَ الْمَلِكُ الْقُدُّوسُ السَّلامُ الْمُؤْمِنُ الْمُهَيْمِنُ الْعَزِيزُ الْجَبَّارُ الْمُتَكَبِّرُ سُبْحانَ اللَّهِ عَمَّا يُشْرِكُونَ «23» هُوَ اللَّهُ الْخالِقُ الْبارِئُ الْمُصَوِّرُ لَهُ الْأَسْماءُ الْحُسْنى يُسَبِّحُ لَهُ ما فِي السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ هُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ «24»
ترجمه: پس سرانجام آن دو، (شيطان و منافقان كافر) آن است كه آن دو جاودانه در آتشند و اين كيفر ستمگران است. اى كسانى كه ايمان آوردهايد! از خداوند پروا كنيد و هر كس به آن چه براى فرداى (قيامت) خود فرستاده است، بنگرد. باز هم از خدا پروا كنيد كه خداوند به آنچه انجام مىدهيد، به خوبى آگاه است. همچون كسانى نباشيد كه خدا را فراموش كردند، پس خدا نيز آنان را به خود فراموشى گرفتار كرد. آنان همان فاسقانند. اهل آتش و اهل بهشت يكسان نيستند، اهل بهشت همان رستگارانند. اگر اين قرآن را بر كوهى نازل كرده بوديم، بى شك آن كوه را از خشيت خداوند، خاشع و فرو پاشيده مىديدى. ما اين مثالها را براى مردم مىزنيم، شايد بيانديشند. اوست خداى يكتا كه معبودى جز او نيست، فرمانروا، منزّه از هر عيب، سلامتبخش، ايمنى بخش، مسلّط بر همه چيز، قدرتمندِ شكستناپذير، صاحب جبروت و كبريايى. منزّه است از هر چه براى او شريك قرار مىدهند. اوست خداوندِ آفريننده، پديدآورنده و صورت بخش، بهترين نامها و صفات براى اوست. آنچه در آسمانها و زمين است، تسبيحگوى اويند و اوست تواناى بىهمتا و با حكمت.
شريعتي: از همين‌جا به امام رئوف،امام رضا(ع) سلام مي‌کنيم. انشاءالله زيارت مشهد الرضا نصيب همه ما شود. انشاءالله دوستان عزيزي که در مشهد هستند نايب الزياره ما و همه مخاطبان باشند. اشاره قرآني را بفرماييد و نتيجه نظرسنجي را اعلام کنم.
حاج آقاي ماندگاري: بسم الله الرحمن الرحيم. با مدد از وجود نازنين امام رضا(ع)، چون ولادت اميرالمؤمنين روز پدر بود. من نکته قرآني را بگويم. «يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَ لْتَنْظُرْ نَفْسٌ ما قَدَّمَتْ لِغَدٍ وَ اتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ خَبِيرٌ بِما تَعْمَلُونَ» مي‌گويد: بالاترين تقوا اين است که توشه براي آخرت برداريم. بهترين توشه توحيد است. بعد از توحيد در قرآن چهار مرتبه احسان به والدين آمده است. يعني من مي‌خواهم يک هديه به مناسبت روز پدر به همه جوان‌هاي ايران، دختر و پسر، چون همه فرزند هستند. ما هميشه فکر مي‌کنيم گاهي وقت‌ها در بن‌بست‌ها که گير مي‌کنيم سر دو راهي هستيم. من مي‌گويم: هميشه دو راه نيست. يک راه سومي هم هست اسمش امداد غيبي خداست. ما به حرف خدا عمل کنيم، امداد مي‌رسد.
همه خاطره زندگي حضرت آقا را شنيدند، مي‌خواهم يکبار ديگر بگويم. حضرت آقا در مشهد بودند، دوست داشتند قم سر درس امام حاضر شوند. دو راه بيشتر وجود ندارد. سر درس امام حاضر شوند و از برکات آن درس بهره‌مند شوند. سر درس امام حاضر نشوند و مشهد باشند و از برکات آن درس محروم شوند. اين دو راهي است. با همين استدلال به پدر بزرگوارشان گفتند: اجازه بدهيد در اين دو راهي،آنجا بروم. پدر بزرگوار و مادر بزرگوار ايشان که خدا هردو را رحمت کند گفتند: ما از شما مي‌خواهيم بخاطر اينکه ما به وجود شما نياز داريم و وابسته‌تر هستيم، شما در مشهد بمانيد و درس بخوانيد. ما از خدا مي‌خواهيم راه سوم را جلوي راه شما بگذارد. خدا اين اتفاق را رقم زد. ايشان در مشهد ماندند ولي از آن برکات محروم نشدند که هيچ، برکتي بالاتري را خدا به اينها داد. خلف صالح امام بزرگوار ما شدند، و نايب امام زمان که اين برکت نصيب هيچکدام از شاگردان ديگر امام نشد. اين راه سوم است.
مردم عزيز به خودم و آقاي شريعتي و به شما عزيزان مي‌گويم. بياييد احسان به والدين را به هر شکلي انجام بدهيد، آن راه سومي را خدا جلوي راه ما مي‌گذارد که امداد غيبي الهي است. وقتي کسي برکت الهي شامل حالش شود. امداد غيبي شامل حالش شود، امام رضا فرمودند: برکت الهي نهايت ندارد.
شريعتي: نتيجه نظرسنجي هفته گذشته که در مورد سيستم بانکداري نظرسنجي کرديم و نکاتي را مطرح کرديم و آرايي که دوستان دادند. سؤل اين بود که به نظر شما دليل وجود برخي معضلات در سيستم بانکداري امروز کشور ما چيست؟ 1- بي‌توجهي مسئولين و مديران دولتي و بانکي براي حل مسأله، بيشترين رأي را آورده است. 69 درصد دوستان بي‌توجهي مسئولين و مديران دولتي و بانکي براي حل مسأله را انتخاب کردند. 21 درصد گفتند: بي‌توجهي روحانيون و نهادهاي حوزوي در مقابل با اين معضلات. شش درصد علاقه‌مندي برخي مردم و صاحبان سرمايه به دريافت سود بانکي بيشتر که نتيجه آن دريافت سود بانکي بالاتر از وام گيرندگان مي‌شود. پنج درصد هم بي‌رغبتي عموم مردم نسبت به سنت نيکو و پسنديده قرض الحسنه را انتخاب کردند.
حاج آقاي ماندگاري: اگر خاطر شريف شما باشد، من يک روز جمهوري اسلامي را معنا کردم. جمهوري اسلامي اين است که همه مردم بيايند و اسلام بخواهد. اينجا نشان داد که درصد کمي از مردم نسبت به سنت قرض‌الحسنه بي‌تفاوت هستند. ولي بخش دوم معني جمهوري اسلامي اين بود که همه مسئولين بخواهند که اسلام در زندگي بيايد. نه اينکه بي‌توجه باشند. الآن هفتاد درصد گفتند: مسئولين ظاهراً دغدغه‌ي دينداري در قصه بانکداري ندارند. حدود سي درصد ما حوزه‌ها و روحانيت را مسئول دانستند، من اين را تصديق مي‌کنم.
استاد بزرگوار همه ما حضرت آيت الله جوادي آملي فرمودند: آمريکا بارها گفته گزينه نظامي روي ميز است و يقين داريم دروغ مي‌گويد و عرضه هم ندارد و هيچ غلطي هم نمي‌تواند بکند. ولي خدا در مورد ربا فرموده: گزينه نظامي قطعي است. «فَأْذَنُوا بِحَرْبٍ مِنَ اللَّه» (بقره/279) وقتي همه دستگاه‌ها دارد مردم را سوق مي‌دهد در توليد سرمايه‌گذاري کنيد سود شما کم است. دردسر شما زياد است. سپرده خودتان را صاف در بانک‌ها بگذاريد سود بگيريد، سودتان بيشتر است. يعني همه شما بياييد نزول خور شويد. مسئولين بايد يک فکري کنند. قرآن فرموده: «يَمْحَقُ اللَّهُ الرِّبا وَ يُرْبِي الصَّدَقات» (بقره/276) آثار و برکات قرض الحسنه و آثار سوء در توليد، وقتي توليد سودش بيايد، يعني واقعاً تسهيلات توليد را سودش پايين بياورند. خود توليد سودش بالا برود، سود سپرده‌ها پايين بيايد. مردم به سمت توليد ميروند. حرف ولي خدا روي زمين نمي‌ماند. بنده قائل هستم همينطور که مردم تشخيص دادند و درست هم تشخيص دادند، بعضي از مسئولين اصلاً دغدغه دينداري ندارند، بعضي از روحانيون هم ساکت شدند. روحانيون وظيفه‌شان اين است داد بزنند،چون قرآن مي‌گويد: روحانيون از هيچکس نترسند. از چه بترسيد؟! وظيفه مسئولين است دين را در زندگي بياورند و دين را آلوده نکنند. وظيفه مردم هم اين است که دست به دست هم بدهند سنت زيباي قرض الحسنه را احيا کنند. امام زمان دعا مي‌کند هر مسئولي تلاش کند سفره ربا از مملکت جمع شود و توليد و قرض الحسنه و خيرات در مملکت سفره‌اش پهن شود.
شريعتي: آقاي ماندگاري، بيننده‌ها و شنونده‌هاي عزيز! ايام ولادت اميرالمؤمنين علي(ع) است. شايد هشت سال پيش در اين روزها بود که برنامه سمت خدا مهمان لحظات شما شد. امسال سالگرد برنامه سمت خداست. خدا را از اين بابت بي‌نهايت سپاسگزار هستيم. توفيقي بود که ما در کنار شما باشيم و تشکر ويژه و مخصوص از همدلي و همراهي شما در اين سالها داريم. به مناسبت هشتمين سال سمت خدا مهمان امام هشتم خواهيم بود. برنامه روز پنجشنبه را از مشهدالرضا کنار بارگاه ملکوتي امام رضا(ع) تقديم شما مي‌کنيم. مخصوص مخصوص دعاگوي همه شما خواهيم بود. حاج آقاي ماندگاري هم هستند و روي ماهشان را مي‌بينيم. حاج آقاي فرحزاد و حاج آقاي حسيني هم هستند. همراه ما باشيد و برنامه فردا را از دست ندهيد.
سؤال نظرسنجي اين هفته را بخوانم. اگر کسي که به تازگي به مباحث ديني علاقه‌مند شده به شما مراجعه کند، بهترين کاري که براي علاقه‌مندي بيشتر او مي‌توانيد انجام بدهيد چيست؟
1- خودم مي‌توانم ويژگي‌ها و زيبايي‌هاي دين را به خوبي به او معرفي کنم. 2- کتاب يا مجله مفيدي را در اين زمينه مي‌شناسم که به او معرفي کنم. 3- سايت کانال يا گروهي را در فضاي مجازي مي‌شناسم که مي‌تواند به او کمک کند. 4- روحاني آگاه و در دسترسي را مي‌شناسم که مي‌تواند به او کمک کند. 5- مسجد، هيأت و جلسه‌ي مناسبي را مي‌شناسم که به او کمک خواهد کرد.6- برنامه راديويي و تلويزيوني را در اين زمينه مي‌شناسم.
البته برنامه سمت خدا را لحاظ نکنيد. به طور مطلق برنامه سمت خدا چقدر در تبليغ دين مي‌تواند مؤثر باشد و مي‌تواند ابزار مناسبي براي شناساندن دين به مخاطبانش باشند که به او کمک خواهد کرد. گزينه پاياني هم اين است که کمکي نمي‌توانم بکنم. هم به کانال ما در فضاي مجازي مراجعه کنيد و هم در نرم افزار ايراني سروش و انشاءالله نظرتان را ارسال کنيد و رأي بدهيد.
حاج آقاي ماندگاري: «أَمَّنْ يُجِيبُ الْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ وَ يَكْشِفُ السُّوء» خدايا به آبروي اميرالمؤمنين همه کساني که مشکل ازدواج دارند، مشکل اولاد دارند، مشکل خانوادگي و اعتياد و مشکل بي‌نمازي بچه‌ها را دارند. مشکل بي‌حيايي دارند. همه مشکلات را به دعاي اميرالمؤمنين برطرف بفرما. اسلام و مسلمين و مدافعين حرم را به پيروزي نهايي برسان. فرج صاحب ما را برسان. مريض‌ها لباس عافيت بپوشان. باران رحمتت را به عافيت بر ما نازل بفرما. همه خدمتگزاران به اسلام و مسلمين را تأييد و نصرت بفرما.
شريعتي: انشاءالله فردا حوالي ساعت 13:30 دقيقه همچنان همراه ما باشيد. برنامه فردا را از مشهدالرضا تقديم نگاه شما مي‌کنيم و حتماً دعا گوي شما هستيم. بهترين‌ها نصيب شما شود.
«والحمدلله رب العالمين و صلي الله علي سيدنا محمد و آله الطاهرين»